ΣΧΕ ΙΟ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΥ ΗΜΟΥ ΝΕΣΤΟΡΙΟΥ 2014-2019

ΣΧΕ ΙΟ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΥ ΗΜΟΥ ΝΕΣΤΟΡΙΟΥ 2014-2019 1

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Ο : ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΣ...3 1.1ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ...3 1.1.1ΣΥΝΟΠΤΙΚΉ ΑΠΟΤΎΠΩΣΗ ΣΤΟΙΧΕΊΩΝ ΉΜΟΥ ΝΕΣΤΟΡΊΟΥ...3 1.1.2 ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΗΜΟΥ ΝΕΣΤΟΡΙΟΥ...4 οµή και χαρακτηριστικά του ήµου Νεστορίου...6 1.1.3 ΦΥΣΙΚΌ ΠΕΡΙΒΆΛΛΟΝ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΌΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΈΣ...9 1.1.4 ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΗ-ΠΟΛΕΟ ΟΜΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ...11 1.1.5 ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΥΠΟ ΟΜΕΣ...12 Μεταφορικές υποδοµές...13 Ύδρευση - Άρδευση - Αποχέτευση...14 ιάθεση απορριµµάτων...15 1.1.6 ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΕΣ ΥΠΟ ΟΜΕΣ...15 Ιστορική αναδροµή...15 Κοινωνικές υποδοµές...15 Αθλητικές εγκαταστάσεις διαδροµές...17 1.1.7.ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗ...18 1.1.7.1 ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΤΟΜΕΑΣ...18 Γεωργία...18 Κτηνοτροφία...18 άση...18 1.1.7.2 ΕΥΤΕΡΟΓΕΝΗΣ ΤΟΜΕΑΣ...19 Μεταποίηση...19 Ενέργεια...19 1.1.7.3 ΤΡΙΤΟΓΕΝΗΣ ΤΟΜΕΑΣ...20 Τουρισµός...20 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ-ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ...21 1.1.8 ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΗΜΟΥ ΚΑΙ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ...24 1.1.8.1 ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΝΕΣΤΟΡΙΟΥ...24 1.1.8.2 ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΗΜΟΥ ΝΕΣΤΟΡΙΟΥ...26 1.1.9 ΑΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ ΗΜΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ...28 1.1.10 SWOT ΑΝΑΛΥΣΗ...32 1.1.11 ΚΡΙΣΙΜΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ...37 1.2 ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΤΟΥ ΗΜΟΥ...37 1.2.1 ΌΡΑΜΑ ΤΟΥ ΗΜΟΥ...37 1.2.2. Η ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΤΟΥ ΗΜΟΥ...40 2

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ο : ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΣ 1.1Συνοπτική περιγραφή αξιολόγηση υφιστάµενης κατάστασης 1.1.1Συνοπτική αποτύπωση στοιχείων ήµου Νεστορίου ΕΝΤΥΠΟ ΕΠ Μ _01: ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΗΜΟΥ ΗΜΟΣ ΝΕΣΤΟΡΙΟΥ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ Ε ΡΑ ΝΕΣΤΟΡΙΟ ΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΗΜΟΥ Έκταση (τ.χµ.): 618,460 Πραγµατικός Πληθυσµός: 1991 3.793 2001 3.542 2011 2.646 Πυκνότητα Πληθυσµού: 1991 6,133 2001 5,727 2011 4,278 Ηλικιακή κατανοµή πραγµατικού πληθυσµού (2011): Σύνολο 0-9 10-19 20-29 30-39 40-49 50-59 60-69 70 ετών και άνω 2.646 122 205 224 300 371 369 331 724 ηµογραφικοί δείκτες (2011) : είκτης Γήρανσης 8,65 είκτης Εξάρτησης 1,43 είκτης Αντικατάστασης 0,89 3

1.1.2 Γενικά στοιχεία ήµου Νεστορίου Ο νέος ήµος Νεστορίου, µε έδρα το Νεστόριο, συστάθηκε µε τον Ν. 3852/2010 «Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωµένης ιοίκησης Πρόγραµµα Καλλικράτης (ΦΕΚ 87/Α/7.6.2010) µε την συνένωση των ήµων Νεστορίου και Ακριτών και των Κοινοτήτων Γράµµου και Αρρένων και λειτουργεί υπό την νέα του µορφή από την 1.1.2011. Ο ήµος Νεστορίου βρίσκεται στο νοτιοδυτικό τµήµα του Νοµού Καστοριάς και συνορεύει Βόρεια µε την Αλβανία, Νότια µε τον Νοµό Γρεβενών Ανατολικά µε τους ήµους Καστοριάς, Ορεστίδος και Βοΐου και υτικά µε τον Νοµός Ιωαννίνων ( ήµο Κόνιτσας) και την Αλβανία. 4

Ο ήµος Νεστορίου είναι πλέον ένας από τους τρεις ήµους της Περιφερειακής Ενότητας Καστοριάς, ενώ οι άλλοι δύο ήµοι είναι ο ήµος Καστοριάς µε έδρα την Καστοριά και ο ήµος Ορεστίδος µε έδρα το Άργος Ορεστικό. Με το «Πρόγραµµα Καλλικράτης» ο ήµος Νεστορίου αύξησε την έκτασή του (από 337,9 χιλιάδες στρέµµατα έχει πλέον έκταση 618,46 χιλ. στρέµµατα) καθώς και τον πληθυσµό του (από 1.782 σε 2.646 κατοίκους, σύµφωνα µε την απογραφή του 2011), καθώς πλέον περιλαµβάνει και τους πρώην ΟΤΑ από τους οποίους έχει συσταθεί. Ο πληθυσµός του ήµου ανέρχεται σε 2.646 κατοίκους, εκ των οποίων οι άνδρες ανέρχονται σε 1.354 και οι γυναίκες 1.292. Η εξαιρετικά εκτεταµένη επικράτεια του ήµου σε συνδυασµό µε την ορεινότητά του και την σχετική µείωση του συνολικού πληθυσµού του τον καθιστούν έναν από τους 5 ήµους της χώρας µε την µικρότερη πληθυσµιακή πυκνότητα (4,278) στην επικράτεια. Σύµφωνα µε το πνεύµα του Ν. 3852/2010 η νέα κατάσταση στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, που τέθηκε σε ισχύ την 1.1.2011, στοχεύει στην ουσιαστική ενδυνάµωση των νέων ΟΤΑ Α Βαθµού σε πληθυσµιακά και χωρικά µεγαλύτερες µονάδες, άρα ισχυρότερες και ικανές να διαχειρισθούν και να προωθήσουν την τοπική ανάπτυξη και επαρκείς στην παροχή ικανοποιητικών δηµόσιων υπηρεσιών προς τους πολίτες. Στην περίπτωση του νέου ήµου Νεστορίου καταρχήν συµπεραίνεται ότι η νέα κατάσταση δεν συνιστά απαραίτητα αύξηση της δυναµικής του νέου ΟΤΑ, τείνει όµως να διασφαλίσει ένα υψηλότερο επίπεδο άσκησης της τοπικής διοικητικής, κοινωνικής και αναπτυξιακής πολιτικής από πλευράς του νέου ήµου προς όλους τους δηµότες του. Σε ότι αφορά δε στη σχέση του µε το σύνολο της Περιφερειακής ενότητας (Καστοριάς) έχει σαφώς αναβαθµισθεί, σηµατοδοτώντας την εξαιρετική σηµασία του ως πύλης του Γράµµου και πηγής του Αλιάκµονα, µε δυνατότητα άµεσης καθιέρωσης µιας συνεκτικής και ιδιαίτερης ταυτότητας τοπόσηµου, κρίσιµης για την περαιτέρω ανάπτυξή του. Η δυναµική του και ο νέος ρόλος του ήµου σε επίπεδο Περιφέρειας υτικής Μακεδονίας, δεν παρουσιάζει ορατή αναβάθµιση, κυρίως λόγω της σηµαντικής επέκτασης και αναβάθµισης του κεντρικού ήµου Γρεβενών, που περιέλαβε όλους τους ορεινούς (και τουριστικούς) ήµους και Κοινότητες της Πίνδου στον κεντρικό ήµο αλλά και της σχετικά µεγάλης χρονοαπόστασης από την έδρα της Περιφέρειας, την Κοζάνη. Παρά την σηµαντική οικονοµική αναβάθµιση της γειτονικής Αλβανίας, µε βάση το σηµείο εκκίνησής της, αν και έπαψε να αποτελεί πηγή εισαγόµενης εγκληµατικότητας και ανεξέλεγκτης εισροής µεταναστών, δεν έχει φθάσει να αποτελεί σηµαντική πηγή εσόδων και ανάπτυξης για τον ήµο Νεστορίου, µε την έννοια του διασυνοριακού εµπορίου και της αύξησης της (τουριστικής) επισκεψιµότητας. 5

οµή και χαρακτηριστικά του ήµου Νεστορίου Πιο συγκεκριµένα, ο νέος ήµος Νεστορίου έχει συνενώσει τους εξής (πρώην) ΟΤΑ Α Βαθµού: ήµο Νεστορίου. Ήταν ο µεγαλύτερος από πλευράς έκτασης και πληθυσµού (337.900 στρέµµατα 1.782 κάτοικοι), και αποτελούνταν από τους οικισµούς Νεστόριο, Κοτύλη, Κυψέλη, Πτελέα, Κρανοχώρι, Αγ.Αννα, Στενά, Πεύκο, Λειβαδοτόπι,Γιαννοχώρι, Μονόπυλο, Τρίλοφος. Σε αυτή την µορφή διαµορφώθηκε µε τον. 2539/97 «Σχέδιο Καποδίστριας». Το Νεστόριο ήταν η έδρα του ήµου και παραµένει και έδρα του νέου ήµου (µε τον Ν. 3852/10). Ο ήµος Νεστορίου είχε τα εξής ηµοτικά ιαµερίσµατα: ΗΜΟΤΙΚΟ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ 964 ΝΕΣΤΟΡΙΟΥ Νεστόριο 865 Αγία Αννα 59 Γιαννοχώρι 0 Λιβαδοτόπι 15 Μονόπυλο 0 Πεύκος 18 Στενά 1 Τρίλοφος 6 34 ΚΟΤΥΛΗΣ Κοτύλη 34 56 ΚΥΨΕΛΗΣ Κυψέλη 56 357 ΠΤΕΛΕΑΣ Κρανοχώρι 245 Κάτω Πτελέα 57 Πτελέα 55 Ο ορεινός του χαρακτήρας, η σχετική έλλειψη βασικών κυρίως µεταφορικών- υποδοµών και η γειτνίασή του µε την Αλβανία, που µέχρι πρόσφατα ήταν µια κλειστή και πολύ φτωχή χώρα, είχαν ως αποτέλεσµα την σηµαντική εξάρτησή του από την γειτονική πόλη της Καστοριάς και γενικότερα το εσωτερικό της Περιφέρειας, µε αποτέλεσµα την σχετική οικονοµική στασιµότητα της περιοχής. ήµο Ακριτών Ο ήµος Ακριτών, µε έδρα την ιποταµία, αποτελούσε έναν ορεινό και ακριτικό ήµο, καθώς τα όριά του προς την Αλβανία αποτελούσαν το 40% της παραµεθορίου της χώρας µε 6

