Α1 Προτεινόμενα Θέματα Αρχές Οικονομικής Θεωρίας 12-5-2018 ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν με τη λέξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή, ή Λάθος, αν η πρόταση είναι λανθασμένη. α. Η εκμετάλλευση ακαλλιέργητης γης προκαλεί μετατόπιση της καμπύλης των παραγωγικών της δυνατοτήτων προς τα δεξιά. β. Ας υποθέσουμε ότι για ένα αγαθό Χ παρατηρείται ταυτόχρονα μείωση της τιμής του και αύξηση στο εισόδημα των καταναλωτών. Οι επιδράσεις των δύο αυτών μεταβολών αφήνουν την τελική ζητούμενη ποσότητα ίδια με την αρχική. Σε αυτήν την περίπτωση το αγαθό Χ είναι κατώτερο. γ. Το μέσο σταθερό κόστος δεν μεταβάλλεται καθώς μεταβάλλεται η παραγωγή. δ. Η ελαστικότητα προσφοράς ενός αγαθού είναι μεγαλύτερη στη μακροχρόνια περίοδο από ό,τι στη βραχυχρόνια περίοδο. ε. Στο μέλλον η τιμή ενός αγαθού αναμένεται να αυξηθεί. «Σήμερα» στην αγορά του αγαθού αυτού παρατηρείται αύξηση της ζήτησης του. Για τις προτάσεις Α.2 και Α.3, να σημειώσετε το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. Α.2 Αν η συνάρτηση ζήτησης ενός αγαθού είναι ισοσκελής υπερβολή, τότε κάθε αύξηση της προσφοράς του θα έχει ως αποτέλεσμα να: α. αυξηθούν η τιμή ισορροπίας του και η συνολική δαπάνη των καταναλωτών για το αγαθό. β. μειωθούν η τιμή ισορροπίας του και η συνολική δαπάνη των καταναλωτών για το αγαθό. γ. μειωθεί η τιμή ισορροπίας του και να μείνει σταθερή η συνολική δαπάνη των καταναλωτών για το αγαθό. δ. παραμείνουν σταθερές η τιμή ισορροπίας του και η συνολική δαπάνη των καταναλωτών για το αγαθό. Α.3 Οι αγορές των αγαθών Χ και Ψ, που είναι μεταξύ τους συμπληρωματικά, βρίσκονται σε ισορροπία. Μια μείωση των τιμών των παραγωγικών συντελεστών του αγαθού Χ θα έχει ως αποτέλεσμα: α. τη μείωση της προσφοράς του Χ και την αύξηση της προσφοράς του Ψ. β. τη μείωση της προσφοράς του Χ και την αύξηση της ζήτησης του Ψ.
Φροντιστήριο 2 γ. την αύξηση της προσφοράς του Χ και την αύξηση της ζήτησης του Ψ. δ. την αύξηση της προσφοράς του Χ και τη μείωση της ζήτησης του Ψ. ΟΜΑΔΑ ΔΕΥΤΕΡΗ Να εξηγήσετε με τη βοήθεια των κατάλληλων διαγραμμάτων την περίπτωση της μεταβολής μόνο της ζητούμενης ποσότητας, καθώς και την περίπτωση της μεταβολής μόνο της ζήτησης ενός αγαθού. ΟΜΑΔΑ ΤΡΙΤΗ Δίνεται ο παρακάτω πίνακας αγοραίας προσφοράς για ένα αγαθό Χ. P QS 10 400 20 0 30 1000 Γ.1 Να προσδιοριστεί η αλγεβρική μορφή της γραμμικής αγοραίας συνάρτησης προσφοράς. Γ.2 Αν γνωρίζουμε ότι το προϊόν προσφέρεται από 10 όμοιες επιχειρήσεις: α. Να προσδιοριστεί η αλγεβρική μορφή της γραμμικής συνάρτησης προσφοράς της κάθε μίας επιχείρησης του κλάδου. β. Να συμπληρωθούν τα κενά του πίνακα που αφορά τα στοιχεία κόστους της κάθε μίας επιχείρησης του κλάδου. 40 300-100 Γ.3 Έστω ότι η επιχείρηση παράγει 100 μονάδες προϊόντος και θέλει να μειώσει το κόστος της κατά 600 χρηματικές μονάδες. Πόσο θα μειωθεί η παραγωγή της; Γ.4 Αν γνωρίζουμε ότι στην αγορά του αγαθού διαμορφώνεται τιμή ισορροπίας ίση με 20 χρηματικές μονάδες, ενώ στην τιμή των 30 χρημ. μονάδων υπάρχει πλεόνασμα ίσο με 500 μονάδες, να βρεθεί η αγοραία γραμμική συνάρτηση ζήτησης. Γ.5 Αν επιβληθεί από το κράτος ανώτατη τιμή στην αγορά του αγαθού ίση με 10 χρηματικές μονάδες, να υπολογίσετε τη μεταβολή που θα επέλθει στα συνολικά έσοδα των παραγωγών, εξαιτίας της παρέμβασης του κράτους με την επιβολή της ανώτατης τιμής. Γ.6 Αν υποθέσουμε ότι στην αγορά του αγαθού δημιουργούνται φαινόμενα μαύρης αγοράς, να υπολογίσετε τη μεταβολή που θα επέλθει στα συνολικά έσοδα των παραγωγών. ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ Α.1 α. Λ Α.2 γ β. Σ Α.3 γ γ. Λ
