ΒΑΣΙΚΟΙ ΕΡΓΑΤΙΚΟΙ ΝΟΜΟΙ Σύναψη σύμβασης εξαρτημένης εργασίας Ειδικές συμβάσεις εργασίας Χρόνος εργασίας Άδειες Μισθός Δυσμενείς διακρίσεις Προστασία ειδικών κατηγοριών εργαζομένων Αλλοδαποί εργαζόμενοι Υγεία και ασφάλεια Καταγγελία σύμβασης εργασίας Δημόσιο δίκαιο Συνδικαλισμός Συλλογική διαπραγμάτευση και απεργία Εκμετάλλευση - Συμμετοχή
Βασικοί Εργατικοί Νόμοι Κώστας Δ. Παπαδημητρίου ISBN 978-960-562-670-9 Σύμφωνα με το Ν. 2121/93 για την Πνευματική Ιδιοκτησία απαγορεύεται η αναδημοσίευση και γενικά η αναπαραγωγή του παρόντος έργου, η αποθήκευσή του σε βάση δεδομένων, η αναμετάδοσή του σε ηλεκτρονική ή οποιαδήποτε άλλη μορφή και η φωτοανατύπωσή του με οποιονδήποτε τρόπο, χωρίς γραπτή άδεια του εκδότη. ΔΗΛΩΣΗ ΕΚΔΟΤΙΚΟΥ ΟΙΚΟΥ Το περιεχόμενο του παρόντος έργου έχει τύχει επιμελούς και αναλυτικής επιστημονικής επεξεργασίας. Ο εκδοτικός οίκος και οι συντάκτες δεν παρέχουν διά του παρόντος νομικές συμβουλές ή παρεμφερείς συμβουλευτικές υπηρεσίες, ουδεμία δε ευθύνη φέρουν για τυχόν ζημία τρίτου λόγω ενέργειας ή παράλειψης που βασίστηκε εν όλω ή εν μέρει στο περιεχόμενο του παρόντος έργου. Art Director: Υπεύθυνος Παραγωγής: Φωτοστοιχειοθεσία: Παραγωγή: Γιάννης Μαμαλούκος Ανδρέας Μενούνος Χρύσα Ζαργιαννάκη NB Production ΑΜ030117M23 Μαυρομιχάλη 23, 106 80 Αθήνα Τηλ.: 210 3678 800 Fax: 210 3678 819 http://www.nb.org e-mail: info@nb.org Αθήνα: Μαυρομιχάλη 2, 106 79 Τηλ.: 210 3607 521 Πειραιάς: Φίλωνος 107-109, 185 36 Τηλ: 210 4184 212 Πάτρα: Κανάρη 15, 262 22 Τηλ.: 2610 361 600 Θεσ/νίκη: Φράγκων 1, 546 26 Τηλ.: 2310 532 134 2017, ΝΟΜΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΑΕΒΕ
Κώστας Δ. Παπαδημητρίου, Καθηγητής Εργατικού Δικαίου Νομικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών ΒΑΣΙΚΟΙ ΕΡΓΑΤΙΚΟΙ ΝΟΜΟΙ Σύναψη σύμβασης εξαρτημένης εργασίας Ειδικές συμβάσεις εργασίας Χρόνος εργασίας Άδειες Μισθός Δυσμενείς διακρίσεις Προστασία ειδικών κατηγοριών εργαζομένων Αλλοδαποί εργαζόμενοι Υγεία και ασφάλεια Καταγγελία σύμβασης εργασίας Δημόσιο δίκαιο Συνδικαλισμός Συλλογική διαπραγμάτευση και απεργία Εκμετάλλευση - Συμμετοχή
Basic Labour Legislation Kostas D. Papadimitriou, Professor of Labour Law at University of Athens, School of Law Abstract: This edition is a compilation of the main labour law provisions, including all amendments introduced by January 2017. It is a useful tool for all legal professionals, focusing on labour law and the various legal aspects of employment. This edition also includes a detailed table of contents and a useful index of terms. ISBN 978-960-562-670-9 COPYRIGHT All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted, in any form or by any means, without the prior permission of NOMIKI BIBLIOTHIKI S.A., or as expressly permitted by law or under the terms agreed with the appropriate reprographic rights organisation. Enquiries concerning reproduction which may not be covered by the above should be addressed to NOMIKI BIBLIOTHIKI S.A. at the address below. DISCLAIMER The content of this work is intended for information purposes only and should not be treated as legal advice. The publication is necessarily of a general nature; NOMIKI BIBLIOTHIKI S.A. makes no claim as to the comprehensiveness or accuracy of the information provided; Information is not offered for the purpose of providing individualized legal advice. Professional advice should therefore be sought before any action is undertaken based on this publication. Use of this work does not create an attorney-client or any other relationship between the user and NOMIKI BIBLIOTHIKI S.A. or the legal professionals contributing to this publication. 23, Mavromichali Str., 106 80 Athens Greece Tel.: +30 210 3678 800 Fax: +30 210 3678 819 http://www.nb.org e-mail: info@nb.org 2017, NOMIKI BIBLIOTHIKI S.A.
ΠΡΟΛΟΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Το ζήτημα της κωδικοποίησης του εργατικού δικαίου ασφαλώς δεν εμφανίσθηκε πρόσφατα. Ήδη από τη δεκαετία του '60 αρχίζουν οι πρώτες προσπάθειες στη χώρα μας, ενώ στη συνέχεια κατά καιρούς η κωδικοποίηση διακηρύσσεται ως άμεση επιδίωξη της Πολιτείας. Όμως, για διάφορους λόγους, τα σχέδια αυτά δεν ολοκληρώνονται. Είναι πάντως βέβαιο, ότι η σχετική πολυπλοκότητα και η διασπορά των κανόνων του εργατικού δικαίου δεν ευνοεί τους σκοπούς του, οι οποίοι ασφαλώς είναι η προστασία των εργαζομένων σε ένα υγιώς λειτουργούν οικονομικό πλαίσιο. Η «χρηστικότητα», όπως και η σαφήνεια, των διατάξεων του εργατικού δικαίου αποτελεί λοιπόν μια θεμιτή επιδίωξη. Με σκοπό τη διευκόλυνση του κάθε είδους νομικού, δικαστή, δικηγόρου, αλλά και φοιτητή, θελήσαμε με την έκδοση αυτή να συγκεντρώσουμε και να κατατάξουμε σε κεφάλαια, όχι βέβαια όλους, αλλά πάντως τους βασικούς εργατικούς νόμους. Πιστεύουμε ότι με τον τρόπο αυτό καθιστούμε πιο εύχρηστη μια ομάδα κανόνων δικαίου σημαντικών για την κοινωνική και οικονομική ζωή της χώρας. Ιανουάριος 2017 Κώστας Δ. Παπαδημητρίου Καθηγητής Εργατικού Δικαίου Νομικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών VII
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Προλογικό Σημείωμα....................................... VII Α. ΝΟΜΟΘΕΤΗΜΑΤΑ ΓΕΝΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ Α1. ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ.................................3 A2. ΑΣΤΙΚΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ (Άρθρα 648 επ.)..........................8 A3. ΚΩΔΙΚΑΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑΣ........................13 Β. ΣΥΝΑΨΗ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΕΞΑΡΤΗΜΕΝΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ B1. Ν 2639/1998 (Άρθρο 1) Τεκμήριο εξαρτημένης εργασίας........19 B2. Ν 4052/2012 (Άρθρα 98 επ.) Ιδιωτικά Γραφεία Ευρέσεως Εργασίας.................................................19 B3. ΠΔ 156/1994 Υποχρέωση του εργοδότη να πληροφορεί εγγράφως τον εργαζόμενο για τους ουσιώδεις όρους εργασίας...31 B4. KN 2190/1920 Συμβάσεις Α.Ε. με μέλη του Δ.Σ................34 Γ. ΕΙΔΙΚΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Σύμβαση εργασίας ορισμένου χρόνου Γ1. ΠΔ 81/2003 Ρυθμίσεις για τους εργαζομένους με συμβάσεις ορισμένου χρόνου.............................39 IX
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Γ2. ΠΔ 164/2004 Ρυθμίσεις για τους εργαζομένους με συμβάσεις ορισμένου χρόνου στο δημόσιο τομέα............43 Σύμβαση μερικής απασχόλησης Γ3. Ν 1892/1990 (Άρθρο 38)..................................50 Προσωρινή απασχόληση Γ4. Ν 4052/2012 (Άρθρα 113 επ.)...............................54 Γ5. Απόφαση Υφυπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας 1517/34/2013 Ρύθμιση όρων, προϋποθέσεων και διαδικασίας για την εφαρμογή των διατάξεων του Ν 4052/2012 που αφορούν τις Επιχειρήσεις Προσωρινής Απασχόλησης....................67 Γ6. Απόφαση Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας 1519/35/2013 Καθορισμός του ύψους, των όρων και προϋποθέσεων, και της διαδικασίας κατάπτωσης των εγγυητικών επιστολών που καταθέτουν οι Επιχειρήσεις Προσωρινής Απασχόλησης.....................78 Τηλεργασία Γ7. Ν 3846/2010 (Άρθρο 5)...................................81 Δ. ΧΡΟΝΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Δ1. Ν 2269/1920 Περί κυρώσεως της διεθνούς συμβάσεως της Διεθνούς Συνδιασκέψεως της Εργασίας της Ουασιγκτώνος περί περιορισμού των ωρών εργασίας εν ταις βιομηχανικαίς επιχειρήσεσιν εις οκτώ καθ`ημέραν και 48 καθ`εβδομάδα.........85 X
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Δ2. ΠΔ της 27 Ιουν./4 Ιουλ. 1932 Περί κωδικοποιήσεως και συμπληρώσεως των περί οκταώρου εργασίας διατάξεων.........91 Δ3. Ν 3385/2005 - Χρονικά όρια εργασίας «Ρυθμίσεις για την προώθηση της απασχόλησης, την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής και άλλες διατάξεις»..................100 Δ4. ΝΔ 515/1970 Περί χρονικών ορίων εργασίας μισθωτών......101 Δ5. ΒΔ 748/1966 Περί κωδικοποιήσεως, καταργήσεως, τροποποιήσεως και συμπληρώσεως των διατάξεων της κειμένης νομοθεσίας περί εβδομαδιαίας και Κυριακής αναπαύσεως και ημερών αργίας............................104 Δ6. Απόφαση Υπουργού Εργασίας 16182/1983 - Καθιέρωση 40 ωρών. Κήρυξη εκτελεστής της αριθ. 25/83 αποφάσεως του ΔΔΔΔ Αθηνών, που αφορά την καθιέρωση 40 ωρών και πενθήμερης εβδομαδιαίας απασχόλησης στο προσωπικό των βιομηχανικών καταστημάτων της Χώρας.................. 115 Δ7. ΕΓΣΣΕ 1984 (Άρθρο 6) Καθιέρωση 40 ωρών................. 117 Δ8. ΠΔ 88/1999 Ελάχιστες προδιαγραφές για την οργάνωση του χρόνου εργασίας σε συμμόρφωση με την Οδηγία 93/104/ΕΚ..................................... 117 Δ9. Ν 1892/1990 (Άρθρο 41) Διευθέτηση χρόνου εργασίας........127 Δ10. Ν 1892/1990 (Άρθρο 40) Πρόσθετες ομάδες εργασίας.......130 Δ11. Ν 3846/2010 (Άρθρο 13) Βιβλίο Υπερωριών................131 Δ12. Ν 3846/2010 (Άρθρο 8) Εργασία κατά την έκτη ημέρα........132 Ωράριο λειτουργίας καταστημάτων Δ13. ΝΔ 1037/1971 Χρονικά όρια λειτουργίας καταστημάτων & προσωπικό αυτών......................................133 XI