την γείτονα. Η έκταση του ήµου ανερχόταν σε 86.300 στρέµµατα και ο πληθυσµός του σε 669 κατοίκους. ιαρθρωνόταν στα ηµοτικά ιαµερίσµατα Ακριτών και Πολυάνεµου και σε επτά οικισµούς ιποταµία, Πολυάνεµο, Χιονάτο, Κοµνηνάδες, Καλή Βρύση, Μεσόβραχος, Κορφούλα. Ο ήµος Ακριτών περιλάµβανε τα εξής ηµοτικά ιαµερίσµατα: ΗΜΟΤΙΚΟ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΕΚΤΑΣΗ (ΣΤΡ.) ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΙΠΟΤΑΜΙΑΣ 30.200 462 ΚΟΜΝΗΝΑ ΩΝ 19.100 78 ΠΟΛΥΑΝΕΜΟΥ 11.600 11 ΧΙΟΝΑΤΟΥ 21.400 118 Κοινότητα Αρρένων Η Κοινότητα Αρρένων, µε έδρα το Επταχώρι, είναι από τις ορεινότερες κοινότητες της Ελλάδας και η έδρα της είναι χτισµένη σε υψόµετρο 880 µ ανάµεσα στο Σµόλικα, τον Γράµµο και το Βόϊο. Γειτνιάζει µε τους νοµούς Γρεβενών και Ιωαννίνων ενώ απέχει από την Καστοριά 60 χλµ. Κοντά στο χωρίο Χρυσή, σε υψόµετρο 1.050 µέτρων είναι οι Αρρένες, όπου βρίσκεται η πολυθρύλητη αλπική λίµνη ρακόλιµνη, στην οποία απαντώνται τρίτωνες. Έχει έκταση 134.100 στρέµµατα και πληθυσµό 548 κατοίκους. Η Κοινότητα Αρρένων αποτελούνταν από 3 Κοινοτικά ιαµερίσµατα: ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΕΠΤΑΧΩΡΙΟΥ Επταχωρίου 295 ΖΟΥΖΟΥΛΗΣ Ζούζουλης 44 ΧΡΥΣΗΣ 209 Χρυσή 124 Πευκόφυτο 85 Κοινότητα Γράµµου ΚΟΙΝΟΤΙΚΟ ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΙΑΜΕΡΙΣΜΑ ΓΡΑΜΜΟΥ 18 Η Κοινότητα Γράµµου, κυριολεκτικά κοµµάτι του ιστορικού βουνού, αποτελείται από το Κοινοτικό ιαµέρισµα Γράµµου και έχει 18 κατοίκους. Η έκτασή της ανέρχονταν σε 59.800 στρέµµατα. Στους Πίνακες 1, 2 & 3 παρουσιάζονται ο ενεργός πληθυσµός, οι απασχολούµενοι και οι άνεργοι σε απόλυτες και σχετικές τιµές σύµφωνα µε τις απογραφές του 2011, 2001 και 1991. Το ποσοστό του ενεργού πληθυσµού του Καλλικρατικού πλέον ήµου Νεστορίου στον συνολικό πληθυσµό του ήµου το 2011 (36,58%) είναι µεγαλύτερο του αντίστοιχου 7

ποσοστού της απογραφής του 2001(30,15%) και του 1991 (29,13%). Την περίοδο 1991-2011, το ποσοστό της ανεργίας παρουσίασε πολύ µεγάλη αύξηση στο ήµο. Πίνακας 1. Ενεργός πληθυσµός, Απασχόληση Ανεργία, 2011 Ενεργός πληθυσµός Απασχόληση Ανεργία Απόλ. (1) % (2) Απόλ. (3) % (4) Απόλ. (5) % (6). Νεστορίου 968 36,58 691 71,38 277 28,61 Σηµείωση: (2) % του συνολικού πληθυσµού (4), (6) % του ενεργού πληθυσµού Πηγή: Απογραφή ΕΣΥΕ 2011.Ε. Νεστορίου(πρώην.Νεστορίου).Ε. Ακριτών(πρώην.Ακριτών).Ε. Αρρένων(πρώην Κ.Αρρένων).Ε. Γράµµου(πρώην Κ.Γράµµου) Πίνακας 2. Ενεργός πληθυσµός, Απασχόληση Ανεργία, 2001 Ενεργός πληθυσµός Απασχόληση Ανεργία Απόλ. (1) % (2) Απόλ. (3) % (4) Απόλ. (5) % (6) 521 14,71 382 73,22 139 36,39 356 10,05 271 76,12 85 31,37 190 5,36 129 67,89 61 47,29 1 0,03 0 0 1 100. Νεστορίου 1068 30,15 782 73,22 286 26,78 Σηµείωση: (2) % του συνολικού πληθυσµού (4), (6) % του ενεργού πληθυσµού Πηγή: Απογραφή ΕΣΥΕ 2001.Ε. Νεστορίου(πρώην.Νεστορίου).Ε. Ακριτών(πρώην.Ακριτών).Ε. Αρρένων(πρώην Κ.Αρρένων) Πίνακας 3. Ενεργός πληθυσµός, Απασχόληση Ανεργία, 1991 Ενεργός πληθυσµός Απόλ. (1) % (2) Απασχόληση Απόλ. (3) % (4) Ανεργία Απόλ. (5) % (6) 595 15,69 531 89,24 64 10,76 325 8,57 294 90,46 31 9,54 185 4,88 176 95,14 9 4,86 8

.Ε. Γράµµου(πρώην 0 0 0 0 0 0 Κ.Γράµµου). Νεστορίου 1105 29,13 1001 90,59 104 9,41 Σηµείωση: (2) % του συνολικού πληθυσµού (4), (6) % του ενεργού πληθυσµού Πηγή: Απογραφή ΕΣΥΕ 1991 1.1.3 Φυσικό περιβάλλον προστατευόµενες περιοχές Ο ήµος Νεστορίου είναι περιοχή ορεινή στο σύνολό της µε υψόµετρο από 900 έως 2200 µέτρα περίπου, που διαθέτει απότοµες χαραδρώσεις και οροπεδικές καλλιεργήσιµες εκτάσεις. Τα δάση και οι λοιπές δασικές εκτάσεις καταλαµβάνουν πάνω από το 50% της συνολικής έκτασης. Όλη η περιοχή διαθέτει πλούσια επιφανειακά νερά, καθώς διαρρέεται από τους ποταµούς Αλιάκµονα και Σαραντάπορο, που µαζί µε τη δασική βλάστηση συνθέτουν ένα τοπίο εξαιρετικού φυσικού κάλλους. Το Νεστόριο είναι µία παραµεθόριος περιοχή µε ιδιαίτερα φυσικά προσόντα (δάση, βοσκοτόπους, καλλιέργειες, φυσικό περιβάλλον), πλούσια ιστορία (σηµαντική παρουσία από τους αρχαίους χρόνους µέχρι την σύγχρονη εποχή υπήρξε η έδρα έναρξης του Απελευθερωτικού Αγώνα κατά των Γερµανών) και µεγάλες δυνατότητες ανάπτυξης. Προς το παρόν µαστίζεται από φαινόµενα οικονοµικού µαρασµού, ανεργίας, µετανάστευσης, έλλειψης υποδοµών και υστέρησης στην αξιοποίηση των αναπτυξιακών του δυνατοτήτων, που πρέπει να έχουν ως στόχο την συγκράτηση του πληθυσµού και την ανάπτυξη νέων οικονοµικών δραστηριοτήτων. ύο είναι τα σηµεία αναφοράς του φυσικού περιβάλλοντος του ήµου Νεστορίου: το όρος Γράµµος και ο ποταµός Αλιάκµονας Πλούσια είναι η χλωρίδα και η πανίδα του όρους Γράµµος, το οποίο βρίσκεται στο νοτιοδυτικό τµήµα του Νοµού Καστοριάς. Η περιοχή του Γράµµου αποτελεί ένα εκτεταµένο ορεινό συγκρότηµα στο οποίο εµφανίζεται µια ποικιλία δασικών οικοσυστηµάτων, ως αποτέλεσµα της ποικιλίας µικρο-περιβαλλόντων που εµφανίζονται στην περιοχή. Η βλάστηση η οποία διαµορφώνεται στα οικοσυστήµατα αυτά, διακρίνεται ανάλογα µε τις περιβαλλοντικές συνθήκες που την καθορίζουν, σε καταζωνική 1 και αζωνική 2. Τα σηµαντικότερα δασικά οικοσυστήµατα του Γράµµου, είναι τα εξής: η χνοώδης δρυς, 1 Η ύπαρξη καταζωνικής βλάστησης εξαρτάται κυρίως από τις κλιµατικές συνθήκες της περιοχής και συνίσταται από δασικές και λιβαδικές διαπλάσεις. 2 Στην αζωνική βλάστηση εντάσσονται οι φυτοκοινωνίες που εξαρτούν την ύπαρξή τους βασικά από τις εδαφοϋδατικές συνθήκες και λιγότερο από τις κλιµατικές και εµφανίζεται στην περιοχή του Γράµµου, υπό µορφή νησίδων και παρόχθιας ή ελοφυτικής βλάστησης. 9

η µακεδονική δρυς, η πλατύφυλλη δρυς, η ευθύφλοιος δρυς, η καστανιά, τα µικρά δάση, φυλλοβόλα πλατύφυλλα. Στα µεγαλύτερα υψόµετρα, εµφανίζονται τα παρακάτω δασικά οικοσυστήµατα: της οξιάς µε τέσσερις τύπους οικοσυστηµάτων, οι οποίοι διακρίνονται βάσει χαρακτηριστικών ειδών της ποώδους βλάστησης ή του υπορόφου, της ελάτης, µε περιορισµένη εµφάνιση στην περιοχή, της µαύρης πεύκης µε ευρεία εξάπλωση, τόσο σε έκταση, όσο και σε υψοµετρική διαφορά των µικτών δασών της ορεινής υποαλπικής ζώνης, µε συνδυασµό των παραπάνω τριών κύριων δασοπονικών ειδών της ζώνης αυτής. Η περιοχή του Γράµµου και ειδικότερα οι υψηλές κορυφές της, χαρακτηρίζονται από χλωριδική σύνθεση πλούσια σε αριθµό φυτικών ειδών. Σύµφωνα µε µελέτες, καταγράφηκαν 353 είδη, γεγονός ιδιαίτερα ελκυστικό για βοτανικούς επιστήµονες. Ο Γράµµος χωρίζεται σε ζώνες, ανάλογα µε τα είδη που φύονται σε κάθε περιοχή. Οι ζώνες αυτές είναι οι εξής: η παραµεσογειακή ζώνη βλάστησης (χαµηλότερα υψόµετρα, κάτω από τα 800-900 µέτρα) η ζώνη δασών οξιάς ελάτης και ορεινών παραµεσόγειων κωνοφόρων η ζώνη ψυχροβίων κωνοφόρων η εξωδασική ζώνη υψηλών ορέων. Ξεχωριστό κοµµάτι της χλωρίδας της περιοχής του Γράµµου, είναι τα µανιτάρια, τα οποία είναι πολυπληθή και απαντώνται σε µία αρκετά µεγάλη ποικιλία ειδών, γεγονός που από µόνο του έχει ιδιαίτερο επιστηµονικό και περιβαλλοντικό ενδιαφέρον. Σε σχέση µε την πανίδα του Γράµµου, θα πρέπει να ξεχωρίσουµε την ύπαρξη των παρακάτω: της αρκούδας του αγριόγιδου της βίδρας των πουλιών των αµφιβίων των ερπετών Οι προστατευόµενες περιοχές του ήµου Νεστορίου είναι: ιατηρητέο µνηµείο της φύσης 3 στην περιοχή Μπαρούγκα 4. Πρόκειται για δασική περιοχή έκτασης 130 Ha, οξιάς, υβριδογενούς ελάτης και µαύρης πεύκης. Η 3 Σύµφωνα µε το Ν.. 996/1971 4 ΦΕΚ 656/Β/1986 10

