Προς μια Μεθοδολογία Καταγραφής και Ανάλυσης Επισκεψιμότητας Ιστοχώρων σε Εφαρμογές Διαδικτύου

Πολυτεχνείο Κρήτης Τμήμα Ηλεκτρονικών Μηχανικών & Μηχανικών Υπολογιστών Προς μια Μεθοδολογία Καταγραφής και Ανάλυσης Επισκεψιμότητας Ιστοχώρων σε Εφαρμογές Διαδικτύου Στέφανος Καρασαββίδης Χανιά, Φεβρουάριος 2004 Στέφανος Καρασαββίδης 1

Εισαγωγή Ραγδαία ανάπτυξη ιστοχώρων Εταιρείες, οργανισμοί, δημόσιες υπηρεσίες προσφέρουν Υπηρεσίες Πληροφόρηση Ηλεκτρονικό Εμπόριο Υπήρχαν μεγάλες προσδοκίες Κατάρρευση Νέας Οικονομίας Πώς θα βελτιώσουμε τους ιστοχώρους; Στέφανος Καρασαββίδης 2

Εισαγωγή Usability Η εφαρμογή έρχεται πιο κοντά στο χρήστη Πως συμπεριφέρονται οι χρήστες; Ποιοί είναι οι χρήστες; Ιστοχώροι στο Διαδίκτυο Βάση HTTP πρωτόκολλο HTTP εξυπηρετητές Μεταδίδονται στοιχεία για κάθε πρόσβαση Η ανάλυση των στοιχείων χρήσης προσφέρει γνώση για τους χρήστες Στέφανος Καρασαββίδης 3

Εισαγωγή Web Usage Analysis / Mining Ανάλυση Επισκεψιμότητας Καταγραφή προσβάσεων σε εξυπηρετητές HTTP Συμπεράσματα για το πως χρησιμοποιείται ένας ιστοχώρος Απευθύνεται σε αυτούς που λειτουργούν ιστοχώρους Είναι μια πολύπλοκη τεχνολογία Είναι ακριβή τεχνολογία Στέφανος Καρασαββίδης 4

Αναγκαιότητα Η ανάλυση επισκεψιμότητας είναι μία δυσπρόσιτη τεχνολογία, ιδιαίτερα για μικρές επιχειρήσεις - οργανισμούς πολύ μεγάλο κόστος η χρησιμότητα δεν είναι εμφανής Ανάγκες σύγχρονων ιστοχώρων δυναμικές σελίδες πολυγλωσσικότητα Στέφανος Καρασαββίδης 5

Σκοπός Περιορισμός της πολυπλοκότητας επικεντρώνοντας σε συγκεκριμένη κατηγορία ιστοχώρων Ανάπτυξη συγκεκριμένου συστήματος καταγραφής δεδομένων χρήσης για την κατηγορία αυτή Ανάπτυξη συγκεκριμένης μεθοδολογίας ανάλυσης δεδομένων χρήσης Κατηγορία ιστοχώρων τουριστικού προορισμού Εφαρμογή σε πραγματικό ιστοχώρο για να καταδειχθούν τα πλεονεκτήματα για όλους τους ιστοχώρους της κατηγορίας Σύγκριση με παραδοσιακές μεθόδους μελέτης usability Στέφανος Καρασαββίδης 6

Δομή Παρουσίασης Σχετική Έρευνα Usability Web Usage Analysis Ιστοχώροι Τουριστικού Προορισμού Σύστημα Καταγραφής Χρήσης Ιστοχώρων Μεθοδολογία Ανάλυσης Δεδομένων Χρήσης Ανάλυση Ιστοχώρου Τουρισμού Usability με παραδοσιακές μεθόδους Μεθοδολογία Ανάλυσης Δεδομένων Χρήσης Συμπεράσματα Συνεισφορά Μελλοντικές Επεκτάσεις Στέφανος Καρασαββίδης 7

Usability... ο βαθμός στον οπ οίο ένα π ροϊόν μπ ορεί να χρησιμοπ οιηθεί απ ό καθορισμένους χρήστες για να επ ιτύχει καθορισμένους στόχους με αποτελεσματικότητα, αποδοτικότητα και ικανοποίηση σε ένα καθορισμένο π λαίσιο χρήσης. ISO-9241-11 (Guidance on Usability) Είναι μία μετρήσιμη παράμετρος αριθμός σφαλμάτων χρόνος εκμάθησης χρόνος π υπ οκειμενική κρίση Μέθοδοι αξιολόγησης εράτωσης εργασιών Ευριστική αξιολόγηση Πειράματα χρηστών Καταγραφή π ραγματικής χρήσης Στέφανος Καρασαββίδης 8

Usability στο Web Μπορούν να χρησιμοποιηθούν οι ίδιες μέθοδοι για την αξιολόγηση σε εφαρμογές ιστοχώρου; Αβεβαιότητα για τους χρήστες Δυναμικότητα ιστοχώρων προσωποποίηση μεταβολές γίνονται εύκολα γίνονται συχνές μεταβολές γίνεται άμεση διανομή στους χρήστες Αξιολόγηση Usability είναι ακριβή εξοπλισμός ειδικοί Αξιολόγηση Usability είναι χρονοβόρα εύρεση χρηστών διεξαγωγή πειραμάτων Στέφανος Καρασαββίδης 9

