Θεματική Ενότητα: Διαχείριση Ενζργειας στα Κτίρια

ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Θεματική Ενότητα: Διαχείριση Ενζργειας στα Κτίρια Περίοδος B Οκτώβριος 2013 Ιανουάριος 2014 Διδάσκων: Σταύρος Γανωτής Αρχιτέκτων Μηχανικός - Φυσικός

Πεξηερφκελα ΚΔΦ.Α: Πξνζέγγηζε ηεο δηαρείξηζεο ελέξγεηαο ζηα θηίξηα ζε επίπεδν Γήκνπ... 3 Α. 1. Αλάιεςε ζηξαηεγηθψλ δξάζεσλ ησλ Γήκσλ ζε δηνηθεηηθφ θαη επηρεηξεζηαθφ γηα ηα δεκνηηθά θηίξηα θαη ηα ηδησηηθά θηίξηα... 3 Α. 2. Ο ξφινο ηνπ «ελεξγεηαθνχ ππεχζπλνπ» ζηε δηαρείξηζε ελέξγεηαο ζηα θηίξηα ελφο Γήκνπ... 4 Α. 3. Σα βήκαηα απφ ηελ επηινγή ηνπ θηηξίνπ κέρξη ηελ αμηνιφγεζε ησλ απνηειεζκάησλ ελεξγεηαθήο αλαβάζκηζεο... 6 Α.3.1. Δπηινγή Κηηξίσλ θαη Παξεκβάζεσλ... 6 Α.3.2. Η ελεξγεηαθή πξνκειέηε... 7 Α.3.3. Η νξηζηηθή κειέηε... 10 Α.3.4. Σεθκεξίσζε ηεο ελεξγεηαθήο αλαβάζκηζεο θηηξίνπ... 13 ΚΔΦ. Β: Υξεκαηνδνηηθά πξνγξάκκαηα, κεραληζκνί θαη εξγαιεία γηα ηελ εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο ζε θηίξηα... 14 Β.1. Δηζαγσγή... 14 Β.2. Δκπεηξία εμνηθνλφκεζεο ελέξγεηαο ζηελ Σνπηθή Απηνδηνίθεζε - ην πξφγξακκα «ΔΞΟΙΚΟΝΟΜΩ»... 15 Β.3. Σν Δπηρεηξεζηαθφ Πξφγξακκα γηα ην Πεξηβάιινλ θαη ηελ Αεηθφξν Αλάπηπμε (Δ.Π.ΠΔΡ.Α.Α.) 17 Β.4. Σν λέν ΔΠΑ (Δ 2014-2020) - Πξνγξακκαηηθή Πεξίνδνο γηα ηελ Πνιηηηθή ηεο πλνρήο 2014-2020... 21 Β.5. Δκπεηξία εμνηθνλφκεζεο ελέξγεηαο ζηηο θαηνηθίεο (Ιδησηηθφο Σνκέαο) - ην πξφγξακκα «ΔΞΟΙΚΟΝΟΜΗΗ θαη ΟΙΚΟΝ»... 23 Β.6. Δπξσπατθά εξγαιεία ρξεκαηνδφηεζεο... 25 Β.6.1. Τπνζηήξημε ζηελ αλάπηπμε έξγσλ - Project Development Assistance (PDA)... 25 Β.6.2. Πξφγξακκα EIB ΔLENA (European Local Energy Assistance) - ηερληθή βνήζεηα γηα ηελ Τπνζηήξημε σξίκαλζεο ελεξγεηαθψλ έξγσλ ζε ηνπηθφ επίπεδν... 27 Β.6.3. Πξφγξακκα MLEI (Mobilising Local Energy Investments)... 28 B.6.4. JESSICA: Κνηλή Δπξσπατθή ηήξημε γηα Βηψζηκεο Δπελδχζεηο ζε Αζηηθέο Πεξηνρέο... 28 Β.6.5. Σν Πξφγξακκα «Δπθπήο Δλέξγεηα Δπξψπε» (Intelligent Energy Europe - ΙΔΔ)... 34 Β.7. Υξεκαηνδνηηθά ρήκαηα: H Υξεκαηνδφηεζε απφ Σξίηνπο (ΥΑΣ) & Δηαηξείεο Παξνρήο Δλεξγεηαθψλ Τπεξεζηψλ» - ΔΔΤ (Energy Service Compenies ESCOs)... 36 B.8. Γαλεηνδφηεζε Γήκσλ γηα έξγα εμνηθνλφκεζεο ελέξγεηαο ζε θηίξηα απφ ην Σακείν Παξαθαηαζεθψλ θαη Γαλείσλ... 45 Βηβιηνγξαθία Πεγέο... 46 Γηδάζθσλ: ηαχξνο Γαλσηήο 2

ΚΔΦ.Α: Πξνζέγγηζε ηεο δηαρείξηζεο ελέξγεηαο ζηα θηίξηα ζε επίπεδν Γήκνπ Α. 1. Αλάιεςε ζηξαηεγηθψλ δξάζεσλ ησλ Γήκσλ ζε δηνηθεηηθφ θαη επηρεηξεζηαθφ γηα ηα δεκνηηθά θηίξηα θαη ηα ηδησηηθά θηίξηα Η δηαρείξηζε ελέξγεηαο ζηα θηίξηα δελ ζα πξέπεη λα απνηειεί απιά άιιν έλα πεδίν δξάζεο ησλ Γήκσλ ή επθαηξία γηα έξγα απνζπαζκαηηθνχ ραξαθηήξα. Αληηζέησο, πξέπεη λα απνηειέζεη ζηξαηεγηθφ ηνκέα δξάζεο ησλ Γήκσλ, κηα απφιπηε πξνηεξαηφηεηα θαη ηκήκα ελφο νινθιεξσκέλνπ ζρεδίνπ δξάζεο γηα ηελ ελέξγεηα, κε ζπγθεθξηκέλνπο ζηφρνπο ζε βξαρππξφζεζκν θαη ζε καθξνπξφζεζκν επίπεδν. Καηά ηνλ ηξφπν απηφ γίλεηαη θαηαλνεηή ε ζχλδεζε ηεο παξνχζαο ελφηεηαο κε ηελ ελφηεηα ηνπ «Αεηθφξνπ ελεξγεηαθνχ ζρεδηαζκνχ ζε ηνπηθφ επίπεδν» (Κ. Κνκλελφο). Όπσο αλαθέξεηαη ζηελ ελφηεηα Α.1.ησλ ζεκεηψζεσλ ηεο αλσηέξσ ζεκαηηθήο ελφηεηαο, νη ζεκαληηθφηεξεο πξσηνβνπιίεο ηα ηειεπηαία ρξφληα γηα ηνλ βηψζηκν ελεξγεηαθφ ζρεδηαζκφ ζε ηνπηθφ επίπεδν είλαη ην χκθσλν ησλ Γεκάξρσλ θαη ην χκθσλν ησλ Νεζηψλ, ην νπνίν εμεηδηθεχεηαη ζηε λεζησηηθφηεηα. Η δηαρείξηζε ελέξγεηαο ζηα θηίξηα απνηειεί άμνλα ηνπ «ρεδίνπ Γξάζεο γηα ηελ Αεηθφξν Δλέξγεηα» (ΓΑΔ), ην νπνίν απνηειεί ην βαζηθφ εξγαιείν ηνπ Γήκνπ, κε ην νπνίν, αθνχ έρεη θαηαγξάςεη ηελ πθηζηάκελε θαηάζηαζε, θαζνξίδεη ηηο δξάζεηο κε ηηο νπνίεο ζα επηηχρεη ηνπο ζηφρνπ ηνπ θαη ζα πινπνηήζεη ηηο δεζκεχζεηο ηνπ γηα κείσζε ησλ εθπνκπψλ θαηά 20% κέρξη ην 2020. ήκεξα ινηπφλ, κέζα απφ ην ηγ θαη ην ην δίλεηαη ην εξέζηζκα αιιά θαη ην απαξαίηεην ππφβαζξν θαη ηα κεζνδνινγηθά εξγαιεία ζηνπο Γήκνπο γηα ζπζηεκαηηθή δνπιεηά ζηνλ ηνκέα ηεο εμνηθνλφκεζεο ζηα θηίξηα. Σν ηγ παξέρεη νδεγίεο θαη δίλεη ηηο θαηεπζπληήξηεο γξακκέο γηα ηελ επίηεπμε ηνπ ζηφρνπ, ελψ πξνβιέπεη ηελ βνήζεηα ησλ Γήκσλ απφ ηηο ιεγφκελεο «ππνζηεξηθηηθέο δνκέο» («ππνζηεξηθηηθή δνκή» γηα ηνπο λεζησηηθνχο Γήκνπο ηνπ Αηγαίνπ είλαη ην Γίθηπν Αεηθφξσλ Νήζσλ ηνπ Αηγαίνπ ΓΑΦΝΗ). Σν ΓΑΔ ελφο Γήκνπ, αιιά θαη γεληθά ε ζηξαηεγηθή γηα ηελ εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο ζηα θηίξηα πνπ ζα πξέπεη λα αθνινπζεί έλαο Γήκνο, δελ αθνξά κφλν ζην θηηξηαθφ απφζεκα ηεο ηδηνθηεζίαο ηνπ Γήκνπ, αιιά ζα πξέπεη λα αλαθέξεηαη ζην ζχλνιν ηνπ θηηξηαθνχ απνζέκαηνο, ζπκπεξηιακβαλνκέλνπ ηνπ νηθηαθνχ θαη εκπνξηθνχ ηνκέα. Ο Γήκνο κπνξεί λα αλαιάβεη πξσηνβνπιίεο γηα λα δεκηνπξγήζεη θίλεηξα γηα ηελ ελεξγνπνίεζε ησλ ηδηνθηεηψλ. Πέξαλ ηνπ θηλήηξνπ πνπ ζπληζηά ην πξφγξακκα «εμνηθνλφκεζε θαη νίθνλ» ηνπ ΤΠΔΚΑ ηεο θεληξηθήο δηνίθεζεο (ην νπνίν ν Γήκνο πξέπεη λα δηαδψζεη έηζη θη αιιηψο ζηνπο δεκφηεο), ν Γήκνο ή έλα Γηαδεκνηηθφ Γίθηπν κπνξεί λα εθκεηαιιεπηεί ηηο ηνπηθέο ηδηαηηεξφηεηεο θαη λα ειθχζεη ρξεκαηνδνηηθά πξνγξάκκαηα γηα έλα θχθιν εξγαζηψλ ελεξγεηαθήο αλαβάζκηζεο ηνπ ππάξρνληνο θηηξηαθνχ απνζέκαηνο, πνπ είλαη απξφζηηα ζε κεκνλσκέλνπο ηδηψηεο. Όζνλ αθνξά ζηα λέα θηίξηα, ζα κπνξνχζε έλαο Γήκνο λα ζεζκνζεηήζεη έλα είδνο αληαπφδνζεο, κηα ζπκθσλία δειαδή, βάζεη ηεο νπνίαο ν ηδηψηεο λέαο νηθνδνκήο πνπ βαζκνινγείηαη κε βαζκφ ελεξγεηαθήο απφδνζεο άλσ ηνπ ππνρξεσηηθνχ Β (βάζεη ΚΔΝΑΚ), λα έρεη θάπνηα αληαπφδνζε, π.ρ. κε Γηδάζθσλ: ηαχξνο Γαλσηήο 3

