Καταδύσεις αναψυχής και θαλάσσιο φυσικό περιβάλλον

Καταδύσεις αναψυχής και θαλάσσιο φυσικό περιβάλλον Αντώνιος Σηφάκης, ικηγόρος,.ν., LL.M. (Abdn), Ph.D (UKC), Συνεργάτης του Περιβαλλοντικού Τµήµατος της «ΛΑΜΠΑ ΑΡΙΟΣ & ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ, Εταιρεία ικηγόρων» Περίληψη: Με τον πρόσφατο νόµο 3409/05 αναγνωρίζεται η προστασία του θαλάσσιου φυσικού περιβάλλοντος, ως ένας εκ των τριών λόγων περιορισµού της υποβρύχιας δραστηριότητας χάριν αναψυχής, µαζί µε την ασφάλεια και την προστασία του ενάλιου πολιτιστικού περιβάλλοντος. Παράλληλα δίνεται η δυνατότητα ίδρυσης Καταδυτικών Πάρκων µε σκοπό, κύρια, την παροχή οργανωµένων υπηρεσιών στους χρήστες καταδυτικού τουρισµού. Παρά τις νοµοτεχνικές δυσκολίες του, ο νόµος είναι προς τη σωστή κατεύθυνση σύµφωνα µε την αρχή της ενσωµάτωσης, τόσο αναφορικά µε τους περιορισµούς που τίθενται, όσο και µε τις αναφορές του σε νοµοθετήµατα του δικαίου προστασίας του περιβάλλοντος αλλά και τις αρµοδιότητες περιβαλλοντικών φορέων. Η βιώσιµη ανάπτυξη των Καταδυτικών Πάρκων σε προστατευτέες περιοχές (εθνικές ή του δικτύου NATURA) πρέπει να είναι σε αρµονία µε τις επιταγές των αρµοδίων διαχειριστικών αρχών θαλάσσιων προστατευόµενων περιοχών και σε ένα ευρύτερο πλαίσιο βιώσιµου και χωροταξικά οργανωµένου τουρισµού. Α.Sifakis, SCUBA diving and protection of the marine natural environment Summary: The recent L.3409/05 recognises the protection of the natural marine environment, as one of the three reasons for limiting underwater SCUBA diving for entertainment purposes, together with safety and the protection of the underwater cultural heritage. In addition, the possibility of the establishment of Diving Parks is foreseen, primarily for the offer of services to diving tourism users. Despite its technical difficulties, the law is on the right track in accordance with the integration principle, on one hand in relation to limitations set, its reference to environmental legislation and the duties of environmental bodies. Sustainable development of Diving Parks in protected areas (national or of the NATURA network) must be in harmony with the regulations of the competent management authorities of marine protected areas and within a wider context of sustainable and planned tourism. Εισαγωγή Με τον πρόσφατο νόµο 3409/2005 «Καταδύσεις αναψυχής και άλλες διατάξεις» 1 ρυθµίζονται σειρά θεµάτων που αφορούν τα της άσκησης υποβρύχιας δραστηριότητας στη θάλασσα µε αναπνευστικές συσκευές και ειδικότερα: η ίδρυση Οργανισµού Πιστοποίησης Αυτοδυτών, ζητήµατα παροχέων καταδυτικών υπηρεσιών και η αδειοδότηση τους, πιστοποιητικά εκπαιδευτών και ερασιτεχνών αυτοδυτών, γενικές απαγορεύσεις και υποχρεώσεις των αυτοδυτών, νοµοθετική πρόβλεψη για την ίδρυση Περιοχών Οργανωµένης Ανάπτυξης Καταδυτικού Πάρκου (ΠΟΑΚΠ) (για συντοµία Καταδυτικά Πάρκα ), κ.α. Αναφορικά µε τις αυτόνοµες καταδύσεις χάριν αναψυχής, ο γενικός κανόνας που τίθεται από το νόµο 3409/05 είναι ότι οι αυτές επιτρέπονται σε όλη την επικράτεια. Όµως για να είναι αυτές νόµιµες, πρέπει (α) να τηρούνται κάποιοι κανόνες συµπεριφοράς, ανεξάρτητα του πού πραγµατοποιείται η κατάδυση και (β) 1 ΦΕΚ Α 273, 2005