Web Usage Analysis/Mining Βασική ιδέα οι εφαρμογές ιστοχώρου βασίζονται σε εξυπηρετητές HTTP οι επιλογές των χρηστών μεταφράζονται σε αιτήσεις στους εξυπηρετητές HTTP με την επεξεργασία και ανάλυση των αιτήσεων εξάγεται γνώση για τη συμπεριφορά των χρηστών (και όχι μόνο...) Εμπλέκονται διαχειριστές ιστοχώρου ειδικοί στο θεματικό τομέα του ιστοχώρου ειδικοί ανάλυσης Στέφανος Καρασαββίδης 11

Web Usage Analysis Η ανάλυση επισκεψιμότητας είναι ένα σχετικά νέο επιστημονικό πεδίο Μεγάλο εμπορικό/ βιομηχανικό ενδιαφέρον περιορισμένες δημοσιεύσεις Στάδια Ανάλυσης Συλλογή δεδομένων Προεπεξεργασία Ανακάλυψη γνώσης Ανάλυση - Αξιολόγηση Στέφανος Καρασαββίδης 12

Συλλογή Δεδομένων Web Usage Analysis Log Αρχεία εξυπηρετητών (CLF) host pc100.tuc.gr RFC1413 - user frank date-time [10/Oct/2000:13:55:36-0700] request "GET /apache_pb.gif HTTP/1.0" status 200 size 2326 referrer "http://www.example.com/start.html" user-agent "Mozilla/4.08 [en] (Win98; I ;Nav)" Ενσωμάτωση ειδικών αιτήσεων στη σελίδα Παρακολούθηση τοπικού δικτύου Ενσωμάτωση ειδικών προγραμμάτων (plugins) στους εξυπηρετητές Ειδικές εφαρμογές στο χρήστη Στέφανος Καρασαββίδης 13

Προεπεξεργασία Γίνεται σύνθεση Web Usage Analysis σελιδοπροβολών: εμφάνιση περιεχομένου (σελίδων) στο παράθυρο της εφαρμογής πλοήγησης επισκέψεων: συνεχόμενες σελιδοπροβολές από τον ίδιο χρήστη χωρίς μεγάλα χρονικά κενά User Χρήστης Visit Επίσκεψη Page View Σελιδοπ ροβολή Hit Αίτηση Αύξηση αβεβαιότητας Μείωση όγκου δεδομένων Αύξηση αξίας πληροφορίας Στέφανος Καρασαββίδης 14

Web Usage Analysis Προεπεξεργασία Αφαίρεση όσων αιτήσεων δεν ενδιαφέρουν εικόνες bots & crawlers Σημασιολογία σελιδοπροβολών Ανακατασκευή μονοπατιών Τρίτες πηγές δεδομένων πηγές δεδομένων ιστοχώρου δημογραφικά δεδομένα Επεισόδια συναλλαγές ομαδοποίηση σελιδοπροβολών Στέφανος Καρασαββίδης 15

Ανακάλυψη Γνώσης Web Usage Analysis Κανόνες συσχετισμού (association rules) γεγονός A, γεγονός B support confidence Σειριακά σχήματα (sequential patterns) μονοπάτια επισκέψεων Clustering Classification Στέφανος Καρασαββίδης 16

Web Usage Analysis Ανάλυση - Αξιολόγηση Δίνονται διαφορετικές ερμηνείες ανάλογα με το είδος του ιστοχώρου διάρκεια επίσκεψης συχνότητα επίσκεψης Στόχοι του ιστοχώρου πότε ένας ιστοχώρος θεωρείται επιτυχημένος; αύξηση της χρονικής διάρκειας παραμονής αύξηση αριθμού σελιδοπροβολών οι επισκέπτες προχωρούν σε συγκεκριμένες ενέργειες Στέφανος Καρασαββίδης 17

Ιστοχώροι Τουριστικού Προορισμού Προσφέρουν υπηρεσίες προς τους δυνητικούς επισκέπτες μιας περιοχής Προσφέρουν ένα σχετικά φθηνό μέσο προβολής μιας περιοχής Προσφέρουν στις επιχειρήσεις τουρισμού τη δυνατότητα άμεσης συναλλαγής με τους επισκέπτες ειδικά για ΜΜΕ Οι επισκέπτες είτε προχωρούν σε συναλλαγές μέσω του ιστοχώρου, είτε τον χρησιμοποιούν ως βοήθημα πριν την κράτηση από παραδοσιακά τουριστικά γραφεία Στέφανος Καρασαββίδης 19

Ιστοχώροι Τουριστικού Προορισμού Συνήθεις υπηρεσίες που προσφέρονται γενική πληροφόρηση για την περιοχή ιεραρχίες περιοχών ενδιαφέροντος ψηφιακοί χάρτες ενημερωμένες πληροφορίες καιρός συναλλαγματικές ιστοτιμίες αναζήτηση υπηρεσιών τουρισμού διαμονή, μεταφορές, εκδρομές, εκδηλώσεις κρατήσεις Στέφανος Καρασαββίδης 20

Σύστημα Καταγραφής Χρήσης Βασικοί στόχοι Απάληψη του σταδίου προεπεξεργασίας Δυναμικοί ιστοχώροι δημιουργούν πολύ μεγάλο αριθμό διακριτών URL Διαφορετικά URL εμφανίζουν το ίδιο περιεχόμενο Οι εφαρμογές μπορεί να έχουν κατάσταση (πάνω από το stateless HTTP) Καταγραφή της σημασιολογίας των αιτήσεων Τα URL των αιτήσεων δεν επαρκούν για τον προσδιορισμό των σελίδων http://www.spiegel.de/politik/ausland/0,1518,284821,00.html Υποστήριξη πολυγλωσσικότητας στο περιεχόμενο Εκμετάλλευση των πηγών δεδομένων της εκάστοτε εφαρμογής ιεραρχία περιοχών ενδιαφέροντος κατηγορίες επιχειρήσεων Απλότητα στην περιγραφή των σελιδοπροβολών Άμεσες ερωτήσεις Στέφανος Καρασαββίδης 22