κεησκέλα δεκνηηθά ηέιε, φπσο ζπκβαίλεη κε ηα ηέιε θπθινθνξίαο ησλ απηνθηλήησλ ρακειψλ εθπνκπψλ. Έλαο άιινο ηνκέαο αλάιεςεο δξάζεσλ είλαη ν επηθνηλσληαθφο, ν ηνκέαο ηεο πιεξνθφξεζεο - ελεκέξσζεο. Οη Γήκνη κπνξνχλ είηε κφλνη ηνπο, είηε ζε ζπλεξγαζία κεηαμχ ηνπο θαη κε δνκέο ππνζηήξημεο φπσο ην Γίθηπν ΓΑΦΝΗ ή ην Δλεξγεηαθφ Γξαθείν Αηγαίνπ, λα πινπνηήζνπλ εθζηξαηείεο ελεκέξσζεο θαη επαηζζεηνπνίεζεο ησλ δεκνηψλ ηνπο ζε ζέκαηα ελεξγεηαθήο ζπκπεξηθνξάο. Ιδηαίηεξα απνδνηηθέο δε είλαη ηέηνηεο δξάζεηο φηαλ απεπζχλνληαη ζε νκάδεο-ζηφρνπο, φπσο γηα παξάδεηγκα ζε καζεηέο ζρνιείσλ. Πξφζθαην ηδηαίηεξα πεηπρεκέλν παξάδεηγκα κηαο ηέηνηαο δξάζεο, είλαη ην επξσπατθφ έξγν Promise, ζην νπνίν απφ ηελ Διιάδα ζπκκεηέρεη ην Δλεξγεηαθφ Γξαθείν Αηγαίνπ θαη ν Γήκνο Ρφδνπ. Σν έξγν αθνξά κηα εθζηξαηεία ελεκέξσζεο θαη επαηζζεηνπνίεζεο ησλ πνιηηψλ ηνπ Γήκνπ Ρφδνπ, φπσο θαη Γήκσλ απφ άιια κέξε ηεο Δπξψπεο, γηα ηελ εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο θαη ηελ ελεξγεηαθά απνδνηηθή ζπκπεξηθνξά ζηηο θαηνηθίεο. Κάπνηεο απφ ηηο δξάζεηο πνπ πεξηειάκβαλε ην έξγν ήηαλ ε ελεκέξσζε ησλ θαηνίθσλ γηα ηε βειηίσζε ηεο θαζεκεξηλήο ελεξγεηαθήο ζπκπεξηθνξάο ηνπο κε απιέο ζπκβνπιέο εμνηθνλφκεζεο ελέξγεηαο ρσξίο θφζηνο, ε νξγάλσζε δηαδξαζηηθψλ θαη βησκαηηθψλ ζεκηλαξίσλ γηα καζεηέο δεκνηηθνχ θαη γπκλαζίνπ, ε νξγάλσζε ζεκηλαξίσλ ζε θαζεγεηέο κέζεο εθπαίδεπζεο γηα ηνλ ζρεδηαζκφ πξνγξακκάησλ πεξηβαιινληηθήο εθπαίδεπζεο κε ζέκα ηελ ελεξγεηαθά απνδνηηθή ζπκπεξηθνξά, ε νξγάλσζε εκεξίδσλ, ε παξνρή ζπκβνπιψλ εμνηθνλφκεζεο κέζσ ησλ ηνπηθψλ ΜΜΔ θαη έληππνπ πιηθνχ θ.α. Α. 2. Ο ξφινο ηνπ «ελεξγεηαθνχ ππεχζπλνπ» ζηε δηαρείξηζε ελέξγεηαο ζηα θηίξηα ελφο Γήκνπ Έλα απφ ηα βαζηθφηεξα ίζσο εκπφδηα πνπ ζπλαληνχλ νη Γήκνη ζηελ πξνζπάζεηα εληνπηζκνχ ησλ ελεξγνβφξσλ θηηξίσλ ηνπο, εληνπηζκνχ ησλ απαξαίηεησλ παξεκβάζεσλ, αιιά θαη ζχληαμεο ζρεηηθψλ εθζέζεσλ, κειεηψλ ή θαθέισλ ππνβνιήο ζε πξνγξάκκαηα, είλαη ε έιιεηςε θαηαγεγξακκέλσλ ελεξγεηαθψλ θαηαλαιψζεσλ θαη ηήξεζεο ζρεηηθψλ αξρείσλ. Η ηήξεζε ηέηνησλ αξρείσλ γηα φια ηα Γεκνηηθά θηίξηα θαη ε παξαθνινχζεζή ηνπο ζα πξέπεη λα είλαη ε βάζε κηαο γεληθφηεξεο ελεξγεηαθήο ζηξαηεγηθήο γηα ηηο θηηξηαθέο ππνδνκέο ζε επίπεδν Γήκνπ. Γηα ηελ ηήξεζε ηέηνησλ αξρείσλ ζα πξέπεη λα νξηζηνχλ «ελεξγεηαθνί ππεχζπλνη», έλαο ηνπιάρηζηνλ ζε θάζε Γήκν πνπ ζα αζρνινχληαη γηα ηε ζπιινγή ηνπο. Δπίζεο ν ελεξγεηαθφο ππεχζπλνο ζα πξέπεη Καηάιιεινο γηα ην ξφιν απηφ είλαη νπνηνζδήπνηε έρεη θάπνην ζρεηηθφ ππφβαζξν θαζψο θαη αληίιεςε ηνπ αληηθεηκέλνπ θαη έρεη ελδηαθέξνλ λα εκπιαθεί ζηνλ ελεξγεηαθφ ζρεδηαζκφ ηνπ Γήκνπ. Eπηπιένλ, ν ελεξγεηαθφο ππεχζπλνο ηνπ θηηξίνπ εθηφο απφ ηε ζπιινγή ελεξγεηαθψλ ζηνηρείσλ είλαη ππεχζπλνο θαη γηα ηε ζχλαςε ζρεηηθψλ εθζέζεσλ, θαζψο θαη ηελ ππνβνιή πξνηάζεσλ ζηνλ Γήκν γηα ηελ ελεξγεηαθή αλαβάζκηζε ηνπ θηηξίνπ ή θαη λα παξαθνινπζεί ηα ρξεκαηνδνηηθά πξνγξάκκαηα, γηα ηελ αλαδήηεζε ρξεκαηνδφηεζεο ησλ απαξαίηεησλ παξεκβάζεσλ γηα ηε βειηίσζε ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο ζηα θηίξηα ηνπ Γήκνπ. Μάιηζηα ζηελ ΚΤΑ Γ6/Β/14826/2008 (ΦΔΚ Β 1122, 17.06.2008) «Μέηξα γηα ηε βειηίσζε ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο θαη ηελ εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο ζην δεκφζην θαη επξχηεξν δεκφζην ηνκέα», αλαθέξεηαη ν φξνο «ελεξγεηαθφο ππεχζπλνο» θαη πην ζπγθεθξηκέλα φηη γηα θάζε θηίξην πνπ ρξεζηκνπνηείηαη απφ ην δεκφζην θαη ηνλ επξχηεξν δεκφζην ηνκέα νξίδεηαη ηνπιάρηζηνλ έλαο Γηδάζθσλ: ηαχξνο Γαλσηήο 4