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Δ14. Ν 1892/1990 (Άρθρο 42) Χρονικά όρια λειτουργίας καταστημάτων...........................................140 Δ15. Ν 4177/2013 (Άρθρο 16) Λειτουργία καταστημάτων τις Κυριακές.............................................143 Δ16. Ν 2224/1994 (Άρθρο 23) Ωράριο λειτουργίας καταστημάτων...........................................145 Ε. ΑΔΕΙΕΣ Ε1. ΑΝ 539/1945 Άδεια αναψυχής............................149 Ε2. Ν 549/1977 Περί τροποποιήσεως και συμπληρώσεως διατάξεων τινών της εργατικής νομοθεσίας και ρυθμίσεως συναφών θεμάτων (Α 55)..................................155 Ε3. ΕΓΣΣΕ 2008 (Άρθρο 3)...................................157 Ε4. Ν 4504/1966 (Άρθρο 3 παρ. 16) Επίδομα αδείας.............158 Ειδικές άδειες E5. Ν 4075/2012 (Άρθρα 48 επ.) Γονική άδεια...................159 E6. Ειδικές άδειες ΕΓΣΣΕ....................................163 Ε6.1. Άδεια γάμου......................................163 Ε6.2. Άδεια για ασθένεια εξαρτώμενων μελών.................163 Ε6.3. Μονογονεϊκές οικογένειες...........................164 Ε6.4. Άδεια γονέα για παιδί με νόσημα που απαιτεί μεταγγίσεις αίματος και παραγώγων του ή αιμοκάθαρση....164 Ε6.5. Άδεια απουσίας για την παρακολούθηση της σχολικής επίδοσης του παιδιού...............................164 Ε6.6. Άδεια για συμμετοχή σε εξετάσεις......................164 XII
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Ε6.7. Άδεια εξετάσεων σε μεταπτυχιακούς φοιτητές.............165 Ε6.8. Άδεια λόγω AIDS..................................165 Ε6.9. Άδεια για μεταγγίσεις αίματος και παραγώγων του ή αιμοκάθαρσις....................................165 Ε6.10. Άδεια λόγω θανάτου συγγενούς......................166 ΣΤ. ΜΙΣΘΟΣ ΣΤ1. N 4172/2013 (Άρθρο 103) Κατώτατος μισθός...............169 ΣΤ2. Ν 4093/2012 (Υποπαράγραφος ΙΑ.11.) Σύστημα διαμόρφωσης κατώτατου μισθού...........................172 ΣΤ3. ΒΔ της 14/20 Σεπτ. 1912 Περί εκτελέσεως του Ν ΔΛ π. πληρωμής των ημερομισθίων των εργατών και περί των μισθών των υπηρετών και υπαλλήλων................... 174 ΣΤ4. Ν 4694/10/12.5.1930 Ακατάσχετο αποδοχών εργατών - ιδιωτ. υπαλλήλων κ.λπ.....................................177 ΣΤ5. ΑΝ 690/1945 Συνέπειες για μη καταβολή δεδουλευμένων αποδοχών................................180 ΣΤ6. Ν 2336/1995 (Άρθρο 9) Παροχές σε είδος..................181 ΣΤ7. Ν 1082/1980 (Άρθρο 1) Δώρα εορτών.....................182 ΣΤ8. ΥΑ 19040 (Οικονομικών και Εργασίας) της 7/9.12.1981 Χορήγηση επιδομάτων εορτών Χριστουγέννων και Πάσχα στους μισθωτούς όλης της χώρας που απασχολούνται με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου (Β 742)..................183 ΣΤ9. ΥΑ 21091/2290/46 Αποστολή εκτός έδρας.................193 ΣΤ10. Ν 3227/2004 (Άρθρο 5) Η υποχρέωση χορήγησης εκκαθαριστικού σημειώματος..............................194 XIII
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Κυριακές, αργίες, νύκτα (αμοιβή) ΣΤ11. ΥΑ 18310/1946 Νυχτερινή εργασία......................194 ΣΤ12. ΥΑ 8900/1946 Εργασία Κυριακών και εξαιρεσίμων ημερών.................................................195 Ικανοποίηση μισθολογικών αξιώσεων ΣΤ13. ΚΠολΔ (Άρθρα 975, 977)...............................196 ΣΤ14. Πτωχευτικός Κώδικας (Άρθρο 154) Γενικά προνόμια........198 ΣΤ15. Ν 1836/1989 (Άρθρον 16) Αφερεγγυότητα εργοδότη........199 ΣΤ16. ΠΔ 1/1990 Αφερεγγυότητα εργοδότη....................201 Ζ. ΔΥΣΜΕΝΕΙΣ ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ Ζ1. Ν 4443/2016 Ενσωμάτωση της Οδηγίας 2000/43/ΕΚ περί εφαρμογής της αρχής της ίσης μεταχείρισης προσώπων ασχέτως φυλετικής ή εθνοτικής τους καταγωγής, της Οδηγίας 2000/78/ΕΚ για τη διαμόρφωση γενικού πλαισίου για την ίση μεταχείριση στην απασχόληση και την εργασία και της Οδηγίας 2014/54/ΕΕ περί μέτρων που διευκολύνουν την άσκηση των δικαιωμάτων των εργαζομένων στο πλαίσιο της ελεύθερης κυκλοφορίας των εργαζομένων - Γενικές διακρίσεις............ 211 Ζ2. Ν 3896/2010 Ιση μεταχείριση ανδρών - γυναικών...........225 XIV
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Η. ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΕΙΔΙΚΩΝ ΚΑΤΗΓΟΡΙΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ Η1. Ν 3850/2010 (Άρθρα 50 επ.) Ανήλικοι......................247 Η2. ΠΔ 176/1997 Μητέρες..................................251 Η3. Ν 1483/1984 Οικογενειακές υποχρεώσεις..................259 Η4. Ν 3514/1928 Στρατευμένοι..............................264 Η5. Ν 2269/1920 (Άρθρο 2) Διευθύνοντες υπάλληλοι............269 Η6. Ν 2643/1998 Πολύτεκνοι, άτομα με αναπηρία, αγωνιστές εθνικής αντίστασης.......................................270 Η7. Ν 3863/2010 (Άρθρο 74 παρ. 9) Μαθητεία...................293 Θ. ΑΛΛΟΔΑΠΟΙ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ Θ1. Ν 4251/2014 (Άρθρα 28 επ.) Κώδικας Μετανάστευσης και Κοινωνικής Ένταξης και λοιπές διατάξεις - Πολίτες τρίτων χωρών...........................................297 Θ2. N 4375/2016 (Άρθρα 69-71) Πρόσφυγες....................299 Θ3. Ν 2431/1996 Διορισμός ευρωπαίων (κοινοτικών) εργαζομένων............................................301 Θ4. ΠΔ 106/2007 Ελεύθερη κυκλοφορία και διαμονή στην ελληνική επικράτεια των πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των μελών των οικογενειών τους..................303 Θ5. ΠΔ 219/2000 Εργαζόμενοι αποσπασμένοι στην Ελλάδα......327 XV
