ΣτΕ 1258/2016 [Χ.Υ.Τ.Α Κέρκυρας] Περίληψη -Η επιλογή της καταλληλότερης μεθόδου επεξεργασίας των αποβλήτων σε συγκεκριμένη εγκατάσταση, εναπόκειται στην, ανέλεγκτη ακυρωτικά, τεχνική κρίση της Διοίκησης, με την προϋπόθεση, όμως, ότι τηρούνται οι κανόνες και αρχές που διέπουν τη διαχείριση των αποβλήτων. -Το επίμαχο έργο προβλέπεται από το ίδιο το ΠΕΣΔΑ Νοτίου Αιγαίου, το οποίο αποσκοπεί προεχόντως στην κάλυψη όλης της Περιφέρειας με χώρους Υγειονομικής Ταφής, ώστε να εκλείψει η ανεξέλεγκτη απόθεση απορριμάτων, που απαγορεύεται ρητά από τις ανωτέρω διατάξεις του κοινοτικού και του εθνικού δικαίου και το κύρος του οποίου δεν μπορεί να εξεταστεί παρεμπιπτόντως, καθώς δεν έχει κανονιστικό χαρακτήρα. -Μόνη η επίκληση της τεχνικής μελέτης του ΙΓΜΕ στην οποία διατυπώνονται διαφορετικές απόψεις ως προς την επιλογή της θέσεως, δεν μπορεί να ασκήσει επιρροή στην ορθότητα επιλογής της συγκεκριμένης θέσεως, ενώ, εξάλλου, η τελική κρίση της διοικήσεως για την επιλογή της καταλληλότερης θέσεως, η οποία διαμορφώθηκε μετά τη συνεκτίμηση λόγων αποκλεισμού και άλλων νομικών κριτηρίων, ως τεχνική, δεν υπόκειται σε περαιτέρω έλεγχο του ακυρωτικού δικαστή. Πρόεδρος: Ν. Ρόζος Εισηγητής: Ελ. Μουργιά Δικηγόροι: Αγγ. Χαροκόπου, Β. Κορκίζογλου, Ευ. Χατζηγιαννάκης Βασικές Σκέψεις 1.Επειδή, με την αίτηση αυτή, όπως συμπληρώθηκε με τα 64/21.1.2011 και 436/26.4.2013 δικόγραφα προσθέτων λόγων, ζητείται η ακύρωση α) της 1939/1254/16.2.2010 αποφάσεως του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, με την οποία εγκρίθηκαν οι περιβαλλοντικοί όροι για την κατασκευή, λειτουργία και επανένταξη του έργου «Χώρος Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (Χ.Υ.Τ.Α.) νήσου Κέας», σε γήπεδο εκτάσεως 38.603 τ.μ. που βρίσκεται στη θέση «Πάουρας» Δήμου Κέας νήσου Κέας νομού Κυκλάδων και β) της 145/28.9.2010 αποφάσεως του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Κέας, με την οποία αποφασίσθηκε η κήρυξη αναγκαστικής απαλλοτριώσεως της προαναφερθείσας εκτάσεως για την κατασκευή του ως άνω έργου. 2.Επειδή, αρμοδίως η υπό κρίση αίτηση έχει εισαχθεί στο σύνολό της ενώπιον του Ε' Τμήματος του Δικαστηρίου, εφόσον χρονικώς προγενέστερη είναι η πρώτη 1 / 13
προσβαλλόμενη απόφαση εγκρίσεως περιβαλλοντικών όρων (πρβλ. ΣτΕ 4317/2013, 1586/2013 κ.ά.). 3.Επειδή, οι αιτούντες Δημήτριος Ντούνης, Αναστάσιος Αρβανίτης και Μυρτώ Αρβανίτη παραιτήθηκαν από το δικόγραφο της αιτήσεως, με δήλωση της πληρεξουσίας δικηγόρου στο ακροατήριο και, συνεπώς, καταργείται ως προς αυτούς η δίκη [άρθρο 30 παρ. 1 π.δ/τος 18/1989 (Α' 8)]. 4.Επειδή, η κρινόμενη αίτηση ασκείται εμπροθέσμως την 12.11.2010, δεδομένου ότι από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει κοινοποίηση ή πλήρης γνώση των προσβαλλομένων πράξεων από τους αιτούντες σε χρόνο προγενέστερο των 60 ημερών από την κατάθεσή της. 5.Επειδή, οι αιτούντες, φερόμενοι ως ιδιοκτήτες ακινήτων στην περιοχή στην οποία προβλέπεται η κατασκευή του επίμαχου έργου, με έννομο, κατ' αρχήν, συμφέρον ασκούν την κρινόμενη αίτηση, ομοδικούν δε παραδεκτώς, εφόσον προβάλλουν κοινούς λόγους ακυρώσεως, που στηρίζονται στην ίδια νομική και πραγματική βάση. 6.Επειδή, η 145/28.9.2010 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Κέας, όπως προκύπτει από το περιεχόμενό της, συνιστά τον, κατ' άρθρο 3 παρ. 5 του Κώδικα Αναγκαστικών Απαλλοτριώσεων Ακινήτων [που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του ν.2882/2001 (Α' 17)], τύπο της ανακοινώσεως της υπηρεσίας που προτείνει την απαλλοτρίωση, εν προκειμένω δε του Δήμου Κέας και δημοσιεύθηκε στις 25.11.2010 στην εφημερίδα Κοινή Γνώμη, ακολούθως δε, εκδόθηκε η 551/155/27.1.2012 απόφαση του Γενικού Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης (ΦΕΚ ΑΑΠΘ 66), με την οποία κηρύχθηκε η αναγκαστική απαλλοτρίωση για την κατασκευή του επίμαχου Χ.Υ.Τ.Α. (πρβλ. ΣτΕ 4317/2013, 2815/2011, 1320/2011 κ.ά.). Ως εκ τούτου, απαραδέκτως προσβάλλεται με την υπό κρίση αίτηση, δεδομένου ότι στερείται εκτελεστότητας, είναι δε απαράδεκτοι οι λόγοι ακυρώσεως με τους οποίους πλήττεται η πράξη αυτή. 7.Επειδή, με την Οδηγία 75/442/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 15.7.1975 τέθηκαν ορισμένοι βασικοί κανόνες για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων στα Κράτη μέλη, οι οποίοι αφορούσαν βασικώς τις αρχές που έπρεπε να υιοθετήσουν οι νομοθεσίες των Κρατών μελών σε σχέση με τον περιορισμό της παραγωγής στερεών αποβλήτων, την ανακύκλωση, την περαιτέρω επεξεργασία τους και εν τέλει την καταστροφή τους. Η Οδηγία αυτή το πρώτον καθιέρωνε την υποχρέωση των Κρατών μελών να συντάξουν σχέδιο με τις κατάλληλες τοποθεσίες διαθέσεως των στερεών αποβλήτων (άρθρο 6). Η μεταφορά της Οδηγίας αυτής στο ελληνικό εσωτερικό δίκαιο έγινε με την 49541/1424/9.7.1986 κοινή υπουργική απόφαση (κ.υ.α.) (Β' 444), στην οποία θεσπιζόταν υποχρέωση καταρτίσεως σχεδίων σε εθνικό επίπεδο, περιφερειακό επίπεδο και επίπεδο νομού και ορίζονταν οι αρμόδιες αρχές για το σχεδιασμό, με ειδικές διατάξεις για την επιλογή και την κρίση περί καταλληλότητας των οικείων 2 / 13
