Βιολογία Προσανατολισμού Γ Λυκείου. Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις:

Σχετικά έγγραφα
Βιολογία Προσανατολισμού Γ Λυκείου. Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις:

ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΝΔΥΑΣΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Ο.Π. ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις:

Πανελλήνιες Εξετάσεις Ημερήσιων Γενικών Λυκείων. Εξεταζόμενο Μάθημα: Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης, Ημ/νία: 04 Ιουνίου Απαντήσεις Θεμάτων

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ - ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 9/12/2017

Β1. «σελ. 120 σχ. βιβλίου: Για την επιλογή οργάνων συμβατών για μεταμόσχευση» Β2. «σελ. 136 σχ. βιβλίου: Το πρόβατο Dolly κλωνοποίηση θηλαστικών»

ΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις:

ΘΕΜΑ 1 Ο ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΘΕΡΙΝΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 01/12/2013

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

BIOΛΟΓΙΑ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ 2019

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2013 ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

Πανελλήνιες Εξετάσεις Ημερήσιων Γενικών Λυκείων. Εξεταζόμενο Μάθημα: Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης, Ημ/νία: 24 Μαΐου Απαντήσεις Θεμάτων

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ

Βιολογία Προσανατολισμού

Πανελλήνιες Εξετάσεις Ημερήσιων Γενικών Λυκείων. Εξεταζόμενο Μάθημα: Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης, Ημ/νία: 04 Ιουνίου Απαντήσεις Θεμάτων

ΘΕΜΑ Α ΘΕΜΑ Β ΘΕΜΑ Γ. Α1. δ. Α2. γ. Α3. β. Α4. γ. Α5. β Β1. Η σωστή σειρά είναι: 4,2,1,6,3,5. Β2. α. DNA πολυμεράση. β. Πριμόσωμα. γ.

Ημερομηνία: Τετάρτη 3 Ιανουαρίου 2017 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες

και ο φαινότυπος τους σε σχέση µε κάποιον συγκεκριµένο χαρακτήρα. Αυτό συνεισφέρει στη µελέτη του τρόπου κληρονόµησης διαφόρων γενετικών ασθενειών. Στ

Ενδεικτικές απαντήσεις βιολογίας κατεύθυνσης 2014

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β) ΤΕΤΑΡΤΗ 4 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

Α2. Το αντικωδικόνιο είναι τριπλέτα νουκλεοτιδίων του α. mrna β. snrna γ. trna δ. rrna Μονάδες 5

Ενδεικτικές Απαντήσεις Βιολογίας Προσανατολισμού Ιούνιος 2019

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤETAΡΤΗ 12 IOYNIΟΥ 2013 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΘΕΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΩΝ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2013 ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ

Πανελλαδικές εξετάσεις Γ Τάξης Ημερήσιου Γενικού Λυκείου Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης Τετάρτη 4 Ιουνίου 2014

Πανελλήνιες Εξετάσεις Ημερήσιων Γενικών Λυκείων. Εξεταζόμενο Μάθημα: Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης, Ημ/νία: 30 Μαίου Απαντήσεις Θεμάτων

Ημερομηνία: Πέμπτη 5 Ιανουαρίου 2016 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Θετική Κατεύθυνση

Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ÏÅÖÅ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑ Α Β ) 2012

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΤΕΤΑΡΤΗ 30 ΜΑΙΟΥ 2012 ΕΝ ΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ Τρίτη 18 Ιουνίου 2019 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ. (Ενδεικτικές Απαντήσεις)

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΤΕΤΑΡΤΗ 30 ΜΑΪΟΥ 2012 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΕΤΑΡΤΗ 4 ΙΟΥΝΙΟΥ Ενδεικτικές απαντήσεις Θέµα Β

γ. δύο φορές δ. τέσσερεις φορές

ΛΥΣΗ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ

γ ρ α π τ ή ε ξ έ τ α σ η σ τ ο μ ά θ η μ α

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Ο.Π. ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ. Να σημειώσετε το γράμμα που συμπληρώνει κατάλληλα τη φράση:

3. Σχ. Βιβλίο σελ «το βακτήριο Αgrobacterium.ξένο γονίδιο» Και σελ 133 «το βακτήριο Bacillus.Βt».

