ΔΙΑΓΩΝΙΜΑ ΠΡΟΟΜΟΙΩΗ ΣΗΝ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΑΝΑΣΟΛΙΜΟΤ Γ ΛΤΚΕΙΟΤ ΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: Α1. Το γονίδιο που δεν φέρει κωδικόνιο έναρξης και λήξης είναι αυτό που κωδικοποιεί: α) την RNA πολυμεράση. β) την πρωτεΐνη καταστολέα. γ) το trna. δ) ένα μεταγραφικό παράγοντα. Α2. Για την ανίχνευση της αλληλουχίας 5 GGACTCAAGTTTACATGCAACGTACGG 3 που περιέχεται σε γονιδιωματική βιβλιοθήκη είναι κατάλληλος ο: α) Ανιχνευτής 1: 5 -TCAACAAATG-3. β) Ανιχνευτής 2: 5 -ΤΤΤGAACTCA-3. γ) Ανιχνευτής 3: 5 -UUCAAAUGUA-3. δ) Ανιχνευτής 4: 5 -CGUACGUUGC-3 Α3 Κατά την πλήρη μεταγραφή και μετάφραση του οπερονίου της λακτόζης παράγονται: α) 1 μόριο mrna και 3 πρωτεΐνες. β) 3 μόρια mrna και 3 πρωτεΐνες. γ) 2 μόρια mrna και 4 πρωτεΐνες. δ) 4 μόρια mrna και 4 πρωτεΐνες. Α4. Στο σύμπλοκο έναρξης της πρωτεϊνοσύνθεσης δεν περιλαμβάνεται: Α. Το trna που μεταφέρει τη μεθειονίνη Β. Το mrna Γ. Η μικρή υπομονάδα του ριβοσώματος Δ. Η μεγάλη υπομονάδα του ριβοσώματος
Α5. Ο αντιγονικός καθοριστής αποτελεί τμήμα των: Α. Β λεμφοκυττάρων Β. Αντισωμάτων Γ. Αντιγόνων Δ. Υβριδωμάτων (μονάδες 25) ΘΕΜΑ Β Β1. Να γράψετε τις διαδικασίες 1 έως 7 σύμφωνα με τη διαδοχή των διαδικασιών που επιτελούνται για τη γονιδιακή θεραπεία της κυστικής ίνωσης. Διαδικασία 1. Ενσωμάτωση του φυσιολογικού αλληλόμορφου στο γενετικό υλικό του ιού-φορέα. 2. Εισαγωγή του ιού στα κύτταρα του πνεύμονα. 3. Ψεκασμός του ανασυνδυασμένου ιού στους πνεύμονες του ασθενούς με τη βοήθεια βρογχοσκοπίου. 4. Ενσωμάτωση του φυσιολογικού γονιδίου στο γονιδίωμα των κυττάρων. 5. Παραγωγή της φυσιολογικής πρωτεΐνης στα κύτταρα του οργανισμού. 6. Επιλογή κατάλληλου ιού-φορέα, ο οποίος καθίσταται αβλαβής. 7. Απομόνωση και κλωνοποίηση του φυσιολογικού αλληλόμορφου. (μονάδες 7) Β2. Να αναφέρετε τρεις περιπτώσεις μελέτης της κληρονομικότητας του ανθρώπου για τις οποίες δεν ισχύει ο 2 ος νόμος του Mendel. (μονάδες 6) Β3 Να γράψετε τα χαρακτηριστικά του συνδρόμου Klinefelter και ενός ατόμου με αλφισμό. (μονάδες 8) Β4. Κλειστή καλλιέργεια: Να γράψετε σε ποιες φάσεις της καλλιέργειας αυτής ο πληθυσμός των μικροοργανισμών παραμένει σταθερός και να εξηγήσετε σε ποιους λόγους οφείλεται αυτό. (μονάδες 4)
