بررسی تجربی اثر اضافه کردن نانو ذرات بر لزجت خاصیت قلیایی و چگالی گل حفاری پایه آبی فاضل زارع خفری * دانشگاه آزاد اهواز امینرضا نقرهآبادی 1 دانشگاه چمران اهواز نانوسیالها سوسپانسيون نانو ذرات در يك گل پايه هستند. نانو ذرات معلق باعث تغيير کامل خواص انتقالي گل میشوند. بهدليل اين خواص ويژه نانوسیالها كاربرد گستردهای در صنعت دارند. در این پژوهش جهت دستیابی اثر نانو ذرات بر گرانروی خاصیت قلیایی و چگالی گل حفاری پایه آبی از نانو ذرات اکسید آلومینیوم با اندازهی 5 نانومتر استفاده شد. با افزودن 1/5 1 و نانو ذرات اکسید آلومینیوم به گل حفاری پایه آبی گرانروی ظاهری گل حفاری بهترتیب 61 50 و 83 درصد افزایش مییابد. همچنین با اضافه کردن نانو ذرات اکسید آلومینیوم به گل حفاری خاصیت قلیایی و چگالی آن تغییرات چندانی نداشت. یکی از اثرات مهم اضافه کردن نانوذرهی اکسید آلومینیوم به گل حفاری پایه آبی پایداری زیاد آنست بهطوریکه بعد از 10 ساعت خواص گل بدون تغیر باقی ماند. نانو ذرات اکسید آلومینیوم بهدلیل اندازهی نانومتری خود هیچگونه خوردگی در پمپهای گل حفاری لولههای حفاری و متههای حفاری ایجاد نکرده و با توجه به افزایش گرانروی و پایداری زیاد نانوگل حفاری میتوان از آن بهعنوان جایگزین مناسبی برای گل حفاری استفاده کرد. تاریخ ارسال نویسنده: 96/03/13 تاریخ ارسال به داور: 96/03/4 تاریخ پذیرش داور: 96/05/1 واژگان کلیدی: گل حفاری پایه آبی نانوگل حفاری اکسید آلومینیوم خواص رئولوژیکی گل حفاری را بايد بهعنوان يكي از مهمترین عوامل مؤثر بر عمليات حفاری چاه نفت بهشمار آورد زیرا وظایفی بسیار حیاتی از جمله کنترل فشار سازند پایداری چاه خنکسازی و روانسازی مته انتقال خردههای حفاری به سطح و... را برعهده دارد. ايفاي وظايف مهم گل در عمليات حفاري وجود خواص معين و مطلوبي را در اين سيال ضروري میسازد ]1[. در حین عملیات حفاری ممكن است خواص گل حفاری تحت تأثیر عوامل تحتاالرضی و تهچاهی بهگونهای نامطلوب تغییر کند. بنابراين بیدلیل نيست كه ساالنه مبالغ هنگفتي صرف تحقيقات و مطالعات علمي و عملي جهت يافتن وسايل و طرق مناسب براي كنترل صحيح خواص رئولوژيكي گل حفاری يا دستکم کاهش اثر عوامل تحتاالرضی بر اين خواص گردد. گل حفاری بهطور مستقيم يا غیرمستقیم تقریبا با هر يك از مشكالت حفاري در ارتباط است. البته كه گل حفاری علت يا راهحل همهی مشكالت حفاري است اما وسیلهای است كه اغلب میتواند وخامت و شدت مشكل را كاهش دهد. بعضي بر اين باورند كه افزودنیهای مناسب میتوانند این مشكالت را حل كنند يا اينكه گل حفاری بههر طريقي میتواند عملكرد ضعيف حفاري را جبران كند كه البته اين منظور ما نيست ][. يك گل حفاری مناسب كمترين مقدار مواد افزایه را دارد زيرا در اين شرايط كنترل خواص فيزيكي و شيميايي آن بسیار آسانتر است. بهعبارت دیگر گلی مطلوب است كه انعطافپذیر باشد و در صورت نياز قابليت تبديل به انواع ديگر را دارا باشد. خواصي مانند انتقال حرارت چگالی گرانروي و خاصیت قلیایی گل حفاری از مواردي هستند كه براي عملکرد بهینهی گل باید به آنها توجهی ویژه داشت. براي ايجاد خواص مطلوب گل حفاري از مواد شیمیایی خاصي استفاده میکنند. فنآوری نانو با تغيير ساختار اتمهای مواد میتواند به پيشرفت اين بخش كمك كند. خواصي مانند قابليت انتقال توان هيدروليكي پمپ انتقال حرارت و گرانروی