Σύστημα Καταγραφής Χρήσης Update Service Αρχιτεκτονική 1 2 Web Application 1 Client 1 2 Page View Structure Public Interface Client Decomposition Client Preferred Language Client Client Country Ip Session Cookie Visitor Cookie Referrer Decomposition Referring Site External Search Strings 1 2 Client 2 3 4 Page View Structure Intermediate Notify Client Domain Client Country Triggers Query Inteface Session Composition Page impression Page Actions Custom Page Actions Web Application 2 Notify Update Real Time Queries Analysis Server Initialize on Start Application Data SQL Data Store Application Data Application Data Analysis Single Location Functional Unit Information Flow Component Application Specific Στέφανος Καρασαββίδης 23

Σύστημα Καταγραφής Χρήσης ER Μοντέλο User Agents M Countries M Domains M 1 1 1 Page Impressions M 1 Session M 1 User M M M N M 1 1 1 1 Referrer Site Search Phrase M Pages M 1 Applications 1 Actions M External Datasources Στέφανος Καρασαββίδης 24

Σύστημα Καταγραφής Χρήσης ER Μοντέλο session_id creation_time exit_time pageimpression_id prefered_language browser_id page_id session_id time language sequence Page Impressions M 1 N Session external phrase refering_site_id domain_id application_id geoip_country_id ip_country_id exit_page_id M Actions entity_id action_id description entry_page_id παράδειγμα: παρουσίαση περιοχής όνομα σελίδας (template): area στιγμιότυπο (pageimpression_id): 10 Ενέργειες: action entity_id present area 385 area events 385 area events 290 promotion link 874 promotion link 685 click promotion link 874 Στέφανος Καρασαββίδης 25

Μεθοδολογία Ανάλυσης Ιστοχώρων Τουρισμού Βασίζεται σε Δομημένη βάση δεδομένων με πληροφορία για τη συμπεριφορά των επισκεπτών σε ιστοχώρους Σύνδεση με τις πηγές δεδομένων του ιστοχώρου Η ανάλυση και αξιολόγηση έχει άμεση σχέση με τους στόχους του κάθε ιστοχώρου Παράδειγμα: δημόσιος οργανισμός εύκολη πληροφόρηση για θέματα τουρισμού ισομερή προώθηση για όλες τις περιοχές γνώση για τάσεις/ προτιμήσεις επισκεπτών Παράδειγμα: επιχείρηση πώληση προϊόντος αύξηση αριθμού σελιδοπροβολών Στέφανος Καρασαββίδης 27

Μεθοδολογία Ανάλυσης Ιστοχώρων Τουρισμού Βασικά Μεγέθη Παράμετροι επίσκεψης Χώρα προέλευσης Χρονική στιγμή/ εποχή επίσκεψης Ιστοχώρος προέλευσης Φράσεις αναζήτησης από εξωτερική μηχανή αναζήτησης Χρόνος παραμονής στον ιστοχώρο Αριθμός σελιδοπροβολών Σελιδοπροβολή εισόδου Σελιδοπροβολή εξόδου Όνομα περιοχής χρήστη Εφαρμογή πλοήγησης Προτίμηση γλώσσας Παράμετροι εντός ιστοχώρου περιεχόμενο σελιδοπροβολών σύνδεση με πηγές δεδομένων ιστοχώρου Στέφανος Καρασαββίδης 28

Μεθοδολογία Ανάλυσης Ιστοχώρων Τουρισμού Βασικά Μεγέθη Τι μετράμε αριθμός επισκέψεων αριθμός σελιδοπροβολών απόλυτα μεγέθη σχετικά μεγέθη σε συνάρτηση των παραμέτρων επίσκεψης του περιεχομένου βασικό εργαλείο: SQL Στέφανος Καρασαββίδης 29

Μεθοδολογία Ανάλυσης Ιστοχώρων Τουρισμού Στόχοι Ανάλυσης Επίγνωση για τη χρήση του ιστοχώρου Προσωποποίηση του ιστοχώρου (personalization) Προβλήματα Usability Αξιολόγηση απόδοσης σεναρίων χρήσης ιστοχώρου Στέφανος Καρασαββίδης 30

Μεθοδολογία Ανάλυσης Ιστοχώρων Τουρισμού Μέθοδοι επίγνωσης για τη χρήση ανάλυση χωρών προέλευσης κατανομή από πραγματικούς ταξιδιώτες δεικτοδότηση μηχανών αναζήτησης υποστηριζόμενες γλώσσες ιστοχώρου αξιολόγηση αριθμού επισκέψεων ως μέτρο του ενδιαφέροντος των χρηστών μεταβολές στη διάρκεια του χρόνου τουριστική περίοδος Στέφανος Καρασαββίδης 31