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Θ6. ΠΔ 101/2016 Προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας προς τις διατάξεις της Οδηγίας 2014/67/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 15ης Μαΐου 2014 για την εφαρμογή της Οδηγίας 96/71/ΕΚ σχετικά με την απόσπαση εργαζομένων στο πλαίσιο παροχής υπηρεσιών και την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθμ. 1024/2012 σχετικά με τη διοικητική συνεργασία μέσω του Συστήματος Πληροφόρησης για την εσωτερική αγορά («κανονισμός ΙΜΙ»)....335 Ι. ΥΓΕΙΑ - ΑΣΦΑΛΕΙΑ Ι1. Ν 3850/2010 Κώδικας νόμων για την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων.............................353 Ι2. ΠΔ 1073/1981 Μέτρα ασφαλείας σε εργοτάξια οικοδομών.....421 Ι3. Ν 1396/1983 Μέτρα ασφαλείας στις οικοδομές και λοιπά ιδιωτικά τεχνικά έργα................................427 Ι4. ΠΔ 70/1990 Υγιεινή και Ασφάλεια των Εργαζομένων σε ναυπηγικές εργασίες....................................431 Ι5. Ν 551/1915 Εργατικό ατύχημα............................450 ΙΑ. ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ ΣΥΜΒΑΣΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΙΑ1. Ν 2112/1920 Περί υποχρεωτικής καταγγελίας συμβάσεως εργασίας ιδιωτικών υπαλλήλων..................461 ΙΑ2. ΒΔ της 16/18 Ιουλ. 1920 Περί επεκτάσεως του Ν 2112 και επί των εργατών, τεχνιτών και υπηρετών..................466 IA3. N 3198/1955 Περί τροποποιήσεως και συμπληρώσεως των περί καταγγελίας της σχέσεως εργασίας διατάξεων.........468 XVI
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΙΑ4. Ν 3863/2010 (Άρθρο 74)................................ 474 ΙΑ5. Ν 3144/2003 (Άρθρο 7).................................475 ΙΑ6. ΕΓΣΣΕ 2006-2007 (Άρθρο 3)..............................476 ΙΑ7. Ν 1387/1983 Ομαδικές απολύσεις........................477 ΙΑ8. Πτωχευτικός Κώδικας (Άρθρο 34).........................481 ΙΒ. ΔΗΜΟΣΙΟ ΔΙΚΑΙΟ IB1. Ν 3996/2011 Σώμα Επιθεωρητών Εργασίας................485 ΙΓ. ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΜΟΣ- ΣΥΛΛΟΓΙΚΗ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΗ - ΑΠΕΡΓΙΑ ΙΓ1. Ν 1264/1982 Συνδικαλιστικό Δίκαιο-Απεργία...............529 ΙΓ2. Ν 2224/1994 (Άρθρο 3) Δημόσιος διάλογος.................570 ΙΓ3. Ν 1876/1990 Συλλογικές συμβάσεις εργασίας...............572 ΙΓ4. ΠΥΣ 6/28.2.2012.......................................592 ΙΓ5. Ν 2738/1999 Συλλογικές Διαπραγματεύσεις στη Δημόσια Διοίκηση................................................595 ΙΔ. ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ- ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΙΔ1. ΝΔ 3789/1957 Κανονισμοί εργασίας......................605 ΙΔ2. Ν 1767/1988 Συμβούλια εργαζομένων....................608 ΙΔ3. ΠΔ 178/2002 Μεταβίβαση επιχειρήσεων..................620 XVII
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΙΔ4. Ν 4052/2012 (Άρθρα 49 επ.) Ενημέρωση και διαβούλευση σε κοινοτικής κλίμακας επιχειρήσεις και ομίλους...............627 ΙΔ5. ΠΔ 91/2006 Ρόλος εργαζομένων στην Ευρωπαϊκή Εταιρεία.................................................643 ΙΔ6. ΠΔ 240/2006 Γενικό πλαίσιο ενημέρωσης και διαβούλευσης εργαζομένων................................658 Αλφαβητικό Ευρετήριο.....................................663 XVIII
Χρόνος εργασίας Ν 3846/2010 (Άρθρο 13) Δ11 αντιστοιχεί σε απασχόληση σαράντα (40) ωρών, εκτός εάν εφαρμόζεται βραχύτερο ωράριο εβδομαδιαίας εργασίας. 4. Σ' αυτές τις ομάδες εργασίας πρόσωπα που έχουν ενεργό ασφαλιστικό δεσμό με ταμείο κύριας οσφάλισης δεν μπορούν ν' απασχοληθούν για περισσότερες ώρες από όσες υπολείπονται για να συμπληρωθούν για τη συγκεκριμένη εβδομάδα 48 συνολικά ώρες εργασίας. 5. Κάθε παράβαση της προηγούμενης παραγράφου διώκεται και τιμωρείται κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 18 του ΠΔ της 27.6/4.7.32 «περί κωδικοποιήσεως και συμπληρώσεως των περί 8ώρου εργασίας διατάξεων», όπως αντικασταστάθηκε με το άρθρο 7 του ΝΔ 515/1970. 6. α. Κάθε εργαζόμενος, που απασχολείται, σύμφωνα με τις παρ. 2 και 3 του παρόντος, επί 24 ώρες, ασφαλίζεται για έξι (6) ημέρες εργασίας. β. Τυχόν χωρήσασα ασφάλιση των εργαζομένων αυτών, προ της ισχύος του παρόντος, για περισσότερες του πραγματικού ημέρες απασχολήσεως παραμένει ισχυρή. 7. Επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις της παρ. 1 του παρόντος μπορούν να λειτουργούν στο σύνολό τους ή κατά τμήματα 6 ημέρες την εβδομάδα. Οφείλουν όμως να χορηγούν τις ημέρες της καθ εβδομάδα αναπαύσεως μία φορά τουλάχιστον συνεχόμενη με Κυριακή ανά περίοδο τριών εβδομάδων. Δεν επιτρέπεται η απασχόληση μισθωτού κατά τα ανωτέρω χωρίς τη συγκατάθεσή του. 8. Στο άρθρο 2 Ν 1876/1990 προστίθεται στοιχείο 10, που έχει ως εξής: «10. Με επιχειρησιακές συλλογικές συμβάσεις εργασίας ζητήματα σχετικά με την επαναρρύθμιση ή συμπλήρωση των διατάξεων των παρ. 1-6 του άρθρου 38 για τη μερική απασχόληση καθώς και των παρ. 1, 2, 3 και 7 του άρθρου 40 για τις πρόσθετες ομάδες εργασίας του νόμου «για τον εκσυγχρονισμό και την ανάπτυξη». Βιβλίο Υπερωριών Δ11. Ν 3846/2010 (Άρθρο 13) Άρθρο 13. Βιβλίο Υπερωριών. Το Ειδικό Βιβλίο Υπερωριών που προβλέπεται από την περ. β της παρ. 1 του άρθρου 9 του ΠΔ 27/6-4/7/1932 (ΦΕΚ 212 Α ), όπως αντικαταστάθηκε με την παρ. 1 του άρθρου 3 του ΝΔ 515/1970 (ΦΕΚ 95 131
Δ12 Ν 3846/2010 (Άρθρο 8) Χρόνος εργασίας Α ), ισχύει για όλες τις επιχειρήσεις, εκμεταλλεύσεις και εργασίες εν γένει και μπορεί να τηρείται με τη μορφή ημερολογίου ή μηχανογραφημένων σελίδων, που φέρουν τα στοιχεία της επιχείρησης και την ένδειξη «Ειδικό Βιβλίο Υπερωριών». Το Ειδικό Βιβλίο Υπερωριών δεν απαιτεί θεώρηση από την αρμόδια υπηρεσία του ΣΕΠΕ και πρέπει να διατηρείται από τον εργοδότη επί μια πενταετία από τη συμπλήρωσή του. Κατά τα λοιπά, το εν λόγω Βιβλίο διέπεται από τις οικείες διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας 28. Εργασία κατά την έκτη ημέρα Δ12. Ν 3846/2010 (Άρθρο 8) Εργασία που παρέχεται την έκτη ημέρα της εβδομάδος κατά παράβαση του πενθημέρου. Η εργασία, που παρέχεται την έκτη ημέρα της εβδομάδος, κατά παράβαση του συστήματος πενθήμερης εργασίας, ανεξάρτητα από τις προβλεπόμενες κυρώσεις, αμείβεται με το καταβαλλόμενο ημερομίσθιο προσαυξημένο κατά 30%. Δεν υπάγονται στη διάταξη αυτή οι απασχολούμενοι σε ξενοδοχειακές και επισιτιστικές επιχειρήσεις. 28. Με την παρ. 7 εδάφιο πρώτο άρθρου 24 Ν 3996/2011 ορίζεται ότι: «Οι επιχειρήσεις υποχρεούνται να τηρούν στο χώρο εργασίας και να επιδεικνύουν ανά πάσα στιγμή στους Επιθεωρητές Εργασίας τα έντυπα ατομικών όρων εργασίας του προσωπικού (άρθρα 2, 3, 4 του ΠΔ 156/1994, Α 102), το βιβλίο αδειών (άρθρο 4 παρ. 3 του ΑΝ 539/1945, Α 229), το ειδικό βιβλίο υπερωριών (άρθρο 9 του ΠΔ 27.6-4.7.1932, Α 212 και άρθρο 13 του Ν 3846/2010, Α 66) και τα εκκαθαριστικά σημειώματα αποδοχών του προσωπικού (άρθρο 18 παρ. 1 του Ν 1082/1980, Α 250 και 5 του Ν 3227/2004, Α 31) για το τελευταίο τουλάχιστον τρίμηνο.» 132
Χρόνος εργασίας ΝΔ 1037/1971 Δ13 Ωράριο λειτουργίας καταστημάτων Δ13. ΝΔ 1037/1971 Χρονικά όρια λειτουργίας καταστημάτων & προσωπικό αυτών Άρθρον 1. Διά την εφαρμογήν του παρόντος Νομοθετικού Διατάγματος: α) Κατάστημα, θεωρείται πας εν ακινήτω ανοικτός ή κλειστός χώρος ένθα ενεργούνται συνήθως αγοραπωλησίαι εμπορευμάτων. Προς καταστημάτα εξομοιούνται τα κουρεία, κομμωτήρια, ινστιτούτα αισθητικής, βαφεία, καθαριστήρια, πλυντήρια, σιδηρωτήρια και στιλβωτήρια. Δι αποφάσεων του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας δύναται να χαρακτηρίζωνται ως καταστήματα και ετέροι χώροι εις τους οποίους παρέχονται υπηρεσίαι προς το κοινόν. β)-ε) 29 [Καταργήθηκαν] Άρθρον 2. Πεδίον εφαρμογής. 1. Αι διατάξεις του παρόντος εφαρμόζονται υπό τας εν αυτώ διακρίσεις καθ άπασαν την επικράτειαν, επί παντός καταστήματος και παντός μισθωτού απασχολουμένου, παρά καταστήματι. 2 30. [Καταργήθηκε] 3.-4. 31 [Καταργήθηκαν] Άρθρον 3. Διαδικασία καθορισμού ωρών λειτουργίας καταστημάτων. Το άρθρο 3, το οποίο είχε κατ εξαίρεση διατηρηθεί σε ισχύ διά του άρθρου 42 παρ. 8α του Ν 1892/1990 (Α 101), καταργήθηκε με το άρθρο 2 του ΠΔ 327/1992 (ΦΕΚ Α 163). 29. Οι περ. β, γ, δ και ε του άρθρου 1 καταργήθηκαν με το άρθρο 42 παρ. 8α του Ν 1892/1990 (Α 101), όπως αυτό αντικαταστάθηκε με το άρθρο 23 του Ν 1957/1991 (Α 114). 30. Η παρ.2 καταργήθηκε με το άρθρο 42 παρ. 8α του Ν 1892/1990, όπως αυτό αντικαταστάθηκε με το άρθρο 23 του Ν 1957/1991. 31. Οι παρ. 3 και 4 του άρθρου 2 καταργήθηκαν με το άρθρο 2 του ΠΔ 327/1992. 133
Δ13 ΝΔ 1037/1971 Χρόνος εργασίας Άρθρον 4. Χρονικά όρια λειτουργίας καταστημάτων. Το άρθρο 4 καταργήθηκε από 1.9.1990 με το άρθρο 42 παρ. 8α του Ν 1892/1990 (Α 101), όπως αυτό αντικαταστάθηκε με το άρθρο 23 του Ν 1957/1991 (Α 114). Άρθρον 5. Επαύξησις χρονικών ορίων λειτουργίας καταστημάτων. [Καταργήθηκε] Άρθρον 6 32. Μικτά Καταστήματα. [Καταργήθηκε] Άρθρον 7. Απαγόρευση συναλλαγών σε καταστήματα. 1. Κατά τις ώρες μη λειτουργίας των καταστημάτων απαγορεύεται κάθε συναλλαγή εντός αυτών 33. 2 34. [Καταργήθηκε] 3. Κατά τας ώρας καθ ας παραμένουν κλειστά τα καταστήματα, απογορεύεται η πώλησις των παρ' αυτών διατιθεμένων ειδών παρά πλανοδίων πωλητών. 35 Άρθρον 8 36. Ειδικαί ρυθμίσεις. [Καταργήθηκε] Άρθρον 9. Διάρκεια εργασίας μισθωτών καταστημάτων. 1. Η διάρκεια της εργασίας των μισθωτών των καταστημάτων ορίζεται εις 8 ώρας ημερησίως και εις 48 καθ εβδομάδα, εκτός αν άλλως ορίζεται υπό των επομένων διατάξεων. 