Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Παρασκευή 2 Μαίου Ελληνική Οικονομία ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ

Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Παρασκευή 2 Μαίου 2014 ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ Ελληνική Οικονομία Σε μια Έκθεση-σταθμό για την ελληνική οικονομία, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (ΕΕ), μετά την ολοκλήρωση της 4 ης Εξέτασης του 2 ου Προγράμματος Προσαρμογής, αναγνωρίζει, πλέον, τη μεγάλη πρόοδο που έχει σημειώσει η Ελλάδα στη δημοσιονομική προσαρμογή, τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και στην ουσιαστική βελτίωση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας της χώρας. Επίσης, η ΕΕ επισημαίνει τώρα με πολύ λιγότερες επιφυλάξεις - τις σημαντικές προοπτικές της Ελλάδος για έγκαιρη έξοδο από την κρίση και για την είσοδό της σε πορεία υγιούς ανάπτυξης από το 2014. Ταυτόχρονα, την 28 η Απριλίου 2014 ανακοινώθηκε η εκδήλωση μη δεσμευτικού ενδιαφέροντος για την απόκτηση του 67% του ΟΛΠ από έξι (6) μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους, μεταξύ των οποίων και από ομίλους που έχουν ηγετική θέση στην παγκόσμια κατάταξη στον τομέα της διαχείρισης λιμένων. Η εξέλιξη αυτή σηματοδοτεί όχι μόνο την είσπραξη σημαντικών εσόδων από το κράτος από την ιδιωτικοποίηση, αλλά, το σπουδαιότερο, ο νέος διαχειριστής αναμένεται να συμβάλλει σε ακόμη μεγαλύτερη αύξηση του μεταφορικού έργου μέσω του Λιμένα του Πειραιά, από τη σημαντική αύξηση που ήδη σημειώνεται τα τελευταία έτη μετά την πρώτη ιδιωτικοποίηση του σημαντικού αυτού περιουσιακού στοιχείου της χώρας. Επιπλέον, η ανάπτυξη του λιμένα σηματοδοτεί και την ανάπτυξη του τομέα των μεταφορών στη χώρα και της ελληνικής οικονομίας γενικότερα.. Οι εξελίξεις αυτές αποτελούν πρόσθετες ενδείξεις για το γεγονός ότι το ενδιαφέρον του ξένου επιχειρηματικού και επενδυτικού κεφαλαίου για την Ελλάδα είναι τώρα πολύ υψηλό και σταθερό και ότι το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων από εδώ και πέρα εισέρχεται σε μια νέα πολύ πιο αποφασιστική και πιο αποδοτική για τη χώρα φάση ταχείας υλοποίησης. Ειδικότερα, οι ιδιωτικοποιήσεις που ήδη έχουν ολοκληρωθεί, όπως, για παράδειγμα, της εταιρείας Ελληνικό ΑΕ και του Αστέρα της Βουλιαγμένης, αλλά και οι ιδιωτικοποιήσεις που βρίσκονται στο στάδιο της υλοποίησης, όπως του ΟΛΠ, σηματοδοτούν ένα μεγάλο όγκο επενδύσεων στα επόμενα έτη, με ουσιαστική συμβολή του ξένου επιχειρηματικού κεφαλαίου, και γενικότερη αναζωπύρωση της οικονομικής - επιχειρηματικής δραστηριότητας στη χώρα, με σημαντικές επιπτώσεις στην αύξηση της απασχόλησης και στην ανάπτυξη. Αυτές οι αναπτυξιακές προοπτικές της χώρας αναγνωρίζονται τώρα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία στην προαναφερθείσα Έκθεσή της προβλέπει αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ κατά 0,6% το 2014 και στη συνέχεια κατά 2,9% το 2015, 3,7% το 2016 3,5% το 2017 και κατά 3,2% το 2018. Η σημαντική αυτή ανάκαμψη της οικονομίας θα προκύψει από την αύξηση των επενδύσεων παγίου κεφαλαίου κατά 5,3% το 2014 και στη συνέχεια κατά 11,7% το 2015 και κατά 14,5% το 2016, σηματοδοτώντας την σημαντική αύξηση και των ιδιωτικών επενδύσεων, κυρίως με την προσέλκυση Ξένων Άμεσων Επενδύσεων (ΞΑΕ) από το 2015 και μετά σε μεγάλο βαθμό στα πλαίσια της υλοποίησης του προγράμματος των ιδιωτικοποιήσεων, όπως προαναφέρθηκε. Επιπλέον, η ΕΕ προβλέπει τώρα την ανάκαμψη και της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά 1,6% το 2015 και κατά 2,2% το 2016, μετά τη νέα πτώση κατά -1,8% το 2014, από -6,0% το 2013. Με αυτό το ρυθμό το ποσοστό της ιδιωτικής κατανάλωσης αναμένεται να μειωθεί στο 63,4% του ΑΕΠ το 2018, από 68,5% του ΑΕΠ το 2013 και από 73,9% του ΑΕΠ το 2009. Όσον αφορά την συμβολή του εξωτερικού τομέα στην αύξηση του ΑΕΠ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμά ότι αυτή θα συνεχίσει να είναι θετική κατά 1,5 ποσοστιαίες μονάδες (π.μ.) το 2014, 0,84 π.μ. το 2015, 0,23 π.μ. το 2016, 0,69 π.μ. το 2017 και 0,51 π.μ. το 2018, από 2,0 π.μ. το 2013 (Διάγραμμα 1). 6,0 4,0 2,0 0,0 2,0 4,0 6,0 8,0 10,0 12,0 40,0 35,0 30,0 25,0 20,0 Διάγραμμα 1. Επίπτωση στη μεταβολή του ΑΕΠ 0,1 0,3 3,0 0,2 6,2 3,9 3,0 2,4 2,9 3,7 3,5 3,2 2,0 1,5 2,1 3,5 2,8 2,7 0,6 0,8 0,7 0,2 0,5 0,9 3,1 3,9 4,9 7,1 5,8 7,0 Εγχώρια Ζήτηση 7,9 Καθαρές εξαγωγές 9,5 10,9 % αύξηση ΑΕΠ 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 Διάγραμμα 2. Συμβολή εξαγωγών και εισαγωγών αγαθών και υπηρεσιών στο ΑΕΠ 24,2 Εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών ως % του ΑΕΠ Εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών ως % του ΑΕΠ 20,1 22,2 25,4 26,9 24,0 27,9 28,5 28,7 29,2 29,5 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 Αυτή η θετική συμβολή στην ανάπτυξη των καθαρών εξαγωγών θα προκύψει κατά κύριο λόγο από την ήδη αυξανόμενη εξωστρέφεια της ελληνικής

οικονομίας, ως ακολούθως: Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών αναμένεται να ανέλθουν στο 29,5% του ΑΕΠ το 2018, από 27,9% του ΑΕΠ το 2014, 26,9% του ΑΕΠ το 2013 και από 20,1% του ΑΕΠ το 2009. Αντίθετα, οι εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών θα μειωθούν στο 27,4% του ΑΕΠ το 2018, από 28,3% του ΑΕΠ το 2013 και από 38,3% του ΑΕΠ το 2008. (Βλέπε το Διάγραμμα 2). Έτσι, το εξωτερικό ισοζύγιο αγαθών και υπηρεσιών θα καταγράψει πλεόνασμα ύψους 0,8% του ΑΕΠ το 2015, 1,0% του ΑΕΠ το 2016, 1,7% του ΑΕΠ το 2017 και 2,1% του ΑΕΠ το 2018, από έλλειμμα -1,4% του ΑΕΠ το 2013 και από το μεγάλο έλλειμμα ύψους -14,1% του ΑΕΠ το 2008 (Βλέπε Διάγραμμα 3). Στο υπόδειγμα αυτό η αύξηση του ποσοστού των εξαγωγών στο ΑΕΠ της χώρας πραγματοποιείται με ταυτόχρονη υποκατάσταση εισαγωγών από εγχώρια παραγωγή και με ουσιαστική αύξηση της εγχώριας προστιθέμενης αξίας των εξαγωγών. 