ΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

Transcript

1 ΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ Θέμα 1 ο : Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση: 1. Το σύμπλοκο έναρξης της πρωτεϊνοσύνθεσης δεν περιλαμβάνει α. το mrna β. τη μεγάλη ριβοσωμική υπομονάδα γ. το trna που μεταφέρει τη μεθειονίνη δ. τη μικρή ριβοσωμική υπομονάδα Κυριακή 4 Μαρτίου Η μελαγχρωματική ξηροδερμία οφείλεται σε μη σωστή λειτουργία α. της RNA πολυμεράσης β. της DNA πολυμεράσης γ. των επιδιορθωτικών ενζύμων δ. ενός ενζύμου που συμμετέχει στη σύνθεση της μελανίνης 3. Οι μύκητες της αρτοβιομηχανίας είναι α. υποχρεωτικά αερόβιοι μικροοργανισμοί β. υποχρεωτικά αναερόβιοι μικροοργανισμοί γ. προαιρετικά αερόβιοι μικροοργανισμοί δ. προαιρετικά αναερόβιοι μικροοργανισμοί 4. Το πρώτο φυτό που τροποποιήθηκε ώστε να παράγει την τοξίνη του βακτηρίου Bacillus thuringiensis ήταν α. η σόγια β. ο καπνός γ. η ελαιοκράμβη δ. το καλαμπόκι

2 5. Η πιο επιτυχημένη παραγωγή φαρμακευτικής πρωτεΐνης από διαγονιδιακά ζώα είναι η παραγωγή α. ανθρώπινης ινσουλίνης από βοοειδή β. ανθρώπινης ινσουλίνης από πρόβατα γ. ανθρώπινης α 1 -αντιθρυψίνης από βοοειδή δ. ανθρώπινης α 1 -αντιθρυψίνης από πρόβατα Θέμα 2 ο : Να απαντήσετε στις ερωτήσεις: 1. Τι είναι οι ιντερφερόνες και ποιος ο ρόλος τους; Ποια τα στάδια παραγωγής μιας ανθρώπινης ιντερφερόνης από βακτήρια; (10 μονάδες) 2. Σε τι μας βοηθά η διάγνωση των γενετικών ασθενειών; () 3. Τι εννοούμε με τον όρο ζύμωση και πως εφαρμόζεται αυτή σε βιομηχανική κλίμακα; () 4. Ποια τα στάδια οργάνωσης του γενετικού υλικού στα ευκαρυωτικά κύτταρα; (5 μονάδες) Θέμα 3 ο : Να απαντήσετε στις ερωτήσεις: 1. Πως παράγονται στο εργαστήριο μεγάλες ποσότητες μονοκλωνικών αντισωμάτων; () 2. Κατά τον προγεννητικό έλεγχο την 13 η εβδομάδα κύησης διαπιστώθηκε ότι το έμβρυο εμφανίζει το σύνδρομο Cri- du-chat και φέρει και αναστροφή στο μικρό βραχίονα του 6 ου χρωμοσώματος. i)ποιες διαδικασίες ακολουθήθηκαν για τη διάγνωση; (8 μονάδες) ii) Τι είδους αλλαγές είναι αυτές που παρατηρήθηκαν; (3 μονάδες) 3. Πως αντιμετωπίζεται η κυστική ίνωση με γονιδιακή θεραπεία; () Ποιες οι προϋποθέσεις για την εφαρμογή της γονιδιακής θεραπείας σε ασθενείς; (4 μονάδες) Θέμα 4 ο : Να λυθούν οι ασκήσεις: 1. Από τη διασταύρωση ατόμων Drosophila με κόκκινα μάτια και καφέ σώμα προέκυψαν 236 θηλυκά άτομα με κόκκινα μάτια και καφέ σώμα, 124 αρσενικά άτομα με κόκκινα μάτια και καφέ σώμα, 118 αρσενικά με λευκά μάτια και καφέ σώμα, 80 θηλυκά με κόκκινα μάτια και μαύρο σώμα, 41 αρσενικά με κόκκινα μάτια και μαύρο σώμα και 37 αρσενικά με λευκά μάτια και μαύρο σώμα. Να βρείτε πως κληρονομούνται τα παραπάνω χαρακτηριστικά και να κάνετε τη διασταύρωση. (13 μονάδες)

3 2. Ένα γονίδιο έχει μήκος 8414 ζεύγη βάσεων και είναι υπεύθυνο για δημιουργία πρωτεΐνης 1686 αμινοξέων. Το πρόδρομο mrna περιλαμβάνει τις 5 και 3 αμετάφραστες περιοχές με μήκος 746 και 499 νουκλεοτίδια αντίστοιχα και ένα εσώνιο μήκους 1212 βάσεων. Να βρείτε αν στο γονίδιο υπάρχει και δεύτερο εσώνιο. (12 μονάδες) Καλή επιτυχία!!!