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 2014

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΙΤΗ 18 ΙΟΥΝΙΟΥ 2019 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) TETAPTH 4 IOYNIOY ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ:

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις:

Βιολογία Προσανατολισμού

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 24 ΜΑΪΟΥ 2013

2 η ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ. Ημερομηνία: Τρίτη 30 Μαΐου 2019 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ:ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΤΡΙΤΗ 18 ΙΟΥΝΙΟΥ 2019

Γενικές εξετάσεις 2014 Βιολογία Γ λυκείου Θετικής κατεύθυνσης

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2014

Απαντήσεις Θεμάτων Πανελληνίων Εξετάσεων Ημερησίων Γενικών Λυκείων

B.3 Σχολικό βιβλίο, σελίδες : «Θεραπευτικά. χημειοθεραπείας.»

ΘΕΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΠΑΝΕΛΛΑ ΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2012 ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ


Βιολογία προσανατολισμού

Βιολογία. Γ ΚΥΚΛΟΣ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΤΙΚΩΝ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΩΝ ΣΥΓΧΡΟΝΟ Προτεινόμενα Θέματα Γ ΓΕΛ. Ιανουάριος προσανατολισμού ΘΕΜΑ Α

ΟΜΟΣΠΟΝ ΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑ ΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2017 Α ΦΑΣΗ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ Απαντήσεις Βιολογίας κατεύθυνσης (ΗΜΕΡΗΣΙΟ)

ΘΕΜΑ Α

φροντιστήρια Απαντήσεις Βιολογίας Γ λυκείου Προσανατολισμός Θετικών Σπουδών

Βιολογία Προσανατολισμού Γ Λυκείου

Βιολογία ΘΕΜΑ Α ΘΕΜΑ B

Απαντήσεις Θεμάτων Επαναληπτικών Πανελληνίων Εξετάσεων Ημερησίων Γενικών Λυκείων

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΤΕΤΑΡΤΗ 30 ΜΑΪΟΥ 2012 ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΙΤΗ 18 ΙΟΥΝΙΟΥ 2019 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ

Βιολογία Προσανατολισμού

Α3. Η εισαγωγή ανασυνδυασμένου DNA σε βακτήριο-ξενιστή ονομάζεται α. μικροέγχυση β. μετασχηματισμός γ. εμβολιασμός δ. κλωνοποίηση.

Πανελλήνιες Εξετάσεις Ημερήσιων Γενικών Λυκείων. Εξεταζόμενο Μάθημα: Βιολογία Θετικής Προσανατολισμού Θετικών Σπουδών, Ημερομηνία: 18 Ιουνίου 2019

ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙ ΕΣ

Πανελλαδικές εξετάσεις Γ Τάξης Ημερήσιου Γενικού Λυκείου Βιολογία Κατεύθυνσης 24 Μαΐου 2013

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΘΕΜΑ Α. Α1 δ Α2 γ Α3 β Α4 γ Α5 β ΘΕΜΑ Β α-dna πολυμεράση β-πριμόσημα γ- DNA δεσμάση δ- DNA ελικάση ε- RNA πολυμεράση

5.GGACTCAAGTTTACATGCAACGTACGG 3 που περιέχεται σε γονιδιωματική βιβλιοθήκη είναι κατάλληλος ο :

ΘΕΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2013 ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ. σύγχρονο. Θέμα Α. Α.1. δ. Α.2. γ. Α.3. β. Α.4. γ. Α.5. β. Θέμα Β.

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΙΤΗ 18 ΙΟΥΝΙΟΥ 2019 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΕΠΤΑ (7)

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2016 ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. ΘΕΜΑ Α A1. β Α2. γ Α3. γ Α4. α Α5. δ

ΠΑΝΕΛΛΑ ΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΕΤΑΡΤΗ 04 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

Φάσμα. προπαρασκευή για Α.Ε.Ι. & Τ.Ε.Ι.

ΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις:

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. Επιµέλεια: Οµάδα Βιολόγων της Ώθησης

Προτεινόμενες λύσεις ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 27 ΜΑΪΟΥ 2016

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ (ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ)

ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙ ΕΣ

ΘΕΜΑ Α Α1. β Α2. β Α3. δ Α4. γ Α5. γ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ 19/06/2018 ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ

ΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις:

Transcript:

Βιολογία Προσανατολισμού Γ Λυκείου 04 01-2018 Νότα Λαζαράκη Αλέξανδρος Παπαγιαννακόπουλος ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: Α1. Ένζυμο που διασπά δεσμούς υδρογόνου αποτελεί: Α. η DNA πολυμεράση (κατά την αντικατάσταση του πρωταρχικού τμήματος) Β. η DNA δεσμάση Γ. το πριμόσωμα Δ. η αντίστροφη μεταγραφάση Α2. Βιολογικό μόριο που παράγεται στον πυρήνα και δρα στο κυτταρόπλασμα είναι: Α. η DNA πολυμεράση Β. η RNA πολυμεράση Γ. το rrna Δ. το snrna Α3. Σε ένα πολύσωμα πέντε ριβοσώματα μεταφράζουν ένα μόριο mrna. Από αυτό θα προκύψει/-ουν: Α. πέντε διαφορετικές πεπτιδικές αλυσίδες Β. πέντε αντίγραφα της ίδιας πεπτιδικής αλυσίδας Γ. μία πεπτιδική αλυσίδα Δ. μία πεπτιδική αλυσίδα με μεγάλη ταχύτητα 1

Α4. Στο οπερόνιο της λακτόζης δεν υπάρχουν: Α. αλληλουχίες λήξης της μεταγραφής Β. κωδικόνια λήξης Γ. ρυθμιστικές αλληλουχίες Δ. εσώνια Α5. Η πιθανότητα από δύο φορείς της β θαλασσαιμίας να γεννηθεί κορίτσι φορέας της ασθένειας είναι: Α. 1/2 Β. ¼ (2/4 Χ 1/2 = 1/4) Γ. 1/6 Δ. 1/8 ΜΟΝΑΔΕΣ 25 ΘΕΜΑ Β Β1. Να γράψετε τους ορισμούς: i. Γονιδιωματική βιβλιοθήκη ii. iii. Πολλαπλά αλληλόμορφα γονίδια Αποικία ΜΟΝΑΔΕΣ 6 Όπως στη θεωρία. 2

Β2. Να γράψετε τα χαρακτηριστικά των φορέων της δρεπανοκυτταρικής αναιμίας. ΜΟΝΑΔΕΣ 8 Όπως στη θεωρία. Β3. Δίνεται γονίδιο στο εσωτερικό του οποίου υπάρχει ένα εσώνιο: 3 AAGCCTACAAAGCCCGGAAGCATTGGTT 5 5 TTCGGATGTTTCGGGCCTTCGTAACCAA 3 Το τετραπεπτίδιο που παράγεται από το γονίδιο αυτό είναι το ακόλουθο: H 2 N met (1) (2) ser COOH Με τους αριθμούς (1) και (2) υποδεικνύονται τα δύο ενδιάμεσα αμινοξέα του παραγόμενου τετραπεπτιδίου. i. Με τη βοήθεια του γενετικού κώδικα να βρείτε και να ονομάσετε τα αμινοξέα στις θέσεις (1) και (2) με δεδομένο ότι τα κωδικόνια στο mrna που κωδικοποιούν τα αντίστοιχα τέσσερα αμινοξέα έχουν συνολικά 6 βάσεις U. Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. ii. Γονιδιακή μετάλλαξη στο εν λόγω γονίδιο οδηγεί σε παντελή αδυναμία σύνθεσης του τετραπεπτιδίου που αυτό κωδικοποιεί. Να υποδείξετε δύο (2) περιοχές στο γονίδιο στις οποίες είναι δυνατόν να συνέβη η μετάλλαξη, αιτιολογώντας την απάντησή σας. ΜΟΝΑΔΕΣ 11 i. Η κωδική αλυσίδα είναι: 5 TTCGG ATG TTTCGGGCCTTCG TAA CCAA 3 Το αμινοξύ ser κωδικοποιείται από το κωδικόνιο 5 UCG3. Το κωδικόνιο έναρξης 5 AUG3 και το κωδικόνιο 5 UCG3 φέρουν δύο βάσεις U συνολικά, άρα αναζητούμε δύο ακόμη κωδικόνια με 4 συνολικά βάσεις U και μία εσωτερική αλληλουχία που θα αποτελεί εσώνιο και δεν θα μεταφράζεται σε αμινοξύ. Τα κωδικόνια που αναζητούμε είναι τα 5 UUU3 και 5 CCU3 και το εσώνιο είναι 5 CGGG3 5 TTCGG ATG TTT CGGG CCT TCG TAA CCAA 3 Συνεπώς, τα αμινοξέα 1 και 2 είναι η phe και η pro, αντίστοιχα. ii. Α. μετάλλαξη αντικατάστασης μίας (οποιασδήποτε βάσης) στο κωδικόνιο έναρξης. Β. προσθήκη δύο βάσεων ΑΑ μεταξύ 1 ης και 2 ης Τ στο 2 ο κωδικόνιο: 3 AAGCC TAC AΤΤ AA GCCCGGAAGCATTGGTT 5 3