3 Φροντιστήριο δ. Σ ε. Σ ΟΜΑΔΑ ΔΕΥΤΕΡΗ Κεφάλαιο 2, παράγραφος 7α) Μεταβολή μόνο στη ζητούμενη ποσότητα και το διάγραμμα 2.8, σχολικό βιβλίο σελ. 22 και παράγραφος 7β) Μεταβολή μόνο στη ζήτηση και το διάγραμμα 2.9, σχολικό βιβλίο σελ. 23. ΟΜΑΔΑ ΤΡΙΤΗ Γ.1 Για να προσδιορίσουμε την αγοραία γραμμική συνάρτηση προσφοράς, χρησιμοποιούμε δύο συνδυασμούς του πίνακα αγοραίας προσφοράς: Για P = 10, QS =400 Για P = 20, Qs=0 έτσι προκύπτει: QS Q1 0 400 = P P1 20 10 QS=100+30P Q2 Q1 P2 P1 400 P 10 QS Γ.2 α. Επειδή ο κλάδος αποτελείται από 10 όμοιες επιχειρήσεις, η γραμμική συνάρτηση προσφοράς της κάθε μίας επιχείρησης του κλάδου προσδιορίζεται διαιρώντας την αγοραία συνάρτηση προσφοράς δια 10: 100 30P Qs= 10 β. α τρόπος: Ο πίνακας προσφοράς της κάθε μίας επιχείρησης του κλάδου διαμορφώνεται ως εξής: QS=10+3P P=MC AVC QS 10 40 20 30 100 β τρόπος: Αντικαθιστώντας στην ατομική γραμμική συνάρτηση προσφοράς, προκύπτει: QS=10+3P. 40=10+3P P=10. =10+3P P=20. 100=10+3P P=30. Στη συνέχεια, προκειμένου να υπολογίσουμε το μεταβλητό κόστος της επιχείρησης σε κάθε επίπεδο παραγωγής, χρησιμοποιούμε τον τύπο του MC : MC= MC100= VC Q 20= 40 40 VC100 Q 100 VC 300 20= 30 VC100 900 30 =900. 100 =1800.
Φροντιστήριο 4 Έτσι ο πίνακας κόστους της επιχείρησης συμπληρώνεται ως εξής: 40 300 10 900 20 100 1800 30 Γ.3 Όταν η επιχείρηση παράγει 100 μονάδες προϊόντος, το μεταβλητό της κόστος ισούται με 1800 χρηματικές μονάδες. Αν μειωθεί το κόστος της κατά 600 χρημ. μονάδες, το μεταβλητό της κόστος διαμορφώνεται στις 1200 χρημ. μονάδες. Άρα: MC100= Q 1800 1200 3000-30Q= 600 Q=80. Άρα η παραγωγή της 100 Q επιχείρησης θα μειωθεί κατά 20 μονάδες προϊόντος (ΔQ =80-100= -20) Γ.4 Χρησιμοποιώντας τον αγοραίο πίνακα προσφοράς του αγαθού προκύπτει: Για P=20, QS=0. Στην τιμή ισορροπίας γνωρίζουμε ότι ισχύει: QS= QD =0 Για P=30, QS=1000 ενώ το πλεόνασμα ισούται με 500 μονάδες προϊόντος, άρα ισχύει: πλεόνασμα = QS -QD =500 1000- QD =500 QD =500 Χρησιμοποιώντας τους παραπάνω συνδυασμούς, προκύπτει η γραμμική συνάρτηση αγοραίας ζήτησης του αγαθού: QD Q1 Q2 Q1 QD 0 500 0 = P P1 P2 P1 P 20 30 20 Γ.5 Αρχικά Συνολικά Έσοδα παραγωγών (πριν την παρέμβαση του κράτους): Σ.Ε αρχ. =P0 Q0 =20 0=14.000. Τελικά Συνολικά Έσοδα παραγωγών (μετά την παρέμβαση του κράτους): Σ.Ε τελ.= PΑ QSA=10 400=4000. Άρα τα Συνολικά Έσοδα των παραγωγών μειώθηκαν, λόγω επιβολής ανώτατης τιμής, κατά: Δ(Σ.Ε)=4000-14000=-10.000 χρημ. μονάδες. Γ.6 Μαύρη αγορά σημαίνει ότι οι παραγωγοί πουλάνε το προϊόν με «καπέλο». Η μέγιστη τιμή που είναι διατεθειμένη να πληρώσουν οι καταναλωτές, για να απορροφήσουν την ελλειμματική προσφερόμενη ποσότητα των 400 μονάδων προσδιορίζεται ως εξής: 400=1100-20 P1 P1=35 χρημ. μονάδες. Άρα: Αρχικά Συνολικά Έσοδα παραγωγών (πριν την δημιουργία μαύρης αγοράς): Σ.Ε αρχ. = PΑ QSA=10 400=4000. Τελικά Συνολικά Έσοδα παραγωγών (μετά την δημιουργία μαύρης αγοράς): Σ.Ε τελ.= P1 QSA=35 400=14.000. 900 Q=; 1200 30 100 1800 QD=1100-20P
5 Φροντιστήριο Άρα τα Συνολικά Έσοδα των παραγωγών αυξήθηκαν, λόγω μαύρης αγοράς, κατά: Δ(Σ.Ε)=14.000-4000=10.000 χρημ. μονάδες.