4,0 2,0 0,0 2,0 4,0 6,0 8,0 10,0 12,0 14,0 16,0 Διάγραμμα 3. Εξωτερικό Ισοζύγιο αγαθών και υπηρεσιών ως % του ΑΕΠ (Ευρωπαϊκή Επιτροπή) 14,1 11,4 8,9 7,0 3,3 1,4 0,0 0,8 1,0 1,7 2,1 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 Απασχόληση Ανεργία: Ακόμα πιο σημαντικές είναι οι προβλέψεις της Ε. Επιτροπής για την εξέλιξη της απασχόλησης και της ανεργίας στην Ελλάδα στην περίοδο 2014-2018, όπως φαίνεται στον ακόλουθο Πίνακα 1. Πίνακας 1. Εκτιμήσεις της Ευρωπαίκής Επιτροπής για την εξέλιξη της απασχόλησης και της ανεργίας στην περίοδο 2014 2018 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 Εργατικό Δυναμικό 5.280,0 5.290,5 5.232,3 5.227,1 5.232,3 5.232,3 5.232,3 Συνολική Απασχόληση 4.076,2 3.925,4 3.948,9 4.051,6 4.213,6 4.335,8 4.401,5 Ετήσια % Δ 3,7% 0,6% 2,6% 4,0% 2,9% 1,5% Ανεργία 1.203,8 1.365,2 1.283,4 1.175,5 1.018,7 896,5 830,8 % Ανεργίας 22,8% 25,8% 24,5% 22,5% 19,5% 17,1% 15,9% Η μέση ετήσια αύξηση της απασχόλησης στην περίοδο αυτή εκτιμάται στο 2,3% και το 2018 θα απασχολούνται, σύμφωνα με αυτές τις εκτιμήσεις, 476 χιλ. άτομα περισσότερα από το 2013, με αντίστοιχη μείωση της ανεργίας. Η τελευταία αναμένεται να διαμορφωθεί στα 830,8 χιλ. άτομα (15,9% του εργατικού δυναμικού) το 2018, από 1.365,2 χιλ. άτομα (25,8% του εργατικού δυναμικού) το 2013 και από 24,5% του εργατικού δυναμικού το 2014. Με αυτή τη σημαντική αύξηση της απασχόλησης, η υπόθεση για μέση ετήσια αύξησης της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά 1,2% στην περίοδο 2014-2018 κρίνεται μάλλον συντηρητική. Οι ανωτέρω προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την εξέλιξη του ΑΕΠ στα επόμενα έτη σηματοδοτούν ασφαλώς την προοπτική για την απολύτως ομαλή υλοποίηση του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής της χώρας στην περίοδο 2014-2018, χωρίς δημοσιονομικά και ασφαλώς χωρίς χρηματοδοτικά κενά. Με μέσο ετήσια ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ άνω του 3,4% στην περίοδο 2015-2018 (παρά την υπόθεση για συνέχιση της πτωτικής πορείας της δημόσιας κατανάλωσης κατά -1,8% το 2014, -2,0% το 2015, 0,0% το 2016, +0,4% το 2017 και +1,5% το 2018), η επίτευξη των πρωτογενών πλεονασμάτων στη ΓΚ ύψους 3,0% του ΑΕΠ το 2015 και 4,5% του ΑΕΠ μετά το 2016 μπορεί είναι εφικτή. Ωστόσο, μετά τις πρόσφατες εξελίξεις στον τομέα της αύξησης των μετοχικών κεφαλαίων των συστημικών τραπεζών, και την αναμενόμενη νέα μείωση των δαπανών για τόκους στα ΕΓΔ, η βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους εξασφαλίζεται και με πρωτογενή πλεονάσματα στη γενική κυβέρνηση της τάξης του 4,0% μετά το 2016, ή ελαφρά χαμηλότερα. Ωστόσο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποθέτει, όπως και παλαιότερα, ότι τα έσοδα της γενικής κυβέρνησης (ΓΚ) θα υστερήσουν στην περίοδο της ανάκαμψης και ανάπτυξης της οικονομίας και θα μειωθεούν από 44,0% του ΑΕΠ το 2013 και 44,6% του ΑΕΠ το 2014, σε 43,2% του ΑΕΠ το 2015 και σε 42,4% του ΑΕΠ το 2016 και ακόμη χαμηλότερα στο 42,2% του ΑΕΠ το 2017. Πίνακας 2. Εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την εξέλιξη του Πρωτογενούς Πλεονάσματος 2014 2018 2012 2013 2014 2015 2016 2017 Έσοδα ΓΚ (% ΑΕΠ) 43,8% 44,0% 44,6% 43,2% 42,4% 42,2% Έσοδα ΓΚ (Δισ ) 84,7 80,2 81,1 81,2 83,6 87,2 Πρωτογενείς Δαπάνες ΓΚ 87,3 78,7 78,2 77,6 78,6 79,8 Πρωτογενές Πλεόνασμα ΓΚ 2,6 1,5 2,9 3,6 5,0 7,4 Στόχος για Πρωτ. Πλεόν. ΓΚ 2,6 0,0 2,9 5,6 8,9 9,3 Ανάγκη για νέα μέτρα 0,0 1,5 0,0 2,0 3,9 1,9 Με μια πιο φυσιολογική πορεία στα Έσδα Εάν Έσοδα ΓΚ (% ΑΕΠ) 43,8% 44,0% 44,6% 44,5% 44,4% 43,6% Τότε Έσοδα ΓΚ (Δισ ) 84,7 80,2 81,1 83,6 87,5 90,1 Και Πρωτογ. Πλεόνασμα ΓΚ 2,6 1,5 2,9 6,0 8,9 10,3 ΑΕΠ 193,3 182,05 181,9 187,9 197,1 206,6 Με αυτή την υπόθεση εκτιμά ότι απαιτούνται πρόσθετα μέτρα ύψους 2,0 δις για να επιτευχθεί το πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 5,6 δις το 2015 και επιπλέον 1,8 δις για να επιτευχθεί το πλεόνασμα ύψους 8,9 δις το 2016. Αν αυτά τα μέτρα ληφθούν τότε το πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 9,3 δις το 2017 θα μπορεί να επιτευχθεί ακόμη και με μείωση της φορολογικής επιβάρυνσης και με αύξηση των δημοσίων δαπανών (Βλέπε τον Πίνακα 2). Ωστόσο, όπως επίσης φαίνεται στον Πίνακα 2, αυτά τα νέα μέτρα δεν θα είναι αναγκαία αν τα έσοδα της ΓΚ μειωθούν στο 44,5% του ΑΕΠ το 2015, από 44,6% του ΑΕΠ το 2014 και στη συνέχεια στο 44,4% το 2016 και στο 43,6% το 2017. Σχετικά, θα πρέπει να σημειωθεί ότι τον Ιούλιο η Ε. Επιτροπή προέβλεπε ότι τα έσοδα της ΓΚ θα διαμορφώνονταν στο 43,2% του ΑΕΠ το 2013 και στο 43,6% του ΑΕΠ το 2014. Στην πραγματικότητα, τα έσοδα του 2013 διαμορφώθηκαν στο 44,0% του ΑΕΠ (παρά τη μεταφορά σημαντικών εσόδων από το 2013 στο 2

2014), ενώ τα έσοδα του 2014 εκτιμώνται τώρα στο 44,6% του ΑΕΠ. Παρά το ότι η Επιτροπή μπορεί να εκτιμά την επίπτωση στα έσοδα από το 2015 από την μείωση των εισφορών στα ασφαλιστικά ταμεία κατά 3,9 π.μ. και από τυχόν άλλες φορολογικές ελαφρύνσεις που θα αποφασιστούν στα επόμενα έτη, θα πρέπει να αναμένεται ότι οι επιπτώσεις αυτών των μέτρων στα έσοδα μπορεί και πρέπει να υπερ-αντισταθμιστούν από τη βελτίωση του φοροεισπρακτικού μηχανισμού και από την μεγάλη επίσης βελτίωση του βαθμού φορολογικής συνέπειας των φορολογουμένων στην περίοδο της ανάπτυξης της οικονομίας. Σε κάθε περίπτωση, η υπόθεση για πτώση των εσόδων της ΓΚ στο 42,2% του ΑΕΠ το 2017, από 44,6% το 2014 δεν είναι συμβατή με τις εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την αύξηση του ΑΕΠ της χώρας, όπως προαναφέρθηκε. Επιπλέον, όπως επίσης προαναφέρθηκε, η επίτευξη πρωτογενών πλεονασμάτων ύψους άνω του 4,0% του ΑΕΠ μπορεί να μην είναι αναγκαία εάν πράγματι η μέση ετήσια αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ υπερβεί το 3,3% στην περίοδο 2015-2018, όπως προβλέπει η ΕΕ. Λαμβάνοντας υπόψη και την ταχεία επαναιδιωτικοποίηση των συστημικών τραπεζών που θα έχει ως συνέπεια τη μείωση του δημοσίου χρέους κατά ποσό άνω των 20 δις έως το τέλος του 2016, καθώς και την αναμενόμενη επιτάχυνση των ιδιωτικοποιήσεων και των εισπράξεων από αυτές τις ιδιωτικοποιήσεις από το 2015 και μετά, τότε ακόμη και με πρωτογενές πλεόνασμα στη ΓΚ περί το 4,0% του ΑΕΠ είναι δυνατή η μείωση του δημοσίου χρέους κάτω του 120% του ΑΕΠ ήδη από το 2020. Επομένως, αυτό που παρουσιάζεται στους Πίνακες της Ε. Επιτροπής ως δημοσιονομικό κενό (που απαιτεί νέα μέτρα) ύψους 2,0 δις το 2015 και επιπλέον 1,8 δις το 2016 μπορεί να αποφευχθεί αν επαληθευτεί η εκτίμηση της Ε. Επιτροπής για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας μετά το 2015, ιδιαίτερα μετά τις πρόσφατες εξαιρετικά ευνοϊκές εξελίξεις στο χρηματοπιστωτικό σύστημα της χώρας. Όσον αφορά τις χρηματοδοτικές ανάγκες του ελληνικού δημοσίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναλύει στη Σελίδα 70 της Έκθεσής της τους λόγους για τους οποίους οι ανάγκες αυτές είναι καλυμμένες έως τον Μάιο του 2015, ακόμη και χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η ήδη προωθούμενη κατάργηση (ενός μεγάλου μέρους) των κρατικών ομολόγων (του Πυλώνα 1) που είχαν δοθεί για την αγορά των προνομιούχων μετοχών των τραπεζών καθώς και η δυνατότητα χρήσης ταμειακών πλεονασμάτων που είναι διαθέσιμα σε φορείς της γενικής κυβέρνησης. Επίσης, η κάλυψη αυτών των χρηματοδοτικών αναγκών είναι τώρα δεδομένη (εάν βέβαια καταβληθούν οι δόσεις της χρηματοδοτικής ενίσχυσης από τη ΖτΕ και από το ΔΝΤ) χωρίς να χρησιμοποιηθούν τα 11,0 δις που είναι σήμερα