ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΤΑΜΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ «Ενίσχυση της επιστημονικής και επιχειρησιακής ικανότητας και της τεκμηρίωσης της ΕΣΕΕ» ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ Π.2.2 «Έρευνα καταγραφής των κλειστών επιχειρήσεων σε κεντρικούς εμπορικούς δρόμους» ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΑΞΗΣ: «Ενίσχυση της επιστημονικής και επιχειρησιακής ικανότητας και της τεκμηρίωσης της ΕΣΕΕ» κωδικός ΟΠΣ: 296250
Αθήνα, 26 Μαρτίου 2012 «ΕΠΙΔΕΙΝΩΣΗ ΤΟΥ ΔΕΙΚΤΗ ΕΠΙΒΙΩΣΗΣ ΣΤΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΔΕΙΧΝΕΙ ΤΟ ΝΕΟ ΚΥΜΑ «ΛΟΥΚΕΤΩΝ» ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ» ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΝΕΑΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ ΤΩΝ ΚΛΕΙΣΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΣΕ ΚΕΝΤΡΙΚΟΥΣ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ ATTIKH ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΛΑΡΙΣΑ ΗΡΑΚΛΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΚΟΖΑΝΗ ΒΕΡΟΙΑ ΕΔΕΣΣΑ Η παρούσα έρευνα αποτελεί την τέταρτη κατά σειρά φάση της ερευνητικής πρωτοβουλίας που είχε ξεκινήσει η ΕΣΕΕ τον Αύγουστο του 2010, με στόχο να καταγράψει τα «λουκέτα» στην αγορά και επιπλέον να διερευνήσει εάν υπάρχει κάποια δυναμική σε αυτή τη διαδικασία στο πλαίσιο της δυσμενούς οικονομικής συγκυρίας με άλλα λόγια εάν η τάση αυτή παγιώνεται. Η αρχική επιδίωξη ήταν η καταγραφή μέσω επιτόπιας έρευνας των κλειστών επιχειρήσεων στους κυριότερους εμπορικούς δρόμους των πόλεων της χώρας. Τα αποτελέσματα αυτής της καταγραφής σε πρώτη φάση δεν θα μπορούσαν να δώσουν μια πλήρη ερμηνεία του φαινομένου των «λουκέτων», αφού αυτό μπορεί να οφείλεται και σε άλλους παράγοντες. Ωστόσο, είναι φανερό πλέον ότι τα αποτελέσματα που προκύπτουν σε ένα βάθος χρόνου δύο ετών μπορούν να επιτρέψουν τη διατύπωση μιας σειράς διαπιστώσεων οι οποίες περιέχουν πλέον και ερμηνείες. Στην έρευνα αυτή (Μάρτιος 2012) επιχειρήθηκε επιπλέον, με τη συμβολή κατάλληλων μεθόδων και εργαλείων της οικονομικής γεωγραφίας, η συστηματικότερη μελέτη των εμπορικών δρόμων με την χρήση μίας εναλλακτικής μεθοδολογίας που έχει ως βάση της την καταγραφή εμπορικών ζωνών ταυτόχρονα με την καταγραφή των εμπορικών δρόμων. Όπως έγινε αντιληπτό από τις προηγούμενες έρευνες, η παρατήρηση ενός εμπορικού δρόμου και η καταγραφή σε όλο το μήκος του των κλειστών επιχειρήσεων, ενδέχεται να υποεκτιμήσει την εμπορικότητά του. Αυτό 2
ασφαλώς ισχύει για τους εμπορικούς δρόμους που παρουσιάζουν διαφορετικούς δείκτες εμπορικότητας, ενώ αντίθετα δεν ισχύει για εκείνους με υψηλή εμπορική πυκνότητα όπως για παράδειγμα η Ερμού. Έτσι λοιπόν, σε αυτή τη φάση επιλέχτηκαν οι περιοχές του Αμαρουσίου, της Γλυφάδας και του Περιστερίου ως πιλοτικές περιοχές ώστε να διερευνηθούν σε επίπεδο εμπορικής ζώνης. Πρόκειται ακριβώς για περιοχές με υψηλή εμπορικότητα αλλά συγχρόνως με εμπορικούς δρόμους που εμφανίζουν διαφορετική εμπορική πυκνότητα. Επιπλέον, στην παρούσα έρευνα χαρτογραφηθήκαν στο σύνολό τους οι υπό εξέταση εμπορικοί δρόμοι, καθώς επίσης περιλαμβάνεται και η συγκριτική τους απεικόνιση για όσους δρόμους υπήρχαν στοιχεία για το Μάρτιο του 2011. (βλ. Ενότητα Ε) Το γενικό συμπέρασμα είναι ιδιαίτερα δυσμενές, αφού η αναλογία των κλειστών επιχειρήσεων προς τις ανοιχτές κατέγραψε αύξηση σε σύγκριση με τον προηγούμενο χρόνο κατά 30%. Μπορεί να γίνει λόγος για «επιδημία λουκέτων» στην αγορά η οποία συνεχίζεται και αυξάνεται ως «μεταδοτική ασθένεια». Περιοχές Αύγουστος 2010 Μάρτιος 2011 Αύγουστος 2011 Μάρτιος 2012 Αναλογία κλειστών επιχειρήσεων Μεταβολ ές Μάρτιος 2012/20 11 ΚΕΝΤΡΟ 18% 23% 24% 30% 1/3 ΑΘΗΝΑΣ +27% ΚΟΛΩΝΑΚΙ 12% 19% 24% 20% 1/5 +6,0% ΚΑΛΛΙΘΕΑ 13% 17% 20% 23% 1/4 +35 % ΜΑΡΟΥΣΙ 16% 17% 20% 17% 1/5 0% ΝΕΑ ΙΩΝΙΑ 15% 18% 21% 28,1% 1/4 +58% ΧΑΛΑΝΔΡΙ 17% 22% 21% 20% 1/5-10% ΚΗΦΙΣΙΑ 12% 21% 24% 24% 1/4 +13% ΠΕΙΡΑΙΑΣ 11% 21% 27% 28% 1/4 +55% ΚΕΝΤΡΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚ ΗΣ 10% 17% 19% 27,5% 1/4 61,76% ΛΑΡΙΣΑ 7,9% 11,9% 16,5% 17,6% 1/5 47,90% ΚΟΖΑΝΗ 18,0% 18,8% 20 % 20% 1/5 6,38% ΒΕΡΟΙΑ 8,9% 12,4% 14,3% 15,3% 1/5 23,39% ΕΔΕΣΣΑ 15,6% 18,0% 19,7% 21,2% 1/4 17,78% ΗΡΑΚΛΕΙΟ 12,3% 15,0% 17,3% 18,7% 1/4 24,67% 3
Α. Δρόμοι με ρεκόρ κλειστών επιχειρήσεων Μεταξύ των εμπορικών δρόμων υπάρχουν ορισμένοι στους οποίους διαπιστώνεται ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά συγκέντρωσης κλειστών επιχειρήσεων. Είναι ενδιαφέρον ότι πρόκειται για εμπορικούς δρόμους με διαφορετικά χαρακτηριστικά εμπορικής επιχειρηματικότητας (ύψος ενοικίων, τύπος εμπορίου κα.) που όμως αποτελούν παραδοσιακούς εμπορικούς δρόμους της Αθήνας και του Πειραιά. Σταδίου Αθήνα: 42% 2/5 Χαριλάου Τρικούπη: 35% 1/3 Εμ. Μπενάκη: 32% 1/3 Τσακάλωφ: 33,7% 1/3 Νοταρά Πειραιάς: 44% 2/5 Υψηλάντου Πειραιάς: 36% 1/3 Γούναρη 40% 2/5 Κασσάνδρου Θεσσαλονίκη: 55,2% 1/2 Αγίας Σοφίας Θεσσαλονίκη: 41% 2/5 Ιών Δραγούμη Θεσσαλονίκη: 36,2% 1/3 Β. Ειδικές διαπιστώσεις α) Μετεγκατάσταση/ερήμωση παράδρομων: Παρατηρείται μια μετακίνηση εμπορικών επιχειρήσεων από παρόδους σε κεντρικούς δρόμους των πόλεων. Η κίνηση αυτή ήταν αναμενόμενη λόγω μείωσης των ενοικίων και μεγάλης προσφοράς κενών που βρίσκονται σε εμπορικότερα σημεία. Μπορεί δηλαδή να καταγράφεται αύξηση του ποσοστού λουκέτων σε μια περιοχή αλλά ταυτόχρονα όσες επιχειρήσεις συνεχίζουν να λειτουργούν και ήταν εγκατεστημένες σε λιγότερο εμπορικούς δρόμους αποφασίζουν την «μετεγκατάστασή» τους με στόχο την αμεσότερη πρόσβαση στην πελατεία. Το τελευταίο, μπορεί να σημαίνει μείωση των κενών σε συγκεκριμένους όμως δρόμους. 4
β) Περισσότερα λουκέτα στο κέντρο της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης: Η τάση η οποία είχε διαπιστωθεί στις προηγούμενες καταγραφές αναφορικά με την ένταση του προβλήματος στο κέντρο της Αθήνας σε σύγκριση με τις τοπικές αγορές, φαίνεται ότι επιβεβαιώνεται και με την τωρινή έρευνα, και οι προβλέψεις για το μέλλον είναι δυσοίωνες. Ίδια διαφοροποίηση παρατηρείται και στην περιφέρεια, με την Θεσσαλονίκη να παρουσιάζει μεγαλύτερα ποσοστά κλειστών επιχειρήσεων σε σύγκριση με άλλες πόλεις της περιφέρειας, όπως η Βέροια, η Κοζάνη, η Έδεσσα, τ ο Ηράκλειο και η Λάρισα. Οι διαφορές αυτές βρέθηκαν να είναι σημαντικές και στον στατιστικό έλεγχο 1, που σημαίνει ότι δεν οφείλονται σε τυχαίους παράγοντες και χρήζουν περαιτέρω διερεύνησης και ερμηνείας. Σε πρώτο επίπεδο θα μπορούσε κανείς να αναφέρει τον παραδοσιακό και διαπροσωπικό χαρακτήρα των επιχειρήσεων σε περιφέρειες ως εντονότερο χαρακτηριστικό σε σύγκριση με τις περιοχές του κέντρου. Αυτές οι επιχειρήσεις εξοικειωμένες με τη λογική (εσόδων εξόδων), χωρίς να έχουν αναλάβει ιδιαίτερα επιχειρηματικά ρίσκα στο παρελθόν και με μεγάλο ποσοστό ιδιόκτητης επαγγελματικής στέγης, φαίνεται ότι έχουν περισσότερες αντοχές ενάντια στη μείωση της ρευστότητας και της καταναλωτικής ζήτησης. Επιπλέον, τα εμπορικά κέντρα των αστικών πόλεων παρακμάζουν εντονότερα αφού το βιοτικό επίπεδο στην περιφέρεια αντιστέκεται λόγω της μεγαλύτερης συνοχής του κοινωνικού ιστού που σε συνθήκες κρίσης λειτουργεί ως δίχτυ προστασίας. γ) Δεν κλείνουν μόνο τα μικρά μαγαζιά: Σε πολλές περιπτώσεις υπάρχουν και μεγάλες επιχειρήσεις που διακόπτουν την δραστηριότητά τους. Επίσης, σε όλες τις περιπτώσεις καταγράφεται ως κοινό γνώρισμα μια τοπική συγκέντρωση των κλειστών επιχειρήσεων. Εκεί που κλείνει μια επιχείρηση κλείνουν και άλλες. Επιπλέον, οι στοές στο κέντρο της Αθήνας περιλαμβάνουν όχι μόνο κλειστές επιχειρήσεις αλλά επαγγελματικούς χώρους, οι οποίοι παραμένουν αναξιοποίητοι για μεγάλα χρονικά διαστήματα. 1 Ιδιαίτερα για την Αθήνα, βρέθηκε ότι το ποσοστό των κλειστών επιχειρήσεων στο κέντρο της Αθήνας εμφανίζει στατιστικά σημαντική διαφορά με το αντίστοιχο των άλλων περιοχών εκτός του Πειραιά και της Ν. Ιωνίας. Αντίστοιχή εικόνα δίνει η σύγκριση της Θεσσαλονίκης με τις μικρότερες πόλεις της περιφέρειας. Για περισσότερες πληροφορίες σε σχέση με τον στατιστικό έλεγχο των διαφορών βλ. Ενότητα: ΣΤ.2. Στατιστική σημαντικότητα διαφορών στις αναλογίες κλειστών ανοιχτών επιχειρήσεων σε Αθήνα και Πειραιά & ΣΤ.4. Στατιστική σημαντικότητα διαφορών στις αναλογίες κλειστών ανοιχτών επιχειρήσεων στην Περιφέρεια 5