Μεθοδολογία Ανάλυσης Ιστοχώρων Τουρισμού Μέθοδοι επίγνωσης για τη χρήση μελέτη των μεταβολών στη διάρκεια του χρόνου ανά χώρα προέλευσης ανάλυση URL προελεύσεων φράσεις αναζήτησης σχετικότητα συνδέσμων από απλούς ιστοχώρους κάλυψη του ιστοχώρου για ενδιαφέροντα με βάση φράσεις αναζήτησης από μηχανές αναζήτησης προσθήκη πληροφορίας βελτίωση δεικτοδότησης διαφορές ανά μηχανή αναζήτησης μεταβολές στη διάρκεια του χρόνου Στέφανος Καρασαββίδης 32

Μεθοδολογία Ανάλυσης Ιστοχώρων Τουρισμού Μέθοδοι επίγνωσης για τη χρήση Αριθμός σελιδοπροβολών ως μέτρο ενδιαφέροντος για τον ιστοχώρο λίγες σελιδοπροβολές Εφαρμογή πλοήγησης τεχνικές δυνατότητες υπολογιστικών συστημάτων των χρηστών ενδιαφέρουν τα ποσοστά επισκέψεων και όχι των σελιδοπροβολών Στέφανος Καρασαββίδης 33

Μεθοδολογία Ανάλυσης Ιστοχώρων Τουρισμού Μέθοδοι επίγνωσης για τη χρήση Ανάλυση του ενδιαφέροντος για τα θέματα που καλύπτει ο ιστοχώρος μεταβολές στο χρόνο διαφορές ανά χώρα προέλευσης διαφορές ανά γλώσσα εμφάνισης Διαφοροποιήσεις στην ίδια κατηγορία περιεχομένου περιοχές ενδιαφέροντος χώρα προέλευσης είδος επιχειρήσεων μεταβολές στο χρόνο Στέφανος Καρασαββίδης 34

Μεθοδολογία Ανάλυσης Ιστοχώρων Τουρισμού Μέθοδοι Προσωποποίησης Clustering με βάση χαρακτηριστικά επίσκεψης Classification νέων επισκέψεων Παράδειγμα: παρατηρείται σημαντική διαφοροποίηση στην προτίμηση περιοχών για επισκέπτες συγκεκριμένης χώρας σε νέες επισκέψεις από τη χώρα προβάλλεται περισσότερο η περιοχή σε νέες επισκέψεις από τη χώρα προβάλλονται περισσότερο άλλες περιοχές Στέφανος Καρασαββίδης 35

Μεθοδολογία Ανάλυσης Ιστοχώρων Τουρισμού Μέθοδοι Προσωποποίησης Εντοπισμός απότομων αλλαγών μεταβολές από συγκεκριμένη προέλευση μεταβολές για συγκεκριμένη φράση αναζήτησης Συνεχής παρακολούθηση αριθμού επισκέψεων και ανάδραση σε περίπτωση σημαντικών αλλαγών νέα προέλευση με σημαντικό ποσοστό επισκέψεων μεγάλη σχετική αλλαγή από υπάρχουσα προέλευση Στέφανος Καρασαββίδης 36

Μεθοδολογία Ανάλυσης Ιστοχώρων Τουρισμού Usability Σύγκριση εναλλακτικών Σύγκριση εναλλακτικών μορφών του interface Μέτρο αξιολόγησης: τα ποσοστά των χρηστών που χρησιμοποιούν εναλλακτικές επιλογές πολλαπλές τοποθεσίες ίδιων συνδέσμων διαφορετική μορφή (χρώμα, μέγεθος) επιλογών Στέφανος Καρασαββίδης 37

Μεθοδολογία Ανάλυσης Ιστοχώρων Τουρισμού Σενάρια χρήσης Μελέτη του τρόπου χρήσης ενός ιστοχώρου ανάγεται σε μελέτη της ακολουθίας σελιδοπροβολών - μονοπάτια Παράδειγμα αναζήτησης διαμονής: αρχική σελίδα --> φόρμα αναζήτησης --> αποτελέσματα αναζήτησης --> παρουσίαση διαμονής Προβλεπόμενος έναντι πραγματικός τρόπος χρήσης Θέλουμε να αξιολογήσουμε την απόδοση των προβλεπόμενων σεναρίων να εντοπίσουμε χαρακτηριστικά μη προβλεπόμενων σεναρίων Στέφανος Καρασαββίδης 38

Μεθοδολογία Ανάλυσης Ιστοχώρων Τουρισμού Σενάρια χρήσης Βασικά προβλήματα δε γνωρίζουμε το σκοπό του κάθε επισκέπτη πως θα υποβάλουμε ερωτήσεις ακολουθιών Ο σκοπός της επίσκεψης καθορίζεται από φράσεις αναζήτησης από τις προελεύσεις πλαίσιο τοποθέτησης των συνδέσμων από προελεύσεις αρχικά βήματα μονοπατιού αποτελούν τις αρχικές συνθήκες Παράδειγμα: Οι επισκέπτες που εισέρχονται με φράση hotels in crete ανήκουν στο σενάριο Αναζήτηση Διαμονής Στέφανος Καρασαββίδης 39

Μεθοδολογία Ανάλυσης Ιστοχώρων Τουρισμού Σενάρια χρήσης: ερωτήσεις ακολουθιών απλές ακολουθίες: p 1 p 2... p n wildcards : a b* c Περιορισμοί στα χαρακτηριστικά επίσκεψης (προέλευση, φράσεις κλπ.) Περιορισμοί στο κάθε στιγμιότυπο σελιδοπροβολής (όνομα σελίδας, ενέργειες σελίδες, σύνδεση με τρίτες πηγές) Περιορισμοί στις σελίδες των wildcard αρχική σελίδα --> (φόρμα αναζήτησης --> αποτελέσματα αναζήτησης)* --> παρουσίαση διαμονής Στέφανος Καρασαββίδης 40