ελεξγεηαθφο ππεχζπλνο (άξζξν 9) κε ζπγθεθξηκέλεο αξκνδηφηεηεο (άξζξν 10). Η ζπγθεθξηκέλε δηάηαμε ηεο ΚΤΑ είλαη ππνρξεσηηθή γηα φινπο ηνπο θνξείο ηνπ δεκφζηνπ θαη επξχηεξνπ δεκφζηνπ θνξέα. Η ζεκαληηθή απηή δηάηαμε σζηφζν δελ έρεη ηεξεζεί απφ ηελ πιεηνςεθία ησλ θνξέσλ. Σν πιένλ ρεηξφηεξν είλαη φηη νη θνξείο ζπλήζσο δελ γλσξίδνπλ θαλ φηη έρνπλ απηή ηελ ππνρξέσζε. Απηφ ην γεγνλφο απνηειεί άιιε κηα απφδεημε ηεο πιεκκεινχο εθαξκνγήο ησλ θαλνληζηηθψλ δηαηάμεσλ ζηε ιεηηνπξγία ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο. χκθσλα ινηπφλ κε ηελ ΚΤΑ: «ν ελεξγεηαθόο ππεύζπλνο κπνξεί λα είλαη αξκόδηνο γηα έλα ή πεξηζζόηεξα ηνπ ελόο θηίξηα θάζε θνξέα, αλάινγα κε ηηο ιεηηνπξγηθέο αλάγθεο, ην ζπλνιηθό ππαιιειηθό δπλακηθό, ηελ σθέιηκε επηθάλεηα θαη όγθν ησλ θηηξίσλ ηνπ θνξέα. Ο ελεξγεηαθόο ππεύζπλνο δύλαηαη λα είλαη κεραληθόο θαηεγνξίαο ΠΔ, ζρεηηθήο κε ην αληηθείκελν εηδηθόηεηαο, ή θαηεγνξίαο ΣΔ εθόζνλ δελ ππάξρεη αληίζηνηρνο ηεο θαηεγνξίαο ΠΔ θαη νξίδεηαη από ην Γεληθό Γξακκαηέα ηνπ αξκόδηνπ Τπνπξγείνπ ή Πεξηθέξεηαο ή ην όξγαλν δηνίθεζεο ηνπ νηθείνπ Φνξέα. Οη αξκνδηόηεηεο ηνπ ελεξγεηαθνύ ππεπζύλνπ είλαη, ελδεηθηηθά, νη θαησηέξσ: α. Η ζπιινγή ζηνηρείσλ γηα ηελ θαηαλάισζε ειεθηξηθνύ ξεύκαηνο (θαηαγξαθή ηηκνινγίσλ ειεθηξηθήο ελέξγεηαο ζε kwh θαη ΔΤΡΩ) θαη ηελ θαηαλάισζε πεηξειαίνπ, θπζηθνύ αεξίνπ ή άιινπ θαπζίκνπ (θαηαγξαθή ηηκνινγίσλ ζε lt ή tn, m3 θαη ΔΤΡΩ), αξρήο γελνκέλεο από ηελ 1.1.2006. β. Η ππνρξεσηηθή ηήξεζε αξρείνπ ή βάζεο δεδνκέλσλ γηα ηηο ελεξγεηαθέο θαηαλαιώζεηο ηνπ θηηξίνπ ή ησλ θηηξίσλ ηνπ θνξέα. γ. Η ζύληαμε εηήζηαο ζπλνπηηθήο έθζεζεο ελεξγεηαθήο θαηαγξαθήο θαη ειέγρνπ ζύκθσλα κε ηηο δηαδηθαζίεο, απαηηήζεηο θαη θαηεπζύλζεηο γηα ηε δηεμαγσγή ελεξγεηαθώλ επηζεσξήζεσλ πνπ απαηηεί ε θνηλή ππνπξγηθή απόθαζε Γ6/Β/νηθ.11038/1999 (ΦΔΚ 1526 Β ), ε νπνία ελδεηθηηθά πεξηιακβάλεη: γα. Σελ θαηαγξαθή ησλ ελεξγεηαθώλ ζηνηρείσλ ζε ζρέζε κε ηε ρξήζε ηνπ θηηξίνπ ή θηηξίσλ (ρξήζε, ιεηηνπξγία εγθαηαζηάζεσλ θαη ζπζθεπώλ, επηζήκαλζε πξνβιεκάησλ ζπληήξεζεο θ.ά.), ηελ ζπζρέηηζε ησλ ελεξγεηαθώλ θαηαλαιώζεσλ κε ηα πξνβιήκαηα ιεηηνπξγίαο θηηξίνπ ή θηηξίσλ θαη ηελ ζπκπιήξσζε ζρεηηθνύ εξσηεκαηνινγίνπ ζπλνπηηθήο ελεξγεηαθήο επηζεώξεζεο, ζύκθσλα κε ην Παξάξηεκα ηεο θνηλήο ππνπξγηθήο απόθαζεο Γ6/Β/νηθ.11038/1999 (ΦΔΚ 1526 Β ). γβ. Σν ρξνληθό θαη νηθνλνκηθό πξνγξακκαηηζκό ησλ αλαγθαίσλ παξεκβάζεσλ βειηίσζεο ηεο ελεξγεηαθήο απόδνζεο θαη εμνηθνλόκεζεο ελέξγεηαο, θαζώο θαη πξνηάζεηο γηα ηελ εμαζθάιηζε ησλ ζρεηηθώλ πόξσλ. Η εηήζηα έθζεζε ζα ππνβάιιεηαη πξνο αμηνιόγεζε ζηελ Γηεύζπλζε Αλαλεώζηκσλ Πεγώλ θαη Δμνηθνλόκεζεο Δλέξγεηαο ηνπ Τπνπξγείνπ Αλάπηπμεο εώο ηηο 31 Μαξηίνπ θάζε έηνπο θαη ζα αθνξά ην ακέζσο πξνεγνύκελν έηνο. δ. Ο έιεγρνο ηεο νξζήο ιεηηνπξγίαο ησλ θεληξηθώλ εγθαηαζηάζεσλ ζέξκαλζεο ςύμεο θαη ε επζύλε δηελέξγεηαο ηεο πεξηνδηθήο ζπληήξεζεο ησλ ιεβήησλ θαπζηήξσλ θαη κνλάδσλ θιηκαηηζκνύ. ε. Η παξαθνινύζεζε έξγσλ ζπληήξεζεο ή επηζθεπώλ γηα ηελ εμνηθνλόκεζε ελέξγεηαο.» Πέξα σζηφζν απφ ηηο αξκνδηφηεηεο σο πξνο ηελ παξαθνινχζεζε θαη θαηαγξαθή ησλ θαηαλαιψζεσλ, ηεο ιεηηνπξγίαο ησλ θηηξίσλ θαη ησλ πξνηάζεσλ βειηίσζεο ηεο ελεξγεηαθήο ηνπο απνδνηηθφηεηαο, ππάξρεη κεγάιε αλάγθε ζε ηνπηθφ επίπεδν γηα έλαλ δηεπξπκέλν ξφιν ελεξγεηαθνχ ππεπζχλνπ, ν νπνίνο ζα εκπιέθεηαη ζηνλ ελεξγεηαθφ ζρεδηαζκφ ηνπ Γήκνπ, ζα παξαθνινπζεί ηηο δξαζηεξηφηεηεο Γηδάζθσλ: ηαχξνο Γαλσηήο 5

ζηνλ ηνκέα ηεο ελέξγεηαο άιισλ θνξέσλ θαη ζα ζπληνλίδεηαη θαη ζπλεξγάδεηαη καδί ηνπο, ηφζν γηα έλαλ ζπλεπή ελεξγεηαθφ ζρεδηαζκφ ηνπ Γήκνπ, φζν θαη γηα ηελ σξίκαλζε έξγσλ δεκνηηθνχ ελδηαθέξνληνο. Δλδεηθηηθά σο ζρεηηθνί θνξείο αλαθέξνληαη ε νηθεία Πεξηθέξεηα, νη θνξείο ππνζηήξημεο ηνπ πκθψλνπ ησλ Γεκάξρσλ θαη ηνπ πκθψλνπ ησλ Νεζηψλ, ην ΚΑΠΔ σο Δζληθφο πληνληζηήο ηνπ πκθψλνπ ησλ Γεκάξρσλ, ελδηαθεξφκελνη επελδπηέο, ην ΤΠΔΚΑ, αλεμάξηεηνη θνξείο (π.ρ. ΡΑΔ), θιπ. Δδψ δελ πξέπεη λα ζπγρέεηαη ην πξνθίι πνπ πεξηγξάθεηαη σο ελεξγεηαθνχ ππεπζχλνπ ηνπ Γήκνπ κε ηελ νξηδφκελεο ζηελ ΚΤΑ ηδηφηεηα θαη αξκνδηφηεηεο ηνπ ελεξγεηαθνχ ππεπζχλνπ θάζε θηηξίνπ. Δίλαη δχν δηαθνξεηηθέο ηδηφηεηεο, ρσξίο λα ζεκαίλεη φκσο φηη δελ κπνξνχλ λα εθπιεξσζνχλ απφ ην ίδην άηνκν (δειαδή έλαο ελεξγεηαθφο ππεχζπλνο Γήκνπ κπνξεί λα είλαη ελεξγεηαθφο ππεχζπλνο ζπγθεθξηκέλνπ θηηξίνπ). Κάζε ηέηνηνο ελεξγεηαθφο ππεχζπλνο ζα πξέπεη πξνεγνπκέλσο λα ιάβεη κηα εθπαίδεπζε-ελεκέξσζε γηα ηα θαζήθνληά ηνπ, δηαθνξεηηθή θαηά πεξίπησζε, αλάινγα κε ηηο ηδηαηηεξφηεηεο ηνπ θάζε θηηξίνπ. ε απηή ηε ινγηθή θηλείηαη ην παξφλ πξφγξακκα «Αθαδεκία Δλέξγεηαο», ην νπνίν ζπλέιαβε θαη πινπνηεί ην Δλεξγεηαθφ Γξαθείν Αηγαίνπ, επηδηψθνληαο λα δηεπξχλεη ηνλ ξφιν ηνπ ελεξγεηαθνχ ππεπζχλνπ θαη ζηνπο ππφινηπνπο ηνκείο ελδηαθέξνληνο ηεο ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο, π.ρ. νινθιεξσκέλνο ελεξγεηαθφο ζρεδηαζκφο ζε επίπεδν Γήκνπ (ΓΑΔ SEAP), αλαλεψζηκεο πεγέο ελέξγεηαο, βηψζηκε θηλεηηθφηεηα θιπ, θαη λα ππνζηεξίμεη θαη εθπαηδεχζεη ζηειέρε ηεο ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο ηφζν ζηε δηαδηθαζία ζρεδηαζκνχ φζν θαη ηεο σξίκαλζεο έξγσλ ζε φινπο ηνπο παξαπάλσ ηνκείο. Α. 3. Σα βήκαηα απφ ηελ επηινγή ηνπ θηηξίνπ κέρξη ηελ αμηνιφγεζε ησλ απνηειεζκάησλ ελεξγεηαθήο αλαβάζκηζεο Α.3.1. Δπηινγή Κηηξίσλ θαη Παξεκβάζεσλ Με δεδνκέλν ην εξγαιείν βαζκνλφκεζεο ηεο ελεξγεηαθήο ηαπηφηεηαο ηνπ θηηξηαθνχ απνζέκαηνο ζε έλα Γήκν, ην δήηεκα ηεο βειηίσζεο ηεο ελεξγεηαθήο ζπκπεξηθνξάο ησλ θηηξίσλ κεηαηίζεηαη ζηελ ίδηα ηε ζχληαμε πξνηάζεσλ γηα ηελ αλαβάζκηζή ηνπο. Ο πξνζδηνξηζκφο ηνπ ζέκαηνο, ε επηινγή δειαδή ηνπ θηηξίνπ ή ησλ θηηξίσλ πνπ ζα αλαβαζκηζζνχλ θαη ην είδνο ηεο αλαβάζκηζεο πνπ ζα πξνηαζεί ζπληζηά κηα δηαδηθαζία κε λνκηθέο ηερληθννηθνλνκηθέο παξακέηξνπο. Με ηα νηθνλνκηθά ησλ ΟΣΑ ζε θαθή θαηάζηαζε θαη πξνθεηκέλνπ λα θαηαζηεί εθηθηή ε ελεξγεηαθή αλαβάζκηζε ηνπ θηηξηαθνχ απνζέκαηνο πξέπεη απηή λα ζεσξεζεί πξσηίζησο σο επθαηξία γηα επείγνπζα αλαπηπμηαθή αθχπληζε, παξά ζαλ δπζβάζηαθηε επέλδπζε πνπ, απιά, ζα απνδψζεη ζην κέιινλ. Με έλα πξψην μεθαζάξηζκα ε επηινγή πεξηνξίδεηαη ζηα θηίξηα κε επηιπκέλν ην ηδηνθηεζηαθφ ηνπο θαζεζηψο θαη ηε λνκηθή ηνπο ππφζηαζε. Έλα θηίξην ηνπ Γήκνπ πξέπεη λα αλήθεη θαη λνκηθά ζην Γήκν. Σα ζρνιεία έρνπλ πεξηέιζεη ζηνπο Γήκνπο απφ ηνλ ΟΚ θαη απηή ε «κεηαβίβαζε» πξέπεη λα απνηππψλεηαη ζε έγγξαθα. πρλά, ηα δεκφζηα θηίξηα δελ έρνπλ θαηαηεζεηκέλν ηδηνθηεζηαθφ θαζεζηψο θαη ε δηαδηθαζία επίζεκεο θαηάζεζήο ηνπ δελ είλαη θαζφινπ πξνθαλήο. Γηδάζθσλ: ηαχξνο Γαλσηήο 6