περιοχή συµπεριλαµβάνεται στο δίκτυο biogenetic reserves του Συµβουλίου της Ευρώπης. Ζώνη Ειδικής Προστασίας της Ορνιθοπανίδας σύµφωνα µε την Οδηγία 79/409/ΕΟΚ ( ίκτυο Natura) µε κωδικό περιοχής GR1320002. Καταφύγιο άγριας ζωής στις περιοχές Καταφύκι Σκάλα Πέτρα Μεγάλη 5, Αρρένες - Τσάρνο 6 και Ποταµού Αλιάκµονα 7 (Νεστορίου, Καλοχωρίου, Οµορφοκλησιάς 8 ). Ελεγχόµενη Κυνηγετική Περιοχή Βοίου Κοζάνης 9 (η περιοχή αυτή αναφέρεται γιατί συνορεύει µε τα όρια του όρους Γράµµος που ανήκει στα διοικητικά όρια του Νοµού Καστοριάς). 1.1.4 Χωροταξική-πολεοδοµική οργάνωση Το θεσµικό πλαίσιο δόµησης ποικίλει, αναλυτικά σε κάθε ηµοτική Ενότητα ισχύει: Στη ηµοτική Ενότητα Νεστορίου είναι υπό εκπόνηση το ΣΧΟΟΑΠ, µε κυριότερη πρόταση τις µικροεπεκτάσεις των ορίων σε διάφορους οικισµούς, ώστε να εξαλειφθεί το πρόβληµα ασάφειας που υπάρχει ως προς το θεσµικό καθεστώς µεταξύ οριοθετηµένου οικισµού και εγκεκριµένης ρυµοτοµίας(σχέδια διανοµών του υπουργείου γεωργίας).συγκεκριµένα, στους οικισµούς που έχουν οριοθέτηση µε απόφαση νοµάρχη δεν προβλέπονται επεκτάσεις πέραν των ορίων αυτών.τέλος, προτείνεται η πολεοδόµηση των οικισµών Τρίλοφος, Μονόπυλο,Γιαννοχώρι, Λειβαδοτόπι και Γλυκονέρι που δεν έχουν σήµερα θεσµοθετηµένα όρια. Με την απόφαση µε αριθ.πρωτ. ΚΟ/ΟΙΚ/755 (ΦΕΚ 632 / 6-8-1986) «Καθορισµός ορίων και όρων και περιορισµών δοµήσεως σε οικισµούς του Νοµού Καστοριάς» καθαρίστηκαν όρια και γενικοί και ειδικοί όροι δόµησης για τον οικισµό Νεστορίου και για άλλους οικισµούς του ήµου. Στον οικισµό Νεστορίου υπάρχουν έξι τοµείς συντελεστή δόµησης. Με βάση τους θεσµοθετηµένους συντελεστές, στον τοµέα Α ο συντελεστής δόµησης είναι 1,20, στους τοµείς Β,Γ και Ζ ο συντελεστής δόµησης είναι κλιµακωτός, ενώ στους τοµείς και Ε ο συντελεστής δόµησης είναι 0,4. Στους οικισµούς Στενά, Αγ.Άννα, Κρανοχώρι, Πτελέα, Κοτύλη, Κυψέλη και Πεύκος, λόγω εφαρµογής του κλιµακωτού συντελεστή δόµησης µε αρτιότητα 300τ.µ., ο µέσος συντελεστής δόµησης ανέρχεται σε 1,00. Στους οικισµούς Γλυκονέρι, Λειβαδοτόπι, 5 ΦΕΚ 522/Β/1986, έκταση 1.100 εκτάρια 6 ΦΕΚ 527/Β/1986, έκταση 3.200 εκτάρια 7 Η προστατευόµενη περιοχή στον ποταµό Αλιάκµονα αναφέρεται στις προστατευόµενες περιοχές του Γράµµου κι όχι ως ξεχωριστή ενότητα, διότι αποτελεί εκ των πραγµάτων ενιαίο οικοσύστηµα. 8 ΦΕΚ 405/Β/1981 9 ΦΕΚ 257/Β/1997 11

Γιαννοχώρι, Μονόπυλο και Τρίλοφος, ο µέσος συντελεστής δόµησης προτείνεται από την οµάδα µελέτης του ΣΧΟΟΑΠ σε 0,80. Οι οικισµοί Πτελέα, Κρανοχώρι, Κυψέλη, Στενά, Αγία Άννα και Κοτύλη έχουν σχέδια διανοµών του Υπουργείου Γεωργίας. Εντός των ορίων των οικισµών προβλέπονται οι γενικοί όροι δόµησης του Π.. της 24-4-1985(ΦΕΚ 1981 ) µε αρτιότητα οικοπέδων τα 300τ.µ. Σε όλους τους οικισµούς της ηµοτικής Ενότητας Ακριτών ισχύουν οι όροι δόµησης που ορίζονται στο Π.. 24/4/85 (ΦΕΚ 181/ /3-5-85) µε αρτιότητα οικοπέδων τα 300τ.µ., καθώς όλοι είναι οικισµοί κάτω των 2.000 κατοίκων. Όλοι οι οικισµοί της ηµοτικής Ενότητας Ακριτών είναι οριοθετηµένοι και έγιναν µε διανοµές του Υπουργείου Γεωργίας, εκτός από το Μεσόβραχο και την Καλή Βρύση, όπου χρειάζεται εφαρµογή ειδικής διαδικασίας που περιλαµβάνει αυτοψία και εξακρίβωση της έκτασης του συνεκτικού τµήµατος (Π.. 1986/ΦΕΚ 181 ). Κατόπιν, αφού προκύψει η οριοθέτηση, εφαρµόζονται και πάλι οι όροι δόµησης που προαναφέρθηκαν Σε όλους τους οικισµούς των ηµοτικών Ενοτήτων Αρρένων και Γράµµου ισχύουν οι γενικοί όροι δόµησης του Π.. της 24-4-1985(ΦΕΚ 1981 ) µε αρτιότητα οικοπέδων τα 300τ.µ., καθώς σε κανέναν δεν υπάρχει εγκεκριµένο σχέδιο και όλοι είναι οικισµοί κάτω των 2.000 κατοίκων. Στα όρια του ήµου δεν υπάρχουν χαρακτηρισµένοι παραδοσιακοί οικισµοί. Το χαρακτηριστικό της ευρύτερης περιοχής του ήµου ως προς την παραδοσιακή αρχιτεκτονική είναι η χρήση της πέτρας, καθώς οι τεχνίτες που υπήρχαν είχαν ειδίκευση στη δόµησή της. Έτσι, τα παλαιότερα αντιπροσωπευτικά δείγµατα αρχιτεκτονικής εµφανίζουν λιθοδοµή, ξύλινους εξώστες και στέγη από σχιστόπλακες. 1.1.5 ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΥΠΟ ΟΜΕΣ Ως η πλέον σηµαντική τεχνική (αλλά και αναπτυξιακή) υποδοµή στα όρια του ήµου κρίνεται το υπό κατασκευή Φράγµα Νεστορίου. Η λίµνη Νεστορίου θα προκύψει από τη δηµιουργία τεχνητού ταµιευτήρα νερού, ως αποτέλεσµα κατασκευής φράγµατος στην περιοχή του Νεστορίου. Το φράγµα Νεστορίου χωροθετείται πάνω στον ποταµό Αλιάκµονα, στον άνω ρου κοντά στον οικισµό του Νεστορίου (3-4χλµ). Το φράγµα είναι συνδυασµός χωµάτινου και λιθόρριπτου µε κεντρικό αδιαπέρατο πυρήνα µε ανάντη και κατάντη βαθµίδες. Ο Ταµιευτήρας υδρευτικού και αρδευτικού νερού όγκου 14000m 3, θα χρησιµοποιηθεί για την κάλυψη αναγκών 23000 κατ. και άρδευσης 70km2. 12