Ανάλυση Παραδοσιακές Μέθοδοι Ευριστική Ανάλυση (3) Πειράματα χρηστών 7 χρήστες 10 εργασίες μαγνητοσκόπηση οθόνης υπολογιστή ηχογράφηση συνομιλίας Αξιολογούνται η ολοκλήρωση εγκατάλειψη εργασίας κατά πόσο ακολουθήθηκε το βέλτιστο μονοπάτι κατά πόσο εκτελέστηκε στο βέλτιστο χρόνο Στέφανος Καρασαββίδης 42

Ανάλυση Παραδοσιακές Μέθοδοι Απ οτελέσματα π ειραμάτων χρηστών Εργασία % επιτυχούς ολοκλήρωσης % επιτυχούς ολοκλήρωσης εντός χρονικού ορίου % επιτυχούς ολοκλήρωσης με βέλτιστο μονοπάτι Ε1. - - - Εύρεση διαμονής με τίτλο 100.00% 85.70% 85.70% Εύρεση πληροφορίας δωματίων ξενοδοχείου 100.00% 85.70% 71.40% Εύρεση στοιχείων επικοινωνίας ξενοδοχείου 100.00% 100.00% 100.00% Εύρεση χάρτη ξενοδοχείου 85.70% 0.00% 0.00% Εύρεση ξενοδοχείων 100.00% 71.40% 85.70% Εύρεση ξενοδοχείου σε περιοχή 100.00% 57.10% 100.00% Πληροφορία για περιοχή ξενοδοχείου 100.00% 100.00% 71.40% Σχετικές Επιχειρήσεις 100.00% 85.70% 100.00% Φυλλάδιο 100.00% 28.60% 28.60% Στέφανος Καρασαββίδης 43

Ανάλυση Παραδοσιακές Μέθοδοι Συγκεντρωτικά προβλήματα usability Λειτουργία Ευριστική Πειράματα Επιλογή περιοχής αναζήτησης Εύρεση αναλυτικού χάρτη περιοχής Εμφάνιση εικονιδίων προσθαφαίρεσης φυλλαδίου Εμφάνιση κριτηρίων αναζήτησης στα αποτελέσματα Περισσότερη πληροφορία στα αντικείμενα του φυλλαδίου Στέφανος Καρασαββίδης 44

Ανάλυση Δεδομένα Χρήσης Καταγραφή από αρχές 1999 42 μήνες 1.100.000 επισκέψεις Αξιόπιστη καταγραφή από Μάιο 2002 600.000 επισκέψεις Καταγραφή με βάση το τελικό μοντέλο από Απρίλιο 2003 270.000 επισκέψεις Στέφανος Καρασαββίδης 46

Ανάλυση Δεδομένα Χρήσης Σελίδες Ιστοχώρου Τουρισμού contact contribute link Απλές Σελίδες Σελίδα με πληροφορίες επικοινωνίας με τους συντελεστές Σελίδα με πληροφορίες για καταχώριση επιχείρησης Σελίδα με παραδείγματα εισαγωγής συνδέσμου από τρίτους ιστοχώρους ar si im Σύνθετες Σελίδες Παρουσίαση περιοχής ενδιαφέροντος Παρουσίαση αξιοθέατου Παρουσίαση φωτογραφίας/ φωτογραφιών terms Όροι και προϋποθέσεις sm Παρουσίαση επιχείρησης about Ιστορικό του ιστοχώρου ev Παρουσίαση εκδήλωσης addinfo Προσθήκη περιεχομένου πέραν της καταχώρισης επιχειρήσεων index Αρχική σελίδα ιστοχώρου ha Παρουσίαση λιμανιού is Παρουσίαση ενότητας ηλεκτρονικού οδηγού guide Περιεχόμενα ηλεκτρονικού οδηγού gc Παρουσίαση ενότητας γλωσσαρίου hotels Φόρμα αναζήτησης διαμονής map Παρουσίαση χάρτη sights Φόρμα αναζήτησης περιοχών και αξιοθέατων sendmail Αποστολή ηλεκτρονικού μηνύματος σε επιχείριση travelagents Φόρμα αναζήτησης γραφείων τουρισμού areas_on_map Παρουσίαση σημείου περιοχής σε χάρτη rentcar Φόρμα αναζήτησης ενοικίασης οχημάτων searchresults Αποτελέσματα αναζήτησης harbours Ενεργός χάρτης λιμανιών areaselecttool Επιλογή περιοχής μέσω χάρτη/ μέσω φυλλαδίου/ μέσω ονόματος brochure Ηλεκτρονικό φυλλάδιο Στέφανος Καρασαββίδης 47

Ανάλυση Δεδομένα Χρήσης Ενδεικτικές ενέργειες σελίδων Παρουσίαση Επιχείρησης Παρουσίαση φωτογραφίας Όνομα σελίδας: sm Όνομα σελίδας: im (View SME, SME Id) {(View Image, Image Id) (Add Brochure, SME Id) (Add Brochure, Image Id)} Παρουσίαση Περιοχής (View Images, Area Id) Όνομα σελίδας: ar (View Images, Site Id) (View Area, Area Id) (Add Brochure, Area Id) Στέφανος Καρασαββίδης 48

