ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΣΥΜΦΩΝΟ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΣΧΕΣΗΣ (ΣΕΣ) 2014-2020 1. Τα ΤΥΠΙΚΑ-τι είναι: Η Νέα Πολιτική Συνοχής διαµορφώνεται στη βάση της Στρατηγικής «Ευρώπη 2020», η οποία περιλαµβάνει τις εξής κατευθύνσεις: Έξυπνη ανάπτυξη, Βιώσιµη οικονοµική ανάπτυξη και Ανάπτυξη χωρίς αποκλεισµούς. Οι κατευθύνσεις αυτές έχουν εξειδικευθεί πλέον στην πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τον Γενικό Κανονισµό της Νέας Προγραµµατικής Περιόδου σε 11 Θεµατικούς Στόχους. Η Περιφέρεια Ηπείρου µε τη ιαχειριστική αρχή έχουν δώσει έναν πρώτο σχεδιασµό, στον οποίο οι ήµοι είναι σε πολλά µέτρα δικαιούχοι, αλλά µόνο τα Γιάννενα πληρούν τα κριτήρια και µπορούν να κατεβάσουν πρόταση για ολοκληρωµένο σχέδιο βιώσιµης ανάπτυξης (δηλ. µία ιδέα που να περιλαµβάνει όλους τους τοµείς, από υποδοµές, κατάρτιση, ενέργεια, τεχνολογία ). Αυτό πρέπει να γίνει µε το άνοιγµα της συζήτησης στην Επιτροπή ιαβούλευσης που περιλαµβάνει όλους τους φορείς της πόλης. 2. Τι επιδιώκουµε: Με προτεραιότητά µας τη διαφύλαξη της κοινωνικής συνοχής στην πόλη καλούµαστε να σχεδιάσουµε σε ένα νέο πλαίσιο µε άξονα την καινοτοµία (που δεν είναι κατ ανάγκη µόνο οι νέες τεχνολογίες, αλλά κυρίως µία έξυπνη ιδέα, όπως η πρόταση του ΙΑΖΩΜΑ). Καινοτοµία είναι η µετατροπή µιας ιδέας σε εµπορεύσιµο προϊόν ή υπηρεσία. Είναι επίσης και ένα κοινωνικό φαινόµενο. Μέσω αυτής, τα άτοµα και οι κοινωνίες εκφράζουν τη δηµιουργικότητα, τις ανάγκες και τις επιθυµίες τους. Η καινοτοµία πρέπει να δώσει απάντηση σε κρίσιµα 1
προβλήµατα της σηµερινής εποχής (καθαρότερο περιβάλλον, διευκόλυνση των επικοινωνιών, ασφάλεια των µεταφορών, κοινωνική ενσωµάτωση-πρόνοια κ.α.) Οι τοµείς της ενέργειας, των φυσικών πόρων, του περιβάλλοντος, της ψηφιακής τεχνολογίας και του τουρισµού πρέπει να αντιµετωπιστούν ως προκλήσεις που µπορούν να µετατραπούν σε ευκαιρίες ανάπτυξης νέων παραγωγικών δραστηριοτήτων, όπως: Σχέδια δράσης για τη σύνδεση της φυσικής και πολιτιστικής κληρονοµιάς µε την ανάπτυξη του τουρισµού Παράδειγµα 1. Οι Μονές, το σκευοφυλάκιο και το συνεδριακό κέντρο στο Νησί, σε συνδυασµό µε δράσεις τουριστικής αξιοποίησης και καλής επιχειρηµατικότητας των κατοίκων, καθώς και δηµιουργίας ενός πρότυπου οικισµού εξοικονόµησης ενέργειας Παράδειγµα 2. Σπήλαιο Περάµατος-µουσείο παλαιοντολογίας -ανάπλαση παραλίµνιας περιοχής Παράδειγµα 