διαθέσιμα στο Ταμείο Χρηματοοικονομικής Σταθερότητας (ΤΧΣ), τα οποία, μετά τις εντυπωσιακές αυξήσεις των ιδίων κεφαλαίων των τραπεζών από τον ιδιωτικό τομέα, θα οδηγηθούν τελικά σε μείωση του χρέους της γενικής κυβέρνησης. Πίνακας 3. Ανάγκες Χρηματοδότησης 2015 Εκτιμήσεις ΕΕ Εκτιμήσεις Alpha Bank Πρωτογενές πλεόνασμα ΓΚ 3,3 5,6 Πληρωμές τόκων 5,3 5,3 Ταμειακό Έλλειμμα ΓΚ 2,0 0,3 Πληρωμές ληξιπρόθεσμων 2,5 2,5 Λήξεις Χρέους 16,6 16,6 Χρηματοδοτικές ανάγκες 21,1 18,8 Πηγές χρηματοδότησης Εξόφληση προνομιούχων μετοχών 0,0 3,0 Έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις 2,2 2,8 Χρήση καταθέσεων δημοσίων οργανισμών με repos 0,7 0,0 ANFA & SMP κέρδη 2,0 2,0 Δόσεις ΔΝΤ 7,2 7,2 Ανακεφαλαιοποίηση Τραπεζών 0,0 1,5 Αποθεματικά 2,0 2,0 Δανεισμός από τις αγορές 0,0 4,3 Διαθέσιμη χρηματοδότηση 8,7 18,8 Πρόσθετες δανειακές ανάγκες 12,4 0,0 Μετά από τα ανωτέρω, για το 2015 ως σύνολο η Ε. Επιτροπή φαίνεται ακόμη να εκτιμά ότι θα υπάρξουν πρόσθετες χρηματοδοτικές ανάγκες ύψους 12,4 δις, όπως φαίνεται στον Πίνακα 3. Το ποσό αυτό εκτιμάται με βάση τις ακόλουθες υποθέσεις: α) Το πρωτογενές πλεόνασμα της ΓΚ προσδιορίζεται στα 3,3 δις, έναντι 5,6 δις που προβλέπει το Πρόγραμμα Προσαρμογής. β) Δεν λαμβάνονται υπόψη τα έσοδα από την επαναγορά από τις τράπεζες των προνομιούχων μετοχών, που μπορεί να μειώσουν τις χρηματοδοτικές ανάγκες του κράτους το 2015. γ) Τα έσοδα από τις αποκρατικοποιήσεις εκτιμώνται στα 2,2 δις το 2015, από 1,5 δις το 2014. Ωστόσο, η επιτάχυνση της πορεία υλοποίησης του Προγράμματος Ιδιωτικοποιήσεων από το 1 ο 6μηνο του 2014 αναμένεται να συμβάλλει σε αυξημένα έσοδα το 2015 τα οποία μπορεί να υπερβούν τα 2,8 δις στο επόμενο έτος. δ) Η ΕΕ εκτιμά μηδενικές εισπράξεις από την άσκηση των warrants των συστημικών τραπεζών το 2015, πράγμα που δεν είναι συμβατό με τις πρόσφατες εξελίξεις στο χρηματοοικονομικό σύστημα της χώρας. Με αυτές τις πιο ενημερωμένες εκτιμήσεις οι ανάγκες για επιπλέον δανεισμό του ελληνικού δημοσίου το 2015 περιορίζονται σε επίπεδα κάτω των 4,5 δις και θα μπορούσαν να καλυφθούν με σχετικά ικανοποιητικούς όρους ακόμη και μέσα στο 2014. Σημειώνεται ότι με αυτά τα 4,0 δις θα έχει δημιουργηθεί και το ταμειακό απόθεμα που θεωρείται αναγκαίο από την Ε. Επιτροπή (βλέπε την υποσημείωση 2 του Πίνακα 11 στη Σελίδα 72 της Έκθεσης της Ε. Επιτροπής). Συμπερασματικά, η Ελλάδα χρειάζεται ακόμη τις δόσεις της χρηματοδοτικής βοήθειας από τι ΖτΕ και από το ΔΝΤ για να εξυπηρετήσει, χωρίς αρνητικές επιπτώσεις στην πορεία της δημοσιονομικής της προσαρμογής, τις σωρευμένες λήξεις του χρέους της το 2014 και το 2015, χρέος κατά κύριο λόγο έναντι των Ευρωπαϊκών Κεντρικών Τραπεζών 3

και έναντι του ΔΝΤ. Εάν αυτές οι δόσεις καταβληθούν κανονικά,(ακόμη και με καθυστέρηση, όπως συνέβη το 2013 και στις αρχές του 2014) η Ελλάδα δεν αντιμετωπίζει πλέον χρηματοδοτικά κενά. Και αυτός είναι ακριβώς ο λόγος που η Ελλάδα έχει ανακτήσει ουσιαστικά ικανοποιητική πρόσβαση στις αγορές, όχι μόνο το ελληνικό δημόσιο και τις τράπεζες αλλά και από πολλές μεγάλες ελληνικές επιχειρήσεις. Σημειώνεται η έκδοση ομολογιακού δανείου και από τη ΔΕΗ από το οποίο αντλήθηκαν κεφάλαια ύψους 700 εκατ. ( 200 εκατ. από 3ετές ομόλογο με επιτόκιο 4,75% και 500 εκατ. από 5ετές ομόλογο με επιτόκιο 5,5%) και επίσης η έκδοση ομολογιακού δανείου και από την Intralot από το οποίο αντλήθηκαν 250 εκατ. με επιτόκιο 6,1%. Σημειώνεται επίσης ότι η προσφορά κεφαλαίων έφτασε τα 3,0 δις στην περίπτωση της ΔΕΗ και στα 1,2 δις στην περίπτωση της Intralot. Τέλος, η Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι πραγματικά πολύτιμη διότι συμπεριλαμβάνει μια λεπτομερή περιγραφή των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων σε όλους τους τομείς που υλοποιήθηκαν πράγματι στην Ελλάδα στο εξαιρετικά μικρό χρονικό διάστημα των τελευταίων 4-ετών. Βεβαίως, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, όπως και ο ΟΟΣΑ στη γνωστή μελέτη του για την Ελλάδα, σημειώνουν με έμφαση και τις καθυστερήσεις που πράγματι υπάρχουν στην υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων σε πολλούς τομείς, ιδιαίτερα δε στον τομέα του ανοίγματος στον ανταγωνισμό των προσωπικών επαγγελμάτων. Ειδικότερα, στην Έκθεση της Επιτροπής παρουσιάζονται στοιχεία του ΟΟΣΑ που δείχνουν ότι τα νομοθετικά εμπόδια στον ανταγωνισμό στους κλάδους προσφοράς επαγγελματικών υπηρεσιών είχαν ήδη μειωθεί σημαντικά στις αρχές του 2013 και ήταν πλέον στα ίδια επίπεδα με την Γαλλία, αλλά σε χαμηλότερα επίπεδα από το Βέλγιο, την Τσεχία την Αυστρία, την Πορτογαλία, την Γερμανία, την Ουγγαρία, τον Καναδά, κ.ά,, αλλά ακόμη σε ελαφρά υψηλότερα επίπεδα από την Ιταλία, την Ισπανία, την Ιαπωνία, κ.ά. Όσον δε αφορά τα νομοθετικά εμπόδια και τις ρυθμίσεις στα νομικά επαγγέλματα αυτά ήταν και παρέμεναν έως το 2013 σε υψηλότερα επίπεδα από όλες τις άλλες χώρες που εξετάζονται. Επίσης, στην Έκθεση της ΕΕ παρουσιάζονται τα αποτελέσματα μελέτης του ΚΕΠΕ, το οποίο, χρησιμοποιώντας τη μεθοδολογία του ΟΟΣΑ, διαπιστώνει ότι οι μεταρρυθμίσεις στους τομείς των κλειστών επαγγελμάτων συνέβαλαν σημαντικά στο άνοιγμα αυτών των επαγγελμάτων στον ανταγωνισμό. Ειδικότερα, ο μέσος δείκτη μέτρησης την έντασης των νομοθετικών εμποδίων στον ανταγωνισμό στο σύνολο των επαγγελμάτων (regulation index), ο οποίος λαμβάνει τιμές από 0 (κανένα εμπόδιο στον ανταγωνισμό), έως το 12 (απόλυτη προστασία), μειώθηκε από 5,8 που ήταν πριν τις μεταρρυθμίσεις στο 2,3 μετά τις μεταρρυθμίσεις. Αυτό ήταν το αποτέλεσμα του γεγονότος ότι το 74% των νομοθετικών εμποδίων που εφαρμόζονταν σε 20 επαγγέλματα είχε καταργηθεί έως τις αρχές του 2013. Μάλιστα, στα μη επιστημονικά επαγγέλματα είχε ήδη αρθεί το 83% των εμποδίων. Έτσι, ενώ για ορισμένα επαγγέλματα (και ιδιαίτερα για τα νομικά επαγγέλματα) τα ισχύοντα ακόμη νομοθετικά εμπόδια παρέμεναν υψηλά, στο σύνολο των επαγγελμάτων το ποσοστό άρσης των εμποδίων ήταν, στις αρχές του 2013, αξιοσημείωτα υψηλό. Βέβαια, οι συντάκτες της Έκθεσης της ΕΕ φαίνεται να αμφισβητούν σε κάποιο βαθμό τα αποτελέσματα της μελέτης του ΚΕΠΕ σημειώνοντας ότι η τελευταία: α) επικεντρώνεται κυρίως στις διατάξεις κατάργησης των νομοθετικών εμποδίων στον ανταγωνισμό που συμπεριλαμβάνονται στους μεταρρυθμιστικούς νόμους και δεν λαμβάνουν υπόψη στις καθυστερήσεις στην έκδοση της δευτερογενούς νομοθεσίας (ΠΔ, ΥΑ, κ.