11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35 37 39 41 43 45 47 49 51 53 Ανάλυση Δεδομένα Χρήσης Επ ίγνωση για τη χρήση: Αριθμός επισκέψεων 10000 9000 8000 7000 6000 5000 4000 1999 2000 2001 2002 2003 3000 2000 1000 0 1 3 5 7 9 Στέφανος Καρασαββίδης 49

Ανάλυση Δεδομένα Χρήσης Επ ίγνωση για τη χρήση: Μέσος όρος αριθμού σελιδοπ ροβολών ανά επίσκεψη 15,0 14,0 13,0 12,0 11,0 10,0 9,0 8,0 7,0 6,0 5,0 4,0 3,0 2,0 1,0 0,0 1999/19 1999/40 2000/7 2000/27 2000/48 2001/15 2001/36 2002/3 2002/23 2002/44 2003/12 Στέφανος Καρασαββίδης 50

Ανάλυση Δεδομένα Χρήσης Επ ίγνωση για τη χρήση: Κατανομή σελιδοπροβολών 100,00% 90,00% 80,00% 70,00% 60,00% 50,00% 40,00% 30,00% 1 5 με 10 Πάνω από 30 2 με 4 11 με 30 20,00% 10,00% 0,00% 1999/40 1999/19 2000/27 2000/7 2001/15 2000/48 2002/3 2001/36 2002/44 2002/23 2003/12 Στέφανος Καρασαββίδης 51

Ανάλυση Δεδομένα Χρήσης Επ ίγνωση για τη χρήση: Προελεύσεις Other 15,56% Google 33,86% Google Images aolsearch.aol.co.uk kreta.pagina.nl 1,10% altavista 1,33% eot 1,58% index.nana.co.il 1,86% www.altomreiser.no 2,02% www.chania.gr 3,00% msn 4,29% in.gr 6,39% direct request 19,86% Yahoo 7,03% Στέφανος Καρασαββίδης 52

Ανάλυση Δεδομένα Χρήσης Επ ίγνωση για τη χρήση: π ροελεύσεις στη διάρκεια του χρόνου 100,00% 97,50% 95,00% 92,50% 90,00% 87,50% 85,00% 82,50% 80,00% 77,50% 75,00% 72,50% 70,00% 67,50% 65,00% 62,50% 60,00% 57,50% 55,00% 52,50% 50,00% 47,50% 45,00% 42,50% 40,00% 37,50% 35,00% 32,50% 30,00% 27,50% 25,00% 22,50% 20,00% 17,50% 15,00% 12,50% 10,00% 7,50% 5,00% 2,50% 0,00% Yahoo www.munch.org.gr www.internap.com www.gmx.net www.forthnet.gr www.de-di.de www.chania.gr search.pathfinder.gr search.excite.com msn in.gr Google eot de-di.de altavista 1999/35 2000/20 2000/52 2001/5 2001/12 1999/27 1999/19 2000/12 2000/5 1999/51 1999/43 2000/44 2000/36 2000/28 2001/44 2001/36 2001/28 2001/20 2002/21 2002/13 2002/6 2001/52 2002/53 2002/45 2002/37 2002/29 2003/22 2003/14 2003/7 Στέφανος Καρασαββίδης 53

Ανάλυση Δεδομένα Χρήσης Επ ίγνωση για τη χρήση: Χώρες προέλευσης GB 15,88% GR 19,20% US 10,83% DE 8,55% other 13,74% NO 4,44% PL 1,74% DK 1,82% NL 4,41% SE 2,15% IL 3,69% IT 4,25% AT 2,94% BE 2,94% FR 3,41% GR GB US DE NO NL IT IL FR BE AT SE DK PL other Στέφανος Καρασαββίδης 54

Ανάλυση Δεδομένα Χρήσης Επ ίγνωση για τη χρήση: Χώρες προέλευσης 100.00% 90.00% 80.00% 70.00% 60.00% 50.00% 40.00% 30.00% 20.00% Other US NO NL IT IL GR GB FR DE 10.00% 0.00% 1/2003 2/2003 3/2003 4/2003 5/2003 6/2003 7/2003 8/2003 9/2003 10/2003 11/2003 12/2003 Στέφανος Καρασαββίδης 55

Ανάλυση Δεδομένα Χρήσης Επ ίγνωση για τη χρήση: ενδιαφέρον επισκεπτών 19.50% 1.88% 2.19% 2.98% sm searchresults ar index im is si maps3 maps2 hotels link contact addinfo about contribute terms 13.74% 3.47% 4.86% 6.29% maps1 guide areaselecttool show_all_related sights gc ha rentcar areas_on_map citymap 9.95% 9.18% 7.49% 7.17% harbours ev brochure travelagents sendmail advertise dm Στέφανος Καρασαββίδης 56

Ανάλυση Δεδομένα Χρήσης Επ ίγνωση για τη χρήση: Περιοχές ενδιαφέροντος ανά γλώσσα εμφάνισης Ποσοστά Επισκεψιμότητας Περιοχών ανά Γλώσσα Προβολής 5.75% 5.50% 5.25% 5.00% 4.75% 4.50% 4.25% 4.00% 3.75% 3.50% 3.25% 3.00% 2.75% 2.50% 2.25% 2.00% 1.75% 1.50% 1.25% 1.00% 0.75% 0.50% 0.25% 0.00% de el en Vai Sougia Sitia Rethimnon Preveli Paralia Platanias - Kydonia Plakias Paleohora Matala Malia Maleme Makrigialos Hersonissos Kolimbari Knossos Iraklion Ierapetra Hora Sfakion Hersonisos Georgioupoli Gavdos Frangokastello Falasarna Elounda Elafonisi Chania Bali Agios Nikolaos Agia Pelagia Agia Marina Agia Galini Στέφανος Καρασαββίδης 57

