ΘΕΜΑΤΑ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΗ ΥΛΗ: ΚΕΦ 1-2-4 03/12/2017 ΘΕΜΑ A Α. Να επιλέξετε την ορθή πρόταση στα παρακάτω: Α1. Βασική μονάδα οργάνωσης της χρωματίνης αποτελεί το α. νουκλεοτίδιο β. πολύσωμα γ. νουκλεόσωμα δ. κεντρομερίδιο A2. Οι αλληλουχίες λήξης της μεταγραφής : α. επιτρέπουν την απελευθέρωση του μεταγραφόμενου RNA β. εμποδίζουν το trna να ενωθεί με το αντικωδικόνιο του στο αντίστοιχο κωδικόνιο του mrna γ. σταματούν την ενζυμική δράση της DNA πολυμεράσης δ. σταματούν τη διαδικασία της μεταγραφής στους ευκαρυωτικούς στο τελευταίο εσώνιο Α3. Κατά την μεταγραφή παράγεται α. mrna β. ένα από τα 4 είδη RNA γ. DNA δ. πολυπεπτιδικές αλυσίδες Α4. Το γενετικό υλικό των ευκαρυωτικών κυττάρων α. αποτελείται από πολλά ισομεγέθη ευθύγραμμα μόρια β. πακετάρεται με τη βοήθεια σακχάρων και πρωτεϊνών για να σχηματίσει ινίδια χρωματίνης γ. βρίσκεται κυρίως στον πυρήνα αλλά και στα μιτοχόνδρια και στους χλωροπλάστες δ. έχει περίπου το ίδιο μήκος με το γενετικό υλικό των βακτηρίων Φροντιστήρια ΣΥΣΤΗΜΑ Σελίδα 1
Α5. Κατά την πλήρη μεταγραφή και μετάφραση του οπερονίου της λακτόζης παράγονται α. 1 μόριο mrna και 3 πολυπεπτιδικές αλυσίδες β. 3 μόρια mrna και 3 πολυπεπτιδικές αλυσίδες γ. 2 μόρια mrna και 4 πολυπεπτιδικές αλυσίδες δ. 4 μόρια mrna και 4 πολυπεπτιδικές αλυσίδες. ΘΕΜΑ B Να απαντήσετε στις παρακάτω ερωτήσεις: Β1. Ποια πρέπει να είναι τα χαρακτηριστικά ενός φορέα κλωνοποίησης; Μονάδες 8 Β2. Απο μία γονιδιωματική βιβλιοθήκη επιλέγεται ο βακτηριακός κλώνος ενός ευκαρυωτικού γονιδίου. Ο κλώνος καλλιεργείται σε κατάλληλες συνθήκες και εξασφαλίζεται η έκφραση του γονιδίου. Παρ όλα αυτά δεν ανιχνεύεται στο μέσο καλλιέργειας η λειτουργικη μορφή της πρωτεϊνης που κωδικοποιεί το παραπάνω γονίδιο. Πώς εξηγείται αυτο το γεγονός; Β3. Ποιο είναι το μοντέλο της διπλής έλικας του DNA; ΘΕΜΑ Γ Μονάδες 8 Μονάδες 9 Γ1.Να αντιστοιχίσετε τις φράσεις της πρώτης στήλης με τις φράσεις της δεύτερης στήλης Α Β Γ Δ Ε Σχηματίζουν σύμπλοκο Στους ευκαρυωτικούς οργανισμούς υπάρχουν 4 είδη ενώ στους προκαρυωτικούς 3 είδη Είναι το πρώτο κωδικόνιο που μεταφράζεται σ' όλους τους οργανισμούς Στην μεγάλη υπομονάδα του ριβοσώματος υπάρχουν θέσεις εισδοχής του trna Βασίζονται στη συμπληρωματικότητα μεταξύ των αζωτούχων βάσεων 1 Σχεδόν καθολικός 2 Διαδικασίες αντιγραφής, μεταγραφής και μετάφρασης 3 5'ATG--------TAG 3' 4 3' TAC--------ATC 5' 5 UAC 6 Πολύσωμα 7 RNA 8 AUG 9 mrna με ριβοσώματα 10 Δεσμοί υδρογόνου 11 2 Φροντιστήρια ΣΥΣΤΗΜΑ Σελίδα 2