3. Τοπικό ρυµοτοµικό σχέδιο για την παραλίµνια περιοχή Ιωαννίνων, Ανατολής, Κατσικά µε τις εκτάσεις του ΕΘΙΑΓΕ, του ήµου και των ιδιωτών για την χωροθέτηση στο παραλίµνιο µέτωπο δεξαµενών καθαρισµού των λυµάτων από βαρέα µέταλλα, που εισέρχονται στη λίµνη, γήπεδα γκολφ και ξενοδοχεία που αναφέρονται στο Χωροταξικό σχεδιασµό Τουρισµού και πρότυπες κατοικίες Παράδειγµα 4. Πολιτιστική διαδροµή από αρχαιολογικούς χώρους Καστρίτσας ως Μεγάλο Γαρδίκι, Κέντρο διδασκαλίας ελληνικής δραµατουργίας 2
Παράδειγµα 5. Εκπαιδευτικό αγρόκτηµα στη ΕΛΙ και ενυδρείο Παράδειγµα 6. Αξιοποίηση παραλίµνιας ζώνης Μάτσικας-ΕΑΝΚΙ- Πέραµα-αποκατάσταση ΚΕΚΩΠ-ναυταθλητισµός Κωπηλατοδρόµιο µετά τον βιολογικό καθαρισµό. Χιονοδροµικό κέντρο στο όρος Λάκµος. Αξιοποίηση του παλιού αεροδροµίου Κατσικά. Παράδειγµα 7. Το ΒΕΛΙΣΣΑΡΙΟ: Πόλος Πολιτισµού -ελεύθερου χρόνου εκθέσεων- διεθνών γεγονότων φεστιβαλικού τύπου /αστικού σχεδιασµού, που προβλέπεται στο Ρυθµιστικό. Η αξιοποίηση και ανάδειξη του Πάρκου Πυρσινέλλα. Παράδειγµα 8. Πεζοδροµήσεις στο ιστορικό και εµπορικό κέντρο των Ιωαννίνων, αξιοποίηση της µελέτης σκοπιµότητας για το ΤΡΑΜ, ενοποίηση των κοινόχρηστων χώρων του κέντρου, ανάπλαση του πάρκου Λιθαρίτσια. Σε όλα αυτά µπορούν να «κουµπώσουν» και οι βασικές υποδοµές (στο ΣΕΣ θα χρηµατοδοτούνται µόνο αν περιέχονται σε σχέδια βιώσιµης ανάπτυξης) όπως: Οι µελέτες που ετοιµάζονται για οδικούς άξονες όπως ο δρόµος στο Πανηπειρωτικό, η οδός Νιάρχου, η επέκταση της Κενάν Μεσσαρε, η επέκταση της Γεννηµατά, ο ποδηλατόδροµος γύρω από τη Λίµνη κλ.π Η Επέκταση των ευρυζωνικών υποδοµών και στις αγροτικές περιοχές, ώστε να προωθηθεί η επιστροφή νέων ανθρώπων σε αυτές- 3
ελκυστικό περιβάλλον στα χωριά (ΚΕΝΤΡΟ ΣΥΝΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΚΑΙ ΙΑΘΕΣΗΣ ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΣΕ ΟΥ ΕΤΕΡΗ ΕΥΡΥΖΩΝΙΚΗ ΥΠΟ ΟΜΗ) Η Αξιοποίηση των ανανεώσιµων πηγών ενέργειας (γεωθερµία, φωτοβολταϊκά, βιοµάζα) Τα Ψηφιακά υπόβαθρα και βάση δεδοµένων του αγροτικού χώρου Τα Συστήµατα εξοικονόµησης του πόσιµου νερού-παρακολούθηση κατανάλωσης και ψηφιακά υδρόµετρα Η Ολοκλήρωση των πεζοδροµήσεων και παρεµβάσεων στον αστικό χώρο-βελτίωση της αστικής κινητικότητας Η Ολοκληρωµένη διαχείριση απορριµµάτων Η Αξιοποίηση δηµοτικών εκτάσεων για τη δηµιουργία νέων αθλητικών κέντρων και κολυµβητηρίου, σε συνεργασία µε ιδιώτες Τι ζητάω από την πόλη που ζω ; 1. Ασφάλεια και κοινωνική συνοχή, αλληλεγγύη στη γειτονιά µου 2. Παροχή υπηρεσιών καθαριότητας, αποχέτευσης, ύδρευσης, εκπαίδευσης, χώρους για παιδιά, φιλικούς σε ΑΜΕΑ και ηλικιωµένους, εκδηλώσεις 3. Σύγχρονη εξυπηρέτηση από τις υπηρεσίες 4. Λιγότερα τέλη 5. Όµορφη πόλη µε καλή φήµη Οι σύγχρονες πόλεις πρέπει να έχουν τα παρακάτω χαρακτηριστικά: Φιλικές στους ανθρώπους ειδικά στα παιδιά και στους ηλικιωµένους Φιλικές στο περιβάλλον Παροχή υπηρεσιών-χρήση τεχνολογιών Κοινωνική αλληλεγγύη 4
Οι προσδοκίες των πολιτών από την τοπική τους διοίκηση µπορεί να είναι ένας ασφαλής οδηγός για τις αναγκαίες εξελίξεις µιας πόλης, την στρατηγική και τον προγραµµατισµό της. Η αναγνώριση των πραγµατικών δυνατοτήτων των υπηρεσιών και της πολιτικής κατάστασης µπορεί να δώσει δυναµικό χαρακτήρα στο πρόγραµµα και στις πρωτοβουλίες της δηµοτικής αρχής. Ο σχεδιασµός πρέπει να βασίζεται στην ιεράρχηση των αναγκών και των προβληµάτων σε συνδυασµό µε τις ευκαιρίες που εµφανίζονται. Υπάρχει ο κίνδυνος να στοχεύουµε στην οικονοµική ανάπτυξη, υποτιµώντας τα κοινωνικά θέµατα και τις τοπικές αντιδράσεις. Αυτό συµβαίνει συχνά γιατί οι στόχοι βασίζονται συνήθως σε εκτιµήσεις της συγκυρίας. Όµως οι µακροπρόθεσµοι στόχοι µιας τοπικής κοινωνίας δεν πρέπει να βασίζονται στη συγκυρία. Πρέπει οι προτεραιότητες να επανακαθορίζονται σε συνεργασία µε την τοπική κοινωνία. Η δηµοτική αρχή στα Γιάννινα έθεσε το 2011 σαν στρατηγικό της στόχο την ανάδειξη και καθιέρωση της πόλης ως του σηµαντικότερου επώνυµου κέντρου της Βορειοδυτικής Ελλάδας, εθνικής και ευρωπαϊκής εµβέλειας. Για να το πετύχουµε αυτό εκµεταλλευτήκαµε κάθε ευκαιρία από πηγές χρηµατοδότησης. Ο µόνιµος πληθυσµός µας είναι 112.486 κάτοικοι και η έκταση 404 χιλιάδες στέµµατα (µε αστικά κέντρα οικισµών, βοσκότοπους, καλλιεργούµενες εκτάσεις, δάση και υδάτινο στοιχείο, τη Λίµνη). Έπρεπε να λύσουµε χρόνια προβλήµατα, ώστε η καλλικρατική πόλη να έχει παντού ύδρευση και αποχέτευση. Έπρεπε να εξασφαλίσουµε την επέκταση της εγκατάστασης επεξεργασίας αστικών αποβλήτων. Έπρεπε να µεριµνήσουµε εξίσου για το αστικό µας κέντρο και τις αγροτικές µας περιοχές, για τον πολιτισµό και την τουριστική προβολή. Παράλληλα φροντίσαµε να λειτουργεί σε όλο το Λεκανοπέδιο ένα ευρυζωνικό δίκτυο παροχής υπηρεσιών. Μέσω της λειτουργικής ενοποίησης του Μητροπολιτικού ικτύου Οπτικών Ινών όλοι οι δηµόσιοι φορείς της πόλης συνδέονται