Ενότητα 6 Εξωτερικός και Εσωτερικός Έλεγχος (Υποχρεώσεων και Καθαρής Θέσης)
Καθαρή Θέση Προβλέψεις Μακρ/σµες Υποχρ.(1) Στην 4 η οµάδα παρακολουθούνται η Καθαρή θέση, οι Προβλέψεις και οι Μακροπρόθεσµες Υποχρεώσεις. Η Καθαρή Θέση είναι το ίδιο το κεφάλαιο της οικονοµικής µονάδας και διακρίνεται σε: Κεφάλαιο, ιαφορά από έκδοση µετοχών υπέρ το άρτιο, ιαφορές αναπροσαρµογής επιχορηγήσεις επενδύσεων, Αποθεµατικά Κεφάλαια, Αποτέλεσµα εις νέο, 40. Κεφάλαιο 41. Αποθεµατικά διαφορές Αναπροσαρµογής Επιχορηγήσεις Επενδύσεων 42. Αποτέλεσµα εις νέο 43. Ποσά προορισµένα για αύξηση Κεφαλαίου 44. Προβλέψεις 45. Μακροπρόθεσµες υποχρεώσεις 46. Κενός. Συµπληρώνεται µόνο µε απόφαση του κατά νόµο αρµόδιου οργάνου. 47. Κενός. Συµπληρώνεται µόνο µε απόφαση του κατά νόµο αρµόδιου οργάνου. 48 Λογαριασµοί συνδέσµου µε τα υποκαταστήµατα 49. Προβλέψεις Μακροπρόθεσµες υποχρεώσεις Υποκαταστηµάτων ή άλλων Κέντρων 100
Βραχυπρόθεσµες Υποχρεώσεις (1) Βραχυπρόθεσµες υποχρεώσεις είναι εκείνες που η ηµεροµηνία εξόφλησής τους λήγει µέχρι το τέλος της επόµενης χρήσης. Ειδικότερα η 5 η Οµάδα περιλαµβάνει: Υποχρεώσεις προς ιδιώτες και το ηµόσιο (50-51)που προέρχονται από τις συναλλαγές της. Υποχρεώσεις στις τράπεζες από χρηµατοδοτήσεις,υποχρεώσεις που διέπονται από διατάξεις δανειστικών συµβάσεων (52) Υποχρεώσεις προς ιδιώτες ή επιχειρήσεις από άλλες οικονοµικές πράξεις πλην των συναλλαγών (53) Υποχρεώσεις προς το ηµόσιο και τους Οργανισµούς κοινωνικής ασφάλισης (54-55). Μεταβατικούς Λογαριασµούς του Παθητικού (56) Λογαριασµούς Περιοδικής Κατανοµής. 50. Προµηθευτές 51. Γραµµάτια Πληρωτέα 52. Τράπεζες Λογαριασµοί Βραχυπρόθεσµων Υποχρεώσεων 53. Πιστωτές ιάφοροι 54. Υποχρεώσεις από φόρους τέλη 55. Ασφαλιστικοί Οργανισµοί 56. Μεταβατικοί Λογαριασµοί Παθητικού 57. Κενός. Συµπληρώνεται µόνο µε απόφαση του κατά νόµο αρµόδιου οργάνου. 58. Λογαριασµοί Περιοδικής Κατανοµής 59. Βραχυπρόθεσµες υποχρεώσεις υποκαταστηµάτων ή άλλων Κέντρων 101
Εσωτερικός Έλεγχος Υποχρεώσεων ( ιαδικασία) Εσωτερικός έλεγχος µακροπροθέσµων υποχρεώσεων και υποχρεώσεων κεφαλαίου Εσωτερικός έλεγχος λογαριασµών πληρωτέων Εσωτερικός έλεγχος παράγωγων υποχρεώσεων 102
Κανόνες Αποτελεσµατικού Εσωτερικού Ελέγχου Ζητείστε κατάσταση για κάθε κατηγορία Μετοχικού Κεφαλαίου και συµφωνείστε τη µε το Γενικό Καθολικό. Επαληθεύστε το βιβλίο Μετοχών µε το Γενικό Καθολικό ως προς την αξία των µετοχών σε κυκλοφορία. ιασταυρώστε τις επιβεβαιώσεις της τράπεζας µε τα βιβλία και τους λογαριασµούς της οικονοµικής µoνάδας. 103
