3 «ΒΑΣΙΛΙΤΖΙΑ ΜΟΥ ΠΕΡΚΑΛΛΗ» Κύπρος 1990 Κωδικός δίσκου: ΒΑΣΙΛΙΤΖΙΑ 21977 Το 1990, ο συνθέτης Αδάμος Κατσαντώνης επιστρέφει στη Κύπρο, μετά από 12 χρόνια σπουδών και σκληρής δουλειάς. Αμέσως τον πλησιάζουν άνθρωποι από τον Πολιτιστικό Όμιλο Βασιλιτζιά, (ΠΟΒ) και του προτείνουν να αναλάβει το μουσικό τμήμα του Ομίλου, τόσο για να το οργανώσει, όσο και για να το ετοιμάσει για τον πρώτο δίσκο του Ομίλου. Ο συνθέτης δέχεται να προσφέρει τις υπηρεσίες του και μάλιστα αφιλοκερδώς, και όλοι μαζί στρώνονται στη δουλειά. Εντατικές πρόβες, μαθήματα μουσικής, και διδασκαλία των τραγουδιών για τον δίσκο. Ο Αδάμος Κατσαντώνης μελοποιεί στίχους δικούς του, του πατέρα του Κώστα Κατσαντώνη, και του ξαδέλφου του Αντώνη Νικόλα Κατσαντώνη (Φιαλά). Όλοι οι στίχοι γράφτηκαν ειδικά για τον δίσκο της Βασιλιτζιάς. Ο Κώστας Κατσαντώνης έγραψε και τους στίχους για το τραγούδι «ΒΑΣΙΛΙΤΖΙΑ ΜΟΥ ΠΕΡΚΑΛΛΗ», από το οποίο τραγούδι πήρε και τον τίτλο του ο δίσκος. Οι ηχογραφήσεις έγιναν στο STUDIO MUSIC WORKS στη Λευκωσία, με ηχολήπτη τον Παντελή X Φραγκίσκου. Όλα τα τραγούδια του δίσκου έγιναν μεγάλες επιτυχίες, τόσο σε επίπεδο μετάδοσης μέσα από τα ΜΜΕ, όσο και μέσα από τις πολυάριθμες συναυλίες του ΠΟΒ. Η Κύπρος όλη έβλεπε τις υπέροχες χορογραφίες του Μιχάλη Μιχαήλ βασισμένες πάνω στα τραγούδια του Αδάμου, και έμενε έκπληκτη από το γενικό αποτέλεσμα. 18 χρόνια μετά, (1990-2008) οι χοροί και τα τραγούδια εξακολουθούν να συγκινούν τους Κύπριους, οι πιο πολλοί από τους οποίους νομίζουν σήμερα ότι είναι όλα παραδοσιακά. Αυτό που ήθελαν οι συντελεστές του ΠΟΒ, είχε γίνει και με το παραπάνω. Με νέα τραγούδια και χορογραφίες, αναδημιούργησαν την παράδοση, με τρόπο τέτοιο, που όλα να φαίνονται παραδοσιακά, και στη πάροδο του χρόνου να εμπεδώνονται στη ψυχή του απλού ανθρώπου, ως αυθεντικά παραδοσιακά. Ποιος δεν έχει δει και ακούσει την «ΣΠΟΡΑ», το «ΘΕΡΟΣ», το «ΑΝΕΜΙΣΜΑ», το «ΒΑΣΙΛΙΤΖΙΑ ΜΟΥ ΠΕΡΚΑΛΛΗ» και όλες τις άλλες εκπληκτικές χορογραφίες και μελωδίες, που έκαναν χιλιάδες Κύπριους να παραληρούν και να μιλούν για την μια νέα-ζώσα μουσικοχορευτική παράδοση της Κύπρου! Όμως όσο μεγάλη ήταν η επιτυχία του ΠΟΒ στη Κύπρο, άλλο τόσο θριαμβευτικό ήταν το πέρασμα του από πολλές χώρες του εξωτερικού, μέσα από διάφορα διεθνή και παγκόσμια φεστιβάλ, όπου η «ΣΠΟΡΑ», το «ΘΕΡΟΣ», και το «ΑΝΕΜΙΣΜΑ» αλλά και άλλοι χοροί και τραγούδια, σάρωναν το ένα μετά το άλλο τα βραβεία Πέραν από τα χορογραφημένα τραγούδια του δίσκου, μερικά είχαν καθιερωθεί ως τα αγαπημένα τραγούδια των φεστιβάλ σε διάφορες χώρες, όπως το «ΕΦΚΑΛΑ ΡΙΖΕΣ 1 / 7