χώρων (άρθρα 7 και 8). Ρυθμίσεις περί της διαχειρίσεως των στερεών αποβλήτων περιέλαβε και ο επακολουθήσας νόμος 1650/1986 «Για την προστασία του περιβάλλοντος» (Α' 160). Στο άρθρο 12 αυτού ορίζονται τα εξής: «1. Η διαχείριση των στερεών αποβλήτων γίνεται με τρόπο ώστε: α) να μη δημιουργούνται κίνδυνοι για την υγεία και το περιβάλλον και ενοχλήσεις από θόρυβο ή δυσοσμίες β) να μην προκαλείται υποβάθμιση στο φυσικό περιβάλλον και σε χώρους που παρουσιάζουν ιδιαίτερο οικολογικό, πολιτιστικό και αισθητικό ενδιαφέρον γ) να εξοικονομούνται πρώτες ύλες και να μπορεί να γίνει η μεγαλύτερη δυνατή επαναχρησιμοποίησή τους. 2. Υπόχρεοι φορείς για την διαχείριση των στερεών αποβλήτων είναι οι ΟΤΑ [.] 3. Η διαχείριση των στερεών αποβλήτων σε εθνικό ή περιφερειακό επίπεδο γίνεται βάσει σχεδιασμού που αποσκοπεί στη μελέτη και τον καθορισμό των μεθόδων διαχείρισης καθώς και στη χωροθέτηση των εγκαταστάσεων διάθεσης των στερεών αποβλήτων. Κατά το σχεδιασμό λαμβάνονται υπόψη οι κοινωνικές, οικονομικές, τεχνικές, περιβαλλοντικές και εν γένει οι ειδικές συνθήκες της περιοχής [.]». Η ανωτέρω Οδηγία τροποποιήθηκε με την Οδηγία 91/156/ ΕΟΚ του Συμβουλίου της 18.3.1991, την οποία μετέφερε στην εσωτερική έννομη τάξη η κ.υ.α. 69728/824/16.5.1996 «Μέτρα για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων» (Β' 358). Με την κ.υ.α. αυτή προβλέφθηκαν, επίσης, λεπτομερείς σχεδιασμοί σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο και ειδικές πολύπλοκες διαδικασίες καταρτίσεως των σχεδίων (άρθρα 7-9). Στη συνέχεια, με την κ.υ.α. 114218/31.10.1997 (Β' 1016) (παράρτημα Ι και στο άρθρο 3 αυτού) καθορίζονται οι όροι και τα κριτήρια καταλληλότητας και επιλογής θέσεων εγκαταστάσεως διαχειρίσεως αποβλήτων. Ειδικότερα για τους χώρους υγειονομικής ταφής αποβλήτων (Χ.Υ.Τ.Α.) τάσσονται ορισμένες απαγορεύσεις, μεταξύ αυτών αποκλείεται η εγκατάσταση σε περιοχές αρχαιολογικών χώρων και σε οικιστικές περιοχές. Η ως άνω κ.υ.α. του 1996 καταργήθηκε με το άρθρο 16 παρ. 3 της κ.υ.α. Η.Π. 50910/2727/16.12.2003 «Μέτρα και Όροι για τη Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων Εθνικός και Περιφερειακός Σχεδιασμός Διαχείρισης» (Β' 1909/22.12.2003). Με το άρθρο 5 παρ. 2 της κ.υ.α. αυτής εγκρίνεται το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΕΣΔΑ), το οποίο περιγράφεται αναλυτικά στο παράρτημα ΙΙ του άρθρου 17, ενώ στο άρθρο 6 προβλέπεται η κατάρτιση Περιφερειακού Σχεδίου Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) για κάθε Περιφέρεια της χώρας, με το οποίο εξειδικεύονται οι γενικές κατευθύνσεις που περιέχονται στο ΕΣΔΑ Ειδικότερα, το εν λόγω άρθρο 6 ορίζει, μεταξύ άλλων, τα εξής: «1. Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων: α. Για κάθε Περιφέρεια της χώρας καταρτίζεται Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ). β. Το ΠΕΣΔΑ εξειδικεύει τις γενικές κατευθύνσεις που περιέχονται στο ΕΣΔΑ και αποσκοπεί: β1) στην επιλογή των περιοχών που συγκροτούν τις ενότητες διαχείρισης στερεών αποβλήτων (διαχειριστικές ενότητες), β2) στον καθορισμό των μεθόδων διαχείρισης που πρέπει να εφαρμόζονται σε κάθε διαχειριστική ενότητα, β3) στην εξειδίκευση συγκεκριμένων μέτρων, όρων και περιορισμών για την επίτευξη των στρατηγικών και ποσοτικών στόχων που καθορίζονται στο ΕΣΔΑ. 2. Φορέας σχεδιασμού. Αρμόδιος φορέας για την κατάρτιση του ΠΕΣΔΑ είναι η οικεία Περιφέρεια [.] 3. Περιεχόμενο. α. Το ΠΕΣΔΑ 3 / 13
καταρτίζεται με βάση τις κοινωνικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές συνθήκες της συγκεκριμένης Περιφέρειας, εναρμονίζεται με το ΕΣΔΑ και περιλαμβάνει τουλάχιστον τα εξής: - τη συνολική καταγραφή των ποσοτήτων των αποβλήτων που παράγονται στην Περιφέρεια, με βάση αξιόπιστα δεδομένα, ώστε να αποτελεί συνεισφορά στην εθνική στατιστική αποβλήτων - τον τύπο, την ποσότητα και την προέλευση των αποβλήτων που πρέπει να αξιοποιηθούν ή να διατεθούν - την υφιστάμενη κατάσταση στον τομέα της διαχείρισης των αποβλήτων [.] - το υφιστάμενο κανονιστικό πλαίσιο που αφορά τους τύπους αποβλήτων που θα αξιοποιηθούν ή διατεθούν - την υφιστάμενη κατάσταση του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος της Περιφέρειας - τις προτεινόμενες διαχειριστικές ενότητες ανά Περιφέρεια - τις περιοχές που αποκλείονται για την αποδοχή των κύριων εγκαταστάσεων διαχείρισης των στερεών αποβλήτων με κριτήρια χωροταξικά, περιβαλλοντικά, πολεοδομικά, κοινωνικά ή άλλα, που σχετίζονται με θέματα εθνικής άμυνας ή ασφάλειας της χώρας - τις μεθόδους διαχείρισης που θα εφαρμοσθούν, με ειδική αναφορά στη συλλογή, μεταφορά, μεταφόρτωση, προσωρινή αποθήκευση, αξιοποίηση, διάθεση των στερεών αποβλήτων - τις προτάσεις έργων, δράσεων και παρεμβάσεων για τη βιώσιμη διαχείριση των στερεών αποβλήτων ανά διαχειριστική ενότητα - την κατ' αρχήν εκτίμηση του κόστους των κύριων έργων διαχείρισης στερεών αποβλήτων. β. [.] 