ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΣΤΟΥΣ ΥΠΟΨΗΦΙΟΥΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΕΔΡΙΑ ΤΟΥ ΠΑ.ΣΟ.Κ 2007

Transcript

1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΣΤΟΥΣ ΥΠΟΨΗΦΙΟΥΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΕΔΡΙΑ ΤΟΥ ΠΑ.ΣΟ.Κ 2007 ΑΠΑΝΤΗΣΗ κυρίου Γιώργου Παπανδρέου 1. ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Συμφωνείτε με τον διαχωρισμό του σημερινού ΥΠΕΧΩΔΕ ώστε το Περιβάλλον και η Χωροταξία να ανήκουν σε χωριστό Υπουργείο, ανεξάρτητο από τα Δημόσια Έργα και με ρόλο συντονιστή της κυβερνητικής πολιτικής για το περιβάλλον; : Συμφωνούμε απόλυτα με την αναγκαιότητα διαχωρισμού του σημερινού ΥΠΕΧΩΔΕ από τους τομείς περιβάλλοντος και χωροταξίας. Η δημιουργία ενός ανεξάρτητου, χειραφετημένου από τα δημόσια έργα, υπουργείου Περιβάλλοντος, πρέπει να έχει ένα επιτελικό, συντονιστικό ρόλο στην ενσωμάτωση της περιβαλλοντικής συνιστώσας σε όλες τις κυβερνητικές πολιτικές. Αυτός είναι ο κανόνας παγκοσμίως, αυτό επιτάσσουν η περιπλοκότητα και το επείγον του χαρακτήρα των σημερινών περιβαλλοντικών απειλών. Ιδιαίτερα, η δημιουργία και στην χώρα μας ενός αυτόνομου υπουργείο περιβάλλοντος επιβάλλεται για τους εξής λόγους: 1. H αυξημένη κοινωνική απαίτηση για προστασία από φυσικές καταστροφές και η συνειδητή πλέον σύνδεση των καταστροφών αυτών (ξηρασία, πυρκαγιές και πλημμύρες) με την περιβαλλοντική υποβάθμιση και τις κλιματικές αλλαγές 2. O διεπιστημονικός χαρακτήρας των περιβαλλοντικών θεμάτων και η ανάγκη ύπαρξης υψηλού επιπέδου τεχνογνωσίας τόσο σε εθνικά όσο και ευρωπαϊκά και διεθνή περιβαλλοντικά ζητήματα

2 3. H υποχρέωση και ανάγκη πλήρους εφαρμογής και επιβολής της περιβαλλοντικής πολιτικής και του περιβαλλοντικού δικαίου της Ε.Ε. στην Ελλάδα 4. O ι δυνατότητες που ανοίγονται (σε συνεργασία με το Υπουργείο Εξωτερικών) για άσκηση περιβαλλοντικής διπλωματίας, ιδιαίτερα στην ευαίσθητη περιοχή της ανατολικής μεσογείου και των Βαλκανίων. Η περιβαλλοντική διπλωματία ανοίγει νέες προοπτικές προώθησης των οικονομικών, πολιτιστικών, τεχνολογικών και μορφωτικών σχέσεων της χώρας μας με την διεθνή κοινότητα. 5. H αναγκαιότητα αντιμετώπισης της σημερινής πολυμορφίας και διάχυσης των περιβαλλοντικών αρμοδιοτήτων σε όλες τις κλίμακες της δημόσιας διοίκησης, χωρίς ένα ισχυρό και επιτελικό υπουργείο περιβάλλοντος είναι αδύνατη η επίτευξη των στόχων, η αποφυγή σπατάλης των πόρων, η καταπολέμηση των αντικινήτρων και η πάταξη των φαινομένων διαφθοράς. 2. ΑΡΘΡΟ 24 Θα καταψηφίσετε την προτεινόμενη τροποποίηση του Άρθρου 24 του Συντάγματος, με δεδομένες τις αρνητικές συνέπειες που αυτή επιφυλάσσει για τον δασικό πλούτο της χώρας; Δεν συμφωνώ με καμία αναθεώρηση του άρθρου 24, η οποία θα συνεπάγεται μείωση ή υποβάθμιση του δασικού πλούτου της χώρας. Με την αναθεώρηση του 2001 αφενός μεν εξισώσαμε την προστασία των δημοσίων και ιδιωτικών δασών και αφετέρου κατοχυρώσαμε στο συνταγματικό κείμενο την έννοια του δάσους σύμφωνα με την νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας και του Ανωτάτου Ειδικού Δικαστηρίου και το κυριότερο καταστήσαμε την προστασία του περιβάλλοντος δικαίωμα του καθενός. Επιπλέον δεν πρέπει να αναθεωρηθεί το άρθρο 24 του Συντάγματος έτσι ώστε να επιτρέπει τη σύγχυση της κατάρτισης του δασολογίου με το χωροταξικό σχεδιασμό. Πρόκειται για δύο θέματα διαφορετικά που απαιτούν διαφορετικές διαδικασίες και την επιβολή διαφορετικών όρων και προϋποθέσεων. Αντίθετα σκοπός μου είναι να επιταχύνω με κάθε τρόπο την κατάρτιση του δασολογίου με τη χρήση των αξιόπιστων στοιχείων. 3. ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ Θα καταψηφίσετε την πρόταση συνταγματικής αναθεώρησης για θεσμοθέτηση του Συνταγματικού Δικαστηρίου που θα καταργούσε τον μέχρι σήμερα διάχυτο συνταγματικό έλεγχο, βάσει του οποίου έχουν ληφθεί σημαντικότατες αποφάσεις για