δ) Αλλοίωση των χαρακτηριστικών της αγοράς: Σε πολλούς εμπορικούς δρόμους διαπιστώθηκε ότι οι κλειστές επιχειρήσεις αφορούν και άλλους κλάδους της οικονομίας, όπως μεταποίηση, καφετέριες, ανταλλακτικά αυτοκινήτων (ιδίως σε πιάτσες), υπηρεσίες κτλ. Μία τέτοια εξέλιξη έχει ως άμεσο αποτέλεσμα τη στρέβλωση της παραδοσιακής και σύγχρονης εικόνας μίας «αγοράς» σε όλες τις ανεπτυγμένες κοινωνίες. Η ερήμωση δρόμων από τέτοιους είδους επιχειρήσεις, οι οποίες είναι άμεσα συνυφασμένες με τη λειτουργία της τοπικής αγοράς, ακόμα κι αν το εμπόριο σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί και αντιστέκεται, είναι εύλογο ότι άμεσα θα φέρει αλυσιδωτές συνέπειες σε κάθε είδους καταστήματα. Σημαντικότερη συνέπεια αυτών, η ερήμωση του εμπορικού δρόμου, η διάσπαση της κοινωνικής συνοχής και η διαμόρφωση μιας νέας εικόνας για τα ιστορικά εμπορικά κέντρα. ε) Ο εμπορικός πυρήνας αντιστέκεται Τα σχετικά χαμηλότερα ποσοστά κλειστών επιχειρήσεων που καταγράφονται στο στενό εμπορικό κομμάτι τόσο των εμπορικών δρόμων όσο και των εμπορικών ζωνών (Γλυφάδα, Μαρούσι, Περιστέρι) αποτυπώνει ορισμένες εξελίξεις στην εμπορική αγορά. Παρότι ο στενός εμπορικός πυρήνας προφανώς φαίνεται να επιβιώνει, τα ποσοστά αυτά δεν μας πληροφορούν για τις εσωτερικές ανακατατάξεις και τις απώλειες των επιχειρήσεων που έχουν πραγματοποιηθεί στο ενδιάμεσο διάστημα μεταξύ των επαναληπτικών καταγραφών. Η έρευνα δίνει μια στατική εικόνα της αγοράς τη δεδομένη χρονική στιγμή της καταγραφής. Παρόλα αυτά, η διαχρονική επιδείνωση του φαινομένου που παρατηρείται ακόμα και σε αυτή την εικόνα, ιδίως στο κέντρο της Αθήνας όπου το εμπορικότερο κομμάτι δεν περιορίζεται σε συγκεκριμένα μήκη των υπό εξέταση δρόμων, οδηγεί σε δυσοίωνες προβλέψεις για τις εμπορικές περιοχές. στ) Πιθανή αλλαγή καταναλωτικών συμπεριφορών Η μεγαλύτερη επιδείνωση των λουκέτων στο κέντρο της Αθήνας, του Πειραιά και της Θεσσαλονικής συγκριτικά με τις τοπικές και περιφερειακές αγορές ενδέχεται να συνδέεται με τη μείωση της αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών και κατ επέκταση με τροποποίηση των καταναλωτικών συμπεριφορών. Η καταναλωτική συμπεριφορά προσανατολίζεται όλο και περισσότερο στην ικανοποίηση των άμεσων αναγκών με αποτελέσματα οι 6
αγορές να είναι στοχευμένες και περιορισμένες ενώ παράλληλα αποσυνδέονται από την έννοια της «βόλτας» (ψυχαγωγία, φαγητό, καφέ κ.λπ), λόγω της οικονομικής αδυναμίας εκπλήρωσης αυτών των αναγκών. Όμως, αυτή η ψυχαγωγική διάσταση της διαδικασίας της κατανάλωσης αποτελεί και ένα από τα βασικά συγκριτικά πλεονεκτήματα του κέντρο έναντι των τοπικών αγορών. Στο πλαίσιο αυτό και αν η παραπάνω υπόθεση εργασίας αποδειχτεί αληθής τότε η δράση των «Open Mall» την οποία η ΕΣΕΕ προωθεί για την ενίσχυση των εμπορικών κέντρων, θα λειτουργήσει προωθητικά συμβάλλοντας στην προσέλκυση των καταναλωτών στα εμπορικά κέντρα των πόλεων, αφού οι λοιπές ψυχαγωγικές δραστηριότητες θα γίνουν πιο προσβάσιμες για τον μέσο καταναλωτή (καλύτερες τιμές, συνεργασία επιχειρήσεων ). Γ. ΔΕΙΚΤΗΣ ΕΠΙΒΙΩΣΗΣ Το γεγονός ότι διαθέτουμε πλέον στοιχεία για τέσσερις συνεχόμενες περιόδους καταγραφής, δίνει τη δυνατότητα της κατασκευής του Δείκτη Επιβίωσης Εμπορίου. Ο Δείκτης αφορά μόνο τους υπό εξέταση εμπορικούς δρόμους και η συμβολή του έγκειται στην καλύτερη ανάγνωση των αποτελεσμάτων και την απεικόνιση τους. Όπως προκύπτει από το παρακάτω διάγραμμα η πορεία του Δείκτη μεταξύ Αυγούστου 2010 και Μαρτίου 2012 στο κέντρο της Αθήνας και στον Πειραιά είναι πτωτική. Ειδικά για την περιοχή της Αθήνας, αν προβάλλουμε την εξέλιξη του δείκτη επιβίωσης σε μελλοντικό χρόνο, θα αναμέναμε ότι σε ένα εξάμηνο το ποσοστό των ανοιχτών επιχειρήσεων στο κέντρο της Αθήνας θα ανέρχεται μόλις στο 67.1%. Αναλυτικότερα, σύμφωνα με το μοντέλο παλινδρόμησης που κατασκευάστηκε για να διερευνηθεί η δυναμική του δείκτη επιβίωσης εμπορίου για την Αθήνα, Ο δείκτης θα σημείωνε μια υποχώρηση κατά 3.6 ποσοστιαίες μονάδες κάθε εξάμηνο 2 Για τη Θεσσαλονίκη, η εκτίμηση του δείκτη επιβίωσης με βάση το γραμμικό μοντέλο, μας υποδεικνύει μια ακόμα δραματικότερη μείωση του ποσοστού των ανοικτών επιχειρήσεων κατά 5.6% ανά εξάμηνο 3. Παρακάτω ακολουθεί η διαγραμματική απεικόνιση των δεικτών επιβίωσης για την Αθήνα, τον Πειραιά και τη Θεσσαλονίκη. 2 Τα ποσοστά είναι ενδεικτικά και δεν στοιχειοθετούν αξιόπιστη πρόβλεψη. Για περισσότερα σχετικά με την κατασκευή του μοντέλου βλ. Ενότητα ΣΤ.1 Εκτίμηση Δείκτη επιβίωσης για την Αθήνα. 3 βλ. Ενότητα ΣΤ.3 Εκτίμηση Δείκτη επιβίωσης για τη Θεσσαλονίκη. 7
0,9 ΔΕΙΚΤΗΣ ΕΠΙΒΙΩΣΗΣ ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΑΘΗΝΑ 0,85 0,8 0,75 0,7 0,65 0,6 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2010 ΜΑΡΤΙΟΣ 2011 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 0,9 ΔΕΙΚΤΗΣ ΕΠΙΒΙΩΣΗΣ ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΠΕΙΡΑΙΑΣ 0,85 0,8 0,75 0,7 0,65 0,6 ΜΑΡΤΙΟΣ 2011 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 8
0,9 ΔΕΙΚΤΗΣ ΕΠΙΒΙΩΣΗΣ ΕΜΠΟΡΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 0,85 0,8 0,75 0,7 0,65 0,6 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2010 ΜΑΡΤΙΟΣ 2011 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 Δ. ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ATTIKH Η κατάσταση του κέντρου της Αθήνας εξακολουθεί να είναι ιδιαίτερα κρίσιμη και μάλιστα κρισιμότερη από τον προηγούμενο εξάμηνο, αφού το ποσοστό των κλειστών επιχειρήσεων αυξήθηκε στο 29,6%, από 24,4% που ήταν τον Αύγουστο του 2011 και από 23,4% που ήταν το Μάρτιο του 2011. Κρισιμότερη παρουσιάζεται η κατάσταση στην οδό Σταδίου, όπου καταγράφεται το υψηλότερο ποσοστό, περίπου 42,0% ενώ το προηγούμενο εξάμηνο το ποσοστό ήταν 31,5% και ένα έτος πριν 33,8%, ενώ στην Χαριλάου Τρικούπη η αναλογία φτάνει στο 33,8%. 9
Κέντρο της Αθήνας Μάρτιος 2012 ΤΡΙΚΟΥΠΗ ΣΤΑΔΙΟΥ ΠΑΤΗΣΙΩΝ Παρ όλα αυτά, από τις ποιοτικές διαφορές του κάθε εμπορικού δρόμου προκύπτουν κάποια επιπλέον συμπεράσματα. Η οδός Πατησίων εμφανίζει ένα ποσοστό της τάξης του 26,2%, σχετικά μικρότερο προς το αντίστοιχο του συνόλου της Αθήνας, με κύριο χαρακτηριστικό τη συνύπαρξη παραδοσιακών και σύγχρονων δραστηριοτήτων. Παρ όλα αυτά, η Πατησίων λόγω του μεγάλου μήκους του εμπορικού δρόμου, παρουσιάζει διαφορετική εικόνα ανά εμπορικό τετράγωνο, με το ποσοστό να αυξάνεται ορισμένες φορές έως και το 50%. Αυτή η ιδιομορφία φαίνεται σε κάθε έρευνα που πραγματοποιεί το ΙΝ.ΕΜ.Υ άρα επιβεβαιώνεται ως εύρημα. Ο Πειραιάς παρουσιάζει αντίστοιχη εικόνα με το κέντρο της Αθήνας, αφού το 27,3, % των στους κεντρικούς δρόμους είναι κλειστά. Επιπλέον, ο Πειραιάς παρουσιάζει τη μεγαλύτερη ετήσια αύξηση των λουκέτων αφού σε σύγκριση με το Μάρτιο του 2011 τα κλειστά καταστήματα στο σύνολο των επιχειρήσεων αυξήθηκαν κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες. 10