4. Κατάρτιση. α. Για την κατάρτιση του ΠΕΣΔΑ συντάσσεται μελέτη διαχείρισης στερεών αποβλήτων από τη Διεύθυνση Περιβάλλοντος και Χωροταξίας (Διεύθυνση ΠΕ.ΧΩ) της οικείας Περιφέρειας. [.] β. [.] 5. Έγκριση. α. 1) Το ΠΕΣΔΑ εγκρίνεται με απόφαση του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας. [.] α. 2) [.] 6.Αναθεώρηση - Τροποποίηση. Το ΠΕΣΔΑ μπορεί να αναθεωρείται ανά πενταετία εφόσον, από την αξιολόγηση που διενεργείται κατά την παράγραφο 2 του άρθρου 13, προκύψει διαπιστωμένη προς τούτο ανάγκη. Κατ' εξαίρεση, είναι δυνατή η τροποποίησή του και πριν την πάροδο της πενταετίας, [.]». Περαιτέρω, στο άρθρο 8 της ανωτέρω κ.υ.α., το οποίο αναφέρεται στους όρους και τις προϋποθέσεις για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων, ορίζονται, μεταξύ άλλων, τα εξής: 1. [.] 2. Διάθεση, αξιοποίηση, προσωρινή αποθήκευση και μεταφόρτωση στερεών αποβλήτων. Για τη διάθεση, αξιοποίηση, προσωρινή αποθήκευση και μεταφόρτωση των στερεών αποβλήτων απαιτείται: α. Έγκριση περιβαλλοντικών όρων [.]. Παράλληλα με την εκπόνηση των απαραίτητων μελετών για την έγκριση των περιβαλλοντικών όρων, εκπονούνται και οι αναγκαίες τεχνικές μελέτες σχεδιασμού των εγκαταστάσεων ή έργων διαχείρισης στερεών αποβλήτων. β. [.] γ. [.] 3. [.]». Εξάλλου, με το άρθρο 16 παρ. 2 της ίδιας κ.υ.α. θεσπίστηκαν οι ακόλουθες μεταβατικές ρυθμίσεις: «1. [.] 2. α. Υφιστάμενοι, κατά την έναρξη ισχύος της παρούσας, Περιφερειακοί Σχεδιασμοί Διαχείρισης Αποβλήτων, εξακολουθούν να ισχύουν μέχρι την αναθεώρηση ή τροποποίησή τους, η οποία πραγματοποιείται μέσα σε δύο (2) χρόνια από την έναρξη ισχύος της παρούσας απόφασης ώστε να εναρμονισθούν με τις διατάξεις της. β. Σε περίπτωση που δεν υφίσταται Περιφερειακός Σχεδιασμός και μέχρι την έγκρισή του σύμφωνα με τις διατάξεις της παρούσας απόφασης, είναι δυνατόν με απόφαση του 4 / 13
Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας, που εκδίδεται ύστερα από αιτιολογημένη εισήγηση της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος και Χωροταξίας και γνώμη του Περιφερειακού Συμβουλίου, να επιτρέπεται η πραγματοποίηση έργων και δραστηριοτήτων που περιλαμβάνονται σε εγκεκριμένους νομαρχιακούς σχεδιασμούς, εφόσον τα έργα αυτά και οι δραστηριότητες πληρούν σωρευτικώς τις ακόλουθες προϋποθέσεις: β1. ανταποκρίνονται στους στόχους και τις αρχές του σχεδιασμού διαχείρισης που προβλέπεται στο άρθρο 4, β2. είναι συμβατά με τις κατευθύνσεις του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων που προβλέπεται στο άρθρο 5 της παρούσας απόφασης, β3. παρουσιάζουν ωριμότητα από τεχνικοοικονομικής απόψεως. 3. [.]». 9.Επειδή, περαιτέρω, λόγω των επανειλημμένων τροποποιήσεων της οδηγίας 75/442/ΕΟΚ και της ανάγκης αποτελεσματικότερης διαχειρίσεως των αποβλήτων στην Κοινότητα, η Ευρωπαϊκή Ένωση προέβη στην έκδοση της Οδηγίας 2006/12/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 5ης Απριλίου 2006, με την οποία κωδικοποιήθηκε και καταργήθηκε η οδηγία 75/442/ΕΟΚ. Με τη νέα αυτή οδηγία επιβάλλεται στα Κράτη μέλη να λάβουν τα αναγκαία μέτρα προκειμένου η διαχείριση των αποβλήτων να γίνεται κατά τρόπο ώστε να εξασφαλίζεται η προστασία της υγείας του ανθρώπου και του περιβάλλοντος και να επιτυγχάνεται περιορισμός της παραγωγής αποβλήτων και αξιοποίησή τους, κωδικοποιείται δε η υποχρέωση συντάξεως σχεδίων διαχειρίσεως αποβλήτων, τα οποία, μεταξύ άλλων, αφορούν στις κατάλληλες τοποθεσίες ή εγκαταστάσεις διαθέσεως των αποβλήτων (άρθρο 7). Τελικώς, και η οδηγία αυτή καταργήθηκε με την οδηγία 2008/98/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 19ης Νοεμβρίου 2008, από 12.12.2010, δηλαδή μετά την έκδοση των προσβαλλομένων πράξεων. Στο προοίμιο της Οδηγίας αυτής γίνεται επίκληση, μεταξύ άλλων, της ανάγκης να αποσαφηνισθούν βασικές έννοιες, όπως οι ορισμοί των αποβλήτων, της ανακτήσεως και της διαθέσεως, να ενισχυθούν τα μέτρα που πρέπει να λαμβάνονται για την πρόληψη της δημιουργίας αποβλήτων, να καθιερωθεί μία προσέγγιση που να λαμβάνει υπ' όψιν ολόκληρο τον κύκλο ζωής των προϊόντων και των υλικών και όχι μόνο τη φάση των αποβλήτων, να εστιασθεί η προσοχή στη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων της παραγωγής και διαχείρισης και να ευνοηθεί η ανάκτηση των αποβλήτων και η χρησιμοποίηση των ανακτηθέντων υλικών προκειμένου να διαφυλάσσονται οι φυσικοί πόροι. Με τη νέα αυτή Οδηγία επιχειρείται συνολική ρύθμιση της διαχειρίσεως τόσο των στερεών όσο και των υγρών αποβλήτων με την ενσωμάτωση ειδικών ρυθμίσεων και για τα επικίνδυνα απόβλητα, η οποία αποσκοπεί στην προώθηση της προλήψεως, αλλά και στην ελαχιστοποίηση των αρνητικών συνεπειών της παραγωγής και διαχειρίσεώς τους για την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον. Εναρμόνιση του εθνικού δικαίου προς την τελευταία αυτή Οδηγία του 2008 έλαβε χώρα με τις διατάξεις των άρθρων 10-48 της Ενότητας Β' του ν. 4042/2012 (Α' 24/13.2.2012). 10.Επειδή, όπως έχει κριθεί, (ΣτΕ 4357/2011 7μ, 4626/2013, 4940/2013, 4944/2013, 3090/2014), με τις προαναφερθείσες ρυθμίσεις του εθνικού και του κοινοτικού 5 / 13