να µην πραγµατοποιούνται σε οριοθετηµένες περιοχές για λόγους ασφαλείας και προστασίας του πολιτιστικού και του φυσικού περιβάλλοντος. Σκοπός αυτού του άρθρου δεν είναι η εξαντλητική ανάλυση των σχετικών ρυθµίσεων του Ν. 3409/2005. Αντίθετα, θα γίνει απόπειρα εστίασης στη σχέση αυτόνοµων καταδύσεων αναψυχής και θαλάσσιου φυσικού περιβάλλοντος και ιδιαίτερα µια κριτική προσέγγιση στα άρθρα 11 (Γενικές απαγορεύσεις υποχρεώσεις) και 13 (Καταδυτικά Πάρκα) όπου γίνονται ρητές αναφορές σε διατάξεις και ρυθµίσεις της περιβαλλοντικής νοµοθεσίας. 2 Οι ρυθµίσεις του άρθρου 11: Απαγόρευση άσκησης υποβρύχιας δραστηριότητας και φυσικό περιβάλλον Ακολουθώντας τη νοµοτεχνικά οριακή δοµή του άρθρου 11, θα εξετάσουµε πρώτα τους χωρικές απαγορεύσεις και στη συνέχεια τους κανόνες συµπεριφοράς που τίθενται αναφορικά µε την αυτόνοµη κατάδυση αναψυχής και το θαλάσσιο φυσικό περιβάλλον. Πέραν της παραδοσιακής, θα λέγαµε, απαγόρευσης των αυτόνοµων καταδύσεων αναψυχής σε ευαίσθητες περιοχές για λόγους ασφαλείας και σε περιοχές αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, 3 στο Ν.3409/2005, µε το άρθρο 11, εισάγεται και τρίτος λόγος γενικής απαγόρευσης ο οποίος ανάγεται ευθέως σε λόγους προστασίας του θαλάσσιου φυσικού περιβάλλοντος. Συγκεκριµένα, µε την περίπτωση (β) του άρθρου 11.1, οι αυτόνοµες καταδύσεις αναψυχής στη θάλασσα απαγορεύονται «σε συγκεκριµένα οικολογικά ευαίσθητα θαλάσσια οικοσυστήµατα σύµφωνα µε τους νόµους 1650/1986, 3044/2002 και ΚΥΑ 33318/3028/1998». Πρόκειται, προφανώς, για τα άρθρα 18-21 του Ν.1650/86 4, τα οποία ρυθµίζουν ζητήµατα χαρακτηρισµού προστατευόµενων περιοχών για τη διατήρηση της φύσης και του τοπίου, το άρθρο 13 του Ν.3044/2002 5 µε το οποίο ιδρύονται οι 25 φορείς διαχείρισης των αντίστοιχων προστατευόµενων περιοχών που ορίζονται στο ίδιο άρθρο, ενώ η τελευταία αναφορά στην ΚΥΑ 33328/3028/1998, αφορά περιοχές που εντάσσονται στο οικολογικό δίκτυο NATURA 2000. 6 Ο χαρακτηρισµός µιας θαλάσσιας περιοχής ως προστατευτέας, µε Προεδρικό ιάταγµα του άρθρου 21 του Ν.1650/86, ή η ένταξη µίας θαλάσσιας περιοχής στο οικολογικό δίκτυο NATURA, αυτά καθαυτά, δε σηµαίνουν αυτοδίκαια και απαγόρευση άσκησης υποβρύχιας δραστηριότητας. Θα πρέπει να υπάρχει συγκεκριµένη οριοθέτηση για το σκοπό αυτής της απαγόρευσης σε µέρος ή, ενδεχοµένως, και σε ολόκληρη την περιοχή αυτή. 2 βλ. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 3 Βλ. ελλαπόρτα, Κ., «Υποβρύχια αρχαιολογική κληρονοµιά στην Ελλάδα: Νοµική Προστασία και ιαχείριση», Νοέµβριος 2005 σε http://www.nomosphysis.org.gr 4 Ν.1650/86 «για την προστασία του περιβάλλοντος», ΦΕΚ Α 160, 1986 5 Ν.3044/2002 «Μεταφορά συντελεστή δόµησης και ρύθµισης άλλων θεµάτων αρµοδιότητος υπουργείου περιβάλλοντος, χωροταξίας και δηµοσίων έργων», ΦΕΚ A 197, 2002. 6 ΚΥΑ 33318/3028/1998 «Καθορισµός µέτρων και διαδικασιών για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων (ενδιαιτηµάτων) καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας», ΦΕΚ Β 1289, 1998. Βλ και Οδηγία 92/43/ΕΟΚ του Συµβουλίου της 21ης Μαΐου 1992 για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας, Επίσηµη Εφηµερίδα αριθ. L 206 της 22/07/1992 σ. 7-50

