ΕΡΓΟΤΑΞΙΟ ΓΕΝΙΚΑ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΙ. : Συµβατική αντοχή σε θλίψη δοκιµίου ή αντοχή συµβατικού δοκιµίου σε θλίψη, σε ηλικία 28 ηµερών.

ΕΡΓΟΤΑΞΙΟ ΓΕΝΙΚΑ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΙ Οι παρακάτω συµβολισµοί έχουν την ακόλουθη έννοια. f 28 : Συµβατική αντοχή σε θλίψη δοκιµίου ή αντοχή συµβατικού δοκιµίου σε θλίψη, σε ηλικία 28 ηµερών. f ck : Χαρακτηριστική αντοχή σκυροδέµατος σε θλίψη. f m : Μέση αντοχή σκυροδέµατος σε θλίψη. f a : Απαιτούµενη αντοχή σε θλίψη. X : Μέσος όρος αντοχής συµβατικών δοκιµίων µιας δειγµατοληψίας i S : Τυπική απόκλιση των αντοχών ενός αριθµού συµβατικών δοκιµίων. X : Αντοχή ενός συµβατικού δοκιµίου µίας δειγµατοληψίας. i 1 Pα 1Ν/m 2 1 MPα 1Ν/mm 2 = 10.2 kp/cm 2 1 kp/cm 2 = 0.98 MPα ΜΟΝΑ ΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΣΚΥΡΟ ΕΜΑΤΟΣ Για την µελέτη και κατασκευή των έργων χρησιµοποιούνται οι κατηγορίες σκυροδέµατος του πίνακα 4.1.1 όπου ο πρώτος αριθµός κάθε κατηγορίας ορίζει την χαρακτηριστική αντοχή κυλίνδρου και ο δεύτερος ορίζει την χαρακτηριστική αντοχή κύβου σε ΜPα. ΠΙΝΑΚΑΣ 4.1.1 ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΣΚΥΡΟ ΕΜΑΤΟΣ Κατηγορία σκυροδέµατος f ck, κυλ. (MPα) f ck, κύβου (Μpα) C8/10 8 10 C12/15 12 15 C16/20 16 20 C20/25 20 25 C25/30 25 30 C30/37 30 37 C35/45 35 45 C40/50 40 50 C45/55 45 55 ΟΡΙΣΜΟΙ Για την εφαρµογή του Κανονισµού αυτού δίνονται οι ακόλουθοι ορισµοί : 1. Συµβατικό δοκίµιο είναι το δοκίµιο που έχει τις διαστάσεις και τη µορφή που προβλέπονται στον Κανονισµό αυτό και του οποίου η λήψη γίνεται σύµφωνα µε την Μέθοδο Ελέγχου ΣΚ 350. Η παρασκευή και η συντήρηση σύµφωνα µε την Μέθοδο Ελέγχου ΣΚ 303, και ο έλεγχος σύµφωνα µε την Μέθοδο Ελέγχου ΣΚ 304 σε ηλικία 28 ηµερών. Η αντοχή αυτού του δοκιµίου στις 28 ηµέρες ορίζεται ως συµβατική αντοχή σε θλίψη δοκιµίου ή αντοχή συµβατικού δοκιµίου σε θλίψη, f 28. 2. Χαρακτηριστική αντοχή σκυροδέµατος σε θλίψη f ck, θεωρείται εκείνη η τιµή αντοχής κάτω της οποίας υπάρχει 5% πιθανότητα να βρεθεί η τιµή αντοχής ενός τυχαίου δοκιµίου. 3. Μέση αντοχή σκυροδέµατος σε θλίψη, f m είναι ο µέσος όρος αντοχής όλων των συµβατικών δοκιµίων που θα µπορούσαν να παρασκευασθούν από µία σηµαντικά µεγάλη ποσότητα σκυροδέµατος αν ολόκληρη αυτή η

ποσότητα µετατρεπόταν σε δοκίµια. Το σκυρόδεµα της σηµαντικά µεγάλης ποσότητας πρέπει να έχει παρασκευασθεί µε τα ίδια υλικά, τις ίδιες αναλογίες και τα ίδια µηχανικά µέσα. 4. Απαιτούµενη ανοχή σκυροδέµατος σε θλίψη, f α είναι η τιµή της µέσης αντοχής f m για την οποία το σκυρόδεµα του έργου έχει µια ορισµένη πιθανότητα αποδοχής, όταν εξετάζεται µε τα Κριτήρια συµµορφώσεως του Κανονισµού αυτού. Οι αναλογίες υλικών της Μελέτης Συνθέσεως πρέπει να εξασφαλίζουν µέση αντοχή f m τουλάχιστον ίση µε την απαιτούµενη f α. 5. Ανάµιγµα είναι η ποσότητα σκυροδέµατος που προκύπτει από µια φόρτωση, ανάµιξη και αποφόρτωση του αναµικτήρα. Η ποσότητα αυτή πρέπει να είναι µικρότερη ή το πολύ ίση από εκείνη που επιτρέπουν οι Προδιαγραφές λειτουργίας του αναµικτήρα. 6. Παρτίδα είναι η ποσότητα του σκυροδέµατος που αξιολογείται από τα δοκίµια µίας δειγµατοληψίας. Η ποσότητα αυτή πρέπει να έχει παρασκευασθεί µε τα ίδια υλικά, τις ίδιες αναλογίες και τα ίδια µηχανικά µέσα. 7. Εργοταξιακό σκυρόδεµα λέγεται το σκυρόδεµα στο οποίο ο κύριος του έργου ή η Υπηρεσία ή ο Επιβλέπων έχει πλήρη παρακολούθηση και έλεγχο της παραγωγής σε όλες της φάσεις της, δηλαδή όταν µπορεί να ελέγχει τα υλικά του σκυροδέµατος, τα µηχανήµατα παραγωγής, µπορεί να µεταβάλλει τις αναλογίες συνθέσεως και τη διαδικασία αναµίξεως και µπορεί να ελέγχει το έτοιµο προϊόν σε οποιαδήποτε θέση (µέσα στον αναµικτήρα, µετά την αποφόρτωση, µετά τη µεταφορά κλπ). Το εργοταξιακό σκυρόδεµα µπορεί να παρασκευάζεται δίπλα στο έργο ή σε µεγαλύτερη απόσταση, οπότε και µεταφέρεται µε αυτοκίνητα αναδευτήρες. Μπορεί ακόµα να παρασκευάζεται σε εργοστάσιο έτοιµου σκυροδέµατος όταν, µετά από συµφωνία εξασφαλίζονται οι διευκολύνσεις για της εκτέλεση των προηγουµένων ελέγχων. Το εργοταξιακό σκυρόδεµα θεωρείται «σκυρόδεµα µικρών έργων» όταν παρασκευάζεται µε τις αναλογίες υλικών που δίνονται από τη Μελέτη συνθέσεως χωρίς να έχει προηγηθέι η παρασκευή στο εργοτάξιο δοκιµαστικών αναµιγµάτων για τον προσδιορισµό της τυπικής απόκλισης. Το εργοτάξιακο σκυρόδεµα θεωρείται «σκυρόδεµα µεγάλων έργων» αν η σπουδαιότητα του και λιγότερο ο όγκος του το χαρακτηρίζουν µεγάλο. 8. Εργοστασιακό σκυρόδεµα λέγεται το σκυρόδεµα στο οποίο ο κύριος του έργου ή η Υπηρεσία ή ο Επιβλέπων ή ο κατασκευαστής δεν έχει δικές του πληροφορίες για τα υλικά, τις αναλογίες συνθέσεως και τη διαδικασία παραγωγής ελέγχει µόνο το έτοιµο προϊόν στη θέση παραδόσεως του. Το εργοστασιακό σκυρόδεµα είναι κατά κανόνα έτοιµο. 9. Έτοιµο σκυρόδεµα λέγεται το σκυρόδεµα που παρασκευάζεται σε απόσταση από το έργο και µεταφέρεται σε αυτό : α) µετά από πλήρη ανάµιξη µε φορτηγά αυτοκίνητα ή αυτοκίνητα αναδευτήρες β) µετά από µερική ανάµιξη ή χωρίς να έχει γίνει εισαγωγή νερού µε αυτοκίνητα αναδευτήρες. 10. Μέγιστος κόκκος αδρανούς είναι η διάσταση του µικρότερου κόσκινου µίας σειράς από το οποίο διέρχεται το 95% τουλάχιστον της ποσότητας αδρανούς. 11. Πρόσθετα σκυροδέµατος είναι τα υλικά που προστίθενται στο νωπό µίγµα, σε µικρές ποσότητες, για να προσδώσουν σε αυτό ορισµένες ιδιότητες, ή για να βελτιώσουν άλλες. 12. Υφυγρο σκυρόδεµα είναι το σκυρόδεµα µε σχεδόν µηδενική κάθιση δηλαδή µε πολύ µικρή εργασιµότητα. 13. Ρευστό σκυρόδεµα είναι το σκυρόδεµα µε µεγάλη εργασιµότητα (συνήθως µε κάθιση µεγαλύτερη από 19 cm) και εσωτερική συνοχή που δεν αποµιγνύεται. Επιτυγχάνεται µε την προσθήκη υπερρευστοποιητικού και διαστρώνεται µε ελάχιστη δόνηση ή χωρίς δόνηση. 14. Πλαστικότητα είναι η ιδιότητα του νωπού σκυροδέµατος που καθορίζει την αντίσταση του σε παραµόρφωση ή την ευκολία µε την οποία µορφοποιείται στους ξυλότυπους. 15. Εργασιµότητα είναι η ιδιότητα του νωπού σκυροδέµατος που χαρακτηρίζει την ευκολία µε την οποία ατό µεταφέρεται, διαστρώνεται και συµµπυκνώνεται. 16. Αντλησιµότητα είναι η ικανότητα του νωπού σκυροδέµατος να µεταφέρεται µέσα από σωλήνες, ωθούµενο µε κατάλληλη πίεση, χωρίς να χάνει την οµοιογένεια του και την εργασιµότητα του. 17. Απόµιξη είναι ο διαχωρισµός των χονδρόκοκκων συστατικών του νωπού σκυροδέµατος από το σύνολο του µίγµατος. 18. Εξίδρωση είναι η ανάδυση νερού στην επιφάνεια του µόλις διαστρωµένου σκυροδέµατος ή της τσιµεντοκονίας. 19. Εξάπλωση είναι ένα µέτρο εργασιµότητας που εκφράζεται µε την µέση διάµετρο σε cm που αποκτά µια κωνική στήλη νωπού σκυροδέµατος, η οποία µορφώθηκε πάνω στην τράπεζα εξαπλώσεως, έπειτα από ορισµένο αριθµό αναπηδήσεων της τράπεζας. 20. Κάθιση είναι ένα µέτρο εργασιµότητας που εκφράζεται µε την απώλεια ύψους, σε cm που παρουσιάζει µια κωνική στήλη νωπού σκυροδέµατος, όταν ανασυρθεί η κωνική µήτρα (κώνος καθίσεως) µε την οποία µορφώθηκε. Ορισµοί : Συµβατικό δοκίµιο σκυροδέµατος είναι το α) κυλινδρικό, διαµέτρου 15 cm και ύψους 30 cm β) Το κυβικό δοκίµιο ακµής 15 cm. Αντίθετα το κυβικό δοκίµιο ακµής 20 cm δεν χρησιµοποιείται στους ελέγχους συµµόρφωσης, αλλά σε άλλους ελέγχους. Υπάρχουν πίνακες µε συντελεστές αναγωγής όπου οι αντοχές των κυβικών δοκιµίων πολλαπλασιάζονται µε τους συντελεστές και δίδουν τις αντοχές των κυλινδρικών δοκιµίων. Η λήψη των δοκιµίων γίνεται σύµφωνα µε κανονισµούς. Η παρασκευή και η συντήρηση των δοκιµίων γίνεται σύµφωνα µε κανονισµούς που θα παρατεθούν παρακάτω. Σε ηλικία δοκιµίου 28 ηµερών γίνεται ο έλεγχος σύµφωνα µε τον κανονισµό για να βρεθεί η αντοχή του σε θλίψη. Ονοµάζουµε τότε το αποτέλεσµα ΣΥΜΒΑΤΙΚΗ ΑΝΤΟΧΗ ΣΕ ΘΛΙΨΗ ΟΚΙΜΙΟΥ ή ΑΝΤΟΧΗ ΣΥΜΒΑΤΙΚΟΥ ΟΚΙΜΙΟΥ ΣΕ ΘΛΙΨΗ f 28. Σηµείωση : Θυµίζουµε ότι τα Γερµανικά κόσκινα θα συµβολίζονται µε το σύµβολο που θα γράφεται πριν τον αριθµό του κόσκινου. Τα Αµερικάνικα κόσκινα θα συµβολίζονται µε το σύµβολο Νο που θα γράφεται πριν από τον αριθµό του