ΠΑΝΩ ΤΗΣ» και κύρια το «ΜΙΣΩ ΣΕ ΠΟΛΕΜΕ», στη Γαλλία, Λ.Δ. Κορέας, Βέλγιο κ.α. Μετά τις παραστάσεις, οι καλλιτέχνες από διάφορες χώρες ενώνονταν σε παρέες και τραγουδούσαν, ζητώντας ξανά και ξανά, ειδικά αυτά τα δύο τραγούδια. Κανένα άλλο σχήμα όπως ο ΠΟΒ δεν παρουσίασε τόσο στη Κύπρο όσο και στο εξωτερικό, παραστάσεις τόσο ψηλού επιπέδου στο χορό και στη μουσική. Ο ΠΟΒ καταγράφεται στην Κυπριακή ιστορία, ως το πρώτο παραδοσιακό συγκρότημα που έπαιζε με νότες και είχε μπροστά του παρτιτούρες κατά τη διάρκεια των παραστάσεων. [Το άλλο συγκρότημα που έπαιξε με παρτιτούρες είναι «Η ΟΡΧΗΣΤΡΑ ΚΥΠΡΙΑΚΩΝ ΧΡΩΜΑΤΩΝ ΑΔΑΜΟΥ ΚΑΤΣΑΝΤΩΝΗ» που την ίδρυσε ο συνθέτης το 2007]. Ο ΠΟΒ και οι συντελεστές του αποκτούν αμέτρητους φίλους, αλλά μοιραία ξεκινούν και οι αντιζηλίες. Κάποιοι πρόλαβαν να κατηγορήσουν ή να ειρωνευτούν τον ΠΟΒ, για τις παρτιτούρες, ότι τάχατες είχε εκπορνεύσει την παράδοση μας. Η απάντηση ήταν απλή: Όσα δεν φτάνει η αλεπού, τα κάνει κρεμαστάρια. Ο ΠΟΒ συνεχίζει απτόητος τη πορεία του μέσα στη ψυχή του απλού Κύπριου, ο οποίος δέχεται τις νέες δημιουργίες μαζί με την παράδοση μας, σαν μάννα εξ ουρανού. Όλα αυτά, κάτω από την μουσική καθοδήγηση του Αδάμου Κατσαντώνη. Ο δίσκος «ΒΑΣΙΛΙΤΖΙΑ ΜΟΥ ΠΕΡΚΑΛΛΗ» αποτέλεσε πραγματική επανάσταση στο χώρο της φολκλορικής μουσικής, το δε μουσικό σχήμα του ΠΟΒ είχε καταντήσει ο «φόβος και ο τρόμος» των άλλων παραδοσιακών σχημάτων, αφού όπως είχαν πολλές φορές πει τα μέλη άλλων συγκροτημάτων, έτρεμαν τα χέρια και τα πόδια τους όταν θα έπρεπε να παίξουν στον ίδιο χώρο και χρόνο με τον ΠΟΒ. Τα τραγούδια του δίσκου, αρκετά δύσκολα σε αρμονίες μελωδίες και ρυθμούς. Κανένας μέχρι σήμερα εκτός από το συγκρότημα του ΠΟΒ, δεν μπόρεσε να παίξει σωστά έστω και το πιο απλό τραγούδι του δίσκου αυτού. Κάποιοι που έβαλαν στο ρεπερτόριο τους τραγούδια από τον δίσκο αυτό, δεν κατάφεραν ποτέ να βρουν τις αρμονίες των τραγουδιών. Τα δημοτικά σχολεία, το ένα μετά το άλλο, κάνουν ολόκληρες παραστάσεις βασισμένες στα αυθεντικά τραγούδια του δίσκου. Ακόμα και αντιγραφές από τις χορογραφίες του ΠΟΒ, όπως «ΣΠΟΡΑ», «ΘΕΡΟΣ», και «ΑΝΕΜΙΣΜΑ». Οι Κύπριοι απόδημοι ενθουσιασμένοι, ζητούν από κάθε γωνιά της γης να προμηθευτούν τον δίσκο. Τα χρόνια πέρασαν, ο δε δίσκος έχει καταγραφεί ως ο πρώτος με τα πιο πολυπαιγμένα και χορευμένα τραγούδια του είδους αυτού. Όλοι οι άνθρωποι του ΠΟΒ, και όλοι οι συντελεστές του δίσκου αυτού, έχουν κάθε λόγο να αισθάνονται περήφανοι και δικαιωμένοι μέσα στο χρόνο για τις δημιουργίες τους. Συζητήσεις ατέλειωτες, ακόμα και καβγάδες έχουν γίνει σε διάφορα σεμινάρια για τον δίσκο αυτό, ο οποίος είχε εμβολίσει το παραδοσιακό τοπίο, και διχάσει πολλούς χορογράφους, λαογράφους και μελετητές των παραδόσεων μας. Ποτέ στο παρελθόν, αλλά και μέχρι σήμερα, μουσικός δίσκος δεν έχει γίνει αντικείμενο τόσων συζητήσεων και αναφορών. Τα τραγούδια του δίσκου: 2 / 7
