Η Ιστορία του Θεάτρου Εργασία στο Μάθηµα των Αρχαίων Ελληνικών Στέλλα Βαρσάµη Β 3 Πρότυπο Λύκειο Αναβρύτων Καθηγήτρια: ρ. Ε. Μαργαρίτου Μάρτιος 2017
Το Αρχαίο Ελληνικό Θέατρο Τόπος: Αθήνα Χρόνος: 5 ος αιώνας π.χ. - Γεννιέται η θεατρική τέχνη από τις θρησκευτικές τελετές προς τιµήν του θεού ιονύσου. - ιαµορφώνεται το πρώτο θεατρικό οικοδόµηµα, δηλαδή το γνωστό µέχρι σήµερα Θέατρο του ιονύσου στην Ακρόπολη των Αθηνών. - Τραγικοί ποιητές: Αισχύλος, Σοφοκλής, Ευριπίδης - Κωµικός ποιητής: Αριστοφάνης Το Αρχαίο Ρωµαϊκό Θέατρο Τόπος: Ρωµαϊκή Αυτοκρατορία Χρόνος: 3 ος - 4 ος αιώνας π.χ. - Η θεατρική τέχνη έχοντας χάσει κάθε επαφή µε τη θρησκευτική της καταγωγή και το ένδοξο παρελθόν της πέφτει σε µαρασµό. - ίνεται ωστόσο ιδιαίτερη µέριµνα στο θεατρικό κτίσµα, στο χτίσιµο του οποίου οι Ρωµαίοι διαπρέπουν χάρη στις τεχνολογικές κατακτήσεις της εποχής. Τα ρωµαϊκά θέατρα αποτελούν άλλωστε πρόδροµο των σύγχρονων θεάτρων. Πλαύτος, Τερέντιος, Σενέκας Παύση θεατρικής δραστηριότητας για περίπου 1000 χρόνια, δηλαδή από το τέλος των ρωµαϊκών χρόνων µέχρι τα ύστερα µεσαιωνικά χρόνια. Το Μεσαιωνικό Θέατρο Τόπος: Κεντρική Ευρώπη Χρόνος: Ύστερα µεσαιωνικά χρόνια (1200-1300 µ.χ.) Βασικό Χαρακτηριστικό: Αναγεννιέται η τέχνη του θεάτρου µέσα από τους κόλπους της εκκλησίας.
Το Θέατρο της Ιταλικής Αναγέννησης - Commedia dell Arte: Τόπος: Ιταλία. Αργότερα βέβαια επεκτάθηκε και στην Ισπανία, την Ολλανδία, την Γερµανία, την Αυστρία, την Αγγλία και την Γαλλία. Χρόνος: 16 ος - 18 ος αιώνας µ.χ. - Σχηµατίζονται οι πρώτοι επαγγελµατικοί θίασοι, µε πολύ ικανούς ερµηνευτές, που παίζουν έναν τύπο ρόλου σε όλη τους τη ζωή, όπως αυτός του Αρλεκίνου, του Πανταλόνε, του Ντοτόρε, του Καπιτάνο. - Οι παραστάσεις δίνονται πάνω σε µία ξύλινη εξέδρα. - Γίνονται περιοδείες σε ολόκληρη την Ευρώπη. - Commedia erudita ή Λόγια Κωµωδία Τόπος: Ιταλία Χρόνος: 16 ος αιώνας Βασικό Χαρακτηριστικό: Οργανώνονται ερασιτεχνικές παραστάσεις, κυρίως από αριστοκράτες, πάνω σε οργανωµένα κείµενα, τα οποία και θεωρούνται από τα πρώτα σωζόµενα σύγχρονα θεατρικά έργα. Μακιαβέλλι, Τορκουάτο Τάσο, Αριόστο - Το θεατρικό κτίσµα εδραιώνεται µε την ιταλική σκηνή, ένα υπερυψωµένο δηλαδή προσκήνιο µε κουρτίνα και καθίσµατα µε πλατεία και εξώστες. Το Ελισαβετιανό Θέατρο Τόπος: Λονδίνο Χρόνος: Τέλη 16 ου - αρχές 17 ου αιώνα µ.χ. - Παρατηρείται µέγιστη θεατρική ανάπτυξη µε επαγγελµατικούς θιάσους. - ηµιουργούνται θεατρικά κτίσµατα, δηλαδή ξύλινα κυκλικά οικοδοµήµατα που προσοµοιάζουν σε αυλές πανδοχείων, κατά µήκος του Τάµεση. Ουίλιαµ Σαίξπηρ, Κρίστοφερ Μάρλοου, Μπεν Τζόνσον Το Θέατρο του Χρυσού Αιώνα της Ισπανίας Τόπος: Ισπανία Χρόνος: Τέλη 16 ου - τέλη 17 ου αιώνα µ.χ. - Αναπτύσσεται το θρησκευτικό λαϊκό δράµα. - ηµιουργούνται δηµόσια θεατρικά κτίρια, οι λεγόµενες κορράλες - Σχηµατίζονται επαγγελµατικοί θίασοι. Λόπε ντε Βέγκα και Πέντρο Καλντερόν