ά.). β) το ΚΕΠΕ περιορίστηκε στις νομοθετικές παρεμβάσεις για το άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων και δεν εξέτασε αν αυτές οι παρεμβάσεις εφαρμόζονται στην πράξη. Σε σχέση με τα ανωτέρω σημειώνονται τα ακόλουθα: Πρώτον, τα στοιχεία του ΟΟΣΑ και του ΚΕΠΕ δείχνουν το πρωτοφανές σε εύρος και σπουδαιότητα μέγεθος των μεταρρυθμίσεων στην Ελλάδα ακόμη και στον τομέα των κλειστών επαγγελμάτων, όπου πράγματι η εφαρμογή του νέου πλαισίου λειτουργίας των συγκεκριμένων αγορών στην πράξη δεν μπορεί να γίνει από τη μια μέρα στην άλλη. Τα επαγγέλματα αυτά ήταν κλειστά για πάνω από 60-έτη και έχουν δημιουργήσει σήμερα μια συγκεκριμένη οργανωτική δομή που είναι πράγματι πολύ δύσκολο να υπερκεραστεί μέσα σε δύο έτη. Η αποκατάσταση συνθηκών πλήρους ανταγωνισμού σε αγορές όπως τα πρώην κλειστά επαγγέλματα στην Ελλάδα, θα γίνει πράξη με την πάροδο του χρόνου αφού τα νομοθετικά εμπόδια που απαγόρευαν τον ανταγωνισμό έως σήμερα έχουν καταργηθεί. Αν κάποιο ΠΔ αργεί να εκδοθεί, τελικά θα εκδοθεί, αφού ο νόμος το επιβάλει. Αν κάποιες επαγγελματικές ενώσεις καταφεύγουν σε πρακτικές για να αποτρέψουν τον ανταγωνισμό, οι πρακτικές αυτές δεν έχουν πια ισχύ νόμου, αντίκεινται στους κανόνες του ανταγωνισμού, και γρήγορα θα εκλείψουν. Δεύτερον, δεν είναι δυνατόν να επικεντρώνουμε την προσοχή μας μόνο στις καθυστερήσεις που σημειώνονται όσον αφορά το πλήρες άνοιγμα στον ανταγωνισμό των κλειστών επαγγελμάτων και να αποσιωπούμε τις εκ βάθρων μεταρρυθμίσεις που σημειώθηκαν στο σύστημα κοινωνικών ασφαλίσεων της χώρας, στην αγορά εργασίας, στην υγεία, στη δημόσια διοίκηση, στο σύστημα εκπαίδευσης, στην ενέργεια, στη διαχείριση της κρατικής δημόσιας περιουσίας, κ.ά., που έκαναν δυνατή την τεράστια δημοσιονομική προσαρμογή και την πλήρη αποκατάσταση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας της χώρας. Παγκόσμια Οικονομία Τα στοιχεία για τις οικονομικές εξελίξεις στην παγκόσμια οικονομία στο 1 ο 4μηνο 2014 επιβεβαιώνουν το γεγονός ότι οι ΗΠΑ και η ΕΕ αποτελούν φέτος τις κινητήριες δυνάμεις της παγκόσμιας ανάπτυξης, παρά το ότι η ελάχιστη αύξηση του ΑΕΠ των ΗΠΑ κατά μολις 0,1% σε ετησιοποιημένη 3μηνιαία βάση στο 1 ο 3μηνο 4

2013 ξάφνιασε αρνητικά τους αναλυτές. Παρόλα αυτά σημαντική ανάκαμψη του ΑΕΠ αναμένεται στις ΗΠΑ στο 2 ο 3μηνο.2014, ενώ φαίνεται να πλυθαίνουν οι ενδείξεις ότι περιορίζεται η συνεισφορά στο παγκόσμιο ΑΕΠ της Κίνας και των αναδυόμενων αγορών. Ειδικότερα, οι ενδείξεις εξασθένισης του βιομηχανικού τομέα της Κίνας εντείνονται, ενώ και στη χώρα αυτή η έμφαση φαίνεται να μετακινείται σταδιακά προς τον τομέα των υπηρεσιών. Ωστόσο, θετική εξέλιξη για την στήριξη της οικονομικής δραστηριότητας στην Κίνα αποτελεί η πρόσφατη απόφαση της κυβέρνησης να επιτρέψει την είσοδο ιδιωτικών κεφαλαίων σε τομείς που μέχρι σήμερα μονοπωλούνται από το δημόσιο. Από την άλλη πλευρά, οι γεωπολιτικές εξελίξεις στην Ουκρανία συνεχίζουν να αποτελούν αστάθμητο παράγοντα για την παγκόσμια ανάπτυξη και ιδιαίτερα για την ΕΕ-28. Θετική επίπτωση είχε αρχικά η συμφωνία της Γενεύης (17.4.2014), η οποία ενίσχυσε πρωσωρινά την αισιοδοξία για αποκλιμάκωση της έντασης. Αυτό, ωστόσο, δεν διήρκησε πολύ, καθώς στην πορεία υλοποίησης της συμφωνίας η Ρωσία και η Ουκρανία άρχισαν να αλληλοκατηγορούνται για παραβείαση της συμφωνίας και για παρερμηνεία των συμφωνηθέντων. Η ΕΕ και οι ΗΠΑ εξετάζουν πλέον την επιβολή περαιτέρω κυρώσεων κατά της Ρωσίας με αρνητικές επιπτώσεις στην ήδη εξασθενημένη της οικονομία. Ήδη οι ΗΠΑ επέβαλαν επιπρόσθετες κυρώσεις κατά της Ρωσίας. Τα τελευταία μέτρα στρέφονται εναντίον επτά Ρώσων αξιωματούχων και 17 επιχειρήσεων που οι ΗΠΑ εκτιμούν ότι συνδέονται με τον Ρώσο Πρόεδρο. Παράλληλα, η κυβέρνηση των ΗΠΑ περιόρισε τις άδειες για αμερικανικές εξαγωγές προς τη Ρωσία, προϊόντων υψηλής τεχνολογίας που σχετίζονται με στρατιωτικό υλικό. Τέλος, το ΔΣ του ΔΝΤ ενέκρινε την 30 η Απριλίου 2014 το πρόγραμμα οικονομικής ενίσχυσης της Ουκρανίας, ύψους $ 17 δις, στο πλαίσιο της βοήθειας προς τη χώρα αυτή για την αντιμετώπιση των εξαιρετικά δυσμενών οικονομικών επιπτώσεων από τις πολύμηνες τώρα γεωπολιτικές διαταραχές. Η απόφαση του ΔΝΤ εκτιμάται ότι θα συμβάλλει στην προσφορά πρόσθετων πιστώσεων και διευκολύνσεων από άλλες χώρες, συμπεριλαμβανομένης και της ΕΕ-28, ύψους περίπου $ 15 δις. Επιδιώκεται έτσι η σταθεροποίηση της οικονομίας της Ουκρανίας ως μέσο για την αντιμετώπιση και των εντεινόμενων, όπως προαναφέρθηκε, γεωπολιτικών διαταραχών. Στις ΗΠΑ, το ενδιαφέρον την τρέχουσα περίοδο είχε επικεντρωθεί στην ανακοίνωση των στοιχείων για την αύξηση του ΑΕΠ στο 1 ο 3μηνο.2014 και στη διήμερη σύσκεψη της Fed στις 29-30 Απριλίου. Όπως ήδη τονίστηκε, τα στοιχεία για την αύξηση του ΑΕΠ ήταν τελικά πολύ πιο αρνητικά από όσο ήδη ανέμεναν οι αγορές, αφού η αύξησή υου κατά μόλις 0,1% σε ετησιοποιημένη βάση ήταν πολύ χαμηλότερη από τις εκτιμήσεις της αγοράς (+1,1%). Επιπλέον, η μεγάλη επιβράδυνση της ανάπτυξης οφείλεται κατά κύριο λόγο στην πτώση των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών κατά -7,6%, με αρνητική επίπτωση των καθαρών εξαγωγών στην αύξηση του ΑΕΠ κατά -0,8 π.μ. Επίσης, πτώση σημείωσαν οι επενδύσεις σε κατοικίες και οι επιχειρηματικές επενδύσεις κατά -5,7% και -5,5% αντίστοιχα. Τέλος, θετική επίπτωση κατά 2,0 π.μ. στην αύξηση του ΑΕΠ είχε η ιδιωτική κατανάλωση, Πάντως, με την αποκατάσταση ικανοποιητικών καρικών συνθηκών η αύξηση του ΑΕΠ αναμένεται τώρα στο 3,5% σε ετησιοποιημένη βαση στο 2 ο 3μηνο.2014 και σε παρόμοιο ύψος και στο 2 ο 6μηνο.2014. Εν όψει αυτών των προσδοκιών η ομοσπονδιακή τράπεζα των ΗΠΑ (FED) συνέχισε τη διαδικασία μείωσης του προγράμματός της αγοράς ομολόγων, με εκ νέου μείωσή του κατά $10 δις, στα $ 45 δις από τον Μάιο 2014. Η FED πιστεύει ότι πληθαίνουν οι ενδείξεις ότι η οικονομία των ΗΠΑ έχει αρχίσει να απομακρύνει από τις αρχές του 2 ου 3μήνου 2014, τα στοιχεία επιβράδυνσης που προκάλεσαν οι δυσμενείς καιρικές συνθήκες στο 1 ο 3μηνο.2014. Έτσι, στη συνεδρίαση της FOMC της 30.4.2013 δεν σημειώθηκε καμία αλλαγή στις βασικές κατευθύνσεις της Fed όσον αφορά το επιτόκιο Ο/Ν, το οποίο διατηρεί περί το μηδέν από τον Δεκ.2008, και τη γενικότερη κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής. Η Fed είχε ήδη τροποποιήσει το λεκτικό του σκεπτικού των μελλοντικών της αποφάσεων από τον Μάρ.2014, με τη διαγραφή της πρότασης ότι το βασικό επιτόκιο δεν θα μπορούσε να αυξηθεί μέχρι το ποσοστό ανεργίας να μειωθεί τουλάχιστον 6,5%. Με την ανεργία να κινείται στο 6,7% και χωρίς κάποια ένδειξη απειλής για πληθωρισμό, η επικεφαλής της Fed, εκτιμά ότι απαιτείται η διατήρηση των χαμηλών επιτοκίων για περαιτέρω ενίσχυση της οικονομικής δραστηριότητας. Στην Ευρώπη, αισιόδοξα μηνύματα έστειλαν οι διεθνείς οίκοι πιστοληπτικής αξιολόγησης. Συγκεκριμένα, ο οίκος Fitch διατήρησε την πιστοληπτική διαβάθμιση της Ιταλίας στο ΒΒΒ+, αναβαθμίζοντας ωστόσο τις προοπτικές της ιταλικής οικονομίας από αρνητικές σε σταθερές. Η απόφαση αλλαγής των προοπτικών στηρίζεται στο ότι έχουν περιορισθεί οι κίνδυνοι στον χρηματοπιστωτικό τομέα αφού οι μεγάλες τράπεζες της Ιταλίας επωφελήθηκαν από τη θετικό κλίμα που επικρατεί στις αγορές για να ενισχύσουν την κεφαλαιακή τους επάρκεια, ενώ και οι συνθήκες χρηματοδότησης του ιταλικού δημοσίου έχουν βελτιωθεί. Ο οίκος αξιολόγησης S&P επιβεβαίωσε την μακροπρόθεσμη πιστοληπτική αξιολόγηση της Γαλλίας σε ΑΑ και την βραχυπρόθεσμη σε Α-1 με σταθερές τις προοπτικές, καθώς αναγνωρίζει τις προσπάθειες που καταβάλει η κυβέρνηση για περιορισμό του δημοσίου ελλείμματος στο όριο του 3% που τίθεται από την ΕΕ, μέχρι το τέλος του επομένου έτους, αλλά και για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας. Σύμφωνα με τον S&P, η Γαλλία θα μειώσει το έλλειμμά της σε επίπεδο κάτω του 3% του ΑΕΠ έως το 2017, ωστόσο το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ θα παραμείνει ανοδικό έως το 2017. 5

