ЗОШТО? МОДЕЛИ 11/4/2016. ν ~ Да си ги објасниме/претставиме појавите за себе, а да им ги објасниме и на други. физички математички.

Σχετικά έγγραφα
Доц. д-р Наташа Ристовска

Предизвици во моделирање

М-р Јасмина Буневска ОСНОВИ НА ПАТНОТО ИНЖЕНЕРСТВО

Кои од наведениве процеси се физички, а кои се хемиски?

46. РЕГИОНАЛЕН НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА април III година. (решенија на задачите)

45 РЕГИОНАЛЕН НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА 2012 III година (решенија на задачите)

ИНТЕРПРЕТАЦИЈА на NMR спектри. Асс. д-р Јасмина Петреска Станоева

ЗАДАЧИ ЗА УВЕЖБУВАЊЕ НА ТЕМАТА ГЕОМЕТРИСКИ ТЕЛА 8 ОДД.

ИСПИТ ПО ПРЕДМЕТОТ ВИСОКОНАПОНСКИ МРЕЖИ И СИСТЕМИ (III година)

НУМЕРИЧКО МОДЕЛИРАЊЕ НА ГАЛАКСИИ

ВЕРОЈАТНОСТ И СТАТИСТИКА ВО СООБРАЌАЈОТ 3. СЛУЧАЈНИ ПРОМЕНЛИВИ

46. РЕГИОНАЛЕН НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА април II година (решенија на задачите)

а) Определување кружна фреквенција на слободни пригушени осцилации ωd ωn = ω б) Определување периода на слободни пригушени осцилации

σ d γ σ M γ L = ЈАКОСТ 1 x A 4М21ОМ02 АКСИЈАЛНИ НАПРЕГАЊА (дел 2) 2.6. СОПСТВЕНА ТЕЖИНА КАКО АКСИЈАЛНА СИЛА Напонска состојаба

Проф. д-р Ѓорѓи Тромбев ГРАДЕЖНА ФИЗИКА. Влажен воздух 3/22/2014

ЈАКОСТ НА МАТЕРИЈАЛИТЕ

II. Структура на атом, хемиски врски и енергетски ленти

ТАРИФЕН СИСТЕМ ЗА ДИСТРИБУЦИЈА

Квантна теорија: Увод и принципи

45 РЕГИОНАЛЕН НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА 2012 II година (решенија на задачите)

НАПРЕГАЊЕ ПРИ ЧИСТО СМОЛКНУВАЊЕ

Изомерија. Видови на изомерија

Регулација на фреквенција и активни моќности во ЕЕС

ЛУШПИ МЕМБРАНСКА ТЕОРИЈА

37. РЕПУБЛИЧКИ НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА 2013 основни училишта 18 мај VII одделение (решенија на задачите)

ОПТИЧКИ МЕТОДИ НА АНАЛИЗА

МОДЕЛИРАЊЕ СО СТРУКТУРНИ РАВЕНКИ И ПРИМЕНА

БИОМОЛЕКУЛИ АМИНОКИСЕЛИНИ, ПЕПТИДИ И ПРОТЕИНИ. IV ДЕЛ 2016 НАТАША РИСТОВСКА ИНСТИТУТ ПО ХЕМИЈА ПРИРОДНО-МАТЕМАТИЧКИ ФАКУЛТЕТ, СКОПЈЕ

ХЕМИСКА КИНЕТИКА. на хемиските реакции

СТАНДАРДНИ НИСКОНАПОНСКИ СИСТЕМИ

ПРЕОДНИ ПРОЦЕСИ ПРИ ВКЛУЧУВАЊЕ НА КОНДЕНЗАТОРСКИТЕ БАТЕРИИ КАЈ ЕЛЕКТРОЛАЧНАТА ПЕЧКА

МОДЕЛИРАЊЕ НА РАБОТАТА НА РЕВЕРЗИБИЛНИ ХИДРОЦЕНТРАЛИ ВО ЕЛЕКТРОЕНЕРГЕТСКИ СИСТЕМ

СОДРЖИНА 1. ОСНОВНИ ПОИМИ ОД ПОДАТОЧНОТО РУДАРЕЊЕ УЧЕЊЕ НА ПРЕДИКТИВНИ МОДЕЛИ...9

Универзитет св.кирил и Методиј-Скопје Природно Математички факултет. Семинарска работа. Предмет:Атомска и нуклеарна физика. Тема:Фотоелектричен ефект

Предавања доц. д-р Наташа Ристовска

Решенија на задачите за I година LII РЕПУБЛИЧКИ НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА ЗА УЧЕНИЦИТЕ ОД СРЕДНИТЕ УЧИЛИШТА ВО РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА 16 мај 2009.

