Νοτιοανατολική Ασία Η ΕΕ δημιουργεί στενότερους δεσμούς με τις χώρες της Νότιας Ασίας και προωθεί την περιφερειακή ολοκλήρωση με τον Σύνδεσμο Κρατών της Νοτιοανατολικής Ασίας (ASEAN). Η ΕΕ αποτελεί ισχυρό οικονομικό παράγοντα στη Νοτιοανατολική Ασία και σημαντικό χορηγό αναπτυξιακής στήριξης και βοήθειας, ενώ ταυτόχρονα εργάζεται για την προώθηση της οικοδόμησης θεσμών, της δημοκρατίας, της χρηστής διακυβέρνησης και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Από τον Αύγουστο του 2017, η ΕΕ παρέχει σημαντική ανθρωπιστική βοήθεια σε περίπου 655 000 πρόσφυγες Ροχίνγκια. Το παρόν ενημερωτικό δελτίο περιγράφει την περιοχή της Νοτιοανατολικής Ασίας. Βλέπε επίσης τα ενημερωτικά δελτία για τη Νότια Ασία (5.6.7) και την Ανατολική Ασία (5.6.8). Νομική βάση Τίτλος V (εξωτερική δράση της ΕΕ) της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ) Άρθρα 206-207 (εμπόριο) και 216-219 (διεθνείς συμφωνίες) της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) Συμφωνίες εταιρικής σχέσης και συνεργασίας (διμερείς σχέσεις). Νοτιοανατολική Ασία Α. Σύνδεσμος Κρατών της Νοτιοανατολικής Ασίας (ASEAN) Στην πρώτη διάσκεψη κορυφής του ASEAN, η οποία πραγματοποιήθηκε τον Φεβρουάριο του 1976 στο Μπαλί, συμμετείχαν η Ινδονησία, η Μαλαισία, οι Φιλιππίνες, η Σινγκαπούρη και η Ταϊλάνδη, καθώς και το Μπρουνέι, το Βιετνάμ, το Λάος, η Καμπότζη και η Μιανμάρ. Ο ASEAN ακολουθεί αυστηρή πολιτική μη παρέμβασης στα εσωτερικά ζητήματα των μελών του. Η 31η διάσκεψη κορυφής του ASEAN, η οποία πραγματοποιήθηκε στη Μανίλα στις 13 και 14 Νοεμβρίου 2017, σηματοδότησε την 50ή επέτειο της ίδρυσης του ASEAN. Αυτό συνέπεσε με την εορταστική διάσκεψη κορυφής για την 40ή επέτειο της σύναψης σχέσεων μεταξύ του ASEAN και της ΕΕ. Αμφότερα τα μέρη επανέλαβαν την υποστήριξή τους για τις προσπάθειες που καταβάλλει το κάθε ένα από αυτά για την περιφερειακή ολοκλήρωση και την οικοδόμησης κοινότητας. Η ανάπτυξη της περιφερειακής ολοκλήρωσης της Ασίας είναι ζήτημα στρατηγικού συμφέροντος για την ΕΕ. Η ΕΕ και μεμονωμένα κράτη μέλη του ASEAN επιδιώκουν τη σύναψη Συμφωνιών Εταιρικής Σχέσης και Συνεργασίας (ΣΕΣΣ). Η ΕΕ είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος εταίρος του ASEAN, με μερίδιο 13% των συνολικών παγκόσμιων εμπορικών συναλλαγών του ASEAN. Ο ASEAN είναι ο τρίτος μεγαλύτερος εταίρος της ΕΕ εκτός Ευρώπης (μετά τις ΗΠΑ και την Κίνα). Οι διαπραγματεύσεις για τη σύναψη ΣΕΣ ΕΕ-ASEAN σε διαπεριφερειακή βάση, η οποία είναι ο τελικός στόχος της ΕΕ, αναζωογονήθηκαν τον Μάρτιο του 2017. Οι διμερείς εμπορικές συναλλαγές μεταξύ ΕΕ και ASEAN ανήλθαν σε 208 δισεκατομμύρια ευρώ το 2016 Θεματολογικά δελτία για την Ευρωπαϊκή Ένωση - 2018 1
