ΣΤΕΒ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ Γ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 48Β & ΜΑΡΝΗ ( ΚΤΙΡΙΟ ΕΚΑ) Τ.Κ. 104 33 ΑΘΗΝΑ ΜΕΛΟΣ Ε.Κ.Α. - Ο.Ι.Υ.Ε. www.steb.gr ΓΙΑΤΙ Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΠΡΟΩΘΕΙ ΤΗΝ ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΤΩΝ ΣΥΛΛΟΓΙΚΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΟΝ Ι ΙΩΤΙΚΟ ΤΟΜΕΑ ; ΠΡΟΚΛΗΤΙΚΑ: Λίγα μόλις λεπτά πριν από την έναρξη του συλλαλητηρίου ΓΣΕΕ και Α Ε Υ στις 16/6/2010 το Υπουργείο Εργασίας έδωσε στη δημοσιότητα το σχέδιο Προεδρικού ιατάγματος για τις αλλαγές στα εργασιακά που δεν είναι παρά η κατατρόπωση των εργασιακών σχέσεων χωρίς καν να απαιτείται από το μνημόνιο με τα ΔΝΤ-ΕΕ-ΕΚΤ!!! Ειδικά για το θέμα της κατάργησης της διαιτησίας που προβλέπεται εντέχνως στο σχέδιο Π.. και για το οποίο εξίσου εντέχνως πολύ λίγα ακούγονται στα ΜΜΕ, επισημαίνονται τα εξής: α) Το μνημόνιο (Παράρτημα 3 & 4 Ν. 3845/2010) καταρχήν θέτει σε αμφισβήτηση τον θεσμό της μεσολάβησης και ζητά να επιτραπεί η προσφυγή στη διαιτησία του μέρους που διαφωνεί με την πρόταση μεσολάβησης, ενώ έως σήμερα τέτοιο δικαίωμα έχει μόνον το μέρος που αποδέχεται την πρόταση μεσολάβησης. Σε καμία περίπτωση όμως δεν ζητά την κατάργηση του δικαιώματος μονομερούς προσφυγής στη διαιτησία (κάτι τέτοιο, εξάλλου, θα ήταν ανάλογο με το να απαιτείται σύμφωνη γνώμη του εναγόμενου για να καταθέσει οποιοσδήποτε πολίτης αγωγή ενώπιον δικαστηρίου, ή να απαιτείται σύμφωνη γνώμη του αντίδικου για να προσφύγει οποιαδήποτε επιχείρηση σε διαιτητικό δικαστήριο για την επίλυση συμβατικής διαφοράς με πελάτες ή προμηθευτές της!) β) Το σχέδιο Προεδρικού ιατάγματος στο οποίο παρερμηνεύονται σφόδρα οι απαιτήσεις του μνημονίου σχετικά με το θέμα της διαιτησίας: καταργεί επί της ουσίας το θεσμό της διαιτησίας, καθώς προϋποθέτει απαραιτήτως κοινή συμφωνία των μερών για προσφυγή στη διαιτησία (ή εξαρχής άρνηση μεσολάβησης από το ένα μέρος) κατ επέκταση, καταργεί επί της ουσίας όλες τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας που δεν εξυπηρετούν απόλυτα την εργοδοτική πλευρά, καθώς υποχρεώνει στην απόλυτη συμφωνία των μερών για την έκδοση συλλογικής ρύθμισης εργασίας (είτε με «επιτυχή» ολοκλήρωση των απευθείας διαπραγματεύσεων, είτε με την από κοινού αποδοχή πρότασης μεσολάβησης, είτε για προσφυγή στη διαιτησία), δημιουργώντας έτσι μια τεράστια ασυμμετρία στο πλαίσιο των συλλογικών διαπραγματεύσεων που έρχεται σε άκρα αντιδιαστολή ακόμα και με τις ίδιες τις απαιτήσεις του μνημονίου (περί εξάλειψης της ασυμμετρίας) έρχεται σε πλήρη αντίθεση με το άρθρο 22 του Συντάγματος, καθώς και με την απόφαση 25/2004 της ολομέλειας του Αρείου Πάγου που αφορά παλαιότερη προσπάθεια του ΣΕΒ για την κατάργηση της διαιτησίας (η οποία τώρα προσφέρεται απλόχερα από την κυβέρνηση, χωρίς καν να επιβάλλεται από το