2. Η κατά των προηγουμένην παράγραφον καθ εβδομάδα διάρκεια της εργασίας δύναται να κατανέμεται κατά την εν άρθρω 3 παρ. 1 διαδικασίαν κατά τρόπον ώστε η ημερησία διάρκεια της εργασίας να μη υπερβαίνη τας 10 ώρας. Εάν αι ώραι λειτουργίας του καταστήματος ανέρχωνται εις 54 τουλάχιστον καθ εβδομάδα ο εργοδότης δύναται να κλιμακώνη τας ώρας του νομίμου χρόνου ημερησίας εργασίας των μισθωτών. 3. Δι αποφάσεως του Υπουργού Εθνικής Οικονομίας, εκδιδομένων μετά γνωμοδότησιν του Α.Σ.Ε. δύναται να μειούται η υπό της παρ. 1 οριζομένη διάρκεια εργασίας, προκειμένου μόνον περί μαθητών και σπουδαστών τεχνικών, επαγγελματιών και νυκτερινών σχολείων, εν γένει, εις επτά (7) ώρας ημερησίως και εις 42 καθ εβδομάδα. 32. Το άρθρο 6 καταργήθηκε με το άρθρο 42 παρ. 8α του Ν 1892/1990 (Α 101), όπως αυτό αντικαταστάθηκε με το άρθρο 23 του Ν 1957/1991. 33. Η παρ. 1 όπως αντικαταστάθηκε με την υποπαρ. ΙΑ.10. εδάφ. 1α Ν 4093/2012. 34. Η παρ. 2 καταργήθηκε με την υποπαρ. ΙΑ.10. εδάφ. 1α Ν 4093/2012. 35. Το άρθρο 7α που είχε προστεθεί με το άρθρο 244 Ν 4072/2012 καταργήθηκε με την υποπαρ. ΙΑ.10. εδάφ. 1β Ν 4093/2012. 36. Το άρθρο 8 καταργήθηκε με το άρθρο 2 του ΠΔ 327/1992. 134
Χρόνος εργασίας ΝΔ 1037/1971 Δ13 4. Βραχύτερα ωράρια ημερησίας ή καθ εβδομάδα εργασίας μισθωτών καταστημάτων καθ οιονδήποτε τρόπον καθορισθέντα, δεν θίγονται. Κατά τα λοιπά έχουν εφαρμογήν αι διατάξεις του άρθρου 659 του Αστικού Κώδικος, μη απαιτουμένης αδείας δια την συμπλήρωσιν του υπό της παρ. 1 του παρόντος οριζομένου χρόνου. 5. Η μεταξύ εργοδότου και μισθωτού καταστήματος συμφωνία περί αναλόγως ηλαττωμένης αμοιβής έναντι εργασίας βραχυτέρας του νομίμου ωραρίου δεν αντίκειται εις τας διατάξεις του παρόντος νδ/τος. 6. Τα μέλη της οικογενείας του εργοδότου, ως τοιούτων νοουμένων των συζύγων, γονέων, τέκνων και ανηλίκων αδελφών δεν υπάγονται εις τας διατάξεις του παρόντος άρθρου. Άρθρον 10. Διακοπαί εργασίας. 1 37. [Καταργήθηκε] 2. Μετά το πέρας του χρόνου της ημερησίας εργασίας δέον να παρέχηται εις τον μισθωτόν συνεχής διακοπή εργασίας τουλάχιστον 10 ωρών. 3. Διά συλλογικής συμβάσεως εργασίας ή αποφάσεως υποχρεωτικής διαιτησίας δύναται, ή κατά την προηγουμένην παρ. 2 διακοπή, να περιορίζηται εις εννέα ώρας γενικώς ή κατά κλάδους καταστημάτων. 4. Κατά τον χρόνον της διακοπής της εργασίας απαγορεύεται η υπό του εργοδότου καθ οιονδήποτε τρόπον απασχόλησις του μισθωτού εντός ή εκτός του καταστήματος. Άρθρον 11. Επαύξησις ωρών ημερησίας εργασίας. 1. Η διάρκεια της ημερησίας εργασίας μισθωτού καταστήματος προσαυξάνεται αναλόγως, εντός των υπό της παρ. 1 του άρθρου 9 προβλεπομένων καθ εβδομάδα ορίων, μη λογιζομένης της τοιαύτης προσαυξήσεως ως υπερωρίας εις περιόδους ισχύος συνεχούς ωραρίου λειτουργίας του καταστήματος ή μικτού τοιούτου. 2. Αι ώραι εργασίας μισθωτού καταστήματος επιτρέπεται διά συμφωνίας των μερών να αυξάνωνται εις εννέα (9) καθ εκάστην ή πεντήκοντα τέσσαρας (54) καθ εβδομάδα, χωρίς η τοιαύτη αύξησις να λογίζηται, ως υπερωρία, εφ όσον: α) 38 [Καταργήθηκε] β) ο μισθωτός τυγχάνη πρόσθετου αναπαύσεως καθ εβδομάδα ίσης προς εργασίαν δύο (2) ωρών και προσθέτου τοιαύτης εξ 24 συνεχών ωρών και 15νθήμερον. 37. Η παρ. 1 του άρθρου 10 καταργήθηκε με το άρθρο 42 παρ. 8α του Ν 1892/1990, όπως αυτό στη συνέχεια αντικαταστάθηκε με το άρθρο 23 του Ν 1957/1991. 38. Η περ. α καταργήθηκε με το άρθρο 2 του ΠΔ 327/1992. 135
Δ13 ΝΔ 1037/1971 Χρόνος εργασίας 3. Μισθωτός απασχοληθείς κατά τας εν τη προηγουμένη παραγράφω ώρας και ημετέρας προσθέτου αναπαύσεως δικαιούται αποζημιώσεως ίσης προς το αναλογούν εις εκάστην εργάσιμον ώραν, καθ ην απησχολήθη καταβαλλόμενον ωρομίσθιον προσηαυξημένον κατά 75%. Πάσα συμφωνία, καθ ην η ανωτέρω αποζημίωσις καταλογίζεται εν όλω ή εν μέρει εις καταβαλλόμενον υπέρτερον, του ελαχίστου ορίου μισθόν, είναι άκυρος. Άρθρον 12. Υπέρβασις χρονικών ορίων εργασίας. 1. Υπέρβασις του, κατά το άρθρον 9 του παρόντος, ορίου ημερησίας εργασίας επιτρέπεται εις περιπτώσεις: α) επειγούσης εργασίας, η εκτέλεσις της οποίας είναι αναγκαία διά την πρόληψιν επικειμένων ατυχημάτων, την οργάνωσιν μέτρων σωτηρίας ή την αντιμέτώπισιν επελθουσών αιφνιδίων ζημιών είτε εις το υλικόν είτε εις τας εγκαταστάσεις, είτε εις το κτίριον του καταστήματος, β) παραμονών των εξαιρεσίμων εορτών, γ) 39 δ) μετακομίσεων, εκφορτώσεων και παραλαβής εμπορευμάτων, επισκευών, νέων εγκαταστάσεων, διακοσμήσεως προθηκών, απογραφής εμπορευμάτων και κατά το κλείσιμον του ισολογισμού. 2. Η κατά την προηγουμένην παράγραφον υπέρβασις δεν δύναται να είναι μακροτέρα των δύο ωρών καθ εκάστον μισθωτόν. Κατ εξαίρεσιν εις την υπό στοιχείον α περίπτωσιν της προηγουμένης παραγράφου, η υπέρβασις διά την πρώτην ημεράν δεν υπόκειται εις περιορισμόν. 3. Αι υπό στοιχεία α και β υπερβάσεις της παρ. 1 του παρόντος επιτρέπονται μόνον κατόπιν επιδόσεως εγγράφου αναγγελίας εις την αρμοδίαν περιφερειακήν υπηρεσίαν της Γενικής Διευθύνσεως Εργασίας του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας. Προς τούτο ο ενδιαφερόμενος εργοδότης υποβάλλει πίνακα εις διπλούν εμφαίνοντα τα ονοματεπώνυμα των απασχοληθησομένων μισθωτών, τας ώρας και ημέρας απασχολήσεως εκάστου ως και την καταβληθησομένων μισθωτών, τας ώραν αμοιβήν. Ο εις των πινάκων επιστρέφεται τεθεωρημένος εις τον αιτήσαντα εργοδότην προ της ενάρξεως της υπερβάσεως και αναρτάται εις εμφανές μέρος του τόπου εργασίας. 