Η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή (ΕΒΑ), δημοσιοποίησε τις βασικές παραδοχές του δυσμενούς σεναρίου που θα λάβει υπόψη της για τις προσεχείς ασκήσεις προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων (stress tests) των ευρωπαϊκών τραπεζών. Tο σενάριο αυτό προβλέπει ότι το ΑΕΠ της ΕΕ-28 θα συρρικνωθεί κατά -0,7% το 2014 και, επιπλέον, κατά -1,5% το 2015, με οριακή αύξηση το 2016. Η ανεργία θα αγγίξει το ιστορικά υψηλό επίπεδο του 13% το 2016. Οι χρηματιστηριακές αξίες και οι τιμές των κατοικιών θα σημειώσουν σημαντική πτώση, οι αποδόσεις των κρατικών και εταιρικών ομολόγων θα αυξηθούν και οι τράπεζες θα κληθούν να αντιμετωπίσουν μια παγκόσμια κρίση. Παράλληλα, προβλέπονται μεγάλες υποτιμήσεις νομισμάτων σε χώρες της Ανατολικής Ευρώπης (λ.χ. Πολωνία, Ουγγαρία). Ωστόσο, και στο δυσμενές σενάριο δεν αναμένεται ότι η ΖτΕ θα αντιμετωπίσει ζήτημα αποπληθωρισμού στα επόμενα τρία χρόνια, παρά τις ανησυχίες. Σημαντική εξέλιξη αποτελεί η απόφαση της ΕΒΑ να αλλάξει τον τρόπο αποτίμησης των κρατικών ομολόγων που μπορεί να αναγκάσει τις τράπεζες να εγγράψουν ζημίες για ορισμένα κρατικά ομόλογα που έχουν στην κατοχή τους. Ωστόσο, οι πιθανές απώλειες της αξίας των ομολόγων της κατηγορίας διαθέσιμα προς πώληση/available for sale, θα επηρεάσουν τις κεφαλαιακές ανάγκες των τραπεζών αρχικά με το 20% το 2014, με 40% το 2015 για να φθάσουν στο 60% το 2016. Τα αποτελέσματα των stress tests θα ανακοινωθούν τον Οκτ.2014, λίγο πριν η ΕΚΤ αναλάβει την εποπτεία των μεγάλων τραπεζών της ΖτΕ. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, η αύξηση του ΑΕΠ ήταν στο 0,8% σε τριμηνιαία βάση στο 1ο 3μηνο 2014, ενώ σε ετήσια βάση, η αύξηση ήταν στο 3,1%. Η αύξηση αυτή ήταν οριακά χαμηλότερη της αναμενόμενης, αφού οι αναλυτές ανέμεναν αύξηση του ΑΕΠ κατά 0,9% σε 3μηνιαία βάση και κατά 3,2% σε ετήσια βάση. Ωστόσο, ο 3μηνιαίος ρυθμός ανάπτυξης του ΑΕΠ είναι ο υψηλότερος από το 4ο 3μηνο 2007. Στην Κίνα, στην 1 η μέτρηση ο δείκτης PMI στη μεταποίηση της HSBC/Markit ανήλθε τον Απρ.2014 στο 48,3 από 48,0 τον Μάρ.2014. Η αύξηση του δείκτη αποδίδεται κατά κύριο λόγο στην άνοδο των υποδεικτών παραγωγής και νέων παραγγελιών. Ωστόσο, ο δείκτης, παραμένει κάτω από το επίπεδο του 50,0, που στην περίπτωση της Κίνας δείχνει περαιτέρω επιβράδυνση του ρυθμού αύξησης της παραγωγής και της ανάπτυξης της οικονομίας. Στην Ιαπωνία, ο πληθωρισμός συνέχισε την ανοδική του πορεία για 2ο συνεχή μήνα τον Μάρ.2014 στο 1,6% από 1,5% τον Φεβ.2014, κυρίως λόγω αυξήσεων των τιμών σε τρόφιμα και καύσιμα. Ωστόσο, ο πληθωρισμός στο Τόκυο, ανήλθε τον Απρ. 2014 στο 2,9% από 1,3% τον Μάρ.2014 λόγω αύξησης του φόρου κατανάλωσης από 1.1, 2014. Οι λιανικές πωλήσεις, αυξήθηκαν κατά 6,3% σε μηνιαία βάση τον Μάρ.2014, έναντι 0,3% τον Φεβ.2014 λόγω αύξησης των πωλήσεων ηλεκτρονικών ειδών και ρουχισμού πριν την αύξηση του φόρου κατανάλωσης την 1.4.2014. Ωστόσο, η σχεδιαζόμενη αύξηση των καλοκαιρινών εκτάκτων αποδοχών εκτιμάται ότι θα συμβάλει στην ενίσχυση των λιανικών πωλήσεων στο προσεχές μέλλον. Το Συμβούλιο Νομισματικής Επιτροπής της ΤτΙαπωνίας στη συνεδρίασή του στις 30.4.2014 αποφάσισε να διατηρήσει αμετάβλητα τα βασικά επιτόκια, όπως αναμενόταν, καθώς εκτιμάται θα επιτευχθεί ο στόχος για πληθωρισμό 2%. Ταυτόχρονα διατήρησε τον ετήσιο ρυθμό αγοράς περιουσιακών στοιχείων μεταξύ 60-70 τρισ. ($588-686 δισ.). Εξελίξεις στην πραγματική οικονομία: Στις ΗΠΑ, μετά την προαναφερθείσα σημαντική επιβράδυνση της ανάπτυξης στο 1 ο 3μηνο.2014, αισιοδοξία προκαλεί για την πορεία της αγοράς ακινήτων η αύξηση των επικείμενων πωλήσεων κατοικιών κατά 3,4% σε μηνιαία βάση τον Μάρ.2014, (έναντι 1,0% που προσδοκούσε η αγορά) και έναντι πτώσης κατά -0,5% τον προηγούμενο μήνα. Επίσης, οι παραγγελίες διαρκών καταναλωτικών αγαθών αυξήθηκαν πέραν του αναμενόμενου κατά 2,6% σε μηνιαία βάση τον Μάρ.2014, από 2,1% τον Φεβ.2014, επιβεβαιώνοντας την ικανοποιητική αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης στο 1 ο 3μηνο.2014. Τέλος, στην αγορά εργασίας, οι εβδομαδιαίες αιτήσεις για εγγραφή στα ταμεία ανεργίας αυξήθηκαν κατά 24.000 την εβδομάδα έως 19.4.2014 στις 329.000 έναντι 305.000 της προηγούμενης εβδομάδας. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη άνοδο από τον περασμένο Δεκέμβριο. Σε μέσα επίπεδα για την περίοδο 1967-2014, οι αιτήσεις επιδομάτων ανεργίας διαμορφώνονται στις 362.910 με ιστορικά υψηλό τις 695.000 (Οκτ.1982) και ιστορικά χαμηλό τις 162.000. Σημειώνεται ότι η αύξηση των εγγραφών στα ταμεία ανεργίας, ήταν υψηλότερη των προσδοκιών της αγοράς που προέβλεπαν να διαμορφωθούν στις 315.000. Στην Ευρωζώνη (ΖτΕ), ο δείκτης οικονομικού κλίματος (ESI) υποχώρησε τον Απρ.2014 στο 102,0 από 102,5 τον Μαρ.2014, έναντι εκτίμησης της αγοράς για άνοδο του δείκτη στο 103,0. Σε όλες τις οικονομίες-χώρες ο δείκτης υποχώρησε με μοναδική εξαίρεση την Ιταλία. Ωστόσο, βελτίωση κατέγραψε ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης για δεύτερο κατά σειρά μήνα στο -8,6 τον Απρ.2014, από -9,3 τον Μάρτ.2014, επιβεβαιώνοντας την άποψη ότι οι καταναλωτές εμφανίζονται αισιόδοξοι για την μελλοντική οικονομική τους κατάσταση. Σημαντική μείωση σημείωσε ο υποδείκτης πληθωριστικών προσδοκιών ο οποίος διαμορφώθηκε στο 7,5 τον Απρ.2014 από 10,8 τον Μάρ.2014. Ωστόσο, τα στοιχεία για αύξηση του πληθωρισμού στο 0,7% τον Απρ.2014, από 0,5% τον Μάρτ.2014, αποδυναμώνουν τις προσδοκίες για εμφάνιση αρνητικού πληθωρισμού στους επόμενους μήνες και επιβεβαιώνουν την προσεκτική στάση της ΕΚΤ. Παράλληλα, ο υποδείκτης επιχειρηματικού κλίματος υποχώρησε στο 0,27 τον Απρ.2014 από 0,40 Μάρ.2014, ενώ ο υποδείκτης δείκτης βιομηχανικού κλίματος στο -3,6 από -3,3. Στην αγορά χρήματος, η αύξηση της προσφοράς χρήματος-μ3 περιορίστηκε στο 1,1% τον Μάρτ.2014 από 1,3% τον Φεβ.2014. Η χρηματοδότηση προς τον ιδιωτικό τομέα μειώθηκε 6