στο εθνικό δίκτυο µε ταχύτητα 1Gbps. Είµαστε ο 4 ος δήµος στην Ελλάδα που το κατάφερε αυτό µετά τα Χανιά, το Ηράκλειο και την Καλαµαριά. Η παροχή προηγµένων υπηρεσιών σηµαίνει και εξοικονόµηση πόρων. Έτσι χωρίς πάροχο και πάγια τέλη 35 αγροτικά ιατρεία έχουν πρόσβαση στην ηλεκτρονική συνταγογράφηση, οι δηµοτικές υπηρεσίες χρησιµοποιούν 100 IP-τηλέφωνα και υπάρχει ελεύθερη πρόσβαση στο διαδίκτυο από 90 σηµεία στο λεκανοπέδιο. 5
Συνθέσαµε τα πολιτικά και τα κοινωνικά µε τα τεχνοκρατικά στοιχεία. ίνονται οι κατευθυντήριες γραµµές από την δηµοτική αρχή, µε απόφαση του δηµοτικού συµβουλίου, οι οποίες δεσµεύουν τις διαδικασίες του σχεδιασµού. Τι θα κάνουµε, ποιοι είναι οι βραχυπρόθεσµοι στόχοι, αλλά και µακροπρόθεσµα για την πόλη, το όραµα για την ανάπτυξη. Μέληµά µας είναι η επίλυση των συγκρουόµενων συµφερόντων προς όφελος του δηµότη. Το πώς θα υλοποιήσουµε τους στόχους, µε ποιες µεθόδους και από πού θα βρούµε τους πόρους εναπόκειται σε ένα ρεαλιστικό σχέδιο που υλοποιούν µε την βοήθεια των Αντιδηµάρχων, των Προέδρων ηµοτικών Επιχειρήσεων, των τοµεαρχών και των ειδικών συµβούλων, οι δηµοτικές υπηρεσίες. Οι διευθυντές των υπηρεσιών στη συνέχεια εισηγούνται συγκεκριµένες ενέργειες και έργα µε το χρονοδιάγραµµα και το κόστος. Ο προσεκτικός σχεδιασµός και η εξωστρέφεια αφήνουν ένα θετικό κεφάλαιο. Μέχρι σήµερα πετύχαµε την εξασφαλισµένη χρηµατοδότηση από το ΕΣΠΑ των 176.249.604 ευρώ, που σηµαίνει και 1.946 θέσεις εργασίας κατά την υλοποίηση των έργων και δράσεων. Το να γίνουν αρκετές από αυτές τις θέσεις µόνιµες και βιώσιµες εναπόκειται στα ποιοτικά αποτελέσµατα των έργων και στη δυναµική που αυτά θα δώσουν στην πόλη. Είκοσι πέντε χρόνια πριν νοµίζαµε ότι οι πόλεις χρειάζονται επωνυµίες σε µεγάλο βαθµό προκειµένου να προσελκύσουν τουρίστες. Αλλά από το 2011 και µετά διαπιστώνουµε ότι αυτό που δίνει την υπεροχή σε µια πόλη δεν είναι µόνο το σταθερό µνηµείο, είναι οι έξτρα δραστηριότητες της εκεί όπου ανταγωνίζεται τις άλλες πόλεις- τα ιατρικά συνέδρια, οι αθλητικές εκδηλώσεις, τα φεστιβάλ, οι θεατρικές και µουσικές παραστάσεις, οι τεχνολογικές εγκαταστάσεις. Επειδή η ταυτότητα της πόλης χτίζεται µε την πάροδο του χρόνου, είναι µια κληρονοµιά για τις επόµενες γενιές και οι ηγέτες της πόλης θα πρέπει να κριθούν, όχι από το αν είχαν γρήγορα αποτελέσµατα αλλά από το αν η ταυτότητα και η φήµη της πόλης βελτιώθηκε υπό την ηγεσία τους. 6