Δπηπιένλ, ε λνκηκφηεηα απνηειεί βαζηθφ θξηηήξην ζηελ επηινγή ηνπ θηηξίνπ πξνο αλαβάζκηζε. Δίλαη γεγνλφο φηη πνιιά δεκφζηα θηίξηα έρνπλ θαηαζθεπαζηεί ή έρνπλ ππνζηεί κεηαηξνπέο (θπξίσο πξνζζήθεο) ρσξίο λα αθνινπζεζεί ην γξάκκα ηνπ λφκνπ, φπσο πξνβιέπνπλ νη πνιενδνκηθνί θαλνληζκνί. Έηζη, πνιιέο θνξέο ζα ζπλαληήζνπκε θηίξηα κε πξνζζήθεο πνπ δελ θαίλνληαη ζε θαλέλα έγγξαθν ζηελ πνιενδνκία ή κε άδεηεο νηθνδνκήο πνπ έρνπλ ζεκαληηθέο ειιείςεηο (π.ρ. ζρέδηα). Οη πεξηπηψζεηο απηέο ζα πξέπεη λα ηαθηνπνηεζνχλ κε επζχλε ησλ ηδηνθηεηψλ (Ν.4178/2013, ΦΔΚ 174 Α, 08.08.2013). Αθφκα, ηα θαηαζθεπήο πξν ηνπ 1955 θηίξηα δελ έρνπλ άδεηα νηθνδνκήο, θαζψο ηφηε δελ ππήξρε ηέηνηα ππνρξέσζε. Απηέο νη πεξηπηψζεηο αληηκεησπίδνληαη επθνιφηεξα απφ ηηο αξκφδηεο αξρέο, θαζψο ζπλήζσο δελ πξνθχπηεη ζέκα ακθηζβήηεζεο ηεο λνκηκφηεηάο ηνπο. Η ηδηνκνξθία ηνπ θάζε ελφο θηηξίνπ πεξηνξίδεη θαη ην θάζκα ησλ δπλαηψλ παξεκβάζεσλ ελεξγεηαθήο βειηίσζεο. Κηίξηα ζεκαληηθά, πνπ πξνζηαηεχνληαη σο αξρηηεθηνληθά ζηνηρεία ή ζαλ κέιε ζπλφισλ, κπνξνχλ λα αλαβαζκηζζνχλ ελεξγεηαθά ππφ πξνυπνζέζεηο, νη νπνίεο καο απαζρφιεζαλ ζηελ 1 ε ελφηεηα. «Ιδηνκνξθία» δελ είλαη φκσο κφλνλ ε αξρηηεθηνληθή ηδηαηηεξφηεηα ελφο θηηξίνπ. Σα ζρνιηθά θηίξηα ελδείθλπληαη π.ρ. γηα αλαβάζκηζε, ιφγσ ηνπ επηδεηθηηθνχ ραξαθηήξα ηεο παξέκβαζεο, αιιά δηαηίζεληαη γηα νηθνδνκηθέο εξγαζίεο κφλν θαηά ηηο πεξηφδνπο ησλ δηαθνπψλ. ε κηα ηερληθννηθνλνκηθή κειέηε παίδεη ζεκαληηθφ ξφιν ε «απφζβεζε» ηεο πξνηεηλφκελεο επέλδπζεο, ε δηάξθεηα δειαδή ηεο πεξηφδνπ πνπ απαηηείηαη γηα λα ηζνινγηζζεί ην θφζηνο κε ην νηθνλνκηθφ ηεο φθεινο. Μπνξεί θάιιηζηα κία πξφηαζε λα αλαβαζκίδεη ην θηίξην, λα κεηψλεη θξίζηκα ηηο εθπνκπέο ξχπσλ αιιά λα «κε βγαίλεη» νηθνλνκηθά. Ωζηφζν, ηα νθέιε απφ ηελ ελεξγεηαθή αλαβάζκηζε ελφο θηηξίνπ δελ πξέπεη λα αμηνινγνχληαη κφλν ζχκθσλα κε ηηο νηθνλνκηθέο ηνπο απνδφζεηο. Τπάξρνπλ θαη ζεκαληηθά νθέιε πνπ δελ είλαη κεηξήζηκα κε νηθνλνκηθνχο δείθηεο, φπσο ε κείσζε ησλ εθπνκπψλ δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα, ε βειηίσζε ηεο ζεξκηθήο άλεζεο ησλ ρξεζηψλ, πνπ κπνξεί λα ζπλεπάγεηαη ηελ αχμεζε ηεο απφδνζήο ηνπο, πνπ είλαη παξάγνληαο πνιχ ζεκαληηθφο π.ρ. ζε έλα θηίξην δεκφζηαο δηνίθεζεο ή ζε έλα ζρνιηθφ θηίξην. Σα ρξεκαηνδνηηθά εξγαιεία πνπ δηαηίζεληαη είλαη, ηέινο, ε θξηζηκφηεξε παξάκεηξνο πνπ θαζηζηά εθηθηή κηα κειέηε, πνιιψ δε κάιινλ ηελ πινπνίεζή ηεο. Δηδηθά ζηηο πεξηπηψζεηο, φπνπ νη παξεκβάζεηο δελ απνζβέλνληαη ζε κηα ηθαλνπνηεηηθή ρξνληθή πεξίνδν, πξέπεη λα αλαδεηεζνχλ νπσζδήπνηε πξνγξάκκαηα επηδφηεζήο ηνπο (π.ρ. ΔΠΑ). Α.3.2. Η ελεξγεηαθή πξνκειέηε Η πξνκειέηε ελεξγεηαθήο αλαβάζκηζεο ζρεηίδεηαη κε ηελ ελεξγεηαθή επηζεψξεζε ελφο θηηξίνπ θαη ηελ αθφινπζε έθδνζε ηνπ Πηζηνπνηεηηθνχ Δλεξγεηαθήο Απφδνζεο (ΠΔΑ), ζην βαζκφ πνπ ζπλερίδεη θαη νινθιεξψλεη ηηο πξνηάζεηο ελεξγεηαθήο αλαβάζκηζεο πνπ πεξηιακβάλνληαη ππνρξεσηηθά ζην ΠΔΑ ηνπ θηηξίνπ. Η πξνκειέηε αξρίδεη κε ηε ζπλνπηηθή πεξηγξαθή ηνπ θηηξίνπ. Καηαγξάθεηαη ην ηδηνθηεζηαθφ θαζεζηψο, ν ρξφλνο αλέγεξζεο, ε ζέζε, ηα γεσκεηξηθά κεγέζε, ε αξρηηεθηνληθή ηαπηφηεηα θαη ε ρξήζε ή νη ρξήζεηο ηνπ θηηξίνπ. Αθνινχζσο ειέγρνληαη ηα δηαζέζηκα ππφβαζξα θαη ελεκεξψλνληαη απφ ηελ θαηαγεγξακκέλε πξαγκαηηθφηεηα. Όηαλ έλα θηίξην έρεη ρηηζζεί πξφζθαηα κπνξεί λα δηαηίζεληαη ε κειέηε ζεξκνκφλσζεο Γηδάζθσλ: ηαχξνο Γαλσηήο 7

θαη, επηπιένλ, αθφκα θαη ηα as built ζρέδηά ηνπ. ηηο ζπλήζεηο πεξηπηψζεηο φκσο ηα ππφβαζξα είλαη απνζπαζκαηηθά θαη ειιηπή. Η πξαγκαηηθφηεηα μεπεξλάεη ην ζρεδηαζκφ κε παξεκβάζεηο - πξνζζήθεο θαη παξαιείςεηο. Σα ππφβαζξα ζπκπιεξψλνληαη κε ηηο παξαηεξνχκελεο αιιαγέο θαη απνθαζίζηαηαη ε θαηαγξαθή ηνπ θηηξίνπ, ιηγφηεξν ή πεξηζζφηεξν αθξηβήο. ε αξθεηά παιαηά θηίξηα ζπκβαίλεη λα κε δηαηίζεληαη θαζφινπ ζρέδηα. Η πιήξεο απνηχπσζε ησλ θηηξίσλ είλαη ηφηε αλαπφθεπθηε. Πέξα απφ ηα αξρηηεθηνληθά ζηνηρεία θαηαγξάθνληαη θαη νη εγθαηαζηάζεηο ζέξκαλζεο, ςχμεο θαη ηερλεηνχ θσηηζκνχ ηνπ θηηξίνπ. Καηά ηελ θαηαγξαθή απηή αλαδεηνχληαη επίζεο ηπρφλ δηαζέζηκα ππφβαζξα (κειέηε ζέξκαλζεο, θχιιν ειέγρνπ θαπζηήξα, ηερληθά θπιιάδηα κνλάδσλ ζέξκαλζεο θαη ςχμεο). Δπφκελε θάζε είλαη ε θαηαγξαθή ησλ θπξίαξρσλ πξνβιεκάησλ ηνπ θηηξίνπ. Οη πξνζσπηθέο παξαηεξήζεηο ηνπ κεραληθνχ κειεηεηή ζπκπιεξψλνληαη απφ παξαηεξήζεηο ησλ ρξεζηψλ ηνπ θηηξίνπ. εκαληηθή είλαη ζηε θάζε απηή ε απνδειηίσζε θξίζηκσλ ζπλεληεχμεσλ κε ην δηαρεηξηζηή ηνπ θηηξίνπ, ην δηεπζπληή ηνπ νξγαληζκνχ, ηνπο δαζθάινπο ή θαη ηνπο καζεηέο φηαλ πξφθεηηαη πεξί ζρνιείσλ. Σα θπξίαξρα πξνβιήκαηα ηνπ θηηξίνπ δελ ηαπηίδνληαη θαη αλάγθε κε ηα ζεκεία πνπ «πάζρεη» απηφ ελεξγεηαθά. Γελ είλαη φκσο δχζθνιν λα αληηκεησπηζζεί π.ρ. ε πγξαζία ή θαη ε εηζξνή νκβξίσλ ζην θέιπθνο ελφο θηηξίνπ ζηα πιαίζηα ηεο απνθαηάζηαζεο ηεο ζεξκνκφλσζήο ηνπ. Καη ε επηπξφζζεηε απηή δπλαηφηεηα θαζηζηά πην ειθπζηηθή ηελ φιε παξέκβαζε. Η ελεξγεηαθή επηζεψξεζε ηνπ θηηξίνπ απαηηεί ηνλ πξνζδηνξηζκφ θαη ηελ θαηαγξαθή παξακέηξσλ γεσκεηξίαο, ζεξκνπεξαηφηεηαο, ζθίαζεο θαη δηαθάλεηαο ηνπ θειχθνπο ηνπ θηηξίνπ. Απαηηεί επίζεο θαηαγξαθή παξακέηξσλ ζρεηηθψλ κε ηελ ηζρχ θαη ηελ απφδνζε ησλ ζπζηεκάησλ ζέξκαλζεο, ςχμεο θαη ηερλεηνχ θσηηζκνχ ηνπ θηηξίνπ. Απηέο νη ελέξγεηεο θαιφ είλαη λα γίλνληαη φηαλ έρεη πιένλ επηηεπρζεί κία θάπνηα εμνηθείσζε κε ην θηίξην θαη, εθφζνλ δελ είλαη πξναπαηηνχκελε, παξάιιεια κε ηελ ελεξγεηαθή πξνκειέηε. Η ελεξγεηαθή επηζεψξεζε απαηηεί ηξία ζελάξηα ελεξγεηαθήο βειηίσζεο ηνπ θηηξίνπ, ηελ ελεξγεηαθή βαζκνιφγεζε θαη ηελ θνζηνιφγεζή ηνπο. Η ελεξγεηαθή πξνκειέηε απαηηεί πεξηζζφηεξα ζελάξηα, ηε ζχγθξηζή ηνπο κε ηερληθννηθνλνκηθά θξηηήξηα θαη ηελ επηινγή ηνπ θαηάιιεινπ κίγκαηνο απφ απηά. Όζνλ αθνξά ζηελ θνζηνιφγεζε ησλ ζελαξίσλ, θαιφ ζα είλαη λα ρξεζηκνπνηνχληαη ήδε απφ ηελ πξνκειέηε νη πίλαθεο ησλ Δληαίσλ Σηκνινγίσλ πνπ πεξηγξάθνληαη θαησηέξσ, ζην θεθάιαην ηεο Οξηζηηθήο Μειέηεο. Καζψο νη πξνυπνινγηζκνί ησλ έξγσλ εγθξίλνληαη ζε αξθεηά ρξεκαηνδνηηθά πξνγξάκκαηα ήδε απφ ηηο πξνκειέηεο, είλαη επθηαίν λα κελ ππάξρνπλ κεγάιεο απνθιίζεηο κεηαμχ ησλ πξνυπνινγηζκψλ Πξνκειέηεο θαη Οξηζηηθήο Μειέηεο. Ωο ζχλνςε ησλ αλσηέξσ, παξαζέηνπκε ηνλ πίλαθα πεξηερνκέλσλ κηαο επηηπρεκέλεο ελεξγεηαθήο πξνκειέηεο πνπ ζπληάμακε ζην Δλεξγεηαθφ Γξαθείν Αηγαίνπ. Γηδάζθσλ: ηαχξνο Γαλσηήο 8