5 TTCGG ATG TΑΑ TT CGGGCCTTCGTAACCAA 3 (Ως ορθές θα εκληφθούν και άλλες απαντήσεις γονιδιακών μεταλλάξεων που δημιουργούν αδυναμία σύνθεσης του πεπτιδίου, όπως αλλαγή στην αλληλουχία βάσεων του 5 αμετάφραστου άκρου, έλλειψη της τριπλέτας που αντιστοιχεί στο κωδικόνιο έναρξής, κ.λπ.) ΘΕΜΑ Γ Γ1. Τα άτομα 2, 4, 5 και 6 στο ακόλουθο γενεαλογικό δένδρο πάσχουν από γενετική ασθένεια. 1 2 3 4 5 6? Για κάθε μία από τις ακόλουθες (Α και Β) διακριτές περιπτώσεις, να προσδιορίσετε τύπο κληρονομικότητας της ασθένειας: Α. Από τα άτομα 5 και 6 πρόκειται να γεννηθεί αγόρι. Εάν η πιθανότητα το αγόρι αυτό να είναι υγιές είναι 50%, να προσδιορίσετε τον τύπο κληρονομικότητας της ασθένειας. Β. Εάν από τα άτομα 5 και 6 δεν υπάρχει πιθανότητα να γεννηθεί υγιής απόγονος, να προσδιορίσετε τους πιθανούς τύπους κληρονομικότητας της ασθένειας. Α. Για την εύρεση του τύπου κληρονομικότητας ακολουθούμε το εξής σκεπτικό: 1 η περίπτωση: Αυτοσωμικός επικρατής τύπος κληρονομικότητας ΜΟΝΑΔΕΣ 14 (8+6) Στην περίπτωση αυτή τα άτομα 5 και 6 που πάσχουν θα πρέπει να είναι υποχρεωτικά ετερόζυγα (έστω γονότυπος Αα) για να προκύπτει υγιής απόγονος. Από τη διασταύρωση όμως δύο ετερόζυγων ατόμων η πιθανότητα να προκύψει υγιής απόγονος είναι ¼ ή 25%. Άρα αυτός ο τύπος κληρονομικότητας απορρίπτεται λόγω εκφώνησης. 2 η περίπτωση: Φυλοσύνδετος επικρατής τύπος κληρονομικότητας Στην περίπτωση αυτή το άτομο 5 θα έχει γονότυπο Χ Α Χ α (ως πάσχον θηλυκό που έχει υγιή πατέρα) και το άτομο 6 θα έχει γονότυπο Χ Α Υ (πάσχον αρσενικό). Από τη διασταύρωση των ατόμων 5 και 6 και με δεδομένο ότι ο απόγονος είναι αγόρι, η πιθανότητα να είναι υγιής είναι 50% (όπως ορίζει η εκφώνηση). Άρα αυτός ο τύπος κληρονομικότητας είναι δεκτός. 4