4 ΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ Κυριακή 4 Μαρτίου 2012 Θέμα 1 ο: Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση: 1. Μια μέθοδος παραγωγής της ινσουλίνης με την τεχνολογία του ανασυνδυασμένου DNA είναι: α. από μετασχηματισμένα βακτήρια β. από εκχύλιση παγκρέατος χοίρων ή βοοειδών γ. από εκχύλιση παγκρέατος πτωμάτων δ. όλα τα προηγούμενα αληθεύουν. 2. Η ποσότητα του γενετικού υλικού στα κύτταρα ενός οργανισμού εξαρτάται από α. το είδος του οργανισμού β. τη φάση του κυτταρικού κύκλου γ. την ηλικία του οργανισμού δ. τα α και β 3. Η μελαχρωματική ξηροδερμία οφείλεται α. στην απουσία λειτουργικότητας ογκοκατασταλτικών γονιδίων β. στη μετατροπή πρωτο-ογκογονιδίων σε ογκογονίδια γ. σε μεταλλάξεις των γονιδίων που κωδικοποιούν τα επιδιορθωτικά ένζυμα δ. στην έκθεση των ατόμων στην ηλιακή ακτινοβολία 4. Ζύμωση ονομάζεται: α. κάθε διαδικασία αερόβιας ή αναερόβιας αναπνοής β. κάθε διαδικασία ανάπτυξης μικροοργανισμών σε στερεό θρεπτικό μέσο γ. κάθε διαδικασία ανάπτυξης μικροοργανισμών σε υγρό θρεπτικό μέσο δ. η παρασκευή κάθε τύπου ζύμης 5. Η DNA δεσμάση: α. συνδέει τα κομμάτια της ασυνεχούς αλυσίδας β. συνδέει τις συμπληρωματικές αλυσίδες με δεσμούς υδρογόνου γ. συνδέει όλα τα κομμάτια που προκύπτουν από τις διάφορες θέσεις έναρξης της αντιγραφής

5 δ. το α και το γ Θέμα 2 ο : 1. α) Σε αλυσίδα γονιδίου ενός κυττάρου παρατηρήθηκε αλλαγή του κωδικονίου 5 ATG 3 σε 5 ATC 3. Σε ποιά κατηγορία μεταλλάξεων ανήκει η αλλαγή αυτή; Να περιγράψετε τις πιθανές συνέπειες αυτής της μετάλλαξης στη σύνθεση της πολυπεπτιδικής αλυσίδας που παράγεται από την έκφραση ( μεταγραφή και μετάφραση) του εν λόγω γονιδίου. ίνεται ότι το κωδικόνιο 5 AUC 3 μεταφράζεται σε ισολευκίνη, ενώ τα κωδικόνια 5 CAU 3 και 5 GAU 3 μεταφράζονται σε ιστιδίνη και ασπαρτικό οξύ αντίστοιχα. β) Ορισμένες γονιδιακές μεταλλάξεις επιφέρουν παντελή έλλειψη της πρωτεϊνης που παράγει ένα γονίδιο. Σε ποιά σημεία του γονιδιώματος των ευκαρυωτικών κυττάρων είναι δυνατόν να συμβούν μεταλλάξεις που οδηγούν σε ανικανότητα σύνθεσης της παραγόμενης πρωτεϊνης; 2. Τί ονομάζουμε χρόνο διπλασιασμού ενός μικροοργανισμου; Από ποιούς παράγοντες επηρεάζεται ;Εξηγείστε. Θέμα 3 ο : 1. α) Μια χρωμοσωμική ανωμαλία αποτελεί το σύνδρομο triplo X (ΧΧΧ). Να γράψετε τους πιθανούς μηχανισμούς δημιουργίας ατόμου με τρισωμία ΧΧΧ και μερική αχρωματοψία στο κόκκινο και το πράσινο από πατέρα με την εν λόγω αχρωματοψία και μητέρα φορέα της ασθένειας. β) Να περιγράψετε τη διαδικασία διενέργειας προγεννητικού ελέγχου σε έγκυο μητέρα στην 11η εβδομάδα κύησης για το σύνδρομο αυτό. 2. α) Ποιές είναι οι χαρακτηριστικές μορφές του γενετικού υλικού των ευκαρυωτικών οργανισμών; β) Πόσα μόρια DNA, πόσα κεντρομερίδια, πόσοι βραχίονες, πόσες χρωματίδες και πόσα ζεύγη βάσεων υπάρχουν σε: Ι) ένα σωματικό κύτταρο του ανθρώπου στην αρχή της μεσόφασης, ΙΙ) ένα σωματικό ανθρώπινο κύτταρο στη μετάφαση και ΙΙΙ) έναν ανθρώπινο γαμέτη. Θέμα 4 ο : Στο γονιδίωμα ενός ανώτερου ευκαρυωτικού οργανισμού εντοπίζεται ένα γονίδιο που κωδικοποιεί πρωτεϊνη με φαρμακευτικές εφαρμογές. Το γονίδιο απομονώνεται από τον οργανισμό και στη συνέχεια κλωνοποιείται.