ΠΕΙΡΑΙΑΣ ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 Στην Ν. Ιωνία και συγκεκριμένα στην Λεωφόρο Ηρακλείου η οποία εξυπηρετεί τρεις κατά σειρά περιοχές (Ν. Ηράκλειο, Ν. Ιωνία, Πευκάκια), τα κλειστά καταστήματα αυξάνονται αφού το ποσοστό των κλειστών επιχειρήσεων έφτασε το 28,1%, ενώ τον προηγούμενο χρόνο ήταν 17,8% και το προηγούμενο εξάμηνο 21%. Στην περιοχή της Κηφισιάς, στο σύνολο πέντε εμπορικών δρόμων που εξετάστηκαν, το ποσοστό φτάνει περίπου το 23,7%, παραμένοντας στα ίδια επίπεδα με το προηγούμενο εξάμηνο. Ο εμπορικός δρόμος της Θησέως εμφανίζει ποσοστό κλειστών επιχειρήσεων της τάξης του 22,7%, σημειώνοντας αύξηση σε σύγκριση με τον Αύγουστο του 2011 (19,8%) και το Μάρτιο του 2011 (16,8%). Το Χαλάνδρι παρουσιάζει χαμηλότερη συγκέντρωση «λουκέτων» στο σύνολο των κεντρικών εμπορικών δρόμων (Παπανδρέου, Αγία Παρασκευή και Χαϊμαντά) σε σύγκριση με το προηγούμενο εξάμηνο, με ένα ποσοστό της τάξης του 20% και πολύ χαμηλότερη σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Πρέπει να σημειωθεί ότι η συγκέντρωση των κλειστών επιχειρήσεων, τόσο στο Χαλάνδρι όσο και στο Πειραιά και γενικότερα σε εμπορικούς δρόμους, οι οποίοι ξεπερνούν τις 100 επαγγελματικές στέγες κατά μήκος, τα κλειστά καταστήματα 11
παρατηρούνται στο τέλος ή στην αρχή των οδών και σε κάθε περίπτωση σε απόσταση από το κομμάτι του δρόμου, το οποίο χαρακτηρίζεται ως κατεξοχήν εμπορικό. Ενδεικτικό είναι ότι στο Χαλάνδρι επί της Ανδρέας Παπανδρέου, στο εμπορικότερο κομμάτι δεν υπάρχει ούτε ένα κλειστό. ΣΥΝΟΛΟ ΑΤΤΙΚΗΣ (ΕΜΠΟΡΙΚΟΙ ΔΡΟΜΟΙ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΖΩΝΕΣ) ΣΥΝΟΛΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΚΛΕΙΣΤΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΑΝΑΛΟΓΙΑ 9.275 2374 25,6% ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΚΛΕΙΣΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΣΤΟΥΣ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ ΤΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2010 ΜΑΡΤΙΟΣ 2011 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΑΝΑΛΟΓΙΑ ΑΝΑΛΟΓΙΑ ΑΝΑΛΟΓΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΚΛΕΙΣΤΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΑΝΑΛΟΓΙΑ ΕΡΜΟΥ 15,0% 24,3% 22,3% 286 72 25,2% ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ 15,0% 24,6% 23,2% 220 65 29,5% ΠΑΝ/ΜΙΟΥ 20,5% 18,6% 25,7% 285 87 30,5% ΣΤΑΔΙΟΥ 24,6% 33,8% 31,5% 322 135 42% ΠΑΤΗΣΙΩΝ 14,8% 20,7% 22,1% 969 254 26,2% ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΕΟΥΣ 13,8% 14,4% 141 39 27,6% ΕΜ.ΜΠΕΝΑΚΗ 23,3% 20,8% 167 53 31,7% ΧΑΡ. ΤΡΙΚΟΥΠΗ 29,6% 28,5% 290 98 33,8% ΣΟΛΩΝΟΣ 22,0% 42,0% 229 58 25,3% ΣΥΝΟΛΟ ΚΕΝΤΡΟΥ ΑΘΗΝΑΣ 18% 23,4% 24,4% 2.909 861 29, 6% ΣΚΟΥΦΑ 5,7% 17,0% 16,4% 109 23 21,1% ΤΣΑΚΑΛΩΦ 21,6% 29,0% 34,8% 92 31 33,7% ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ ΙΩΑΚΕΙΜ ΣΥΝΟΛΟ ΚΟΛΩΝΑΚΙ ΘΗΣΕΩΣ ΣΥΝΟΛΟ 14,0% 12,5% 21,7% 154 16 10,4% 12,5% 18,6% 23,7% 355 70 19,7% Κ Α Λ Λ Ι Θ Ε Α 13,5% 16,8% 19,6% 564 128 22,7% Μ Α Ρ Ο Υ Σ Ι ΕΡΜΟΥ 9,6% 5,7% 15,0% 79 8 10,1% ΠΛΑΣΤΗΡΑ 31,0% 28,5% 34,7% 52 12 23.1% ΔΗΜΗΤΡΟΣ 13,5% 19,7% 15% 92 18 19,6% 12
ΣΥΝΟΛΟ 16,3% 17,0% 19,5% 223 38 17,0% ΜΑΡΟΥΣΙ Ν Ε Α Ι Ω Ν Ι Α Ν.ΙΩΝΙΑ ΣΥΝΟΛΟ 14,7% 17,8% 21,2% 590 166 28,1% Χ Α Λ Α Ν Δ Ρ Ι ΧΑΪΜΑΝΤΑ 8,5% 26% 22,1% 92 16 17,4% ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 19,6% 19,6% 17,6% 208 38 18,7% ΑΝΔ. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟ 19,4% 21,6% 22,0% 164 41 24% ΣΥΝΟΛΟ 17,0% 22,3% 20,5% 464 95 20% ΧΑΛΑΝΔΡΙ Κ Η Φ Ι Σ Ι Α ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗ 7,1% 17,2% 27,0% 110 31 28,2% ΑΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΥ ΠΑΝΑΓΙΤΣΑΣ 12,5% 10% 0,0% 26 3 11,6% ΛΕΒΙΔΟΥ 12,9% 23,1% 14,3% 31 4 13% ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ 22,2% 29,7% 32,4% 109 29 26,6% ΚΑΣΣΑΒΕΤΗ 10,0% 12,0% 17,3% 75 16 21,3% ΣΥΝΟΛΟ ΚΗΦΙΣΙΑ 11,8% 21,0% 23,8% 351 83 23,7% Π Ε Ι Ρ Α Ι Α Σ ΦΙΛΩΝΟΣ 18,1% 22,7% 172 47 27,3% ΝΟΤΑΡΑ 22,1% 27,1% 104 45 43,3% ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ 28,1% 29,3% 156 53 34,0% ΗΡ.ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ 11,1% 12,7% 272 79 29% ΤΣΑΜΑΔΟΥ 15,3% 17,4% 161 20 12,4% ΒΑΣ.ΓΕΩΡΓΙΟΥ 12,2% 14,1% 120 24 20% ΓΟΥΝΑΡΗ 25,4% 25,6% 97 37 38,1% ΕΘΝ.ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΩΣ 20,% 21,2% 69 10 14,5% ΕΛ.ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 23,8% 27,3% 120 35 29,1% ΚΑΡ.ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ 11,5% 19,8% 141 30 21,3% ΣΩΤΗΡΟΣ ΔΙΟΣ 9,2% 11,6% 164 38 23,1% ΓΡ.ΛΑΜΠΡΑΚΗ 26,4% 160 38 23,7% ΚΑΡΑΙΣΚΟΥ 21,9% 77 14 18,2% ΑΛΚΙΒΙΑΔΟΥ 25,0% 82 29 35,3% ΠΡΑΞΙΤΕΛΟΥΣ 20,0% 87 29 33,3% ΚΟΥΝΤΟΥΡΙΩΤΟΥ 31,4% 86 32 38,3% ΥΨΗΛΑΝΤΟΥ 33,3% 107 39 36,4% ΑΝΔΡΟΥΤΣΟΥ 24,4% 50 20 40% ΜΠΟΥΜΠΟΥΛΙΝΑΣ 21,7% 87 14 16,1% ΣΥΝΟΛΟ ΠΕΙΡΑΙΑ 17,6% 22,0% 2.312 633 27,3% ΣΥΝΟΛΟ ΑΤΤΙΚΗΣ 20,6% 22,8% 7.768 2074 26,7% 13
Ο Πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Αθηνών, Παναγής Καρέλλας δήλωσε τα εξής: «Ισχυροποιείται στη συγκυρία που βιώνουμε, το αξίωμα: Στο εμπόριο αντικατοπτρίζεται η εικόνα της οικονομίας και της κοινωνίας κάθε χώρας. Τα αποτελέσματα της έρευνας δυστυχώς επιβεβαιώνουν τους φόβους μας ότι το εμπόριο γενικότερα και οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις ειδικότερα, θα ήταν οι αποδέκτες των ολέθριων συνεπειών, των συνεχόμενων πορειών και διαδηλώσεων, του παρεμπορίου και της οικονομικής κρίσης, που πλήττει τη χώρα τα τελευταία χρόνια. Πράγματι τα λουκέτα αυξήθηκαν και πιθανότατα θα αυξηθούν στο αμέσως επόμενο διάστημα εξαιτίας της πολυετούς ύφεσης, της έλλειψης ρευστότητας και χρηματοδότησης, της καθυστέρησης των διαρθρωτικών αλλαγών κ.λ.π., αλλά σε εμάς έγκειται το αν η κρίση θα εκληφθεί ως «ευκαιρία» ή ως «κίνδυνος». Ωστόσο θα μπορούσαν και πρέπει να αποτελέσουν έναυσμα για κριτικό στοχασμό, επαναπροσδιορισμό και επαναπροσανατολισμό των χαρακτηριστικών της ελληνικής οικονομίας, με έμφαση στη στήριξη της παραγωγής και των προϊόντων και υπηρεσιών με υψηλή προστιθέμενη αξία, η οποία έχει μετατραπεί σε μία οικονομία «υπηρεσιών» χάνοντας τον παραγωγικό της ιστό.» Ο Πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Πειραιά, Γιώργος Ζησιμάτος δήλωσε τα εξής: «Ο αριθμός των κλειστών στην αγορά του Πειραιά αλλάζει δραματικά, με σοβαρότατες επιπτώσεις στην ανεργία, στην οικονομία και στην πόλη, που σταδιακά ερημώνει. Το ζητούμενο είναι να βρεθούν τρόποι επανεκκίνησης και επανατοποθέτησης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Πρέπει να τους δοθεί χρόνος για τις οφειλές και τις υποχρεώσεις τους, προς ιδιώτες και Δημόσιο, μιας και λόγω των απρόοπτων συνθηκών έχουν διογκωθεί τα χρέη τους σε απίστευτο βαθμό. Η εξαφάνιση των ελληνικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων και ο αφελληνισμός του εμπορίου δεν βοηθά τον τόπο, μειώνει την ανταγωνιστικότητα, με τρομερό κίνδυνο την διάρρηξη της συνοχής της ελληνικής κοινωνίας, την διατήρηση της οποίας τόσα χρόνια ως φορείς προστατεύουμε.» 14
Δ. ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ Το κέντρο της Θεσσαλονίκης και πιο συγκεκριμένα οι υπό εξέταση εμπορικοί δρόμοι παρουσιάζει και στατιστικά σημαντική αύξηση των κλειστών επιχειρήσεων παρομοιάζοντας την κατάσταση της πόλης με αυτή του κέντρου της Αθήνας. Πιο συγκεκριμένα στους δρόμους της Κασσάνδρου, της Αγίας Σοφίας, της Ίωνος Δραγούμη και της Βενιζέλου τα ποσοστά του λουκέτων καταγραφούν «ρεκόρ» στο σύνολο της έρευνας σε σύγκριση με όλες τις υπό εξέταση πόλεις. (Κασσάνδρου: 55,2%, Αγίας Σοφίας: 42,0%, Ίων Δραγούμη: 36,2% Βενιζέλου: 33,5%). Στους εμπορικούς δρόμους Προξένου Κορομηλά και Μητροπόλεως οι οποίοι θεωρούνται παραδοσιακά «ακριβές αγορές» εμφανίζονται τα χαμηλότερα ποσοστά κλεισιμάτων που μόλις φτάνουν το 18,3% και 18,1% αντίστοιχα, ενώ για τους ίδιους εμπορικούς δρόμους τον Μάρτιο του 2011 τα ποσοστά ήταν 14,5% και 8,7%. Άρα αν και τα ποσοστά αυτών των δρόμων είναι χαμηλότερα σε σύγκριση με άλλους δρόμους παρουσιάζουν μεγάλη επιδείνωση από το προηγούμενο έτος. Στο σύνολο των υπό εξέταση εμπορικών δρόμων τα κλειστά καταστήματα ξεπερνούν το 27%, ενώ πριν ακριβώς ένα χρόνο στο ποσοστό των λουκέτων μόλις που άγγιζε το 17%. 15
ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΠΥΡΗΝΑ Η Θεσσαλονίκη κομμένη στα δύο: Η Θεσσαλονίκη αποτελεί ένα ιδιαίτερα χαρακτηριστικό παράδειγμα της σχέσης της γεωγραφικής τοπικότητας με τις οικονομικές συνθήκες της αγοράς. Όπως φαίνεται χαρακτηριστικά στο παραπάνω χάρτη το εμπορικό κέντρο αλλάζει δραστικά αφού πλέον περιορίζεται στο κομμάτι Αριστοτέλους Αγίας Σοφίας / Τσιμισκή Προξένου Κορομηλά. Σε αυτό λοιπόν το κομμάτι πλέον εστιάζεται η συγκέντρωση τω εμπορικών επιχειρήσεων, στο οποίο φυσικά παρουσιάζεται και το μικρότερο ποσοστό κλειστών επιχειρήσεων. Επιπλέον, από την Εγνατία και πάνω δηλαδή η οδός Κασσάνδρου και η Ελ. Βενιζέλου, η Αγίας Σοφίας, η Ίωνος Δραγούμη σε αυτό το ύψος, παρουσιάζουν ένα σημαντικότατο αριθμό λουκέτων που φτάνει σε σημείο πραγματικού οικονομικού μαρασμού. Αν και η Βασιλίσσης Όλγας δεν παρουσιάζει τόσο έντονο αριθμό λουκέτων, από εμπειρικές διαπιστώσεις αποδεικνύεται ότι σε αυτό το δρόμο έχουμε αλλαγή καταναλωτικής ζήτησης και κατ επέκταση αλλαγή 16
δραστηριότητας των επιχειρήσεων (επισκευές και πώληση ποδηλάτων, αξεσουάρ ποδηλασίας κτλ.). ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΚΛΕΙΣΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΣΤΟΥΣ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2010 ΜΑΡΤΙΟΣ 2011 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΑΝΑΛΟΓΙΑ ΑΝΑΛΟΓΙΑ ΑΝΑΛΟΓΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΚΛΕΙΣΤΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΑΝΑΛΟΓΙΑ Θ Ε Σ Σ Α Λ Ο Ν Ι Κ Η ΙΩΝ ΔΡΑΓΟΥΜΗ 11,4% 16,5% 20,5% 116 42 36,2% ΚΑΣΣΑΝΔΡΟΥ 31,0% 30,0% 279 154 55,2% ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 16,8% 19,2% 167 56 33,5% ΕΡΜΟΥ 12,0% 12,0% 17,8% 160 42 26,3% ΠΡΟΞΕΝΟΥ ΚΟΡΟΜΗΛΑ 4,4% 14,5% 11,5% 115 21 18,3% ΕΓΝΑΤΙΑ 14,5% 16,9% 18,9% 312 64 20,5% ΤΣΙΜΙΣΚΗ 8,0% 11,0% 11,6% 263 36 13,7% ΒΑΣΙΛΙΣΣΗΣ ΟΛΓΑΣ 18,5% 19,7% 453 89 19,6% ΑΓΙΑΣ ΣΟΦΙΑΣ 2,0% 7,8% 27,8 188 77 41,0% ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ 8,3% 8,7% 11,9% 227 41 18,1% ΣΥΝΟΛΟ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΔΡΟΜΩΝ 10,1% 17,0% 19,1% 2280 622 27,3% Ο πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης, Κωνσταντίνος Χαντζαρίδης δήλωσε τα εξής: «Δραματική η αύξηση των κλειστών στο εμπορικό κέντρο της Θεσσαλονίκης όπως αναδεικνύεται από την ανωτέρω έρευνα η οποία παρέχει ιδιαίτερα ενδιαφέροντα στοιχεία. Γενική παρατήρηση η αύξηση των κλειστών κατά 61% σε σχέση με πέρυσι και κατά 43% σε σχέση με τον Σεπτέμβριο 2011 ακολουθεί με μικρή υστέρηση τα ποσοστά αύξησης της ανεργίας στην πόλη. Οι κάθετες οδοί εμφανίζουν πιο έντονα τα προβλήματα του εμπορικού μαρασμού. Η οδός Κασσάνδρου (επίσημα χαρακτηρισμένη ως την πλέον υποβαθμισμένη οδός της Ευρώπης) παρουσιάζει έντονα τα στοιχεία γκετοποίησης της περιοχής. Η Αγίας Σοφίας, ένας από τους πλέον εμπορικούς δρόμους της πόλης, εξαιτίας εγωιστικά λάθος επιλογών παρουσιάζει την μεγαλύτερη αύξηση κλειστών μέσα στο κεντρικότερο σημείο της Θεσσαλονίκης. Η οδός της Βασιλίσσης Όλγας είναι η μόνη που δείχνει μια μικρή αντοχή και αυτό εξαιτίας της μεταφοράς δραστηριοτήτων και ειδικά της εμπορίας ποδηλάτων. Στο σύνολο η εικόνα της εμπορικής δραστηριότητας της Θεσσαλονίκης αν λάβουμε υπ όψιν το σύνολό της, περιλαμβάνοντας στοές και ορόφους, είναι ακόμη χειρότερα, αλλά τα νούμερα δεν παύουν να απεικονίζουν την σκληρή αλήθεια». 17
ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ ΛΑΡΙΣΑ Η εικόνα στην περιοχή της Λάρισας είναι παρουσίασε μικρή αύξηση σε σύγκριση με το προηγούμενο εξάμηνο, αφού το ποσοστό των κλειστών επιχειρήσεων έφτασε το 17,6 % ενώ το προηγούμενο εξάμηνο ήταν 16,5%. Θα πρέπει να αναφερθεί ότι η περιοχή της Λάρισα στο υπό ξέταση εμπορικό της κομμάτι παρουσιάζει μια ομοιόμορφη κατανομή των κλειστών εμπορικών επιχειρήσεων σε αντίθεση με όλες τις υπόλοιπες εμπορικές περιοχές που εξετάστηκαν, κάτι που φαίνεται ξεκάθαρα στο παρακάτω χάρτη. ΛΑΡΙΣΑ ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 18
Κρίσιμη παρουσιάζεται η κατάσταση στην περιοχή της Λάρισας στους εμπορικούς δρόμους Μανδηλαρά και Ασκληπίου όπου συγκεντρώνονται τα περισσότερα κλειστά καταστήματα ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΚΛΕΙΣΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΣΤΟΥΣ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ ΤΗΣ ΛΑΡΙΣΑΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2010 ΜΑΡΤΙΟΣ 2011 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΑΝΑΛΟΓΙΑ ΑΝΑΛΟΓΙΑ ΑΝΑΛΟΓΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΚΛΕΙΣΤΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΑΝΑΛΟΓΙΑ ΛΑΡΙΣΑ ΠΑΝΟΣ 25,0% 16,6% 30,4% 25 7 28,0% ΕΡΜΟΥ 11,0% 7,4% 3,7% 27 1 3,7% ΟΛΥΜΠΟΥ 5,0% 12,5% 10,0% 25 5 20,0% ΦΙΛΕΛΛΗΝΩΝ 14,9% 17,0% 22,9% 47 9 19,1% 23 Ης ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 5,6% 11,3% 11,4% 47 8 17,0% 28 Ης ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 12,5% 8,7% 12,9% 63 12 19,0% ΠΑΠΑΚΥΡΙΑΖΗ 12,8% 12,3% 13,7% 83 8 9,6% ΑΣΚΛΗΠΙΟΥ 11,9% 15,5% 19,5% 89 22 24,7% ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ 16,7% 19,7% 22,5% 74 20 27,0% ΠΑΤΡΟΚΛΟΥ 11,9% 11,6% 17,4% 69 18 26,1% ΠΑΠΑΣΤΑΥΡΟΥ 0,0% 23,5% 18,7% 17 2 11,8% ΠΑΝΑΓΟΥΛΗ 10,7% 12,9% 14,2% 108 19 17,6% ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ 12,8% 13,5% 20,8% 95 15 15,8% ΜΕΓ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ 9,8% 8,0% 11,0% 67 9 13,4% ΚΟΥΜΑ 9,4% 11,8% 14,5% 116 21 18,1% ΡΟΥΣΒΕΛΤ 10,3% 5,0% 15,9% 88 8 9,1% ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 11,7% 4,0% 17,6% 111 19 17,1% ΣΥΝΟΛΟ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΔΡΟΜΩΝ 7,9% 11,9% 16,5% 1151 203 17,6% Ο πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Λάρισας, κ. Γιώργος Τσιαπλές δήλωσε τα εξής: «Απ ό,τι δείχνουν τα στοιχεία, στη Λάρισα έχουμε αύξηση των λουκέτων κατά μία ποσοστιαία μονάδα σε σύγκριση με το προηγούμενο εξάμηνο. Πολλές επιχειρήσεις αποχωρούν από κεντρικούς εμπορικούς δρόμους λόγω υψηλών ενοικίων και είτε κλείνουν είτε επαναγκαθίστανται σε περιφερειακούς εμπορικούς δρόμους. Το φαινόμενο αυτό αποδεικνύει, ότι πλέον τα ενοίκια δεν ανταποκρίνονται στις πραγματικές δυνατότητες ενός επιχειρηματία. Κρίνω ότι το επόμενο εξάμηνο θα είναι πολύ κρίσιμο για την αγορά και το εμπόριο, ενώ οι επιχειρηματίες οι οποίοι θα αποφασίσουν να διακόψουν τη λειτουργία της επιχείρησής τους θα αυξηθούν σημαντικά». 19
ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ ΚΟΖΑΝΗ ΒΕΡΟΙΑ ΕΔΕΣΣΑ Στην Κοζάνη, στο σύνολο των υπό εξέταση εμπορικών δρόμων σχεδόν το 20,0% των επιχειρήσεων είναι κλειστές ενώ ορισμένοι μεγάλοι σε έκταση εμπορικοί δρόμοι εμφανίζουν ποσοστό κλεισιμάτων από 24% έως 27,3%. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι γενικά ο νομός Κοζάνης έχει τη μεγαλύτερη συγκέντρωση επιχειρήσεων σε σύγκριση με τους άλλους νομούς της Δυτικής Μακεδονίας. Στην Έδεσσα στο σύνολο των υπό εξέταση εμπορικών δρόμων τα κλειστά καταστήματα προσεγγίζουν το 21,2% σημειώνοντας άνοδο σε σύγκριση με τον προηγούμενο εξάμηνο. Και στην περίπτωση της Έδεσσας, η συγκέντρωση των κλειστών επιχειρήσεων παρουσιάζει αυξητικές τάσεις σε συγκεκριμένους εμπορικούς δρόμους όπως για παράδειγμα στην οδό Εγνατία, (26%). Στην Βέροια, το ποσοστό των κλειστών είναι από τα χαμηλότερα και φτάνει το 15,3%. ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΚΛΕΙΣΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΣΤΟΥΣ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ ΤΗΣ ΚΟΖΑΝΗΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2010 ΜΑΡΤΙΟΣ 2011 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΑΝΑΛΟΓΙΑ ΑΝΑΛΟΓΙΑ ΑΝΑΛΟΓΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΚΛΕΙΣΤΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΑΝΑΛΟΓΙΑ Κ Ο Ζ Α Ν Η ΠΛΑΤΕΙΑ ΝΙΚΗΣ 0% 11,1% 11,1% 9 1 11,1% 28 ΗΣ ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 11,0% 17,8% 17,9% 28 4 14,3% Ι.ΤΡΑΝΤΗ 22,0% 25,2% 26,3% 99 27 27,3% ΤΣΙΜΙΝΑΚΗ 16,6% 19,5% 16,7% 36 7 19,4% ΠΑΥΛΟΥ ΜΕΛΑ 16,3% 14,1% 16,3% 92 15 16,3% ΕΡΜΟΥ 29,4% 23,5% 23,5% 17 4 23,5% ΜΑΚΕΔΟΝΟΜΑΧΩΝ 14,0% 14,0% 16,3% 43 6 14,0% ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 30,0% 31,6% 33,3% 60 16 26,7% ΜΕΓ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ 10,0% 8,2% 13,7% 73 11 15,1% ΣΥΝΟΛΟ ΚΟΖΑΝΗΣ 18,0% 18,8% 20,6% 457 91 19,9% 20
ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΚΛΕΙΣΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΣΤΟΥΣ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ ΤΗΣ ΒΕΡΟΙΑΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2010 ΜΑΡΤΙΟΣ 2011 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΑΝΑΛΟΓΙΑ ΑΝΑΛΟΓΙΑ ΑΝΑΛΟΓΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΚΛΕΙΣΤΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΑΝΑΛΟΓΙΑ Β Ε Ρ Ο Ι Α ΜΕΓ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ 7,1% 12,8% 6,8% 73 8 11,0% ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ 13,8% 18,7% 21,0% 204 40 19,6% ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ 6,7% 9,8% 15,7% 92 10 10,9% ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 8,5% 10,1% 15,9% 119 25 21,0% ΙΠΠΟΚΡΑΤΟΥΣ 2,9% 5,4% 5,7% 35 3 8,6% ΠΡΟΦΗΤΗ ΗΛΙΑ 5,9% 2,9% 5,9% 34 3 8,8% ΠΑΝ. ΤΣΑΛΔΛΑΡΗ 9,6% 13,6% 16,5% 73 11 15,1% ΜΑΛΑΚΟΥΣΗ 0,0% 4,0% 8,3% 24 2 8,3% ΒΙΚΕΛΑ 0,0% 5,3% 13,3% 19 1 5,3% ΣΥΝΟΛΟ ΒΕΡΟΙΑΣ 8,9% 12,4% 14,3% 673 103 15,3% ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΚΛΕΙΣΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΣΤΟΥΣ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ ΤΗΣ ΕΔΕΣΣΑΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2010 ΜΑΡΤΙΟΣ 2011 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΑΝΑΛΟΓΙΑ ΑΝΑΛΟΓΙΑ ΑΝΑΛΟΓΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΚΛΕΙΣΤΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΑΝΑΛΟΓΙΑ Ε Δ Ε Σ Σ Α ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΟΥ 9,8% 14,8% 10,5% 61 6 9,8% ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ 7,3% 14,3% 15,3% 59 12 20,3% ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ 17,8 17,8% 17,6% 51 10 19,6% ΕΓΝΑΤΙΑ 22,3% 24,5% 23,2% 96 25 26,0% ΠΑΥΛΟΥ ΜΕΛΑ 18,2% 18,2% 21,2% 33 7 21,2% ΠΛ. ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ 4,8% 9,8% 15,0% 40 6 15,0% ΑΡΧΕΛΑΟΥ 31,3% 23,5% 33,3% 15 5 33,3% Ι.ΔΡΑΓΟΥΜΗ 15,6% 18,8% 25,0% 32 9 28,1% ΗΡΩΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ 22,2% 22,2% 27,6% 29 7 24,1% ΦΙΛΛΙΠΟΥ 15,6% 15,2% 22,6% 32 8 25,0% ΣΥΝΟΛΟ ΕΔΕΣΣΑΣ 15,6% 18,0% 19,7% 448 95 21,2% 21
Ο Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Δυτικής και Κεντρικής Μακεδονίας, κ. Γεώργιος Καρανίκας δήλωσε τα εξής: «Η τελευταία έρευνα της ΕΣΕΕ για τα λουκέτα καταδεικνύει τόσο την ένταση, όσο και τη σταθερότητα του εν λόγω φαινομένου την τελευταία διετία. Είναι σαφές ότι η ύφεση που έχει εδραιωθεί από τις καταστροφικές πολιτικές των Μνημονίων κατέστρεψε και τις τελευταίες εφεδρείες της Μμε επιχειρηματικότητας θέτοντας όλο και περισσότερους συναδέλφους στη μέγγενη της πτώχευσης. Ωστόσο, δεν πρέπει και δε θέλουμε να μεμψιμοιρούμε. Οι διαπιστώσεις πρέπει να γίνουν εναύσματα για πράξεις. Για αναπτυξιακές προτάσεις που θα δώσουν διέξοδο στη χειμαζόμενη αγορά. Δε θέλουμε να είμαστε απροετοίμαστοι σε ό,τι ακολουθήσει. Ούτε θέλουμε να σκεπάζουμε με ένα πέπλο ηθελημένης άγνοιας τα πραγματικά προβλήματα. Οι Έλληνες έμποροι έχουν τη γενναιότητα και τη θέληση να αντιμετωπίσουν κατάματα την κατάσταση. Αυτή την ώρα, περισσότερο από κάθε άλλη στιγμή, το ελληνικό εμπόριο χρειάζεται ενότητα, σύμπνοια και αποφασιστικότητα για τη διαχείριση της κρίσης». Οι πρόεδροι των Εμπορικών Συλλόγων Κοζάνης, Βέροιας και Έδεσσας δήλωσαν τα εξής: Δημήτρης Αθανασιάδης, Πρόεδρος Ε.Σ. Κοζάνης: «Η Κοζάνη, όπως φαίνεται και στη μελέτη έχει περίπου 20% κλειστές επιχειρήσεις, ποσοστό το οποίο θα ήταν πολύ μεγαλύτερο αν οι επιχειρήσεις δεν είχαν δεσμεύσεις λόγω των υποχρεώσεων τους σε ΟΑΕΕ, ΙΚΑ και εφορία. Εμείς από την πλευρά μας, προσπαθούμε να βοηθήσουμε τους συναδέλφους μας και περιμένουμε τις εξελίξεις». Αναστάσιος Κοντογουλίδης, Πρόεδρος Ε.Σ. Βέροιας: «Το οικονομικό περιβάλλον είναι πλέον γνωστό σε όλους. Στην τοπική αγορά της Βέροιας, ενώ πριν ένα χρόνο οι συνέπειες της κρίσης δεν ήταν ακόμα εμφανείς, σήμερα, οι περιφερειακές αγορές έχουν σχεδόν αφανιστεί, το παραδοσιακό κέντρο συρρικνώνεται, ενώ προβλέπεται ότι το καλοκαίρι ο αριθμός των κλειστών επιχειρήσεων θα αυξηθεί σημαντικά. Δυστυχώς, δεν υπάρχει καμία ένδειξη για ένα πιο αισιόδοξο και ελπιδοφόρο μέλλον.». 22
Ζαφείρης Αράπογλου, Πρόεδρος Ε.Σ. Έδεσσας: «Η κατάσταση είναι δραματική με συνεχόμενα λουκέτα στην αγορά, ενώ σύμφωνα με εκτιμήσεις και τις εμπειρίες από την τοπική αγορά, μετά το Πάσχα προβλέπεται να υπάρξει ένα ομαδικό κλείσιμο. Δυστυχώς, δεν υπάρχει καμία ένδειξη για πιο αισιόδοξες προβλέψεις. Στο μόνο που μπορούμε να ελπίζουμε είναι στις δικές μας ικανότητες και στην κοινωνική συνοχή της τοπικής κοινωνίας η οποία μπορεί να λειτουργήσει θετικά στην αντιμετώπιση της κρίσης». ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ ΗΡΑΚΛΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ Στο Ηράκλειο της Κρήτης, το ποσοστό των κλειστών επιχειρήσεων σημείωσε αύξηση, φτάνοντας το 18,7% από 17,3% το προηγούμενο εξάμηνο και 15% το προηγούμενο έτος. ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΚΛΕΙΣΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΣΤΟΥΣ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ ΗΡΑΚΛΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2010 ΜΑΡΤΙΟΣ 2011 ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΑΝΑΛΟΓΙΑ ΑΝΑΛΟΓΙΑ ΑΝΑΛΟΓΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΚΛΕΙΣΤΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΑΝΑΛΟΓΙΑ Η Ρ Α Κ Λ Ε Ι Ο Υ Καλοκαιρινού 6,3% 10,0% 14,1% 226 44 19,5% Έβανς 10,5% 12,0% 14,2% 134 20 14,9% 1821 11,0% 12,8% 15,4% 88 13 14,8% Εθν. Αντιστάσεως 22,8% 23,7% 24,1% 159 41 25,8% Αγ. Μηνά 13,8% 13,8% 25,9% 30 6 20,0% 62 Μαρτύρων 12,9% 16,2% 17,5% 294 50 17,0% Σύνολο εμπορικών δρόμων 12,3% 15,0% 17,3% 931 174 18,7% Ο Πρόεδρος Ε.Σ. Ηρακλείου, Εμμανουήλ Κουμαντάκης δήλωσε τα εξής : «Η οικονομική κρίση και η συνεχής συρρίκνωση των πραγματικών εισοδημάτων εργαζομένων και νοικοκυριών είναι προφανές ότι επηρεάζει την καταναλωτική ζήτηση με αποτέλεσμα οι εμπορικές επιχειρήσεις κυρίως του λιανικού εμπορίου να περνούν δύσκολες στιγμές για την επιβίωση τους και πολλές φορές να κλείνουν. Όσο η ασάφεια και η αβεβαιότητα στο οικονομικό περιβάλλον συνεχίζεται τόσο το φαινόμενο των λουκέτων θα επιδεινώνεται. Η σταθεροποίηση του περιβάλλοντος είναι η μόνη λύση για την αποφυγή νέων λουκέτων στην αγορά» 23
Ε. ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗ ΚΕΝΤΡΟ ΑΘΗΝΑΣ ΜΑΡΤΙΟΣ 2011 ΚΕΝΤΡΟ ΑΘΗΝΑΣ ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 24
ΘΗΣΕΩΣ ΜΑΡΤΙΟΣ 2011 ΘΗΣΕΩΣ ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 25
ΛΕΩΦΟΡΟΣ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΜΑΡΤΙΟΣ 2011 26
ΛΕΩΦΟΡΟΣ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 27
ΠΑΤΗΣΙΩΝ ΜΑΡΤΙΟΣ 2011 28
ΠΑΤΗΣΙΩΝ ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 29
ΚΗΦΙΣΙΑ ΜΑΡΤΙΟΣ 2011 ΚΗΦΙΣΙΑ ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 30
ΧΑΛΑΝΔΡΙ ΜΑΡΤΙΟΣ 2011 ΧΑΛΑΝΔΡΙ ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 31