Πλευρά Α 1. «Έβκαλα ρίζες πάνω της» Στίχοι Αδάμου Κατσαντώνη 2.54 2. «Σπορά» Στίχοι Κώστα Κατσαντώνη 4.00 3. «Μισ ω σε πόλεμε» Στίχοι Αντώνη Ν. Κατσαντώνη 4.11 4. «Καταραμένη ξενιθκιά» Στίχοι Κώστα Κατσαντώνη 2.05 5. «Βασιλιτζιά μου πέρκαλλη» Στίχοι Κώστα Κατσαντώνη 3.16 Πλευρά Β 1. «Ξενιθκιά» Στίχοι Αντώνη Ν. Κατσαντώνη 2.46 2. «Θέρος» Στίχοι Κώστα Κατσαντώνη 4.55 3. «Ορχηστρικό» 4. «Ανέμισμα» Στίχοι Κώστα Κατσαντώνη 4.13 5. «Δύμμαν νήλιου» Στίχοι Κώστα Κατσαντώνη 0.47 Στον δίσκο τραγουδούν: 3 / 7
Μαρία Λαζάρου, Λάουρα Χαραλάμπους Βάσος Χριστοδούλου και Αντρέας μελέκκης Στον δίσκο έπαιξαν οι μουσικοί: Βιολί: Παναγιώτης Μιχαήλ Ακκορντεόν: Μίκαλλος Μικάλλου Λαούτο Δημήτρης Δημητρίου Ταμπουchά: Παναγιώτης Σάββα 4 / 7
Δωδεκάχορδη κιθάρα: Αδάμος Κατσαντώνης Στα φωνητικά βοήθησαν: Βάγια Μενέκου Σάββας Σάββατο Αδάμος Κατσαντώνης Συνθέσεις, ενορχήστρωση, διεύθυνση: Αδάμος Κατσαντώνης Παραγωγή: Συγκρότημα Βασιλιτζιά Εργατική Νεολαία ΠΕΟ Λάρνακας Αμμοχώστου. Μακέττα: Α & S ANDREOU Διαχωρισμοί χρωμάτων: GRAWO 5 / 7
Το γνωστό και βραβευμένο συγκρότημα «Βασιλιτζιά» Λάρνακας-Αμμοχώστου, κυκλοφόρησε αυτές τις μέρες την πρώτη του δισκογραφική δουλειά. Ο δίσκος φέρει τον τίτλο «ΒΑΣΙΛΙΤΖΙΑ ΜΟΥ ΠΕΡΚΑΛΛΗ», και περιέχει 10 Κυπριακά τραγούδια από τα οποία τα 3 είναι αγροτικά, (Σπορά, Θέρος, Ανέμισμα), 2 τραγούδια αναφέρονται στη ξενιτιά, τα δε υπόλοιπα τραγούδια είναι: «Μισώ σε πόλεμε», «Βασιλιτζιά μου περκαλλη», «έφκαλα ρίζες πάνω της», και «Δύμμαν νήλιου». Στον δίσκο υπάρχει και ένα ορχηστρικό κομμάτι. Στη δουλειά αυτή είναι έντονο το Κυπριακό στοιχείο, αφού όλοι οι συντελεστές του έχουν ο καθένας τους ξεχωριστά τη δική του Κυπριακή προϊστορία. Συνθέτης των τραγουδιών είναι ο Αδάμος Κατσαντώνης που έκανε και τις ενορχηστρώσεις. Στιχουργοί, εκτός από τον συνθέτη είναι οι Κώστας και Αντώνης Κατσαντώνης, από τη γνωστή οικογένεια των λαϊκών Δερυνειωτών ποιητών Κατσαντώνηδων. Στο δίσκο παίζουν οι μόνιμοι μουσικοί του συγκροτήματος, Παναγιώτης Μιχαήλ βιολί, Δημήτρης Δημητρίου λαούτο, Μίκαλλος Μικάλλου ακορντεόν, Παναγιώτης Σάββα ταμπουτσιά, και Αδάμος Κατσαντώνης δωδεκάχορδη κιθάρα. Τραγουδούν οι, Λάουρα Χαραλάμπους, Μαρία Λαζάρου και Βάσος Χριστοδούλου, με έκτακτη συμμετοχή του Αντρέα 6 / 7
Μελέκκη. Μερικά από τα τραγούδια του δίσκου αποτελούν την βάση για τη νέα δουλειά του συγκροτήματος σε χορογραφίες, όπως οι αγροτικοί χοροί κ.α. ΧΑΡΑΥΓΗ 11/9/1990 ΠΡΩΙΝΑ ΝΕΑ 12/9/1990 ΑΓΩΝΑΣ 12/9/1990 ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΒΗΜΑ 12/9/1990 ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ 13/9/1990 ΣΗΜΕΡΙΝΗ 15/9/1990 7 / 7