Το Θέατρο του Γαλλικού Κλασικισµού Τόπος: Παρίσι Χρόνος: Μέσα 17ου αιώνα µ.χ. - Τα θέατρα βρίσκονται υπό την προστασία του Λουδοβίκου 14 ου, αποκαλούµενου βασιλιά του Ήλιου. - Ανακαλύπτεται το αρχαίο ελληνικό και ρωµαϊκό πνεύµα που επηρεάζει καταλυτικά την πρωτότυπη δηµιουργία. - ηµιουργούνται νέοι επαγγελµατικοί θίασοι που αντιτάσσονται στο θεατρικό µονοπώλιο που ισχύει στο Παρίσι, µε προεξάρχοντα το θίασο του ηθοποιού - συγγραφέα - θιασάρχη - σκηνοθέτη Μολιέρου. - Ιδρύεται το πρώτο Εθνικό Θέατρο στην Ευρώπη από την συνένωση δυο θιάσων υπό την επίβλεψη και χρηµατοδότηση του Βασιλιά Ήλιου, δηλαδή της Πολιτείας. Μολιέρος (συγγραφέας κωµωδιών), Ζαν Ρασίν (συγγραφέας τραγωδιών) Το Αγγλικό Θέατρο της Παλινόρθωσης Τόπος: Αγγλία Χρόνος: 1660 1700 µ.χ. Βασικά χαρακτηριστικά; - Αν και η τραγωδία ως θεατρικό είδος συνεχίζει να υπάρχει, η κωµωδία είναι αυτή που αντιπροσωπεύει την εποχή της Παλινόρθωσης. Κλασικά έργα, όπως ο Ρωµαίος και η Ιουλιέτα του Σαίξπηρ, ξαναγράφονται µε χαρούµενο τέλος αυτή τη φορά. - Οι κωµωδίες της Παλινόρθωσης γίνονται σχολιασµοί της κοινωνίας, δεν αντικατοπτρίζουν όµως την κοινωνία έτσι όπως είναι αλλά παρουσιάζουν µια υπερβολή αυτής, που το κοινό αναγνώριζε και εκτιµούσε. Ουίλιαµ Κόνγκριβ, Ουίλιαµ Γουίτσερλυ, Τζορτζ Έθεριτζ Το Θέατρο στη Γερµανία του 18 ου Αιώνα Τόπος: Γερµανία Χρόνος: 18 ος αιώνας µ.χ. Βασικά χαρακτηριστικά: - Εµφανίζεται το κίνηµα Θύελλα και Ορµή µε προεξάρχοντα τον Γκαίτε, το κίνηµα δηλαδή του ροµαντισµού απέναντι στον κλασικισµό που έχει πια παρακµάσει. - ηµιουργούνται κρατικά θεάτρα σε όλα σχεδόν γερµανικά κρατίδια. Γκαίτε, Σίλλερ και Κλάιστ
Η Γαλλία πριν την Επανάσταση Τόπος: Γαλλία Χρόνος: Αρχές 18 ου αιώνα µ.χ. Βασικό χαρακτηριστικό: Σε µια εποχή έντονων αντιθέσεων, µε την προκλητική χλιδή και εγωκεντρισµό της διεφθαρµένης αριστοκρατίας από τη µία και τη φτωχή επαρχία και τον αστικό πολιτισµό των πόλεων από την άλλη, το θέατρο εκφράζεται µε δύο τάσεις. Η πρώτη προσπαθεί µέσα από δραµατικά έργα να ξαναζωντανέψει τις δόξες του παρελθόντος, αλλά αποτυχαίνει. Η δεύτερη προσπαθεί να διακωµωδήσει τους αριστοκράτες και το κατορθώνει δηµιουργώντας έτσι την αστική κωµωδία. Αυτή εκπροσωπείται από το Μαριβώ. - ιαφωτιστές: Βολταίρος και Ντιντερό - Θεατρικοί συγγραφείς: Μαριβώ και Μπωµαρσαί Το Θέατρο στην Ιταλία του 18 ου Αιώνα Τόπος: Ιταλία Χρόνος: 18 ος αιώνας µ.χ. Βασικό χαρακτηριστικό: Ο Κάρλο Γκολντίνι και ο Κάρλο Γκότσι προσπαθούν µε διαφορετικούς τρόπους ο καθένας να ανανεώσουν την παρηκµασµένη πια commedia dell arte, ο πρώτος µε το να αντικαθιστά τους αυτοσχέδιους διαλόγους µε γραπτά κείµενα και ο δεύτερος µε το να επιτρέπει τον αυτοσχεδιασµό και µε το να µπερδεύει τα παραµύθια φαντασίας µε το ρεαλισµό. Το Θέατρο του 19 ου Αιώνα Τόπος: Ρωσία, Νορβηγία, Σουηδία Χρόνος: Τέλη 19 ου αιώνα µ.χ. Βασικά χαρακτηριστικά: - Ρεαλισµός - Αστικό δράµα - Εδραίωση της σκηνοθεσίας - Άντον Τσέχωφ (κορυφαίος Ρώσος συγγραφέας που επηρεάζει καταλυτικά τη σύγχρονη δραµατουργία) - Κονσταντίν Στανισλάβσκι (Ρώσος σκηνοθέτης, διαµορφωτής της πρώτης µεθόδου εκπαίδευσης για ηθοποιούς) - Ερρίκος Ίψεν (σπουδαίος Νορβηγός δραµατουργός και ποιητής, πατέρας του αστικού δράµατος που άλλαξε την πορεία της σύγχρονης δραµατουργίας) - Αύγουστος Στρίντµπεργκ (πολυγραφότατος Σουηδός συγγραφέας και δραµατουργός, πατέρας του σύγχρονου θεάτρου)