3 η και 4 η περίπτωση: Αυτοσωμικός και φυλοσύνδετος υπολειπόμενος τύπος κληρονομικότητας Αμφότεροι απορρίπτονται γιατί δεν είναι δυνατόν από δύο πάσχοντες γονείς (5 και 6) να προκύψει υγιής απόγονος (ανεξαρτήτως φύλου). 5 η περίπτωση: Μιτοχονδριακή κληρονομικότητα Απορρίπτεται γιατί δε θα υπήρχε περίπτωση από πάσχουσα μητέρα (άτομο 5) να γεννηθεί υγιής απόγονος (ανεξαρτήτως φύλου). Συμπερασματικά ο τύπος κληρονομικότητας της ασθένειας είναι φυλοσύνδετος επικρατής. Β. Εφόσον από τη διασταύρωση των ατόμων 5 και 6 δεν υπάρχει περίπτωση να προκύψει υγιής απόγονος και με βάση τα όσα αναφέρθηκαν στο ερώτημα Γ1: 1 η και 2 η περίπτωση: Αυτοσωμικός και φυλοσύνδετος επικρατής τύπος κληρονομικότητας Αμφότεροι απορρίπτονται γιατί όπως αναφέρθηκε στο προηγούμενο ερώτημα υπάρχει πιθανότητα από τα άτομα 5 και 6 που πάσχουν να γεννηθεί υγιής απόγονος (25% και στις δύο περιπτώσεις, ανεξαρτήτως φύλου). 3 η περίπτωση: Αυτοσωμικός υπολειπόμενος τύπος κληρονομικότητας Είναι δεκτός διότι από δύο ασθενείς γονείς (άτομα 5 και 6) για αυτοσωμικό υπολειπόμενο γονίδιο δεν είναι δυνατόν να προκύψει υγιής απόγονος. 4 η περίπτωση: Φυλοσύνδετος υπολειπόμενος τύπος κληρονομικότητας Απορρίπτεται η κληρονομικότητα αυτή, διότι στο δένδρο υπάρχει υγιής πατέρας από τον οποίο προκύπτει πάσχουσα κόρη, κάτι το οποίο δεν μπορεί να συμβαίνει για φυλοσύνδετο υπολειπόμενο χαρακτηριστικό, δεδομένου ότι τα θηλυκά άτομα κληρονομούν Χ χρωμόσωμα και από τον πατέρα. 5 η περίπτωση: Μιτοχονδριακή κληρονομικότητα Είναι δεκτή μιας και σε όλο το γενεαλογικό δέντρο ισχύει ότι από πάσχουσα μητέρα προκύπτουν πάντα μόνο πάσχοντες απόγονοι. Τα μιτοχόνδρια του ζυγωτού προέρχονται αποκλειστικά από το ωάριο, συνεπώς τα μιτοχονδριακά γονίδια είναι αποκλειστικά μητρικής προέλευσης. Συμπερασματικά οι πιθανοί τύποι κληρονομικότητας της ασθένειας είναι αυτοσωμικός υπολειπόμενος, ή μιτοχονδριακή κληρονομικότητα. 5