4. Αι υπό στοιχείον δ υπερβάσεις της παρ. 1 του παρόντος επιτρέπονται μόνον κατόπιν αδείας της αρμοδίας Περιφερειακής Υπηρεσίας της Γενικής Διευθύνσεως Εργασίας του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας δυναμένης να χορηγηθή κατόπιν αιτήσεως του ενδιαφερομένου εργοδότου, μετά προηγουμένην διαπίστωσιν της συνδρομής των επικαλουμένων λόγων, οριζούσης το ανώτατον όριον των απασχοληθησομένων μισθωτών. Αι διατάξεις του δευτέρου εδαφίου της προηγουμένης παραγράφου εφαρμόζονται και επί των υπό της παρούσης ρυθμιζομένων υπερβάσεων. 39. Η περ. γ καταργήθηκε με το άρθρο 2 του ΠΔ 327/1992. 136
Χρόνος εργασίας ΝΔ 1037/1971 Δ13 5. Δια πάσαν καθ υπέρβασιν ώραν απασχολήσεως του μισθωτού, κατά τας διατάξεις του παρόντος άρθρου, καταβάλλεται το αναλογούν, επί τη βάσει των καταβαλλομένων αποδοχών, ωρομίσθιον προσηυξημένον κατά 30% διά τας πρώτας εν εκάστω ημερολογιακώ έτει 60 ώρας κατά 50% διά τας εν συνεχεία 60 ώρας. Μισθωτοί απασχολούμενοι πέραν των υπό του παρόντος προβλεπομένων περιπτώσεων ή άνευ αναγγελίας εις την αρμοδίαν Αρχήν, ή αδείας, όπου απαιτούνται τοιαύται, δικαιούνται αποζημιώσεως ίσης προς το βάσει των καταβαλλομένω αποδοχών ωρομίσθιον, προσηυξημένον κατά 75% δι εκάστην ώραν απασχολήσεως 40. 6. Πάσα συμφωνία καθ ην η κατά τα ανωτέρω αποζημίωσις καλύπτεται εν όλω ή εν μέρει υπό των καταβαλλομένων εις τους μισθωτούς αποδοχών, πέραν των δι εκάστην κατηγορίαν ισχυόντων εκάστοτε ελαχίστων ορίων, είναι άκυρος. Άρθρον 13. Υποχρεώσεις εργοδοτών. 1. Κάθε εργοδότης υπαγόμενος στις διατάξεις του παρόντος υποχρεούται όπως μια φορά το χρόνο και κατά το χρονικό διάστημα από 15 Σεπτεμβρίου έως 15 Νοεμβρίου καταθέτει, καθ οιονδήποτε τρόπο, στην αρμόδια υπηρεσία του Σ.ΕΠ.Ε. - Τμήμα Κοινωνικής Επιθεώρησης, εις διπλούν, πίνακα με την επωνυμία, το είδος, τον τόπο λειτουργίας και το Α.Φ.Μ. της επιχείρησης ο οποίος θα περιλαμβάνει τα παρακάτω στοιχεία ενός εκάστου των απασχολούμενων σε αυτή μισθωτών. Α. Το ονοματεπώνυμο, ονοματεπώνυμο πατέρα και μητέρας, ηλικία και οικαγενειακή κατάσταση (τέκνα). Β. Την ειδικότητα, ημερομηνία πρόσληψης και την τυχόν προϋπηρεσία στην ειδικότητα. Γ. Τον αριθμό κάρτας πρόσληψης (Ο.Α.Ε.Δ.), τον αριθμό μητρώου του Ι.Κ.Α., τον αριθμό βιβλιαρίου ανηλίκων (επί απασχολήσεων ανηλίκων) και τον αριθμό αδείας εργασίας αλλοδαπού (επί απασχολήσεως αλλοδαπού). Δ. Τα στοιχεία του τεχνικού ασφάλειας και του γιατρού εργασίας, καθώς και το ωράριο απασχόλησής τους στην επιχείρηση. Ε. Τη διάρκεια εργασίας (ώρες έναρξης και λήξης ημερήσιας εργασίας), το διάλειμμα και τις διακοπές εργασίας. ΣΤ. Τις πάσης φύσεως καταβαλλόμενες αποδοχές 41. 2. Η ορθότητα και η ακρίβεια των αναγραφομένων πάσης φύσεως αποδοχών, καθώς και των λοιπών στοιχείων αποτελεί ευθύνη του υπεύθυνου εργοδότη ή του εξουσιοδοτημένου από αυτόν προσώπου. Ο ανωτέρω πίνακας προσωπικού 40. Βλ. όμως πλέον για τις προσαυξήσεις το άρθρο 1 Ν 3385/2005, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 174 παρ. 10 Ν 3863/2010. 41. Η παρ. 1 όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 16 του Ν 2874/2000 (Α 286/29-12-2000). 137
Δ13 ΝΔ 1037/1971 Χρόνος εργασίας προσυπογράφεται υποχρεωτικά και από τον Προϊστάμενο Προσωπικού ή Οικονομικού ή Λογιστηρίου ή τον υπεύθυνο λογιστή που συμπράττει στη σύνταξή του, οι οποίοι βεβαιώνουν την ακρίβεια των πάσης φύσεως αποδοχών και έχουν όλες τις ευθύνες που προβλέπονται από το Ν 1599/1986 (ΦΕΚ 75 Α ). Τυχόν παράλειψη της υπογραφής από τον υπεύθυνο λογιστή αιτιολογείται από τον εργοδότη με δήλωση του Ν 1599/1986 (ΦΕΚ 75 Α ). 3. Οι εποχικού χαρακτήρα επιχειρήσεις υποχρεούνται όπως καταθέτουν τον πίνακα προσωπικού εντός μηνός από την έναρξη της εποχικής περιόδου. 4. Με μέριμνα του εργοδότη το ένα αντίτυπο του ανωτέρω πίνακα παραλαμβάνεται από την υπηρεσία κατάθεσης σφραγισμένο και αναρτάται σε εμφανές σημείο του τόπου εργασίας χωρίς τη στήλη των καταβαλλόμενων αποδοχών προφυλασσόμενο κατάλληλα από τυχόν φθορές. Το άλλο παραμένει στο αρχείο της υπηρεσίας του Σ.ΕΠ.Ε. Στο αρχείο των κατατεθειμένων πινάκων των υπηρεσιών του Σ.ΕΠ.Ε. έχει άμεση πρόσβαση η αρμόδια υπηρεσία του ΙΚΑ σε κάθε περίπτωση. 5. Αν η επιχείρηση ή εκμετάλλευση αλλάξει νόμιμο εκπρόσωπο ή αν υπάρξει μεταβολή των αποδοχών, ο εργοδότης υποχρεούται να καταθέσει συμπληρωματικούς πίνακες προσωπικού μόνο ως προς τα νέα στοιχεία, κατά περίπτωση, εντός δεκαπέντε (15) ημερών από τις πιο πάνω μεταβολές. Σε περίπτωση πρόσληψης νέου εργαζόμενου και σε περίπτωση αλλαγής ή τροποποίησης του ωραρίου ή της οργάνωσης του χρόνου εργασίας, ο εργοδότης υποχρεούται να καταθέσει, γραπτά ή ηλεκτρονικά, συμπληρωματικούς πίνακες προσωπικού μόνο ως προς τα νέα στοιχεία, το αργότερο ως και την ίδια ημέρα πρόσληψης ή της αλλαγής του ωραρίου ή της οργάνωσης του χρόνου εργασίας και πάντως πριν την ανάληψη υπηρεσίας από τους εργαζόμενους 42. 