δικαίου, εισάγεται αυστηρό κανονιστικό πλαίσιο, το οποίο ρυθμίζει συνολικά το ζήτημα της διαχείρισης των αποβλήτων, κατά τρόπο ώστε να διασφαλίζεται η προστασία του περιβάλλοντος και της ανθρώπινης υγείας, και το οποίο προβλέπει ολοκληρωμένο σχεδιασμό, τόσο σε εθνικό επίπεδο με την κατάρτιση προδιαγραφών και γενικών προγραμμάτων, όσο και σε περιφερειακό επίπεδο με την εξειδίκευση των εθνικών στόχων και την επιλογή, σε συμφωνία προς τον υπερκείμενο σχεδιασμό, των κατάλληλων χώρων για την εγκατάσταση των μονάδων, οι οποίες εν συνεχεία χωροθετούνται και αδειοδοτούνται κατόπιν εκδόσεως των οικείων ΠΠΕΑ και εγκρίσεων περιβαλλοντικών όρων. Από τις αυτές ως άνω διατάξεις συνάγεται ότι καταλείπεται ευχέρεια στα κράτη μέλη για την επιλογή του τρόπου διαχειρίσεως των απορριμμάτων και των μεθόδων επεξεργασίας, με την υποχρέωση όμως, θεσπίσεως κριτηρίων που αποσκοπούν στην προστασία του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας και στην υλοποίηση των τασσομένων από τις οδηγίες στόχων και αρχών και ειδικότερα της αρχής της προλήψεως, η οποία συνίσταται στην πρόληψη ή μείωση της παραγωγής και της βλαπτικότητας των αποβλήτων και εν συνεχεία στην αξιοποίησή τους με επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση και ανάκτηση ή χρήση ως πηγή ενέργειας, της αρχής της εγγύτητας, ώστε να επιτυγχάνεται η διάθεση των αποβλήτων στις πλησιέστερες στον τόπο παραγωγής τους εγκαταστάσεις και της αρχής της ασφαλούς διαθέσεως των αποβλήτων, με την οποία εξασφαλίζεται ότι η τελική διάθεση θα γίνεται με τρόπο και μέθοδο που δεν θα προκαλεί βλάβη στο περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία. Εξάλλου, η ευχέρεια των κρατών μελών ως προς την επιλογή της μεθόδου επεξεργασίας των αποβλήτων διατηρήθηκε και με τις νεότερες οδηγίες 2006/12 και, μετά την κατάργηση αυτής, 2008/98, στις οποίες παρατίθεται ένας μη εξαντλητικός κατάλογος εργασιών διαθέσεως, που περιλαμβάνει και την υγειονομική ταφή, χωρίς να προκρίνεται η επιλογή κάποιας εξ αυτών. Εκ τούτων έπεται ότι η επιλογή της καταλληλότερης μεθόδου επεξεργασίας των αποβλήτων σε συγκεκριμένη εγκατάσταση, εναπόκειται στην, ανέλεγκτη ακυρωτικά, τεχνική κρίση της Διοίκησης, με την προϋπόθεση, όμως, ότι τηρούνται οι ανωτέρω κανόνες και αρχές και ότι η επιλεγόμενη μέθοδος εντάσσεται στο πλαίσιο του εθνικού σχεδιασμού. 11.Επειδή, εξάλλου, με την 8214/24.4.2008 απόφαση του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου εγκρίθηκε το Περιφερειακό σχέδιο Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, σύμφωνα με τις διατάξεις της κ.υ.α. 50910/2727/2003. Στο σχέδιο αυτό εντοπίζονται οι στόχοι που τίθενται από το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων και διαπιστώνεται ότι η συμμετοχή της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου στους στόχους του ΕΣΔΑ αποτελεί ποσοστό πολύ μικρό για να συνεισφέρει σε επίπεδο αξιοποιήσεως σε επίπεδο χώρας, γεγονός που σημαίνει ότι η διαχείριση των στερεών αποβλήτων στην περιφέρεια αυτή εστιάζεται περισσότερο στην ασφαλή τελική διάθεσή τους. Επιπλέον, το ΠΕΣΔΑ θέτει στόχους για τη διαχείριση διαφόρων ειδικών κατηγοριών στερεών αποβλήτων (όπως βιοαποδομήσιμα αστικά απόβλητα, ανακυκλώσιμα απόβλητα συσκευασιών και άλλων 6 / 13
προϊόντων, υλικά συσκευασίας, μεταχειρισμένα ελαστικά οχημάτων, οχήματα τέλους κύκλου ζωής, απόβλητα ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού, αδρανή απόβλητα από εκσκαφές, κατασκευές και κατεδαφίσεις, ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές, απόβλητα λιπαντικών - ελαίων, νοσοκομειακά και ιατρικά απόβλητα) και θέτει ως στόχο για την ασφαλή διάθεση των αστικών στερεών αποβλήτων την αποκατάσταση των Χώρων Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Αποβλήτων και την κάλυψη όλης της περιφέρειας με Χώρους Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων. Από τα αστικά στερεά απόβλητα τα αξιοποιούμενα χωρίζονται σε δύο ενότητες, τα ανακυκλώσιμα ως προς τα οποία προβλέπεται η προώθηση της ανακυκλώσεώς τους και της σχετικής ενημερώσεως και εκπαιδεύσεως των πολιτών και τα βιοαποδομήσιμα, η διαχείριση των οποίων (κυρίως κομποστοποίηση) θα αποσκοπεί στον περιορισμό του βιοαποδομήσιμου κλάσματος που διατίθεται σε Χώρους Υγειονομικής Ταφής. Ακολούθως, εκτίθενται τα έργα τελικής διαθέσεως των μη αξιοποιούμενων στερεών αποβλήτων και των υπολειμμάτων, που προέρχονται από τη διαδικασία αξιοποιήσεώς τους είτε μέσω ανακυκλώσεως είτε μέσω της κομποστοποιήσεως, σε αυτά δε περιλαμβάνεται ως προς τη Διαχειριστική Ενότητα της Νήσου Κέας το επίμαχο έργο Χ.Υ.Τ.Α. στη θέση «Πάουρας-Άγιος Γεώργιος», τίθεται δε η σημείωση ότι οι χώροι τελικής διαθέσεως των απορριμμάτων, που αναφέρονται στο ΠΕΣΔΑ είναι χώροι με στόχο την εξέλιξή τους σε Χώρους Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων εντός του χρονικού διαστήματος λειτουργίας τους. 12.