ΘΕΜΑ Γ Γ1. Να συμπληρώσετε σωστά τα κενά τετράγωνα του ακόλουθου πίνακα. Γονίδιο Κωδική αλυσίδα Μη κωδική αλυσίδα RNA A 15% T G 30% C 20% U (μονάδες 5) Γ2. Στο μεγάλο βραχίονα του χρωμοσώματος 9 εντοπίζεται η γενετική θέση που ελέγχει τη σύνθεση των αντιγόνων των ομάδων αίματος. Ένας άντρας έχει γονότυπο ii και η γυναίκα του I B i. Η γυναίκα αποβάλλει ένα έμβρυο πολύ νωρίς στην εγκυμοσύνη το οποίο διαπιστώνεται ότι έπασχε από τρισωμία του χρωμοσώματος 9. Αν θεωρήσετε ότι το λάθος συνέβη κατά τον σχηματισμό των γαμετών της γυναίκας, ποιος μπορεί να ήταν ο γονότυπος του εμβρύου αυτού όσον αφορά στην ομάδα αίματος; (μονάδες 6) Γ3. Σε μία τετραμελή οικογένεια καταγράψαμε τα μέλη που φέρουν τα χαρακτηριστικά Α και Β και τα σημειώσαμε στον ακόλουθο πίνακα. Χαρακτηριστικό Α Χαρακτηριστικό Β Πατέρας (Στάθης) + Μητέρα (Λίνα) + Κόρη (Κατερίνα) + Κόρη ( έσποινα) + Να υπολογίσετε την πιθανότητα το επόμενο παιδί του Στάθη και της Λίνας να εμφανίσει ταυτόχρονα και τα δύο χαρακτηριστικά. (Μονάδες 6)
Γ4. Ένα θηλυκό άτομο του φυτοπαθογόνου εντόμου Praus olae με κοντές κεραίες, διασταυρώθηκε με αρσενικό που είχε κανονικές και στην F1 γενιά παρατηρήθηκαν τα εξής αποτελέσματα: 1 θηλυκό με κοντές : 1 θηλυκό με κανονικές : 1 αρσενικό με κανονικές Άτομα της F1 με κοντές κεραίες διασταυρώθηκαν με τους κανονικούς αδερφούς τους και έδωσαν: 1 θηλυκό με κοντές : 1 θηλυκό με κανονικές : 1 αρσενικό με κανονικές. Να εξηγηθούν τα αποτελέσματα. (μονάδες 8) ΘΕΜΑ Δ Η μικρή ριβοσωμική υπομονάδα διαθέτει την ειδική αλληλουχία 5 CCUGG 3 μέσω της οποίας συνδέεται με το mrna προκειμένου να ξεκινήσει η πρωτεϊνοσύνθεση. Το rrna της μικρής ριβοσωμικής υπομονάδας κωδικοποιείται από το γονίδιο: C T A C G G C C T A A A A G G A C C G A T A A T C C G G A T G C C G G A T T T T C C T G G C T A T T A G G C Δ1. Να εξηγήσετε ποια από τις αλυσίδες είναι η κωδική και ποια η μη κωδική και να σημειώσετε τα 5 και 3 άκρα. Μονάδες 4 Δ2. Να γράψετε την αλληλουχία των βάσεων του rrna που προκύπτει από τη μεταγραφή του παραπάνω γονιδίου και να αιτιολογήσετε την απάντηση σας. Μονάδες 4 Το γονίδιο που ακολουθεί απομονώθηκε από προκαρυωτικό κύτταρο, μεταγράφεται σε mrna και μεταφράζεται σε πεπτιδική αλυσίδα από ριβόσωμα το οποίο διαθέτει την παραπάνω μικρή υπομονάδα. T T G C A T G T T A A T C C G C A C C T A A C A T C C T G G T T C A A C G T A C A A T T A G G C G T G G A T T G T A G G A C C A A G Δ3. Να εξηγήσετε ποια από τις δύο αλυσίδες είναι η κωδική και να σημειώσετε τα 5 και 3 άκρα τους. Μονάδες 6 Δ4. Να εξηγήσετε σε ποιο άκρο βρίσκεται ο υποκινητής του γονιδίου. Μονάδες 2
Δ5. Να γράψετε τα αντικωδικόνια των trna με την σειρά που συμμετέχουν στη μετάφραση. (μονάδες 4) Δ6. Τα γονίδια που κωδικοποιούν rrna αποτελούν αλληλουχίες του γονιδιώματος των οργανισμών που μεταγράφονται αλλά δεν μεταφράζονται. Να αναφέρετε ποια άλλα τμήματα του γονιδιώματος των ευκαρυωτικών κυττάρων μεταγράφονται αλλά δεν μεταφράζονται. (μονάδες 5)