ИНСТРУМЕНТАЛНИ МЕТОДИ ЗА АНАЛИЗА

Примена на Matlab за оптимизација на режимите на работа на ЕЕС

ШЕМИ ЗА РАСПОРЕДУВАЊЕ НА ПРОСТИТЕ БРОЕВИ

Alfred Nobel s other mistake or what? Нобелова награда за хемија ЗА 2013 ГОДИНА

Генерирање на Концепти

Анализа на триаголници: Упатство за наставникот

ПРИМЕНА НА СОФТВЕР СО ОТВОРЕН КОД ЗА МОДЕЛСКИ БАЗИРАНО ДИЗАЈНИРАЊЕ НА МЕХАТРОНИЧКИ СИСТЕМИ. Доцент д-р Гордана Јаневска

АКСИЈАЛНО НАПРЕГАЊЕ Катедра за техничка механика и јакост на материјалите

4.3 Мерен претворувач и мерен сигнал.

ЗАШТЕДА НА ЕНЕРГИЈА СО ВЕНТИЛАТОРИТЕ ВО ЦЕНТРАЛНИОТ СИСТЕМ ЗА ЗАТОПЛУВАЊЕ ТОПЛИФИКАЦИЈА-ИСТОК - СКОПЈЕ

НЕКОИ АЛГОРИТМИ ЗА РЕШАВАЊЕ НА ЗАДАЧАТА НА ПАТУВАЧКИОТ ТРГОВЕЦ

НАСОКИ ЗА МОДЕЛИРАЊЕ НА КОНСТРУКЦИИТЕ И ИЗВРШУВАЊЕ НА СТАТИЧКА И СЕИЗМИЧКА АНАЛИЗА ВО РАМКИТЕ НА ГРАДЕЖНО-КОНСТРУКТИВНАТА ПРОЕКТНА ДОКУМЕНТАЦИЈА

Вовед во резонанција

Методина гранични елементи за инженери

56. РЕПУБЛИЧКИ НАТПРЕВАР ПО ФИЗИКА 2013 Скопје, 11 мај IV година (решенија на задачите)

ИНСТРУМЕНТАЛНИ МЕТОДИ ЗА АНАЛИЗА

Практикум по Општа и неорганска хемија

Практикум по неорганска хемија, применета во фармација

3. ПРЕСМЕТКА НА КРОВ НА КУЌА СО ТРИГОНОМЕТРИЈА

М А Г И С Т Е Р С К И Т Р У Д

Резиме на основните поими. најчесто образуван помеѓу електричен спроводник од

Тест за I категорија, Државен натпревар по хемија, 16 мај

Катаболизам на масни киселини. β-оксидација на масните киселини. Доц.д-р Наташа Ристовска

ДИНАМИЧКИ РЕЖИМ НА РАБОТА НА ВЕТЕРНА ФАРМА

6. СОВЕТУВАЊЕ. Охрид, 4-6 октомври 2009

КОМПЕНЗАЦИЈА НА РЕАКТИВНА МОЌНОСТ

Физичка хемија за фармацевти

Бесмртноста на душата кај Платон (II)

Душан Чакмаков. Веројатност

Во трудот се истражува зависноста на загубите во хрватскиот електроенергетски систем од

ТЕХНИЧЕСКИ ПАРАМЕТРИ ПРЕДИ ДА СЕ ОБЪРНЕТЕ КЪМ СЕРВИЗА

Етички став спрема болно дете од анемија Г.Панова,Г.Шуманов,С.Јовевска,С.Газепов,Б.Панова Факултет за Медицински науки,,универзитет Гоце Делчев Штип

ЕВН ЕЛЕКТРОСТОПАНСТВО НА МАКЕДОНИЈА

ИНТЕЛИГЕНТНИ СЕНЗОРСКИ НОДОВИ

АНАЛИТИЧКИ МЕТОД ЗА ПРЕСМЕТКА НА ДОВЕРЛИВОСТA НА ДИСТРИБУТИВНИTE СИСТЕМИ

нумеричка анализа и симулација на преминување на возило преку вертикална препрека на пат

