ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 24.11.2016 C(2016) 7495 final ΚΑΤ ΕΞΟΥΣΙΟΔΟΤΗΣΗ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΕ) /... ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ της 24.11.2016 για την τροποποίηση του κατ εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) 2016/1675 της Επιτροπής για τη συμπλήρωση της οδηγίας (ΕΕ) 2015/849 με την επισήμανση των τρίτων χωρών υψηλού κινδύνου που χαρακτηρίζονται από στρατηγικές ανεπάρκειες (Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ) EL EL
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ 1. ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΚΑΤ ΕΞΟΥΣΙΟΔΟΤΗΣΗ ΠΡΑΞΗΣ Στις 20 Μαΐου 2015 εγκρίθηκε ένα νέο πλαίσιο για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας («ΚΞΧ/ΧΤ»). Οι νέοι κανόνες απαρτίζονται από: α) την οδηγία (ΕΕ) 2015/849 σχετικά με την πρόληψη της χρησιμοποίησης του χρηματοπιστωτικού συστήματος για τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ή για τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας (η «οδηγία»), και β) τον κανονισμό (ΕΕ) 2015/84 περί στοιχείων που συνοδεύουν τις μεταφορές χρηματικών ποσών (ο «κανονισμός»). Οι νέοι κανόνες αποτελούν ένα σύγχρονο, συνεκτικό πλαίσιο στον τομέα και συνάδουν με τα διεθνή πρότυπα και τις συστάσεις που ισχύουν επί του παρόντος, ιδίως με τις συστάσεις που έχουν εκδοθεί από την Ομάδα Χρηματοπιστωτικής Δράσης (Financial Action Task Force FATF). Σύμφωνα με το άρθρο 9 παράγραφος 1 της οδηγίας, οι δικαιοδοσίες τρίτων χωρών που χαρακτηρίζονται από στρατηγικές ανεπάρκειες όσον αφορά τα εθνικά συστήματα ΚΞΧ/ΧΤ, οι οποίες συνεπάγονται σημαντικές απειλές για το χρηματοπιστωτικό σύστημα της Ένωσης («τρίτες χώρες υψηλού κινδύνου»), πρέπει να επισημαίνονται, προκειμένου να προστατευθεί η ορθή λειτουργία της εσωτερικής αγοράς. Το άρθρο 9 παράγραφος 2 της οδηγίας εξουσιοδοτεί την Επιτροπή να εκδίδει κατ εξουσιοδότηση πράξεις με σκοπό να επισημανθούν οι τρίτες χώρες υψηλού κινδύνου, λαμβάνοντας υπόψη τις στρατηγικές ανεπάρκειες, και καθορίζει τα κριτήρια στα οποία πρέπει να βασίζεται η αξιολόγηση της Επιτροπής. Με βάση την εν λόγω επισήμανση, το άρθρο 18 παράγραφος 1 της οδηγίας επιβάλλει να εφαρμόζουν οι υπόχρεες οντότητες ενισχυμένα μέτρα δέουσας επιμέλειας ως προς τον πελάτη όταν συνάπτουν επιχειρηματικές σχέσεις ή συναλλάσσονται με φυσικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες με εγκατάσταση στις χώρες που είναι εγγεγραμμένες στον σχετικό κατάλογο. Στις 14 Ιουλίου 2016 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε τον κατ εξουσιοδότηση κανονισμό (ΕΕ) 2016/16 5, ο οποίος, για πρώτη φορά, επισημαίνει τις τρίτες χώρες υψηλού κινδύνου που χαρακτηρίζονται από στρατηγικές ανεπάρκειες. Η Επιτροπή έλαβε συναφώς υπόψη της, κατά περίπτωση, την πλέον πρόσφατη δημόσια δήλωση της FATF, τα έγγραφα της FATF [«Improving Global AML/CFT Compliance: on-going process» (Βελτίωση της συμμόρφωσης στον τομέα ΚΞΧ/ΧΤ σε παγκόσμιο επίπεδο: διαδικασία σε εξέλιξη)], τις εκθέσεις της FATF σχετικά με την εξέταση χωρών στο