Εξωτερικός Έλεγχος Υποχρεώσεων Μελέτη και Αξιολόγηση ΣΕΕ (1) Επαλήθευση της σωστής καταχώρησης στους πληρωτέους λογαριασµούς από το βιβλίο ταµειακών πληρωµών και το ηµερολόγιο. Επαλήθευση µέσω αποδεικτικών στοιχείων (εντολές αγοράς, δελτίο παραλαβής, εξοφληµένες επιταγές κτλ.) όλων των καταχωρήσεων σε επιλεγµένους λογαριασµούς των βοηθητικών καθολικών των λογαριασµών πληρωτέων. Αναλύουν το λογαριασµό του µετοχικού κεφαλαίου που ήδη έχει συνταχθεί από τους ελεγκτές της εταιρείας για να βεβαιωθούν για την ορθότητα των υπολοίπων που παρουσιάζονται. Επιβεβαιώνουν τον αριθµό των τίτλων που κυκλοφορούν, το εάν όλα τα παραστατικά πληρωµής είναι ακυρωµένα και τέλος συµφωνούν το καθολικό των µετοχών µε το βιβλίο πιστοποιητικών µετοχικών τίτλων και το γενικό λογαριασµό µετοχικού κεφαλαίου. 104
Εξωτερικός Έλεγχος Υποχρεώσεων Ουσιαστικοί Έλεγχοι Αντιπαραβολή ενός ισοζυγίου πληρωµών των πληρωτέων λογαριασµών µε το γενικό καθολικό. ειγµατοληπτική έρευνα των λογαριασµών των πιστωτών µε τα εντάλµατα, τα τιµολόγια, τις εντολές αγοράς, τα δελτία παραλαβής και η πιστοποίησή τους µε τις µηνιαίες καταστάσεις των πιστωτών. Όταν δεν υπάρχουν µηνιαίες καταστάσεις πιστωτών, τότε στέλνεται επιβεβαιωτική επιστολή στους πιστωτές και ζητείται να γραφεί το ποσό, το οποίο οφείλει η επιχείρηση σε αυτούς. 105
Εξωτερικός Έλεγχος Μετοχικό Κεφάλαιο Το πρώτο που εξετάζεται είναι, αν υπάρχει αύξηση ή µείωση µετοχικού κεφαλαίου. Ελέγχεται αν έγιναν οι σωστές ηµερολογιακές εγγραφές για την αύξηση του Μετοχικού Κεφαλαίου. Αναζητεί το Φύλλο της Εφηµερίδας της Κυβέρνησης (ΦΕΚ), το οποίο πιστοποιεί το µέγεθος της αύξησης. Ελέγχεται το ύψους του µετοχικού κεφαλαίου, καθώς επίσης το ύψος του καταβληµένου και του οφειλόµενου κεφαλαίου. Ακόµη, εξετάζεται το είδος των µετοχών και αναλύεται το µετοχικό κεφαλαίου της επιχείρησης κατά κατηγορία µετοχών. Επίσης, εξετάζονται τα πρακτικά της καταστατικό της εταιρείας. ελεγχόµενης χρήσης και το 106