6 α) Για ποιούς λόγους πραγματοποιείται η κλωνοποίηση των γονιδίων των οργανισμών; Με ποιούς τρόπους είναι σήμερα εφικτή η κλωνοποίηση αλληλουχιών του DNA των οργανισμών; β) Να περιγράψετε τη μέθοδο με την οποία είναι εφικτή η κλωνοποίηση του συγκεκριμένου γονιδίου με σκοπό την παραγωγή της φαρμακευτικής πρωτεϊνης από βακτήρια. Να περιγράψετε το ρόλο του καθενός από τα ένζυμα που χρησιμοποιούνται στη διαδικασία αυτή. γ) Σε ποιούς λόγους οφείλεται η δυνατότητα παραγωγής των φαρμακευτικών πρωτεϊνών ανώτερων οργανισμών σε βακτήρια; δ) Ένας ανιχνευτής υβριδοποιεί την κωδική αλυσίδα του γονιδίου της εν λόγω πρωτεϊνης. Από 100 βακτήρια που το καθένα περιέχει 10 ανασυνδυασμένα πλασμίδια με το συγκεκριμένο γονίδιο απομονώθηκε το πλήρες γενετικό τους υλικό και μετά την αποδιάταξή του, προστέθηκαν σ' αυτό 2000 μόρια του ανιχνευτή. Πόσα μόρια του ανιχνευτή θα συνδεθούν με τις αλυσίδες που προέκυψαν από την αποδιάταξη; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. Καλή επιτυχία!!!

7 ΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ Θέμα 1 ο : ευτέρα 5 Μαρτίου 2012 Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση: 1. Μια μέθοδος παραγωγής της ινσουλίνης με την τεχνολογία του ανασυνδυασμένου DNA είναι: α. από μετασχηματισμένα βακτήρια β. από εκχύλιση παγκρέατος χοίρων ή βοοειδών γ. από εκχύλιση παγκρέατος πτωμάτων δ. όλα τα προηγούμενα αληθεύουν. 2. Τα υβριδώματα είναι ένας τρόπος: α. να διατηρούνται σε καλλιέργεια κύτταρα που παράγουν αντισώματα β. να εξουδετερώνουν τα καρκινικά κύτταρα γ. να παράγουν ινσουλίνη και ιντερφερόνες δ. να εξυπηρετούνται όλα τα προηγούμενα. 3. Ένα είδος μονοκλωνικών αντισωμάτων: α. αναγνωρίζει τον ίδιο αντιγονικό καθοριστή β. παράγεται από μια ομάδα ομοίων β-λεμφοκυττάρων γ. παράγεται όταν ο οργανισμός μολυνθεί από συγκεκριμένο αντιγόνο δ. όλα τα προηγούμενα αληθεύουν. 4. Ζύμωση ονομάζεται : α. κάθε διαδικασία αερόβιας ή αναερόβιας αναπνοής β. κάθε διαδικασία ανάπτυξης μικροοργανισμών σε στερεό θρεπτικό μέσο γ. κάθε διαδικασία ανάπτυξης μικροοργανισμών σε υγρό θρεπτικό μέσο δ. η παρασκευή κάθε τύπου ζύμης 5. Η DNA δεσμάση: α. συνδέει τα κομμάτια της ασυνεχούς αλυσίδας β. συνδέει τις συμπληρωματικές αλυσίδες με δεσμούς υδρογόνου γ. συνδέει όλα τα κομμάτια που προκύπτουν από τις διάφορες θέσεις έναρξης της αντιγραφής