για 3 ο κατά σειρά μήνα κατά -2,2% τον Μάρ.2014, με τις χώρες της περιφέρειας να καταγράφουν υψηλό κόστος δανεισμού. Η χρηματοδότηση προς τα νοικοκυριά παραμένει αρνητική, αλλά με τα στεγαστικά να συνεχίζουν σε θετική πορεία, ενώ τα καταναλωτικά δάνεια να περιορίζονται. Στις αγορές κεφαλαίου, οι ρευστοποιήσεις των περασμένων ημερών οδήγησαν σε άνοδο των αποδόσεων. Οι ευρωπαϊκές αγορές ομολόγων εμφανίζονται στην παρούσα συγκυρία χωρίς συγκεκριμένη κατεύθυνση, καθώς οι γεωπολιτικές εξελίξεις στην Ουκρανία περιορίζουν το αγοραστικό ενδιαφέρον που προκαλεί η αποκλιμάκωση του πληθωρισμού στην Ευρωζώνη και η αυξημένη πιθανότητα περαιτέρω χαλάρωση της νομισματικής της πολιτικής της ΕΚΤ. Το ενδιαφέρον από πλευράς προσφοράς θα επικεντρωθεί στις ομολογιακές εκδόσεις 10-ετούς και 15-ετούς διάρκειας συνολικού ποσού μεταξύ 7-8 δισ. που θα δημοπρατήσει το Γαλλικό δημόσιο στις 30.4.2014. Yields (%) Spreads (μβ) 28/4/2014 22/4/2014 μβ 28/4/2014 22/4/2014 μβ Ελλάδα 6,20 5,85 35 471 432 40 Ισπανία 3,07 3,06 1 159 153 6 Ιταλία 3,14 3,09 5 165 156 9 Πορτογαλία 3,68 3,68 1 220 214 5 Γαλλία 1,98 2,04 6 49 51 1 Ολλανδία 1,82 1,86 4 33 33 0 Γερμανία 1,49 1,53 4 5Y CDS (μβ) 28/4/2014 22/4/2014 μβ Ελλάδα 500 447 54 Ισπανία 96 96 0 Ιταλία 119 121 2 Πορτογαλία 176 172 3 Γαλλία 48 49 1 Ολλανδία 33 32 1 Γερμανία 22 22 0 Πηγή: Reuters Η διαφορά απόδοσης του 10-ετούς πορτογαλικού ομολόγου σε σχέση με το αντίστοιχο γερμανικό, ανήλθε στις 220 μ.β. την 28.4.2014, από 214 μ.β. την 22.4.2014 και του 10-ετούς ιταλικού ομολόγου στις 165 μ.β. από 156 μ.β.. Η απόδοση του 10-ετούς ομολόγου των ΗΠΑ την 29.4.2014 διαμορφωνόταν στο 2,74% από 2,72% που ήταν την 23.4.2014. Αγορές συναλλάγματος: Ο σταθμισμένος δείκτης δολαρίου ο οποίος μετρά την επίδοση του δολαρίου έναντι 6 βασικών νομισμάτων σημειώνει οριακή άνοδο στο 79,81 (28.4.2014) από 79,74 (23.4.2014). Σύμφωνα με τα στοιχεία του χρηματιστηρίου του Σικάγο, οι τοποθετήσεις κατά του δολαρίου, για μη εμπορικές συναλλαγές (specs) την εβδομάδα που έληξε την 22.4.2014 διαμορφώθηκαν στα $ 0,53 δις με αποτέλεσμα οι συνολικές καθαρές (αγορές μείον πωλήσεις) θέσεις να παραμείνουν αρνητικές στα $ 5,50 δις για τρίτη συνεχή εβδομάδα (χαμηλότερο επίπεδο από Φεβ.2013). Οι τοποθετήσεις υπέρ του ευρώ για μη εμπορικές συναλλαγές, την εβδομάδα που έληξε την 22.4.2014 διαμορφώθηκαν επίσης σε αρνητικό επίπεδο κατά $ 0,33 δισ. με αποτέλεσμα οι συνολικές καθαρές (αγορές μείον πωλήσεις) θέσεις να διαμορφωθούν στα $ 4,45 δις, από $ 4,78 δις την προηγούμενη εβδομάδα. Το ευρώ κυμαινόταν στα 1,3838 USD/EUR στις 28.4.2014 από 1,3835 USD/EUR στις 23.4.2014. Γενικά, το ευρώ εμφανίζει δυσκολία να προσεγγίσει το επίπεδο των $1,3900. Αρνητικά επηρέασαν το ευρώ οι ανακοινώσεις για μείωση του πληθωρισμού στα κρατίδια της Γερμανίας αλλά και η υποχώρηση του δείκτη οικονομικού κλίματος (ESI) για τον Απρ.2014. Το γουάν Κίνας συνεχίζει την πτωτική του πορεία έναντι του δολαρίου, καταγράφοντας απώλειες από τις αρχές του έτους της τάξης του 3,37% (29.4.2014). Έτσι, το γουάν κυμαίνεται στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων 16 μηνών έναντι του δολαρίου (6,2578 CNY/USD). Η στερλίνα, καταγράφει κέρδη τόσο έναντι του δολαρίου ΗΠΑ, όσο και έναντι του ευρώ. Μετά την ανακοίνωση της αύξησης του ΑΕΠ του Ηνωμένου Βασιλείου κατά 3,1% σε ετήσια βάση το 1 ο 3μηνο 2014, οι επενδύτες κατοχυρώνουν κέρδη προβαίνοντας σε πωλήσεις στερλίνας τόσο έναντι του ευρώ όσο και του δολαρίου. Έτσι, η στερλίνα διαπραγματευόταν στις 29.4.2014 στα $1,6815 και στα 1,2171 έναντι $1,6792 και 1,2137 στις 23.4.2014. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ Ελληνική Οικονομία Πιστωτική Επέκταση: Η πτώση των τραπεζικών χορηγήσεων προς τον ιδιωτικό τομέα διαμορφώθηκε στο -4,1% σε ετήσια βάση τον Μάρτ.2014, από πτώση κατά -4,0% τον Φεβρ.2014 και -3,5% τον Μάρτ.2013. Επίσης, η αρνητική καθαρή ροή της χρηματοδότησης προς τον εγχώριο ιδιωτικό τομέα σε μηνιαία βάση διαμορφώθηκε σε 718 εκατ. τον Μάρτ.2014 από 773 εκατ. τον Φεβρ.2014. Η συνεχιζόμενη αρνητική εξέλιξη των τραπεζικών πιστώσεων προς τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά 7

οφείλεται κατά κύριο λόγο στους ακόλουθους παράγοντες: α) Στην καθυστέρηση της επιστροφής των καταθέσεων στα εγχώρια χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που εξακολουθεί να περιορίζει τη δυνατότητα των τραπεζών για αύξηση των χρηματοδοτήσεών τους, παρά την αποκατάσταση των δεικτών της κεφαλαιακής τους επάρκειας σε πολύ ικανοποιητικά επίπεδα μετά την επιτυχή ανακεφαλαιοποίησή τους. β) Στη συνεχιζόμενη μειωμένη ζήτηση δανείων από τον εγχώριο ιδιωτικό τομέα υπό την επίπτωση και του καταποντισμού των συναλλαγών και της δραστηριότητας στην αγορά ακινήτων. γ) Στην προσπάθεια μείωσης της τραπεζικής χρηματοδότησης από πολλές μεγάλες επιχειρήσεις, πολλές από τις οποίες έχουν αναχρηματοδοτήσει ένα μέρος του τραπεζικού τους δανεισμού με έκδοση ομολογιακών δανείων, κ.ά.. Ειδικότερα: Χρηματοδότηση προς τον Ιδιωτικό Τομέα (ετήσιοι ρυθμοί μεταβολής) Μάρτ.2014 Φεβρ.2014 Δεκ.2013 Μάρτ.2013 Σύνολο ιδιωτικού τομέα -4,1-4,0-3,9-3,5 Α. Επιχειρήσεις -5,3-5,2-4,9-3,6 -Γεωργία 3,8 3,1 5,6-2,8 -Βιομηχανία -4,6-4,6-2,8 0,7 -Εμπόριο -6,1-6,8-8,0-6,8 -Τουρισμός -2,0-2,2-2,6 0,2 -Ναυτιλία -6,7-6,9-6,4-3,6 -Κατασκευές -2,6-0,9 0,6-0,6 -Ηλεκτρισμός-Φωταέριο-Ύδρευση -9,6-9,3-10,7 1,9 -Μεταφορές, Επικοινωνίες πλήν Ναυτιλίας -10,4-10,3-7,2-7,1 Β. Ελεύθεροι Επαγγελματίες 0,4 0,9 0,9-1,6 Γ. Νοικοκυριά -3,4-3,3-3,5-3,6 -Καταν/κή Πίστη + Λοιπά Καταν/κά -3,4-3,3-3,8-4,8 -Στεγαστικά Δάνεια -3,4-3,3-3,3-3,2 Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος Στις επιχειρήσεις, η μείωση της χρηματοδότησης διαμορφώθηκε στο -5,3% σε ετήσια βάση τον Μάρτ.2014 από -5,2% τον Φεβρ.2014 και -3,6% τον Μάρτ.2013. Η αρνητική μηνιαία καθαρή ροή διαμορφώθηκε στα 405 εκατ. τον Μάρτ.2014 από 439 εκατ. τον Φεβρ.2014. Ειδικότερα, σημειώθηκε μεγάλη μείωση των πιστώσεων στον τομέα Μεταφορών-Επικοινωνιών κατά -10,4% τον Μάρτ.2014 (Φεβρ.2014: -10,3%), στον τομέα του Ηλεκτρισμού-Φωταερίου-Ύδρευσης, κατά -9,6% (Φεβρ.2014: -9,3%), μετά την αναχρηματοδότηση των τραπεζικών δανείων της ΔΕΗ, καθώς και στον τομέα της Ναυτιλίας κατά -6,7% (Φεβρ.2014: -6,9%). Επίσης, επιδείνωση παρουσίασε ο ρυθμός χρηματοδότησης προς τον τομέα των κατασκευών κατά -2,6% τον Μάρτ.2014, ενώ φαινόταν να είχε σταθεροποιηθεί τον προηγούμενο μήνα (Φεβρ.2014: -0,9%). Από την άλλη πλευρά, ικανοποιητική ήταν η αύξηση της χρηματοδότησης της γεωργίας κατά +3,8% τον Μάρτ.2014, από +3,1% τον Φεβρ.2014. Η μείωση των χορηγήσεων προς τα νοικοκυριά διαμορφώθηκε στο -3,4% τον Μάρτ.2014, από -3,3% τον προηγούμενο μήνα. Η μηνιαία αρνητική καθαρή ροή χορηγήσεων διαμορφώθηκε στα 312 εκατ. τον Μάρτ.2014 από 315 εκατ. τον Φεβρ.2014. Ειδικότερα, ο ρυθμός πτώσης της καταναλωτικής πίστης και λοιπών διαμορφώθηκε στο -3,4% τον Μάρτ.2014 από -3,3% τον Φεβρ.2014 και -4,8% τον Μάρτ.2013, ενώ η πτώση των στεγαστικών δανείων διαμορφώθηκε στο -3,4%, από -3,3% τους δύο προηγούμενους μήνες. Η μηνιαία αρνητική καθαρή ροή στεγαστικών δανείων ήταν στα 170 εκατ. τον Μάρτ.2014, από 234 εκατ. τον Φεβρ.2014. Καταθέσεις Ιδιωτών: Οι καταθέσεις του ιδιωτικού τομέα αυξήθηκαν τον Μάρτ.2014 κατά 450 εκατ. σε μηνιαίες συναλλαγές (+0,3%), ενώ από τον Δεκ.2013 μειώθηκαν κατά 2,2 δισ. Επίσης σε ετήσια βάση παρουσίασαν μείωση κατά -1,5% τον Μάρτ.2014, έναντι μείωσης κατά -1,2% τον Μάρτ.2013. 