БИОФИЗИКА Електромагнетизам. Доцент Др. Томислав Станковски

Проф. д-р Ѓорѓи Тромбев ГРАДЕЖНА ФИЗИКА

ДРВОТО КАКО МАТЕРИЈАЛ ЗА

3Д моделирање на протеински молекули

МАТЕМАТИКА - НАПРЕДНО НИВО МАТЕМАТИКА НАПРЕДНО НИВО. Време за решавање: 180 минути. јуни 2012 година

ПЕТТО СОВЕТУВАЊЕ. Охрид, 7 9 октомври ДМС Софтвер "WINDOWS" за дистибутивните системи

Биомолекули: Јаглехидрати

Алдехиди и кетони. Алдехиди и кетони. Карбонилни соединенија Кетон. Алдехид. ванилин цинамалдехид (R)- карвон бензалдехид КАРБОНИЛНА ГРУПА

ОПТИЧКИ МЕТОДИ НА АНАЛИЗА Молекулска и атомска спектроскопија Инфрацрвена спектроскопија

БИОМОЛЕКУЛИ АМИНОКИСЕЛИНИ, ПЕПТИДИ И ПРОТЕИНИ. II ДЕЛ 2016 НАТАША РИСТОВСКА ИНСТИТУТ ПО ХЕМИЈА ПРИРОДНО-МАТЕМАТИЧКИ ФАКУЛТЕТ, СКОПЈЕ

Универзитет Св. Кирил и Методиј

Модел на општински информациски систем за управување со цврстиот отпад (SWIS) УПАТСТВО ЗА УПОТРЕБА 2016.

Проф. д-р Ѓорѓи Тромбев ГРАДЕЖНА ФИЗИКА

РЕШЕНИЈА Државен натпревар 2017 ТЕОРИСКИ ПРОБЛЕМИ. K c. K c,2

ПОДОБРУВАЊЕ НА КАРАКТЕРИСТИКИТЕ НА ИСПИТНА СТАНИЦА ЗА ТЕСТИРАЊЕ НА ЕНЕРГЕТСКИ ТРАНСФОРМАТОРИ

Од точката С повлечени се тангенти кон кружницата. Одреди ја големината на AOB=?

7. Димензионирање на преживливи WDM мрежи

Секундарните еталони се споредуваат (еталонираат) со примарните, а потоа служат за проверка (споредба или калибрирање) на работните еталони.

ЛАМБЕРТОВА ФУНКЦИЈА ГРАФИК, ПРЕСМЕТКИ И ПРИМЕНА. Емилија Целакоска 1 1. ВОВЕД

СИСТЕМ СО ТОПЛИНСКИ УРЕД КОЈ КОРИСТИ ОБНОВЛИВИ ИЗВОРИ НА ЕНЕРГИЈА

ПРИМЕНА НА МЕНАЏМЕНТ НА РИЗИК ЗА ДОНЕСУВАЊЕ НА ОДЛУКИ ВО ЕНЕРГЕТСКИ КОМПАНИИНАПАТСТВИЈА

Универзитет Св. Кирил и Методиј -Скопје Факултет за електротехника и информациски технологии ДИНАМИЧКА ВИЗУЕЛИЗАЦИЈА НА СОФТВЕР. -магистерски труд-

Заземјувачи. Заземјувачи

ПРОЕКТИРАЊЕ И РЕАЛИЗАЦИЈА НА ПРЕДВИДУВАЧКИ УПРАВУВАЧ БАЗИРАН НА МОДЕЛ СО МИНИМАКС ОПТИМИЗАЦИЈА

Ветерна енергија 3.1 Вовед

ЗБИРКА ОДБРАНИ РЕШЕНИ ЗАДАЧИ ПО ФИЗИКА

ОПТИЧКИ МЕТОДИ НА АНАЛИЗА Методи на расејување

БИОФИЗИКА Термодинамика. Доцент Др. Томислав Станковски

Transcript:

МЕТОДОЛОГИЈА НА НАУЧНОИСТРАЖУВАЧКАТА РАБОТА МОДЕЛИ Марина Стефова 324-9934 marinaiv@pmf.ukim.mk Зоран Здравковски 324-9926 zoran@pmf.ukim.mk ПМФ, Институт за хемија Постдипломски студии 2016 ЗОШТО? Да си ги објасниме/претставиме појавите за себе, а да им ги објасниме и на други If you can't explain your physics to a barmaid it is probably not very good physics Ernest Rutherford МОДЕЛИ физички математички ν ~ 2π µe 3 ch 1 1 2 n2 n1 2 4 = 2 Z 2 концептуални 1