Ανάλυση Δεδομένα Χρήσης Επ ίγνωση για τη χρήση: Περιοχές ανά χώρα προέλευσης 11.00% 10.00% 9.00% 8.00% 7.00% 6.00% 5.00% 4.00% 3.00% 2.00% 1.00% DE FR GB GR IL IT NL NO US 0.00% Agia Marina Agia Pelagia Agios Nikolaos Chania Elounda Georgioupoli Hersonisos Iraklion Knossos Makrigialos Malia Rethimnon Στέφανος Καρασαββίδης 58

Προσωποποίηση Ανάλυση Δεδομένα Χρήσης Ανάλογα με τη χώρα προέλευσης των επισκεπτών εμφάνιση σε προνομιακή θέση δημοφιλών περιοχών εμφάνιση εναλλακτικών περιοχών Ανάλογα με τη χρονική περίοδο προβολή διαφορετικών υπηρεσιών ιστοχώρου Απότομες αλλαγές Για τις διευθύνσεις προέλευσης με συνθήκες η μεταβολή σε σχέση με την προηγούμενη ημέρα να είναι μεγαλύτερη από 100% το ποσοστό των συνολικών επισκέψεων από τη συγκεκριμένη διεύθυνση προέλευσης να είναι μεγαλύτερο του 1% 304 περιπτώσεις οι 50 είναι από τους ίδιους ιστοχώρους Στέφανος Καρασαββίδης 59

Ανάλυση Δεδομένα Χρήσης Προσωποποίηση Απότομες αλλαγές http://www.gmx.net/frauen.html 120 110 100 90 80 70 60 50 40 Visits 30 20 10 0 1999-06-04 1999-06-07 1999-06-10 1999-06-15 1999-06-20 1999-06-28 1999-08-15 1999-07-12 1999-10-12 Στέφανος Καρασαββίδης 60

Ανάλυση Δεδομένα Χρήσης Προσωποποίηση Απότομες αλλαγές 110 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 Επισκέψεις από abcnews.go.com 2000/32 2000/41 2001/11 2001/17 2001/24 2001/35 2002/5 2001/46 2002/13 2002/20 2002/26 2002/41 2002/50 2003/12 2003/20 Στέφανος Καρασαββίδης 61

Ανάλυση Δεδομένα Χρήσης Προσωποποίηση http://www.iasted.org/conferences/2002/greece/sppra.htm εμφάνιση τον Ιανουάριο 2002 αναφέρεται σε συνέδριο για τον Ιούνιο 2002 90 80 70 60 50 40 30 20 10 Ιανουάριος Φεβρουάριος Μάρτιος Απρίλιος Μάϊος Ιούνιος Ιούλιος Αύγουστος Σεπτέμβριος Στέφανος Καρασαββίδης 62

Usability Ανάλυση Δεδομένα Χρήσης Τοποθεσίες συνδέσμων Διαφορές στην εμφάνιση εικονιδίων Στέφανος Καρασαββίδης 63

Ανάλυση Δεδομένα Χρήσης Usability Τοποθεσίες συνδέσμων Περιοχή Ποσοστό μεταβάσεων της έκδοσης με συνδέσμους στο κάτω μέρος Ποσοστό μεταβάσεων της έκδοσης με επιπλέον συνδέσμους Μάλια 11.06% 14.57% Ελούντα 13.08% 11.90% Ρέθυμνο 11.34% 13.10% Χανιά 12.96% 20.59% Γεωργιούπολη 8.16% 15.15% Στέφανος Καρασαββίδης 64

Ανάλυση Δεδομένα Χρήσης Σενάρια Χρήσης Μελέτη του σεναρίου χρήσης Αναζήτηση Διαμονής κριτήριο έναρξης σεναρίου Αρχική Σελίδα -> Φόρμα Αναζήτησης Διαμονής κριτήριο λήξης παρουσίαση διαμονής Ενδιάμεσες σελίδες επιλογή περιοχής, αποτελέσματα Βέλτιστο μονοπάτι μήκος 4 με 6 Στοιχεία από την εβδομάδα 1 Ιουλίου 2003 έως και 7 Ιουλίου 2003 αριθμός επισκέψεων: 11685 support κριτηρίου έναρξης: 1417 support με βάση τις επισκέψεις: 1158 Στέφανος Καρασαββίδης 65

Ανάλυση Δεδομένα Χρήσης Σενάρια Χρήσης: μήκος μονοπατιών Μήκος Μονοπατιού Ποσοστό 4 47.76% 5 23.88% 6 16.42% 8 2.98% 9 4.48% 11, 13, 23 1.49% Αλλά μόνο το 4,72% ολοκληρώνουν επ ιτυχώς!! Στέφανος Καρασαββίδης 66

Ανάλυση Δεδομένα Χρήσης Σενάρια Χρήσης: εναλλακτική ολοκλήρωση 50% των περιπτώσεων που αρχικά αποτυγχάνουν, βλέπουν αργότερα στην ίδια επίσκεψη σελίδες παρουσίασης διαμονής ολοκλήρωση 4,71% ενεργός χάρτης ολοκλήρωση 88,9% αρχική σελίδα αναζήτηση τίτλου κριτήρια έναρξης αποτυχία 50% περιοχή ενδιαφέροντος ολοκλήρωση 3,8% ολοκλήρωση 5,3% εγκατάλειψη 21,3% ολοκλήρωση 2% Στέφανος Καρασαββίδης 67