και η ΕΕ παρέμεινε η μεγαλύτερη εξωτερική πηγή κεφαλαίων άμεσων ξένων επενδύσεων στον ASEAN το 2015, τα οποία ανήλθαν σε 23,3 δισεκατομμύρια ευρώ. Β. Ευρωασιατική σύνοδος (ASEM) Η ευρωασιατική σύνοδος (ASEM) αποτελεί βασικό βήμα διαλόγου μεταξύ της ΕΕ και της Ασίας. Ο κύριος σκοπός της είναι να τονωθεί ο πολιτικός διάλογος, να ενισχυθεί η οικονομική συνεργασία και να προωθηθούν οι δεσμοί μεταξύ των λαών. Ο μηχανισμός συνεργασίας της ASEM επικεντρώνεται στη συνδεσιμότητα, το εμπόριο και τις επενδύσεις, τη μετανάστευση και την κλιματική αλλαγή, αλλά και τις ευρείες προκλήσεις ασφαλείας, όπως είναι η καταπολέμηση της τρομοκρατίας, η ασφάλεια στη θάλασσα και τα ζητήματα που αφορούν τον κυβερνοχώρο. Φέρνει σε επαφή 53 εταίρους από όλη την Ευρώπη και την Ασία που αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 60% του παγκόσμιου ΑΕΠ και πάνω από το 60% του παγκόσμιου πληθυσμού. Πέρα από συναντήσεις σε κυβερνητικό επίπεδο, η ASEM φέρνει επίσης σε επαφή βουλευτές, τον επιχειρηματικό τομέα, την κοινωνία των πολιτών, την ακαδημαϊκή κοινότητα και τα μέσα ενημέρωσης. Η 13η σύνοδος των Υπουργών Εξωτερικών της ASEM έλαβε χώρα στις 21 και 22 Νοεμβρίου 2017 στη Μιανμάρ. Οι εταίροι της ASEM συζήτησαν για την ασφάλεια, την τρομοκρατία, την κλιματική αλλαγή και τη μετανάστευση, καθώς και για την κατάσταση των Ροχίνγκια στην πολιτεία Ρακίν. Γ. Ινδονησία Η Ινδονησία, μέλος της G20, η τρίτη μεγαλύτερη δημοκρατία στον κόσμο και η μεγαλύτερη δημοκρατία με μουσουλμανική πλειοψηφία, είναι ολοένα και πιο βασικός εταίρος για την ΕΕ. Για το 2019 έχουν προγραμματιστεί προεδρικές και βουλευτικές εκλογές που θα διοργανωθούν για πρώτη φορά ταυτόχρονα. Ο Πρόεδρος Joko Widodo θα θέσει υποψηφιότητα για επανεκλογή. Η οικονομία υποστηρίζεται σε μεγάλο βαθμό από έναν ισχυρό ιδιωτικό τομέα. Το ΑΕΠ της Ινδονησίας αναμένεται να αυξηθεί κατά περίπου 5 % την περίοδο 2018-2022. Η συνεργασία ΕΕ-Ινδονησίας βασίζεται στη Συμφωνία Εταιρικής Σχέσης και Συνεργασίας του 2014. Κατά τον τρίτο γύρο των συζητήσεων για μια ολοκληρωμένη συμφωνία ελευθέρων συναλλαγών ΕΕ- Ινδονησίας, που έλαβε χώρα στα τέλη Σεπτεμβρίου 2017, πραγματοποιήθηκε μια μετάβαση στη διαπραγματεύσεων βάσει κειμένου σχετικά με το εμπόριο αγαθών και υπηρεσιών, τις επενδύσεις, τις δημόσιες συμβάσεις, τις κρατικές επιχειρήσεις και τα τεχνικά εμπόδια στο εμπόριο. Η ΕΕ είναι ο τέταρτος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Ινδονησίας, με εμπόριο συνολικής αξίας 25 δισεκατομμυρίων ευρώ (το 2016). Η Ινδονησία ήταν ο δεύτερος προορισμός για τις επενδύσεις της ΕΕ στην περιοχή, που ανέρχονται σε 30,6 δισεκατομμύρια ευρώ (το 2015). Η δεύτερη συνεδρίαση της μεικτής επιτροπής ΕΕ-Ινδονησίας στο πλαίσιο της Συμφωνίας Εταιρικής Σχέσης και Συνεργασίας ΕΕ-Ινδονησίας διεξήχθη στις 6 Δεκεμβρίου 2017, και αμφότερες οι πλευρές υπογράμμισαν ότι είναι σημαντικό να ενισχυθεί ο διάλογος σχετικά με την ανάπτυξη της βιωσιμότητας της παραγωγής φοινικέλαιου. Ο διάλογος για τα ανθρώπινα δικαιώματα αναμένεται να διεξαχθεί στις αρχές του 2018 στην Ινδονησία. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει εγκρίνει ψηφίσματα, όπως αυτό του Ιουνίου 2017, τα οποία θίγουν ζητήματα που σχετίζονται με τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις επιθέσεις εις βάρος θρησκευτικών μειονοτήτων. Δ. Μιανμάρ Η ΕΕ έχει υπάρξει ενεργός εταίρος της Μιανμάρ κατά τη μετάβασή της στη δημοκρατία, και στην πρώτη γραμμή επανασύνδεσης της διεθνούς κοινότητας με τη Μιανμάρ, αφότου αυτή ξεκίνησε να αποκαθιστά εκ νέου τη δημοκρατία και να ανοίγεται προς τον κόσμο. Δεν υπάρχει επίσημη συμφωνία πλαίσιο λόγω των δεκαετιών διεθνούς απομόνωσης και κυρώσεων (που Θεματολογικά δελτία για την Ευρωπαϊκή Ένωση - 2018 2
άρθηκαν από την ΕΕ το 2013, εκτός από όσες αφορούν τα όπλα). Το 2016, το Συμβούλιο ενέκρινε στρατηγική για τις σχέσεις με τη Μιανμάρ. Μετά τις εκλογές του 2015, τις οποίες παρακολούθησε η ΕΕ με τη συμμετοχή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, έχει σημειωθεί πρόοδος στις δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις. Η Aung San Suu Kyi ανέλαβε καθήκοντα κρατικού συμβούλου, Υπουργού Εξωτερικών και Υπουργού παρά τω Προέδρω, τα οποία της παρέχουν ουσιαστική εκτελεστική εξουσία. Το Σύνταγμα της Μιανμάρ, το οποίο συνέταξε η στρατιωτική κυβέρνηση το 2008, περιορίζει τις δράσεις της νέας κυβέρνησης. Η Μιανμάρ πλήττεται ακόμα από τον εμφύλιο πόλεμο που ξεκίνησε το 1948. Τον Οκτώβριο του 2015 συμφωνήθηκε εκεχειρία, την οποία όμως δεν υπέγραψαν ορισμένες εθνοτικές ανταρτικές ομάδες. Η ΕΕ είναι ισχυρός οικονομικός εταίρος και χορηγός αναπτυξιακής βοήθειας, και προωθεί τη δημοκρατία και την οικοδόμηση θεσμών, έχοντας διαθέσει 688 εκατομμύρια ευρώ την περίοδο 2014-2020. Οι βασικοί τομείς είναι η αγροτική ανάπτυξη, η εκπαίδευση, η διακυβέρνηση και το κράτος δικαίου, καθώς και η οικοδόμηση της ειρήνης. Ο πέμπτος γύρος των διαπραγματεύσεων για τη συμφωνία προστασίας των επενδύσεων ΕΕ-Μιανμάρ πραγματοποιήθηκε τον Απρίλιο του 2017. Το συνολικό εμπόριο της ΕΕ και της Μιανμάρ ανήλθε σε 1,6 δισεκατομμύρια ευρώ το 2016. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο παρέχει τεχνική στήριξη στο κοινοβούλιο της Μιανμάρ. Υπάρχουν σημαντικά θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ιδίως όσον αφορά τις διώξεις των Ροχίνγκια στην πολιτεία Ρακίν. Από τον Αύγουστο του 2017, περίπου 655 000 πρόσφυγες Ροχίνγκια έχουν καταφύγει στο Μπανγκλαντές για να γλυτώσουν τον διωγμό στη Μιανμάρ. Η κατάσταση είναι απίθανο να επιλυθεί εκτός εάν το Μπανγκλαντές και η Μιανμάρ υλοποιήσουν το σχέδιο επαναπατρισμού της 23ης Νοεμβρίου 2017 υπό την αιγίδα της διεθνούς κοινότητας. Η ΕΕ είναι έτοιμη να υποστηρίξει τη διαδικασία επαναπατρισμού. Η Μιανμάρ αντιμετωπίζει επίσης επιδείνωση του εθνικισμού των βιρμανών βουδιστών και κλιμάκωση των εντάσεων μεταξύ των κοινοτήτων. Ε. Φιλιππίνες Τον Μάιο του 2016, ο Rodrigo Duterte κέρδισε τις προεδρικές εκλογές, με ποσοστό 39% των ψήφων. Ενέκρινε αμφιλεγόμενα μέτρα κατά της διακίνησης ναρκωτικών με διαταγές για εφαρμογή της τακτικής «πυροβολώ με την πρόθεση να σκοτώσω», που οδηγούν σε κατάφωρες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Οι οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν καλέσει τη διεθνή κοινότητα να αντιδράσει κατά της εκστρατείας του Προέδρου Duterte. O Duterte άλλαξε την εξωτερική πολιτική των Φιλιππίνων, δημιουργώντας μια νέα συμμαχία με τη Ρωσία και την Κίνα παρά τις διαφωνίες σχετικά με την Θάλασσα της Νότιας Κίνας. Στις 23 Μαΐου 2017, ο Πρόεδρος Duterte κήρυξε στρατιωτικό νόμο στο Mindanao, κυρίως λόγω της παρουσίας μαχητών του λεγόμενου Ισλαμικού Κράτους στην πόλη Marawi, οι κάτοικοι της οποίας είναι κυρίως Μουσουλμάνοι, και σε άλλες πόλεις. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ανησυχεί ολοένα και περισσότερο για τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η ΕΕ και οι Φιλιππίνες υπέγραψαν Συμφωνία Εταιρικής Σχέσης και Συνεργασίας (ΣΕΣΣ) το 2011. Η ΕΕ είναι σημαντικός χορηγός βοήθειας προς τις Φιλιππίνες, παρέχοντας 325 εκατομμύρια ευρώ για το διάστημα 2014-2020. Οι βασικοί τομείς είναι το κράτος δικαίου και η χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη. Οι διαπραγματεύσεις για τη σύναψη Συμφωνίας Ελεύθερων Συναλλαγών (ΣΕΣ) ξεκίνησαν επίσημα τον Δεκέμβριο του 2015. Το διμερές εμπόριο αγαθών μεταξύ ΕΕ και Φιλιππινών ανήλθε σε 13 δισεκατομμύρια ευρώ το 2016, και η ΕΕ είναι ο τέταρτος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος των Φιλιππινών. Οι Φιλιππίνες επωφελούνται επί του παρόντος από εμπορικές προτιμήσεις ΣΓΠ+ της ΕΕ. Θεματολογικά δελτία για την Ευρωπαϊκή Ένωση - 2018 3
ΣΤ. Βιετνάμ Οι σχέσεις ΕΕ-Βιετνάμ βρίσκονται σε καθοριστικό στάδιο, μετά τη θέση σε ισχύ της Συμφωνίας Εταιρικής Σχέσης και Συνεργασίας το 2016. Για την περίοδο 2014-2020 διατέθηκε συνολικό ποσό ύψους 400 εκατομμυρίων ευρώ, με έμφαση στη χρηστή διακυβέρνηση, την ενέργεια και την κλιματική αλλαγή. Η ΕΕ και το Βιετνάμ συμφώνησαν για μια συνολική εμπορική και επενδυτική Συμφωνία Ελεύθερων Συναλλαγών (ΣΕΣ), η οποία αναμένεται να υποβληθεί προς έγκριση στο Συμβούλιο και συναίνεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το 2018. Το Βιετνάμ εξακολουθεί να αποτελεί μονοκομματικό κομμουνιστικό κράτος χωρίς πολιτική ελευθερία, ακόμη και αν