166 164 162 160 158 156 154 152 153,9 154,3 155,2 155,9 153,4 161,5 Καταθέσεις Ιδιωτών 163,9 164,0 163,3 160,9 162,2 163,1 162,6 162,1 160,8 162,3 160,8 161,2 160,2 160,9 160,4 150 150,6 Ιουν 12 Δεκ 12 Ιουν 13 Δεκ 13 Η σχετικά μικρή ροή των ιδιωτικών καταθέσεων στο 1 ο 3μηνο του 2014 συνδέεται, εκτός των άλλων και με τον περιορισμό των χορηγήσεων, καθώς όταν μία τράπεζα χορηγεί ένα νέο δάνειο ανοίγεται κατά κανόνα τραπεζικός λογαριασμός υπέρ του δανειολήπτη στον οποίο πιστώνεται το προϊόν του δανείου. Αντίθετα, σε περίπτωση αποπληρωμής δανείων, τα οποία τα τελευταία έτη ως και σήμερα υπερβαίνουν τις εκταμιεύσεις νέων δανείων, το υπόλοιπο των καταθέσεων επηρεάζεται αρνητικά. Σημειώνεται ότι από το τέλος του Ιούν.2012 ως το τέλος Μάρτ.2014 είχαν επιστραφεί στο τραπεζικό σύστημα καταθέσεις ύψους 10,0 δισ. ( 15,6 δις από τα μέσα Ιούν.2012). Κατά συνέπεια οι καταθέσεις ιδιωτών έχουν αυξηθεί, έναντι του απογείου της κρίσης κατά +10,7%. Η επάνοδος των ιδιωτικών καταθέσεων στο τραπεζικό σύστημα αναμένεται ότι θα ενδυναμωθεί στους επόμενους μήνες, μετά την ολοκλήρωση και της νέας ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών και την ταχεία αύξηση της συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα στο μετοχικό τους κεφάλαιο. Επίσης, η ενίσχυση του ρυθμού ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας και η περειτέρω βελτίωση του οικονομικού κλίματος που εκτιμάται ότι θα σημειωθούν κατά το 2014, αναμένεται να συμβάλουν στην αύξηση του ρυθμού επανόδου των καταθέσεων. Δείκτες Οικονομικής Εμπιστοσύνης: Ο Δείκτης Οικονομικού Κλίματος στην Ελλάδα, που καταρτίζεται από το ΙΟΒΕ και δημοσιεύει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σημείωσε μείωση στις 95,4 μον. τον Απρ.2014 από 97,5 τον Μάρτ.2014, έναντι 94,2 μον. τον Απρ.2013, ανακόπτοντας έτσι την εντυπωσιακή άνοδο που είχε παρουσιάσει ο δείκτης εμπιστοσύνης επί τέσσερις κατά σειρά μήνες. Αντίθετα στην ΕΕ-28 ο δείκτης αυξήθηκε για 8 ο κατά σειρά μήνα στις 106,2 μον. τον Απρ.2014 από 105,3 τον Μάρτ.2014, έναντι 89,9 μον. τον Απρ.2013. 8

Η εξέλιξη των βασικών κλαδικών ελληνικών δεικτών κατά τον Απρ. 2014 έχει ως ακολούθως: Στη Βιομηχανία, ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών επιδεινώθηκε αισθητά, καθώς το σχετικό ισοζύγιο εκτιμήσεων περιορίσθηκε στις -8,9 μον. τον Απρ.2014, από -4,1 μον. τον Μάρτ.2014, έναντι πάντως της δυσμενέστερης τιμής των -11,1 μον. τον Απρ.2013. Από τα πιο αναλυτικά στοιχεία του ΙΟΒΕ, που απαρτίζουν τον δείκτη επιχειρηματικών προσδοκιών στη Βιομηχανία, προκύπτει: α) Αποδυνάμωση των θετικών προβλέψεων για την παραγωγή στο προσεχές 3μηνο (Απρ. 14: +21,2, Μάρτ. 14: +25,2, Απρ. 13: +17,1). β) Μείωση των θετικών εκτιμήσεων για τις πωλήσεις στο προσεχές 3μηνο (Απρ. 14: +23,0 μον., Μάρτ. 14: +26,8, Απρ. 13: +17,1). γ) Μείωση επίσης των θετικών εκτιμήσεων για τις εξαγωγές στο προσεχές 3μηνο (Απρ.2014:+18,8 μον., Μάρτ. 14: +24,7, Απρ. 13:+ 17,9), αμβλύνοντας έτσι σειρά τεσσάρων διαδοχικών μηνών βελτίωσης. δ) Μικρή μείωση στους μήνες εξασφαλισμένης παραγωγής (Απρ. 14: 4,0 μήνες, Μάρτ. 14: 5,0, Απρ. 13: 4,2). ε) Αντίθετα μειώθηκαν οι αρνητικές εκτιμήσεις για τις τρέχουσες πωλήσεις (Απρ. 14: -3,4 μον., Μάρτ. 14: -7,8, Απρ. 13: -22,9). Στο Λιανικό Εμπόριο ενισχύθηκε ο δείκτης προσδοκιών, καθώς το σχετικό ισοζύγιο βελτιώθηκε στις -9,7 μον. τον Απρ.2014 από -10,7 μον. τον Μάρτ.2014, έναντι της κατά πολύ χειρότερης εικόνας του τον Απρ.2013 (-26,7 μον.). Η βελτίωση εξέλιξη αυτή οφείλεται: α) Στη μείωση του αρνητικού ισοζυγίου των εκτιμήσεων για τις πωλήσεις στο προσεχές 3μηνο (Απρ. 14: -8,0 μον. Μάρτ. 14 : -16,8, Απρ. 13: -32,6). β) Στη μείωση επίσης του αρνητικού ισοζυγίου των εκτιμήσεων για τις παραγγελίες στο επόμενο 3μηνο (Απρ. 14: -9,6, Μάρτ. 14: -12,2, Απρ. 13: -45,9). γ) Στη σημαντική μείωση των αρνητικών εκτιμήσεων για τις τρέχουσες πωλήσεις (Απτ. 14: -24, Μάρτ. 14: -33, Απρ. 13: -58). Στις Υπηρεσίες, ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών σημείωσε νέα άνοδο, δεδομένου ότι το σχετικό ισοζύγιο των εκτιμήσεων αυξήθηκε στις +6,0 μον. τον Απρ. 2014 από +4,9 τον Μάρτ.2014, έναντι -22,7 μον. τον Απρ.2013. Οι προοπτικές της ζήτησης στο επόμενο 3μηνο διατηρήθηκαν σε ικανοποιητικό θετικό επίπεδο (Απρ. 14: +17,7 μον. Μάρτ. 14: +19,5, Απρ. 13: -9,1 μον.). Επισημαίνεται η συνεχής βελτίωση των τουριστικών δεικτών εμπιστοσύνης. Ειδικότερα στον κλάδο «Ξενοδοχεία-Εστιατόρια» ο δείκτης προσδοκιών ανήλθε στις 94,1 μον. τον Απρ.2014 από 89,1 μον. τον Μάρτ.2013, έναντι 66,4 μον. τον Απρ.2013, ενώ συνεχίζεται και η αλματώδης εξέλιξη του κλάδου «Τουριστικά Πρακτορεία» (Απρ. 14: 127,4 μον., Μάρτ. 14: 120,8, Απρ. 13: 83,2). Η σημαντική βελτίωση των δεκτών εμπιστοσύνης των τουριστικών επιχειρήσεων στους πρώτους μήνες του 2014 προδικάζουν τη σημαντική άνοδο της τουριστικής κίνησης το 2014 έναντι αυτής του 2013 που σημειώθηκε ρεκόρ επισκεπτών. Στις Κατασκευές, ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών αποδυναμώθηκε, καθώς το ισοζύγιο εκτιμήσεων μειώθηκε στις -19,9 μον. τον Απρ.2014 από -13,5 μον. τον Μάρ.2014, έναντι πάντως της πολύ αρνητικής εικόνας των -39,4 μον. τον Απρ.2013. Το αποτέλεσμα αυτό προήλθε από τη μείωση των επιχειρηματικών προσδοκιών στην κατασκευή δημοσίων έργων, καθώς σημειώνονται μεταπτώσεις στην κατασκευή των έργων υποδομής (Απρ. 14: 98,2 μον., Μάρτ. 14: 101,3, έναντι μόλις 72,7 μον. τον Απρ. 13). Παράλληλα, περιορίσθηκαν σημαντικά και οι προσδοκίες στις κατασκευές Κατοικιών (Απρ. 14: 43,1 μον. Μάρτ. 14: 73,9, Απρ. 13: 50,6), αυξήθηκαν οι εκτιμήσεις στις κατασκευές «Λοιπών Ιδιωτικών Κτιρίων» (Απρ. 14: 43,7 μον. Μάρτ. 14: 40,5, Απρ. 13: 37,6 μον.) Τέλος, οι προσδοκίες