زیاد از مهمترین عوامل قابلدستيابي با استفاده از نانو کامپوزیتها نانولولههای كربني و برخي از نانوپودرهاي سراميكي سخت با وزن مخصوص مناسب نظير نانوپودرهاي )اکسید آلومینیوم یا كاربيد سليسيم( هستند ]3[. خواص تيسکوتروپيك گل حفاري را نيز میتوان با استفاده از نانو افزودني بهبود بخشید. اگر احیانا عمليات حفاري قطع شد گل باید به حالت ژالتيني درآمده و مانع از تهنشینی کندههای حفاري و گیر افتادن ابزار حفاري درون چاه شود. البته حالت ژالتيني گل بايد بهگونهای باشد كه با كمترين تنش گل از حالت ژالتيني به حالت روان درآيد و دوباره خاصيت تيكسوتروپي گل را برگشت دهد. سجادیان 3 و همکاران ]4[ طی آزمایشهایی نشان دادند که افزایش نانو ذرات به سیال پایه آبی سبب پایداری لزجت و خاصیت قلیایی میشود. آنها همچنین نشان دادند که بهسازی خواص گل حفاری پایه نانو شامل افزایش لزجت و کاهش هرزروی ناگهانی نشاندهندهی 4 قابلیت بالقوهی استفاده از این مواد در ترکیب گل حفاری است. ناصر و همکاران ]5[ اثر نانو ذرات در گل حفاری را بهصورت آزمایشگاهی بررسی کردند. گل حفاری پایه آبی متشکل از موادی مانند بنتونایت باریت و استارچ است. آنها سپس نانوذرهی گرافیت را به گل حفاری اضافه کردند كه وزن گل از 1/4 به / گرم بر سانتیمتر مکعب افزایش * نويسندهي عهدهدار مکاتبات )zarekhafrifazel_fs@yahoo.com( 73
يافت. اضافه کردن نانو ذرات قدرت از دستدهی آب گل حفاری را کم میکند. آنها همچنین نشان دادند که افزایش نانو ذرات به گل حفاری سبب افزایش گرانروی میشود و با افزایش دما گرانروی کاهش مییابد. الیسیری 5 و همکاران ]6[ در مقالهای اثر استفاده از نانو ذرات را در گل حفاری بررسی کرده و نشان دادند که استفاده از نانو ذرات در گل حفاری پایه آبی و روغنی سبب پایداری چاه کاهش گشتاور اعمالی به شاخهی حفاری کاهش گیر کردن شاخهی حفاری و کاهش هرزروی گل میشود و خنثیکنندهی گازهای سمی نیز هست. همچنین نشان دادند که بهدلیل انتقال حرارت زیاد میتوان از نانو سیاالت در گلهاي حفاری در شرایط دما و فشار زیاد استفاده كرد. همچنین مقالهی حاضر به کاهش هزینههای حفاری بهکمک نانو سیاالت در سیاالت حفاری اشاره کرد. کسیرالوالد ]7[ 6 نشان داد که میتوان از نانو ذرات بهعنوان افزایندهی وزن گل کنترلکنندهی آبدهی گل حفاری خاصیت روانکنندگی بازدارندهی شیل از فعال شدن معلق کردن ذرات کنترلکنندهی کیک دیواره و ضد خورندگی استفاده کرد وي همچنین نشان داد که نانو ذرات در گل حفاری از پایداری خوبی برخوردارند. حسینی و همکاران ]8[ به دو روش مافوق صوت و مایکروویو یک نانو ذرهی اکسید آلومینیوم به گل حفاری اضافه کردند و نشان دادند که با روش مافوق صوت ضریب اصطکاک 6/84 درصد و سرعت متوسط نانو گل حفاری در لوله 4/4 درصد افزایش مییابد و با روش مایکروویو ضریب اصطکاک 5/8 درصد و سرعت متوسط نانو گل حفاری در لوله 3/7 درصد افزایش مییابد. 