ΣΤ Ζ Η Στην αρχή της πρωτεινοσύνθεσης γίνεται πρόσδεση του mrna με το rrna της μικρής υπομονάδας του ριβοσώματος Αντικωδικόνιο του κωδικονίου της μεθειονίνης Το mrna από οποιοδήποτε οργανισμό μπορεί να μεταφραστεί σε εκχυλίσματα φυτικών, ζωικών ή βακτηριακών κυττάρων in vitro και παράγει την ίδια πρωτεΐνη Θ 5' AUG...UAG 3' Ι Σύμπλεγμα ριβοσωμάτων με mrna Μονάδες 10 Γ2. Να ταξινομήσεις τα παρακάτω με κριτήριο τον αριθμό των νουκλεοτιδίων που περιέχουν ξεκινώντας από το μικρότερο : πρόδρομο mrna, ώριμο mrna, ευκαρυωτικό γονίδιο, εσώνιο, κωδικόνιο, μεταφασικό χρωμόσωμα, αδελφή χρωματίδα Να αιτιολογήσεις την απάντηση σου Γ3. Αν δύο μόρια DNA έχουν την αλληλουχία βάσεων που δίνεται παρακάτω να εξηγήσετε ποιο από τα δύο θα αποδιαταχθεί πιο εύκολα. Να αιτιολογήσεις την απάντηση σου A μόριο 1. TTACATGTCAATGAA AATGTACAGTTACTT Β μόριο 2. CACGGCGCCATCACG GTGCCGCGGTAGTGC ΘΕΜΑ Δ Δ1. Το ακόλουθο τμήμα DNA περιέχει ένα συνεχές γονίδιο του ανθρώπου και πριν από αυτό έναν υποκινητή που επιτρέπει τη μεταγραφή του γονιδίου στο βακτήριο E.coli To γονίδιο φέρει την Φροντιστήρια ΣΥΣΤΗΜΑ Σελίδα 3
πληροφορία για την πρωτεΐνη Α. Το πλασμίδιο της εικόνας περιέχει θέση έναρξης αντιγραφής, γονίδιο ανθεκτικότητας στη στρεπτομυκίνη, γονίδιο ανθεκτικότητας στην αμπικιλίνη και το γονίδιο lacz που έχει ως απότελεσμα, σε κατάλληλο θρεπτικό υλικό, ολόκληρη η αποικία να σχηματαίζεται μπλε. Να εξηγήσες ποια περιοριστική ενδονουκλεάση θα χρησιμοποιήσεις για να κατασκευάσεις αλλά και να απομονώσεις εύκολα κλώνους βακτηρίων που είναι σε θέση να παράγουν την ανθρώπινη πρωτεΐνη. Μονάδες 13 Δ2. Πεπτίδιο το οποίο παράγεται σε ευκαρυωτικό κύτταρο αποτελείται αό 100 αμινοξέα. Στην κωδική αλυσίδα του γονιδίου το οποίο είναι υπεύθυνο για τη σύνθεση του περιέχονται 600 νουκλεοτίδια με τη βάση κυτοσίνη. Το γονίδιο περιέχει 4 εσώνια που αποτελούν το 60% του συνολικού του μήκους. Το ποσοστό των νουκλεοτιδίων με τη βάση θυμίνη στο γονίδιο είναι 20%, ενώ οι δεσμοί υδρογόνου που αναπτύσσονται μεταξύ των βάσεων του είναι 6500. Να υπολογίσεις: α. Τον αριθμό των νουκλεοτιδίων τα οποία περιέχουν κυτοσίνη στη μη κωδικη αλύσιδα του γονιδίου. Φροντιστήρια ΣΥΣΤΗΜΑ Σελίδα 4
β. Τον αριθμό των φωσφοδιεστερικών δεσμών που σπάζουν και αυτών οπυ δημιουργούνται κατά την ωρίμανση. γ. Τον αριθμό των φωσφοδιεστερικών δεσμών που περιέχονται στα εσώνια που απομακρύνονται από το πρόδρομο mrna δ. Τον αριθμό των νουκλεοτιδίων που υπάρχουν συνολικά στις 5 και 3 αμετάφραστες περιοχές. Μονάδες 12 Καλή Επιτυχία!! ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΤΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΘΗΚΑΝ ΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: Λιουλιάκη Ελένη Στάγκος Σταύρος Φροντιστήρια ΣΥΣΤΗΜΑ Σελίδα 5