Επειδή, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, το επίδικο έργο αφορά την κατασκευή και λειτουργία Χώρου Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (Χ.Υ.Τ.Α.) νήσου Κέας και έργα βελτιώσεως υφισταμένης οδικής προσβάσεως και συνδέσεως προς τον Χ.Υ.Τ.Α., που βρίσκεται στη θέση «Πάουρας» Άγιος Γεώργιος στον Δήμο Κέας της νήσου Κέας του νομού Κυκλάδων, έχει χωρητικότητα 75.000 m3, ετήσια δυναμικότητα 2.802 τόνους απορριμμάτων και χρονική διάρκεια 20 έτη. Οι ως άνω εγκαταστάσεις χωροθετούνται σε γήπεδο συνολικής εκτάσεως 38.603 τ.μ., στο οποίο δεν περιλαμβάνεται τμήμα 2,5 στρεμμάτων στο βορειοανατολικό άκρο του γηπέδου. Στο πλαίσιο της διαδικασίας προκαταρκτικής περιβαλλοντικής εκτιμήσεως και αξιολογήσεως του έργου εκδόθηκαν, μεταξύ άλλων, τα εξής έγγραφα από τις αρμόδιες υπηρεσίες: α) το 1188/31.3.2005 έγγραφο του Διευθυντή Δασών της Διεύθυνσης Δασών νομού Κυκλάδων, στο οποίο αναφέρεται ότι κατόπιν επιτόπιας αυτοψίας υπαλλήλων της υπηρεσίας και ελέγχου του σχετικού φακέλου διαπιστώθηκε ότι η επίμαχη έκταση δεν είναι δασικής αλλά αγροτικής μορφής και επισημαίνεται ότι για την οριστική επίλυση του χαρακτήρα της εκτάσεως πρέπει να κατατεθεί πλήρης φάκελος για την έκδοση πράξεως χαρακτηρισμού κατά το άρθρο 14 του ν. 998/1979, β) η 22/4.5.2005 γνωμοδότηση της Νομαρχιακής Επιτροπής Χωροταξίας Περιβάλλοντος (ΝΕΧΩΠ) νομού Κυκλάδων, στην οποία αναφέρεται ότι η έκταση στην οποία πρόκειται να κατασκευαστεί ο επίμαχος Χ.Υ.Τ.Α. δεν αποτελεί γη υψηλής παραγωγικότητας, η εν λόγω δε κατασκευή, λόγω της φύσεως και της θέσεως του έργου, δεν θα επηρεάσει δυσμενώς τον πρωτογενή τομέα παραγωγής, αλλά 7 / 13
μακροπρόθεσμα θα λειτουργήσει θετικά, γ) το 357/23.6.2005 έγγραφο του Προϊσταμένου της 2ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων προς τον Δήμο Κέας, στο οποίο διατυπώνεται η άποψη ότι η υπηρεσία δεν έχει αντίρρηση για χωροθέτηση του Χ.Υ.Τ.Α. στην επίμαχη θέση «Πάουρας Αγ. Γεώργιος», δεδομένου ότι κατόπιν αυτοψίας διαπιστώθηκε ότι δεν εμπίπτει σε αρχαιολογικό χώρο ή σε ζώνη προστασίας μνημείου αρμοδιότητάς της, ο πλησιέστερος αρχαιολογικός χώρος του Ψαρόπυργου δεν έχει οπτική επαφή λόγω της μορφολογίας του εδάφους, άλλα δε ορατά αρχαία δεν εντοπίστηκαν στην περιοχή, πλην ενός μεμονωμένου ευρήματος, πιθανόν τάφου, προτείνεται δε να ληφθούν μέτρα για την προστασία αυτού. Τα ανωτέρω επιβεβαιώνονται στο 1069/24.6.2005 έγγραφο της Διευθύντριας της ΚΑ' Εφορείας Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων, δ) το 3286/1.8.2005 έγγραφο της Προϊσταμένης της Διεύθυνσης Τουρισμού Κυκλάδων του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού προς τον Δήμο Κέας, στο οποίο αναφέρεται ότι η προτεινόμενη θέση «Πάουρας» βρίσκεται σε μεγάλη απόσταση από τα όρια της περιοχής Natura και από τα όρια των θεσμοθετημένων Καταφυγίων Άγριας Ζωής και σε μεγάλη απόσταση από οικισμούς και κατοικημένες περιοχές, δεν υπάρχει έντονο τουριστικό και οικιστικό ενδιαφέρον για την περιοχή, διαθέτει άριστη οπτική απόκρυψη από τους οικισμούς και το οδικό δίκτυο, το γεωλογικό υπόβαθρο του χώρου περιλαμβάνει αδιαπέραστους σχηματισμούς, η πρόσβαση στο επίμαχο γήπεδο είναι σχετικά εύκολη και απαιτούνται μικρής κλίμακας έργα, η δε μορφολογία του γηπέδου και οι μέτριες κλίσεις καθιστούν την κατασκευή του έργου σχετικά εύκολη, ε) η 2905/4.10.2005 πράξη χαρακτηρισμού του Διευθυντή Δασών νομού Κυκλάδων με την οποία κρίθηκε ότι η επίμαχη έκταση δεν αποτελεί δάσος ή δασική έκταση αλλά αγροτική έκταση, στ) το 148820/18.10.2005 έγγραφο της Ειδικής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων προς την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου και τον Δήμο Κέας, στο οποίο επισημαίνεται ότι η χωροθέτηση του επίμαχου Χ.Υ.Τ.Α. στη θέση «Αστρά», η οποία εμπίπτει σε περιοχή του Ευρωπαϊκού Οικολογικού Δικτύου Natura 2000, είναι εξεταστέα μόνο στην περίπτωση που αποκλεισθούν οποιεσδήποτε άλλες θέσεις, συνεπώς απαιτείται η εξέταση εναλλακτικών θέσεων εκτός προστατευόμενης περιοχής. Εξάλλου, με την 144/27.9.2005 απόφασή του το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Κέας αποφάσισε να γίνει παύση των ενεργειών που έχουν σχέση με τη χωροθέτηση του νέου Χ.Υ.Τ.Α. και να δοθεί εντολή στη μελετητική εταιρία «ΕNVΙRΟΡLΑN-Σύμβουλοι και Μηχανικοί Περιβάλλοντος Α.Ε.» να εξετάσει πιθανές τοποθεσίες σε όλη την έκταση του νησιού για την υποδοχή Χ.Υ.Τ.Α. ανεξαρτήτως αδειοδοτήσεώς τους από τις αρμόδιες υπηρεσίες. Η απόφαση αυτή ακυρώθηκε ως αναιτιολόγητη με την 83/31.10.2005 απόφαση της Επιτροπής του άρθρου 7 του ν. 2839/2000 του νομού Κυκλάδων, με την αιτιολογία ότι ο Δήμος Κέας ως εργοδότης τροποποίησε την σχετική σύμβαση για την κατάρτιση της σχετικής προμελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων, χωρίς να αναφέρεται αλλά ούτε και να προκύπτει από το φάκελο της υποθέσεως το νόμιμο έρεισμα της πράξεως αυτής. Αίτηση ακυρώσεως κατά της τελευταίας αυτής πράξεως απορρίφθηκε με την 1257/2016 απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας. Περαιτέρω, με την από 21.11.2005 απόφαση του 8 / 13