6. Εφόσον η, πέραν του νόμιμου ωραρίου εργασίας, λειτουργία της επιχείρησης εξασφαλίζεται διά διαδοχικής εναλλαγής περισσότερων της μιας ομάδων (βάρδιες) ή σε περίπτωση επιχειρήσεων ή εκμεταλλεύσεων συνεχούς λειτουργίας με εναλλασσόμενες ομάδες (βάρδιες) επιβάλλεται η κατάθεση προγράμματος δύο φορές κατ έτος (μία τουλάχιστον ανά εξάμηνο). 7. Ο έλεγχος του πίνακα προσωπικού γίνεται σε κάθε στάδιο από την κατάθεση μέχρι τη διενέργεια επιθεωρήσεων στους χώρους εργασίας όπου ελέγχεται εξαντλητικά. Άρθρον 14. Εποπτεία και έλεγχος. 1. Η επίβλεψις της εφαρμογής των διατάξεων του παρόντος και των βάσει τούτου διοικητικών πράξεων ανατίθεται εις τα όργανα της Γενικής Διευθύνσεως Εργασίας του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας, ως και τα κατά τόπους αρμόδια αστυνομικά όργανα. 42. Η παρ. 5 όπως ισχύει τελικά μετά την τροποποίησή της με το άρθρο 30 Ν 3996/2011. 138
Χρόνος εργασίας ΝΔ 1037/1971 Δ13 2. Τα ανωτέρω όργανα εφοδιασμένα δι εγγράφων, αποδεικτικών της ιδιότητας των δύνανται διά την εκτέλεσιν της αποστολής των προς διασφάλισιν της εφαρμογής των διατάξεων του παρόντος πλην των άλλων εκ της κειμένης νομοθεσίας εξουσιών: α) Να εισέρχωνται ελευθέρως, άνα πάσαν ώραν, άνευ προηγουμένης ειδοποιήσεως, εις παν κατάστημα, υποκείμενον εις τας διατάξεις του παρόντος και των επί τη βάσει τούτων εκδιδομένων υπουργικών αποφάσεων, β) να προβαίνουν εις πάντα έλεγχον διά την προσήκουσαν εφαρμογήν των διατάξεων του παρόντος, γ) να επιβάλλουν την τοιχοκόλλησιν του παρόντος και των επί τη βάσει τούτου εκδιδομένων διοικητικήν πράξεων. 3. Τα όργανα της Γενικής Διευθύνσεως Εργασίας του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας κατά την άσκησιν των ανωτέρω καθηκόντων των, δύνανται να επικαλούνται την συμπαράστασιν των κατά τόπους αρμοδίων αστυνομικών οργάνων. 4. Τα όργανα της παραγράφου 1 διακόπτουν την εργασίαν του κατά παράβασιν τω διατάξεων του παρόντος απασχολούμενου μισθωτού. Άρθρον 15. Ποινικαί κυρώσεις. Πας εργοδότης ή διευθυντής ή διαχειριστής ή επιτετραμμένος παραβαίνων εκ δόλου ή εξ αμελείας τας διατάξεις του παρόντος και των εις εκτέλεσιν αυτού διοικητικών πράξεων, τιμωρείται διά των κάτωθι ποινών: α) Διά χρηματικής ποινής μέχρι 10.000 δραχμών ή 43 β) Διά φυλακίσεως μέχρις 6 μηνών επί ιδιαιτέρως επιβαρυντικών περιστάσεων, ή εν υποτροπή. Άρθρον 16. Μεταβατικαί και τελικαί διατάξεις. 1. Μέχρις εκδόσεως των υπό του παρόντος προβλεπομένων διοικητικών πράξεων, εις ας περιπτώσεις απαιτούνται τοιαύται, εφαρμόζονται ως προς τς ώρας λειτουργίας των καταστημάτων και τας ώρας εργασίας του προσωπικού αυτών αι προ της ενάρξεως ισχύος του παρόντος κείμεναι σχετικαί διατάξεις και εις εκτέλεσιν τούτων εκδοθείσαι και ισχύουσαι διοικητικαί πράξεις. 2. Επιφυλασσομένης της εφαρμογής της προηγουμένης παραγράφου από της ενάρξεως της ισχύος του παρόντος καταργούνται: α) Το ΠΔ της 13/8.4.42 περί κωδικοποιήσεως των διατάξεων των νόμων περί χρονικών ορίων λειτουργίας εις τα καταστήματα κλπ. ως τούτο ετροποποιήθη 43. Βλ. όμως άρθρο 31 παρ. 5 Ν3904/2010 σύμφωνα με το οποίο «5. Όλες οι παραβάσεις των διατάξεων του ΝΔ 1037/1971 τιμωρούνται με πρόστιμο μέχρι τριών χιλιάδων (3.000) ευρώ». 139
Δ14 Ν 1892/1990 (Άρθρο 42) Χρόνος εργασίας και συνεπληρώθη δια του ΝΔ 22.5.1935/4.6.1935 «Περί τροποποιήσεως και συμπληρώσεως εργατικών τινών νόμων εξαιρέσει του άρθρου 18. β) Το άρθρου 7 του ΑΝ 447/1937 περί τρόπου απονομής σεβασμού εις την εθνικήν σημαίαν κ.λπ. γ) Ο ΑΝ 547/1937 περί τροποποιήσεως και συμπληρώσεως διατάξεών τινών εργατικών τινων νόμων εξαιρέσει των άρθρων 5, 6, 7, 10, 11, 12, και 16. δ) Το άρθρον 5 του Ν 2855/54 περί τροποποιήσεως και συμπληρώσεως εργατικών τινων νόμων. ε) Τα άρθρα 5 παρ. 1, 2 και 4, 6 παρ. 2, και 7 του ΝΔ 3789/1957 περί τροποποιήσεως και συμπληρώσεως ενίων διατάξεων της Εργατικής Νομοθεσίας. στ) Το άρθρον 1 του ΝΔ 4020/1959 περί τροποποιήσεως και συμπληρώσεως ενίων διατάξεων εργατικών τινών νόμων. Άρθρον 17. Η ισχύς του παρόντος άρχεται από της δημοσιεύσεως αυτού εις την Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Χρονικά όρια λειτουργίας καταστημάτων Δ14. Ν 1892/1990 (Άρθρο 42) Άρθρο 42. Ώρες λειτουργίας των καταστημάτων και εργασίας του προσωπικού τους. 1. Η λειτουργία των, κατά το άρθρο 1 του ΝΔ 1037/1971 «Περί χρονικών ορίων λειτουργίας καταστημάτων και εργασίας του προσωπικού αυτών, καταστημάτων είναι ελεύθερη, καθ όλες τις ώρες και τις ημέρες της εβδομάδας, πλήν της Κυριακής και των ημερών αργίας. Κατ εξαίρεση, επιτρέπεται τις Κυριακές και τις ημέρες αργίας η λειτουργία των πρατηρίων υγρών καυσίμων, εστιατορίων, ζαχαροπλαστείων, «μπάρ», καφενείων, γαλακτοπωλείων, κυλικείων και συναφών καταστημάτων, ανθοπωλείων, περιπτέρων και εξομοιουμένων καταστημάτων, φωτογραφείων, στιλβωτηρίων και αμιγών καταστημάτων λιανικής πωλήσεως ξηρών καρπών. Ειδικά για τους τουριστικούς τόπους και τους τόπους παραθεριστικής κατοικίας, όπως αυτοί προσδιορίζονται κάθε φορά σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, 140