Πίλαθαο 1: πεξηερφκελα πξνκειέηεο Γηδάζθσλ: ηαχξνο Γαλσηήο 9

Α.3.3. Η νξηζηηθή κειέηε Η νξηζηηθή κειέηε ελεξγεηαθήο αλαβάζκηζεο είλαη εχθνιε ππφζεζε φηαλ βαζίδεηαη ζε κηα πιήξε θαη έγθπξε πξνκειέηε. ηεξνχκελε ηνπ εξεπλεηηθνχ αληηθεηκέλνπ, ε νξηζηηθή κειέηε ζπλίζηαηαη ζηελ αλαιπηηθή πεξηγξαθή ηεο ηειηθήο πξφηαζεο ζπκπεξάζκαηνο ηεο πξνκειέηεο. Η αλαιπηηθή απηή πεξηγξαθή πεξηιακβάλεη: 1. Αξρηηεθηνληθή Μειέηε (Σερληθή Έθζεζε, Γεληθά ζρέδηα, Πίλαθαο θνπθσκάησλ, ρέδηα Λεπηνκεξεηψλ) 2. Ηιεθηξνκεραλνινγηθή Μειέηε (Σερληθή Έθζεζε, Γεληθά ζρέδηα,, ρέδηα Λεπηνκεξεηψλ) 3. Σερληθέο Πξνδηαγξαθέο Τιηθψλ 4. Σεχρε Γεκνπξάηεζεο, εθφζνλ πξφθεηηαη γηα κειέηε Γεκνζίνπ Έξγνπ. Σα ηεχρε πεξηιακβάλνπλ επηγξακκαηηθά: Πξνκέηξεζε Τιηθψλ, Πεξηγξαθηθφ Σηκνιφγην, Πξνυπνινγηζκφο Μειέηεο, Έληππν Οηθνλνκηθήο Πξνζθνξάο, Γηαθήξπμε Γεκνπξαζίαο, Πεξίιεςε Γηαθήξπμεο, πγγξαθή Τπνρξεψζεσλ, ΑΤ ΦΑΤ Πίλαθαο 2: Δλδεηθηηθφ ζηνηρείν πίλαθα θνπθσκάησλ Γηδάζθσλ: ηαχξνο Γαλσηήο 10

Πίλαθαο 3: Δλδεηθηηθφ ζηνηρείν ζρεδίνπ ιεπηνκεξεηψλ κε πίλαθα (ζε κεγέζπλζε) ππνινγηζκνχ θαηά ΚΔΝΑΚ Όζνλ αθνξά ζηηο πξνδηαγξαθέο ησλ νηθνδνκηθψλ έξγσλ πνπ πξνβιέπεη ε ελεξγεηαθή κειέηε, πξέπεη λα δνζεί ηδηαίηεξε πξνζνρή ζηελ ππνρξεσηηθή ρξήζε θάπνησλ απφ ην «θαιάζη» ησλ 440 εγθεθξηκέλσλ Γηδάζθσλ: ηαχξνο Γαλσηήο 11

πιένλ Διιεληθψλ Σερληθψλ Πξνδηαγξαθψλ (ΔΣΔΠ). Η ππνρξέσζε απηή ζεζκνζεηήζεθε κε ηε δεκνζίεπζε ηνπ πιήξνπο ηππνπνηεηηθνχ θεηκέλνπ (7024 ζειίδεο) ησλ ΔΣΔΠ ζην ΦΔΚ B 2221/30.07.2012 (Απφθαζε αξηζκ. ΓΙΠΑΓ/νηθ/273). Οη πξνδηαγξαθέο απηέο απνηεινχλ έλα ηδηαίηεξα ρξήζηκν εξγαιείν γηα ηνλ ηερληθφ θφζκν 1 αιιά θαη κεγάιν πνλνθέθαιν θαζψο, ελψ είλαη δεζκεπηηθέο, δελ είλαη πιήξεηο θαη, αθφκα θαη εάλ αληηζηνηρνχλ, ζπάληα ηαηξηάδνπλ επαθξηβψο ζηηο απαηηήζεηο θάζε κηαο ζπγθεθξηκέλεο κειέηεο. Οξηζκέλα απφ ηα άξζξα ηνπο πνπ ζεσξήζακε ρξήζηκα θαηά ηε ζχληαμε κηαο ελεξγεηαθήο κειέηεο πεξηιακβάλνληαη ζην πιηθφ ηνπ καζήκαηνο. Όζνλ αθνξά ζηελ θνζηνιφγεζε ηέινο, ησλ επί κέξνπο έξγσλ θαη εξγαζηψλ πνπ πξνβιέπεη ε ελεξγεηαθή κειέηε, απηή πξέπεη λα είλαη ζπκβαηή κε ην Δληαίν Σηκνιφγην Οηθνδνκηθψλ Έξγσλ. Η ίδηα πξνδηαγξαθή πξέπεη λα αθνινπζείηαη θαη ζηελ θαηάζηξσζε ηνπ πξνυπνινγηζκνχ ηεο πξνκειέηεο, πξνθεηκέλνπ λα κελ αληηκεησπίδνπκε πξνβιήκαηα κε αλαζεσξήζεηο εγθεθξηκέλσλ πξνυπνινγηζκψλ. Δχθνιε άληιεζε πιεξνθνξηψλ ζρεηηθψλ κε ηηο ΔΣΔΠ θαη ηα Δληαία Σηκνιφγηα Οηθνδνκηθψλ Έξγσλ θαη ηνπο ζπληειεζηέο αλαζεψξεζήο ηνπο γίλεηαη απφ ηνλ ηζηφηνπν ηνπ Παλειιελίνπ πλδέζκνπ Σερληθψλ Δηαηξεηψλ: http://sate.gr/html/eniaiatimologia.aspx Έλαο πίλαθαο ηηκψλ ελεκεξσκέλνο απφ ηα Δληαία Σηκνιφγηα (Μάξηηνο 2012) πεξηιακβάλεηαη ζην πιηθφ ηνπ καζήκαηνο (ΝΔΣ ΟΙΚ V3 fin.xls) Πίλαθαο 4: Πξφηππε θαηαγξαθή άξζξνπ ζην πεξηγξαθηθφ ηηκνιφγην ελεξγεηαθήο κειέηεο 1 http://portal.tee.gr/portal/page/portal/scientific_work/scient_typopoiisi/petep Γηδάζθσλ: ηαχξνο Γαλσηήο 12

Α.3.4. Σεθκεξίσζε ηεο ελεξγεηαθήο αλαβάζκηζεο θηηξίνπ Η ελεξγεηαθή αλαβάζκηζε ελφο θηηξίνπ ηεθκεξηψλεηαη κε κία λέα ελεξγεηαθή επηζεψξεζε πνπ δηελεξγείηαη κεηά ηελ νινθιήξσζε ησλ παξεκβάζεσλ θαη είλαη ζπλήζσο απαηηεηή απφ ηα ρξεκαηνδνηηθά πξνγξάκκαηα, φπσο ζα δνχκε ζηα επφκελα θεθάιαηα. Δμάιινπ θαη ε κεζνδνινγίαο παξαθνινχζεζεο ελφο ζρεδίνπ δξάζεο, ε νπνία πξνηείλεηαη απφ ην χκθσλν ησλ Γεκάξρσλ θαη ην χκθσλν ησλ Νεζηψλ (βι. ζεκεηψζεηο ελφηεηαο «Αεηθφξνο ελεξγεηαθφο ζρεδηαζκφο ζε ηνπηθφ επίπεδν»), πξνβιέπεη ηελ ζπζηεκαηηθή θαηαγξαθή ησλ θαηαλαιψζεσλ γηα θάζε θηίξην ή θαη γεληθφηεξα γηα θάζε ηνκέα θαηαλάισζεο (π.ρ. δεκνηηθφ φρεκα, αληιηνζηάζην θ.α.) ε νπνία εκπίπηεη ζηνλ ξφιν ηνπ ελεξγεηαθνχ ππεπζχλνπ ελφο Γήκνπ πνπ πεξηγξάθεθε πην πάλσ. Όζνλ αθνξά ζηα δεκφζηα θηίξηα θαη εηδηθά ζηα ζρνιεία, είλαη ζεκαληηθφ λα αλαξηψληαη ηα ζηνηρεία πνπ ηεθκεξηψλνπλ ηελ ελεξγεηαθή ηνπο αλαβάζκηζε, ηελ εμνηθνλφκεζε ελεξγεηαθψλ πφξσλ θαη ηε κείσζε ησλ εθπνκπψλ ησλ αεξίσλ ξχπσλ. Γηδάζθσλ: ηαχξνο Γαλσηήο 13