Περιφερειακού Συμβουλίου Νοτίου Αιγαίου εγκρίθηκε η αλλαγή της θέσεως του Χ.Υ.Τ.Α. νήσου Κέας στη θέση «Αγ. Γεώργιος Πάουρας». Με βάση και τα ως άνω έγγραφα εκδόθηκε η 923/23.1.2006 θετική γνωμοδότηση του Γενικού Διευθυντή της Γενικής Διεύθυνσης Περιφέρειας της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου επί της προμελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων για την κατασκευή και λειτουργία Χ.Υ.Τ.Α. στη θέση «Πάουρας» (Αγ. Γεώργιος). Εξάλλου, με την 8214/24.4.2008 απόφαση του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου εγκρίθηκε το Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, βάσει της σχετικώς εκπονηθείσας μελέτης. Στη συνέχεια, υποβλήθηκε η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) Νοεμβρίου 2008, η οποία διαβιβάσθηκε στις αρμόδιες υπηρεσίες με το 182/182/8.1.2009 έγγραφο της Διεύθυνσης ΠΕ.ΧΩ. της Περιφέρειας, ενώ με τα 16923/10609/19.6.2009 και 21896/13672/6.8.2009 έγγραφα της Διεύθυνσης Δημοσίων Έργων της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου διαβιβάσθηκαν στην Διεύθυνση ΠΕ.ΧΩ. συμπληρωματικά στοιχεία της ΜΠΕ ως προς τα συνοδά έργα οδοποιίας και την προστασία των αρχαιολογικών ευρημάτων. Στο 318/26.1.2009 έγγραφο της ΚΑ' Εφορείας Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων προς την Διεύθυνση ΠΕ.ΧΩ. της Περιφέρειας και τον Δήμο Κέας επισημαίνεται ως προς τον χώρο εγκαταστάσεως του Χ.Υ.Τ.Α. ότι στο σημείο όπου εντοπίσθηκαν τα κατάλοιπα αρχαίας κατασκευής δεν επιτρέπεται καμία εργασία, πρέπει δε να γίνει σχετική πρόβλεψη στη μελέτη και μεγάλη παράκαμψη της οδού διελεύσεως των απορριμματοφόρων στο τμήμα όπου βρέθηκαν αυτά. Με τις από 11.2.2009 «απόψεις» του προς το Νομαρχιακό Συμβούλιο Κυκλάδων ο Νικόλαος Περδικάρης ζήτησε την απόρριψη της κατατεθείσας ΜΠΕ του εν λόγω Χ.Υ.Τ.Α. και τη μη κατασκευή του στη θέση Αγ. Γεώργιος Πάουρας. Στη συνέχεια, με την 138/08/10.7.2009 απόφαση της Δευτεροβάθμιας Επιτροπής Επίλυσης Δασικών Αμφισβητήσεων Εφετείου Αιγαίου κρίθηκε οριστικώς ότι η επίμαχη έκταση δεν είναι δάσος, ούτε δασική έκταση, αλλά έχει αγροτική μορφή, απορρίπτοντας τις αντιρρήσεις κατά της 200/2008 αποφάσεως της Πρωτοβάθμιας Επιτροπής που είχε ασκήσει ο πρώτος εκ των αιτούντων. Το Δημοτικό Συμβούλιο Δήμου Κέας με την 144/28.9.2009 απόφασή του γνωμοδότησε θετικά και ενέκρινε τη ΜΠΕ, καθώς και το σχετικό συμπληρωματικό τεύχος της μελέτης, ενώ το Επαρχιακό Συμβούλιο Κέας με την 66/14.10.2009 απόφασή του γνωμοδότησε αρνητικά για την εν λόγω ΜΠΕ και πρότεινε να εξεταστεί ως εναλλακτική λύση ο ιδιόκτητος χώρος του Δήμου Κέας στη θέση Χάλαρα, σύμφωνα με τεχνική μελέτη του Ινστιτούτου Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΙΓΜΕ) Μαρτίου 2006 για την αναβάθμιση του υπάρχοντος Χώρου Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων (ΧΑΔΑ) σε Χ.Υ.Τ.Α. Στο 5305/2.11.2009 έγγραφο του Δημάρχου Κέας προς το Νομαρχιακό Συμβούλιο Κυκλάδων σχετικά με την προαναφερθείσα 66/14.10.2009 απόφαση του Επαρχιακού Συμβουλίου, μεταξύ άλλων, αναφέρεται ότι η θέση «Χάλαρα Οτζιά» ήταν σε κάθε περίπτωση αποκλειστέα ως περιοχή που έχει χαρακτηρισθεί αρχαιολογικός χώρος, «φυσικού κάλλους», βρίσκεται σε απόσταση μικρότερη από 100 μέτρα από τη θάλασσα και είναι γεωλογικά ακατάλληλη. Επίσης, στο 29757/18634/3.11.2009 έγγραφο του Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Υδάτων 9 / 13
Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου προς το Δήμο Κέας και σε απάντηση προς σχετικό έγγραφο αυτού αναφέρεται ότι ο λόγος για τον οποίο η θέση «Χάλαρα Οτζιά» δεν εξετάσθηκε κατά την εκπόνηση του Περιφερειακού Σχεδιασμού για τον Χ.Υ.Τ.Α. ήταν το γεγονός ότι εμπίπτει σε αρχαιολογική ζώνη Α. Στη συνέχεια, με την 1939/1254/16.2.2010 απόφαση του Γ.Γ.Π. Νοτίου Αιγαίου [πρώτη προσβαλλόμενη πράξη] εγκρίθηκαν οι περιβαλλοντικοί όροι του επίμαχου Χ.Υ.Τ.Α. στη θέση «Πάουρας», όπως ειδικότερα περιγράφονται στην εν λόγω απόφαση, με χρονική διάρκεια ισχύος των περιβαλλοντικών όρων έως 31.12.2025. Εξάλλου, με την 145/28.9.2010 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Κέας [δεύτερη προσβαλλόμενη πράξη] αποφασίσθηκε κατά πλειοψηφία να προχωρήσει η διαδικασία αναγκαστικής απαλλοτριώσεως της ευρύτερης περιοχής για την κατασκευή του Χ.Υ.Τ.Α. στη θέση «Πάουρας», σύμφωνα με τις σχετικές εγκεκριμένες μελέτες. Προσφυγή των ήδη αιτούντων Νικολάου Περδικάρη και Έλλης Ξέστερνου κατά της ως άνω αποφάσεως του Δημοτικού Συμβουλίου Κέας απορρίφθηκε με την 26160/8.11.2010 απόφαση του Γ.Γ.Π. Νοτίου Αιγαίου. 13.Επειδή, από τα προεκτεθέντα προκύπτει ότι το επίμαχο έργο στη θέση «Πάουρας» προβλέπεται από το ίδιο το ΠΕΣΔΑ Νοτίου Αιγαίου, το οποίο εκδόθηκε κατ' επίκληση των διατάξεων του άρθρου 6 της κ.υ.