Η λεκάνη απορροής 10 του δυτικού κλάδου του ποταµού Αλιάκµονα, µε εµβαδόν περίπου 255,3 τ.χλµ 2, εκτείνεται από την κορυφογραµµή του Γράµµου στα δυτικά µέχρι τη θέση του υπό µελέτη φράγµατος Νεστορίου στα ανατολικά και έχει «ιδιόµορφο» απιοειδές σχήµα µε κύριο χαρακτηριστικό τη µαιανδρική µορφή του ποταµού Αλιάκµονα. Από µορφολογική άποψη η περιοχή της λεκάνης απορροής χαρακτηρίζεται από έντονο έως πολύ έντονο και -κατά θέσεις- απόκρηµνο ανάγλυφο στο δυτικό τµήµα της και από έντονο ανάγλυφο στο κεντρικό και στο ανατολικό τµήµα της. Οι περιοχές µε ηπιότερο ανάγλυφο είναι σπανιότερες και σε αυτές βρίσκονται σήµερα µικροί οικισµοί, µε πληθυσµό κυρίως τους καλοκαιρνούς µήνες, ή συνηθέστερα τα ερείπια παλιότερων οικισµών. Μεταφορικές υποδοµές Η δηµιουργία και πλήρης λειτουργία της Εγνατίας Οδού και των καθέτων αξόνων της έχει µεταβάλει την έννοια του όρου «καλές υποδοµές µεταφορών» στην Βόρεια Ελλάδα. Η αρτιότητα και η ποιότητα της οδού, που υπερέχει όχι µόνο σε εθνικό αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο ως προς το µήκος και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της, λειτουργεί ως µέτρο σύγκρισης για τις υπάρχουσες µεταφορικές υποδοµές, ακόµη και τοπικού επιπέδου, µε αποτέλεσµα συνήθως να κρίνονται ως ανεπαρκείς. Παρά την ορεινότητα και την σχετική του απόσταση από το κέντρο της Περιφέρειας υτικής Μακεδονίας, ο ήµος Νεστορίου έχει ικανοποιητικές υποδοµές µεταφορών (οδικούς άξονες και σχετικό επαρχιακό και δηµοτικό δίκτυο) αν και υστερεί σηµαντικά σε δράσεις συντήρησης, σήµανσης και ασφάλειας του οδικού του δικτύου, λαµβάνοντας µάλιστα υπόψη και τις συχνές κατολισθήσεις σε τµήµατα του οδικού του δικτύου. Συγκεκριµένα, οι σηµαντικότεροι οδικοί άξονες που διατρέχουν την περιοχή είναι: ΠΡΩΤΕΥΟΝ ΕΠΑΡΧΙΑΚΟ ΙΚΤΥΟ: 1) Καστοριά - Κολοκυνθού - Καλοχώρι - Νεστόριο, 2) Νεστόριο - Πεύκος - Πευκόφυτο - Χρυσή - Επταχώρι (συνάντηση µε εθνική οδό)(επ.ο.12), 3) Μεσοποταµία - Αγία Κυριακή - Οινόη - Κάτω Φτεριά -Κοµνηνάδες - ιποταµιά ΕΥΤΕΡΕΥΟΝ ΕΠΑΡΧΙΑΚΟ Ο ΙΚΟ ΙΚΤΥΟ : 1) Άργος - Μελάνθιον - Νεστόριο δια Λακκωµάτων(ΕΠ.Ο.3), 2) Νεστόριο - Κοτύλη - Επταχώρι δια Κυψέλης(ΕΠ.Ο.11), 3) Επταχώρι προς Ζέρµαν και Βούρµπιανη, 4) Λιβαδότοπος - Μονόπυλο - Τρίλοφο και µέσω Γιαννοχωρίου(ΕΠ.Ο.14). 10 Η λεκάνη αυτή οριοθετείται περιµετρικά από τις κορυφές Μπαντάρος (υψόµετρο 2.334 µ), Μπουλογιάννη (υψόµετρο 2.334 µ), Ανώνυµη (υψόµετρο 2.468 µ) στη δυτική πλευρά, από τις κορυφές Κω-ε-Κρούπτ (υψόµετρο 1.459 µ), Χελώνα (υψόµετρο 1.425 µ), Αλεβίτσα (υψόµετρο 1.585 µ), Αµµούδα (υψόµετρο 1.566 µ) στη βόρεια πλευρά και από τις κορυφές Περήφανο (υψόµετρο 2.442 µ), ιάσελο (υψόµετρο 2.353 µ), Σουκλίκας (υψόµετρο 2.146 µ) Ματαρίκου (υψόµετρο 1.632 µ), Τούµπα (υψόµετρο 1.644 µ), Πύργος (υψόµετρο 1.758 µ), Εννάδικο (υψόµετρο 1.431 µ), Καρφίτσα (υψόµετρο 1.241 µ) στη νότια πλευρά της και είναι ανοικτή προς την πεδινή περιοχή στην ανατολική πλευρά της. 13

Επίσης, υπάρχουν οι δρόµοι που συνδέουν τις Τοπικές Κοινότητες του ήµου µε τους διάφορους οικισµούς. Τέλος εξυπηρετούν και επηρεάζουν την προσβασιµότητα του νέου ήµου ο υπό ολοκλήρωση κάθετος άξονας της Εγνατίας Σιάτιστα Κρυσταλλοπηγή, ο υπό κατασκευή κόµβος Ιεροπηγής και το Εθνικό ίκτυο: Κόµβος Αιανής - Νεάπολη Πεντάλοφος όρια Νοµού Ιωαννίνων. Ύδρευση - Άρδευση - Αποχέτευση Το δίκτυο ύδρευσης στο ήµο Νεστορίου είναι κατασκευασµένο από πολυαιθυλένιο ή PVC. Οι υδρευτικές ανάγκες του ήµου Νεστορίου καλύπτονται από πηγές, πηγάδια και γεωτρήσεις. Η χρέωση των καταναλωτών για την χρήση ύδατος γίνεται είτε µε υδρόµετρα είτε πληρώνοντας πάγιο στον δήµο: η δηµοτική ενότητα Ακριτών έχει 317 υδρόµετρα η δηµοτική ενότητα Νεστορίου έχει 873 υδρόµετρα, ενώ οι οικισµοί Πεύκου και Κυψέλης δεν έχουν υδρόµετρα και πληρώνουν µόνο πάγιο η δηµοτική ενότητα Αρρένων δεν έχει καθόλου υδρόµετρα και πληρώνει µόνο πάγιο η δηµοτική ενότητα Γράµµου δεν έχει καθόλου υδρόµετρα και πληρώνει µόνο πάγιο Οι ανάγκες νερού για άρδευση των καλλιεργειών καθώς και των κτηνοτροφικών και άλλων µονάδων µεταποίησης είναι λιγοστές. Για την καλύτερη άρδευση των λίγων καλλιεργειών έχουν κατασκευαστεί τσιµεντένιοι ανοιχτοί υδραύλακες στην περιοχή του Κρανοχωρίου και Αγίας Άννας. Μελλοντικά έργα (έχουν συνταχθεί οι µελέτες) αποτελούν τα αρδευτικά δίκτυα Κρανοχωρίου και Πτελέας µε κλειστούς υπόγειους αγωγούς και αντλιοστάσιο κοντά στον Αλιάκµονα. Σε ότι αφορά στην αποχέτευση, αναφέρεται ανά Ε:.Ε.ΝΕΣΤΟΡΙΟΥ: Σε κανένα από τους οικισµούς της περιοχής δεν υπάρχει µονάδα επεξεργασίας των υγρών αποβλήτων του. Τα αστικά απόβλητα συλλέγονται είτε σε σηπτικές δεξαµενές (βόθρους) και ρίχνονται σε διάφορα ρέµατα και αγρούς, είτε µέσω ενός πεπαλαιωµένου αποχετευτικού δικτύου όπως του Νεστορίου καταλήγουν ανεπεξέργαστα µε φυσική ροή σε µεγάλους απορροφητικούς βόθρους κοντά στον Αλιάκµονα ή το Κρανοχώρι, όπου µέρος των αποβλήτων οδηγείται σε επιφανειακά νερά. Υπάρχουν µελέτες για συστήµατα επεξεργασίας λυµάτων στο Νεστόριο και το Κρανοχώρι προς υλοποίηση..ε.ακριτων: Στον οικισµό Χιονάτου του πρώην ήµου Ακριτών έχει κατασκευαστεί δίκτυο αποχέτευσης καθώς και εγκατάσταση επεξεργασίας λυµάτων, ενώ στον οικισµό Κοµνηνάδων του ήµου 14

Νεστορίου είναι σε εξέλιξη η κατασκευή του έργου αποχέτευση ακαθάρτων υδάτων οικισµού Κοµνηνάδων..Ε. ΑΡΡΕΝΩΝ; Σε κανένα από τους οικισµούς της περιοχής δεν υπάρχει µονάδα επεξεργασίας των υγρών αποβλήτων του. Τα αστικά απόβλητα συλλέγονται µέσω ενός αποχετευτικού δικτύου είτε σε σηπτικές δεξαµενές (βόθρους) και ρίχνονται σε διάφορα ρέµατα και αγρούς. Υπάρχουν µελέτες για συστήµατα επεξεργασίας λυµάτων στο Επταχώρι και στη Χρυσή προς υλοποίηση..ε. ΓΡΑΜΜΟΥ: εν υπάρχει αποχετευτικό δίκτυο. Η διαχείριση των παραπάνω δικτύων υπηρεσιών γίνεται από την Τεχνική Υπηρεσία του ήµου Νεστορίου, Τµήµα Ύδρευσης Αποχέτευσης. ιάθεση απορριµµάτων Τα απορρίµµατα του ήµου µεταφέρονται στον Σταθµό Μεταφόρτωσης της ΙΑ ΥΜΑ, κοντά στο Αργος Ορεστικό. Οι παλιές χωµατερές του ήµου έχουν αποκατασταθεί µε την κατάλληλη επιχωµάτωση και περίφραξη. 1.1.6 Κοινωνικές πολιτιστικές υποδοµές Ιστορική αναδροµή Κατά τις περιόδους των Βαλκανικών πολέµων (1912-13) και του Α' Παγκοσµίου Πολέµου (1914-18), υπήρξε σηµαντική η συµβολή των κατοίκων της περιοχής στον εθνικόαπελευθερωτικό αγώνα. Η ανταλλαγή πληθυσµών το 1923 και η έλευση των προσφύγων άλλαξε ριζικά την εθνολογική σύσταση στην περιοχή. Κατά τον Β' Παγκόσµιο Πόλεµο (1940-45) οι κάτοικοι συµµετείχαν στις πολεµικές επιχειρήσεις κατά των Ιταλών και Γερµανών. Κατά τη διάρκεια της Κατοχής, στην περιοχή του ήµου Νεστορίου, δραστηριοποιήθηκαν έντονα οι ελληνικές αντιστασιακές οµάδες. Η ορεινή µορφολογία της περιοχής ευνοούσε το αντάρτικο και το όρος Γράµµος αποτέλεσε σηµαντικό καταφύγιο. Η περιοχή µετετράπη σε πεδίο µαχών και κατά την τελευταία περίοδο του Εµφυλίου πολέµου, καθώς στο όρος Γράµµος βρίσκονταν ορισµένοι από τους τελευταίους θύλακες αντίστασης των ανταρτών του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ. Κοινωνικές υποδοµές Στο ήµο Νεστορίου υπάρχουν συνολικά 4 σχολικές µονάδες, εκ των οποίων 2 νηπιαγωγεία, 2 δηµοτικά και 2 µονάδες δευτεροβάθµιας εκπαίδευσης. 15