μνημόνιο, και χωρίς να δίνεται καμία εξήγηση για την συνεπακόλουθη κατάρρευση των εργασιακών σχέσεων) Αναρωτιόμαστε, δε, εάν η παρερμηνεία του: να μπορεί κάθε μέρος ανεξάρτητα να προσφύγει στη διαιτησία αν διαφωνεί με την πρόταση του μεσολαβητή σε να πρέπει να συμφωνούν τα μέρη ότι διαφωνούν με την πρόταση του μεσολαβητή και στη συνέχεια να συμφωνούν να προσφύγουν στη διαιτησία (το τελευταίο ήδη προβλέπεται στον εν ισχύ Ν. 1876/1990) είναι (και πάλι!!!) θέμα άστοχης μετάφρασης* ή εάν απλά η κυβέρνηση έχει κάποιο ιδιαίτερο κίνητρο και ποιο- για να κάνει ένα τόσο μεγάλο δώρο στο κακόπιστο και κακόβουλο μέρος των εργοδοτών! Παραθέτουμε τα σχετικά με το θέμα προσφυγής στη διαιτησία αποσπάσματα του Ν.1876/1990, του μνημονίου και του υπό έκδοση Προεδρικού ιατάγματος για δικά σας συμπεράσματα... Σημ. Τα πλήρη κείμενα του Ν. 1876/1990, του μνημονίου (ελληνικά και αγγλικά), του απαράδεκτου καταχρηστικού και αντισυνταγματικού σχεδίου Π.., και σχετική πληροφόρηση βρίσκονται αναρτημένα στην ιστοσελίδα του ΣΤΕΒ www.steb.gr/εργασιακα Α) O N.1876/1990 καθορίζει: Άρθρο 16: Διαιτησία 1. Προσφυγή στη διαιτησία μπορεί να γίνεται: α) Σ' οποιοδήποτε στάδιο των διαπραγματεύσεων με κοινή συμφωνία των μερών. β) Μονομερώς από οποιοδήποτε μέρος, εφ' όσον το άλλο μέρος αρνήθηκε τη μεσολάβηση. γ) Μονομερώς από συνδικαλιστικές οργανώσεις των εργαζομένων, εφ' όσον αποδέχονται την πρόταση του μεσολαβητή που απορρίπτει ο εργοδότης. δ) Ειδικώς για τις επιχειρησιακές συλλογικές συμβάσεις καθώς και τις συμβάσεις των επιχειρήσεων και οργανισμών κοινής ωφέλειας δικαίωμα προσφυγής στη διαιτησία έχει το μέρος που αποδέχεται την πρόταση του μεσολαβητή που απορρίπτει το άλλο μέρος. 2. Στις περιπτώσεις του εδαφίου (γ) προσφυγής των εργαζομένων στη διαιτησία αναστέλλεται η άσκηση του δικαιώματος της απεργίας για διάστημα δέκα (10) ημερών από την ημέρα της προσφυγής. 3. Η απόφαση του διαιτητή εξομοιώνεται με συλλογική σύμβαση εργασίας και ισχύει από την επομένη της υποβολής της αίτησης για μεσολάβηση. 4. Ο διαιτητής επιλέγεται με κοινή συμφωνία των μερών από ειδικό κατάλογο διαιτητών και, σε περίπτωση ασυμφωνίας, με κλήρωση και οφείλει να αναλάβει τα καθήκοντά του εντός πέντε (5) ημερών το αργότερο. 5. Ο διαιτητής μελετά όλα τα στοιχεία και πορίσματα που συγκεντρώθηκαν στο στάδιο της μεσολάβησης και έχει τα ίδια δικαιώματα με το μεσολαβητή. 6. Η διαιτητική απόφαση εκδίδεται σε δέκα (10) ημέρες από την ανάληψη των καθηκόντων του διαιτητή, αν προηγήθηκε μεσολάβηση, και σε διάστημα τριάντα (30) ημερών αν δεν προηγήθηκε.