Ζήτηµα γεννάται για το κατά πόσον η κοινή απόφαση των Υπουργών ΠΕΧΩ Ε και Εµπορικής Ναυτιλίας που προβλέπεται στην παράγραφο 2 του άρθρο 11.1 απαιτείται σε κάθε περίπτωση για την απαγόρευση αυτόνοµης κατάδυσης αναψυχής σε µία οικολογικά ευαίσθητη θεσµοθετηµένη περιοχή. Ορθότερη φαίνεται η αρνητική απάντηση. Η άποψη αυτή συνάγεται ερµηνευτικά και σύµφωνα µε την πρόβλεψη του άρθρου 11.2.δ του Ν.3409/2005 όπου οι αυτόνοµες καταδύσεις απαγορεύονται σε περιοχές «όπου επιβάλλονται απαγορεύσεις από νοµοθετήµατα κήρυξης θαλάσσιων προστατευοµένων περιοχών ή από τους κανονισµούς διοίκησης και λειτουργίας ή τα σχέδια διαχείρισης των αρµοδίων διαχειριστικών αρχών τους». Κατά συνέπεια η πρόθεση του νοµοθέτη στη θέσπιση δυνατότητας έκδοσης κοινής απόφασης της παραγράφου 2 του άρθρου 11.1, φαίνεται να µην είναι άλλη από το να καλύψει νοµοθετικά κενά στις περιπτώσεις που τέτοια απαγόρευση δεν υπάρχει ήδη σε θεσµοθετηµένες περιοχές παρά το γεγονός ότι λόγοι προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος το επιβάλλουν. Ενδιαφέρον επίσης παρουσιάζει και η πρόβλεψη της παραγράφου 6 του άρθρου 11 που αφορά γενικές απαγορεύσεις ανεξάρτητα περιοχής κατάδυσης: Σύµφωνα µε αυτή, στους αυτοδύτες δεν απαγορεύεται µόνο η αλιεία µε ψαροτούφεκο ή µε άλλο µέσο 7, αλλά και η «συλλογή, όχληση και καταστροφή µεµονωµένων στοιχείων των ειδών της µικροπανίδας, µικροχλωρίδας, πανίδας και χλωρίδας της περιοχής, καθώς και οι ενέργειες που θα αλλοιώσουν αναστείλουν τις οικολογικές διεργασίες στο οικοσύστηµα της περιοχής». Ο νοµοθέτης, µε αυτή του την πρόβλεψη, διευρύνει τον κύκλο παραβατικότητας του αυτοδύτη θέλοντας µε αυτόν τον τρόπο να τον ανέχεται αποκλειστικά και µόνο ως παροδικό επισκέπτη του βυθού. Όµως παρά τις θετικές, προς την κατεύθυνση της προστασίας του θαλάσσιου περιβάλλοντος, προθέσεις του νοµοθέτη, αξίζει να σηµειωθεί ότι στο άρθρο 11.6, αν ακολουθηθεί µονάχα η γραµµατική του ερµηνεία, ελλοχεύει η εξής αντίφαση: ενώ η απόλυτη απαγόρευση του ψαροτούφεκου και η απόλυτη απαγόρευση της συλλογής, όχλησης και καταστροφής µεµονωµένων στοιχείων των ειδών της µικροπανίδας, µικροχλωρίδας, πανίδας και χλωρίδας της περιοχής εµπεριέχουν προφανώς την προφυλακτική προσέγγιση, η επέλευση αλλοίωσης αναστολής των οικολογικών διεργασιών του οικοσυστήµατος από άλλες ενέργειες είναι εξαιρετικά δυσχερές να αποδειχθεί καταφατικά, όπως απαιτεί το γράµµα του άρθρου 11.6. Ορθότερα, υπό το πρίσµα της αρχής της προφύλαξης, αρχής απορρέουσας από τη συνταγµατικά κατοχυρωµένη αρχή της αειφορίας, 8 και ήδη εγγενής στις απόλυτες απαγορεύσεις των συγκεκριµένων ενεργειών του άρθρου 11.6, οι άλλες ενέργειες θα πρέπει να απαγορεύονται και όταν ενδέχεται να αλλοιώσουν αναστείλουν αυτές τις διεργασίες. 9 Οι ρυθµίσεις του άρθρου 13: Καταδυτικά Πάρκα και θαλάσσιες προστατευόµενες περιοχές 7 Η αλιεία µε ψαροτούφεκο µε καταδυτικές συσκευές είναι ήδη παράνοµη. Βλ άρθρο 3 του Π 373/85 Ερασιτεχνική - αθλητική αλιεία, ΦΕΚ Α' 131, 1985. 8 Αρθρο 24 Συντάγµατος. 9 Γενικά για την αρχή της προφύλαξης βλ. European Environment Agency, Late lessons from early warnings: the precautionary principle 1896 2000, (2001), Ελληνική Εταιρεία ικαίου του Περιβάλλοντος, Η Αρχή της Προφύλαξης, (2004) και Μπάλια, Γ., Η Αρχή της Προφύλαξης στο ιεθνές, Κοινοτικό και Συγκριτικό ίκαιο, (2005).