α. ΗΠ50910/2727/16.12.2003 και εγκρίθηκε με την 8214/24.4.2008 απόφαση του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, το οποίο αποσκοπεί προεχόντως στην κάλυψη όλης της Περιφέρειας με χώρους Υγειονομικής Ταφής, ώστε να εκλείψει η ανεξέλεγκτη απόθεση απορριμμάτων, που απαγορεύεται ρητά από τις ανωτέρω διατάξεις του κοινοτικού και του εθνικού δικαίου και το κύρος του οποίου δεν μπορεί να εξεταστεί παρεμπιπτόντως, καθώς δεν έχει κανονιστικό χαρακτήρα (ΣτΕ 4944/2013, 4626/2013, 4357/2011 7μ κ.ά.). Κατά συνέπεια, ο λόγος ακυρώσεως, με τον οποίο προβάλλεται ότι η πρώτη προσβαλλόμενη πράξη δεν είναι νόμιμη διότι αξιολογήθηκε και τελικώς επελέγη τέταρτη θέση πέραν των τριών προτεινομένων με τον περιφερειακό σχεδιασμό διαχειρίσεως αποβλήτων που είχε εγκριθεί με την 11204/2.8.2002 απόφαση της Γενικής Γραμματέως Περιφέρειας υπό το κράτος της κ.υ.α. 69728/824/1996, πριν δηλαδή από την έγκρισή του με την προαναφερθείσα 8214/24.4.2008 απόφαση πρέπει να απορριφθεί ως ερειδόμενος σε εσφαλμένη πραγματική βάση, περαιτέρω δε, ο συναφής λόγος ακυρώσεως ότι η Διοίκηση με την τελευταία αυτή απόφαση «ρυμουλκήθηκε» στην επιλογή της ως άνω θέσεως ως κατάλληλης, πρέπει να απορριφθεί προεχόντως ως αναπόδεικτος. 14.Επειδή, προβάλλεται ότι η προσβαλλόμενη ΕΠΟ πρέπει να ακυρωθεί διότι στηρίζεται σε Προκαταρκτική Περιβαλλοντική Εκτίμηση και Αξιολόγηση (Π.Π.Ε.Α.) μη νόμιμη, ως εκδοθείσα κατά παράβαση του εγκεκριμένου σχεδίου αποβλήτων της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, ενόψει του ότι επελέγη για την κατασκευή του Χ.Υ.Τ.Α. η θέση «Άγιος Γεώργιος Πάουρα», η οποία δεν ήταν μεταξύ των τριών προτεινόμενων από το εγκεκριμένο σχέδιο στερεών αποβλήτων. Από τα εκτιθέμενα στο ιστορικό 10 / 13
προκύπτει ότι τηρήθηκε προσηκόντως η διαδικασία προκαταρκτικής περιβαλλοντικής εκτίμησης και αξιολόγησης, η οποία έλαβε υπόψη της την προτεινόμενη από την από 21.11.2005 απόφαση του Περιφερειακού Συμβουλίου Νοτίου Αιγαίου θέση και η οποία, κατά τον νόμο, όταν καταλήγει θετικά υπέρ της εκτελέσεως του έργου, έχει τον χαρακτήρα απλής γνωμοδοτήσεως και όχι εκτελεστής πράξεως (πρβλ. ΣτΕ 4944/2013 κ.ά.). Πρέπει, επομένως να απορριφθεί ως αβάσιμος ο λόγος αυτός. 15.Επειδή, προβάλλεται μη προσήκουσα εκτίμηση των επιπτώσεων του επίμαχου έργου στο πολιτιστικό περιβάλλον. Ειδικότερα, με το κύριο δικόγραφο προβάλλεται ότι μη νομίμως ελήφθη υπόψη για την έκδοση της πρώτης προσβαλλομένης και της θετικής γνωμοδοτήσεως στο πλαίσιο της Π.Π.Ε.Α. το 1069/24.6.2005 έγγραφο της ΚΑ' Εφορείας Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων, στο οποίο αναφέρεται ότι η Υπηρεσία δεν έχει αντίρρηση για τη χωροθέτηση του Χ.Υ.Τ.Α. στην επίμαχη θέση «Άγιος Γεώργιος- Πάουρας», διότι το ως άνω έγγραφο στερείται αιτιολογίας αφού στηρίζεται μόνον στο γεγονός ότι δεν εντοπίσθηκαν στην περιοχή ορατά αρχαία πλην μιας μεμονωμένης αρχαίας κατασκευής (πιθανώς τάφου) στο βορειοανατολικό άκρο της εκτάσεως. Συναφώς, με το 64/21.1.2011 δικόγραφο προσθέτων λόγων, προβάλλεται ότι η προσβαλλόμενη ΕΠΟ εκδόθηκε κατά παράβαση των διατάξεων του ν. 3028/2002 περί προστασίας των αρχαιοτήτων και της πολιτιστικής κληρονομιάς, δεδομένου ότι η περιοχή «Άγιος Γεώργιος- Πάουρας» όπου πρόκειται να κατασκευασθεί ο επίμαχος Χ.Υ.Τ.Α., είναι πλούσια σε αρχαιολογικά ευρήματα, στην δε ευρύτερη περιοχή του Δημοτικού Διαμερίσματος Ιουλίδας υπάρχουν κηρυχθέντες αρχαιολογικοί χώροι, όπως η περιοχή Αγία Μαρίνα και Πανάχρα και η περιοχή του Ψαρόπυργου, για το λόγο δε αυτό ήταν αναγκαία η προηγούμενη γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, άλλως του Τοπικού Συμβουλίου Μνημείων Νοτίου Αιγαίου. Όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου η θέση «Άγιος Γεώργιος-Πάουρας», βρίσκεται μεν πλησίον του αρχαιολογικού χώρου Ψαρόπυργου που κηρύχθηκε με την ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Α1/Φ43/50777/2994/20.10.1998 απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού (Β' 1150) και των αρχαιολογικών χώρων Αγίας Μαρίνας και Πανάχρας που κηρύχθηκαν με την ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Α1/5211/211/1.2.1999 απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού (Β' 109), αλλά δεν εφάπτεται αυτών ή των ορίων προστασίας τους. Ειδικότερα, η επίμαχη θέση Χ.Υ.Τ.Α. βρίσκεται σε απόσταση 200 μέτρων από τον πλησιέστερο αρχαιολογικό χώρο του Ψαρόπυργου και 850 μέτρων από τους αρχαιολογικούς χώρους Αγίας Μαρίνας και Πανάχρας, χωρίς, μάλιστα, οπτική επαφή με τους χώρους αυτούς λόγω της μορφολογίας του εδάφους. Εξάλλου, στην προσβαλλόμενη απόφαση έχει περιληφθεί όρος για τη διαδικασία παρακολουθήσεως της κατασκευής του έργου από τις αρμόδιες υπηρεσίες, ορίζεται δε ρητά ότι σύμφωνα με το 318/26.1.2009 έγγραφο της ΚΑ' Εφορείας Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων στο βορειοανατολικό τμήμα του χώρου, όπου επισημάνθηκαν τα κατάλοιπα αρχαίας κατασκευής, δεν επιτρέπεται καμία απολύτως εργασία πριν από την διεξαγωγή έρευνας από την οικεία εφορεία αρχαιοτήτων, από τα αποτελέσματα της οποίας θα εξαρτηθεί η χορήγηση ή μη της άδειας για το 11 / 13