Β) Το μνημόνιο (Ν. 3845/2010, παρ. 3 & 4) ζητά: 1. Παράρτημα 3, άρθρο 2 για την «Ενίσχυση της αγοράς εργασίας και της εισοδηματικής πολιτικής»: «Μετά από διαβουλεύσεις με τους κοινωνικούς εταίρους εντός του πλαισίου της κοινοτικής νομοθεσίας, η κυβέρνηση θα μεταρρυθμίσει το νομικό πλαίσιο για τις μισθολογικές διαπραγματεύσεις στον ιδιωτικό τομέα, συμπεριλαμβανομένης και της εξάλειψης της ασυμμετρίας στη διαιτησία» 2. Παράρτημα 4 παρ. 1.iv «Διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις»: «Η κυβέρνηση θα ξεκινήσει συζητήσεις με τους κοινωνικούς εταίρους, προκειμένου να αναθεωρήσει το πλαίσιο διαπραγματεύσεων των μισθών στον ιδιωτικό τομέα και των συμβάσεων». 3. Παράρτημα 4 παρ. 3.iii «Διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις-ενδυνάμωση των θεσμών της αγοράς εργασίας»: (Following consultation with social partners and within the frame of EU law, the government will reform the legal framework for wage bargaining in the private sector, including by eliminating asymmetry in arbitration.) (Government starts discussions with social partners in order to revise private sector wage bargaining and contractual arrangements.) «Σε συνέχεια διαλόγου με τους κοινωνικούς εταίρους, η κυβέρνηση θα προτείνει και το κοινοβούλιο θα υιοθετήσει νομοθεσία για την μεταρρύθμιση του πλαισίου μισθολογικών διαπραγματεύσεων στον ιδιωτικό τομέα, που θα προβλέπουν τη μείωση της αμοιβής της υπερωριακής εργασίας και τη μεγαλύτερη ευελιξία στη διαχείριση του χρόνου εργασίας. Θα επιτρέψει σε τοπικά σύμφωνα να θέτουν τις μισθολογικές αυξήσεις χαμηλότερα από τις κλαδικές συμφωνίες και να εισάγουν αμοιβές που θα συνδέονται με την παραγωγικότητα σε επίπεδο επιχείρησης. Η κυβέρνηση θα αλλάξει τον κανονισμό σχετικά με το σύστημα διαιτησίας (Νόμος 1876/1990) έτσι ώστε και τα δύο μέλη* να μπορούν να καταφύγουν στη διαιτησία αν διαφωνούν με την πρόταση του μεσολαβητή. Σε συνέχεια διαλόγου με κοινωνικούς εταίρους, η κυβέρνηση θα υιοθετήσει νομοθεσία για τους κατώτατους μισθούς με εισαγωγή μισθών κάτω από τον κατώτατο μισθό (subminima) για ευάλωτες ομάδες, όπως οι νέοι και οι μακροχρόνια άνεργοι και θα εφαρμόσει μέτρα που θα εγγυώνται ότι οι τρέχοντες κατώτατοι μισθοί θα παραμείνουν σταθεροί σε ονομαστικούς όρους για τρία χρόνια. Η κυβέρνηση θα αλλάξει την νομοθεσία για την προστασία της εργασίας παρατείνοντας την περίοδο μαθητείας για νέες θέσεις εργασίας στο ένα έτος, μειώνοντας το συνολικό επίπεδο αποζημίωσης σε περίπτωση απόλυσης και διασφαλίζοντας ότι το καθεστώς αποζημίωσης θα είναι το ίδιο για ειδικευμένους και ανειδίκευτους εργάτες, αυξάνοντας το ελάχιστο όριο ενεργοποίησης των κανόνων μαζικών απολύσεων ειδικά για μεγάλες επιχειρήσεις και διευκολύνοντας τη χρήση συμβάσεων προσωρινής εργασίας και ημιαπασχόλησης. (Following dialogue with social partners, the government proposes and parliament adopts legislation to reform wage bargaining system in the private sector, which should provide for a reduction in pay rates for overtime work and enhanced flexibility in the management of working time. Allow local territorial pacts to set wage growth below sectoral agreements and introduce variable pay to link wages to productivity performance at the firm level. Government amends regulation of the arbitration system, (Law 1876/1990), so that both* parties can resort to arbitration if they disagree with the proposal of the mediator. Following dialogue with social partners, government adopts legislation on minimum wages to introduce sub-minima for groups at risk such as the young and long-term unemployed, and put measures in place to guarantee that current minimum wages remain fixed in nominal terms for three years. Government amends employment protection legislation to extend the probationary period for new jobs to one year, to reduce the overall level of severance payments and ensure that the same severance payment conditions apply to blue- and white-collar workers, to raise the minimum threshold for activation of rules on collective dismissals especially for larger companies, and to facilitate greater use of temporary contracts and part-time work.)