ΚΔΦ. Β: Υξεκαηνδνηηθά πξνγξάκκαηα, κεραληζκνί θαη εξγαιεία γηα ηελ εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο ζε θηίξηα Β.1. Δηζαγσγή Η βειηίσζε ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο, ηδηαίηεξα φζνλ αθνξά ζηα θηίξηα ηνπ επξχηεξνπ δεκφζηνπ ηνκέα, δελ είλαη κφλν ζέκα ηερλνινγίαο, αιιά απαηηεί λέεο πξνζεγγίζεηο ζηα ζέκαηα ηεο επηρεηξεκαηηθφηεηαο θαη ησλ ρξεκαηνδνηήζεσλ. Σα θαηλνχξγηα ρξεκαηνδνηηθά εξγαιεία θαη κέζα, έρνπλ λα θάλνπλ θαη κε ηηο ηδηαίηεξεο δνκέο θαη ηηο πνιηηηθέο πνπ απηή ηε ζηηγκή βξίζθνληαη ζε εμέιημε ζηελ Δπξσπατθή Έλσζε. Σα εξγαιεία απηά είηε έρνπλ ζηφρν ηελ αλάπηπμε ησλ λέσλ ηερλνινγηψλ, είηε ζηνρεχνπλ ζηελ ελίζρπζε ησλ επελδπηηθψλ δπλαηνηήησλ λέσλ ππνθεηκέλσλ, φπσο είλαη νη Πεξηθέξεηεο θαη ε Σνπηθή Απηνδηνίθεζε. Δδψ πξέπεη λα ζεκεησζεί φηη ηα ρξεκαηνδνηηθά εξγαιεία θαη πξνγξάκκαηα πνπ αλαθέξνληαη παξαθάησ δελ αθνξνχλ απνθιεηζηηθά θηίξηα, αιιά κπνξνχλ λα έρνπλ γεληθφηεξε εθαξκνγή θαη ζε άιια έξγα πνπ πξνζαλαηνιίδνληαη πξνο ηελ επίηεπμε ησλ ζηφρσλ 20-20- 20, φπσο θαηλνηφκσλ εθαξκνγψλ αλαλεψζηκσλ πεγψλ ελέξγεηαο, βηψζηκεο θηλεηηθφηεηαο θιπ. Φπζηθά δελ ππάξρνπλ «εχθνια» ρξήκαηα, πφζν κάιινλ ζε πεξίνδν νηθνλνκηθήο θξίζεο. Τπάξρνπλ φκσο ρξήκαηα ηα νπνία είλαη ζηνρεπκέλα, είλαη ρξήκαηα ηα νπνία ζα πξέπεη λα επελδπζνχλ ζε παξαγσγηθέο επελδχζεηο πνπ ζα πξέπεη λα θέξνπλ θαηλνχξγηα ρξήκαηα ηα νπνία ζα επελδπζνχλ ζε εμίζνπ παξαγσγηθέο δξαζηεξηφηεηεο θ.ν.θ. Βέβαηα, εθηφο απφ ηα επξσπατθά ρξήκαηα, ππάξρνπλ θαη εζληθνί πφξνη, θπξίσο ηα δηαξζξσηηθά ηακεία, πνπ αμηνπνηνχληαη πξνο απηήλ ηελ θαηεχζπλζε (βι. ΔΠΠΔΡΑΑ). Δίλαη γεγνλφο φ,ηη αθνξά ην ΔΠΑ 2007-2013, ην βάξνο έρεη δνζεί θπξίσο ζηελ εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο θαη ηδηαίηεξα ηελ εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο ζηα θηίξηα, ελψ θαη ην λέν ΔΠΑ (Δ 2014-2020) έρεη αλάινγεο πξνηεξαηφηεηεο. Μία άιιε, λέα δπλαηφηεηα είλαη ην πξφγξακκα JESSICA, ην νπνίν ην αθνχκε αξθεηά ηειεπηαία ζηελ Διιάδα. Σν JESSICA δελ είλαη λένη πφξνη αιιά έλα ηακείν ην νπνίν κε ρξήκαηα απφ ηα δηαξζξσηηθά ηακεία, κε ρξήκαηα απφ ηξάπεδεο, δειαδή δάλεηα ή θαη ηδησηηθά θεθάιαηα, κπνξεί λα πξνρσξήζεη ζε «λένπ ηχπνπ» επελδχζεηο. Ωζηφζν, αλ δελ ππάξμεη απνηειεζκαηηθή ηξηκεξήο ζπλεξγαζία, Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο, θξάηνπο θαη επηρεηξεκαηηθνχ θφζκνπ, είλαη πξνθαλέο φηη δελ πξφθεηηαη λα πξνρσξήζνπλ απηά ηα θηιφδνμα έξγα θαη πξνγξάκκαηα. Δπίζεο, ρσξίο ηε δεκηνπξγία θαηάιιεισλ ζηειερψλ ζηνπο Γήκνπο, ζηηο Πεξηθέξεηεο, ηηο θαηλνχξγηεο δνκέο ηνπ Καιιηθξάηε, δελ κπνξoχλ νη λέεο ηερλνινγίεο, νη λέεο αληηιήςεηο, νη λένη κεραληζκνί θαη ηα λέα επηρεηξεκαηηθά ζρήκαηα λα βξνπλ εθαξκνγή θαη λα επηβηψζνπλ. Γηδάζθσλ: ηαχξνο Γαλσηήο 14

Β.2. Δκπεηξία εμνηθνλφκεζεο ελέξγεηαο ζηελ Σνπηθή Απηνδηνίθεζε - ην πξφγξακκα «ΔΞΟΙΚΟΝΟΜΩ» Η Σνπηθή Απηνδηνίθεζε κπνξεί λα έρεη ζεκαληηθή ζπκβνιή ζηηο πξνζπάζεηεο γηα αχμεζε ηεο ελεξγεηαθήο απνδνηηθφηεηαο ζην πιαίζην ησλ ζηφρσλ 20-20-20 ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο. Δηδηθφηεξα ζηνλ θηηξηαθφ ηνκέα, κπνξεί λα παίμεη πξσηεχνληα ξφιν κε ηελ θαηαζθεπή λέσλ ή ηελ αλαθαηαζθεπή πθηζηακέλσλ δεκνηηθψλ ή άιισλ θηηξίσλ ζχκθσλα κε ηηο αξρέο ηεο νηθνινγηθήο θαη ελεξγεηαθά απνδνηηθήο δφκεζεο. Σν 2009, ην ΤΠΑΝ κέζσ ηνπ πξνγξάκκαηνο «ΔΞΟΙΚΟΝΟΜΩ» θαινχζε ηνπο Γήκνπο άλσ ησλ 10.000 θαηνίθσλ λα ππνβάιινπλ νινθιεξσκέλα ζρέδηα δξάζεο παξεκβάζεσλ εμνηθνλφκεζεο ελέξγεηαο κε άμνλεο: παξεκβάζεηο εμνηθνλφκεζεο ελέξγεηαο ζε θηίξηα, παξεκβάζεηο ζε θνηλφρξεζηνπο ρψξνπο, κεηαθνξέο, ηερληθέο ππνδνκέο, δηάδνζε-ελεκέξσζε, θαη πνζνζηφ δεκφζηαο δαπάλεο 70% (ην ππφινηπν 30% είλαη ίδηνη πφξνη ησλ Γήκσλ). Ωζηφζν, ην πνζνζηφ ηεο δεκφζηαο δαπάλεο αλακέλεηαη λα απμεζεί, ψζηε λα θαιχςεη ην 100% ηνπ πξνυπνινγηζκνχ ησλ έξγσλ. Σν πξφγξακκα έδσζε ζηνπο Γήκνπο κηα θαιή αθνξκή γηα λα κπνπλ ζηε ινγηθή ηνπ νινθιεξσκέλνπ ελεξγεηαθνχ ζρεδηαζκνχ, σζηφζν ε θιίκαθα εθαξκνγήο ηνπ ήηαλ πηινηηθή, ιφγσ ηνπ θαησθιηνχ πνπ ηέζεθε ζηνλ κέγηζην επηιέμηκν πξνυπνινγηζκφ, ν νπνίνο ζπλαξηήζεθε κε ηνλ πιεζπζκφ, ζχκθσλα κε ηελ απνγξαθή ηνπ 2001. Σα απνηειέζκαηα ηεο αμηνιφγεζε ησλ πξνηάζεσλ ησλ Γήκσλ, θαίλνληαη ζηελ παξαθάησ εηθφλα: Γηδάζθσλ: ηαχξνο Γαλσηήο 15

Πεγή: Κέληξν Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο ηελ παξνχζα θάζε έρνπλ μεθηλήζεη νη δηαδηθαζίεο παξαθνινχζεζεο ησλ Πξάμεσλ κε έληαζε ζηε δηαδηθαζία Πξνεγθξίζεσλ Σεπρψλ Γηαθήξπμεο θαη Αλάζεζεο Τπνέξγσλ. ηελ ηζηνζειίδα ηνπ πξνγξάκκαηνο, www.cres.gr/exoikonomo, βξίζθνληαη αλαξηεκέλα ρξήζηκα έγγξαθα θαη εξγαιεία (Οδεγφο ΔΞΟΙΚΟΝΟΜΩ, Οδεγφο & Δγρεηξίδην Γηαρείξηζεο, ΤΠΑΤΓ, Δπηθνηλσληαθφο Οδεγφο, θ.α.), νδεγίεο ζπκπιήξσζεο απαηηνχκελσλ Γειηίσλ (π.ρ. Γειηίσλ Γήισζεο Γαπαλψλ, Σερληθψλ Γειηίσλ Τπνέξγσλ), ελψ επίζεο αλαξηψληαη δηαξθψο αλαθνηλψζεηο πξνο ηνπο Γηθαηνχρνπο. πκπεξάζκαηα ηνπ Δλεξγεηαθνχ Γξαθείνπ Αηγαίνπ απφ ηελ έσο ηψξα πινπνίεζε ηνπ πξνγξάκκαηνο: Σα εκπφδηα πνπ ζπλάληεζαλ νη Γήκνη θαηά ηελ πξνεηνηκαζία ησλ θαθέισλ-πξνηάζεσλ ήηαλ πνιιά θαη ε αλάδεημή ηνπο κέζα απφ απηή ηε δηαδηθαζία ζα κπνξνχζε λα δψζεη ην παξάδεηγκα ζηνπο ίδηνπο αιιά θαη ζε άιινπο ΟΣΑ γηα ηελ απνθπγή ηνπο ζην κέιινλ. Βαζηθφηεξν εκπφδην απνδείρζεθε ε ζπιινγή ησλ απαξαίηεησλ ζηνηρείσλ γηα ηηο ππνδνκέο πνπ ζα πεξηιακβάλνληαλ ζην ζρέδην δξάζεο ηνπ εθάζηνηε Γήκνπ. Κπξίσο φζνλ αθνξά ζηα δεκνηηθά θηίξηα, ε έιιεηςε θαηαγεγξακκέλσλ ελεξγεηαθψλ θαηαλαιψζεσλ θαη ηήξεζεο ζρεηηθψλ αξρείσλ φρη κφλν Γηδάζθσλ: ηαχξνο Γαλσηήο 16