8 δ. το α και το γ Θέμα 2 ο : 1. α) Σε αλυσίδα γονιδίου ενός κυττάρου παρατηρήθηκε αλλαγή του κωδικονίου 5 ATG 3 σε 5 ATC 3. Σε ποιά κατηγορία μεταλλάξεων ανήκει η αλλαγή αυτή; Να περιγράψετε τις πιθανές συνέπειες αυτής της μετάλλαξης στη σύνθεση της πολυπεπτιδικής αλυσίδας που παράγεται από την έκφραση ( μεταγραφή και μετάφραση) του εν λόγω γονιδίου. ίνεται ότι το κωδικόνιο 5 AUC 3 μεταφράζεται σε ισολευκίνη, ενώ τα κωδικόνια 5 CAU 3 και 5 GAU 3 μεταφράζονται σε ιστιδίνη και ασπαρτικό οξύ αντίστοιχα. β) Ορισμένες γονιδιακές μεταλλάξεις επιφέρουν παντελή έλλειψη της πρωτεϊνης που παράγει ένα γονίδιο. Σε ποιά σημεία του γονιδιώματος των ευκαρυωτικών κυττάρων είναι δυνατόν να συμβούν μεταλλάξεις που οδηγούν σε ανικανότητα σύνθεσης της παραγόμενης πρωτεϊνης; 2. Πώς παράγονται τα μονοκλωνικά αντισώματα; Πώς χρησιμοποιούνται ως θεραπευτικά μέσα; Θέμα 3 ο : 1. α) Μια χρωμοσωμική ανωμαλία αποτελεί το σύνδρομο triplo X (ΧΧΧ). Να γράψετε τους πιθανούς μηχανισμούς δημιουργίας ατόμου με τρισωμία ΧΧΧ και μερική αχρωματοψία στο κόκκινο και το πράσινο από πατέρα με την εν λόγω αχρωματοψία και μητέρα φορέα της ασθένειας. β) Να περιγράψετε τη διαδικασία διενέργειας προγεννητικού ελέγχου σε έγκυο μητέρα στην 11η εβδομάδα κύησης για το σύνδρομο αυτό. 2. α) Ποιές είναι οι χαρακτηριστικές μορφές του γενετικού υλικού των ευκαρυωτικών οργανισμών; β) Πόσα μόρια DNA, πόσα κεντρομερίδια, πόσοι βραχίονες, πόσες χρωματίδες και πόσα ζεύγη βάσεων υπάρχουν σε: Ι) ένα σωματικό κύτταρο του ανθρώπου στην αρχή της μεσόφασης, ΙΙ) ένα σωματικό ανθρώπινο κύτταρο στη μετάφαση και ΙΙΙ) έναν ανθρώπινο γαμέτη Θέμα 4 ο : Στο γονιδίωμα ενός ανώτερου ευκαρυωτικού οργανισμού εντοπίζεται ένα γονίδιο που κωδικοποιεί πρωτεϊνη με φαρμακευτικές εφαρμογές. Το γονίδιο απομονώνεται από τον οργανισμό και στη συνέχεια κλωνοποιείται.

9 α) Για ποιούς λόγους πραγματοποιείται η κλωνοποίηση των γονιδίων των οργανισμών; Με ποιούς τρόπους είναι σήμερα εφικτή η κλωνοποίηση αλληλουχιών του DNA των οργανισμών; β) Να περιγράψετε τη μέθοδο με την οποία είναι εφικτή η κλωνοποίηση του συγκεκριμένου γονιδίου με σκοπό την παραγωγή της φαρμακευτικής πρωτεϊνης από βακτήρια. Να περιγράψετε το ρόλο του καθενός από τα ένζυμα που χρησιμοποιούνται στη διαδικασία αυτή. γ) Σε ποιούς λόγους οφείλεται η δυνατότητα παραγωγής των φαρμακευτικών πρωτεϊνών ανώτερων οργανισμών σε βακτήρια; δ) Ένας ανιχνευτής υβριδοποιεί την κωδική αλυσίδα του γονιδίου της εν λόγω πρωτεΐνης. Από 100 βακτήρια που το καθένα περιέχει 10 ανασυνδυασμένα πλασμίδια με το συγκεκριμένο γονίδιο απομονώθηκε το πλήρες γενετικό τους υλικό και μετά την αποδιάταξή του, προστέθηκαν σ' αυτό 2000 μόρια του ανιχνευτή. Πόσα μόρια του ανιχνευτή θα συνδεθούν με τις αλυσίδες που προέκυψαν από την αποδιάταξη; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. Καλή επιτυχία!!!