Το Θέατρο του Αιώνα του Πλουραλισµού Τόπος: Ισπανία, Ιταλία, Γερµανία, ΗΠΑ, Γαλλία, Πολωνία Χρόνος: 20 ος αιώνας µ.χ. - Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα (ένας από τους σηµαντικότερους Ισπανούς ποιητές και θεατρικούς συγγραφείς κατά την περίοδο του µεσοπολέµου) - Λουίτζι Πιραντέλλο (πεζογράφος και ίσως ο σηµαντικότερος σύγχρονος Ιταλός θεατρικός συγγραφέας) - Μπέρτολτ Μπρεχτ (Γερµανός δραµατουργός, σκηνοθέτης και ποιητής του 20 ου αιώνα, πατέρας του επικού θεάτρου στη Γερµανία) - Ευγένιος Ο Νηλ (ένας από τους µεγαλύτερους Aµερικανούς θεατρικούς συγγραφείς του 20 ου αιώνα, πατέρας του σύγχρονου αµερικανικού θεάτρου) - Τένεσι Ουίλιαµς (σηµαντικός Αµερικανός θεατρικός συγγραφέας) - Ευγένιος Ιονέσκο (Γάλλος θεατρικός συγγραφέας, ποιητής και δηµοσιογράφος) - Σάµουελ Μπέκετ (Ιρλανδός λογοτέχνης, ποιητής και θεατρικός συγγραφέας) - Ζαν Ζενέ (Γάλλος συγγραφέας και δραµατουργός) - Γιέρζι Γκροτόφσκι (Πολωνός θεατρικός διδάσκαλος και σκηνοθέτης τις δεκαετίες του 60 και 70) Και άλλες δεκάδες άλλα κινήµατα, συγγραφείς και σκηνοθέτες
Πηγές http://2lyk-kamat.att.sch.gr/files/kkoytsiara/theater_b_lyk.pdf http://www.lifo.gr/team/bitsandpieces/50591 https://www.lavart.gr/grotowski/ http://www.protoporia.gr/author_info.php?authors_id=911805 http://entertainmentguide.local.com/characteristics-roman-theatre-2429.html http://www.historyworld.net/wrldhis/plaintexthistories.asp?groupid=3471&historyid= ab35>rack=pthc http://www.london.umb.edu/index.php/entry_detail/restoration_theatre/theatre_intro/ https://novaonline.nvcc.edu/eli/spd130et/restor.htm https://www.britannica.com/art/western-theatre/the-18th-century-theatre http://www.neo.gr/website/ergasiamathiti/20.htm https://spiridopoulou.files.wordpress.com/2011/04/the-theater-18th-century.pdf http://www.protoporia.gr/author_info.php?authors_id=906729 http://www.protoporia.gr/author_info.php?authors_id=906700 http://www.vakxikon.gr/%cf%86%ce%b5%ce%b4%ce%b5%cf%81%ce%af% CE%BA%CE%BF- %CE%B3%CE%BA%CE%B1%CF%81%CE%B8%CE%AF%CE%B1- %CE%BB%CF%8C%CF%81%CE%BA%CE%B1- %CF%84%CF%81%CE%AF%CE%B1- %CF%80%CE%BF%CE%B9%CE%AE%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B1/ http://www.biblionet.gr/author/3976/pirandello,_luigi,_1867-1936 http://www.ishow.gr/person.asp?guid=e99115fa-570a-4122-995d-bf66dcf0785d http://www.antifonies.gr/%ce%b5%cf%85%ce%b3%ce%ad%ce%bd%ce%b9 %CE%BF%CF%82-%CE%BF%CE%BD%CE%B7%CE%BB-eugene-o-neill-1888-1953/ https://el.wikipedia.org/wiki/%ce%a4%ce%ad%ce%bd%ce%b5%cf%83%ce% B9_%CE%9F%CF%85%CE%AF%CE%BB%CE%B9%CE%B1%CE%BC%CF%82 http://www.protoporia.gr/author_info.php?authors_id=907121