Ο καταδυτικός τουρισµός είναι ένα είδος τουρισµού το οποίο έχει αναπτυξιακές προοπτικές και στη χώρα µας. Παραδείγµατα επιτυχηµένων οργανωµένων καταδυτικών πάρκων υπάρχουν και σε άλλες χώρες της Μεσογείου (π.χ. Οι islas medas της Καταλονίας, Ισπανία), στην Ερυθρά Θάλασσα και αλλού. Στο άρθρο 13 αναγνωρίζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα η δυνατότητα δηµιουργίας Καταδυτικών Πάρκων µε τουριστική-αναπτυξιακή προοπτική και στόχο τους χρήστες υπηρεσιών οργανωµένου καταδυτικού τουρισµού απ όλο τον κόσµο. Αυτό είναι πλέον εφικτό µέσω της διαδικασίας χαρακτηρισµού των Περιοχών Οργανωµένης Ανάπτυξης Παραγωγικών ραστηριοτήτων του άρθρου 24 του Ν.1650/86 όπως αντικαταστάθηκε από το άρθρο 10 του Ν.2742/99, µια διαδικασία αρχικά σχεδιασµένη για τη χωροθέτηση, αδειοδότηση και ανάπτυξη των υδατοκαλλιεργειών. Τα Καταδυτικά Πάρκα µπορούν επιπλέον να συνδυάζουν τις καταδύσεις αναψυχής µε εκπαίδευση αυτοδυτών και επιστηµονική έρευνα, µε άλλα λόγια να αποτελέσουν έναν πόλο έλξης των αυτοδυτών αναψυχής σε περιοχές µε σχετικές οργανωµένες υπηρεσίες. Πέραν της έγκρισης περιβαλλοντικών όρων, όταν και όπου απαιτείται, 10 αναφορικά µε το αναπτυξιακό σχέδιο, αξίζει να σταθούµε σε µία δυσνόητη, κατά τη γνώµη µας, διαφοροποίηση αναφορικά µε την προηγούµενη γνώµη που απαιτείται κατά περίπτωση από τον φορέα διοίκησης και εκµετάλλευσης λιµένα, αν η χρήση και η εκµετάλλευση της θαλάσσιας περιοχής ανήκει σε αυτόν, και από την αρµόδια διαχειριστική αρχή θαλάσσιας προστατευόµενης περιοχής σε περίπτωση που η θαλάσσια περιοχή του Καταδυτικού Πάρκου ταυτίζεται ή µέρος της περιλαµβάνεται σε θαλάσσια προστατευόµενη περιοχή. Ενώ η γνώµη του φορέα διοίκησης και εκµετάλλευσης λιµένα πρέπει να είναι σύµφωνη, για την αρµόδια διαχειριστική αρχή θαλάσσιας προστατευόµενης περιοχής αρκεί η απλή γνώµη της. Η κακότεχνη συλλήβδην απαρίθµηση πιθανών τύπων χαρακτηρισµού προστατευόµενων περιοχών στο άρθρο 13 του Ν.3049/2005, που κατά τη γνώµη µας πρέπει να ερµηνευθεί ότι εµπεριέχει όλους τους χαρακτηρισµούς των άρθρων 18-21 του Ν.1650/86 και τις περιοχές NATURA ανεξάρτητα από τον χαρακτηρισµό τους ως θαλάσσιου πάρκου, εθνικού θαλάσσιου πάρκου, κ.α., µαρτυρεί ότι δεν δόθηκε η δέουσα έµφαση από το νοµοθέτη στη θωράκιση των εννόµων αγαθών που διακυβεύονται, και ιδιαίτερα του περιβάλλοντος. Η προηγούµενη σύµφωνη γνώµη της αρµόδιας διαχειριστικής αρχής θαλάσσιας προστατευόµενης περιοχής παρέχει τα εχέγγυα ότι το εν λόγω αναπτυξιακό σχέδιο δεν θα υπονοµεύσει το ίδιο το αγαθό που καλούνται να απολαύσουν οι αυτοδύτες, και το οποίο κατά τεκµήριο είναι άξιο ιδιαίτερης προστασίας καθότι εντάσσεται σε χαρακτηρισµένη θαλάσσια προστατευόµενη περιοχή. Η διατήρησή του αναµφίβολα εγγυάται και την οικονοµική βιωσιµότητα της συγκεκριµένης αναπτυξιακής προσπάθειας. Η κακοτεχνία αυτή όµως αντανακλάται και στο γεγονός ότι στο πλαίσιο των αρµοδιοτήτων της η διαχειριστική αρχή θαλάσσιας προστατευόµενης περιοχής θα 10 Ελλείψει έγκαιρης επικαιροποίησης της Αριθ. Η.