1- روش ساخت گل حفاری و نانو گل حفاری بهبود خواص حرارتي نانو گل بستگی به انتخاب روش تهيهی مناسب سوسپانسیون دارد تا از تهنشینی و ناپايداري آنها جلوگيري شود. متناسب با کاربرد انواع بسياري از نانو گلها از جمله نانو گل اکسيد فلزات نیتریتها کاربيد فلزات و غيرفلزات که با استفاده يا بدون استفاده از سورفکتنتها در سياالتي مانند آب اتيلن گليکول روغن بهوجود آمده است مطالعات زيادي روي چگونگي تهيهی نانو ذرات و روشهای پراکندهسازی آنها در سيال پايه انجام شده که در اين مقاله نانو گل با استفاده از روش دو مرحلهای تهیه شده است. در اين روش ابتدا نانو ذره يا نانو لوله معموال بهوسیلهی روش رسوب بخار شيميايي در معناي گاز بياثر بهصورت پودرهاي خشک تهيه شده و در مرحلهی بعد نانو ذره يا نانو لوله در داخل سيال پراکنده میشود. براي اين کار از روشهایی مانند لرزانندههای مافوق صوت يا از سورفکتنتها استفاده میشود تا تهنشینی نانو ذرات به حداقل رسيده و باعث بهبود رفتار پراکندگي گردد. برای تهیهی گل حفاری می توان از آب دریا یا آب شیرین بهعنوان سیال پایه استفاده کرد که در این پژوهش از 8 آب شیرین استفاده شد و از کاستیک سودا 7 محصول شرکت امآی جهت ایجاد ph مناسب جهت فعالسازی و بهبود عملکرد پلیمر استفاده گردید. از سودا اش 9 که محصول شرکت امآی است جهت از بین بردن سختی آب و افزایش حاللیت و آبگیری پلیمر استفاده گردید. جهت افزایش گرانروی سیال از پلیمرهای مختلفی از جمله زانتانگام 10 استفاده 1 مواد مورد استفاده جهت تهیهی نانو گل حفاری )از راست به چپ بهترتیب سودا اش کاستیک و زانتان گام( دستگاه لرزانندهی مافوق صوت 3 همزن جهت تهیهی نانو سیال 74
) ( ) 3( )4( ) 5( و زیاد مولکولی وزن با محلول پلیساخارید یک پلیمر این است. شده برای بیشتر گرانروی ایجاد سبب که است 1/5 kg/m 3 مخصوص وزن پلیمر این کردن اضافه میشود. حفاری گل آبی پایه سیستمهای تمامی برشهای نرخ در گل گرانروی افزایش باعث حفاری گل سیستم به حملکنندگی خاصیت بهبود و افزایش باعث نتیجه در و شده متفاوت حفاری گل تهیهی جهت کرد دقت باید گردید. خواهد حفاری گل در شده استفاده مواد شکل- 1 گیرد. انجام بهترتیب زیر مراحل باید ] 9 و 3 [. میدهد نشان را حفاری گل تهیهی است: زیر بهشرح حفاری گل تهیهی مراحل نیاز مورد مقدار به پایه سیال بهعنوان آب 0/5 )آزمایشگاهی: سودا کاستیک بشکه بر پوند 0/5 کردن اضافه آب( سیسی 350 در گرم در 1- گرم )آزمایشگاهی: اش سودا بشکه بر پوند -1 کردن اضافه آب( سیسی 350 0/5-1 )آزمایشگاهی: گام زانتان بشکه بر پوند 0/5-1 کردن اضافه آب( 350 سیسی در گرم کار این که کرد دقت باید آب به زانتانگام کردن اضافه هنگام باشد. پلیمر واکنش برای کافی فرصت تا گیرد صورت بهآرامی و میگیرد بهخود کلوخهای حالت حفاری گل اینصورت غیر در داشت. نخواهد مناسبی خواص آمریکا ساخت آلومینیوم اکسید ذرهی نانو از گل نانو تهیهی در درصد 99/9 خلوص درصد با نانومتر 5 ذره نانو این قطر شد. استفاده آن چگالی و 100 gr m/ آن تماس سطح که آلفاست پودر نوع از و استفاده دومرحلهای روش از گل نانو تهیهی برای است. 3965 kg/ m 3 بهوسیلهی آلومینیوم اکسید ذرهی نانو ابتدا روش اين در است. شده پودرهاي بهصورت و بیاثر گاز یک در شيميايي بخار رسوب روش رد آلومینیوم اکسید ذرهی نانو بعد مرحلهی در میشود. تهیه خشک اين براي میشود. پراکنده شیرین( آب پژوهش این )در سيال داخل قوی همزنهای و صوت مافوق لرزانندههای مانند روشهایی از کار روش این در رفته بهکار صوت مافوق لرزانندهی که میشود استفاده 1 بیچ همیلتن مدل همزن از همچنین )شکل- (. است 11 هلشر مدل از مؤثر پراکندگی با تا )شکل- 3 ( شد استفاده امآی شرکت محصول پراکندگي رفتار بهبود باعث و رسيده حداقل به آنها تهنشینی ذرات درصد و 1/5 1 غلظت با سیال نانو سه پژوهش این در گردد. شبیه دقیقا حفاری گل