3 την προάσπιση του περιβάλλοντος, της πολιτιστικής κληρονομιάς και της αειφορικής ανάπτυξης, ενώ ενδεχομένως να πολιτικοποιούσε ακόμη περισσότερο τη δικαιοσύνη; Η ελληνική νομική και κοινωνική πραγματικότητα δεν χρειάζεται θεσμούς, όπως είναι αυτός του Συνταγματικού Δικαστηρίου, παρά τα πλεονεκτήματα που αυτός εξασφαλίζει. Ο διάχυτος έλεγχος της συνταγματικότητας των νόμων, όσον αφορά την προστασία των δικαιωμάτων των ατόμων και των ομάδων αλλά και ειδικότερα την προστασία του περιβάλλοντος έχει αποδώσει πλούσιους καρπούς. Τόσο το Συμβούλιο της Επικρατείας όσο και τα άλλα δικαστήρια έχουν ενισχύσει με την νομολογία τους τη διαφύλαξη των φυσικών πόρων, των πολιτιστικών αγαθών και της ποιότητας ζωής των ατόμων. Έχουν επιβάλλει έτσι στην πράξη τον σεβασμό της αρχής της αειφορίας, που προβλέπει το άρθρο 24 του Συντάγματος. 4. ΕΘΝΙΚΟ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟ Συμφωνείτε ότι το Εθνικό Χωροταξικό Σχέδιο που ανακοινώθηκε, χωρίς προηγούμενη συζήτηση στο ΕΣΧ ή αλλού, απαιτεί ουσιαστική δημόσια επανεκτίμηση; Ως εκ τούτου δεσμεύεστε να το καταψηφίσετε εάν κατατεθεί για άμεση ψήφιση από τη νέα Βουλή; Η προστασία του περιβάλλοντος και η βιώσιμη ανάπτυξη δεν νοούνται χωρίς χωροταξικό και πολεοδομικό σχεδιασμό. Ειδικότερα, ο χωροταξικός σχεδιασμός αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο για την ορθολογική αξιοποίηση του χώρου και των χρήσεων γης αλλά και για την αποτελεσματική προστασία των φυσικών αγαθών και της ποιότητας ζωής των ατόμων. Επίσης, συνιστά το κατάλληλο εργαλείο για την εξισορρόπηση των οικονομικών, ιδιοκτησιακών και κοινωνικών δικαιωμάτων που τυχόν συγκρούονται με την προστασία του περιβάλλοντος. Χωροταξικός σχεδιασμός όπως ο παρόν, που δεν αποτελεί προϊόν ούτε επισταμένης επιστημονικής συζήτησης αλλά ούτε και δημόσιας διαβούλευσης, με την ουσιαστική έννοια του όρου, είναι οπωσδήποτε εσφαλμένος και απαιτεί αναθεώρηση στην ίδια του τη βάση. 5. ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ Συμφωνείτε ότι απαιτείται εκ νέου κατάθεση της Κοινής Υπουργικής Απόφασης του Χωροταξικού του Τουρισμού, δεδομένου ότι η σημερινή πρόταση δε λαμβάνει υπόψη τις επερχόμενες κλιματικές αλλαγές αισθητή αύξηση της μέσης θερμοκρασίας και πτώση της μέσης βροχόπτωσης- αλλά αντιθέτως δίνει κίνητρα για την κατασκευή