κόσκινου µέχρι και το κόσκινο Νο 4, ενώ τα κόσκινα µεγαλύτερου ανοίγµατος συµβολίζονται µε το µέγεθος της τρύπας (βροχίδας) σε ίντσες. ΠΙΝΑΚΑΣ 2 ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΑΝΑΓΩΓΗΣ ΑΝΤΟΧΩΝ ΚΥΛΙΝ ΙΚΩΝ ΟΚΙΜΙΩΝ ΣΚΥΡΟ ΕΜΑΤΟΣ 15cm x 30cm σε αντοχές κυβικών δοκιµίων ακµής 20cm (στις ενδιάµεσες τιµές γίνεται γραµµική παρεµβολή). Αντοχές κυλινδρικών δοκιµίων σκυροδέµατος 15cm x 30cm σε Μpa. 9.2 12.8 18.4 25.4 39.5 Συντελεστές πολλαπλασιασµού για αναγωγή αντοχής κυλίνδρου σε αντοχή κύβου 20 x 20 x 20cm. 1.30 1.25 1.22 1.18 1.14 4.1 ΠΑΡΑΛΑΒΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΑΚΟΥ ΣΚΥΡΟ ΕΜΑΤΟΣ 4.1.1 ΕΛΕΓΧΟΣ ΥΛΙΚΟΥ ΛΗΨΗ ΟΚΙΜΙΩΝ Πριν την παραλαβή του έτοιµου σκυροδέµατος που γίνεται επί τόπου στο εργοτάξιο κατασκευής του έργου, όπου θα χρησιµοποιηθεί το σκυρόδεµα, έχει προηγηθεί η παραγγελία του σκυροδέµατος. Ανάλογα µε την ιδιοκτησία του έργου, την κατηγορία του έργου εάν είναι δηλαδή έργο δηµόσιο, ή έργο επιβλεπόµενο από την τοπική αυτοδιοίκηση ή από οργανισµό π.χ. ΕΗ, ή ιδιωτικό κλπ. διαφέρει το αρµόδιο άτοµο που έχει την ευθύνη της παραγγελίας του σκυροδέµατος. Μπορεί να είναι ο επιβλέπων µηχανικός του έργου, η υπηρεσία, ο ιδιοκτήτης µε τη συνεργασία του µελετητή ή του επιβλέποντα. Στην παραγγελία πρέπει να προδιαγράφεται : 1. Την κατηγορία του σκυροδέµατος. 2. Την ποσότητα εκφρασµένη σε τόνους και κυβικά µέτρα νωπού συµπυκνωµένου σκυροδέµατος. 3. Την κατηγορία της κάθισης σύµφωνα µε τον πίνακα 4.1.2.1 4. Την ελάχιστη περιεκτικότητα τσιµέντου, το µέγιστο λόγο Ν/Τ. 5. Τη θέση της κοκκοµετρικής γραµµής του µίγµατος για τα σκυροδέµατα µε ειδικές απαιτήσεις, σύµφωνα µε τον πίνακα 4.1.1.1 6. Τις αναλογίες σκυροδέµατος που πιθανώς έχουν συµφωνηθεί. 7. Τη µορφή των δοκιµίων ελέγχου (κυβικά ή κυλινδρικά). 8. αν η συνολική ποσότητα της παραγγελίας δεν υπερβαίνει τα 20 m 3 οπότε θα ελέγχεται µε το κριτήριο Ε. 9. Άλλες απαιτήσεις που προκύπτουν από ειδικές χρήση του σκυροδέµατος. ΠΙΝΑΚΑ 4.1.1.1 - Απαιτήσεις για τα σκυροδέµατα που καλύπτονται από τον Κ.Τ.Σ. Μόλις έρθει το αυτοκίνητο µεταφοράς µε το έτοιµο εργοστασιακό σκυρόδεµα, στο έργο γίνεται : Έλεγχος του ελτίου Αποστολής και ελέγχεται αν συµφωνεί µε το δελτίο παραγγελίας, αν όλα δηλαδή τα στοιχεία της παραγγελίας έχουν τηρηθεί ακριβώς ως προς τα ακόλουθα : 1. Κατηγορία σκυροδέµατος

2. Ποσότητα σε m 3 3. Λόγος N/T, νερού/τσιµέντου 4. Κατηγορία κάθισης S 5. Μορφή των δοκιµίων του ελέγχου κυβικά ή κυλινδρικά 6. Κοκκοµετρική καµπύλη αδρανών όπως έχει συµφωνηθεί 7. Τύπος τσιµέντου 8. Χρόνος παραγωγής του σκυροδέµατος, χρόνο παραλαβής του στο έργο (δεδοµένου ότι εντός 1 ώρας και 30 λεπτών πρέπει να έχει γίνει η παραγωγή ανάµειξη, µεταφορά και η εκφόρτωση). 9. Πολύ σπουδαίο να ελεγχθεί αν έχει µπει η υπογραφή του υπευθύνου του εργοστασίου στο ελτίο αποστολής. εδοµένου ότι η δειγµατοληψία πρέπει να γίνει όπως περιγράφεται παρά κάτω από το αυτοκίνητο αναδευτήρα καθώς ξεφορτώνει ή από το στόµιο του σωλήνα της αντλίας, όταν έχουν αντλία πρέπει ήδη να έχει γίνει η προετοιµασία, δηλαδή να υπάρχουν έτοιµα και καθαρά τα καλούπια των δοκιµίων. Έχει ορισθεί ειδικευµένος εργαζόµενος από το έργο που θα κάνει την δειγµατοληψία αυτή, ενώ ταυτόχρονα αρχίζει η σκυροδέτηση. Για το λόγο αυτό χρειάζεται οργάνωση και προετοιµασία των ενεργειών µέσω χρονοδιαγράµµατος, καθώς η σκυροδέτηση που συµπίπτει µε τον έλεγχο του σκυροδέµατος χρονικά είναι µία πολύ σηµαντική εργασία που γίνεται µε πίεση χρόνου όπως θα δούµε στο ειδικό κεφάλαιο. Πρώτα γίνεται η δειγµατοληψία και η δοκιµή κάθισης όπως περιγράφεται στο κεφάλαιο της διάστρωσης και της δοκιµής κάθισης. Η δοκιµή αυτή είναι υποχρεωτική. Σηµειώνουµε ότι και το εργοστάσιο κρατάει ένα δοκίµιο για κάθε κατηγορία σκυροδέµατος και κάθε µέρα παραγωγής και τηρεί µητρώα του σκυροδέµατος που παράγει. Επίσης τηρεί διαγράµµατα µε τα στοιχεία των δοκιµίων του. Από την άλλη πλευρά στο έργο κάθε φορά που παίρνουν ένα δοκίµιο από ένα αυτοκίνητο µεταφοράς για τον έλεγχο συµµορφώσεως, που είναι υποχρεωτικός πρέπει να αναγραφούν στο ελτίο αποστολής που προαναφέραµε η λήψη του δοκιµίου και η ώρα λήψης. Τα στοιχεία αυτά τα υπογράφει ο εκπρόσωπος του εργοστασίου. Στα επίσηµα βιβλία που τηρούνται στο έργο αναγράφεται ο αριθµός µητρώου του δοκιµίου, ο αριθµός του αυτοκινήτου µεταφοράς απ όπου πήραν το δοκίµιο και η περιοχή του έργου όπου σκυροδετήθηκε το περιεχόµενο του αυτοκινήτου. Σε περίπτωση αστοχίας στην αντοχή του δοκιµίου που θα σηµαίνει µε τις προϋποθέσεις που θέτει ο Κ.Τ.Σ. (Κανονισµός Τεχνολογίας Σκυροδέµατος), ότι η παρτίδα του σκυροδέµατος ήταν ελλατωµατική, τότε πληρώνεται αποζηµίωση, όπως προβλέπεται, από το εργοστάσιο και ανάλογα µε την περίπτωση, λαµβάνονται µέτρα σύµφωνα µε των Κ.Τ.Σ. 4.1.2 ΟΚΙΜΗ ΚΑΘΙΣΗΣ ΚΑΙ ΟΚΙΜΗ ΕΞΑΠΛΩΣΗΣ ΟΚΙΜΗ ΚΑΘΙΣΗΣ Με την παραγγελία του σκυροδέµατος είχε καθοριστεί η τιµή της κάθισης σύµφωνα µε τις ειδικές απαιτήσεις του έργου. Η κάθιση του σκυροδέµατος πρέπει να µετριέται πριν από την διάστρωση σε δείγµα που θα παίρνεται µετά την αποφόρτωση του ενός τρίτου (1/3) του αναµίγµατος ή του ενός τρίτου (1/3) του φορτίου του αυτοκινήτου µεταφοράς, αν πρόκειται για έτοιµο σκυρόδεµα (εργοταξιακό ή εργοστασιακό). Η τιµή της καθίσεως θα προκύπτει ως µέσος όρος των µετρήσεων δύο δοκιµών που θα γίνονται σε ποσότητες σκυροδέµατος προερχόµενες από το ίδιο αρχικό δείγµα. Η τιµή αυτή, προκειµένου περί εργοταξιακού σκυροδέµατος, δεν πρέπει να διαφέρει από την κάθιση της Μελέτης Συνθέσεως ή την κάθιση πού έχει διαµορφώσει επιτόπου του έργου ο Επιβλέπων µε κατάλληλη προσαρµογή των αναλογιών της µελέτης συνθέσεως περισσότερο από το ένα τέταρτό της. Η κάθιση του έτοιµου εργοστασιακού σκυροδέµατος πρέπει να βρίσκεται µέσα στα όρια του Πίνακα 4.1.2.1 Αν η τιµή που µετρήθηκε βρίσκεται έξω από αυτά τα όρια, γίνονται ακόµη δύο δοκιµές σε νέο δείγµα και υπολογίζεται ο µέσος όρος των τεσσάρων µετρήσεων. Οι τέσσερις µετρήσεις πρέπει να γίνουν σε διάστηµα 15 λεπτών από την αρχή µέχρι το τέλος. Αν πρόκειται για έτοιµο σκυρόδεµα, του οποίου η αποφόρτωση καθυστέρησε, από υπαιτιότητα του αγοραστή. περισσότερο από µισή ώρα το εργοστάσιο δεν ευθύνεται για τη µειωµένη κάθιση. Ο επιβλέπων ή η Υπηρεσία έχει το δικαίωµα να µη δεχθεί ανάµιγµα ή φορτίο έτοιµου σκυροδέµατος, το οποίο έχει κάθιση µεγαλύτερη από εκείνη που αναφέρεται στον σχετικό Πίνακα του Κ.Τ.Σ. Ο επιβλέπων ή η Υπηρεσία µπορεί να δεχθεί ανάµιγµα ή φορτίο έτοιµου σκυροδέµατος µε κάθιση µικρότερη από εκείνη που αναφέρεται στον Πίνακα του Κ.Τ.Σ. αν αυτή αποκατασταθεί επίτόπου µε την προσθήκη υπερρευστοποιητικού. Η δαπάνη του υπερρευστοποιητικού βαρύνει το εργοστάσιο. Ο επιβλέπων ή η Υπηρεσία έχει το δικαίωµα να µη δεχθεί ανάµιγµα ή φορτίο σκυροδέµατος το οποίο έχει κάθιση µεγαλύτερη από εκείνη που αναφέρεται στον Πίνακα 4.1.1. Θυµίζουµε ότι σύµφωνα µε τον Κ.Τ.Σ. σκυρόδεµα που συµπυκνώνεται µε συνήθη δονητικά µέσα στο εργοτάξιο για την µόρφωση φορέων πρέπει να έχει κάθιση τουλάχιστον 5 cm αν παρασκευάζεται µε θραυστά υλικά και τουλάχιστον 3 cm αν παρασκευάζεται µε φυσικά υλικά. Σκυρόδεµα µε µικρότερη κάθιση µπορεί να χρησιµοποιηθεί µόνο για την µόρφωση προκατασκευασµένων στοιχείων, δαπέδων, ογκωδών έργων ή άλλων ειδικών κατασκευών. Επίσης ο επιβλέπων ή η υπηρεσία, µπορεί να απαιτήσει την επιτόπου αύξηση της εργασιµότητας του φορτίου, πέραν της τιµής της παραγγελίας µόνο µε υπερρευστοποιητικό. Η δαπάνη του υπερρευστοποιητικού βαρύνει τον αγοραστή. Όταν η αύξηση της εργασιµότητας φορτίου εργοστασιακού σκυροδέµατος γίνεται µε υπερρευστοποιητικό, η λήψη του δοκιµίου θα γίνεται µετά την προσθήκη του υπερρευστοποιητικού. Η κάθιση για την οποία θα συντάσσεται η µελέτη σύνθεσης πρέπει να καθορίζεται από τον µελετητή ή τον επιβλέποντα σύµφωνα µε τις ειδικές απαιτήσεις του έργου. Το σκυρόδεµα που συµπυκνώνεται µε συνήθη δονητικά µέσα στο εργοτάξιο για την µόρφωση φορέων, πρέπει να έχει κάθιση 5 cm αν παρασκευάζεται µε θραυστά υλικά και τουλάχιστον 3 cm αν παρασκευάζεται µε φυσικά υλικά.