εκπφδηζε ηνλ εληνπηζκφ ησλ θηηξίσλ εθείλσλ ζηα νπνία ππάξρεη κεγαιχηεξε αλάγθε γηα παξεκβάζεηο θαη ησλ παξεκβάζεσλ πνπ ζα πξέπεη λα γίλνπλ, αιιά κείσζε θαη ηελ πνηφηεηα ησλ θαθέισλ ησλ Γήκσλ, άξα θαη ηελ βαζκνινγία ηνπο θαηά ηελ αμηνιφγεζή ηνπο. Όπσο αλαθέξζεθε ζηελ παξάγξαθν Α.1, γηα ηελ ηήξεζε ηέηνησλ αξρείσλ ζα πξέπεη λα νξηζηνχλ «ελεξγεηαθνί ππεχζπλνη», έλαο ηνπιάρηζηνλ ζε θάζε Γήκν πνπ ζα αζρνινχληαη γηα ηε ζπιινγή ηνπο, ελψ, επηπιένλ, γηα θάζε θηίξην, πξέπεη λα νξηζηεί έλαο ελεξγεηαθφο ππεχζπλνο ηνπ θηηξίνπ, κε θχξηεο αξκνδηφηεηεο ηε ζπιινγή ελεξγεηαθψλ ζηνηρείσλ, ηε ζχλαςε ζρεηηθψλ εθζέζεσλ, θαζψο θαη ηελ ππνβνιή πξνηάζεσλ ζηνλ Γήκν γηα ηελ ελεξγεηαθή αλαβάζκηζε ηνπ θηηξίνπ, ζχκθσλα κε ηελ ΚΤΑ Γ6/Β/14826/2008 (ΦΔΚ Β 1122, 17.06.2008) «Μέηξα γηα ηε βειηίσζε ηεο ελεξγεηαθήο απφδνζεο θαη ηελ εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο ζην δεκφζην θαη επξχηεξν δεκφζην ηνκέα» (βιέπε παξάγξαθν Α.2). Η ίδηα ινγηθή ηεο ελεξγεηαθήο δηαρείξηζεο θαη ηεο ηήξεζεο αξρείσλ ελεξγεηαθψλ θαηαλαιψζεσλ ζα πξέπεη λα πηνζεηεζεί θαη ζηα άιια επίπεδα νξγάλσζεο ησλ δεκνηηθψλ ππνδνκψλ, φπσο ζηηο κεηαθνξέο, ηηο ηερληθέο ππνδνκέο, ηνλ θσηηζκφ. Β.3. Σν Δπηρεηξεζηαθφ Πξφγξακκα γηα ην Πεξηβάιινλ θαη ηελ Αεηθφξν Αλάπηπμε (Δ.Π.ΠΔΡ.Α.Α.) Γεληθά Σν Δπηρεηξεζηαθφ Πξφγξακκα «Πεξηβάιινλ Αεηθφξνο Αλάπηπμε» απνηειεί ηνκεαθφ επηρεηξεζηαθφ πξφγξακκα ηνπ Δζληθνχ ηξαηεγηθνχ Πιαηζίνπ Αλαθνξάο (ΔΠΑ) ηεο πεξηφδνπ 2007-2013. Ο ηξαηεγηθφο ηφρνο γηα ηνλ Σνκέα Πεξηβάιινληνο θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο θαηά ηελ Πεξίνδν 2007-2013 είλαη: Η Πξνζηαζία, Αλαβάζκηζε θαη Αεηθόξνο Γηαρείξηζε ηνπ Πεξηβάιινληνο ώζηε λα απνηειέζεη ην ππόβαζξν γηα ηελ πξνζηαζία ηεο δεκόζηαο πγείαο, ηελ άλνδν ηεο πνηόηεηαο δσήο ησλ πνιηηώλ θαζώο θαη βαζηθό παξάγνληα βειηίσζεο ηεο αληαγσληζηηθόηεηαο ηεο νηθνλνκίαο. Γηα ηελ επίηεπμε ησλ γεληθψλ ζηφρσλ ηνπ παξφληνο Δπηρεηξεζηαθνχ Πξνγξάκκαηνο, δηακνξθψλνληαη δηαθξηηνί ηνκείο παξέκβαζεο, πνπ νξγαλψλνληαη επηρεηξεζηαθά ζε δχν Οκάδεο Αμφλσλ Πξνηεξαηφηεηαο (Α θαη Β), σο εμήο: ΑΞΟΝΔ ΠΡΟΣΔΡΑΙΟΣΗΣΑ ΟΜΑΓΑ Α (ΥΡΗΜΑΣΟΓΟΣΗΗ ΑΠΟ ΣΑΜΔΙΟ ΤΝΟΥΗ) 1. Πξνζηαζία Αηκνζθαηξηθνχ Πεξηβάιινληνο & Αζηηθέο Μεηαθνξέο Αληηκεηψπηζε Κιηκαηηθήο Αιιαγήο Αλαλεψζηκεο Πεγέο Δλέξγεηαο 2. Πξνζηαζία θαη Γηαρείξηζε Τδαηηθψλ Πφξσλ 3. Πξφιεςε & Αληηκεηψπηζε Πεξηβαιινληηθνχ Κηλδχλνπ 4. Πξνζηαζία Δδαθηθψλ πζηεκάησλ & Γηαρείξηζε ηεξεψλ Απνβιήησλ 5. Σερληθή Βνήζεηα Σακείνπ πλνρήο ΑΞΟΝΔ ΠΡΟΣΔΡΑΙΟΣΗΣΑ ΟΜΑΓΑ Β (ΥΡΗΜΑΣΟΓΟΣΗΗ ΑΠΟ ΔΣΠΑ (Δπξσπατθφ Σακείν Πεξηθεξεηαθήο Αλάπηπμεο)) 6. Πξνζηαζία Αηκνζθαηξηθνχ Πεξηβάιινληνο & Αληηκεηψπηζε Κιηκαηηθήο Αιιαγήο Γηδάζθσλ: ηαχξνο Γαλσηήο 17

7. Πξνζηαζία & Γηαρείξηζε Τδαηηθψλ Πφξσλ 8. Πξφιεςε & Αληηκεηψπηζε Πεξηβαιινληηθνχ Κηλδχλνπ 9. Πξνζηαζία Φπζηθνχ Πεξηβάιινληνο & Βηνπνηθηιφηεηαο 10. Θεζκνί & κέζα άζθεζεο απνηειεζκαηηθήο πεξηβαιινληηθήο πνιηηηθήο 11. Σερληθή Βνήζεηα ΔΣΠΑ Όζνλ αθνξά ζηελ εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο ζηνλ θηηξηαθφ ηνκέα, αλαθνξά γίλεηαη ζηνλ Άμνλα Πξνηεξαηφηεηαο 1, ηεο Α νκάδαο: «Πξνζηαζία Αηκνζθαηξηθνχ Πεξηβάιινληνο & Αζηηθέο Μεηαθνξέο Αληηκεηψπηζε Κιηκαηηθήο Αιιαγήο Αλαλεψζηκεο Πεγέο Δλέξγεηαο» Πεξηθέξεηεο Δθαξκνγήο ηνπ άμνλα είλαη θαη νη δεθαηξείο Πεξηθέξεηεο ηεο ρψξαο. Γεληθφο ζηφρνο ηνπ ΑΠ Α.1 είλαη ε ζπκβνιή ηνπ ζηελ πινπνίεζε έξγσλ εμνηθνλφκεζεο ελέξγεηαο θαη αμηνπνίεζεο ησλ Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο. Η ζεκαζία ησλ έξγσλ πνπ ζα ρξεκαηνδνηεζνχλ δελ θξίλεηαη γεληθά ηφζν απφ ην χςνο ηεο εγθαηεζηεκέλεο ηζρχνο ηνπο φζν απφ ηνλ θαηλνηνκηθφ ραξαθηήξα ηνπο, ηε ζπκβνιή ηνπο ζηελ πεξηθεξεηαθή αλάπηπμε θαη ηνλ επηδεηθηηθφ πξνζαλαηνιηζκφ πνπ ζα έρνπλ. Οξηζκέλνη εηδηθνί ηφρνη ηνπ ΑΠ Α.1 είλαη: - Δμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο ζην δεκφζην θαη επξχηεξν δεκφζην ηνκέα - Δλζάξξπλζε θαη δηάδνζε ηεο ρξήζεο ΑΠΔ κέζα απφ πξφηππα επηδεηθηηθά έξγα - Πξνψζεζε ηεο βηψζηκεο πεξηθεξεηαθήο αλάπηπμεο κε ηελ αμηνπνίεζε ηνπηθνχ ελεξγεηαθνχ δπλακηθνχ - Μείσζε ηεο έληαζεο ηεο ελεξγεηαθήο θαηαλάισζεο ζε επηιεγκέλνπο θνξείο κε πςειφ ελεξγεηαθφ θφζηνο ιεηηνπξγίαο - Μείσζε ηεο αηκνζθαηξηθήο ξχπαλζεο - Μείσζε ησλ εθπνκπψλ ησλ αεξίσλ πνπ πξνθαινχλ ηελ θιηκαηηθή αιιαγή Μεηαμχ ησλ ελδεηθηηθψλ θαηεγνξηψλ πξάμεσλ πνπ εληάζζνληαη ζηνλ άμνλα είλαη: - Έξγα αμηνπνίεζεο ηνπηθνχ ελεξγεηαθνχ δπλακηθνχ γηα εμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο ζηνλ νηθηζηηθφ ηνκέα θαη ζηελ χπαηζξν - Έξγα αμηνπνίεζεο ΑΠΔ απφ θνξείο ηνπ δεκφζηνπ θαη επξχηεξνπ δεκφζηνπ ηνκέα - Πξφηππα επηδεηθηηθά έξγα αμηνπνίεζεο ΑΠΔ ζε δεκφζηα θηίξηα (π.ρ. ζρνιεία) Ο ζπλνιηθφο πξνυπνινγηζκφο γηα ηνλ άμνλα αλέξρεηαη ζηα 439.997.500. Ο ελδεηθηηθφο θαηάινγνο Σειηθψλ Γηθαηνχρσλ πεξηιακβάλεη, κεηαμχ ησλ ππνινίπσλ, Ννκηθά Πξφζσπα Γεκνζίνπ Γηθαίνπ, Οξγαληζκνχο Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο Α θαη Β βαζκνχ, θαζψο θαη Δπηρεηξήζεηο ΟΣΑ. Ωζηφζν, είλαη αλαγθαία ε ιήςε δηαρεηξηζηηθήο επάξθεηαο γηα ηνπο δηθαηνχρνπο δεκφζηνπο θνξείο. ε πεξίπησζε δηθαηνχρσλ γηα ηνπο νπνίνπο δελ επηβεβαηψλεηαη ε δηαρεηξηζηηθή ηνπο επάξθεηα, ε Γηδάζθσλ: ηαχξνο Γαλσηήο 18