Γ2. Μετά από πολλαπλά κρούσματα αποβολών στις γυναίκες μιας οικογένειας διενεργήθηκε γενετικός έλεγχος στα μέλη τις οικογένειας με σκοπό τον εντοπισμό μονογονιδιακής γενετικής ασθένειας. Ο έλεγχος έδειξε τα εξής αποτελέσματα: Οι γονείς είναι πάντοτε υγιείς και μόνον οι μητέρες με αποβολές εμφανίζουν ήπιες διαταραχές σε λειτουργίες του μεταβολισμού τους, Μητέρες με διαταραχές στον μεταβολισμό τους γεννούν κορίτσια ή αγόρια υγιή και κορίτσια με όμοιο με αυτές φαινότυπο. Αυτές οι μητέρες έχουν στο ιστορικό τους κυήσεις που δεν ολοκληρώθηκαν λόγω θανάτου του εμβρύου, το οποίο σε κάθε περίπτωση ήταν αρσενικό. Στην οικογένεια, δεν υπάρχουν αρσενικά άτομα με διαταραχές στον μεταβολισμό τους. Να ερμηνεύσετε τα παραπάνω αποτελέσματα και να δώσετε μια εξήγηση για τις πολλαπλές αποβολές που παρατηρήθηκαν στην οικογένεια. Από τα δεδομένα προκύπτουν τα συμπεράσματα: ΜΟΝΑΔΕΣ 11 1) Από το γεγονός ότι μόνον ορισμένα αρσενικά άτομα που κυοφορούνταν δεν ολοκλήρωναν την κύηση, συμπεραίνουμε την ύπαρξη ενός θνησιγόνου γονιδίου, το οποίο ευθύνεται για τις πολλαπλές αποβολές. Είναι γνωστό ότι τα θνησιγόνα γονίδια προκαλούν πρόωρο θάνατο κατά την εμβρυϊκή ζωή (συνήθως πριν την 8 η εβδομάδα της κύησης) και ευθύνονται για αυτόματες αποβολές, δηλαδή πρόωρο τερματισμό της κύησης. 2) Από το γεγονός ότι μόνο τα αρσενικά άτομα δεν ολοκλήρωναν την κύηση καθώς και το γεγονός ότι μόνο οι γυναίκες μπορούν να εμφανίσουν ήπιες διαταραχές στο μεταβολισμό τους (οι άντρες είναι πάντα υγιείς) συμπεραίνουμε ότι το θνησιγόνο γονίδιο είναι επίσης φυλοσύνδετο και υπολειπόμενο. Φυλοσύνδετα ονομάζονται τα γονίδια εκείνα που βρίσκονται στο Χ χρωμόσωμα και δεν έχουν αλληλόμορφα στο Υ χρωμόσωμα. Συνεπώς τα αρσενικά άτομα που φέρουν στο γονότυπό τους το θνησιγόνο γονίδιο δεν ολοκληρώνουν την κύηση ενώ τα περισσότερα θηλυκά είναι ετερόζυγα για το γονίδιο συνεπώς εμφανίζουν μόνο ήπιες διαταραχές στο μεταβολισμό τους. (Είναι γνωστό άλλωστε ότι τα υπολειπόμενα φυλοσύνδετα γονίδια εκφράζονται φαινοτυπικά συχνότερα στα αρσενικά άτομα σε σχέση με τα θηλυκά). Συμπερασματικά οι πολλαπλές αποβολές αρσενικών εμβρύων δικαιολογούνται από την ύπαρξη ενός φυλοσύνδετου υπολειπόμενου θνησιγόνου γονιδίου. Σημειώση: Σε ορισμένες περιπτώσεις ένα ετερόζυγο για θνησιγόνο γονίδιο άτομο έχει μη φυσιολογικό φαινότυπο, καθώς η παρουσία του θνησιγόνου τροποποιεί ορισμένες λειτουργίες της ανάπτυξης. Έτσι δικαιολογείται ότι τα θηλυκά άτομα με πολλαπλές αποβολές χαρακτηρίζονταν από ήπιες διαταραχές στο μεταβολισμό τους (η σημείωση αυτή δεν απαιτείται στην απάντηση του μαθητή). 6

ΘΕΜΑ Δ Ανθρώπινο συνεχές γονίδιο υπεύθυνο για τη σύνθεση φαρμακευτικού πενταπεπτιδίου πρόκειται να κλωνοποιηθεί. Πιθανός φορέας κλωνοποίησης του ανθρώπινου γονιδίου είναι ένα πλασμίδιο, τμήμα της αλληλουχίας του οποίου είναι: AGGATACCTAGGATAGATCAAAGTCAGGGAAGAGGTCAAGCCTTAAGGCG TCCTATGGATCCTATCTAGTTTCAGTCCCTTCTCCAGTTCGGAATTCCGC Στο εσωτερικό αυτής της αλληλουχίας υπάρχει η θέση έναρξης αντιγραφής και το μοναδικό γονίδιο ανθεκτικότητας σε αντιβιοτικό που διαθέτει το πλασμίδιο. Με έντονα γράμματα υποδεικνύονται οι περιοχές του τμήματος που αντιγράφονται με συνεχή τρόπο. Δ1. Να εντοπίσετε και να γράψετε την αλληλουχία του γονιδίου ανθεκτικότητας με δεδομένο ότι αυτό μεταγράφεται σε mrna, η 5 αμετάφραστη περιοχή του οποίου αποτελείται από 4 νουκλεοτίδια και η 3 αμετάφραστη περιοχή αποτελείται από 5 νουκλεοτίδια (να μη ληφθεί ως μέρος της 3 αμετάφραστης περιοχής το κωδικόνιο λήξης). Να μην αιτιολογήσετε την απάντησή σας. Δ1. Η αλληλουχία του γονιδίου ανθεκτικότητας που περιέχεται στο τμήμα DNA είναι η εξής: 3 AGGATACCTAGGATAGATCAAAGT 5 5 TCCTATGGATCCTATCTAGTTTCA 3 ΜΟΝΑΔΕΣ 6 Έχετε στη διάθεσή σας δύο περιοριστικές ενδονουκλεάσες, την EcoRI και την BamHI. H BamHI αναγνωρίζει την αλληλουχία 5 GGATCC 3 και τη συμπληρωματική της και κόβει μεταξύ G και G. Δ2. Για την πέψη του πλασμιδίου και τη δημιουργία μονόκλωνων άκρων θα χρησιμοποιηθεί: i) EcoRI ii) BamHI iii) Καμία από τις δύο Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση, αιτιολογώντας την απάντησή σας. Η σωστή απάντηση είναι η iii) Καμία από τις δύο. 7 ΜΟΝΑΔΕΣ 6 Η EcoRI αναγνωρίζει την αλληλουχία 5 GAATTC3 και τη συμπληρωματική της και κόβει μεταξύ G και Α και στις δύο αλυσίδες. Η αλληλουχία αυτή εντοπίζεται μία φορά στην αλληλουχία του