Σύµφωνα µε τον Κ.Τ.Σ. σκυρόδεµα µε µικρότερη κάθιση µπορεί να χρησιµοποιηθεί µόνο για την µόρφωση προκατασκευασµένων στοιχείων, δαπέδων, ογκωδών έργων, ή άλλων ειδικών κατασκευών. Για το οπλισµένο σκυρόδεµα ισχύει ο παρακάτω πίνακας κάθισης ΜΕΘΟ ΟΣ ΟΚΙΜΗΣ ΚΑΘΙΣΗΣ Slump test ΕΛΟΤ 521 Η δοκιµή κάθισης γίνεται σύµφωνα µε το πρότυπο ΕΛΟΤ 521/1981 η οποία εγκρίθηκε από τον υπουργό του ΥΠΕΧΩ Ε το 1986. Με τη µέθοδο κάθισης, στο εργαστήριο και στο εργοτάξιο, µετράµε την εργασιµότητα του σκυροδέµατος. Η µέθοδος αυτή εφαρµόζεται σε σκυροδέµατα που ο µέγιστος κόκκος αδρανούς είναι µεγαλύτερος από 40 mm. Το δείγµα πρέπει να είναι αντιπροσωπευτικό της παρτίδας πρέπει να λαµβάνεται σύµφωνα µε την προδιαγραφή ΕΛΟΤ 516 που αφορά τη δειγµατοληψία του νωπού σκυροδέµατος, και να ελέγχεται µέσα σε 5 min από τη δειγµατοληψία. ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΚΩΝΟΙ ΚΑΘΙΣΗΣ Είναι ένα µεταλλικό χωνί σε σχήµα ορθού κανονικού κόλουρου κώνου. Το µέταλλο πρέπει να έχει πάχος τουλάχιστο 1.5 mm. Η εσωτερική επιφάνεια του χωνιού να είναι λεία και το µέταλλο να µην προσβάλλεται από το σκυρόδεµα. Οι δύο βάσεις να είναι ανοιχτές. Έχει δύο χερούλια και δύο πτερύγια στη βάση ώστε να στηρίζεται. Από χάλυβα 16 και µήκος 60 cm. ΡΑΒ ΟΙ ΣΥΜΠΥΚΝΩΣΗΣ ΟΚΙΜΗ Ο κώνος βρέχεται και τοποθετείται ακίνητος σε βρεγµένη µη απορροφητική επίπεδη βάση. Γεµίζουµε τον κώνο σε 3 στρώσεις µε το δείγµα. Κάθε στρώση έχει το 1/3 του ύψους αφού συµπυκνωθεί. Κάθε στρώση συµπυκνώνεται µε 25 ραβδισµούς µε το ραβδί, οµοιόµορφα σ όλη την επιφάνεια του σκυροδέµατος. Στην κάτω στρώση το ραβδί πρέπει να βυθίζεται σ όλο το ύψος. Στην 2 η και 3 η στρώση το ραβδί βυθίζεται σ όλη τη στρώση και λίγο στην από κάτω στρώση. Την κάτω στρώση προσέχουµε ιδιαίτερα να συµπυκνωθεί το σκυρόδεµα στην περίµετρο και τους 12 ραβδισµούς τους κάνουµε µε κλίση προς τον κώνο τους υπόλοιπους 13 στην υπόλοιπη µάζα του σκυροδέµατος και σιγά σιγά κατακορυφώνουµε το ραβδί ακολουθώντας σπειροειδή κίνηση προς το κέντρο. Στην ανώτερη στρώση ο κώνος πρέπει πάντοτε να είναι υπερπλήρης από σκυρόδεµα κατά τη διάρκεια των ραβδισµών. Μετά 25 ραβδισµούς της 3 ης στρώσης το σκυρόδεµα που πλεονάζει κόβεται και η επιφάνεια του επιπεδώνεται µε κινήσεις του ραβδιού συµπύκνωσης. Μετά καθαρίζεται η περιοχή της βάσης από το σκυρόδεµα που έπεσε και ανασύρεται ο κώνος κατακόρυφα. Η ανάσυρση του κώνου συντελείται σε 5 10 sec µε κατακόρυφη οµαλή κίνηση προς τα πάνω. Όλη η δοκιµή από την αρχή ως το τέλος πρέπει να γίνεται χωρίς διακοπή µέσα σε δύο και µισό λεπτά ( 2 min). ΜΕΤΡΗΣΗ ΚΑΘΙΣΗΣ Μετριέται η διαφορά ύψους του υψηλότερου σηµείου του σκυροδέµατος, όπως κάθισε, µετά το πείραµα από το ύψος του αρχικού κώνου. Η προσέγγιση είναι 5 mm. Αν το δείγµα καταρρεύσει η δοκιµή δεν υπολογίζεται και πρέπει να επαναληφθεί µε νέο τµήµα του δείγµατος. Αν δύο διαδοχικές δοκιµές έχουν το αποτέλεσµα της κατάρρευσης του σκυροδέµατος, τότε θεωρείται ότι το σκυρόδεµα δεν έχει την απαιτούµενη πλαστικότητα και συνοχή για την εφαρµογή της δοκιµής της κάθισης. Αν η κάθιση είναι µικρότερα από 10 mm (10 mm) το σκυρόδεµα θεωρείται ύφυγρο και η µέθοδος αυτή είναι ακατάλληλη για το συγκεκριµένο σκυρόδεµα. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΟΚΙΜΗΣ ΚΑΘΙΣΗΣ Κάθιση ονοµάζεται η διαφορά ύψους του υψηλότερου σηµείου του σκυροδέµατος (όπως βρέθηκε µετά την αφαίρεση του κώνου µέσα στον χρόνο που απαιτείται) από το ύψος του κώνου κάθισης. Η έκθεση πρέπει να περιλαµβάνει τα παρακάτω : ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ της δοκιµής ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΚΥΡΟ ΕΜΑΤΟΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΣΚΥΡΟ ΕΜΑΤΟΣ ΣΥΝΘΕΣΗ ΣΚΥΡΟ ΕΜΑΤΟΣ (ΑΝ ΥΠΑΡΧΕΙ) ΤΙΜΗ ΚΑΘΙΣΗΣ ΓΙΑ ΚΑΘΕ ΜΕΤΡΗΣΗ ΕΚΘΕΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΟΣ 1 2