Концептуални Обично по аналогија или метафора од секојдневниот живот растителните клетки(ќелии) заради сличноста со низа на соби (ќелии) во манастир електрична струјапо аналогија на течење на вода електроните во атомите биле во атомот подредени во лушпи(shells) ЗАЕДНИЧКИ КАРАКТЕРИСТИКИ Моделот содржи само подмножество од својствата (карактеристиките) на реалниот систем/проблем МОДЕЛОТ НЕ ЕПОТПОЛНАЗАМЕНА ЗА СИСТЕМОТ/ПРОБЛЕМОТ! мало подмножество (вклучува најбитните својства) едноставенмодел колку поголемо подмножество толку покомплициранмодел БЕЗ ОГЛЕД НА БРОЈОТ НА КАРАКТЕРИСТИКИ моделот ја претставува сржта на проблемот мора да е базиран врз нашето познавање на третираниот проблем/систем мора да биде логичен треба да биде интуитивно прифатлив најважное да биде корисен 2

A theory has only the alternative of being wrong. A model has a third possibility -it might be right but irrelevant. Manfred Eigen (1927-) германски хемичар Нобелова по хемија 1967 ПРЕДНОСТИ НА МОДЕЛИТЕ може да се третираат случаи кои, инаку, се нерешливи дури и да не е така, работата може да се заврши полесно,побрзо,поевтиноили на некој друг поприфатлив начин ОГРАНИЧЕНОСТ НА МОДЕЛИТЕ никогаш не е сигурно дека навистина се вклучени ситебитни својства на разгледуваниот систем/проблем колку е поедноставен моделот, поверојатно е дека заклучоците извлечени од него ќе бидат со повеќе слабости (а може да бидат и сосема погрешни) комплицираните модели се тешки за користење 3

КАКОВ МОДЕЛ? зависи, како и секогаш, од познавањето на системот зависи од потребите променлив е: хронолошки во даден момент ПРИМЕРИ ЗА МОДЕЛИ АТОМ 4

АТОМ првите (антички) претстави Демокрит концептуален модел не е наука, ама е прв! ПМФ, Институт за хемија Постдипломски студии 2009 НА ПОЧЕТОК НА 20-ТИОТ ВЕК сèуште, атомот е неделива честичка според моделот атомот е топче ТОЧНО? КОРИСНО? (1) Точно? тогаш мислеле да! денес знаеме не! Корисно? и тогаш и сега да! 5

ТОЧНО? КОРИСНО? (2) Точно НЕ!Корисно ДА! КАТОДНИ ЗРАЦИ Во евакуирани цевки, зраци што потекнуваат од катодата може да вршат работа се отклонуваат во електрично поле негативно наелектризирани корпускули! ТОМСОНОВ МОДЕЛ Joseph John Thomson: атомот НЕ е неделив подобрен модел (пудинг со сливи): 6

ТОМСОНОВ МОДЕЛ ТАКА ЛИ Е? НЕ Е! КОРИСНО? билокорисно моделот ги објаснил катодните зраци! НОВИ ЕКСПЕРИМЕНТИ Rutherford: αзраци низ Auфолија моделот на Томсон не чини! ПОДОБРЕН МОДЕЛ (1) Rutherford: Електроните кружат околу јадрото планетарен модел 7

ПОДОБРЕН МОДЕЛ (2) Точно? не: електронот би требало да паѓа во јадрото! ПО-ПОДОБРЕН МОДЕЛ БОРОВ АТОМ (1) Niels Bohr: електроните се движат по квантирани кружни стационарни орбити ПО-ПОДОБРЕН МОДЕЛ БОРОВ АТОМ (2) Кружните орбити не се во една рамнина 8

МАТЕМАТИЧКА ФОРМУЛАЦИЈА Радиуси на орбитите: r = n 2 4π 2 h 2 me 2 Z БОРОВ АТОМ (3) Корисно? секако: го објаснил спектарот на водородот емисиониот (горе) и апсорпциониот (долу) БОРОВ АТОМ (4) Точно? се покажало дека не еточно: моделот не можел да ги објасни спектрите на други атоми моделот не можел да го објасни расцепувањето на спектралните линии (Земановиот ефект) 9