πλασμιδίου, βρίσκεται όμως στο σημείο που υπάρχει η μοναδική θέση έναρξης της αντιγραφής στο πλασμίδιο, συνεπώς απορρίπτεται. Σημείωση: Από τις περιοχές του τμήματος που αντιγράφονται με συνεχή τρόπο (βάσεις που σημειώνονται με έντονα γράμματα στην αλληλουχία) συμπεραίνεται ότι η θέση έναρξης αντιγραφής βρίσκεται ανάμεσα στο 7 ο και 8 ο ζεύγος βάσεων (διαβάζοντας την αλληλουχία από δεξιά προς αριστερά). Η αλληλουχία που αναγνωρίζει η EcoRI περιλαμβάνει συνεπώς και τη μοναδική θέση έναρξης της αντιγραφής που διαθέτει το πλασμίδιο. H BamHI αναγνωρίζει την αλληλουχία 5 GGATCC 3 και τη συμπληρωματική της και κόβει μεταξύ G και G. Η αλληλουχία αυτή εντοπίζεται μία φορά στην αλληλουχία του πλασμιδίου, βρίσκεται όμως μέσα στην αλληλουχία του μοναδικού γονιδίου ανθεκτικότητας σε αντιβιοτικό που υπάρχει στο πλασμίδιο και προσδιορίστηκε στο ερώτημα Δ1, συνεπώς απορρίπτεται. Δ3. Μία μετάλλαξη αντικατάστασης βάσης που συνέβη στην παραπάνω αλληλουχία του πλασμιδίου δημιούργησε την αλληλουχία αναγνώρισης της περιοριστικής ενδονουκλεάσης PstI. Μετά τη μετάλλαξη, το πλασμίδιο απετέλεσε κατάλληλο φορέα κλωνοποίησης με τη χρήση της συγκεκριμένης περιοριστικής ενδονουκλεάσης. Δεδομένου ότι, η PstI αναγνωρίζει την αλληλουχία 5 CTGCAG 3 (και τη συμπληρωματική της) και κόβει μεταξύ G και Α, να υποδείξετε σε ποια βάση της παραπάνω αλληλουχίας συνέβη η μετάλλαξη αντικατάστασης βάσης. ΜΟΝΑΔΕΣ 6 Η μετάλλαξη αντικατάστασης βάσης έχει συμβεί στο 17 ο ζεύγος βάσεων (διαβάζοντας την αλληλουχία από τα δεξιά προς τα αριστερά) και συγκεκριμένα η 17 η βάση G στην πάνω αλυσίδα αντικαθίσταται από τη βάση C (αντίστοιχα η αλλαγή και στην κάτω αλυσίδα στη 17 η βάση). Η μετάλλαξη δημιουργεί τη θέση αναγνώρισης της PstI και εφόσον αυτή εντοπίζεται εκτός της μοναδικής θέσης έναρξης της αντιγραφής και εκτός της αλληλουχίας του μοναδικού γονιδίου ανθεκτικότητας που διαθέτει το πλασμίδιο, ώστε η ενδονουκλεάση να είναι κατάλληλη για την πέψη του πλασμιδίου μετά την πρόκληση της μετάλλαξης με την προϋπόθεση που φαίνεται από την εκφώνηση ότι η αλληλουχία αναγνώρισης δεν υπάρχει πουθενά αλλού στην αλληλουχία του πλασμιδίου (εκτός δηλαδή του τμήματος που δίνεται). Δ4. Το ανθρώπινο συνεχές γονίδιο που πρόκειται να εισαχθεί στο πλασμίδιο διαθέτει την ακόλουθη αλληλουχία: GACGTCAGTACGCCTGATTAGAAATTGGTACACTGCAG CTGCAGTCATGCGGACTAATCTTTAACCATGTGACGTC 8