ΣΤ. ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ Κ ΚΛΕΙΣΤΩΝ Κ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΕΙΡ ΣΕ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ Σ ΖΩΝΕΣ Στις περιοχές του Περιστερίου, της Γλυφάδας και του Αμαρουσίου προσπαθήσαμε να καταγράψουμε εμπορικές ζώνες (πιάτσες) και όχι εμπορικούς δρόμους, προσπαθώντας να προσεγγίσουμε πληρέστερα τις εμπορικές περιοχές. ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΚΛΕΙΣΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΣΕ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ ΜΑΡΟΥΣΙ ΓΛΥΦΑΔΑ ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΣΥΝΟΛΟ ΕΠΙΧ. ΚΛΕΙΣΤΕΣ ΕΠΙΧ. ΑΝΑΛΟΓΙΑ Π Ε Ρ Ι Σ Τ Ε Ρ Ι 520 120 23,1% ΓΛΥΦΑΔΑ 658 124 18,8% ΜΑΡΟΥΣΙ 329 56 17% ΜΑΡΟΥΣΙ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΖΩΝΗ ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 32
ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΖΩΝΗ ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΓΛΥΦΑΔΑ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΖΩΝΗ ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 33
ΚΕΝΤΡΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΜΑΡΤΙΟΣ 2011 ΚΕΝΤΡΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 34
ΕΔΕΣΣΑ ΜΑΡΤΙΟΣ 2011 ΕΔΕΣΣΑ ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 35
ΒΕΡΟΙΑ ΜΑΡΤΙΟΣ 2011 ΒΕΡΟΙΑ ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 36
ΗΡΑΚΛΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΜΑΡΤΙΟΣ 2011 ΗΡΑΚΛΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 37
ΛΑΡΙΣΑ ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 38
Ζ. ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Καταγραφή στο σύνολο των περιοχών της Αττικής (Κέντρο Αθήνας, Κολωνάκι, Μαρούσι, Ν. Ιωνία, Κηφισιά, Χαλάνδρι, Καλλιθέα, Πειραιάς, Περιστέρι, Γλυφάδα) Σύνολο 9.275 2374 26% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 22,5% Κέντρο Αθήνας (Πατησίων, Ερμού, Πανεπιστημίου, Σταδίου, Ακαδημίας, Σόλωνος, Τρικούπη, Μπενάκη, Θεμιστοκλέους) Σύνολο επιχειρήσεων Αναλογία 2.909 861 29,6% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 24,6% Κολωνάκι (Σκουφά, Τσακάλωφ, Π. Ιωακείμ) Σύνολο επιχειρήσεων Αναλογία 355 70 19,7% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 23,6% 39
Ν. Ιωνία (Λεωφόρος Ηρακλείου) Σύνολο επιχειρήσεων Αναλογία 590 166 28,1% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 23,1% Μαρούσι (Ερμού, Πλαστήρα, Αγ. Δημητρίου) Σύνολο επιχειρήσεων Αναλογία 223 38 17,0% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 19,5% Κηφισιά (Παπαδιαμάντη Αργυροπούλου, Παναγίτσας, Λεβίδου, Κολοκοτρώνη, Κασσαβέτη) Σύνολο επιχειρήσεων Αναλογία 351 83 23,7% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 23,8% 40
Χαλάνδρι (Χαϊμαντά, Αγίας Παρασκευής, Ανδ. Παπανδρέου) Σύνολο επιχειρήσεων Αναλογία 464 95 20% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 20,5% Καλλιθέα (Θησέως) Σύνολο επιχειρήσεων Αναλογία 564 128 22,7% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 19,6% Πειραιάς Σύνολο επιχειρήσεων Αναλογία 2.312 633 27,3% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 22,0% 41
Περιστέρι Σύνολο επιχειρήσεων Αναλογία 520 120 23,1% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 16,8 Γλυφάδα Σύνολο επιχειρήσεων Αναλογία 658 124 18,8% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 Καταγραφή στο σύνολο των υπό εξέταση εμπορικών δρόμων της Θεσσαλονίκης Σύνολο 2280 622 27,3% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 19,1% 42
Ίωνος Δραγούμη Σύνολο επιχειρήσεων 116 42 36,2% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 20,5% Κασσάνδρου Σύνολο επιχειρήσεων 279 154 55,2% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 30,0% Βενιζέλου Σύνολο επιχειρήσεων 167 56 33,5% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 19,2% 43
Ερμού Σύνολο επιχειρήσεων 160 42 26,3% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 17,8% Προξένου Κορομηλά Σύνολο επιχειρήσεων 115 21 18,3% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 11,5% Μητροπόλεως Σύνολο επιχειρήσεων 227 41 18,1% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 11,9% Εγνατία Σύνολο επιχειρήσεων 312 64 20,5% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 18,9% 44
Τσιμισκή Σύνολο επιχειρήσεων 263 36 13,7% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 11,6% Αγίας Σοφίας Σύνολο επιχειρήσεων 188 77 41,0% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 27,8% Βασιλίσσης Όλγας Σύνολο επιχειρήσεων 453 89 19,6% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 19,7% 45
Καταγραφή στο σύνολο των εμπορικών δρόμων της Λάρισας Σύνολο 1.151 203 17,6% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 16,5% ΠΑΝΟΥ Σύνολο 25 7 28,0% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 30,4% ΕΡΜΟΥ Σύνολο 27 1 3,7% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 3,7% ΟΛΥΜΠΟΥ Σύνολο 25 5 20,0% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 10,0% ΦΙΛΕΛΛΗΝΩΝ Σύνολο 47 9 19,1% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 22,9% 23 ης ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ Σύνολο 47 8 17,0% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 11,4% 28ης ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ Σύνολο 63 12 19,0% 46
ΠΑΠΑΚΥΡΙΑΖΗ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 12,9% Σύνολο 83 8 9,6% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 13,7% ΑΣΚΛΗΠΙΟΥ Σύνολο 89 22 24,7% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 19,5% ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ Σύνολο 74 20 27,0% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 22,5% ΠΑΤΡΟΚΛΟΥ Σύνολο 69 18 26,1% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 17,4% ΠΑΠΑΣΤΑΥΡΟΥ Σύνολο 17 2 11,8% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 18,7% ΠΑΝΑΓΟΥΛΗ Σύνολο 108 19 17,6% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 14,2% ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ Σύνολο 95 15 15,8% ΜΕΓ.ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ Σύνολο ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 20,8% 47
ΚΟΥΜΑ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΗΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ ΤΗΣ ΕΣΕΕ 67 9 13,4% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 11,0% Σύνολο 116 21 18,1% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 14,5% ΡΟΥΣΒΕΛΤ Σύνολο 88 8 9,1% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 15,9% ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ Σύνολο 111 19 17,1% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 17,6% Καταγραφή στο σύνολο των υπό εξέταση εμπορικών δρόμων της Κοζάνης Σύνολο 457 91 19,9% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 20,6% 48
Πλατεία Νίκης Σύνολο 28 ης Οκτωβρίου Σύνολο Ι.Τράντα Σύνολο Τσιμινάκη Σύνολο Παύλου Μελά Σύνολο 9 1 11,1% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 0% 28 4 14,3% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 17,9% 99 27 27,3% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 26,3% 36 7 19,4% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 16,7% 92 15 16,3% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 16,3% Ερμού Σύνολο Μακεδονομάχων 17 4 23,5% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 23,5% 49
Σύνολο Βενιζέλου Σύνολο 43 6 14,3% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 16,3% 60 16 26,7% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 33,3% Μεγάλου Αλεξάνδρου Σύνολο 73 10 15,1% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 13,7% Καταγραφή στο σύνολο των εμπορικών δρόμων της Βέροιας Σύνολο 673 103 15,3% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 14,3% ΜΕΓ.ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ Σύνολο 73 8 11,0% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 6,8% ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ 50