Τα σχολεία του ήµου Νεστορίου συµµετέχουν: Σε Ευρωπαϊκά προγράµµατα Ευρωπαϊκή εβδοµάδα νέων Ευρωπαϊκή εβδοµάδα τοπικής ηµοκρατίας Youth prevention Σε κοινωνικές δράσεις Λαµπαδηδροµίες εθελοντών αιµοδοτών Κατά των ναρκωτικών Ώρα της γης Επιπλέον, στο ήµο λειτουργούν 6 αγροτικά ιατρεία-εξεταστήρια, προσφέροντας χαµηλό επίπεδο ιατρικής περίθαλψης λόγω έλλειψης µόνιµου ιατρικού προσωπικού. Ο ήµος είναι µέλος του διαδηµοτικού δικτύου υγείας και εφαρµόζεται η τηλεϊατρική στη ηµοτική Ενότητα Ακριτών, ενώ είναι υπό επέκταση στον υπόλοιπο δήµο. Στον ήµο λειτουργούν 2 παιδικοί σταθµοί (1 στη δηµοτική ενότητα Νεστορίου και 1 στη δηµοτική ενότητα Ακριτών),καθώς και Κέντρο Ανοιχτής Προστασίας Ηλικιωµένων (ΚΑΠΗ) στον οικισµό ιποταµίας. Επίσης, στο ήµο λειτουργεί δοµή «Βοήθεια στο σπίτι», η οποία καλύπτει και τις τέσσερις δηµοτικές ενότητες. Την αρµοδιότητα λειτουργίας της δοµής έχει η ηµοτική Κοινωφελής Επιχείρηση Νεστορίου. Στο ήµο υπάρχουν συνολικά 3 µουσεία, το Τζηµοπούλειο λαογραφικό µουσείο στον οικισµό Επταχωρίου(δεν λειτουργεί ακόµη, γίνεται η συλλογή εκθεµάτων φωτογραφιών ), το λαογραφικό µουσείο στον οικισµό της ιποταµίας και το λαογραφικό µουσείο του πολιτιστικού συλλόγου Κοτύλης µε εκθέµατα που χρονολογούνται από τον 9 ο αιώνα, που λειτουργεί στο παλαιό δηµοτικό σχολείο της Κοτύλης. Στο ήµο Νεστορίου υπάρχουν 2 δηµοτικές βιβλιοθήκες, µια στο Νεστόριο, µια στο Επταχώρι. Στη δηµοτική ενότητα Νεστορίου υπάρχουν χώροι πολιτιστικών δραστηριοτήτων, όπως οι χώροι του πρώην Εθνικού Ιδρύµατος Νεότητας Νεστορίου, το Πάρκο Εθνικής Συµφιλίωσης Γράµµου,, ο χώρος του πολιτιστικού συλλόγου της Αγίας Άννας, η αίθουσα του ηµοτικού Συµβουλίου (που χρησιµοποιείται και ως βιβλιοθήκη), η αίθουσα του Πολιτιστικού Συλλόγου Νεστορίου. Στην δηµοτική ενότητα Ακριτών υπάρχουν χώροι των πολιτιστικών συλλόγων ιποταµίας, Χιονάτου και Κοµνηνάδων. Τέλος, στη δηµοτική ενότητα Αρρένων υπάρχουν 2 πνευµατικά κέντρα, το ένα στο Επταχώρι και το άλλο στη Χρυσή. Σε όλους σχεδόν τους οικισµούς του ήµου Νεστορίου δραστηριοποιούνται πολιτιστικοί σύλλογοι. 16

Στον οικισµό Νεστορίου της δηµοτικής ενότητας Νεστορίου δραστηριοποιείται σύλλογος γυναικών και σύλλογος εθελοντών αιµοδοτών. Πολιτιστικές εκδηλώσεις Στο Νεστόριο και στις όχθες του ποταµού Αλιάκµονα, διοργανώνεται από τους κατοίκους του ήµου εδώ και 34 χρόνια ένα πλήθος καλλιτεχνικών και µουσικών εκδηλώσεων (συναυλίες, εκδροµές, διαγωνισµοί, θεατρικές παραστάσεις κ.α.) που είναι γνωστές µε την ονοµασία River Party. Οι εκδηλώσεις αυτές διαρκούν περίπου 10 ηµέρες και αρχίζουν από το τέλος Ιουλίου και τελειώνουν το πρώτο δεκαήµερο του Αυγούστου. Ο συνολικός αριθµός των ατόµων που παρακολουθούν το River Party φτάνει τους 50.000. Παράλληλα µε τις πολιτιστικές εκδηλώσεις λειτουργεί οργανωµένο και ελεύθερο Camping στις όχθες του ποταµού Αλιάκµονα και στις πλαγιές της κοιλάδας, µε µέση ηµερήσια παραµονή της τάξης των 5.000 ατόµων. Πανηγύρια γίνονται σε πολλούς οικισµούς του ήµου και συγκεκριµένα: o του Αγίου Πνεύµατος στο Πάνω Νεστόριο και το εκαπενταύγουστο στο Κάτω Νεστόριο o o o o o o o o o του Προφήτη Ηλία, στις 20/7, στη Νέα Κοτύλη της Αγίας Παρασκευής, στις 26/7, στην Κυψέλη και στο Επταχώρι των Αγίων Αναργύρων, την 1η Ιουλίου, στο Κρανοχώρι (τριήµερες εκδηλώσεις) στις 20 Μαΐου, στην Πτελέα (τριήµερες εκδηλώσεις) την ηµέρα της Ζωοδόχου Πηγής στην Αγία Άννα την ηµέρα της Ζωοδόχου Πηγής και στις 26 Ιουλίου στον Πεύκο. Στις 6/8, στη Χρυσή Στις 15/8, στο Πευκόφυτο, στη ιποταµία Στις 8/9, στις Κοµνηνάδες Αθλητικές εγκαταστάσεις διαδροµές Σε όλους τους οικισµούς του ήµου υπάρχουν αθλητικές εγκαταστάσεις. Στον οικισµό του Νεστορίου συγκεντρώνονται τα περισσότερα, όπως, δύο κλειστά γυµναστήρια, ένα γήπεδο ποδοσφαίρου, δύο γήπεδα µπάσκετ και ένα γήπεδο βόλεϊ. Στους οικισµούς Κρανοχώρι, Κοτύλη και Επταχώρι υπάρχουν γήπεδα µπάσκετ (στο Κρανοχώρι και γήπεδο ποδοσφαίρου) ενώ στους οικισµούς ιποταµία και Χιονάτο υπάρχουν γήπεδα ποδοσφαίρου. Από την περιοχή του ήµου Νεστορίου διέρχεται το Εθνικό και Ευρωπαϊκό αθλητικό µονοπάτι Ε6. Επίσης υπάρχει ποδηλατική πίστα στο Νεστόριο 20χλµ. 17

1.1.7.Οικονοµία ανάπτυξη 1.1.7.1 Πρωτογενής Τοµέας Γεωργία Η έκταση της καλλιεργούµενης γης του ήµου Νεστορίου ακολούθησε µοιραία τη µείωση του πληθυσµού του. Πολλές γεωργικές εκτάσεις έχουν εγκαταλειφθεί από τους ιδιοκτήτες και µεταβλήθηκαν σε δασοσκεπείς µε αποτέλεσµα να µην είναι πλέον δυνατή η επαναφορά τους σε καλλιεργήσιµη γη εξαιτίας της ασικής Νοµοθεσίας. Οι γεωργικές εκµεταλλεύσεις είναι οικογενειακού χαρακτήρα. Το µέσο µέγεθος των γεωργικών εκµεταλλεύσεων υπολογίζεται σε 20 στρ. και υπολείπεται κατά 50% περίπου του αντίστοιχου µέσου όρου της χώρας. Ο πολυτεµαχισµός που διακρίνει γενικά την Ελληνική Γεωργία παρουσιάζεται και στο ήµο Νεστορίου και αποτελεί αρνητικό παράγοντα στην απόδοση των γεωργικών εκµεταλλεύσεων. Συµπερασµατικά σηµειώνουµε ότι εξαιτίας του µικρού και άγονου σχετικά γεωργικού κλήρου, της έλλειψης κατάλληλης οργάνωσης και καθοδήγησης οι προοπτικές για παραπέρα ανάπτυξη της γεωργικής παραγωγής είναι περιορισµένες. Πρέπει βέβαια να σηµειωθεί ότι το µεγαλύτερο ποσοστό των εκτάσεων δεν αρδεύεται. Το γεγονός αυτό συνεπάγεται ότι δεν υπάρχουν µεγάλες δυνατότητες αναδιάρθρωσης των καλλιεργειών της περιοχής. Κτηνοτροφία Οι κτηνοτροφικές εκµεταλλεύσεις παρουσιάζουν µεγαλύτερο ενδιαφέρον από τις γεωργικές. Σηµαντικός παράγοντας που ευνοεί την ανάπτυξη της κτηνοτροφίας είναι η ύπαρξη κατάλληλων βοσκοτόπων. Απαιτούνται έργα για την βελτίωση των βοσκοτόπων. Τα έργα αυτά θα στοχεύουν στην ορθολογική διαχείριση της περιοχής µε προτεραιότητες και στόχους, στην προστασία του λιβαδικού οικοσυστήµατος από την απειλούµενη υποβάθµιση, στην εξισορρόπηση της βοσκοφόρτωσης, στην κατασκευή των αναγκαίων έργων υποδοµής και των απαραίτητων βελτιώσεων βλάστησης για να αξιοποιηθεί πληρέστερα η βοσκήσιµη ύλη σε όλη την περιοχή. Προτείνεται η στροφή στη βιολογική κτηνοτροφία. Επίσης απαιτείται η χωροθέτηση ζώνης εκτροφής γουνοφόρων ζώων. Σήµερα υπάρχει ένα εκτροφείο στην Ε Νεστορίου και δύο στην Ε Ακριτών. άση Η περιοχή του ήµου Νεστορίου είναι κατ εξοχήν δασική περιοχή. Στα όριά της βρίσκεται: Τµήµα του ηµόσιου άσους Βόρειου Γράµµου στο οποίο υπάγονται τα δασοτεµάχια Λιανοτοπίου, Βετερνικίου, Φούσιας, Αγίου Ζαχαρία, Τριλόφου, Γιαννοχωρίου και Πεύκου. 18

Το δασόκτηµα Κυψέλης, η έκταση του οποίου ανέρχεται σε 35.576 στρέµµατα το οποίο στο σύνολό του σχεδόν ανήκει ιδιοκτησιακά στο ήµο Νεστορίου Το δασόκτηµα Κοτύλης, η έκταση του οποίου ανέρχεται σε 47.130 στρέµµατα. Από αυτά όµως 21.200 στρέµµατα ανήκουν στο ήµο Νεστορίου(.. Κοτύλης ), ενώ τα υπόλοιπα ανήκουν στο Ελληνικό ηµόσιο Το δασόκτηµα Νεστορίου του οποίου η έκταση ανέρχεται σε 31.160 στρέµµατα (η έκταση αυτή αφορά το διαχειριζόµενο τµήµα του ηµοτικού δάσους ) Από τα ηµοτικά δασοκτήµατα αυτά που παράγουν και τεχνική ξυλεία εκτός από καυσόξυλα, είναι τα δασοκτήµατα Κυψέλης και Κοτύλης (οπότε και αποτελούν πηγή εσόδων για το ήµο). Η εκµετάλλευση του δασοκτήµατος Νεστορίου περιορίζεται στην κάλυψη των ατοµικών αναγκών των κατοίκων σε καυσόξυλα. 1.1.7.2 ευτερογενής Τοµέας Μεταποίηση Η µεταποιητική δραστηριότητα στον ήµο Νεστορίου είναι περιορισµένη και ακολουθεί την παράδοση της περιοχής στην γουνοποιία. Λειτουργούν εργαστήρια γούνας τα οποία είναι οικογενειακής µορφή. Παλιότερα ήταν έτοιµη από άποψη υποδοµής και εξοπλισµού να λειτουργήσει στο Νεστόριο η ηµοτική Επιχείρηση Ραφής Στολών και Ενδυµάτων Νεστορίου Α.Ε. Η επιχείρηση αυτή παρά τις φιλοδοξίες των κατοίκων τελικά δεν λειτούργησε παραγωγικά. Υπάρχει ακόµη σήµερα και Εργαστήριο Ταπητουργίας του ΕΟΜΜΕΧ. Ενέργεια Ο ήµος Νεστορίου, όπως και το σύνολο της Περιφερειακής Ενότητας Καστοριάς, δεν έχει χωροθετηθεί στο τόξο ηλεκτροπαραγωγής (από λιγνίτη) της υτικής Μακεδονίας. Επιπλέον, δεν έχει χωροθετηθεί ως περιοχή Αιολικής Προτεραιότητας, λόγω της ένταξής του στο δίκτυο ΦΥΣΗ 2000. Η κατασκευή του φράγµατος Νεστορίου θα οδηγήσει στην κατασκευή υδροηλεκτρικού σταθµού µε σκοπό να εκµεταλλευτεί την κίνηση του νερού για την παραγωγή ενέργειας. 19