Αν η κάθιση είναι < 10 mm δεν δίνεται τιµή κάθισης αλλά αναγράφεται, στην έκθεση, «κάθιση < 10 mm» Αν καταρρεύσουν δύο διαδοχικές δοκιµές δεν δίνεται τιµή κάθισης. Στην έκθεση αναγράφεται «χωρίς πλαστικότητα σκυροδέµατος, κάθιση ανώµαλη». ΠΙΝΑΚΑΣ 4.1.2.1 Κατηγορίες καθίσεως Κατηγορία Κάθιση σε mm S1 10 40 S2 50 90 S3 100 150 S4 160 Η µετρούµενη κάθιση πρέπει να στρογγυλεύεται στα πλησιέστερα 10 mm ΟΚΙΜΗ ΕΞΑΠΛΩΣΗΣ Η µέθοδος αυτή ελέγχει το νωπό σκυρόδεµα. Επειδή δεν έχει εγκριθεί πρότυπο του ΕΛΟΤ ή σχέδιο του ΕΛΟΤ για τη δοκιµή εξάπλωσης, σύµφωνα µε τις οδηγίες του Κ.Ε..Ε. χρησιµοποιείται για ορισµένα σκυροδέµατος, µε ειδικό τσιµέντο, η µέθοδος δοκιµής εξάπλωσης κατά WEBE και σε άλλες περιπτώσεις η µέθοδος µε τα ιεθνή πρότυπα Ι.Ε.Ν., αριθµός 12358. Γενικά µε τη δοκιµή εξάπλωσης ελέγχεται το µέτρο εργασιµότητας «εξάπλωση». Η δοκιµή εκτελείται σε «τράπεζα εξάπλωσης» της οποίας η επιφάνεια καλύπτεται µε πλάκα λαµαρίνας. Επάνω στην τράπεζα είναι χαραγµένος ένας κύκλος διαµέτρου 20 cm και δύο άξονες αριθµηµένοι, µε γωνία 90, που διέρχονται από το κέντρο του κύκλου. Χρησιµοποιείται ένας κώνος µεταλλικός του τύπου που χρησιµοποιείται στη δοκιµή κάθισης. ηλαδή µε ανοικτή την επάνω και κάτω βάση του, και δύο χερούλια. Η άνω βάση έχει διάµετρο 10 cm και η κάτω βάση 20 cm. Το χωνί αυτό τοποθετείται ακριβώς επάνω στον κύκλο της τράπεζας. Το χωνί πληρούται µε το υπό δοκιµή σκυρόδεµα, µε τρόπο που προδιαγράφει η µέθοδος, τηµηµατικα. Το χωνί «κοπανίζεται» εξωτερικά µε ξύλινο κόπανο ειδικό βάσει οδηγιών της µεθόδου ώστε το σκυρόδεµα να σηµπυκνωθεί. Ισοπεδώνεται το σκυρόδεµα στην επάνω επιφάνεια του κώνου, και αµέσως ανασύρεται το χωνί αργά και κατακόρυφα. Το σκυρόδεµα (µπετόν) εξαπλώνεται γύρω από τον κύκλο ανάλογα µε την συνεκτικότητα του περισσότερο ή λιγότερο επάνω στην τράπεζα. Μετά από αυτό, η τράπεζα ανασηκώνεται από το χερούλι που έχει στο πλάι και αφήνεται να πέσει ελεύθερα 15 φορές οπότε πραγµατοποιείται η κυρίως εξάπλωση του σκυροδέµατος. Το µέτρο εξάπλωσης είναι ο µέσος όρος α + 1 α 2 2 σε ακέραια εκατοστά, των αποστάσεων εξάπλωσης του σκυροδέµατος όπως µετριούνται επάνω στους άξονες. ηλαδή το α 1 είναι η µία διάµετρος της επιφάνειας όπου απλώθηκε το σκυρόδεµα και α 2 είναι η κάθετη διάµετρος. Καθώς το σκυρόδεµα απλώνεται σε ένα σχήµα που προσεγγίζει τον κύκλο. Η συνολική δοκιµή εκτελείται 3 φορές από τρία χαρµάνια και σαν τελικό αποτέλεσµα θεωρείται ο µέσος όρος του αποτελέσµατος των 3 δοκιµών. Μία πρώτη εκτίµηση της αξιολόγησης του αποτελέσµατος είναι όταν το µπετόν σχηµατίζει µετά την εξάπλωση του, οµοιόµορφο σχήµα επάνω στη τράπεζα. ΕΛΕΓΧΟΣ ΥΛΙΚΟΥ ΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟΙ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗΣ Η δειγµατοληψία για την διαµόρφωση των δοκιµίων γίνεται από σκυρόδεµα ορισµένης κατηγορίας αντοχής. Αν στο ίδιο έργο διαστρώνεται σκυρόδεµα δύο κατηγοριών θα γίνονται δειγµατοληψίες ξεχωριστά για κάθε κατηγορία. ΘΕΣΗ ΛΗΨΗΣ ΟΚΙΜΙΩΝ (ΝΩΠΟ ΣΚΥΡΟ ΕΜΑ) Το σκυρόδεµα για τα δοκίµια θα λαµβάνεται : για το εργοταξιακό σκυρόδεµα στην έξοδο του αναµικτήρα, για το εργοστασιακό στην έξοδο του αυτοκινήτου µεταφοράς, στην θέση εκκένωσης του. Για την αντλία πρέσσα στο στόµιο εκροής του σωλήνα της αντλίας. ΤΥΠΟΣ ΟΚΙΜΙΩΝ Για τους ελέγχους συµµόρφωσης χρησιµοποιούµε συµβατικά δοκίµια. Όπως έχει αναφερθεί για τους έλεγχους συµµόρφωσης χρησιµοποιούµε κυλινδρικά δοκίµια. ιαµέτρου 15cm και ύψους 30cm. Επίσης χρησιµοποιούµε κυβικά δοκίµια ακµής 15cm. Τα κυβικά δοκίµια ακµής 20cm δεν χρησιµοποιούνται για έλεγχο συµµόρφωσης. Γενικά ισχύει ο παρακάτω περιορισµός : ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΟΣ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΣ Για το ίδιο έργο πρέπει να λαµβάνονται ίδιου τύπου δοκίµια και ίδιας µορφής και διαστάσεων µε εκείνα που χρησιµοποιήθηκαν στην µελέτη σύνθεσης. Στην παραγγελία σε εργοστάσιο, καθορίζεται ο τύπος των δοκιµίων. Για το ίδιο έργο απαγορεύεται η χρήση διαφορετικών δοκιµίων και η σύγκριση της αντοχής τους µετά από πολλαπλασιασµό µε συντελεστές αναγωγής.

ΠΡΟΑΙΡΕΤΙΚΗ ΕΠΙΛΟΓΗ Εκτός από τα συµβατικά δοκίµια, ο επιβλέπων µπορεί να πάρει κι άλλα δοκίµια για να παρακολουθεί την αντοχή σε θλίψη του σκυροδέµατος όπως διαµορφώνεται σταδιακά σε µικρότερη ηλικία των 28 ηµερών. ηλαδή σε µεγάλα έργα στην 1 η, 2 η,3 η, 4 η, 5 η, 6 η και 7 η µέρα ή και στις επόµενες µέρες από τη διάστρωση. Για τις περιπτώσεις αυτές µπορεί να χρησιµοποιηθούν κυβικά δοκίµια 20 x 20 x 20 cm και επειδή η αντοχή του σκυροδέµατος βγαίνει µικρότερη από τα δοκίµια αυτά κατά 5% από την αντοχή των κυβικών δοκιµίων ακµής 15 cm, χρησιµοποιείται ένας πίνακας αναγωγής της αντοχής κυβικών δοκιµίων 20 x 20 x 20 cm σε αντοχή κυλινδρικού δοκιµίου 15 x 30 cm (πίνακας 4.1.2.2). οκίµια που δεν έχουν βγει σωστά, µετά το ξεκαλούπωµα, λόγω κακής συµπύκνωσης ή έχουν χτυπηθεί, δεν λαµβάνονται υπόψη, σε κανένα έλεγχο. Γι αυτό ο αριθµός των δοκιµίων έχει ένα επί πλέον αναπληρωµατικό και στους ελέγχους συµµόρφωσης και στους υπόλοιπους. Αν µετά την αφαίρεση των δοκιµίων από τις µήτρες τους, διαπιστωθεί ότι κανένα από αυτά δεν είναι ελαττωµατικά το υπεράριθµο δοκίµιο δεν θα λαµβάνεται υπόψη στους ελέγχους συµµόρφωσης, µπορεί όµως να χρησιµοποιηθεί για έλεγχο της αντοχής τους σε µικρή ηλικία. ΠΙΝΑΚΑΣ 4.1.2.2 Συντελεστές αναγωγής αντοχών κυλινδρικών δοκιµίων σκυροδέµατος 15 cm x 30 cm σε αντοχές κυβικών δοκιµίων ακµής 30 cm * Αντοχές κυλινδρικών δοκιµίων σκυροδέµατος 15 cm x 30 m σε Μpα 9.2 12.8 18.4 25.4 39.5 Συντελεστές πολλαπλασιασµού για αναγωγή αντοχής κυλίνδρου σε αντοχή κύβου 20 x 20 x 20 cm 1.30 1.25 1.22 1.18 1.14 * Για ενδιάµεσες τιµές γίνεται γραµµική παρεµβολή.. ΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟΣ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗΣ ΜΙΑ ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΑΚΟ ΣΚΥΡΟ ΕΜΑ Για τον έλεγχο του εργοστασιακού σκυροδέµατος διακρίνουµε 3 περιπτώσεις : (α) ιάστρωση σε µία µέρα ποσότητας < 20 m 3 (β) ιάστρωση σε µία µέρα ποανάµεσα σε 20 m 3 και 150 m 3 (γ) ιάστρωση σε µία µέρα >150 m 3 Α. ΙΑΣΤΡΩΣΗ ΜΙΚΡΟΤΕΡΗ ΤΩΝ 20 m 3 ΣΕ ΜΙΑ ΜΕΡΑ ιακρίνουµε δύο περιπτώσεις : (α) Όταν η ποσότητα του σκυροδέµατος είναι µικρή ώστε να µεταφέρεται σε ένα αυτοκίνητο θεωρούµε ότι το περιεχόµενο του αυτοκινήτου αποτελεί µία παρτίδα. Γίνεται : Έλεγχος µε 3 δοκίµια που παίρνουν ως εξής : Το πρώτο δοκίµιο µετά την αποφόρτωση του 15% του φορτίου ( ή µετά την αποφόρτωση 1 m 3. Το δεύτερο από το µέσον του φορτίου και το τρίτο το παίρνουν πριν από την εκφόρτωση του τελευταίου τρίτου του φορτίου (ή του τελευταίου κυβικού µέτρου). (β) Αν η ποσότητα µεταφέρεται µε περισσότερα από ένα αυτοκίνητα, το σκυρόδεµα κάθε αυτοκινήτου αποτελεί µία παρτίδα. Τότε γίνεται ο : Έλεγχος µε 6 δοκίµια Αρκεί τρία δοκίµια να είναι από ένα αυτοκίνητο και τα υπόλοιπα τρία από άλλο αυτοκίνητο, τα οποία αυτοκίνητα επιλέγονται τυχαία από τον αγοραστή (αν έχουµε πάνω από δύο). Εννοείται ότι ο τρόπος που παίρνουµε τα τρία δοκίµια από τα αυτοκίνητα είναι ο ίδιος µε την (α) περίπτωση. Β. ΙΑΣΤΡΩΣΗ ΜΕΤΑΞΥ 20 ΚΑΙ 150 m 3 ΣΕ ΜΙΑ ΜΕΡΑ Θα αποτελεί µία παρτίδα και θα γίνεται : Έλεγχος µε 6 δοκίµια.