πλαίσιο της διεθνούς συνεργασίας, καθώς και την έκθεση για τις αμοιβαίες αξιολογήσεις που διεξήχθησαν από τη FATF και παρόμοιους με τη FATF περιφερειακούς οργανισμούς σχετικά με τους κινδύνους που αντιπροσωπεύουν συγκεκριμένες τρίτες χώρες, σύμφωνα με το άρθρο 9 παράγραφος 4 της οδηγίας. Ως αποτέλεσμα της εν λόγω αξιολόγησης, η Επιτροπή επισήμανε ορισμένες τρίτες χώρες των οποίων τα συστήματα ΚΞΧ/ΧΤ χαρακτηρίζονται από στρατηγικές ανεπάρκειες οι οποίες συνεπάγονται σημαντικές απειλές για το χρηματοπιστωτικό σύστημα της Ένωσης. Βάσει τούτου, οι εν λόγω χώρες συμπεριλήφθηκαν στον κατ εξουσιοδότηση κανονισμό που προβλέπει το άρθρο 9 της οδηγίας. Ο κατάλογος αυτός πρέπει να επανεξετάζεται από την Επιτροπή όποτε συντρέχει σχετική ανάγκη. Όπως τονίζεται στην αιτιολογική σκέψη 28 της οδηγίας, η Επιτροπή θα προσαρμόζει τις εκτιμήσεις της βάσει των μεταβολών στις πληροφορίες που παρέχονται από διεθνείς οργανισμούς και φορείς καθορισμού προτύπων, όπως εκείνες που δημοσιεύει η FATF. Ως εκ EL 2 EL
τούτου, η Επιτροπή επιδιώκει να επικαιροποιεί τον εν λόγω κατάλογο, ώστε να αποτυπώνεται σε αυτόν η πρόοδος (ή η έλλειψη προόδου) που έχει εκάστοτε σημειωθεί από τις εν λόγω τρίτες χώρες υψηλού κινδύνου όσον αφορά την αντιμετώπιση των στρατηγικών ανεπαρκειών τους. Βάσει των εν λόγω πληροφοριών, η Επιτροπή μπορεί να επισημαίνει πρόσθετες τρίτες χώρες υψηλού κινδύνου που χαρακτηρίζονται από στρατηγικές ανεπάρκειες, μπορεί να μετακινεί ήδη επισημασμένες τρίτες χώρες υψηλού κινδύνου από μια κατηγορία του καταλόγου σε άλλη ή μπορεί να αφαιρεί τέτοιες χώρες ολοσχερώς από τον κατάλογο, αναλόγως της προόδου (ή της έλλειψης προόδου) της οικείας χώρας. Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή εξέτασε τα αποτελέσματα της 28ης συνεδρίασης της ολομέλειας της FATF και τις νέες διαθέσιμες πληροφορίες. Σύμφωνα με τις εν λόγω πλέον πρόσφατες διαθέσιμες πληροφορίες, διαπιστώθηκε ότι η Γουιάνα έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο στα ζητήματα ΚΞΧ/ΧΤ. Βάσει δε της προόδου που έχει σημειωθεί, με τη Γουιάνα να έχει ουσιαστικά εκπληρώσει πλήρως όλα τα σημεία του σχεδίου δράσης της το οποίο είχε συμφωνήσει με τη FATF, η FATF αποφάσισε να διεξαγάγει επιτόπια επίσκεψη στη Γουιάνα, ώστε να επαληθεύσει ότι έχει αρχίσει η εφαρμογή των σχετικών μέτρων και ότι υπάρχει πολιτική δέσμευση για συνέχιση της ενίσχυσης του συστήματος ΚΞΧ/ΧΤ. Εξάλλου, μετά την επιτόπια επίσκεψή της, η FATF κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η Γουιάνα έχει θεσπίσει ένα νομικό και θεσμικό πλαίσιο το οποίο αντιμετωπίζει τις στρατηγικές ανεπάρκειες του εθνικού συστήματος ΚΞΧ/ΧΤ. Ως εκ τούτου, η Γουιάνα αφαιρέθηκε από το έγγραφο της FATF με τίτλο «Improving Global AML/CFT Compliance: on-going process». Με βάση αυτές τις πληροφορίες, η Επιτροπή θεωρεί ότι η Γουιάνα δεν πληροί πλέον τα κριτήρια που προβλέπονται στο άρθρο 9 παράγραφος 2 της οδηγίας. Συνεπώς, η Γουιάνα θα πρέπει να διαγραφεί από τον κατάλογο των τρίτων χωρών υψηλού κινδύνου που χαρακτηρίζονται από στρατηγικές ανεπάρκειες του πλαισίου τους ΚΞΧ/ΧΤ. 2. ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΕΙΣ ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΠΡΑΞΗΣ Δεν διενεργήθηκαν δημόσιες διαβουλεύσεις από την Επιτροπή, δεδομένου ότι ο κατάλογος των τρίτων χωρών υψηλού κινδύνου αντιστοιχεί με εκείνον που έχει συμφωνηθεί διεθνώς. Στις 25 Οκτωβρίου 2016, μέσω γραπτής διαδικασίας, γνωμοδότησε επί του σχεδίου κατ εξουσιοδότηση πράξης η ομάδα εμπειρογνωμόνων για τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας (EGMLTF). 3. ΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΚΑΤ ΕΞΟΥΣΙΟΔΟΤΗΣΗ ΠΡΑΞΗΣ Η παρούσα κατ εξουσιοδότηση πράξη τροποποιεί τον κατάλογο των τρίτων χωρών υψηλού κινδύνου που είχε θεσπιστεί με τον κατ εξουσιοδότηση κανονισμό (ΕΕ) 2016/16 5. Τα έννομα αποτελέσματα της δημοσίευσης του καταλόγου διέπονται από τη βασική πράξη, δηλαδή την οδηγία (ΕΕ) 2015/849. Κατά συνέπεια, οι υπόχρεες οντότητες στα κράτη μέλη δεν θα υποχρεούνται πλέον να εφαρμόζουν ενισχυμένα μέτρα δέουσας επιμέλειας ως προς τον πελάτη όταν συναλλάσσονται με φυσικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες με εγκατάσταση στη Γουιάνα, σύμφωνα με το άρθρο 18 της οδηγίας, στο μέτρο που το εν λόγω άρθρο αναφέρεται στις υποχρεώσεις που αφορούν τις τρίτες χώρες που έχουν χαρακτηριστεί από την Επιτροπή ως τρίτες χώρες υψηλού κινδύνου. Το γεγονός αυτό δεν θίγει την υποχρέωση των υπόχρεων οντοτήτων να εφαρμόζουν τις διατάξεις της οδηγίας σχετικά με τη δέουσα επιμέλεια ως προς τον πελάτη και τα εφαρμοστέα συναφώς μέτρα που στηρίζονται σε εκτίμηση του κινδύνου. EL 3 EL
ΚΑΤ ΕΞΟΥΣΙΟΔΟΤΗΣΗ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΕ) /... ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ της 24.11.2016 για την τροποποίηση του κατ εξουσιοδότηση κανονισμού (ΕΕ) 2016/1675 της Επιτροπής για τη συμπλήρωση της οδηγίας (ΕΕ) 2015/849 με την επισήμανση των τρίτων χωρών υψηλού κινδύνου που χαρακτηρίζονται από στρατηγικές ανεπάρκειες (Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ) Η ΕΥΡΩΠΑΪΚH ΕΠΙΤΡΟΠΗ, Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Έχοντας υπόψη την οδηγία (ΕΕ) 2015/849 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 20ής Μαΐου 2015, σχετικά με την πρόληψη της χρησιμοποίησης του χρηματοπιστωτικού συστήματος για τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες ή για τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας, την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 648/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, και την κατάργηση της οδηγίας 2005/60/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και της οδηγίας 2006/ 0/ΕΚ της Επιτροπής 1, και ιδίως το άρθρο 9 παράγραφος 2, Εκτιμώντας τα ακόλουθα: (1) Η Ένωση πρέπει να διασφαλίσει την αποτελεσματική προστασία της ακεραιότητας και της ορθής λειτουργίας του χρηματοπιστωτικού της συστήματος και της εσωτερικής αγοράς έναντι της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας. Προς τον σκοπό αυτόν, η οδηγία (ΕΕ) 2015/849 ορίζει ότι η Επιτροπή θα πρέπει να επισημαίνει τις τρίτες χώρες υψηλού κινδύνου που χαρακτηρίζονται