συγκεκριμένο τμήμα του χώρου (Δ2-1.8 της ΕΠΟ). Συνεπώς, οι προαναφερθέντες λόγοι πρέπει να απορριφθούν, ως αβάσιμοι. 16.Επειδή, προβάλλεται ότι κατά παράβαση της νομοθεσίας για την οριοθέτηση των ρεμάτων με την προσβαλλόμενη ΕΠΟ προβλέπεται η κατασκευή του επίμαχου Χ.Υ.Τ.Α. σε χώρο που διατρέχεται από ρέμα χωρίς να έχει ληφθεί υπ' όψιν η ύπαρξή του και χωρίς προηγουμένως αυτό να έχει οριοθετηθεί, όπως απαιτείτο. Συναφώς προβάλλεται ότι δεν αξιολογήθηκε επαρκώς ο κίνδυνος υποβαθμίσεως των υπογείων υδάτων και του θαλάσσιου περιβάλλοντος της περιοχής, λόγω κυρίως της γεωμορφολογίας (απότομη κλίση) της επίμαχης εκτάσεως, του υπάρχοντος ρέματος και της υδροπερατότητας των πετρωμάτων της περιοχής. Στην οικεία μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων ερευνάται διεξοδικώς η σύνθεση και ποιότητα του εδάφους, η διαπερατότητα του εδάφους και υπεδάφους, οι υδρογεωλογικές συνθήκες της ευρύτερης περιοχής πλησίον του έργου, η δυνατότητα επηρεασμού των ρευμάτων και της θάλασσας (σελ. 4-5 επ.), κατά τα στάδια κατασκευής και λειτουργίας του έργου (σελ. 6-17 επ, 6-53), καθώς και η ύπαρξη ρέματος, το οποίο, όμως, δεν βρίσκεται εντός του Χ.Υ.Τ.Α., αλλά νότια-νοτιοδυτικά αυτού, η δε κύρια και διαμορφωμένη κοίτη του βρίσκεται σε απόσταση 400 μέτρων από το όριο του γηπέδου (σελ. 4-10). Υπό τα δεδομένα αυτά η επιλογή της επίμαχης θέσεως από την εξεταζόμενη άποψη θεμελιώνεται στην διεξοδική έρευνα και αξιολόγηση της μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων και, συνεπώς, ο προβαλλόμενος λόγος είναι απορριπτέοι ως αβάσιμοι. 17.Επειδή, προβάλλεται ότι κατά παράβαση του άρθρου 24 παρ. 1 του Συντάγματος η προσβαλλόμενη ΕΠΟ θα επηρεάσει αρνητικά τους οικισμούς της περιοχής. Στην οικεία μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων αναφέρεται ότι η άμεση περιοχή κατασκευής του Χ.Υ.Τ.Α. χαρακτηρίζεται κυρίως από φυσικούς βοσκοτόπους και γεωργικές καλλιέργειες, απουσιάζει η οικιστική δραστηριότητα, η προτεινόμενη δε θέση βρίσκεται σε απόσταση 1,5 Km βόρεια του οικισμού των Ποισσών και 1,5 Km περίπου νοτιοδυτικά του οικισμού της Αγίας Μαρίνας (σελ. 4-27). Συνεπώς, ο λόγος είναι αβάσιμος διότι στην οικεία μελέτη υπάρχει αναλυτική εξέταση των συνθηκών της ευρύτερης και εγγύτερης περιοχής πλησίον του έργου και εκτιμάται ότι δεν θα υπάρξει επίδραση στους οικισμούς της ευρύτερης περιοχής λόγω της προαναφερθείσας αποστάσεώς του από αυτούς (σελ 18.Επειδή, ανεξαρτήτως των όσων εκτίθενται στις προηγούμενες σκέψεις, προκύπτει ότι η επιλογή της θέσεως κατασκευής του Χ.Υ.Τ.Α. προέκυψε από την εξέταση και τη διεξοδική συγκριτική αξιολόγηση με πολυκριτηριακή μέθοδο πέντε θέσεων (σελ. 3-4 επ. και 3-15 της ΜΠΕ), ως προς δε την θέση «Χάλαρα», στην οποία υφίσταται ΧΑΔΑ, αναφέρεται ότι αυτή δεν εξετάσθηκε διότι βρίσκεται εντός των ορίων της αρχαιολογικής ζώνης Α του Οτζιά (βλ. σελ. 3-4 της ΜΠΕ, το 29757/18634/3.11.2009 έγγραφο του Προϊσταμένου της Διεύθυνσης Υδάτων και το 5305/2.11.2009 έγγραφο 12 / 13
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org) Νόμος και Φύση του Δημάρχου Κέας) και, συνεπώς, υπήρχε νόμιμος λόγος αποκλεισμού της. Ενόψει όλων των παραπάνω, είναι απορριπτέοι οι περί του αντιθέτου προβαλλόμενοι λόγοι ακυρώσεως, όπως και ο λόγος ότι μη νομίμως δεν εξετάσθηκε καθόλου ως εναλλακτική λύση η αναβάθμιση του υφισταμένου στη θέση «Χάλαρα» ΧΑΔΑ σε Χ.Υ.Τ.Α., μόνη δε η επίκληση της τεχνικής μελέτης του ΙΓΜΕ (Μαρτίου 2006), στην οποία διατυπώνονται διαφορετικές απόψεις ως προς τη επιλογή της θέσεως, δεν μπορεί να ασκήσει επιρροή στην ορθότητα επιλογής της συγκεκριμένης θέσεως, ενώ, εξάλλου, η τελική κρίση της διοικήσεως για τη επιλογή της καταλληλότερης θέσεως, η οποία διαμορφώθηκε μετά τη συνεκτίμηση λόγων αποκλεισμού και άλλων νόμιμων κριτηρίων, ως τεχνική, δεν υπόκειται σε περαιτέρω έλεγχο του ακυρωτικού δικαστή (πρβλ. ΣτΕ 4944/2013 σκ. 13, 4626/2013 σκ. 18 κ.ά.). 19.Επειδή, τέλος, με το 436/26.4.2013 δικόγραφο προσθέτων λόγων προβάλλεται ότι η προσβαλλόμενη ΕΠΟ είναι ακυρωτέα, διότι εκδόθηκε παρά το γεγονός ότι είχε ήδη εκφρασθεί ρητώς η βούληση του αρμόδιου φορέα, δηλαδή του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Κέας με την 144/27.9.2005 απόφασή του για ανάκληση της σχετικής αιτήσεως για την περιβαλλοντική αδειοδότηση του έργου και παύση της διαδικασίας για τη χωροθέτηση του επίμαχου έργου, ενόψει συντάξεως νέας μελέτης, κατά δε της αποφάσεως 83/31.10.2005 της Επιτροπής του άρθρου 7 του ν. 2839/2000 του νομού Κυκλάδων, με την οποία ακυρώθηκε η εν λόγω απόφαση έχει ασκηθεί ενώπιον του Δικαστηρίου αίτηση ακυρώσεως με αρ. κατ. 1413/2006. Ο λόγος αυτός πρέπει να απορριφθεί προεχόντως διότι, όπως κρίθηκε με την 1257/2016 απόφαση του Δικαστηρίου, η 144/27.9.2005 πράξη του Δημοτικού Συμβουλίου στερείται εννόμων συνεπειών. 20.Επειδή, κατόπιν των ανωτέρω η υπό κρίση αίτηση να απορριφθεί. 21.Επειδή, δεν επιβάλλεται δικαστική δαπάνη στους αιτούντες ως προς τους οποίους καταργείται η δίκη (άρθρο 39 παράγραφος 2 του π.δ. 18/1989). 13 / 13