Εδώ έχουν το δικαίωµα οι επιβλέποντες µηχανικοί καθώς και το εργοστάσιο να πάρουν αντί για 6 δοκίµια 12 αν πρόκειται να διαστρωθούν περισσότερα από 11 φορτία αυτοκινήτων. Η επιπλέον δαπάνη βαρύνει αυτόν που ζήτησε τον επιπλέον έλεγχο. Γ. ΙΑΣΤΡΩΣΗ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ ΤΩΝ 150 m 3 ΣΕ ΜΙΑ ΜΕΡΑ Το σκυρόδεµα που διαστρώνεται σε µία µέρα αποτελεί µία παρτίδα. Στην περίπτωση αυτή γίνεται : Έλεγχος µε 12 δοκίµια τα οποία δεν παίρνουµε αν είναι δυνατόν από διαδοχικά αυτοκίνητα.. ΑΝ Η ΣΚΥΡΟ ΕΤΗΣΗ ΙΑΡΚΕΣΕΙ ΥΟ ΙΑ ΟΧΙΚΕΣ ΜΕΡΕΣ Θεωρείται το σκυρόδεµα του διηµέρου µία παρτίδα. Τότε λαµβάνονται : 12 δοκίµια το διήµερο : 6 δοκίµια την πρώτη µέρα 6 δοκίµια την δεύτερη µέρα E. ΑΝ ΣΚΥΡΟ ΕΤΗΣΗ ΙΑΡΚΕΣΕΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΑΠΟ ΥΟ ΙΑ ΟΧΙΚΕΣ ΜΕΡΕΣ Η παρτίδα κάθε διηµέρου θα αντιπροσωπεύεται από την εξής δειγµατοληψία : 12 δοκίµια ανά διήµερο (6 την πρώτη µέρα και 6 την δεύτερη µέρα) ΣΤ. ΑΝ ΤΟ ΣΚΥΡΟ ΕΜΑ ΙΑΣΤΡΩΝΕΤΑΙ ΣΕ ΑΡΙΘΜΟ ΗΜΕΡΩΝ ΜΟΝΟ (ΠΕΡΙΤΤΟ) 12 δοκίµια ανά διήµερο όπως εξετέθη παραπάνω Η παρτίδα της τελευταίας µέρας αντιπροσωπεύεται µε : 6 δοκίµια για την τελευταία (µονή) µέρα Ζ. ΑΝ Η ΙΑΣΤΡΩΣΗ ΕΝΟΣ ΙΗΜΕΡΟΥ ΙΑΚΟΠΕΙ ΠΡΙΝ ΣΥΜΠΛΗΡΩΘΟΥΝ ΤΑ 12 ΟΚΙΜΙΑ Λαµβάνουµε υπόψη µόνο τα 6 δοκίµια της πρώτης µέρας. Όσα δοκίµια έγιναν την δεύτερη µέρα δεν λαµβάνονται υπόψη. Η. ΣΚΥΡΟ ΕΜΑ ΠΟΥ ΙΑΣΤΡΩΝΕΤΑΙ ΣΕ ΥΟ ΜΗ ΙΑ ΟΧΙΚΕΣ ΜΕΡΕΣ Θεωρείται ότι αποτελεί δύο παρτίδες και αντιπροσωπεύεται από δύο δειγµατοληψίες κατά τα γνωστά, δηλαδή : 12 δοκίµια τη µέρα Θ. ΑΝ ΤΟ ΕΡΓΟ ΑΠΑΙΤΕΙ ΙΑΣΤΡΩΣΗ ΧΩΡΙΣ ΙΑΚΟΠΗ ΓΙΑ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΑΠΟ ΜΙΑ ΗΜΕΡΕΣ όπως συµβαίνει σε κατασκευές µε ολισθαίνοντα ξυλότυπο, το σκυρόδεµα θα χωρίζεται σε νοητές παρτίδες ανάλογα µε τις φάσεις της κατασκευής (π.χ. διάστρωση ηµέρας, διάστρωση νύχτας). Ι. Στην λήψη των δοκιµίων έχει δικαίωµα να παραβρίσκεται εκπρόσωπος του εργοστασίου, τον οποίο µάλιστα καλεί µε έγγραφό του ο επιβλέπων µηχανικός. Κ. Από ένα αυτοκίνητο µεταφοράς σκυροδέµατος θα παίρνεται το πολύ ένα δοκίµιο για τον έλεγχο συµµόρφωση (εκτός της Α περίπτωσης). Η λήψη του δοκιµίου και η ώρα λήψης θα αναγράφονται στο δελτίο αποστολής, το οποίο θα υπογράφεται από τον εκπρόσωπο του εργοστασίου. Αν η σκυροδέτηση συµπληρώνεται µε λιγότερα από έξι (6) αυτοκίνητα, αλλά περισσότερα από δύο (2) τότε επιτρέπεται η λήψη µέχρι και δύο δοκιµίων από το ίδιο αυτοκίνητο, αλλά κάθε δοκίµιο θα παίρνεται αφού έχει εκφορτωθεί περίπου 1 m 3 σκυροδέµατος µετά τη λήψη του προηγουµένου δοκιµίου. Το δοκίµιο (ή τα δοκίµια), ο αριθµός του αυτοκίνητο από το οποίο έγινε η δειγµατοληψία και η περιοχή του έργου στην οποία διαστρώθηκε το φορτίο του αυτοκινήτου θα σηµειώνεται. ΕΡΓΟΤΑΞΙΑΚΟ ΣΚΥΡΟ ΕΜΑ ΜΙΚΡΩΝ ΕΡΓΩΝ Ένα έργο από σκυρόδεµα χαρακτηρίζεται, στη µελέτη του ή την σύµβασή του, ως «µικρό» αν η σπουδαιότητα του και λιγότερο ο όγκος του δεν απαιτεί λεπτοµερή έλεγχο µέσω δοκιµών που προβλέπονται για µεγάλα έργα. Στην περίπτωση αυτή θεωρείται παρτίδα το σκυρόδεµα που διαστρώνεται σε µια µέρα. Κάθε παρτίδα αν αφορά (α) όγκο σκυροδέµατος < 150 m 3 ελέγχεται µε 6 δοκίµια εκτός αν ο επιβλέπων και ο κατασκευαστής κρίνουν σκόπιµο να λάβουν 12 δοκίµια.

(β) όγκο σκυροδέµατος > 150 m 3 ελέγχεται µε 12 δοκίµια. Για τους ελέγχους συµµόρφωσης παίρνεται ένα δοκίµιο από διαφορετικό ανάµιγµα. Το δοκίµιο, καθώς και η περιοχή του έργου στην οποία διαστρώνεται το ανάµιγµα, θα σηµειώνονται. εν πρέπει να γίνεται επιλογή καλών ή κακών αναµιγµάτων. Τα αναµίγµατα, από τα οποία θα γίνει δειγµατοληψία, πρέπει να είναι τυχαία, η εκλογή τους αποφασίζεται από τον Επιβλέποντα πρίν ολοκληρωθεί η ανάµιξη. Αν ο 2 ος κανόνας αποδοχής ή ο 4 ος κανόνας αποδοχής δεν ικανοποιείται από ένα µόνο δοκίµιο µίας δειγµατοληψίας, τότε η αντοχή του αναµίγµατος, από το οποίο έγινε η λήψη του δοκιµίου, αµφισβητείται και ακολουθεί η διαδικασία της φάσης 1 των επανελέγχων που ακολουθούν. Σε κάθε άλλη περίπτωση κατά την οποία ένας ή και οι δύο κανόνες αποδοχής δεν ικανοποιούνται, αµφισβητείται ολόκληρη η παρτίδα σκυροδέµατος ατής της δειγµατοληψίας και ακολουθεί ο επανέλεγχος της φάσης 2 και 3. ΕΡΓΟΤΑΞΙΑΚΟ ΣΚΥΡΟ ΕΜΑ ΜΕΓΑΛΩΝ ΕΡΓΩΝ Ένα έργο από σκυρόδεµα χαρακτηρίζεται από την µελέτη του ή την σύµβαση του ως «µεγάλο» αν η σπουδαιότητα του και λιγότερο ο όγκος του απαιτεί την διαδικασία ελέγχου που ακολουθεί και που εξασφαλίζει σταθερότερη ποιότητα σκυροδέµατος και περισσότερο αξιόπιστα αποτελέσµατα ελέγχων. Τουλάχιστον έναν µήνα πριν από την έναρξη κατασκευής του έργου πρέπει να έχουν συγκεντρωθεί επιτόπου ικανές ποσότητες αδρανών υλικών. Από τα αδρανή αυτά θα κατασκευαστούν σε διαφορετικές ηµέρες, 15 ως 60 δοκιµαστικά αναµίγµατα µε τις αναλογίες υλικών που προβλέπονται στη Μελέτη Συνθέσεως. Ο ακριβής αριθµός αναµιγµάτων πρέπει να συµφωνεί µε έναν από τους «Αριθµούς δοκιµίων» του πίνακα 4.1.5. Κάθε ανάµιγµα µπορεί να περιέχει µικρότερη ποσότητα σκυροδέµατος από εκείνη που θα περιέχει κατά την κατασκευή του έργου, όχι όµως µικρότερη από το µισό της τελευταίας. Από κάθε τέτοιο ανάµιγµα (το οποίο µπορεί µετά να διαστρωθεί σε βοηθητικές κατασκευές του έργου)θα κατασκευάζονται δύο δίδυµα δοκίµια για τον έλεγχο αντοχής σε θλίψη. Αν προδιαγράφονται και άλλοι έλεγχοι (κάµψεως, διαρρήξεως κλπ.) για κάθε έλεγχο θα κατασκευάζεται διαφορετικό ζευγάρι δοκιµίων. Θα συγκεντρωρηθούν έτσι δύο οµάδες 15 ως 60 δοκιµίων για θλίψη, που θα συντηρηθούν όπως τα συµβατικά δοκίµια. Η µία οµάδα θα ελεγχθεί σε ηλικία 7 ηµερών και η άλλη σε ηλικία 28 ηµερών. Από την αντοχή αυτών των δοκιµίων θα υπολογιστούν : (α) Ο λόγος αντοχής 7/28 ηµερών. (β) Η τυπική απόκλιση s των δοκιµίων 28 ηµερών και η τυπική απόκλιση s π που προκύπτει από τον πολλαπλασιασµό της s επί τον συντελεστή που δίνεται στον Πίνακα 4.1.5 για τον αντίστοιχο αριθµό δοκιµίων. (γ) Πιθανώς άλλα στατιστικά στοιχεία (π.χ. η τυπική απόκλιση αντοχής 7 ηµερών). ΠΙΝΑΚΑΣ 4.1.5 Συντελεστής διορθώσεως της τυπικής αποκλίσεως. Αριθµός δοκιµίων Συντελεστής πολλαπλασιασµού 15 20 30 40 50 60 ή περισσότερα 1.27 1.18 1.09 1.05 1.02 1.00 Αν η s π είναι διαφορετική από την τυπική απόκλιση s, µε την οποία έγινε ο υπολογισµός της απαιτούµενης αντοχής της Μελέτης Συνθέσεως τότε η απαιτούµενη αντοχή θα διορθώνεται από τη Σχέση (1) για s =s π. Αν η s π είναι µικρότερη από 3 ΜPα στη Σχέση (1) θα εισάγεται η τιµή s= 3 Μpα. Συγχρόνως, από την καµπύλη λόγου νερό/τσιµέντο (Ν/Τ) και αντοχής που θα δίνεται στη Μελέτη Συνθέσεως θα αναπροσαρµόζονται οι αναλογίες των υλικών, έτσι ώστε να προκύπτει µέση τιµή f m ίση µε τη νέα απαιτούµενη. Με τη διορθωµένη αυτή τιµή f α (ή µε την παλιά, αν η τυπική απόκλιση των δοκιµαστικών αναµιγµάτων που αναφέρθηκε προηγουµένως είναι ίση µε εκείνη της Μελέτης Συνθέσεως) θα αρχίσει η κατασκευή του έργου. Σχέση (1) : f α = f ck + 2.01s Το σκυρόδεµα που διαστρώνεται σε µία µέρα θα αποτελεί µία παρτίδα και θα αντιπροσωπεύεται από µία δειγµατοληψία. Για τα έργα µε διάστρωση χωρίς διακοπή ισχύουν όσα αναφέραµε στην περίπτωση Θ. στην 4.1.3 Οι δειγµατοληψίες των τριών πρώτων ηµερών διαστρώσεις θα αποτελούνται από 12 δοκίµια η κάθε µία, οι δε δειγµατοληψίες των επόµενων ηµερών από 3 δοκίµια. Αν το σκυρόδεµα είναι έτοιµο, οι δειγµατοληψίες θα γίνονται στο συγκρότηµα παραγωγής. Τα δοκίµια θα έχουν συνεχή αρίθµηση. Κάθε δοκίµιο θα παίρνεται από διαφορετικό ανάµιγµα. Το δοκίµιο καθώς και η περιοχή του έργου στην οποία διαστρώνεται το ανάµιγα, θα σηµειώνονται. εν πρέπει να γίνεται επιλογή καλών ή κακών αναµιγµάτων. Τα αναµίγµατα από τα οποία θα γίνει δειγµατοληψία πρέπει να είναι τυχαία, η εκλογή τους αποφασίζεται από τον επιβλέποντα πριν ολοκληρωθεί η ανάµιξη. Στη σύµβαση του έργου πρέπει να προβλέπεται ικανός αριθµός δοκιµίων που θα ελέγχονται σε µικρές ηλικίες, ώστε να είναι δυνατόν να προβλέπεται µε ικανοποιητική προσέγγιση η αντοχή 28 ηµερών.

ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗΣ Κριτήρια συµµόρφωσης ονοµάζονται ορισµένες συνθήκες που πρέπει να ισχύουν, ώστε το σκυρόδεµα που ελέγχθηκε κατά τα ισχύοντα να γίνει δεκτό. Σηµειώνεται ότι η δειγµατοληψία πρέπει να γίνεται µε τη µέθοδο ελέγχου ΣΚ 350 στο εργοτάξιο και η παρασκευή και συντήρηση του δοκιµίου µε τη µέθοδο ελέγχου ΣΚ 303, κατ αρχάς στο εργοτάξιο και µετά την µεταφορά τους στο νόµιµο εργαστήριο όπου γίνονται οι δοκιµές. ηλαδή όσον αφορά τα δοκίµια συµµόρφωσης η δειγµατοληψία γίνεται στο έργο όταν το σκυρόδεµα είναι νωπό, µόλις έρθουν τα αυτοκίνητα όπως περιγράφηκε παρά πάνω ενώ ο έλεγχος γίνεται στα αναγνωρισµένα νόµιµα εργαστήρια ελέγχων. Ο έλεγχος συµβατικής αντοχής σε θλίψη των δοκιµίων γίνεται µε τη µέθοδο ΣΚ 350 σε νόµιµα εργαστήρια σε δοκίµια ηλικίας 28 ηµερών. Τη δειγµατοληψία µπορεί να την κάνει άνθρωπος του έργου. Έχει όµως κληθεί αντιπρόσωπος του εργοστασίου εγγράφως να παραστεί, για να είναι κατοχυρωµένος ο επιβλέπων ότι η δειγµατοληψία έγινε σωστά και αφορά το σκυρόδεµα του εργοστασίου. Πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι οι δοκιµές γίνονται µετά 28 µέρες από τη διάστρωση του σκυροδέµατος. Σε όλα τα κριτήρια συµµόρφωσης, εκτός από το κριτήριο συµµόρφωσης Ε, επαναλαµβάνεται ο όρος s τυπική απόκλιση. Ο όρος αυτός είναι στατιστικός όρος και προκύπτει βάσει τύπου που δίδεται παρά κάτω και δείχνει το µέτρο της διασποράς στα δοκίµια, δηλαδή πόσο απέχουν οι αντοχές των δοκιµίων από τον µέσο όρο της αντοχής των δοκιµίων. Όσον αφορά την επιλογή των δοκιµίων βασίζεται σε στατιστικές µεθόδους, που έχουν σκοπό να ληφθούν αντιπροσωπευτικά δείγµατα του σκυροδέµατος που ελέγχουµε κάθε φορά. Είναι απαραίτητη η σχολαστική τήρηση των διαδικασιών, στην παραµικρή λεπτοµέρεια ώστε να πλησιάζουµε µε ικανοποιητική προσέγγιση τις τιµές της πραγµατικής αντοχής και να περιορίσουµε τα σφάλµατα. Με τα κριτήρια συµµόρφωσης θα βγει το συµπέρασµα αν η παρτίδα θα γίνει αποδεκτή ή θα ακολουθήσουν οι διαδικασίες που περιγράφονται παρά κάτω. Αν κάποιο κριτήριο συµµόρφωσης δεν ισχύει σύµφωνα µε τον Κ.Τ.Σ. (κανονισµό τεχνολογίας σκυροδέµατος) τον οποίο ακολουθούµε κατά γράµµα εφαρµόζουµε τους επανέλεγχους στο κεφάλαιο 4.1.11. Παρακάτω παρατίθενται αναλυτικά τα πέντε κριτήρια συµµόρφωσης όπως τα αναφέρει ο νέος Κ.Τ.Σ. τα οποία ισχύουν για έλεγχο σκυροδέµατος ανάλογα µε την προέλευση του, ή την ποσότητα του και κάθε κριτήριο συµµόρφωσης ελέγχεται µε συγκεκριµένο αριθµό δοκιµίων. ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΕΩΣ Α Αφορά εργοστασιακό σκυρόδεµα και εργοταξιακό σκυρόδεµα µικρών έργων. οκιµή µε 6 δοκίµια. Εδώ έχουµε δύο κανόνες αποδοχής τον 1 ο και τον 2 ο οι οποίοι προκύπτουν από την εφαρµογή των τύπων : X s 1 ος Κανόνας αποδοχής 6 f ck + 1.60 X f 2 MPα 2 ος Κανόνας αποδοχής i ck X = Μέσος όρος αντοχής σε θλίψη των 6 συµβατικών δοκιµίων της δειγµατοληψίας, όπως προέκυψαν οι τιµές για 6 κάθε ένα δοκίµιο από το εργαστήριο όπου έγινε η δοκιµή τους. ηλαδή παίρνουµε τις έξι τιµές και βγάζουµε τον µέσο όρο. S = Η τυπική απόκλιση της δειγµατοληψίας που προκύπτει από τον παρακάτω τύπο. X = i Η αντοχή κάθε συµβατικού δοκιµίου της δειγµατοληψίας από τα έξι που έχουµε πάρει. Το σύµβολο i σηµαίνει ένα τυχαίο, οποιοδήποτε από τα έξι. i 6 = = 2 ( X i X 6 ) i 1 s = και s 1. 5 Μpα 5 Θυµίζουµε ότι το Σ σηµαίνει άθροισµα εδώ δηλαδή µέσα στην παρένθεση έχουµε στον αριθµητή ( X ) 2 1 X 6 + ( X ) 2 2 X 6 + ( ) 2 3 X 6 X + ( ) 2 X + ( X ) 2 + ( ) 2 4 X 6 5 X 6 X = α 6 X 6 οπότε s = a 5 ηλαδή το άθροισµα ονοµάστηκε α και τότε αντικαταστάθηκε στον τύπο και πλέον συνεχίζουµε κατά τα γνωστά. ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΕΩΣ Β Αφορά εργοστασιακό σκυρόδεµα, και εργοταξιακό σκυρόδεµα µικρών έργων. H δοκιµή γίνεται µε 12 δοκίµια. Εδώ έχουµε άλλους δύο κανόνες που ονοµάζονται 3 ος και 4 ος κανόνας για να µην συγχέονται µε τους δύο προηγούµενους.

12 f ck + 1.57 X s 3 ος Κανόνας αποδοχής X f 3 MPα 4 ος Κανόνας αποδοχής i όπου : X 12 = X i = = ck Μέσος όρος αντοχής 12 συµβατικών δοκιµίων της δειγµατοληψίας. Η αντοχή κάθε συµβατικού δοκιµίου, s Η τυπικά απόκλιση της δειγµατοληψίας που προκύπτει από τη σχέση : i 12 = = 2 ( X i X 12 ) s i 1 = 11 και 2. 2 s Μpα Εδώ δηλαδή µέσα στην παρένθεση έχουµε 12 διαφορές. ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΕΩΣ Γ Ισχύει για εργοταξιακό σκυρόδεµα µεγάλων έργων. 12 f ck + 1.57 X s 5 ος Κανόνας αποδοχής X i f ck 3 MPα 6 ος Κανόνας αποδοχής όπου : X 12 = i = s = Μέσος όρος αντοχής 12 συµβατικών δοκιµίων της δειγµατοληψίας. X Η αντοχή κάθε συµβατικού δοκιµίου της δειγµατοληψίας. Η τυπική απόκλιση της δειγµατοληψίας που προκύπτει από τη σχέση s = i 12 = i = 1 ( X i X 11 12 ) 2 ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΕΩΣ Ισχύει για εργοταξιακό σκυρόδεµα µεγάλων έργων. 36 f ck + 1.70 X s 7 ος Κανόνας αποδοχής + X 3 f ck 1.83s 8 ος Κανόνας αποδοχής όπου : = X 36 Μέσος όρος αντοχής 3 συµβατικών δοκιµίων της δειγµατοληψίας και των αµέσως προηγούµενων 33 συµβατικών δοκιµίων. X 3 = Μέσος όρος αντοχής 3 συµβατικών όρων της δειγµατοληψίας. s = Η τυπική απόκλιση της τελευταία οµάδας 60 δοκιµίων ή (αν ακόµη δεν έχει σχηµατιστεί η πρώτη οµάδα 60 δοκιµίων) η τυπική απόκλιση των δοκιµίων που έχουν ήδη συγκεντρωθεί συµπληρούµενων µε τον απαιτούµενο αριθµό των δοκιµίων των τελευταίων δοκιµαστικών αναµιγµάτων, ώστε να αποτελέσουν ένα σύνολο 60 δοκιµίων. Αν τα δοκίµια των δοκιµαστικών αναµιγµάτων είναι λιγότερα από 24, τότε η τυπική απόκλιση θα υπολογίζεται από τα 36 δοκίµια που έχουν ήδη συγκεντρωθεί και τα δοκίµια όλων των δοκιµαστικών αναµιγµάτων παρ ότι ο συνολικός αριθµός των δοκιµίων είναι µικρότερος από 60.

ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΕΩΣ Ε Ισχύει για εργοστασιακό σκυρόδεµα µέχρι 20m 3. X f ck + 3. 7 < MPa 3 X i f ck όπου : = X 3 Μέσος όρος αντοχής των τριών συµβατικών δοκιµίων του ίδιου αυτοκινήτου. X i = Η αντοχή κάθε συµβατικού δοκιµίου της τριάδας. Εδώ παρατηρούµε ότι στο κριτήριο συµµόρφωσης Ε δεν βρίσκούµε την τυπική απόκλιση s. ΠΙΝΑΚΑΣ 4.1.8 ΜΝΗΜΟΝΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΓΙΑ ΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΙ ΟΣ ΚΡΙΤΗΡΙΟΥ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΑΚΟ ΜΙΚΡΩΝ ΕΡΓΩΝ ΕΡΓΟΤΑΞΙΑΚΟ ΜΕΓΑΛΩΝ ΕΡΓΩΝ ΑΡΙΘΜΟΣ ΣΥΜΒΑΤΙΚΩΝ ΟΚΙΜΙΩΝ ΠΟΥ ΕΛΕΓΧΕΤΑΙ ΚΡΙΤΗΡΙΟ Α ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΑΚΟ Ναι Οχι 6* ΚΡΙΤΗΡΙΟ Β ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΑΚΟ Ναι Όχι 12** ΚΡΙΤΗΡΙΟ Γ Όχι Όχι Ναι 12 ΚΡΙΤΗΡΙΟ Όχι Οχι Ναι 36 ΚΡΙΤΗΡΙΟ Ε ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΑΚΟ ΜΕΧΡΙ 20m 3 *** Οχι Όχι 3 * Ένα έργο χαρακτηρίζεται µεγάλο» εξ αιτίας της σπουδαιότητας του και λιγότερο από τον όγκο του. * * εν επιτρέπεται η δειγµατοληψία του Β κριτηρίου να γίνει δύο φορές από 6 δοκίµια και να γίνει έλεγχος µε το Α κριτήριο. *** ιαστρώνεται σε µία µέρα ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΑΝΤΟΧΩΝ f 28 ΤΩΝ ΟΚΙΜΩΝ ΟΚΙΜΗ ΑΝΤΟΧΗΣ ΣΕ ΘΛΙΨΗ Όταν τα δοκίµια που πήραν στο έργο για τις δοκιµές συµµόρφωσης έχουν ηλικία 28 ηµερών τότε γίνονται οι δοκιµές σε αντοχή σε θλίψη κάθε δοκιµίου. Οι δοκιµές γίνονται ή σε δηµόσια εργαστήρια, του ΥΠΕΧΩ Ε, όπως το ΚΕ Ε* στην Αθήνα και των Α.Ε.Ι. (ανωτάτων εκπαιδευτικών ιδρυµάτων) ή σε ιδιωτικά εργαστήρια που έχουν πάρει νόµιµη εξουσιοδότηση λειτουργίας (επειδή τηρούν της προϋποθέσεις και υπόκειται σαν εργαστήρια σε έλεγχο από το κράτος). Τα εργαστήρια τα ιδιωτικά ονοµάζονται ιαπιστευµένα εργαστήρια, επειδή έχουν τύχει διαπίστευσης, πιστοποιητικού δηλαδή από το νόµιµο φορέα Κάθε δοκίµιο έχει τον αριθµό του µητρώο του και, ορίζεται η αντοχή του σε θραύση από τη δοκιµή ή αντοχή ενός τυχαίου δοκιµίου είναι X i όταν όµως ένα συγκεκριµένο δοκίµιο, π.χ. το τρίτο µίας δειγµατοληψίας ελεγχθεί και έχει X 3 = 20MPa τότε στους τύπους στη θέση του εισάγεται η τιµή : MPa αντοχή του κανονισµού µε τη Μέθοδο Ελέγχου ΣΚ 304 (σχέδιο κανονισµού 304). 20. Θυµίζουµε η δοκιµή γίνεται βάσει Όσον αφορά το κριτήριο συµµόρφωσης Α, οι αντοχές 28 ηµερών του τύπου, δίνουν την τιµή της τυπικής απόκλισης s αν βρεθεί s 1. 5MPa τότε όπου s µπαίνει η τιµή s 1. 5MPa στον 1 ο κανόνα αποδοχής και όχι η µικρότερη τιµή που βρέθηκε. Όσον αφορά το κριτήριο συµµόρφωσης Β, αν βρεθεί s < 2. 2MPa τότε τον 3 ο κανόνα εισάγεται s < 2. 2MPa. Με τη δοκιµή αντοχής σε θλίψη, φορτίζεται σε ειδική συσκευή κάθε δοκίµιο ηλικίας 28 ηµερών µίας δειγµατοληψίας σταδιακά µε βάρος που αυξάνεται µέχρι να θραυστεί το δοκίµιο. Από το βάρος που θραύει το δοκίµιο δια