Σύνολο ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ 204 40 19,6% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 21,0% Σύνολο 92 10 10,9% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 15,7% ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ Σύνολο 119 25 21,0% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 15,9% ΙΠΠΟΚΡΑΤΟΥΣ Σύνολο 35 3 8,6% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 5,7% ΠΡΟΦΗΤΗ ΗΛΙΑ Σύνολο 34 3 8,8% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 5,9% ΠΑΝ.ΤΣΑΛΔΑΡΗ Σύνολο 73 11 15,1% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 16,5% ΜΑΛΑΚΟΥΣΗ Σύνολο 24 2 8,3% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 8,3% ΒΙΚΕΛΑ 51
Σύνολο 19 1 5,3% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 13,3% Καταγραφή στο σύνολο των εμπορικών δρόμων της Έδεσσας Σύνολο 448 95 21,2% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 19,7% ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΟΥ Σύνολο ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ Σύνολο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ Σύνολο ΕΓΝΑΤΙΑ Σύνολο 61 6 9,8% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 10,5% 59 12 203% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 15,3% 51 10 19,6% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 17,6% 96 25 26,0% 52
ΠΑΥΛΟΥ ΜΕΛΑ Σύνολο ΠΛ. ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ Σύνολο ΑΡΧΕΛΑΟΥ Σύνολο Ι.ΔΡΑΓΟΥΜΗ Σύνολο ΗΡ.ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ Σύνολο ΦΙΛΙΠΠΟΥ Σύνολο ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 23,2% 33 7 21,2% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 21,2% 40 6 15,0% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 15,0% 15 5 33,3% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 33,3% 32 9 28,1% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 25,0% 29 7 24,1% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 27,6% 32 7 25,0% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 22,6% 53
Καταγραφή στο σύνολο των υπό εξέταση εμπορικών δρόμων του Ηρακλείου Κρήτης Σύνολο ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 931 174 18,7% 17,3% ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΟΥ Σύνολο επιχειρήσεων 226 44 19,4% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 14,1% ΕΒΑΝΣ Σύνολο επιχειρήσεων 134 20 14,9% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 14,2% 54
1821 Σύνολο επιχειρήσεων 88 13 14,8% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 15,4% ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΩΣ Σύνολο επιχειρήσεων 159 41 25,8% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 24,1% ΑΓ.ΜΗΝΑ Σύνολο επιχειρήσεων 30 6 20,0% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 25,9% 55
62 ΜΑΡΤΥΡΩΝ Σύνολο επιχειρήσεων 294 50 17,0% ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2011 17,5% Η. Η ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Η χρήση της τεχνικής της επιτόπιας παρατήρησης καταγραφής εξασφαλίζει την εγκυρότητα των αποτελεσμάτων της έρευνας. Το φαινόμενο των λουκέτων αποδεικνύεται ότι εμφανίζει μεγάλο σκοτεινό αριθμό, με αποτέλεσμα τα επίσημα στοιχεία που προκύπτουν από τους αρμόδιους οργανισμούς και τα επιμελητήρια, να μην αποτυπώνουν το πραγματικό μέγεθος του φαινομένου. Εκτιμάται δηλαδή ότι ένα σημαντικό ποσοστό των επιχειρήσεων που ουσιαστικά έχουν κλείσει, ωστόσο δεν έχουν τακτοποιήσει τις απαιτούμενες γραφειοκρατικές απαιτήσεις για τη τυπική τους διαγραφή. Δεδομένης αυτής της συνθήκης η επιτόπια καταγραφή αποτελεί τη πλέον έγκυρη τεχνική συλλογής των δεδομένων. Η έρευνα βασίζεται σε διαχρονικό σχεδιασμό και πραγματοποιείται σε εξαμηνιαία βάση από τον Αύγουστο του 2010. Αυτή η προσέγγιση εξασφαλίζει τη δυνατότητα διερεύνησης της δυναμικής (τάσης) του φαινομένου, τη συγκρισιμότητα των στοιχείων, και την αξιοπιστία των στατιστικών εκτιμήσεων για την μελλοντική εξέλιξη της κατάστασης. Η δειγματοληψία που χρησιμοποιήθηκε είναι σκόπιμη και διενεργήθηκε σε δύο στάδια. 56
Στο πρώτο στάδιο επιλέχθηκαν οι ευρύτερες γεωγραφικές περιοχές (δήμοι) που θα συμπεριληφθούν στο δειγματοληπτικό πλαίσιο. Ειδικά για την Αττική, στο δείγμα συμπεριελήφθησαν οι δήμοι με το μεγαλύτερο συνολικό κύκλο εργασιών αλλά και περιοχές όπως η Γλυφάδα, το Περιστέρι και το Μαρούσι που συνιστούν ειδικές περιπτώσεις αποκεντρωμένων τοπικών αγορών και οι οποίες εξετάστηκαν σε επίπεδο εμπορικής ζώνης και όχι εμπορικού δρόμου. Στο δεύτερο στάδιο της δειγματοληψίας καθορίστηκαν οι δειγματοληπτικές περιοχές, ορίστηκαν δηλαδή οι συγκεκριμένες γεωγραφικές τοποθεσίες (διαδρομές) που αποτέλεσαν το δείγμα. Εκτός από τις δειγματοληπτικές περιοχές που συγκροτούν τοπικές αγορές, έχουν συμπεριληφθεί στο δείγμα μεμονωμένοι εμπορικοί δρόμοι με υψηλή συγκέντρωση επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, οι οποίοι ωστόσο εκτείνονται σε περισσότερο από έναν Δήμο. Σε αυτές τις περιπτώσεις έχουν απογραφεί πλήρως οι επιχειρήσεις σε όλο το μήκος του εμπορικού δρόμου. Το κριτήριο επιλογής των οδών που συμπεριελήφθησαν στο δείγμα είναι ποιοτικό. Σκοπός του σχεδιασμού της δειγματοληψίας είναι η εξασφάλιση της αντιπροσώπευσης του πλέον δυναμικού μεριδίου των εμπορικών επιχειρήσεων εντός των προκαθορισμένων περιοχών, καθώς σε αυτό το κομμάτι αποτυπώνεται σε μεγαλύτερο βαθμό και η γενικότερη τάση της αγοράς. Οι εμπορικές επιχειρήσεις, αντιμετωπίζονται ως μέρος ενός ευρύτερου συνόλου επιχειρηματικών δραστηριοτήτων οι οποίες και συγκροτούν την έννοια της τοπικής αγοράς (εμπορικής περιοχής). Υπό αυτό το πρίσμα ως δειγματοληπτικές μονάδες ορίστηκαν, όχι μόνο τα (ανοιχτά ή κλειστά) εμπορικά καταστήματα, αλλά και οι επιχειρήσεις που συναποτελούν την τοπική αγορά 4. Κατά την επιτόπια έρευνα καταγράφηκαν ένα προς ένα όλα τα καταστήματα και οι επιχειρήσεις που βρίσκονται στις επιλεχθείσες περιοχές. 4 Εκτός των εμπορικών στο δείγμα έχουν συμπεριληφθεί διάφορες μεταποιητικές επιχειρήσεις και υπηρεσίες. 57
Στην ευρύτερη περιοχή της Αθήνας επιλέχθηκαν σε πρώτη φάση οι δήμοι Αθηναίων, Πειραιώς, Χαλανδρίου, Αμαρουσίου, Περιστερίου, Κηφισιάς και Γλυφάδας. Στον Πίνακα 1 καταγράφεται ο συνολικός κύκλος εργασιών των Δήμων (για το σύνολο των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων) που έχουν συμπεριληφθεί στο δείγμα. Πίνακας 1 ΝΟΜΟΣ ΔΗΜΟΣ ΚΥΚΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΑΤΤΙΚΗΣ ΔΗΜΟΣ ΑΘΗΝΑΙΩΝ 91.180.730.609 ΑΤΤΙΚΗΣ ΔΗΜΟΣ ΑΜΑΡΟΥΣΙΟΥ 24.778.857.997 ΑΤΤΙΚΗΣ ΔΗΜΟΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 10.181.557.190 ΑΤΤΙΚΗΣ ΔΗΜΟΣ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙΟΥ 10.130.350.868 ΑΤΤΙΚΗΣ ΔΗΜΟΣ ΚΗΦΙΣΙΑΣ 9146.058.148 ΑΤΤΙΚΗΣ ΔΗΜΟΣ ΧΑΛΑΝΔΡΙΟΥ 7.858.720.396 ΑΤΤΙΚΗΣ ΔΗΜΟΣ ΓΛΥΦΑΔΑΣ 2.312.162.064 Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ, ΙΝΕΜΥ Στον Πίνακα 2, αναφέρεται το μέγεθος του δείγματος των επιχειρήσεων ανά δήμο καθώς και ο συνολικός αριθμός των επιχειρήσεων οι οποίες έχουν επιλεγεί ως πληθυσμός της έρευνας (επιχειρηματικές δραστηριότητες που συγκροτούν τις τοπικές αγορές) στην Αττική. Πίνακας 2 ΝΟΜΟΣ ΔΗΜΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΜΕΓΕΘΟΣ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΑΤΤΙΚΗΣ ΔΗΜΟΣ ΑΘΗΝΑΙΩΝ 81.908 3.264 ΑΤΤΙΚΗΣ ΔΗΜΟΣ ΑΜΑΡΟΥΣΙΟΥ 7.980 329 17.384 2.312 ΑΤΤΙΚΗΣ ΔΗΜΟΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΔΗ ΜΟΣ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙΟΥ 11.825 520 ΑΤΤΙΚΗΣ ΔΗΜΟΣ ΚΗΦΙΣΙΑΣ 5.395 351 ΑΤΤΙΚΗΣ ΔΗΜΟΣ ΧΑΛΑΝΔΡΙΟΥ 7.373 464 ΑΤΤΙΚΗΣ ΔΗΜΟΣ ΓΛΥΦΑΔΑΣ 7.121 658 ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΟΙ ΕΜΠΟΡΙΚΟΙ ΔΡΟΜΟΙ ΛΕΩΦΟΡΟΣ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ 590 ΘΗΣΕΩΣ 564 ΣΥΝΟΛΟ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ 9.052 Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ, ΙΝ.ΕΜ.Υ 58
