Συστήµατα Αισθήσεων Σωµατικές Αισθήσεις ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΝΕΥΡΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Φλοιός (Ανώτερος Εγκέφαλος) Κατώτερος Εγκέφαλος Ειδικές Αισθήσεις Εν τω Βάθει Αισθητικότητα Επί πολλής Αισθητικότητα Χυµικά Ερεθίσµατα (Προµήκης, Γέφυρα, Μεσεγκέφαλος, Θάλαµος, Υποθάλαµος, Παρεγκεφαλίδα, Βασικά Γάγγλια) Νωτιαίος Μυελός Σωµατικό Κινητικό Αυτόνοµο ΝευρικόΣύστηµα Ενδοκρινικό
Γενικές Ιδιότητες των Συνάψεων Μονοδροµία Προσυναπτική αναστολή ή όδωση Κάµατος (έκπλυση νευροδιαβιβαστού, Αδρανοποίηση υποδοχέα, αύξηση ΙK Ca ) Μετατετανική όδωση Επηρεάζονται από: 1. ph: (αλκάλωση προκαλεί σπασµούς ενώ η οξέωση κώµα) 2. Φάρµακα τοξίνες µικροβίων δηλητήρια 3. Μερική πίεση Ο 2. 4. Χρόνο (ελάχιστοςχρόνοςσυναπτικήςδιαβίβασής0.5msec)
Στέλεχος Περιλαµβάνει: εµάτια νευρικών ινών που συνδέουν λειτουργικά τον νωτιαίο µυελό, τον πρόσθιο εγκέφαλο και την παρεγκεφαλίδα. ικτυωτό σχηµατισµό, το αναπνευστικό κέντρο το καρδιαγγειακό κα. Πυρήνες των εγκεφαλικών συζυγιών Παρεγκεφαλίδα Συντονίζει τις κινήσεις, την στάση του σώµατος, την ισορροπία. Συµµετέχει σε µορφές µάθησης.
Σωµατικές αισθήσεις Ειδικές αισθήσεις Ειδικές αισθήσεις Όραση (φωτοϋποδοχείς ραβδία, κωνία) Γεύση (γευστικές κάλυκες) Όσφρηση (οσφρητικά κύτταρα) Ακοή (τριχωτά κύτταρα του οργάνου του Corti) Ισορροπία (τριχωτά κύτταρα της αίθουσας και των ηµικυκλίων σωλήνων) Ταξινόµηση υποδοχέων Μηχανοδεκτικοί Αφή (Meissner Merkel), πίεση (Paccini) Υποδοχείς µυών τενόντων αρθρικών θυλάκων. Θερµοϋποδοχείς (θερµού, ψυχρού, Ruffini). Υποδοχείς πόνου (ελεύθερες νευρικές απολήξεις). Φωτοϋποδοχείς (κωνία, ραβδία). Χηµειοϋποδοχείς (γεύση, όσφρηση, PO 2, PCO 2, ωσµωτική πίεση, γλυκόζη, αµινοξέα λιπαρά οξέα).
Σωµατικές αισθήσεις Μηχανοδεκτικές Θερµοδεκτικές Πόνος Επιπολής Εν τω βάθει Σπλαχνικές Οπίσθιες δέσµες (σύστηµα έσωληµνίσκων) 30-110 m/sec Επικριτική αφή και πίεση (υψηλού βαθµού εντόπιση, λεπτές διαβαθµίσεις έντασης). Φασικές αισθήσεις (δόνηση). Κίνηση στο δέρµα. Θέση των µελών στο χώρο (υποδοχείς µυών, τενόντων και αρθρικών σχηµατισµών). Κυρίως συνδέονται µε ίνες Αβ (30-70 m/sec)
Σύστηµα προσθιοπλαγίων δεσµίδων (40 m/sec) Πόνος Θερµό ψυχρό Αδρά αφή και πίεση Γαργαλισµός και κνησµός Γενετήσιες αισθήσεις Νευρικές ίνες Αδ 5-30 m/sec C 0,5-2 m/sec Αισθητικός φλοιός Κατανοµή λειτουργικών µονάδων (καθέτων στηλών) στον αισθητικό φλοιό Στιβάδα ΙκαιII ΙΙ και ΙΙΙ IV V και VI ιάχυτες µη ειδικές προσαγωγές ώσεις από κατώτερα κέντρα. Σύνδεση µε άλλες περιοχές του φλοιού Είσοδος αισθητικών ώσεων Απαγωγές ώσεις σε αποµακρυσµένες περιοχές Εµπρός Πίσω Μύςτένοντεςαρθώσεις Υποδοχείς δέρµατος Εν τω βάθει πίεση Μετακίνηση στο δέρµα
Υποκειµενική εκτίµηση της έντασης του ερεθίσµατος Θερµό, Ψυχρό, Πόνος Νοµος των Weber-Fechner Νόµος του εκθέτη =λογ (ερεθίσµατος) + σταθερά = Κ(ερέθισµα - κ) y Υποδοχείς θερµού 30-43 o C Υποδοχείς ψυχρού 15-30 o C Υποδοχείς πόνου, µηχανικά ερεθίσµατα που προκαλούν βλάβη. Υποδοχείς πόνου Ιστολογικά είναι ελεύθερες νευρικές απολήξεις. ιεγείρονται από µηχανικά θερµικά και χηµικά ερεθίσµατα. Παρουσιάζουν πολύ περιορισµένη εξοικείωση (αντίθετα εµφανίζουν ευαισθητοποίηση δηλ. µείωση του ουδού, πχ φλεγµονή, έγκαυµα κ.α.) Στην ίδια περιοχή υπάρχουν υποδοχείς πόνου µε διαφορετικό ουδό. «Κοιµώµενοι υποδοχείς» ευαισθητοποιούνται από τις προσταγλανδίνες παράγοντα Ρ, βραδυκινίνη, ιόντα Κ. Προσαρµογή, εµφανίζεται µε τηνµορφή επίκτητης ανοχής σε επαναληπτικά ερεθίσµατα (πιθανή συµµετοχή ψυχο-κοινωνικών παραγόντων, έκκριση ενδογενών οπιούχων και άλλων µηχανισµών ενδογενούς αναλγησίας) Επιφανειακός Αρχικός ή Μεθύστερος έρµα Νυγµώδες, ιαξιφιστικό Ίνες Αδ, C Πόνος (άλγος) Εν τω βάθει Συνδετικός ιστός, µύς, οστά σύνδεσµοι Μυϊκός σπασµός Αθραλγίες οστικός πόνος Ίνες C, Αδ Σπλαχνικός πόνος Σπλάχνα Κωλικός κοίλων οργάνων (χοληδόχος, Ουρητήρας, έντερο) Ίνες C Συστατικά στοιχεία του πόνου Πρόσληψη, αγωγή και επεξεργασία βλαπτικών ερεθισµάτων Αισθητικό διακριτικό στοιχείο Εκτίµηση του πόνου γνωσιολογικό στοιχείο Συναισθηµατικό στοιχείο Αυτόνοµο στοιχείο Κινητικό στοιχείο Έκφραση του πόνου ψυχοκινητικό στοιχείο