των καταναλωτών παρουσίασαν νέα βελτίωση στις -55,0 μον. τον Απρ.2014, από -59,7 μον. τον Μάρτ.2014, -65,2 μον. τον Φεβρ. 2014 και έναντι -71,8 μον. τον Απρ.2013. Η σημαντική βελτίωση των προσδοκιών των νοικοκυριών οφείλεται στην ισχυροποίηση των προβλέψεων για την οικονομική τους κατάσταση, των ίδιων και της χώρας, την ανάσχεση της ανεργίας και την γενικά την παγίωση της αντίληψης των πολιτών ότι τα «δύσκολα έχουν περάσει». Εμπορευματικές Συναλλαγές (ΕΛΣΤΑΤ): Οι εξαγωγές αγαθών χωρίς πετρελαιοειδή σημείωσαν νέα πτώση κατά -5,4% σε ετήσια βάση τον Φεβρ.2014, από -4,2% τον Ιαν.2014, και +0,4% τον Φεβρ.2013. Στο δίμηνο 2014 οι εξαγωγές αγαθών χωρίς πετρελαιοειδή υποχώρησαν κατά -4,8% σε ετήσια βάση, έναντι αύξησης κατά 2,8% στο αντίστοιχο περισυνό δίμηνο. Συγκεκριμένα, οι εξαγωγές αγαθών χωρίς πετρελαιοειδή διαμορφώθηκαν σε 2,53 δις το διάστημα Ιαν- Φεβρ.2014 από 2,66 δις το διάστημα Ιαν- Φεβρ.2013. Ειδικότερα, η πτώση των εξαγωγών αγαθών χωρίς πετρελαιοειδή το διάστημα Ιαν- Φεβρ.2014 οφείλεται στην πτώση των εξαγωγών αυτών προς τις τρίτες χώρες κατά -5,2% σε ετήσια βάση από -6,1% το αντίστοιχο διάστημα 2013. Μικρότερη μείωση κατά -4,5% σε ετήσια βάση σημείωσαν αντίστοιχα οι εξαγωγές προς τις χώρες της ΕΕ-28, μετά την αύξησή τους κατά 8,3% το αντίστοιχο διάστημα 2013. Από την άλλη πλευρά, οι εισαγωγές αγαθών χωρίς πετρελαιοειδή αυξήθηκαν κατά 6,3% το διάστημα Ιαν-Φεβρ.2014, έναντι μείωσής τους κατά -1,2% το αντίστοιχο περισυνό διάστημα. Στην τρέχουσα περίοδο η αύξηση των εισαγωγών αποτελεί επίσης ένδειξη σταθεροποίησης, ή αύξησης, της εγχώριας ζήτησης στην οικονομία μετά τη μεγάλη πτώση της στα προηγούμενα έτη. Οι εξαγωγές αγαθών με πετρελαιοειδή, μειώθηκαν κατά -5,5% σε ετήσια βάση το δίμηνο Ιαν- Φεβρ.2014, έναντι αύξησης κατά 12,8% το 2μηνο Ιαν-Φεβρ.2013. Πιο συγκεκριμένα, οι εξαγωγές αγαθών με πετρελαιοειδή ανήλθαν στα 4,18 δισ. το διάτημα Ιαν-Φεβρ.2014, έναντι 4,43 δισ. το διάτημα Ιαν-Φεβρ.2013. Η μείωση των εξαγωγών αγαθών 9

στο 2μηνο 2014 σχετίζεται ασφαλώς και με τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν κάποιες παραδοσιακές αγορές όπως η Τουρκία, η Κύπρος και στη συνέχεια και η Ρωσία. Οι εισαγωγές αγαθών με πετρελαιοειδή σημείωσαν αύξηση κατά 1,8% σε ετήσια βάση τον Φεβρ.2014 έναντι μείωσης κατά -9,4% τον Ιαν.2014 και +7,6% τον Φεβρ.2013. Εξαγωγές με πετρελαιοειδή Ιαν-Φεβρ.2013 Ιαν-Φεβρ.2014 4.427,5 4.182,8 % μεταβολή 12,8% -5,5% Εξαγωγές χωρίς πετρελαιοειδή Ιαν-Φεβρ.2013 Ιαν-Φεβρ.2014 2.658,2 2.531,2 % μεταβολή 2,8% -4,8% Εισαγωγές χωρίς πετρελαιοειδή Ιαν-Φεβρ.2013 Ιαν-Φεβρ.2014 4.790,1 5.093,5 % μεταβολή -1,2% 6,3% παραιτέρω και οι τιμές των μετοχών διατηρηθούν σε υψηλά επίπεδά, όπως συμβαίνει έως τώρα. Μάλιστα, υπάρχουν εκτιμήσεις ότι ο δείκτης θα μπορούσε να αγγίξει το ιστορικό επίπεδο των 93,0 μονάδων το επόμενο διάστημα. Τέλος, στην αγορά εργασίας, η μεγάλη αύξηση των εβδομαδιαίων αιτήσεων για εγγραφή στα ταμεία ανεργίας κατά 24.000 την εβδομάδα έως 19.4.2014 στις 329.000, αποδίδεται από τους αναλυτές σε τεχνικές δυσκολίες προσαρμογής των εποχικών στοιχείων και όχι σε επιδείνωση της εικόνας της αγοράς εργασίας. Ο μέσος των τελευταίων 4- εβδομάδων διαμορφώθηκε στις 316.750 από 312.000 την προηγούμενη εβδομάδα. 390 370 350 ΗΠΑ - Αιτήσεις εγγραφών στα ταμεία ανεργίας 330 Παγκόσμια Οικονομία ΗΠΑ: Στην αγορά ακινήτων η αναφερθείσα στην Επισκόπηση μεγάλη αύξηση των επικείμενων πωλήσεων κατοικιών κατά 3,4% σε μηνιαία βάση τον Μάρτ.2014, έναντι της πτώσης τους κατά -0,5% τον Φεβρ.2014, δεν απέτρεψε την πτώση των πωλήσεων αυτών κατά -7,9% σε ετήσια βάση. Η μηνιαία αύξηση του Μαρτίου ενδεχομένως να είναι ένδειξη ανάκαμψης της αγοράς κατοικιών στους επόμενους μήνες, μετά την πτώση της δραστηριότητας που σημειώθηκε στην αγορά αυτή τα προηγούμενα δύο 3μηνα, σε μεγάλο βαθμό λόγω και των εξαιρετικά δυσμενών καιρικών συνθηκών. Επίσης, η αύξηση των παραγγελιών των διαρκών καταναλωτικών αγαθών κατά 2,6% σε μηνιαία βάση (η αγορά ανέμενε +2,0%) τον Μάρτ.2014, από +2,1% τον Φεβρ.2014 και -1,4% τον Ιαν.2014 δείχνει την ικανοποιητική αύξηση του ιδιωτικής κατανάλωσης και στο 1 ο 3μηνο.2014. Η συνεκτίμηση θετικών εξελίξεων σε άλλους τομείς όπως η μεταποίηση, οι λιανικές πωλήσεις και η αγορά εργασίας, μαζί με την προαναφερθείσα ανοδική εξέλιξη των παραγγελιών έδιναν την εντύπωση μιας θετικότερης εικόνας της οικονομίας των ΗΠΑ στο 1 ο 3μηνο.2014. Ωστόσο, αυτή η εικόνα δεν επιβεβαιώθηκε αφού η αύξηση του ΑΕΠ σε αυτό το 3μηνο περιορίστηκε στο 0,1% σε ετησιοποιημένη βάση, κυρίως λόγω της σημαντικης πτώσης των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών και της επίσης μεγάλης πτώσης των επενδύσεων. Ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης Conference Board υποχώρησε στο 82,3 τον Απρ.2014, έναντι 83,9 τον Μάρτ.2014 και 78,3 τον Φεβρ.2014. Η μείωση αυτή κρίνεται παροδική και εκτιμάται ότι ο εν λόγω δείκτης, που βρίσκεται σε ανοδική πορεία τους τελευταίους μήνες, μπορεί να συνεχίσει αυτή την πορεία. Αυτό θα συμβεί, αν οι συνθήκες στην αγορά εργασίας βελτιωθούν 310 290 Πηγή: Bloomberg ΖτΕ: Ο δείκτης οικονομικού κλίματος (ESI) στη ΖτΕ κατέγραψε μικρή πτώση στο 102 τον Απρ.2014, από 102,5 τον Μάρτ.2014 και 89,5 τον Απρ.2013. Η υποχώρηση αυτή δεν ήταν αναμενόμενη ωστόσο, μάλλον δείχνει την ομαλοποίηση του δείκτη, μετά την υψηλότατη αύξηση τον Μάρτ.2014. Ο δείκτης οικονομικού κλίματος υποχώρησε σε όλες τις οικονομίες στη ΖτΕ, με εξαίρεση την Ιταλία, όπου ο δείκτης κατέγραψε μικρή άνοδο. Στην Ισπανία σημειώθηκε η μεγαλύτερη υποχώρηση του δείκτη κατά 1,0 π.μ.στο 101,5. Δείκτης Οικονομικού Κλίματος σε επιλεγμένες χώρες στη ΖτΕ Απρ.2014 Μάρτ.2014 Φεβ.2014 Ιαν.2014 Δεκ.2013 ΖτΕ 102,0 102,5 101,2 101,0 100,4 Γερμανία 107,1 107,5 107,1 106,7 106,3 Γαλλία 96,8 97,1 96,1 97,5 96,0 Ιταλία 100,8 100,3 99,0 96,6 96,8 Ισπανία 101,5 102,5 100,3 100,3 100,5 Ολλανδία 99,3 100,3 98,0 97,4 98,4 Πορτογαλία 100,6 100,4 98,6 99,6 98,1 Ελλάδα 95,4 97,5 94,8 92,6 91,4 Πηγή: Ευρ. Επιτροπή Στη ΖτΕ σημαντική εξέλιξη είναι η περαιτέρω βελτίωση στον δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης για δεύτερο συνεχή μήνα στο -8,6 τον Απρ.2014, από -9,3 τον Μάρτ.2014, επιβεβαιώνοντας ότι οι καταναλωτές δεν ανησυχούν για τις πρόσφατες γεωπολιτικές αναταραχές, ενώ εμφανίζονται αισιόδοξοι για τις μελλοντικές οικονομικές τους συνθήκες. Αυτή η άποψη ενισχύεται τόσο από την σταδιακή βελτίωση στην αγορά εργασίας, ενώ και η επιβράδυνση του πληθωρισμού αυξάνει την αγοραστική δύναμη των καταναλωτών. Ο υποδείκτης του ESI στη βιομηχανία έμεινε σχεδόν αμετάβλητος στο -3,6 τον Απρ.2014 από -3,3 τον Μάρτ.2014, όπως και ο δείκτης στο 10