4 μεγάλων συγκροτημάτων δεύτερης κατοικίας αυξάνοντας έτσι τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, την πίεση στους υδάτινους πόρους αλλά και την υποβάθμιση των τουριστικών προορισμών στην Ελλάδα; Το σχέδιο ΚΥΑ του Ειδικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τον Τουρισμό, που έχει τεθεί σε δημόσια διαβούλευση, παρουσιάζει εξαιρετικά μεγάλες αδυναμίες. Είναι σαφές ότι απαιτούνται ριζικές βελτιώσεις του Ειδικού Πλαισίου, με πρόβλεψη κατάλληλων ρυθμίσεων ώστε οι διάφορες μορφές τουρισμού να μπορούν να αναπτυχθούν ισορροπημένα και βιώσιμα, σε συνάρτηση με τη φέρουσα ικανότητα της χώρας και των επιμέρους περιοχών. Με τη σημερινή του μορφή το Ειδικό Πλαίσιο δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό. 6. ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟ ΑΠΕ Συμφωνείτε ότι η προτεινόμενη Κοινή Υπουργική Απόφαση του Χωροταξικού των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) πρέπει να αναμορφωθεί, προκειμένου να θεσπιστεί ότι η κάθε περιοχή ευθύνεται καταρχήν για τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας, αλλά επίσης για την κάλυψη των τοπικών αναγκών ενέργειας με ΑΠΕ στο μέγιστο δυνατό βαθμό, και μόνο αφού διαπιστωθεί δικαιολογημένη αδυναμία παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ στην περιοχή να αναζητούνται εναλλακτικά σημεία χωροθέτησης για την αναπλήρωση του κενού, πάντα με προστασία των αρχαιολογικών χώρων, περιοχών NATURA; Το σχέδιο ΚΥΑ του Ειδικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τις ΑΠΕ περιλαμβάνει ορισμένα θετικά στοιχεία, επιδιώκει να συνδυάσει την ανάπτυξη των ΑΠΕ, η οποία αποτελεί εξαιρετικά υψηλή προτεραιότητα για την καταπολέμηση της παγκόσμιας κλιματικής αλλαγής, με την προστασία άλλων περιβαλλοντικών αγαθών. Υπάρχει ωστόσο δυνατότητα αλλά και ανάγκη βελτίωσης του Ειδικού Πλαισίου. Η προσθήκη του κριτηρίου της κάλυψης όσο το δυνατόν μεγαλύτερου ποσοστού των ενεργειακών αναγκών κάθε περιοχής με ανάπτυξη ΑΠΕ στο εσωτερικό της θα ήταν χρήσιμη, εφόσον το κριτήριο αυτό λειτουργήσει επικουρικά προς τα άλλα κριτήρια που προβλέπει το Ειδικό Πλαίσιο, ούτως ώστε να εξασφαλιστεί η μη υπέρβαση της φέρουσας ικανότητας κάθε περιοχής, και επίσης να αποφευχθεί η υπερβολική χωρική διασπορά των ενεργειακών εγκαταστάσεων από ΑΠΕ. 7. ΕΚΤΟΣ ΣΧΕΔΙΟΥ ΔΟΜΗΣΗ

5 Συμφωνείτε με την άμεση ή σταδιακή κατάργηση της εκτός σχεδίου δόμησης; Η εκτός σχεδίου δόμηση στην Ελλάδα αποτελεί φλέγον ζήτημα περιβαλλοντικό, κοινωνικό και οικονομικό. Το καθεστώς της εκτός σχεδίου δόμησης στη χώρα μας, σε συνδυασμό με την έλλειψη σχεδίων χρήσεων γης, έχει εξαιρετικά αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον, στην οικιστική ανάπτυξη, αλλά σταδιακά και στην ανταγωνιστικότητα διαφόρων οικονομικών κλάδων. Ο σοβαρός περιορισμός του καθεστώτος αυτού αποτελεί ώριμη ανάγκη και πρέπει να προωθηθεί άμεσα, εντασσόμενος παράλληλα σε μια σταδιακή στρατηγική που με συγκεκριμένα βήματα θα οδηγήσει, σε ορατό μέλλον, στην πλήρη κατάργησή της εκτός σχεδίου δόμησης. Το Εθνικό Χωροταξικό Σχέδιο (Γενικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης) θα μπορούσε να παίξει σημαντικό ρόλο σε μια τέτοια προοπτική. Η σταδιακή κατάργησή της εκτός σχεδίου δόμησης με όρους κοινωνικής εξισορρόπησης αποτελεί οπωσδήποτε προτεραιότητά μας και την έχουμε ήδη προτείνει στο προεκλογικό μας πρόγραμμα. 8. ΑΥΘΑΙΡΕΤΗ ΔΟΜΗΣΗ Συμφωνείτε με την κατάργηση κάθε δικαιοδοσίας της Διοίκησης για νομιμοποίηση αυθαιρέτων, εντός ή εκτός σχεδίου ή εντός δασών; Η νομιμοποίηση αυθαιρέτων σε δάση και δασικές εκτάσεις δεν νοείται σε οποιαδήποτε ευνομούμενη Πολιτεία και σε οποιαδήποτε κοινωνία που σέβεται τον εαυτό της. Το Σύνταγμα μας και η δασική νομοθεσία δεν αφήνουν κανένα σχετικό περιθώριο. Δεσμεύομαι προσωπικά ότι δεν θα στηρίξω οποιαδήποτε απόπειρα υπονόμευσης του δασικού πλούτου αλλά και της ποιότητας του δομημένου περιβάλλοντος της χώρας μας. 9. ΠΕΡΙΟΧΕΣ NATURA 2000 Πέρα από την ανάγκη ειδικών ρυθμίσεων και διαχειριστικών μέτρων θα υποστηρίξετε την άμεση θεσμοθέτηση γενικών ρυθμίσεων, δηλαδή οριζόντιων μέτρων διαχείρισης και προστασίας κοινών για όλες τις περιοχές NATURA 2000;