1.1.7.3 Τριτογενής Τοµέας Τουρισµός Παρά τα αξιόλογα τουριστικά διαθέσιµα (φυσικό περιβάλλον, γραφικοί οικισµοί, πολιτιστικά µνηµεία, κατάλληλες κλιµατολογικές και γεωµορφολογικές συνθήκες), που συνθέτουν ένα απέραντο τοπίο ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, ο τουρισµός ως οικονοµική παράµετρος προσφέρει λίγα (και αυτά κυρίως τα τελευταία έτη) στο σχηµατισµό του τοπικού εισοδήµατος, µε εξαίρεση την ολιγοήµερη αλλά πανελλαδικής εµβέλειας εκδήλωση που γίνεται στην παραποτάµια περιοχή του Νεστορίου - το γνωστό RIVER-PARTY. Το RIVER PARTY είναι µια κατεξοχήν µουσική εκδήλωση, που οργανώνεται -κάθε χρόνο το Πρώτο Σαββατοκύριακο του Αυγούστου - από το ήµο Νεστορίου και τη ηµοτική Επιχείρηση Τουρισµού Πολιτισµού Κοινωνικής Ανάπτυξης και Πρόνοιας Νεστορίου. Στα πλαίσια αναπτυξιακών προγραµµάτων δηµιουργήθηκαν στο Νεστόριο µικροί ξενώνες καλύπτοντας προς το παρόν τις ανάγκες διανυκτέρευσης των διερχόµενων τουριστών. Επίσης έχει κατασκευαστεί και λειτουργεί µεγάλο ξενοδοχειακό συγκρότηµα στην έδρα του ήµου το Νεστόριο. Ανασταλτικό παράγοντα για την τουριστική αξιοποίηση της περιοχής αποτελεί η έλλειψη επαρκούς ποιοτικής τουριστικής υποδοµής και αντιστοίχου επιπέδου υπηρεσιών. Η τουριστική κίνηση όπως διαµορφώνεται σήµερα στην περιοχή του ήµου κυρίως τους θερινούς µήνες έχει το χαρακτήρα του εσωτερικού τουρισµού. Ένα σηµαντικό µέρος των παραθεριστών και των επισκεπτών είναι άτοµα που κατάγονται από την περιοχή και διαµένουν µόνιµα σε αστικά κέντρα. Κάποιοι από αυτούς φιλοξενούνται σε πατρικές κατοικίες και άλλοι σε ιδιωτικές κατοικίες νέας κατασκευής. Επίσης στις αργίες, στις διακοπές των Χριστουγέννων και του Πάσχα καθώς και στη διάρκεια του καλοκαιριού υπάρχει κάποιος αριθµός (ολοένα αυξανόµενος) ξένων επισκεπτών (καγιάκερς, ορειβάτες, φυσιολάτρες, κλπ) Όπως προαναφέρθηκε η ξενοδοχειακή υποδοµή του ήµου απαιτεί συµπλήρωση και κυρίως θα πρέπει να προσανατολιστεί στην κατεύθυνση των παραδοσιακού τύπου καταλυµάτων και την ανέλιξη της συνολικής ποιότητας. Σηµαντική συµβολή στην τουριστική υποδοµή του ήµου αποτελούν οι εγκαταστάσεις του χώρου του River Party. Απευθύνονται σε επισκέπτες που διανυκτερεύουν στους οικισµούς της περιοχής, στα υπάρχοντα τουριστικά καταλύµατα και στον κατασκηνωτικό χώρο του River Party. 20

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ-ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Ο ήµος Νεστορίου παρά την ορεινότητα, την περιφερειακότητα, το µικρό πληθυσµιακό µέγεθος και τις εν γένει διαρθρωτικές αδυναµίες που παρουσιάζει, ακολουθώντας το πρότυπο ανάπτυξης του Νοµού και της Περιφέρειας, έχει καταφέρει να κατοχυρώσει την µοναδικότητα και την αναγνωρισιµότητά του, µε βάση ένα σύνολο παραγόντων: ιστορικών, περιβαλλοντικών και πολιτιστικών. Τα εν δυνάµει πλεονεκτήµατά του δεν έχουν ως τώρα δηµιουργήσει το επιθυµητό (αυτόνοµο) αναπτυξιακό πλαίσιο που θα έπρεπε ή που θα µπορούσε να αποκτήσει ο ήµος. Οι λόγοι εστιάζονται κυρίως στα µικρά µεγέθη (πληθυσµιακά, διοικητικά, οικονοµικά) των συνιστώντων ΟΤΑ, πλην του Νεστορίου, ενώ ο ήµος αν και ακολουθεί ένα σταθερό αναπτυξιακό και εξωστρεφή βηµατισµό τα τελευταία χρόνια έχει περισσότερο επικεντρωθεί στην κάλυψη βασικών ελλείψεων, υποδοµών κυρίως. Η συνένωση των 4 ΟΤΑ έγινε σε µια εξαιρετικά σηµαντική στιγµή για την περαιτέρω πορεία τους, αν και η εθνική και διεθνής οικονοµική κρίση τους αποστερεί την πιθανή και ίσως αναµενόµενη αναπτυξιακή έκρηξη, που θα διαµόρφωνε ένα διαφορετικό οικονοµικό περιβάλλον στον νέο ήµο Νεστορίου. Ενδογενώς, ο νέος ήµος απαιτείται να επιδιώξει την ισοδύναµη ανάπτυξη και εξυπηρέτηση του συνόλου της νέας του επικράτειας, µε τρόπο µάλιστα που να µην επιφέρει υδροκεφαλισµό του Νεστορίου εις βάρος των µικρότερων αλλά εξαιρετικά σηµαντικών ηµοτικών Ενοτήτων Ακριτών, Αρρένων και Γράµµου. Σε σχέση µε την ΠΕ Καστοριάς, η θέση του νέου ήµου έχει αναβαθµισθεί, εφόσον πλέον είναι ένας από τους τρεις ήµους της Περιφερειακής Ενότητας. Ο ρόλος του ήµου Νεστορίου στο σύνολο της Περιφέρειας αποτελεί ένα ζητούµενο. Ο υδροκεφαλισµός της Περιφέρειας υτικής Μακεδονίας και η δυσανάλογη ανάπτυξη της (αποµακρυσµένης από τον ήµο Νεστορίου) Κοζάνης τονίζει περισσότερο την περιφερειακότητά του ενώ οι εξαρτήσεις του είναι περισσότερες (εκτός του αναγκαίου διοικητικού επιπέδου) µε την Περιφέρεια Ηπείρου. Επίσης ζητούµενο, που θα εξαρτηθεί µάλιστα σχεδόν µονοµερώς από την πορεία ανάπτυξης της γειτονικής χώρας, είναι η σχέση και η θέση του ήµου Νεστορίου µε την Αλβανία και τις νότιες επαρχίες της. 21

ΥΠΑ, νοµοί, δήµοι κοινότητες Regi Αριθµός δήµων / κοινοτήτων Number of Municipalities / Communes Σύνολο εκτάσεων All areas Καλλιεργούµενες εκτάσεις και αγραναπαύσεις Area under cultivation and fallow land Βοσκότοποι Pastures άση Forests Εκτάσεις καλυπτόµενες από νερά Area under water Έκτασεις οικισµών (κτίρια, δρόµοι, κ.λ.π.) Areas occupied by the locality (buildings, roads, etc) Άλλες εκτάσεις Other areas (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) (9). ΑΚΡΙΤΩΝ 86,3 25,2 15,4 45,5 0,0 0,2 0,0. ΝΕΣΤΟΡΙΟΥ 337,9 24,2 31,2 276,3 2,7 0,0 3,5 Κ. ΑΡΡΕΝΩΝ 134,1 5,1 6,6 121,7 0,0 0,3 0,4 Κ. ΓΡΑΜΟΥ 59,8 0,0 32,3 26,1 0,1 0,0 1,3 Πηγή:ΕΣΥΕ Πίνακας 3. Κατανοµή της έκτασης του ήµου σε γενικευµένες κατηγορίες χρήσης / κάλυψης, κατά ΥΠΑ, νοµό, δήµο ή κοινότητα 22

ΓΕΩΡΓΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ AGRICULTURAL AREAS ΑΣΗ ΗΜΙ-ΦΥΣΙΚΕΣ ΕΚΤΑΣΕΙΣ FORESTS AND SEMI - NATURAL AREAS ΕΚTAΣΕΙΣ ΠΟΥ ΚΑΛΥΠΤΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΝΕΡΑ SURFACES UNDER WATER ΤΕΧΝΗΤΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ARTIFICIAL SURFACES Αριθµός δήµων / κοινοτήτων Number of Municipalities / Communes Γεωγραφικά ιαµερίσµατα και νοµοί Geografic Regions and departments Αρόσιµη γη Arable land Σύνολο εκτάσεων All areas Μόνιµες καλλιέργειες Permanent crops Βοσκότοποι - Μεταβατικές δασώδεις / θαµνώδεις εκτάσεις Pastures - transitional wood land / shrumb Βοσκότοποι - Συνδιασµοί θαµνώδους και / ή ποώδους βλάστησης Pastures - shrumb and / or herbaceous vegetation associations Βοσκότοποι - Εκτάσεις µε αραιή ή καθόλου βλάστηση Rastures - Open spaces with little or no vegetation Ετερογενείς γεωργικές περιοχές Heterogenous agricultural areas άση Forests Μεταβατικές δασώδεις-θαµνώδεις εκτάσεις Transitional wood land / shrumb Συνδυασµοί θαµνώδους και / ή ποώδους βλάστησης Shrumb and / or herbaceous vegetation associations Εκτάσεις µε αραιή ή καθόλου βλάστηση Open spaces with little or no vegetation Χερσαία ύδατα Inland waters Εσωτερικές υγρές ζώνες Inland wetlands Παραθαλάσσιες υγρές ζώνες Coastal wetlands Αστική οικοδόµηση Urban fabric Βιοµηχανικές και εµπορικές ζώνες Industrial and commercial units ίκτυα συγκοινωνιών Transport units Ορυχεία,χώροι απόρριψης απορριµµάτων και εργοτάξια Mine, dump and construction sites Τεχνητές, µη γεωργικές ζώνες πρασίνου, χώροι αθλητικών και πολιτιστικών δραστηριοτήτων Artificial, non agricultural vegetated areas sport and cultural activity sites (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) (9) (10) (11) (12) (13) (14) (15) (16) (17) (18) (19) (20) (21). ΑΚΡΙΤΩΝ 86,3 3,0 0,0 3,1 6,8 5,6 22,2 32,5 7,7 5,3 0,0 0,0 0,0 0,0 0,2 0,0 0,0 0,0 0,0. ΝΕΣΤΟΡΙΟΥ 337,9 15,3 0,0 4,2 13,3 13,7 8,9 186,7 66,2 23,4 3,5 2,7 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Κ. ΑΡΡΕΝΩΝ 134,1 0,0 0,0 0,7 5,0 1,0 5,1 59,0 47,0 15,7 0,4 0,0 0,0 0,0 0,3 0,0 0,0 0,0 0,0 Κ. ΓΡΑΜΟΥ 59,8 0,0 0,0 0,0 17,1 15,2 0,0 8,7 0,8 16,6 1,3 0,1 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Πηγή:ΕΣΥΕ Πίνακας 4. Κατανοµή της έκτασης του ήµου στις βασικές κατηγορίες χρήσης / κάλυψης, κατά ΥΠΑ, νοµό, δήµο ή κοινότητα 23