i) Να εντοπίσετε την κωδική αλυσίδα του γονιδίου και να γράψετε την αλληλουχία του πεπτιδίου που παράγεται από το εν λόγω γονίδιο. Να μην αιτιολογήσετε την απάντησή σας. ii) Αν μόρια ενός ανιχνευτή που υβριδοποιεί πλήρως τη μη κωδική αλυσίδα του γονιδίου προστεθούν σε αποδιατεταγμένο πυρηνικό DNA από μεταφασικό κύτταρο που απομονώθηκε από άτομο ομόζυγο για το αλληλόμορφο αυτό γονίδιο, να υπολογίσετε τον αριθμό των δεσμών υδρογόνου που θα δημιουργηθούν κατά την υβριδοποίηση του ανιχνευτή. Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. ΜΟΝΑΔΕΣ 7 (2+5) i) Το γονίδιο είναι συνεχές, συνεπώς δεν περιέχει εσώνια, οπότε διαβάζοντας την πάνω αλυσίδα από τα αριστερά προς τα δεξιά εντοπίζεται η τριπλέτα 3 TAC5 (συμπληρωματική του κωδικονίου έναρξης 5 AUG3 του mrna που θα προκύψει από τη μεταγραφή) και με βήμα τριπλέτας, συνεχές και μη επικαλυπτόμενο καταλήγουμε στην τριπλέτα 3 ATT5 (συμπληρωματική του κωδικονίου λήξης 5 UAA3 του mrna). Άρα η μεταγραφόμενη αλυσίδα (μη κωδική) είναι η πάνω και η μη μεταγραφόμενη (κωδική) είναι η κάτω (αντίστοιχα τοποθετούνται και τα άκρα στην αλληλουχία που δίνεται). Το mrna προκύπτει από τη δράση της RNA πολυμεράσης και έχει αλληλουχία συμπληρωματική και αντιπαράλληλη της αλληλουχίας της μη κωδικής αλυσίδας. Συνεπώς το παραγόμενο mrna θα έχει την παρακάτω αλληλουχία: 5 UCAUGCGGACUAAUCUUUAACCAUGU 3 Με τη βοήθεια του γενετικού κώδικα προκύπτει ότι η αλληλουχία του πενταπεπτιδίου που προκύπτει από τη μετάφραση του παραπάνω mrna είναι: NH 2 met arg thr asn leu COOH Παρατήρηση: Διαβάζοντας την αλληλουχία που δίνεται από δεξιά προς αριστερά εντοπίζεται και στην κάτω αλυσίδα η τριπλέτα 3 TAC5 και με βήμα τριπλέτας, συνεχές και μη επικαλυπτόμενο η τριπλέτα 3 ATC5. Δε μπορεί όμως να θεωρηθεί αυτή ως μη κωδική αλυσίδα του γονιδίου γιατί προκύπτουν 4 κωδικόνια που μεταφράζονται σε αμινοξέα, ενώ από την εκφώνηση δίνεται ότι το γονίδιο παράγει πενταπεπτίδιο. ii) Ο ανιχνευτής υβριδοποιεί τη μη κωδική αλυσίδα του γονιδίου, συνεπώς είναι συμπληρωματικός ως προς αυτήν. Άρα, με βάση τις γνώσεις από το μοντέλο της διπλής έλικας του DNA, οι δεσμοί υδρογόνου που δημιουργούνται για κάθε υβριδοποίηση του ανιχνευτή είναι: Δεσμοί υδρογόνου = 2 x (Α-Τ) + 3 x (G-C) = 2 x 16 + 3 x 10 = 32 + 30 = 62 9

Επειδή όμως το άτομο από το οποίο απομονώθηκε το γενετικό υλικό είναι ομόζυγο για το συγκεκριμένο γονίδιο και επιπλέον το κύτταρο που χρησιμοποιήθηκε ήταν μεταφασικό (δηλαδή είχε προηγηθεί η αντιγραφή του DNA) ο ανιχνευτής θα υβριδοποιήσει συνολικά 4 φορές, άρα οι συνολικοί δεσμοί υδρογόνου που θα αναπτυχθούν θα είναι: Συνολικοί δεσμοί υδρογόνου = 62 x 4 = 248 10