Εξωτερικός Έλεγχος Αποθεµατικά Έλεγχος του τακτικού αποθεµατικού, Εκτός από το τακτικό αποθεµατικό υπάρχουν και τα αποθεµατικά του καταστατικού, τα οποία δε προβλέπονται από το νόµο, αλλά από το καταστατικό της εταιρείας. Τα ειδικά αποθεµατικά είναι αυτά που έχουν έναν ειδικό σκοπό, για παράδειγµα η επέκταση του εργοστασίου της εταιρείας. Εποµένως, πρέπει να ελεγχθεί εάν υφίσταται ο σκοπός αυτός. Τα έκτακτα αποθεµατικά είναι αυτά που σχηµατίζονται µε απόφαση της τακτικής γενικής συνέλευσης των µετόχων. Μεγάλη προσοχή πρέπει να δοθεί από τον εξωτερικό ελεγκτή στα αφορολόγητα αποθεµατικά ειδικών διατάξεων νόµων, τα οποία προκύπτουν από σχετικούς αναπτυξιακούς νόµους, προκειµένου να βοηθηθεί η ανάπτυξη της χώρας. 107
Εξωτερικός Έλεγχος Ποσά Προορισµένα για αύξηση ΜΚ Στον λογαριασµό αυτό παρακολουθούνται τα ποσά τα οποία καταβάλλονται από τους φορείς της εταιρείας ή παρακρατούνται από τα κέρδη που πραγµατοποιεί η εταιρεία µε σκοπό όµως την αύξηση µετοχικού κεφαλαίου. Προκειµένου να χρησιµοποιηθεί ο συγκεκριµένος λογαριασµός υπάρχουν δύο προϋποθέσεις: να µην έχει ολοκληρωθεί η αύξηση του µετοχικού κεφαλαίου και να έχει ληφθεί απόφαση αύξησης µετοχικού κεφαλαίου από το ιοικητικό Συµβούλιο της εταιρείας. Όπως επίσης, και να µην απέχει περισσότερο από ένα έτος µεταξύ της απόφασης για την αύξηση από το.σ. και συγκλήσεως της Γενικής Συνέλευσης. Αν η απόφαση του.σ. ανακληθεί από το ίδιο ή αν η εν λόγω αύξηση δεν εγκριθεί από την Γ.Σ. τότε επιτρέπεται η ανάληψη αυτών των καταθέσεων. 108
Εξωτερικός Έλεγχος Προβλέψεις Ελέγχει αν έχει υπολογιστεί πρόβλεψη για αποζηµίωση του προσωπικού λόγω εξόδου από την εταιρεία σύµφωνα µε τον 2190/1920. Μια δεύτερη πρόβλεψη την οποία πρέπει να υπολογίζει η εταιρεία, είναι η πρόβλεψη για επισφαλείς απαιτήσεις,. Ελέγχεται αν έχουν επιβαρυνθεί σωστά τα αποτελέσµατα χρήσεως µε τις σχηµατισθείσες προβλέψεις. Ελέγχεται, αν πρέπει να γίνουν αυξοµειώσεις στις ήδη σχηµατισθείσες προβλέψεις. 109
Εξωτερικός Έλεγχος Μακροπρόθεσµες Υποχρεώσεις Ελέγχει τους διαπιστώσει, τόκους των µακροπροθέσµων δανείων για να Εξετάζει αν υπάρχουν τόκοι κατασκευαστικής περιόδου. Επιβεβαιώνει τα υπόλοιπα των υποχρεώσεων που εµφανίζονται στα λογιστικά βιβλία µε τις απαντητικές επιστολές των πιστωτών, των προµηθευτών και τα extraits των τραπεζών. Ελέγχεται ο διαχωρισµός των δανείων σε µακροπρόθεσµα και βραχυπρόθεσµα δάνεια Προβαίνει σε έλεγχο των δανειακών συµβάσεων Επίσης ελέγχει, αν υπάρχουν κάποια εµπράγµατα βάρη σε στοιχεία του πάγιου ενεργητικού προκειµένου να εξασφαλιστούν τα δάνεια. Εξετάζει τους τόκους που χρεώνει η τράπεζα και ποια περίοδο αφορούν. 110