1.1.8 Εσωτερικό περιβάλλον ήµου και νοµικών προσώπων 1.1.8.1 Εσωτερικό περιβάλλον Νεστορίου Ο νέος Καλλικρατικός ήµος Νεστορίου, προέκυψε από τη συνένωση δύο πρώην Καποδιστριακών ήµων του ήµου Νεστορίου και του ήµου Ακριτών και δυο πρώην Κοινοτήτων, της Κοινότητας Αρρένων και της Κοινότητας Γράµµου. Εκ των πραγµάτων το πολύ µικρό χρονικό διάστηµα λειτουργίας του νέου ήµου συνεπάγεται ότι ο ήµος βρίσκεται σε διαδικασία αναδιοργάνωσης και οργάνωσης των υπηρεσιών του, µε παράλληλη ενσωµάτωση των νέων αρµοδιοτήτων και συνεχή εξυπηρέτηση των πολιτών. Σύµφωνα µε τον ψηφισµένο από το ηµοτικό Συµβούλιο Οργανισµό Εσωτερικής Υπηρεσίας, οι υπηρεσίες συνοπτικά διαρθρώνονται ως ακολούθως: ΕΝΟΤΗΤΑ Α : ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΥΠΑΓΟΜΕΝΕΣ ΑΠΕΥΘΕΙΑΣ ΣΤΟ ΗΜΑΡΧΟ 1. Ιδιαίτερο Γραφείο ηµάρχου. 2. Νοµική Υπηρεσία 3. Αυτοτελές Γραφείο ιοικητικής Βοήθειας ΕΝΟΤΗΤΑ Β : ΕΠΙΤΕΛΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ 1. Αυτοτελές Γραφείο Προγραµµατισµού, Πληροφορικής και ιαφάνειας. ΕΝΟΤΗΤΑ Γ : ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ 1.Αυτοτελές Τµήµα ιοικητικών και Οικονοµικών Υπηρεσιών που περιλαµβάνει ειδικότερα τα παρακάτω γραφεία. Γραφείο ιοικητικών Υπηρεσιών Γραφείο Οικονοµικών Υπηρεσιών 2. Αυτοτελές Γραφείο ΚΕΠ 3. ιεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών- Καθαριότητας και Πρασίνου που περιλαµβάνει ειδικότερα τις παρακάτω διοικητικές ενότητες : a) Τµήµα Τεχνικών έργων Μελετών και Προµηθειών που περιλαµβάνει ειδικότερα τα παρακάτω γραφεία : i) Γραφείο Τεχνικών έργων ii) iii) Γραφείο Μελετών και προµηθειών Γραφείο Ηλεκτροµηχανολογικών έργων και Συγκοινωνιών b) Τµήµα Ύδρευσης και Αποχέτευσης που περιλαµβάνει ειδικότερα τα παρακάτω γραφεία : 24

i) Γραφείο Λειτουργίας και συντήρησης δικτύων ύδρευσης,, δεξαµενών και Η/Μ εγκαταστάσεων ii) Γραφείο λειτουργίας και συντήρησης δικτύου αποχέτευσης a) Τµήµα Καθαριότητας και Πρασίνου που περιλαµβάνει ειδικότερα τα παρακάτω γραφεία i) Γραφείο Καθαριότητας ii) Γραφείο Πρασίνου iii) Γραφείο διαχείρισης και συντήρησης οχηµάτων ΕΝΟΤΗΤΑ : ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ 1. Αυτοτελές Τµήµα Τοπικής Οικονοµικής Ανάπτυξης, που περιλαµβάνει ειδικότερα τα παρακάτω γραφεία : i) Γραφείο Αγροτικής Παραγωγής Πρωτογενούς Τοµέα ii) Γραφείο Αδειοδοτήσεων, και Ρύθµισης Εµπορικών ραστηριοτήτων iii) Γραφείο Απασχόλησης και Τουρισµού ΕΝΟΤΗΤΑ Ε : ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ 1. Αυτοτελές Γραφείο Περιβάλλοντος και Πολιτικής Προστασίας. ΕΝΟΤΗΤΑ ΣΤ : ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ, ΠΑΙ ΕΙΑΣ, ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ και ΙΣΟΤΗΤΑΣ 1. Αυτοτελές Γραφείο Κοινωνικής Προστασίας, Παιδείας, Πολιτισµού και Ισότητας. ΙΑΡΘΡΩΣΗ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΜΕΝΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ Οι Αποκεντρωµένες Υπηρεσίες του ήµου είναι εγκατεστηµένες στην έδρα δηµοτικών ενοτήτων, εξυπηρετούν τις τοπικές κοινότητες της ενότητας και περιλαµβάνουν υπηρεσίες οι οποίες υπάγονται διοικητικά σε αντίστοιχες ιευθύνσεις ή Τµήµατα των Κεντρικών Υπηρεσιών του ήµου. ΕΝΟΤΗΤΑ Α : ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΜΕΝΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΣΤΗΝ ΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΑΚΡΙΤΩΝ (Τοπ. Κοιν. ιποταµίας) 1. Αυτοτελές Γραφείο ΚΕΠ. 2. Γραφείο ιοικητικών Θεµάτων και Εξυπηρέτησης του Πολίτη. 3. Γραφείο Αλλοδαπών και Μετανάστευσης ΕΝΟΤΗΤΑ Β : ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΜΕΝΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΣΤΗΝ ΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΑΡΡΕΝΩΝ (Τοπ. Κοιν. Επταχωρίου). 1. Αυτοτελές Γραφείο ΚΕΠ. 2. Γραφείο ιοικητικών θεµάτων και Εξυπηρέτησης του Πολίτη 25

Επιπλέον, σε εφαρµογή του Ν. 3852/2010, στο ήµο λειτουργούν οι ακόλουθες επιτροπές: Εκτελεστική Επιτροπή Οικονοµική Επιτροπή Στο ήµο απασχολούνται 21 άτοµα ως µόνιµοι υπάλληλοι και 8 άτοµα µε σύµβαση ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου, µε τα εξής κύρια χαρακτηριστικά: 8 άτοµα ΠΕ 4 άτοµα ΤΕ 8 άτοµα Ε 9 άτοµα ΥΕ Ο ήµος Νεστορίου διαθέτει διαχειριστική επάρκεια για υλοποίηση έργων ΕΣΠΑ. Όσον αφορά όµως την οργάνωση των υπηρεσιών, την αξιοποίηση του προσωπικού και την παροχή υπηρεσιών στους πολίτες προκύπτουν τα εξής συµπεράσµατα: το υπάρχον προσωπικό δεν επαρκεί για την οµαλή λειτουργία των υπηρεσιών και την εξυπηρέτηση των πολιτών η διάρθρωση του ήµου δεν εµφανίζει την απαιτούµενη συγκέντρωση κάτι που εµποδίζει την παροχή ολοκληρωµένων υπηρεσιών στους δηµότες. Παράλληλα παρατηρούνται προβλήµατα σε θέµατα οργάνωσης και προγραµµατισµού η αναβάθµιση του τεχνολογικού εξοπλισµού και των ηλεκτρονικών εφαρµογών είναι απαραίτητη για τη βελτίωση της ποιότητας των παρεχόµενων υπηρεσιών. υπάρχουν ελλείψεις σε υλικοτεχνική υποδοµή, µέσα και χώρους εργασίας 1.1.8.2 Εσωτερικό περιβάλλον Νοµικών Προσώπων ήµου Νεστορίου Ο ήµος Νεστορίου προχώρησε σε συγχώνευση νοµικών προσώπων, διατηρώντας εν τέλει τρία, σε εφαρµογή και σύµφωνα µε τα οριζόµενα στο Ν.3852/2010. Συγκεκριµένα, διαθέτει τα ακόλουθα νοµικά πρόσωπα: Νοµικό Πρόσωπο ηµοσίου ικαίου Κοινωνικής Προστασίας και Αλληλεγγύης Παιδείας και Περιβάλλοντος ήµου Νεστορίου ηµοτική Κοινωφελής Επιχείρηση Πολιτισµού & Αθλητισµού ήµου Νεστορίου µε διακριτικό τίτλο «Η.Κ.Ε.Π.Α.» Σχολική επιτροπή πρωτοβάθµιας εκπαίδευσης δηµοτικών σχολείων και νηπιαγωγείων ήµου Νεστορίου Ν.Καστοριάς 26

Το Νοµικό Πρόσωπο ηµοσίου ικαίου-κοινωνικής Προστασίας και Αλληλεγγύης-Παιδείας και Περιβάλλοντος ήµου Νεστορίου έχει αναλάβει τη λειτουργία των ηµοτικών Παιδικών Σταθµών και του ΚΑΠΗ, Ο Οργανισµός απασχολεί 4 άτοµα, τα οποία εργάζονται στους παιδικούς σταθµούς. Ο ήµος έχει διαθέσει 1 άτοµο, µε παράλληλη απασχόληση, για τη γραµµατειακή και διοικητική υποστήριξη του οργανισµού, ενώ στα οικονοµικά θέµατα συνεισφέρει η οικονοµική υπηρεσία. Η ηµοτική Κοινωφελής Επιχείρηση έχει αναλάβει τη λειτουργία της δοµής «Βοήθεια στο Σπίτι», των ηµοτικών βιβλιοθηκών, των πολιτιστικών κέντρων. Η επιχείρηση απασχολεί 5 άτοµα (1 ψυχολόγος, 1 κοινωνιολόγος, 2 νοσηλεύτριες, 1 οικιακή βοηθός), οι οποίοι απασχολούνται στην παροχή υπηρεσιών προς τα ηλικιωµένα άτοµα στις δηµοτικές ενότητες του ήµου. Ο ήµος έχει διαθέσει 1 άτοµο, µε παράλληλη απασχόληση, για τη γραµµατειακή και διοικητική υποστήριξη της επιχείρησης, ενώ στα οικονοµικά θέµατα συνεισφέρει και η οικονοµική υπηρεσία. Οι σχολικές επιτροπές επιχορηγούνται από το ήµο ενώ δεν υπάρχει υποχρέωση σύνταξης προϋπολογισµού. Η επιχορήγηση χρησιµοποιείται για την κάλυψη των λειτουργικών αναγκών των σχολείων( καυσόξυλα κ.τ.λ) Τα προβλήµατα των νοµικών προσώπων είναι κατά βάση κοινά και έχουν ως ακολούθως: εν διαθέτουν στελεχωµένη διοικητική υπηρεσία, µε αποτέλεσµα να αδυνατούν να λειτουργήσουν αυτόνοµα και να περιορίζεται εµποδίζεται η οποιαδήποτε διαδικασία οργάνωσης, προγραµµατισµού, ελέγχου και ανάπτυξης Υπάρχει ανάγκη για επιµόρφωση κατάρτιση του προσωπικού Είναι αναγκαία η αναβάθµιση του τεχνολογικού εξοπλισµού και των αντίστοιχων εφαρµογών Η οικονοµική τους κατάσταση εξαρτάται από τον ήµο και συγχρηµατοδοτούµενα προγράµµατα. Ειδικά, τα συγχρηµατοδοτούµενα προγράµµατα παρουσιάζουν σηµαντικές καθυστερήσεις στην καταβολή των χρηµάτων, σε βαθµό που θέτουν σε κίνδυνο τη βιωσιµότητα του φορέα 27