αξκνδηφηεηα πινπνίεζεο δχλαηαη λα κεηαβηβαζηεί κε πξνγξακκαηηθή ζπκθσλία ησλ δχν κεξψλ ζηελ αξρή ζηελ νπνία ππάγνληαη ή απφ ηελ νπνία επνπηεχνληαη ή ζε ζπλαθή δεκφζηα ππεξεζία ή αλψλπκε εηαηξεία ηνπ επξχηεξνπ δεκφζηνπ ηνκέα, ε νπνία ηθαλνπνηεί ηα θξηηήξηα δηαρεηξηζηηθήο επάξθεηαο δηθαηνχρσλ. Πεξηζζφηεξεο πιεξνθνξίεο γηα ην πξφγξακκα κπνξείηε λα βξείηε ζηελ ηζηνζειίδα: http://www.epperaa.gr/home.asp Οη πξνζθιήζεηο πνπ αλαθνηλώλνληαη ζην πιαίζην ηνπ Δ.Π.ΠΔΡ.Α.Α., θαη ζπλήζσο απεπζύλνληαη ζε ΟΣΑ, ΝΠΓΓ ή άιινπο θνξείο, πεξηιακβάλνπλ θάπνηα πξνζεζκία ππνβνιήο ησλ θαθέισλ ησλ ελδηαθεξνκέλσλ. Ωζηόζν, ζε νξηζκέλεο πεξηπηώζεηο ε εκεξνκελία ππνβνιήο ησλ πξνηάζεσλ δύλαηαη λα ιήμεη ζε ρξόλν λσξίηεξα ηεο αλσηέξσ πξνζδηνξηδόκελεο εκεξνκελίαο, ζε πεξίπησζε εμάληιεζεο ηεο πξνο δηάζεζε ζπγρξεκαηνδνηνύκελεο δεκόζηαο δαπάλεο, θαζώο ζε νξηζκέλεο πεξηπηώζεηο πξνζθιήζεσλ νη πξνηάζεηο αμηνινγνύληαη άκεζα κεηά ηελ ππνβνιή ηνπο ή ηεξείηαη ζεηξά πξνηεξαηόηεηαο. Γηα ηνλ ιόγν απηό ζα πξέπεη ηα ζηειέρε ησλ ΟΣΑ λα ελεκεξώλνληαη άκεζα γηα πξνζθιήζεηο πνπ αθνξνύλ ην Γήκν ηνπο, ελώ θαη νη δηαδηθαζίεο πξνεηνηκαζίαο ησλ θαθέισλ ζα πξέπεη λα είλαη γξήγνξεο, θαζώο απνηεινύλ ζε ηέηνηεο πεξηπηώζεηο, ίζσο ηνλ βαζηθόηεξν παξάγνληα επηηπρίαο. Απηό βέβαηα πξνϋπνζέηεη θαη ηελ θαιή νξγάλσζε θαη ζπληνληζκό ησλ (ηερληθώλ θαηά βάζε) ππεξεζηώλ ηνπ δήκνπ, θαζώο επίζεο ηελ ηήξεζε αξρείσλ, όπσο βάζε δεδνκέλσλ ελεξγεηαθώλ θαηαλαιώζεσλ ησλ δεκνηηθώλ θηηξίσλ, αξρείν ηίηισλ λνκηκόηεηαο-θπξηόηεηαο θιπ. Αθνινπζεί αλαθνξά ζε ζπγθεθξηκέλεο πξνζθιήζεηο ελεξγέο ή κε ελεξγέο πιένλ ζην πιαίζην ηνπ Δ.Π.ΠΔΡ.Α.Α.: Δλεξγέο πξνζθιήζεηο: Πξφζθιεζε 1.16: Πξφηππα επηδεηθηηθά έξγα αμηνπνίεζεο Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο θαη δξάζεηο Δμνηθνλφκεζεο Δλέξγεηαο ζε λέα, ππφ αλέγεξζε ή πθηζηάκελα θηίξηα, γπκλαζηήξηα θαη θνιπκβεηήξηα, ησλ Ο.Σ.Α. (Α' θαη Β' βαζκνχ) θαη ησλ Γεκνηηθψλ Δπηρεηξήζεσλ ησλ Ο.Σ.Α. Η παξαπάλσ πξφζθιεζε εθδφζεθε ζηηο 17/6/2013, θαη είλαη αθφκα ελεξγή, έσο 31/12/2015, ή κέρξη λα δεζκεπζεί ν ζπλνιηθφο πξνυπνινγηζκφο, ν νπνίνο αλέξρεηαη ζε 25 εθ.. ην πιαίζην ηεο πξφζθιεζεο δχλαληαη λα ρξεκαηνδνηεζνχλ πξάμεηο νη νπνίεο δηαζέηνπλ ζπκβάζεηο ζε έλα ή πεξηζζφηεξα ππνέξγα (εξγνιαβίεο), έρνπλ θάλεη έλαξμε εξγαζηψλ, έρνπλ πινπνηήζεη έσο ηελ εκεξνκελία έλαξμεο ππνβνιήο ηεο παξνχζαο πξφζθιεζεο ηνπιάρηζηνλ ην 5% ηνπ π/π ησλ έξγσλ θαη εθφζνλ νη πξάμεηο απηέο νδεγνχλ ζε νινθιεξσκέλα θαη ιεηηνπξγηθά έξγα εληφο ηεο πεξηφδνπ επηιεμηκφηεηαο ηεο ηξέρνπζαο πξνγξακκαηηθήο πεξηφδνπ. Σν πνζνζηφ ζπγρξεκαηνδφηεζεο είλαη 100%. Με ελεξγέο πξνζθιήζεηο: Πξφζθιεζε 1.5: Πξφηππα Δπηδεηθηηθά έξγα αμηνπνίεζεο Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο (ΑΠΔ) ή θαη Δμνηθνλφκεζεο Δλέξγεηαο (ΔΞΔ) ζε δεκφζηα θηίξηα Γηδάζθσλ: ηαχξνο Γαλσηήο 19

Η παξαπάλσ πξφζθιεζε εθδφζεθε ζηηο 19/7/2011. Με απηήλ, θαινχληαλ Τπνπξγεία, Ννκηθά Πξφζσπα Γεκνζίνπ Γηθαίνπ (εθηφο Οξγαληζκψλ Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο), θαζψο θαη Αλψλπκεο Δηαηξίεο ηνπ Γεκνζίνπ πνπ επνπηεχνληαη απφ ηα Τπνπξγεία γηα ηελ ππνβνιή πξνηάζεσλ πξάμεσλ «Πξφηππα Δπηδεηθηηθά έξγα αμηνπνίεζεο Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο (ΑΠΔ) ή θαη Δμνηθνλφκεζεο Δλέξγεηαο (ΔΞΔ) ζε δεκφζηα θηίξηα». Σν χςνο ηεο ζπλνιηθήο ρξεκαηνδφηεζεο ήηαλ 40.000.000 επξψ, ελψ νη πξάμεηο ρξεκαηνδνηνχληαλ ζε πνζνζηφ 100%. Η ηειηθή πξνζεζκία γηα ηελ ππνβνιή πξνηάζεσλ ήηαλ ε 15 ε Απξηιίνπ 2011. Πξφζθιεζε 1.12: Πξφηππα επηδεηθηηθά έξγα αμηνπνίεζεο Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο θαη δξάζεηο εμνηθνλφκεζεο ελέξγεηαο ζε πθηζηάκελα δεκφζηα ζρνιηθά θηίξηα Η παξαπάλσ πξφζθιεζε εθδφζεθε ζηηο 2/3/2011. Με απηήλ, θαινχληαλ νη Οξγαληζκνί Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο ηεο Δπηθξάηεηαο, ν ΟΚ θαη ην Τπνπξγείν Παηδείαο λα ππνβάιινπλ πξνηάζεηο πξνθεηκέλνπ λα εληαρζνχλ θαη λα ρξεκαηνδνηεζνχλ γηα πξφηππα επηδεηθηηθά έξγα αμηνπνίεζεο Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο θαη δξάζεηο εμνηθνλφκεζεο ελέξγεηαο ζε πθηζηάκελα δεκφζηα ζρνιηθά θηίξηα πξσηνβάζκηαο θαη δεπηεξνβάζκηαο εθπαίδεπζεο. Σν χςνο ηεο ζπλνιηθήο ρξεκαηνδφηεζεο είλαη 40.000.000 επξψ, ελψ νη πξάμεηο ρξεκαηνδνηνχληαη ζε πνζνζηφ 100%. Τπνινγίδεηαη φηη έλα κέζν θφζηνο παξεκβάζεσλ γηα έλα ζρνιηθφ θηίξην κεζαίνπ κεγέζνπο είλαη ηεο ηάμεο ησλ 200.000 επξψ. Η πξνζεζκία γηα ηελ ππνβνιή πξνηάζεσλ ήηαλ ε 30 ε επηεκβξίνπ 2011. Σν πξφγξακκα απηφ ήδε ηξέρεη ζε πνιινχο Γήκνπο, θαη ζε αξθεηνχο λεζησηηθνχο, νη νπνίνη βξίζθνληαη θπξίσο ζηε θάζε νξηζηηθή κειέηεο θαη δεκνπξάηεζεο ησλ έξγσλ π.ρ. Άλδξνο, χξνο- Δξκνχπνιε θ.α. Πξφζθιεζε 1.13: Παξεκβάζεηο εμνηθνλφκεζεο ελέξγεηαο ζε πθηζηάκελα δεκνηηθά θηίξηα θαη ππνδνκέο ησλ ΟΣΑ Α βαζκνχ, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ αλνηθηψλ θηηξηαθψλ ππνδνκψλ. Η παξαπάλσ πξφζθιεζε εθδφζεθε ζηηο 27/3/2012. Με απηήλ θαινχληαλ Οξγαληζκνί Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο Α βαζκνχ λα ππνβάιινπλ πξνηάζεηο πξνθεηκέλνπ λα εληαρζνχλ θαη λα ρξεκαηνδνηεζνχλ γηα παξεκβάζεηο εμνηθνλφκεζεο ελέξγεηαο ζε πθηζηάκελα δεκνηηθά θηίξηα θαη ππνδνκέο. Σν πξφγξακκα απνηειεί κηα ζπλέρεηα ηνπ πξνγξάκκαηνο «Δμνηθνλνκψ», αθνχ έρεη πνιιά θνηλά ζηνηρεία κε απηφ, κε ηε δηαθνξά φηη δελ ππάξρνπλ πιεζπζκηαθά φξηα ζηε επηιεμηκφηεηα ησλ δηθαηνχρσλ, ελψ νη θαηεγνξίεο παξεκβάζεσλ είλαη ιίγν πην πεξηνξηζκέλεο, θαη έκθαζε δίλεηαη θπξίσο ζηνλ θηηξηαθφ ηνκέα. Σν χςνο ηεο ζπλνιηθήο ρξεκαηνδφηεζεο ήηαλ 75.000.000 επξψ, ελψ νη πξάμεηο ρξεκαηνδνηνχληαλ ζε πνζνζηφ 100%. Η ηειηθή πξνζεζκία γηα ηελ ππνβνιή πξνηάζεσλ ήηαλ ε 30 ε επηεκβξίνπ 2012. Σν πξφγξακκα βξίζθεηαη ζε ηειηθφ ζηάδην ηεο δηαδηθαζίαο αμηνιφγεζεο ησλ θαθέισλ-πξνηάζεσλ. Σα απνηειέζκαηα αλακέλνληαη άκεζα. Γηδάζθσλ: ηαχξνο Γαλσηήο 20