από στρατηγικές ανεπάρκειες όσον αφορά τα εθνικά τους συστήματα για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και την καταπολέμηση της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας οι οποίες συνεπάγονται σημαντικές απειλές για το χρηματοπιστωτικό σύστημα της Ένωσης. (2) Η Επιτροπή έχει εκδώσει τον κατ εξουσιοδότηση κανονισμό (ΕΕ) 2016/16 5 για τη συμπλήρωση της οδηγίας (ΕΕ) 2015/849 με την επισήμανση των τρίτων χωρών υψηλού κινδύνου που χαρακτηρίζονται από στρατηγικές ανεπάρκειες 2. Η Επιτροπή θα πρέπει, σε κατάλληλα χρονικά διαστήματα, να επανεξετάζει τον κατάλογο των τρίτων χωρών υψηλού κινδύνου υπό το πρίσμα της προόδου που έχει εκάστοτε επιτευχθεί από τις εν λόγω τρίτες χώρες υψηλού κινδύνου όσον αφορά την αντιμετώπιση των στρατηγικών ανεπαρκειών στα συστήματά τους για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας (ΚΞΧ/ΧΤ). Η Επιτροπή θα πρέπει να αναπροσαρμόζει τις εκτιμήσεις της βάσει των μεταβολών στις πληροφορίες που παρέχονται από διεθνείς οργανισμούς και φορείς καθορισμού προτύπων, όπως εκείνες που δημοσιεύει η Ομάδα Χρηματοπιστωτικής Δράσης (Financial Action Task Force FATF). 1 2 ΕΕ L 141 της 5.6.2015, σ. 3. ΕΕ L 254 της 20.9.2016, σ. 1. EL 4 EL
(3) Σύμφωνα με τα κριτήρια που καθορίζονται στην οδηγία (ΕΕ) 2015/849, η Επιτροπή έλαβε υπόψη της τις πλέον πρόσφατες διαθέσιμες πληροφορίες, ιδίως την πλέον πρόσφατη δημόσια δήλωση της FATF και το έγγραφο της FATF με τίτλο «Improving Global AML/CFT Compliance: on-going process» (Βελτίωση της συμμόρφωσης στον τομέα ΚΞΧ/ΧΤ σε παγκόσμιο επίπεδο: διαδικασία σε εξέλιξη), καθώς και τις εκθέσεις της ομάδας για την εξέταση χωρών στο πλαίσιο της διεθνούς συνεργασίας (International Cooperation Review Group) της FATF, σχετικά με τους κινδύνους που αντιπροσωπεύουν συγκεκριμένες τρίτες χώρες, όπως προβλέπει το άρθρο 9 παράγραφος 4 της οδηγίας (ΕΕ) 2015/849. (4) Όπως προκύπτει από τα ανωτέρω έγγραφα, η FATF έκρινε ότι η Γουιάνα έχει εφαρμόσει τα αναγκαία μέτρα για να αντιμετωπίσει τις στρατηγικές ανεπάρκειες του εθνικού της συστήματος ΚΞΧ/ΧΤ και αφαίρεσε την εν λόγω χώρα από το έγγραφο της FATF με τίτλο «Improving Global AML/CFT Compliance: on-going process». (5) Με βάση τις εν λόγω πλέον πρόσφατες σχετικές πληροφορίες, η ανάλυση της Επιτροπής κατέληξε ομοίως στο συμπέρασμα ότι η Γουιάνα δεν θα πρέπει πλέον να θεωρείται δικαιοδοσία τρίτης χώρας που χαρακτηρίζεται από στρατηγικές ανεπάρκειες όσον αφορά το εθνικό της σύστημα ΚΞΧ/ΧΤ οι οποίες συνεπάγονται σημαντικές απειλές για το χρηματοπιστωτικό σύστημα της Ένωσης. ΕΞΕΔΩΣΕ ΤΟΝ ΠΑΡΟΝΤΑ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ: Άρθρο 1 Ο πίνακας στο σημείο I του παραρτήματος του κανονισμού (ΕΕ) 2016/16 5 τροποποιείται με τη διαγραφή της γραμμής: 3 Γουιάνα Άρθρο 2 Ο παρών κανονισμός αρχίζει να ισχύει την επομένη της δημοσίευσής του στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο παρών κανονισμός είναι δεσμευτικός ως προς όλα τα μέρη του και ισχύει άμεσα σε κάθε κράτος μέλος. Βρυξέλλες, 24.11.2016 Για την Επιτροπή Πρόεδρος Jean-Claude JUNCKER EL 5 EL