6 Το ΠΑΣΟΚ αναγνωρίζει την σημασία του δικτύου προστατευμένων περιοχών NATURA 2000 για την προστασία των φυσικών οικοτόπων και της άγριας χλωρίδας και πανίδας της χώρας μας. Η προσπάθεια που ξεκίνησε τα προηγούμενα χρόνια, ιδιαίτερα με την σύσταση 23 Φορέων Διαχείρισης το 2003, πρέπει να συνεχιστεί διασφαλίζοντας την οικονομική βιωσιμότητά τους και τη λειτουργία τους. Βασικός άξονας αυτής της προσπάθειας είναι η πλήρης θεσμική και ιδιοκτησιακή κατοχύρωση των περιοχών NATURA 2000 στο πλαίσιο ενός Εθνικού Συστήματος Προστατευμένων Περιοχών. Το πλαίσιο αυτό θα απαιτήσει την θεσμοθέτηση γενικών ρυθμίσεων κοινών για όλες τις περιοχές Ν2000 με κατάλληλη πρόβλεψη για χρηματοδότηση και επιστημονική υποστήριξη τους. Ιδιαίτερα, στόχος μας είναι ο επιστημονικός σχεδιασμός, η πολιτική στοχοθέτηση και η επίτευξη κοινωνικής συναίνεσης για τα παρακάτω ζητήματα: 1. ανάπτυξη μιας Εθνικής Στρατηγικής για τις προστατευμένες περιοχές με σαφής στόχους, αρμοδιότητες, χρονοδιαγράμματα, μηχανισμούς υλοποίησης, χρηματοδότησης, ελέγχου και αξιολόγησης. 2. Προώθηση της ενσωμάτωσης των στόχων προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος στην τομεακές και αναπτυξιακές πολιτικές της χώρας. 3. Προώθησης της πλήρους θεσμικής κατοχύρωσης των προστατευμένων περιοχών ως φυσικού κεφαλαίου ύψιστης κοινωνικής σημασίας και οικονομικής αξίας, και η με κάθε επιστημονικό μέσο ανάδειξη των επιμέρους αξιών τους. 4. Χωροθέτηση των οικονομικών δραστηριοτήτων εντός και περί αυτών. 5. Εξασφάλιση ικανοποιητικής και σταθερής χρηματοδότησης μέσω κοινοτικών και εθνικών πόρων στη βάση ενός συνολικού σχεδιασμού αναγκών και προτεραιοτήτων. Συμπληρωματικά, ιδιαίτερη σημασία θα δοθεί στο σχεδιασμό λειτουργικών συστημάτων καταβολής ανταποδοτικών τελών για την (επιστημονική, χρηστική, οικονομική, κ.λ.π.) χρήση των υπηρεσιών που έχουν σχέση με τα οικοσυστήματα. 6. Προώθηση της ουσιαστικής λειτουργίας της Επιτροπής Φύση και του ΕΚΠΑΑ στα πλαίσια του σχεδιαζόμενου Υπουργείου Περιβάλλοντος, εξασφαλίζοντας τακτική χρηματοδότηση και διοικητική και επιστημονική υποστήριξη έτσι ώστε σε συνεργασία με τις υπόλοιπες εμπλεκόμενες υπηρεσίες να μπορέσουν να αναλάβουν το κεντρικό συντονιστικό ρόλο σε ότι αφορά το Εθνικό Σύστημα Προστατευμένων Περιοχών. 7. Προώθηση του κοινωνικού διαλόγου με τις τοπικές κοινωνίες και τους άμεσα εμπλεκόμενους φορείς για την επίτευξη συναίνεσης και υποστήριξης της προστασίας και της βιώσιμης διαχείρισης των προστατευμένων περιοχών. 8. Άμεση προτεραιότητα αποτελεί η οριστικοποίηση του εθνικού καταλόγου των προστατευόμενων περιοχών και η ολοκλήρωση του καθορισμού των ορίων τους. Οι βασικές αρχές και τα οριζόντια μέτρα διαχείρισης πρέπει να υιοθετηθούν κατά προτεραιότητα και σε