نانو تهیهی روش است. شده ساخته حجمی از آب از استفاده بهجای که تفاوت این با است حفاری گل تهیهی میرود. بهکار آلومینیوم اکسید گل نانو سیال برش نرخ و برشی تنش ظاهري گرانروي تئوری - زا دقیقتری اندازهگیری مارش قيف به نسبت دوار گرانرويسنج 13 ویجیمیتر آن رایجترین میدهد. ارائه گل حركتي خصوصيات بر عالوه دستگاه اين است. 14 فانن كارخانهی ساخت A 3 مدل و ژلهای قدرت واروي نقطهی میتواند گل گرانروي اندازهگیری كند] 10 [. تعيين نيز را ظاهري گرانروي مدل برای برش نرخ حسب بر برشی تنش نشاندهندهی رابطهی- 1 سیال از سیال انحراف درجهی 16 n که است 15 باکلی هرشل سیال رفتاری تا سیال که میدهد نشان و است سیال غلظت نمایندهی 17 k است. نیوتنی است. کردن پمپ قابل حد چه ) 1( گرانروی واقع در میآید. بهدست رابطهی- از μ( a ( ظاهري گرانروي است. 600 دور در مؤثر گرانروی ظاهري )6( بر دوار گرانرويسنج عقربه روي از شده خوانده عدد θ N آن در كه است. ثانيه بر راديان حسب بر گردونه زاويهی سرعت N و درجه حسب گل وزن اندازهگیری 3 -دستگاه میشود. استفاده گل ترازو دستگاه از گل وزن اندازهگیری براي كه کرد دقت باید میشود. كاليبره آب با معموال دستگاه اين در گرفتن قرار از قبل بايد نمونه گل وزن دقيق اندازهگیری براي مقدار چگالی اينصورت غير در شود. گاززدایی گل ترازوي شرايط تأثیر تحت چندان گل وزن يا چگالی داشت. خواهد كمتري چگالی كاهش باعث دما افزايش زيرا نمیکند تغيير تهچاهي كه میگردد چگالی افزايش باعث نیز فشار افزايش اما میشود ]11[. میکنند خنثي را يكديگر ذکرشده عوامل تهچاهي شرايط در گرانروی اندازهگیری 4- در میگویند. گرانروی را حرکت برابر در سیال درونی مقاومت نانو و حفاری گل برای برش نرخ حسب بر برشی تنش شكل- 1 گل میدهد نشان که شده ارائه مختلف درصدهای با حفاری گل باکلی هرشل نوع از غیرنیوتنی سیال یک حفاری گل نانو و حفاری مهم عامل سه وk n ظاهری گرانروی غیرنیوتنی سیاالت برای است. سه پژوهش این در دارند. اهمیت بسیار چاه تمیزسازی در که هستند گل یک برای ویجیمیتر ازدستگاه شده خوانده θ N با مذكور عامل ذرهی نانو حجمی درصد و 1/5 1 با حفاری گل نانو و حفاری از شده خوانده عدد θ N جدول- 1 شد. اندازهگیری آلومینیوم اکسید زاويهی سرعت N و درجه حسب بر دوار گرانرويسنج عقربهی روي جدول- میدهد. نشان را است ثانيه بر راديان حسب بر گردونه نانو و حفاری گل برای را n و k اولیه واروی نقطهی مختلف مقادیر میدهد. نشان مختلف حجمی درصدهای با حفاری گل 75
آلومینیوم اکسید ذرات نانو افزودن با جداول- و 1 نتایج به توجه با افزایش موجب آن افزایش و مییابد افزایش k حفاری گل به میگردد. چاه پاکسازی قابلیت افزایش نتیجه در و مؤثر گرانروی حفاری گل به آلومینیوم اکسید ذرات نانو افزودن دیگر سوی از شدن مسطحتر باعث کاهش این که میشود n کاهش سبب کاهش موجب عوامل این میگردد. حلقوی فضای جریانی پروفایل شدن خرد از جلوگیری و حمل زمان در حفاری خردههای چرخش موجب حفاری گل به ذره نانو افزودن همچنین میگردد. آنها مجدد ذرات نانو این میشود. حفاری گل در ذرات نانو ماندن باقی معلق امر این که میگیرند قرار خالی فضاهای در خوشهای بهصورت با نتیجه در میگردد. حفاری گل ظاهری گرانروی افزایش سبب سبب حفاری گل به آلومینیوم اکسید افزودن باال نتایج به توجه است. شده گل خواص بهبود حفاری گل چگالی اندازهگیری 5- ترازوی از حفاری گل