του εµβαδού του δοκιµίου, προσδιορίζεται η αντοχή X i του δοκιµίου σε θλίψη (28 ηµερών). Οι τιµές αυτές της αντοχής δίδονται από το εργαστήριο για κάθε ένα δοκίµιο για το οποίο έγινε η δοκιµή, σε ένα έντυπο µε υπογραφές των υπευθύνων και σφραγίδα. Επιλέγεται το κριτήριο συµµόρφωσης Α ή Β ή Γ ή ή Ε που πρέπει να εξετασθεί. Σε κάθε κριτήριο από τα 4 πρώτα κριτήρια, ισχύουν δύο κανόνες και η τυπική απόκλιση s. Στο κριτήριο Ε ισχύουν δύο τύποι χωρίς την απόκλιση. Στο µνηµονικό πίνακα για τα κριτήρια 4.1.7 φαίνεται αµέσως πιο κριτήριο επιλέγεται ανάλογα µε τον αριθµό των δοκιµίων, αν είναι το σκυρόδεµα εργοστασιακό ή εργοταξιακό, µικρών έργων και το κριτήριο Ε για εργοστασιακό που διαστρώνεται λιγότερο από 20m 3 σε µία µέρα. Οι τιµές των αντοχών που βρέθηκαν στο εργαστήριο για κάθε δοκίµιο, αντικαθιστούν στους τύπους τους αγνώστους και βρίσκεται εποµένως εάν η απόκλιση βρίσκεται µέσα στα όρια τιµών που ορίζονται και εάν ισχύουν οι δύο κανόνες αποδοχής του συγκεκριµένου κριτηρίου. Κατ αρχήν ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΕΙΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ ΣΥΜΜΟΡΦΩΣΗΣ Για δειγµατοληψία 6 δοκιµίων και για κριτήριο συµµόρφωσης Α από τις αντοχές των 28 ηµερών πρέπει να ικανοποιούν το κριτήριο συµµόρφωσης A. Αν η τιµή της τυπικής απόκλισης της δειγµατοληψίας είναι µικρότερη από 1.5 Μpα, τότε στο κριτήριο συµµόρφωσης Α πρέπει να εισάγεται τιµή s = 1.5 MPα. Για δειγµατοληψία 12 δοκιµίων και για κριτήριο συµµόρφωσης Β οι αντοχές 28 ηµερών κάθε δειγµατοληψίας δώδεκα (12) δοκιµίων πρέπει να ικανοποιούν το κριτήριο συµµόρφωσης Β. Αν η τιµή της τυπικής απόκλισης της δειγµατοληψίας είναι µικρότερη από 2.2 ΜPα τότε στο κριτήριο συµµόρφωσης Β πρέπει να εισάγεται s = 2.2 MPα. ΠΟΤΕ ΑΜΦΙΣΒΗΤΕΙΤΑΙ Η ΑΝΤΟΧΗ ΤΟΥ ΣΚΥΡΟ ΕΜΑΤΟΣ ΕΝΟΣ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΥ Αν ο 2 ος κανόνας ή ο 4 ος κανόνας αποδοχής δεν ικανοποιείται από ένα δοκίµιο µία δειγµατοληψίας, τότε η αντοχή του σκυροδέµατος του αυτοκινήτου από το οποίο έγινε η λήψη αµφισβητείται και ακολουθεί η διαδικασία επανελέγχων από τη φάση 1. ΠΟΤΕ ΑΜΦΙΣΒΗΤΕΙΤΑΙ ΟΛΟΚΛΗΡΗ Η ΠΑΡΤΙ Α ΣΚΥΡΟ ΕΜΑΤΟΣ Σε κάθε άλλη περίπτωση κατά την οποία ένας ή δύο κανόνες αποδοχής δεν ικανοποιούνται, αµφισβητείται ολόκληρη η παρτίδα σκυροδέµατος αυτής της δειγµατοληψίας και ακολουθεί επανέλεγχος από τις φάσεις 2 και 3. ΠΟΤΕ ΑΜΦΙΣΒΗΤΕΙΤΑΙ Η ΠΑΡΤΙ Α ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΥ ΠΟΥ ΜΕΤΑΦΕΡΕΙ ΣΚΥΡΟ ΕΜΑ ΠΟΥ ΙΑΣΤΡΩΝΕΤΑΙ ΣΕ ΠΟΣΟΤΗΤΑ < 20 m 3 ΣΕ ΜΙΑ ΜΕΡΑ Οι αντοχές των 28 ηµερών των τριών δοκιµίων κάθε αυτοκινήτου πρέπει να ικανοποιούν το κριτήριο συµµόρφωσης Ε. Αν ένας ή δύο κανόνες αποδοχής του κριτηρίου Ε δεν ικανοποιούνται, αµφισβητείται η αντοχή της παρτίδας του αντίστοιχου αυτοκινήτου και ακολουθεί επανέλεγχος, φάσεις 2 και 3. Θυµίζουµε ότι στη λήψη των δοκιµίων µπορεί να παρευρίσκεται εξουσιοδοτηµένος εκπρόσωπος του εργοστασίου. Συµπέρασµα Στο εργοστασιακό και εργοταξιακό σκυρόδεµα εξετάζουµε τα κριτήρια συµµόρφωσης Α και Β. Αν δεν ισχύει ο 2 ος και 4 ος κανόνας αποδοχής για ένα µόνο δοκίµιο µίας δειγµατοληψίας για το εργοστασιακό σκυρόδεµα αµφισβητείται η αντοχή της παρτίδας αυτοκινήτου απ όπου ελήφθη το δοκίµιο, για το εργοταξιακό σκυρόδεµα πρέπει να τονισθεί ότι αµφισβητείται η αντοχή του αναµίγµατος από οποίο έγινε η λήψη του αυτοκινήτου. Στις άλλες περιπτώσεις αµφισβητείται ολόκληρη η παρτίδα σκυροδέµατος της δειγµατοληψίας για το σκυρόδεµα το εργοστασιακό και το εργοταξιακό των µικρών έργων. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΛΕΓΧΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΕΡΓΟΤΑΞΙΑΚΟ ΣΚΥΡΟ ΕΜΑ ΜΕΓΑΛΩΝ ΕΡΓΩΝ Οι αντοχές των δειγµατοληψιών 12 δοκιµίων, όπως αναφέραµε στο 4.1.7, πρέπει να ικανοποιούν το κριτήριο συµµόρφωσης Γ, οι δε αντοχές δειγµατοληψιών 3 δοκιµίων της ίδιας παραγράφου πρέπει να ικανοποιούν ένα τουλάχιστον από τους κανόνες 7 και 8 του κριτηρίου συµµόρφωσης. ΠΟΤΕ ΑΜΦΙΣΒΗΤΕΙΤΑΙ Η ΑΝΤΟΧΗ ΑΝΑΜΙΓΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΠΟΤΕ ΑΜΦΙΣΒΗΤΕΙΤΑΙ Η ΑΝΤΟΧΗ ΟΛΟΚΛΗΡΗΣ ΠΑΡΤΙ ΑΣ Αν ένα µόνο δοκίµιο µίας δειγµατοληψίας 12 δοκιµίων δεν ικανοποιήσει τον 6 ο κανόνα αποδοχής τότε η αντοχή του αντιστοίχου αναµίγµατος αµφισβητείται και ακολουθεί ο επανέλεγχος της φάσης 1. Σε κάθε άλλη περίπτωση που δεν ικανοποιούνται και οι δύο κανόνες του κριτηρίου Γ (δειγµατοληψίας 12 δοκιµίων) ή που δεν ικανοποιείται ένας από τους κανόνες 7 και 8 του κριτηρίου (δειγµατοληψίας 3 δοκιµίων) η αντίστοιχη παρτίδα σκυροδέµατος αµφισβητείται και ακολουθεί η διαδικασία των άρθρων της φάσης 2 και 3.