Στους πίνακες 3 & 4 αντιστοίχως, αναφέρονται ο κύκλος εργασιών και το μέγεθος του δείγματος των επιχειρήσεων, καθώς και ο συνολικός πληθυσμός αυτών, ανά δήμο στην Περιφέρεια. Πίνακας 3 ΝΟΜΟΣ ΔΗΜΟΣ ΚΥΚΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 11.470.316.545 ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΔΗΜΟΣ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ 4.054.429.694 ΛΑΡΙΣΑΣ ΔΗΜΟΣ ΛΑΡΙΣΑΣ 2.470.553.801 ΚΟΖΑΝΗΣ ΔΗΜΟΣ ΚΟΖΑΝΗΣ 1.137.369.716 ΗΜΑΘΙΑΣ ΔΗΜΟΣ ΒΕΡΟΙΑΣ 981.487.501,5 ΠΕΛΛΑΣ ΔΗΜΟΣ ΕΔΕΣΣΑΣ 330.120.597,9 Πίνακας 4 ΝΟΜΟΣ ΔΗΜΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΕΓΕΘΟΣ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ ΔΗΜΟΣ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 36009 2.280 ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΔΗΜΟΣ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ 13501 931 ΛΑΡΙΣΑΣ ΔΗΜΟΣ ΛΑΡΙΣΑΣ 10257 1151 ΚΟΖΑΝΗΣ ΔΗΜΟΣ ΚΟΖΑΝΗΣ 4078 457 ΗΜΑΘΙΑΣ ΔΗΜΟΣ ΒΕΡΟΙΑΣ 3583 673 ΠΕΛΛΑΣ ΔΗΜΟΣ ΕΔΕΣΣΑΣ 1736 448 59
ΣΤ. ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΣΤ.1. Εκτίμηση δείκτη επιβίωσης για την Αθήνα Η πρόβλεψη για τον δείκτη επιβίωσης των επιχειρήσεων στο κέντρο της Αθήνας βασίστηκε στην επιλογή ενός στατιστικού μοντέλου που να προσαρμόζεται όσο το δυνατόν πιο ικανοποιητικά στα μέχρι στιγμής δεδομένα. Μέσω της διαδικασίας Curve Estimation του στατιστικού πακέτου Spss εκτιμήθηκαν για τα 4 σημεία (που είναι το ποσοστό των ανοιχτών επιχειρήσεων τις δεδομένες χρονικές στιγμές που πραγματοποιήθηκε η καταγραφή), το γραμμικό μοντέλο παλινδρόμησης και άλλα 8 μη γραμμικά μοντέλα, όπως φαίνεται στον ακόλουθο πίνακα με ανεξάρτητη μεταβλητή τον χρόνο. ΜΟΝΤΕΛΑ ΚΑΙ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΠΑΡΑΜΕΤΡΩΝ Εξαρτημένη μεταβλητή : ποσοστό ανοιχτών επιχειρήσεων μεταβλητότητας Έλεγχος προσαρμογής μοντέλου Εκτιμήσεις παραμέτρων Μοντέλο R τετράγ ωνο F df1 df2 Sig. Σταθερός όρος b1 b2 Linear.945 34.564 1 2.028.851.036 Logarithmic.929 26.199 1 2.036.822.076 Inverse.864 12.758 1 2.070.693.132 Quadratic.945 8.666 2 1.234.853.038.001 Compound.945 34.509 1 2.028.855.954 Power.919 22.698 1 2.041.823.100 S.847 11.052 1 2.080.363.171 Growth.945 34.509 1 2.028.156.047 Exponential.945 34.509 1 2.028.855.047 60
Το R2 το οποίο δηλώνει το μέγεθος της προσαρμογής του μοντέλου στα δεδομένα, καθώς και ο έλεγχος αν οι συντελεστές των μοντέλων είναι ταυτόχρονα ίσοι με μηδέν είναι τα πρώτα κριτήρια για την επιλογή του βέλτιστου μοντέλου. Από τον πίνακα γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι το γραμμικό (Linear) μαζί με άλλα 4 μη γραμμικά μοντέλα (Quadratic, Compound, Growth και Exponential) είναι ισοδύναμα. Υπολογίζοντας και το τυπικό σφάλμα των εκτιμήσεων που φαίνονται στον ακόλουθο πίνακα, καταλήγουμε ωστόσο ότι το γραμμικό μοντέλο είναι αυτό που μας δίνει τις ασφαλέστερες εκτιμήσεις. Μοντέλα R R τετράγωνο Προσαρμοσμένο R τετράγωνο Τυπικό σφάλμα εκτι μήσεων Linear.972.945.918.014 Quadratic.972.945.836.019 Compound.972.945.918.018 Growth.972.945.918.018 Exponential.972.945.918.018 Οι εκτιμήσεις για τους συντελεστές του γραμμικού μοντέλου και η αλγεβρική μορφή του σύμφωνα με αυτές είναι ως εξής: Γραμμικό Μοντέλο Μη τυποποιημένοι συντελεστές Τυποποιημένοι συντελεστές B Τυπικό σφάλμα Beta t Sig. Case Sequence.036.006.972 5.879.028 (Constant).851.017 51.030.000 Y = b0 + (b1 * t) Y = 0.851 0.036 t 61
Το μοντέλο κατασκευάστηκε με ανεξάρτητη μεταβλητή το χρόνο όπου η κάθε χρονική στιγμή απέχει από την προηγούμενη και την επόμενη κατά ένα εξάμηνο, αφού οι μετρήσεις γίνονται ανά εξάμηνο. Η πρώτη μέτρηση αντιστοιχεί για t = 1 επομένως η φυσική ερμηνεία του σταθερού όρου είναι το ποσοστό των ανοιχτών επιχειρήσεων στο κέντρο της Αθήνας τη χρονική στιγμή t = 0 δηλαδή τον Μάρτιο του 2010 που σύμφωνα με το μοντέλο είναι ίσο με 85.1%. Σύμφωνα με το μοντέλο το ποσοστό των ανοιχτών επιχειρήσεων ανά εξάμηνο θα μειώνεται κατά 3.6% και οι εκτιμήσεις που παίρνουμε για τις πρώτες τέσσερις χρονικές στιγμές είναι οι ακόλουθες. Χρονική στιγμή Εκτιμήσεις Γραμμικού Μοντέλου Παρατηρούμενες τιμές 1η 0.815 0.82 2η 0.779 0.766 3η 0.744 0.756 4η 0.708 0.704 Για την πέμπτη μέτρηση t = 5 παίρνουμε την εκτίμηση των ανοιχτών επιχειρήσεων για τον Αύγουστο του 2012 όπου είναι: Υ = 0.851 0.036 5 = 0.671 Δηλαδή, αναμένουμε ότι σε ένα εξάμηνο το ποσοστό των ανοιχτών επιχειρήσεων στο κέντρο της Αθήνας θα ανέρχεται μόλις στο 67.1%. Ωστόσο, να σημειώσουμε ότι αυτά τα ποσοστά έχουν αποκλειστικά ενδεικτικό χαρακτήρα αναφορικά με τη δυναμική του φαινομένου, και δεν στοιχειοθετούν αξιόπιστη πρόβλεψη για τη μέλλον. Το Γραμμικό μοντέλο δεν είναι το καταλληλότερο για να προβλέψουμε την εξαρτημένη μεταβλητή σε 62
μακροχρόνιες χρονικές στιγμές. Αυτή η αδυναμία οφείλεται στο γεγονός ότι, σύμφωνα με αυτό το μοντέλο το ποσοστό των ανοιχτών επιχειρήσεων συνεχώς θα μειώνεται χωρίς να υπάρχει ένα κάτω όριο το οποίο δεν μπορεί να ξεπεράσει, και μια τέτοια πρόβλεψη προφανώς δεν μπορεί να είναι ρεαλιστική. Πιο ρεαλιστικό θα ήταν ένα μη γραμμικό μοντέλο που θα είχε ένα κατώφλι για το ποσοστό των ανοιχτών επιχειρήσεων που δεν θα μπορούσε να πέσει κάτω από αυτό. Αν είχαμε στη διάθεσή μας περισσότερες παρατηρήσεις θεωρητικά θα μπορούσαμε να κατασκευάσουμε ένα τέτοιο μοντέλο, αλλά λόγω του μικρού αριθμού των παρατηρήσεων την δεδομένη στιγμή οφείλουμε να χρησιμοποιήσουμε το γραμμικό μοντέλο παλινδρόμησης ως ποιό αξιόπιστο από τα υπόλοιπα. ΣΤ.2. Στατιστική σημαντικότητα διαφορών στις αναλογίες κλειστών ανοιχτών επιχειρήσεων σε Αθήνα και Πειραιά. Οι διαφορές που παρατηρήθηκαν στις αναλογίες κλειστών ανοιχτών επιχειρήσεων, Με το κέντρο της Αθήνας και του Πειραιά να εμφανίζουν μεγαλύτερα ποσοστά κλειστών σε σύγκριση με τις τοπικές αγορές (περιφερειακοί δήμοι), επιβεβαιώνονται ως σημαντικές από τον στατιστικό έλεγχο. Αναλυτικότερα, εφαρμόστηκε το στατιστικό κριτήριο Z1 σε επίπεδο σημαντικότητας α = 0,05 με στόχο να ελεγχθεί η στατιστική σημαντικότητα των διαφορών που παρουσιάζουν οι υπό εξέταση δήμοι συγκριτικά με το κέντρο της Αθήνας (μαζί με την περιοχή του Κολωνακίου). Το στατιστικό κριτήριο Z1 υπολογίζεται μέσω του τύπου : 63
Οι τιμές που προκύπτουν από την εφαρμογή του τύπου συγκρίνονται με την τιμή zα/2 της κανονικής κατανομής που ισούται με 1.96. Όταν η τιμή του Z που υπολογίστηκε είναι μεγαλύτερη από την τιμή της κανονικής κατανομής το αποτέλεσμα είναι στατιστικά σημαντικό. Μπορούμε σε αυτή την περίπτωση να είμαστε βέβαιοι σε ποσοστό 95% ότι αυτές οι διαφορές στα ποσοστά δεν οφείλονται σε τυχαίους παράγοντες. Στον επόμενο πίνακα παρουσιάζονται οι τιμές του κριτηρίου που υπολογίστηκαν για τις συγκρίσεις των ποσοστών μεταξύ των περιοχών και αναφέρεται η σημαντικότητα των διαφορών που εμφανίζονται. ΠΕΡΙΟΧΕΣ Ζ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΗΤΑ ΔΙΑΦΟΡΑΣ ΠΟΣΟΣΤΩΝ Αθήνα Πειραιάς 0,99 Όχι Αθήνα Καλλιθέα 3 Ναι Αθήνα Μαρούσι 5.18 Ναι Αθήνα Ν. Ιωνία 0.19 Όχι Αθήνα Χαλάνδρι 4.21 Ναι Αθήνα Κηφισιά 1.99 Ναι Αθήνα Περιστέρι 2.68 Ναι Αθήνα Γλυφάδα 5.65 Ναι Συμπεράνουμε δηλαδή με βαθμό βεβαιότητας 95% ότι το ποσοστό των κλειστών επιχειρήσεων στην Αθήνα διαφέρει σημαντικά από όλες τις υπόλοιπες περιοχές, με εξαίρεση τον Πειραιά και τη Νέα Ιωνία, και αυτή η διαφορά δεν οφείλεται σε τυχαίους παράγοντες. ΣΤ.3. Εκτίμηση δείκτη επιβίωσης για τη Θεσσαλονίκη Η πρόβλεψη για τον δείκτη επιβίωσης των επιχειρήσεων στη Θεσσαλονίκη βασίστηκε στην ίδια στατιστική διαδικασία που ακολουθήθηκε και για την περίπτωση της Αθήνας. Μέσω της διαδικασίας Curve Estimation του στατιστικού πακέτου Spss εκτιμήθηκαν το γραμμικό μοντέλο παλινδρόμησης και άλλα 8 μη γραμμικά μοντέλα, όπως φαίνεται στον ακόλουθο πίνακα. 64