Γ) Το Σχέδιο Π.Δ. αναφέρει: B) Διαιτησία 1. Προσφυγή στη διαιτησία μπορεί να γίνεται α) Σ οποιοδήποτε στάδιο των διαπραγματεύσεων με κοινή συμφωνία των μερών. β) Μονομερώς από οποιοδήποτε μέρος, εφ όσον το άλλο αρνήθηκε τη μεσολάβηση. 2. Η απόφαση του διαιτητή εξομοιώνεται με συλλογική σύμβαση εργασίας και ισχύει από την επομένη της υποβολής της αίτησης για μεσολάβηση. 3. Ο διαιτητής επιλέγεται με κοινή συμφωνία των μερών από ειδικό κατάλογο διαιτητών και, σε περίπτωση ασυμφωνίας, με κλήρωση και οφείλει να αναλάβει τα καθήκοντα του εντός πέντε (5) ημερών το αργότερο. 4. Ο διαιτητής μελετά όλα τα στοιχεία και πορίσματα που συγκεντρώθηκαν στο στάδιο της μεσολάβησης και έχει τα ίδια δικαιώματα με το μεσολαβητή. 5. Η διαιτητική απόφαση εκδίδεται σε δέκα (10) ημέρες από την ανάληψη των καθηκόντων του διαιτητή, αν προηγήθηκε μεσολάβηση, και σε διάστημα τριάντα (30) ημερών αν δεν προηγήθηκε. ηλαδή, οι απαιτήσεις του μνημονίου: «εξάλειψη της ασυμμετρίας στη διαιτησία» (including by eliminating asymmetry in arbitration) και «έτσι ώστε και τα δύο μέλη να μπορούν να καταφύγουν στη διαιτησία αν διαφωνούν με τη πρόταση του μεσολαβητή» (so that both parties can resort to arbitration if they disagree with the proposal of the mediator) (παρ)ερμηνεύονται σε κατάργηση των εδαφίων γ) και δ) της παρ. 1 άρθρου 16 του Ν. 1876/1990: γ) Μονομερώς από συνδικαλιστικές οργανώσεις των εργαζομένων, εφ' όσον αποδέχονται την πρόταση του μεσολαβητή που απορρίπτει ο εργοδότης. δ) Ειδικώς για τις επιχειρησιακές συλλογικές συμβάσεις καθώς και τις συμβάσεις των επιχειρήσεων και οργανισμών κοινής ωφέλειας δικαίωμα προσφυγής στη διαιτησία έχει το μέρος που αποδέχεται την πρόταση του μεσολαβητή που απορρίπτει το άλλο μέρος. χωρίς να γίνεται καμία περαιτέρω προσθήκη ή τροποποίηση. Η παρ. 1 εδάφιο β) του άρθρου 16 του Ν. 1876/1990 διατηρείται ως έχει στο σχέδιο Π.., επιτρέποντας σε κάθε μέρος προσφυγή στη διαιτησία μόνον σε περίπτωση που το άλλο μέρος αρνείται (εξαρχής) τη μεσολάβηση. Σε καμία περίπτωση και για κανένα από τα μέρη της διαπραγμάτευσης δεν ικανοποιείται αυτή καθ αυτή η απαίτηση του μνημονίου και τα δύο μέρη (όχι υποχρεωτικά από κοινού*) να μπορούν να προσφύγουν στη διαιτησία αν διαφωνούν και απορρίπτουν την πρόταση του μεσολαβητή. Επισημαίνεται ότι, στο πνεύμα καλής πίστης και με σεβασμό στο κύρος και την αξιοπιστία του θεσμού Μεσολάβησης και ιαιτησίας, ο Ν. 1876/1990 θέτει ως απαραίτητη προϋπόθεση προσφυγής στη διαιτησία από οποιοδήποτε μέρος την από πλευράς του αποδοχή της πρότασης μεσολάβησης, ενώ δεν επιτρέπει προσφυγή στη διαιτησία από μέρος που απορρίπτει την πρόταση μεσολάβησης. Εν προκειμένω, η απαίτηση του μνημονίου να μπορεί να προσφεύγει στη διαιτησία
όποιο μέρος διαφωνεί απορρίπτει την πρόταση μεσολάβησης θέτει αυτομάτως σε αμφισβήτηση το κύρος του θεσμού της μεσολάβησης. Το σχέδιο Π.., καθ υπέρβαση του μνημονίου*, έρχεται στη συνέχεια να καταργήσει επί της ουσίας το θεσμό της διαιτησίας, διαμορφώνοντας ένα πλαίσιο το οποίο υποχρεώνει στην απόλυτη συμφωνία των μερών (είτε για την ολοκλήρωση των απευθείας διαπραγματεύσεων, είτε για από κοινού αποδοχή της πρότασης μεσολάβησης, είτε για προσφυγή στη διαιτησία), υπό το εκβιαστικό δίλημμα όμως της κατάργησης της υπό διαπραγμάτευση συλλογικής ρύθμισης εργασίας εάν δεν υπάρξει συμφωνία των μερών, το οποίο υπηρετεί μονομερώς και αποκλειστικά τα συμφέροντα της εργοδοτικής πλευράς και, εκ των πραγμάτων, εισάγει ασυμμετρία στη διαδικασία σε άκρα αντιδιαστολή με τις επιταγές του μνημονίου! * Both=αμφότεροι=και ο ένας και ο άλλος, και οι δύο (μαζί ή χωριστά) (Μείζον Ελληνικό Λεξικό Τεγόπουλου-Φυτράκη) ΑΠΟ ΤΟ.Σ. ΤΟΥ ΣΤΕΒ 18/6/2010