4.1.10 Μετά από κάθε συγκέντρωση 60 αποτελεσµάτων αντοχής δοκιµίων συνεχών δειγµατοληψιών που ικανοποίησαν τα αντίστοιχα κριτήρια συµµορφώσεως θα υπολογίζεται ο µέσος όρος αντοχής 60, που θα θεωρείται συµβατικά ίσος µε f m (υπάρχει στους ορισµούς), και η τυπική απόκλιση s 60 αυτών των δοκιµίων. Αν η s 60 διαφέρει από την τυπική απόκλιση s, που ήδη χρησιµοποιείται, περισσότερο από ±0.5 ΜPα, τότε θα υπολογίζεται από τη σχέση 1, νέα απαιτούµενη αντοχή για την τιµή s 60. Αν η s 60 βρεθεί µικρότερη από 3 ΜPα στην σχέση (1) θα εισάγεται η τιµή 3 ΜPα. Τη µεταβολή της απαιτούµενης αντοχής θα ακολουθεί τροποποίηση των αναλογιών σύνθεσης όπως στο 4.1.6 ώστε να προκύπτει αντοχή 60 τουλάχιστον ίση µε την απαιτούµενη. Στην περίπτωση που η X 60 βρεθεί µεγαλύτερη από την απαιτούµενη αντοχή f a ο κατασκευαστής µπορεί να ζητήσει µε δική του ευθύνη, τον υπολογισµό νέας απαιτούµενης αντοχής από τη σχέση : f = f + 1.64 s a ck 60 µε τον περιορισµό για την τιµή s 60 που αναφέρθηκε παραπάνω. Αν δύο συνεχόµενες δειγµατοληψίες δεν ικανοποίησαν το κριτήριο συµµόρφωσης οι αναλογίες σύνθεσης αναπροσαρµόζεται, έτσι ώστε η απαιτούµενη αντοχή να επανέλθει στην τιµή της σχέσης (1). Αν είναι ήδη ίση προς αυτή, θα αυξηθεί κατά 0.41s όπου s η τυπική απόκλιση για την οποία συνέβησαν οι προηγούµενες αστοχίες. Η επαναφορά της f a σε χαµηλότερες τιµές θα γίνεται µετά τη συµπλήρωση 60 δοκιµίων σύµφωνα µε το 4.1.10. Οι αστοχίες στην ικανοποίηση κριτηρίων συµµόρφωσης είναι δυνατόν να προβλέπονται από τα δοκίµια µικρής ηλικίας. Στην περίπτωση αυτή ο κατασκευαστής µπορεί να ζητήσεις την αναπροσαρµογή των αναλογιών σύνθεσης αµέσως µετά τον έλεγχο αυτών των δοκιµίων. Κάθε φορά που αλλάζουν οι αναλογίες σύνθεσης σύµφωνα µε το 4.1.10 οι δειγµατοληψίες θα ακολουθούν τη διαδικασία του 4.1.7 µε επανάληψη της αρίθµησης από την αρχή. Ο αύξων αριθµός κάθε δοκιµίου, η ηµεροµηνία λήψης, η αντοχή του καθώς και ο µέσος όρος κάθε δειγµατοληψίας θα σηµειώνονται σε κατάλληλα διαγράµµατα, έτσι ώστε να υπάρχει εποπτεία της µεταβολής της ποιότητας του σκυροδέµατος. Τα αδρανή θα συγκεντρώνονται σε µεγάλους σωρούς (στο µέγεθος και την έκταση που επιτρέπει ο χώρος του εργοταξίου) µετά δε τον έλεγχο στους σωρούς θα µεταφέρονται στον αστέρα του συγκροτήµατος παραγωγής. Η µεταφορά αδρανών κατευθείαν από το λατοµείο στον αστέρα κατά τη διάρκεια της σκυροδέτησης δεν επιτρέπεται παρά µόνο σε ειδικές περιπτώσεις περιορισµένου χώρου. Για τις εγκαταστάσεις ζύγισης των υλικών και ανάµειξης του σκυροδέµατος ισχύουν όσα αναφέρονται στο Νέο Κανονισµό Τεχνολογίας Σκυροδέµατος. Όταν η παραγωγή είναι συνεχής, τα ζυγιστήρια και γενικά η καλή λειτουργία του συγκροτήµατος θα ελέγχονται µία φορά την εβδοµάδα. Όταν η παραγωγή δεν είναι συνεχής, ο έλεγχος θα γίνεται σε µεγαλύτερα χρονικά διαστήµατα κατά την κρίση του επιβλέποντα. Η αρµόδια υπηρεσία ή ο επιβλέπων µηχανικός θα ασκεί πλήρη έλεγχο σε όλα τα στάδια κατασκευής του έργου (συγκέντρωση των υλικών, έλεγχος των δελτίων ποιότητας των υλικών, εργαστηριακός έλεγχος των υλικών, επίβλεψη στο συγκρότηµα παραγωγής, στη λήψη δοκιµίων, στη µεταφορά, τη διάστρωση και τη συντήρηση σκυροδέµατος στον πιθανό επανέλεγχο της κατασκευής κλπ.) Η παρακολούθηση αυτή δεν απαλλάσσει τον κατασκευαστή από την ευθύνη της ποιότητας των υλικών και του σκυροδέµατος. Τα αποτελέσµατα των ελέγχων θα φυλάγονται από τον κύριο του έργου και θα αποτελούν τα «Πιστοποιητικά αντοχής σκυροδέµατος» του έργου. Σε περίπτωση συνιδιοκτησίας (οριζόντιας ή κατακόρυφης), αντίγραφα των πιστοποιητικών αυτών θα έχουν όλοι οι συνιδιοκτήτες. Ο αγοραστής έτοιµου διαµερίσµατος ή οικοδοµής είναι υποχρεωµένος να ελέγχει ότι τα προηγούµενα πιστοποιητικά συνοδεύουν τους τίτλους κυριότητας της οικοδοµής. X X ΕΠΑΝΕΛΕΓΧΟΙ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Με τους επανελέγχους αποκόβονται από το διαστρωµένο σκυρόδεµα που είναι πλέον, άνω των 28 ηµερών και έχει σκληρυνθεί, πυρήνες σκυροδέµατος, τα λεγόµενα καρότα λόγω του σχήµατος τους. Σε αυτούς τους πυρήνες γίνονται πλέον δοκιµές αντοχής σε θλίψη στα αναγνωρισµένα αρµόδια εργαστήρια ελέγχων. Αυτός είναι ο επανέλεγχος σύµφωνα µε την Εγκύκλιο Ε7 του ΥΠΕΧΩ Ε. Βάσει των αποτελεσµάτων αυτών των δοκιµών αξιολογείται τελικά το σκυρόδεµα και κρίνεται η περαιτέρω πορεία στο έργο όπως περιγράφεται πιο κάτω δηλαδή αν θα χαρακτηριστεί το σκυρόδεµα ως αξιόπιστο ή αν αµφισβητείται η παρτίδα ή το περιεχόµενο του αυτοκινήτου. Σε αυτή την περίπτωση γίνονται επανέλεγχοι. Σύµφωνα µε τα αποτελέσµατα, οδηγούµαστε στις εξής επιλογές : Το σκυρόδεµα θα παραµείνει όπως έχει στο έργο. Η κατασκευή θα βελτιωθεί υπό προϋποθέσεις. Η κατασκευή θα καθαιρεθεί σε ένα τµήµα της, ή ολόκληρη.

Σε όλες τις περιπτώσεις που αµφισβητείται το σκυρόδεµα, πληρώνονται αποζηµιώσεις, όπως περιγράφεται λεπτοµερώς στη συνέχεια. ΠΟΙΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΦΟΡΑ Ο ΕΠΑΝΕΛΕΓΧΟΣ Ο επανέλεγχος που αναφέρεται στις παρακάτω παραγράφους µε τους πυρήνες (καρότα) αφορούν τον επανέλεγχο πρόσφατου σκυροδέµατος, του οποίου τα συµβατικά δοκίµια δεν ικανοποίησαν τα αντίστοιχα κριτήρια συµµόρφωσης και όχι την αποδοχή ή απόρριψη πρόσφατου σκυροδέµατος, στο οποίο δεν έγιναν έλεγχοι συµµόρφωσης µε συµβατικά δοκίµια. Επίσης δεν αφορούν την αποδοχή ή απόρριψη παλαιού σκυροδέµατος αγνώστων στοιχείων όπως και την εκτίµηση της αντοχής του. Μετά το τέλος των ελέγχων, οι τρύπες που δηµιουργήθηκαν από τους πυρήνες θα γεµίζονται από τον κατασκευαστή του έργου µε κατάλληλο σκυρόδεµα (ρητινικό ή όχι) µειωµένου συντελεστή συστολής πήξεως και αυξηµένης ικανότητας πρόσφυσης στο παλιό σκυρόδεµα. ΛΕΠΤΟΜΕΡΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΕΠΑΝΕΛΕΓΧΩΝ ΦΑΣΗ 1 Αν ο 2 ος ή ο 4 ος κανόνας αποδοχής δεν ικανοποιείται από ένα µόνο δοκίµιο µίας δειγµατοληψίας τότε η αντοχή του σκυροδέµατος του αυτοκινήτου αµφισβητείται και καταβάλλεται η αποζηµίωση Α. Η περιοχή του έργου στην οποία διαστρώθηκε αυτό το ανάµιγµα ή το φορτίο αυτοκινήτου υποβάλλεται σε εντατική συντήρηση για 14 ως 28 ηµέρες. Η συντήρηση αυτή γίνεται µε πληµµύρισµα στα οριζόντια στοιχεία επάνω σε λινάτσες µε τις οποίες διαστρώνονται όλες οι ελεύθερες επιφάνειες του σκυροδέµατος. Οι λινάτσες θα διατηρούνται υγρές όλο το 24ωρο. Σ αυτό το διάστηµα η κυκλοφορία του προσωπικού και κάθε άλλη εργασία αναγκαία για τη συνέχιση του έργου θα γίνεται πάνω σε λινάτσες. Η συντήρηση γίνεται και στα κατακόρυφα στοιχεία όπου βρέχουµε κατά τον ίδιο τρόπο τις λινάτσες µε τις οποίες περιβάλλουµε τα στοιχεία. Όταν περάσουν οι 14 28 µέρες, από τυχαίες θέσεις του αµφισβητούµενου σκυροδέµατος που εξετάζεται, κόβονται 3 πυρήνες (καρότα) διαµέτρου 10 ± 0.5 cm και ύψος 12.5 cm. εν γίνεται πυρηνοληψία κοντά σε ακµές και αρµούς διαστολής ή αρµούς εργασίας ή σε θέσεις µε ρηγµατώσεις ή σε θέσεις που το σκυρόδεµα παρουσιάζει ανωµαλίες ιστού (µεγάλα κενά, απόµιξη, συγκέντρωση υλικού). Πυρήνες µε τµήµατα σιδηροπλισµού διαµέτρου µεγαλύτερες από 8 mm απορρίπτονται. Η κοπή και προετοιµασία των πυρήνων γίνεται σύµφωνα µε το Σχέδιο Προτύπου ΕΛΟΤ 344. Το ύψος όµως κάθε πυρήνα πριν από την επίστρωση της κονίας επιπεδώσεως (καπέλωµα) δεν πρέπει να είναι µικρότερο από 9,5 cm. Ο µέσος όρος των ανοιγµένων αντοχών των τριών πυρήνων αντικαθιστά την αντοχή του δοκιµίου το οποίο προκάλεσε τον επανέλεγχο αυτής της παραγράφου. Αν µε αυτή την αντικατάσταση ικανοποιούνται και οι δύο κανόνες αποδοχής του αντίστοιχου κριτηρίου συµµόρφωσης, η αντοχή του αναµίγµατος ή του φορτίου που αµφισβητήθηκε κρίνεται ικανοποιητική, διαφορετικά ολόκληρη η παρτίδα σκυροδέµατος αµφισβητείται και ακολουθεί η εξής διαδικασία : ΦΑΣΗ 2 Στην περίπτωση που αµφισβητείται η αντοχή µίας παρτίδας σκυροδέµατος πρώτον καταβάλλεται η αποζηµίωση Α και ακολουθεί δεύτερον η παρακάτω διαδικασία επανελέγχου. Γίνεται εντατική συντήρηση όπως αναφέραµε προηγούµενα, εκτός αν έχει ήδη γίνει, κατόπιν κόβονται 6 πυρήνες, από την περιοχή που υπάρχει το πρόβληµα. Μετά την αναγωγή των αντοχών των πυρήνων σε αντοχές συµβατικών δοκιµίων σύµφωνα µε τον Ν.Κ.Τ.Σ. υπολογίζεται ο µέσος όρος X και η τυπική απόκλιση s 6 6 των δοκιµίων σύµφωνα µε το κριτήριο Α. Τα δύο αυτά στοιχεία πρέπει να ικανοποιούν τον 1 ο κανόνα αποδοχής του κριτηρίου Α µε επί πλέον αντοχή Ο.5 MPα. Αν αυτό δεν συµβαίνει προχωράµε σε νέο έλεγχο. ΦΑΣΗ 3 Κόβονται (6) έξι επί πλέον πυρήνες από τυχαίες θέσεις της παρτίδας. Τώρα υπάρχουν (12) δώδεκα συνολικά πυρήνες. Μετά την αναγωγή των αντοχών των πυρήνων σε αντοχές συµβατικών δοκιµίων σύµφωνα µε τον Ν.Κ.Τ.Σ. εξετάζεται αν ισχύει η σχέση : X 12 X s min > 2.28 όπου X min η µικρότερη αντοχή από τις 12. Η τυπική απόκλιση υπολογίζεται : s 12 = i 12 = i = 1 ( X i X 11 Σχέση 1 12 ) 2