Π.:15393/2332 (ΦΕΚ Β 1022, 2002) «Κατάταξη δηµόσιων και ιδιωτικών έργων και δραστηριοτήτων σε κατηγορίες σύµφωνα µε το όρθρο 3 του Ν.1650/1986.» οι προτάσεις ίδρυσης Καταδυτικών Πάρκων, µέχρι την επικαιροποίηση αυτή, θα πρέπει να κατατίθενται στο ΥΠΕΧΩ Ε (άρθρο 24.3.β Ν.1650/85) και να ακολουθηθεί, ενδεχοµένως, τη διαδικασία του άρθρου 3.1.β του Ν.1650/86.

µπορούσε, απλά, να απαγορεύσει τις αυτόνοµες καταδύσεις, αν τεκµηριωµένα διαφωνεί µε την ίδρυση Καταδυτικού Πάρκου, εντός των ορίων αρµοδιότητάς της που συµπίπτουν µε τα προτεινόµενα όρια του Καταδυτικού Πάρκου και άρα η δραστηριότητα αυτή καθαυτή για την οποία ιδρύεται το Καταδυτικό Πάρκο να είναι πρακτικά ανέφικτη λόγω σύγκρουσης µε τις διατάξεις του άρθρου 11.2.δ του ίδιου του Ν.3409/05. (βλ. ανωτέρω) Ακόµα χειρότερα, να προβεί σε αυτή την ενέργεια αφού το Καταδυτικό Πάρκο ιδρυθεί Συνεπώς, ανεξάρτητα από το αν απαιτείται απλά η γνώµη, και όχι η σύµφωνη γνώµη, της αρµόδιας διαχειριστικής αρχής θαλάσσιας προστατευόµενης περιοχής από το νόµο αυτό, µία προσέγγιση υποβάθµισης του ρόλου της, αναφορικά µε τα Καταδυτικά Πάρκα, δεν έχει κάποιο ιδιαίτερο πρακτικό αντίκρισµα και εκτιµούµε ότι θα πρέπει να αναζητείται τόσο η σύµφωνη γνώµη της όσο και η πλήρης συνεργασία και υποστήριξη της από τους φορείς ίδρυσης και λειτουργίας του Καταδυτικού Πάρκου. Συµπέρασµα Θετικά θα πρέπει καταρχήν να αντιµετωπιστεί η ύπαρξη ρητής περιβαλλοντικής συνιστώσας σε ένα νοµοθέτηµα εκτός ύλης δικαίου προστασίας του περιβάλλοντος, αλλά και η συνυπογραφή του νόµου και από τον Υπουργό ΠΕΧΩ Ε. Με βάση την αρχή της ενσωµάτωσης, στο περιεχόµενο νοµοθετηµάτων που ρυθµίζουν θέµατα µε άµεσες επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον θα πρέπει να λαµβάνονται υπόψη οι επιπτώσεις των συγκεκριµένων δραστηριοτήτων που ρυθµίζονται, εν προκειµένω η αυτόνοµη κατάδυση αναψυχής, στο φυσικό περιβάλλον και στις αρµοδιότητες φορέων που επιτελούν πρωταρχικά σκοπούς περιβαλλοντικούς. Επιπρόσθετα, οι περιορισµοί στις καταδύσεις αναψυχής για λόγους προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος είναι, κατά το πλείστον, ορθά ορισµένοι προς αυτή την κατεύθυνση. Αναφορικά µε τις ρυθµίσεις για τα Καταδυτικά Πάρκα τα ζητήµατα που θίχθηκαν πιο πάνω είναι το έλασσον, καθότι στην πράξη σε συγκεκριµένες προτάσεις ίδρυσης Καταδυτικών Πάρκων η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος είναι δυνατόν να εξασφαλιστεί, τουλάχιστον νοµοθετικά κανονιστικά, µε τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Όµως, για να είναι συµβατή µια τέτοια ανάπτυξη, ιδωµένη συνολικά υπό το πρίσµα της βιώσιµης ανάπτυξης, και ειδικότερα της βιώσιµης τουριστικής ανάπτυξης, θα έπρεπε να µπορεί να γίνεται σε πλαίσιο ολοκληρωµένου χωροταξικού σχεδιασµού και δυνατότητας προηγούµενης στρατηγικής εκτίµησης των επιπτώσεων του τουρισµού στο φυσικό περιβάλλον συνολικά, δυνατότητα που δεν είναι δυνατή ακόµα στη χώρα µας καθώς ούτε ο χωροταξικός σχεδιασµός έχει ολοκληρωθεί παντού, ούτε η Ελλάδα έχει εναρµονιστεί µε τις επιταγές της Οδηγίας 2001/42. 11 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Νόµος 3409/2005 (ΦΕΚ Α 273, 2005) Άρθρο 11 11 Οδηγία 2001/42/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου, της 27ης Ιουνίου 2001, σχετικά µε την εκτίµηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ορισµένων σχεδίων και προγραµµάτων, Επίσηµη Εφηµερίδα αριθ. L 197 της 21/07/2001 σ. 30-37. Ο τουρισµός και η χωροταξία αναφέρεται ρητά στο άρθρο 3.2.α της Οδηγίας.

Γενικές απαγορεύσεις - Υποχρεώσεις 1. Η άσκηση υποβρύχιας δραστηριότητας στη θάλασσα µε αναπνευστικές συσκευές ή άλλα υποθαλάσσια µέσα, χάριν αναψυχής, επιτρέπεται σε όλη την επικράτεια, ενώ απαγορεύεται: α) σε προσδιορισµένες από τις αρµόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισµού θαλάσσιες περιοχές εναλίων αρχαιολογικών χώρων σύµφωνα µε τα οριζόµενα στα άρθρα 12 και 15 του ν. 3028/2002 (ΦΕΚ 153 Α ) και β) σε συγκεκριµένα οικολογικά ευαίσθητα θαλάσσια οικοσυστήµατα σύµφωνα µε τους νόµους 1650/1986, 3044/2002 και την ΚΥΑ 33318/3028/1998. Η οριοθέτηση πραγµατοποιείται αντιστοίχως µε κοινή απόφαση των Υπουργών Πολιτισµού και Εµπορικής Ναυτιλίας και των Υπουργών Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και ηµόσιων Έργων και Εµπορικής Ναυτιλίας. Κατ' εξαίρεση της απαγόρευσης της περίπτωσης α της παραγράφου αυτής, µε κοινή απόφαση των Υπουργών Πολιτισµού και Εµπορικής Ναυτιλίας, κηρυγµένοι ενάλιοι αρχαιολογικοί χώροι µπορούν να χαρακτηρίζονται ως υποβρύχια µουσεία, στα οποία επιτρέπεται καθοδηγούµενη κατάδυση, πάντα µε συνοδεία δυτών φυλάκων αρχαιοτήτων ή αρχαιολόγων. 2. Οι καταδύσεις αναψυχής µε αυτόνοµη καταδυτική συσκευή απαγορεύονται σε περιοχές: α. διέλευσης ή αγκυροβολίας πλοίων, β. γυµνασίων ή άλλων δραστηριοτήτων πολεµικών πλοίων ή προσωπικού των Ενόπλων υνάµεων, γ. διενέργειας πλόων εκµισθούµενων µηχανοκίνητων θαλάσσιων µέσων αναψυχής και σε απόσταση εκατό µέτρων εκατέρωθεν των σηµείων εκκίνησής τους, δ. όπου επιβάλλονται απαγορεύσεις από νοµοθετήµατα κήρυξης θαλάσσιων προστατευόµενων περιοχών ή από τους κανονισµούς