1.1.9 Απολογιστικά οικονοµικά στοιχεία του ήµου και των Νοµικών Προσώπων Πίνακας 5: Απολογιστικά οικονοµικά στοιχεία του ήµου Νεστορίου Ι. ΕΣΟ Α ΟΜΑ Α ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΕΡΙΟ ΟΣ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ έως και ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2014 0 ΤΑΚΤΙΚΑ ΕΣΟ Α 1.671.489 01 ΠΡΟΣΟ ΟΙ ΑΠΟ ΑΚΙΝΗΤΗ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ 109.015 02 ΕΣΟ Α ΑΠΟ ΚΙΝΗΤΗ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ 3.736 03 ΕΣΟ Α ΑΠΟ ΑΝΤΑΠΟ ΟΤΙΚΑ ΤΕΛΗ ΚΑΙ ΙΚΑΙΩΜΑΤΑ 189.738 04 ΕΣΟ Α ΑΠΟ ΛΟΙΠΑ ΤΕΛΗ ΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ 20.582 05 ΦΟΡΟΙ ΚΑΙ ΕΙΣΦΟΡΕΣ 1.646 06 ΕΣΟ Α ΑΠΟ ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΕΣ ΑΠΑΝΕΣ (Κ.Α.Π.) 1.220.315 07 ΛΟΙΠΑ ΤΑΚΤΙΚΑ ΕΣΟ Α 126.459 1 ΕΚΤΑΚΤΑ ΕΣΟ Α 542.749 11 ΕΣΟ Α ΑΠΟ ΕΚΠΟΙΗΣΗ ΚΙΝΗΤΗΣ ΚΑΙ ΑΚΙΝΗΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ 12 ΕΚΤΑΚΤΕΣ ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΚΑΛΥΨΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΩΝ ΑΠΑΝΩΝ 0 265.200 13 ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΕΠΕΝ ΥΣΕΙΣ 260.589 132 Λοιπές Επιχορηγήσεις για επενδύσεις και έργα 115.059 14 ΩΡΕΕΣ-ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΕΣ - ΚΛΗΡΟ ΟΣΙΕΣ 0 15 ΠΡΟΣΑΥΞΗΣΕΙΣ ΠΡΟΣΤΙΜΑ ΠΑΡΑΒΟΛΑ 12.667 16 ΛΟΙΠΑ ΕΚΤΑΚΤΑ ΕΣΟ Α 4.293 2 ΕΣΟ Α ΠΑΡΕΛΘΟΝΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΤΩΝ (Π.Ο.Ε.) ΠOY BEBAIΩNONTAI ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ 59 21 ΕΣΟ Α ΠΟΕ ΤΑΚΤΙΚΑ 59 22 ΕΣΟ Α ΠΟΕ EKTAΚTΑ 0 3 ΕΙΣΠΡΑΞΕΙΣ ΑΠΟ ΑΝΕΙΑ ΚΑΙ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΑΠΟ Π.Ο.Ε. 99.414 31 ΕΙΣΠΡΑΞΕΙΣ ΑΠΟ ΑΝΕΙΑ 0 32 ΕΙΣΠΡΑΚΤΕΑ ΥΠΟΛΟΙΠΑ ΑΠΟ ΒΕΒΑΙΩΘΕΝΤΑ ΕΣΟ Α ΚΑΤΑ ΤΑ ΠΑΡΕΛΘΟΝΤΑ ΕΤΗ 4 ΕΙΣΠΡΑΞΕΙΣ ΥΠΕΡ ΤΟΥ ΗΜΟΣΙΟΥ ΚΑΙ ΤΡΙΤΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΡΟΦΕΣ ΧΡΗΜΑΤΩΝ 99.414 318.165 41 ΕΙΣΠΡΑΞΕΙΣ ΥΠΕΡ ΤΟΥ ΗΜΟΣΙΟΥ ΚΑΙ ΤΡΙΤΩΝ 317.837 28

42 ΕΠΙΣΤΡΟΦΕΣ ΧΡΗΜΑΤΩΝ 328 5 ΧΡΗΜΑΤΙΚΟ ΥΠΟΛΟΙΠΟ 442.606 51 ΧΡΗΜΑΤΙΚΟ ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗΣ ΧΡΗΣΗΣ 442.606 511 Χρηµατικό υπόλοιπο προερχόµενο από τακτικά έσοδα 442.606 512 Χρηµατικό υπόλοιπο προερχόµενο από έκτακτα έσοδα 0 ΣΥΝΟΛΟ ΕΣΟ ΩΝ (0+1+2+3+4+5) 3.074.482 ΣΥΝΟΛΟ ΕΣΟ ΩΝ ΧΩΡΙΣ ΧΡΗΜΑΤΙΚΟ ΥΠΟΛΟΙΠΟ 2.631.876 ΙΙ. ΕΞΟ Α ΟΜΑ Α ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΕΡΙΟ ΟΣ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ έως και ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2014 6 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α : ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΕΣ ΑΠΑΝΕΣ ΧΡΗΣΗΣ 1.743.555 60 Αµοιβές και έξοδα προσωπικού 701.923 61 Αµοιβές αιρετών και τρίτων 289.277 62 Παροχές τρίτων 415.262 63 Φόροι-τέλη 17.436 64 Λοιπά γενικά έξοδα 7.160 65 Πληρωµές για την εξυπηρέτηση δηµοσίας πίστης 20.847 66 απάνες για προµήθεια αναλωσίµων 102.362 67 Πληρωµές για µεταβιβάσεις σε τρίτους 188.705 68 Λοιπά έξοδα 583 7 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β : ΕΠΕΝ ΥΣΕΙΣ (ανάλυση ανά υπηρεσία) 323.378 71 Αγορές κτιρίων τεχνικών έργων και προµήθειες παγίων 73 Έργα 74 Μελέτες, έρευνες, πειραµατικές εργασίες και ειδικές δαπάνες 8.280 199.780 115.317 75 Τίτλοι πάγιας επένδυσης (συµµετοχές σε επιχειρήσεις) 0 8 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ: ΠΛΗΡΩΜΕΣ Π.Ο.Ε. ΚΑΙ ΛΟΙΠΕΣ ΑΠΟ ΟΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ 601.853 81 Πληρωµές υποχρεώσεων (Π.Ο.Ε.) 1.605 82 Λοιπές αποδόσεις 335.928 83 Επιχορηγούµενες πληρωµές υποχρεώσεων (Π.Ο.Ε) 264.321 85 Προβλέψεις µη είσπραξης εισπρακτέων υπολοίπων βεβαιωµένων κατά τα Π.Ο.Ε. εντός του οικονοµικού έτους 0 29

9 ΚΕΦΑΛΑΙΟ : ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΟ 0 ΣΥΝΟΛΟ ΕΞΟ ΩΝ (6+7+8+9) 2.668.786 ΣΥΝΟΛΟ ΕΞΟ ΩΝ ΧΩΡΙΣ ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΟ (ΓΙΑ ΑΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΑ) 2.668.786 Πίνακας 6: Απολογιστικά οικονοµικά στοιχεία του ΝΠ Ι. ΕΣΟ Α ΟΜΑ Α ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΕΡΙΟ ΟΣ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ έως και ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2014 0 ΤΑΚΤΙΚΑ ΕΣΟ Α 125.000 01 ΠΡΟΣΟ ΟΙ ΑΠΟ ΑΚΙΝΗΤΗ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ 0 02 ΕΣΟ Α ΑΠΟ ΚΙΝΗΤΗ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ 0 03 ΕΣΟ Α ΑΠΟ ΑΝΤΑΠΟ ΟΤΙΚΑ ΤΕΛΗ ΚΑΙ ΙΚΑΙΩΜΑΤΑ 0 04 ΕΣΟ Α ΑΠΟ ΛΟΙΠΑ ΤΕΛΗ ΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΑΡΟΧΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ 0 05 ΦΟΡΟΙ ΚΑΙ ΕΙΣΦΟΡΕΣ 0 06 ΕΣΟ Α ΑΠΟ ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΕΣ ΑΠΑΝΕΣ (Κ.Α.Π.) 125.000 07 ΛΟΙΠΑ ΤΑΚΤΙΚΑ ΕΣΟ Α 0 1 ΕΚΤΑΚΤΑ ΕΣΟ Α 0 11 ΕΣΟ Α ΑΠΟ ΕΚΠΟΙΗΣΗ ΚΙΝΗΤΗΣ ΚΑΙ ΑΚΙΝΗΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ 12 ΕΚΤΑΚΤΕΣ ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΚΑΛΥΨΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΩΝ ΑΠΑΝΩΝ 0 0 13 ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΕΠΕΝ ΥΣΕΙΣ 0 132 Λοιπές Επιχορηγήσεις για επενδύσεις και έργα 0 14 ΩΡΕΕΣ-ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΕΣ - ΚΛΗΡΟ ΟΣΙΕΣ 0 15 ΠΡΟΣΑΥΞΗΣΕΙΣ ΠΡΟΣΤΙΜΑ ΠΑΡΑΒΟΛΑ 0 16 ΛΟΙΠΑ ΕΚΤΑΚΤΑ ΕΣΟ Α 0 2 ΕΣΟ Α ΠΑΡΕΛΘΟΝΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΤΩΝ (Π.Ο.Ε.) ΠOY BEBAIΩNONTAI ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ 0 21 ΕΣΟ Α ΠΟΕ ΤΑΚΤΙΚΑ 0 22 ΕΣΟ Α ΠΟΕ EKTAΚTΑ 0 3 ΕΙΣΠΡΑΞΕΙΣ ΑΠΟ ΑΝΕΙΑ ΚΑΙ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΑΠΟ Π.Ο.Ε. 0 30