Ανάλυση Δεδομένα Χρήσης Σενάρια Χρήσης: εναλλακτική ολοκλήρωση Γιατί εγκαταλείπουν το σενάριο; πριν την εγκατάλειψη υπάρχει ισοκατανομή στις σελίδες φόρμα αναζήτησης, επιλογή περιοχής, αποτελέσματα στο 80% των περιπτώσεων, στα αποτελέσματα αναζήτησης υπάρχουν περισσότερα από 300 αποτελέσματα Ενώ γίνεται προσπάθεια περιορισμού των αποτελεσμάτων μέσω της επιλογής περιοχής, αυτό δεν επιτυγχάνεται Στέφανος Καρασαββίδης 68

Ανάλυση Δεδομένα Χρήσης Σενάρια Χρήσης: εγκατάλειψη ιστοχώρου Γιατί εγκαταλείπουν τον ιστοχώρο; τα αποτελέσματα αναζήτησης είναι είτε πάρα πολλά, είτε δεν υπάρχει αποτέλεσμα Συμπεράσματα για το σενάριο χρήσης η επιλογή περιοχής παρουσιάζει πρόβλημα usability η φόρμα αναζήτησης παρουσιάζει πρόβλημα usability ή ο μηχανισμός αναζήτησης είναι ανεπαρκής Στέφανος Καρασαββίδης 69

Συμπεράσματα Μελέτη με τη μεθοδολογία καταγραφής και ανάλυσης δεδομένων χρήσης usability - προσωποποίηση σύγκριση εναλλακτικών δυναμικές προσαρμογές μετά από απότομες αλλαγές με βάση χώρες προέλευσης μελέτη σεναρίου χρήσης αγορά τουρισμού προώθηση συγκεκριμένων περιοχών μαζικού τουρισμού στις χώρες προέλευσης άσκηση πολιτικής περιοδικότητα φαινομένου Στέφανος Καρασαββίδης 70

Συμπεράσματα Μελέτη με τη μεθοδολογία καταγραφής και ανάλυσης δεδομένων χρήσης (συνέχεια) γενίκευση σε ιστοχώρους τουρισμού περιοχή ενδιαφέροντος υπηρεσίες τουρισμού αναζήτηση ίδιες έννοιες σε όλους τους ιστοχώρους επίσκεψη προελεύσεις κλπ. Στέφανος Καρασαββίδης 71

Συμπεράσματα Έγινε χρήση ευρέως διαδεδομένης τεχνολογίας σχεσιακή βάση δεδομένων SQL Κάλυψη πολλών εφαρμογών ταυτόχρονα μπορεί να προσφερθεί ως υπηρεσία από τρίτους οργανισμούς Καμία χρήση προσωπικών δεδομένων επισκεπτών υπάρχουν ηθικά διλήμματα υπάρχουν ολοένα και περισσότεροι νομικοί περιορισμοί Στέφανος Καρασαββίδης 72

Συμπεράσματα Λειτουργία Ευριστική Πειράματα Δεδομένα Χρήσης Επιλογή περιοχής αναζήτησης Εύρεση αναλυτικού χάρτη περιοχής Εμφάνιση εικονιδίων προσθαφαίρεσης φυλλαδίου Εμφάνιση κριτηρίων αναζήτησης στα αποτελέσματα Περισσότερη πληροφορία στα αντικείμενα του φυλλαδίου Λειτουργίες αναζήτησης Σύγκριση εναλλακτικών Ευριστική ανάλυση σε συνδυασμό με συνεχόμενη ανάλυση από τα δεδομένα χρήσης καλύπτει μεγάλο μέρος μελέτης usability προσθέτει πολύ περισσότερες πληροφορίες πέραν του usability Στέφανος Καρασαββίδης 73

Συνεισφορά Για συγκεκριμένη κατηγορία εφαρμογών προτείνεται ένα σύστημα καταγραφής δεδομένων χρήσης μία μεθοδολογία για την ανάλυση των δεδομένων και εξαγωγή συμπερασμάτων Σύστημα καταγραφής δεδομένων χρήσης απαλοιφή σταδίου προεπεξεργασίας δεδομένων αντιμετωπίζεται η πολυπλοκότητα σύγχρονων δυναμικών ιστοχώρων πολυγλωσσικότητα templates σελίδων - περιεχόμενο απλή περιγραφή περιεχομένου των σελιδοπροβολών Στέφανος Καρασαββίδης 74

Συνεισφορά Μεθοδολογία Ανάλυσης για ιστοχώρους τουρισμού Προσωποποίηση Usability Σενάρια Χρήσης Γνώση για τις επισκέψεις και τον επισκέπτη Η ανάλυση από τα δεδομένα χρήσης μπορεί να αντικαταστήσει μερικώς παραδοσιακές μελέτες usability Στέφανος Καρασαββίδης 75

Μελλοντικές Επεκτάσεις Επιβεβαίωση σε άλλους ιστοχώρους τουρισμού Εφαρμογή σε ιστοχώρους άλλης κατηγορίας Εύχρηστο Interface ερωτήσεων Τυποποιημένο API ερωτήσεων http://www.music.tuc.gr/webanalysis Στέφανος Καρασαββίδης 76