УШТЕ ПО-ПОДОБРЕН МОДЕЛ Sommerfeld: електроните може да се движат по квантирани елиптични стационарни орбити нов квантен број (l) КВАНТНА МЕХАНИКА (1) за објектите како електроните, законите на класичната физика не важат сите претходни модели не чинат моделот мора откоренда се измени! КВАНТНА МЕХАНИКА (2) мора да се работи со веројатности не може да има орбити туку орбитали атом на Na 10

КВАНТНА МЕХАНИКА (3) Сепак, веројатноста е најголема во близината на боровските орбити горе-долу пак топче! КВАНТНА МЕХАНИКА (4) ИТН., ИТН. ова не е курс по физичка хемија! поентата е во развитокот на моделите! СТРУКТУРА НА ПРОТЕИНИ 11

Спирална структура β-набрана структура β-pleated sheet ЕНЗИМСКИ РЕАКЦИИ 12

МОДЕЛИ ЗА ЕНЗИМИ (1) 1894, Emil Fischer модел на клуч и брава ја објаснува специфичноста на ензимите не ја објаснува стабилизацијата на преодната состојба G МОДЕЛИ ЗА ЕНЗИМИ (2) 1958, Daniel Koshland индуцирано прилагодување ензимите се флексибилни молекули важна е комплементарноста не само на топологијата туку и на електростатичките сили КОМПЈУТЕРСКО МОДЕЛИРАЊЕ 13

КОМПЈУТЕРСКО МОДЕЛИРАЊЕ (1) пресметка на енергија, структура, вибрации и други својства на молекулите пресметка на термодинамички и кинетички параметри на реакции овозможува да се разгледуваат реакции што се опасни, скапи, неизводливи итн. КОМПЈУТЕРСКО МОДЕЛИРАЊЕ (2) молекулска механика полуемпириски методи abinitioметоди методот се избира според потребитеи... можностите ТЕОРЕТСКИ МОДЕЛИ теоретски хемиски модел(theoretical model chemistry) е комплетен алгоритам за пресметка на енергијата на било кој молекулски систем едноставни вклучуваат еден единствен теоретски метод и базисен сет хибридни комбинација од неколку теоретски методи и базисен сет (Нобелова 2013) се постигнува повисока точност за пониска цена (компјутерско време) 14

Min STO-3G Split valence 3-21G HF MP2 MP3 MP4 QCOSD(T) Full CI Polarized 6-31G* 6-311G* Diffuse 6-311+G* High Ang. Mom. 6-311+G(3df,p) Schrödinger Equation MM+ ϕ= 4,0 t= 5 s експериментално ϕ= 44,4 AM1 ϕ= 37,5 t= 15 s RHF//6-31+G ϕ= 46,2 t= 3 h 18 min QSAR Квантитативни зависности на структурата и активноста (Quantitative Structure-Activity Relationships) се корелираат структурни или дескриптори на својства со активноста на супстанците хидрофобност, топологија, електронски својства, стерни ефекти се одредуваат емпириски или се пресметуваат со компјутерски модели 15

ХАМЕТОВА РАВЕНКА влијание на супституентите врз константите на рамнотежа на супституирани бензоеви киселини (ароматични соединенија) електронски ефекти инхибиција на бактериски раст со сулфонамиди O X H 2N S N 1 log = 1,05σ 1,28 O H C групи што ги привлекуваат електроните се подобри инхибитори! ХАНЧОВА АНАЛИЗА биолошка активност на аналози на индолоцетна и феноксиоцетна киселина регулатори на растителен раст липофилноста, ја изразил преку распределителениот коефициент октанол-вода структурни ефекти РАЗВОЈ НА ЛЕКОВИ Антитуморна и мутагена активност на 1-(Xфенил)-3,3-диалкил триазени X CH 3 N N N R антитуморна активност намалена 1,2 пати но мутагеноста намалена 400 пати! 16

CADD -CAMD Computer-Assisted Drug Design Computer-Assisted Molecular Design компјутерски модел на интеракцијата на инхибитор на карбонска анхидраза со ензимот МЕЃУТОА, фармацевтските куќи често не ги објавуваат алгоритмите во сегашниот степен, со сигурност не може да се знае корисноста Von Neumann:Give me five parameters and I can fit an elephant to a curve. Give me six and I can make him dance. overfitting (предефинираност) моделите одлично одговараат на познатите податоци, но се мизерни за претскажување на нови НАЈНАЈНАКРАЈ: Canyemakeamodel ofit? Forifyecan,yeunderstand it, andifyecanna, yedinna! Lord Kelvin 17