διοίκησης και λειτουργίας ή τα σχέδια διαχείρισης των αρµόδιων διαχειριστικών αρχών τους, ε. όπου υπάρχουν υποβρύχια καλώδια ή εγκατεστηµένα συστήµατα οργανισµών κοινής ωφέλειας, στ. όπου η Λιµενική Αρχή, µε αιτιολογηµένη απόφασή της, επιβάλλει απαγορεύσεις για λόγους ασφάλειας πλοίων ή προσώπων. [ ] 6. Στους αυτοδύτες µε αυτόνοµη καταδυτική συσκευή απαγορεύεται η: α. αλιεία µε ψαροτούφεκο ή µε άλλο µέσο, η συλλογή, όχληση και καταστροφή µεµονωµένων στοιχείων των ειδών της µικροπανίδας, µικροχλωρίδας, πανίδας και χλωρίδας της περιοχής, καθώς και οι ενέργειες που θα αλλοιώσουν - αναστείλουν τις οικολογικές διεργασίες στο οικοσύστηµα της περιοχής, [ ] Άρθρο 13 Περιοχές Οργανωµένης Ανάπτυξης Καταδυτικού Πάρκου 1. Ο χαρακτηρισµός "Περιοχών Οργανωµένης Ανάπτυξης Καταδυτικού Πάρκου"

(Π.Ο.Α.Κ.Π.) για τη διενέργεια καταδύσεων αναψυχής, εκπαίδευσης αυτοδυτών, επιστηµονικής έρευνας ή έρευνας άλλης µορφής γίνεται σύµφωνα µε τα προβλεπόµενα στο άρθρο 10 του ν. 2742/1999 (Χωροταξικός Σχεδιασµός και Αειφόρος Ανάπτυξη και άλλες διατάξεις). Για το χαρακτηρισµό και οριοθέτηση εκτάσεων ως Π.Ο.Α.Κ.Π. υποβάλλεται στο Υπουργείο Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και ηµόσιων Έργων αίτηση από το φορέα της παραγράφου 2 του άρθρου 10 του ν. 2742/1999. Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και ηµόσιων Έργων, που δηµοσιεύεται στην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως, καθορίζονται τα δικαιολογητικά και έγγραφα που θα συνοδεύουν την αίτηση του φορέα, ο τύπος και το περιεχόµενο της αιτήσεως, ο χρόνος και τα στάδια ολοκλήρωσης της διαδικασίας και κάθε άλλη λεπτοµέρεια που είναι αναγκαία για την εφαρµογή αυτής της παραγράφου. Για τη σύνταξη της ανωτέρω υπουργικής απόφασης συνιστάται από το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και ηµόσιων Έργων επιτροπή στην οποία συµµετέχουν εκπρόσωποι των συναρµόδιων υπουργείων. Η επιτροπή συνεδριάζει εντός των ωρών εργασίας. Εφόσον για τη δηµιουργία Π.Ο.Α.Κ.Π. απαιτείται η σύνταξη Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, αυτή καταρτίζεται κατά τις κείµενες διατάξεις και υποβάλλεται µαζί µε τα υπόλοιπα δικαιολογητικά της παραγράφου αυτής. Εφόσον η χρήση και η εκµετάλλευση της θαλάσσιας περιοχής ανήκει σε φορέα διοίκησης και εκµετάλλευσης λιµένα, για το χαρακτηρισµό της ως Π.Ο.Α.Κ.Π. απαιτείται η σύµφωνη γνώµη και του φορέα αυτού, ενώ, αν η θαλάσσια περιοχή ή µέρος της εµπίπτει σε περιοχή του δικτύου NATURA ή σε Τοπίο Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους ή γενικότερα σε φυσική προστατευόµενη θαλάσσια περιοχή, για το χαρακτηρισµό της ως Π.Ο.Α.Κ.Π. απαιτείται η γνώµη και της αρµόδιας διαχειριστικής αρχής της. [ ]