چگالی اندازهگیری جهت پژوهش این در چگالی سپس و کالیبره آب با ترازو ابتدا شد. استفاده گل مخصوص گرم )0/998 گالن بر پوند 8/33 برابر که شد اندازهگیری حفاری گل اندازهگیری حفاری گل نانو چگالی سپس بود. مکعب( سانتیمتر بر گرم )1/011 گالن بر پوند 8/44 برابر حجمی درصد یک با که شد گالن بر پوند 8/46 برابر حجمی درصد 1/5 با مکعب( سانتیمتر بر پوند 8/5 برابر حجمی درصد با و مکعب( سانتیمتر بر گرم )1/013 هک همانطور آمد. بهدست مکعب( سانتیمتر بر گرم )1/018 گالن بر گل چگالی در زیادی تغییرات ذرات نانو افزودن با میدهد نشان نتایج است. ذرات نانو ابعاد بودن کوچک بهدلیل این که نشد ایجاد حفاری قلیایی خاصیت اندازهگیری 6- استفاده سنج PH از قلیایی خاصیت اندازهگیری جهت پژوهش این در یک با حفاری گل نانو PH و 11/74 برابر حفاری گل PH که شد حجمی درصد 1/5 با حفاری گل نانو PH و 11 برابر 81 / حجمی درصد بود. 1/3 برابر حجمی درصد با حفاری گل نانو PH و 1 برابر با و است )H( هیدروژن مولکول فاقد AL O 3 نانوذرهی که آنجا از منجر تا نمیدهد واکنشی حفاری گل تهیهی اولیهی مواد از هیچکدام اثر حفاری گل به آلومینیوم اکسید نانوذرهی افزودن شود H تولید به است. داشته گل PH بر ناچیزی بسیار حفاری نانوگل پایداری بررسی 7- فشار و دما شرایط در باید مناسب حفاری گل میدانیم که همانطور کند. حفظ ممکن حد تا را خود خواص و حمل قابلیت چاه درون زیاد θ 3 θ 6 θ 100 θ 00 θ 300 1 θ 600 N و درجه برحسب دوار گرانرويسنج ی عقربه روي از شده خوانده عدد θ N گل نانو و حفاری گل برای ثانيه بر راديان حسب بر گردونه زاويهی سرعت حجمی مختلف درصدهای با حفاری گل 5 6 11 13 14 18 1 6 7 13 17 1 7 1.5 6 8 15 19 3 9 8 9 61 6 33 با حفاری نانوگل و حفاری گل برای برش نرخ برحسب برشی تنش مختلف حجمی درصدهای 4 n و k ثابت اولیه واروی نقطهی مختلف مقادیر YPi(lb/sq.ft) n K (lb.ft. secn ft حفاری گل 335/ 550/ 3990/ 1 درصد 896/ 4930/ 8810/ 1/5 درصد 896/ 440/ 3381/ برای مختلف زمانهای در برش نرخ حسب بر برشی تنش نمودار حجمی درصد با نانوگل درصد 6/693 0/044 1/095 5 76
خاموش حفاری گل گردش پمپهای حفاری عملیات در که آنجا از زیادی پایداری از مخازن درون و چاه درون حفاری گل باید میشوند شرایط در حفاری گل نانو پایداری پژوهش این در که باشند برخوردار بررسی اتمسفر( فشار و فارنهایت درجهی 10 )دمای آزمایشگاهی ی نانوذره درصد و 1/5 و 1 افزودن با که شد داده نشان و گردید بعد حفاری گل نانو قلیایی خاصیت حفاری گل به آلومینیوم اکسید پس که است بهذکر الزم نداشت. تغییری هیچ ساعت 10 گذشت از مختلف غلظتهای در که شد همزده حفاری گل نانو ساعت 10 از دوباره گل نانو خواص سپس و نگردید مشاهده تهنشینی هیچگونه گل نانو برش نرخ حسب بر برشی تنش شکل- شد. اندازهگیری میدهد نشان را گل نانو تهیهی از پس ساعت و 10 96 48 همچنین گل نانو پایداری حفظ از نشان امر این که نداشته چندانی تغییرات که است. حفاری پیشنهادها و نتیجهگیری قطر با آلومینیوم اکسید ذرات نانو حجمی درصد و 1/5 1 افزودن با و 61 50 بهترتیب ظاهری گرانروی آبی پایه حفاری گل به نانومتر 5 یافت. خواهد افزایش درصد 83 پایه حفاری گل به نانومتر 5 قطر با آلومینیوم اکسید ذرات نانو افزودن با است. ناچیز افزایش این اما یافت خواهد افزایش حفاری گل چگالی آبی حفاری گل به نانومتر 5 قطر با آلومینیوم اکسید ذرات نانو افزودن با این اما یافت خواهد افزایش حفاری گل قلیایی خاصیت آبی پایه است. ناچیز افزایش افزایههای با آلومینیوم اکسید ذرات نانو واکنشناپذیری به توجه با گزینهی ذرات نانو این حفاری گلهای در استفاده مورد شیمیایی است حفاری گلهای در استفاده برای مناسبی از نشان که ماند تغییر بدون ساعت 10 از بعد حفاری گل نانو خواص هزینههایی زیادی حد تا ویژگی این است. حفاری گل نانو زیاد پایداری کاهش را اولیه خواص بازیابی جهت افزودنی مواد مجدد مصرف مثل میدهد. حفاری گل به نانومتر 5 قطر با آلومینیوم اکسید ذرات نانو افزودن با گل از گل انحراف درجهی و افزایش )k( غلظت نمایندهی آبی پایه پاکسازی عملیات بهبود سبب تغییرات این که مییابد کاهش )n( نیوتنی میشود. چاه 1- A.noghrehabadi@gmail.com - Additive 3- Sajjadian 4- Nsser 5- Al Yasiri 6- Kasialvalad 7- Caustic soda 8- MI company 9- Soda Ash 10- Xhantan Gam 11- Hielscher 1- Hamilton Beach 13. VG meter 14- Fann 15- Herschel-Bulkley fluid 16- Power law index 17- Consistency inde [1] Davidson, E. Control of Circulation in Fractured Limestone Resevior, IAD/SPE, 000, pp. 9. [] Fidan, E. Halliburton Babadaghli, T. Use of Cement as Lost Circulation Material-Field Case Studies, Peresented at the IADC/ SPE Asia Pacific Drilling Technology Conference and Exhibition held in Kuala Lumpur, Malaysia, 004, 13-15 September. [3] Sawomirski, MR. Rheological Behavior of oil wall Drilling fluids, International Journal of rock Mechanics and mining Science,Geomechainics Abstracts1, IS.4, 1975. [4] Sajjadian, M., Soleimani, M., Saleh Hendi, S., Esmaeilpour Motlagh, E., Design of Water-based Drilling Fluids for Obtaining High-Quality Fluid properties during the drilling operation, First International Conference of Oil, Gas, Petrochemical and Power Plant, 01, PP. 686-6115. [5] Nasser, J., Jesil, A., Mohiuddin, T., Al Ruqeshi, M., Devi, G., Mohataram, S., Experimental Investigation of Drilling Fluid Performance as Nanoparticles, Journal of Nano Science and Engineering, Vol:3, 013, PP.57-61. [6] Al-Yasiri, M. S., Waleed Tareq Al-Sallami, How the Drilling Fluids Can be Made More Efficient by Using Nanomaterials, American Journal of Nano Research and Applications, VOl. 3, 015, PP. 41-45. [7] Kasiralvalad, E., The great potential of nanomaterials in drilling & drilling fluid applications, International Journal of Nano Dimension,vol.5, 014, PP.463-471. [8] Hosseini. S, F Farahbod. F and Zargar. G, The study of effective of added Aluminum Oxide nano particles to the drilling fluid: the evaluation of two synthesis methods Journal of Petroleum & Environmental Biotechnology,016 [9] MI Drilling Fluid Manual, 014 و نفت چاههای مهار و فوران کنترل عملیات و مهندسی اصول ح. بهمنی ]10[ 1390 تهران دانشگاه فنآوری و علم پارک تهران گاز [11] Sadegholvad, M. J., Faghih, A., Age and microfacies of the Jahrum Formation, Zagros mountains, Iran, Geophysical Research Abstracts, Vol. 9, 007, 10-19. 77