είναι ένα από τα πιο επιτυχή παραδείγματα μετάβασης από ένα αποτυχημένο κομμουνιστικό οικονομικό σύστημα σε μια ανοικτή οικονομία της αγοράς. Είναι μία από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες χώρες του ASEAN, με μέσο ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ περίπου 6% μεταξύ 2010 και 2017. Η ΕΕ είναι ο τρίτος σημαντικότερος εμπορικός εταίρος του Βιετνάμ και η σημαντικότερη πηγή άμεσων ξένων επενδύσεων. Το 2016, η αξία των εμπορικών συναλλαγών ανήλθε σε 42 δισεκατομμύρια ευρώ. Το 2015, η αξία των άμεσων ξένων επενδύσεων της ΕΕ ανήλθε σε 5,5 δισεκατομμύρια ευρώ. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει εγκρίνει διάφορα ψηφίσματα σχετικά με τα ζητήματα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Βιετνάμ. Τον Δεκέμβριο του 2017, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εξέτασε την κατάσταση της ελευθερίας της έκφρασης στη χώρα, και διατύπωσε την ανησυχία του για την αύξηση του αριθμού των κρατήσεων, συλλήψεων και καταδικαστικών αποφάσεων των βιετναμέζων πολιτών λόγω της έκφρασης της γνώμης τους. Ζ. Ταϊλάνδη Η εταιρική σχέση ΕΕ-Ταϊλάνδης βασίζεται σε συμφωνία πλαίσιο που υπεγράφη το 1980. Τα μέρη ολοκλήρωσαν τις διαπραγματεύσεις για Συμφωνία Εταιρικής Σχέσης και Συνεργασίας (ΣΕΣΣ) τον Μάρτιο του 2013, αλλά η διαδικασία διακόπηκε μετά το στρατιωτικό πραξικόπημα του 2014. Στις 11 Δεκεμβρίου 2017, το Συμβούλιο ενέκρινε συμπεράσματα με σκοπό τη σταδιακή επανεκκίνηση της πολιτικής συνεργασίας, επαναλαμβάνοντας την έκκλησή του για άμεση αποκατάσταση της δημοκρατίας. Η ΕΕ είναι η τρίτη μεγαλύτερη αγορά εξαγωγών της Ταϊλάνδης και η Ταϊλάνδη ένας από τους κύριους εμπορικούς εταίρους της ΕΕ στον ASEAN. Το 2016, η αξία των διμερών εμπορικών συναλλαγών ανήλθε σε 34 δισεκατομμύρια ευρώ. Τον Απρίλιο του 2015 δόθηκε στην Ταϊλάνδη καθεστώς «κίτρινης κάρτας» σε σχέση με τον κανονισμό της ΕΕ για την πρόληψη, την αποτροπή και την εξάλειψη της παράνομης, λαθραίας και άναρχης (ΠΛΑ) αλιείας. Η Ταϊλάνδη είναι συνταγματική μοναρχία. Το Εθνικό Συμβούλιο για την Ειρήνη και την Τάξη (η Junta) κυβερνά τη χώρα από την 22α Μαΐου 2014 και ο Prayut Chan O-cha είναι Πρωθυπουργός από τον Αύγουστο του 2014. Ο στρατός καταστέλλει την αντιπολίτευση επιβάλλοντας στρατιωτικό νόμο, ενώ καταγγέλλονται παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ο King Bhumibol Adulyadej αποβίωσε στα τέλη του 2016. Η επίσημη στέψη του γιου του, του Βασιλιά Maha Vajiralongkorn, θα πραγματοποιηθεί τον Απρίλιο του 2018. Οι εκλογές στην Ταϊλάνδη, οι οποίες είχαν αρχικά προγραμματιστεί για το 2017, έχουν αναβληθεί πολλές φορές. Τον Φεβρουάριο του 2017, η Junta ξεκίνησε ειρηνευτικές συνομιλίες με το αντάρτικο κίνημα στις νότιες επαρχίες, στις οποίες ως επί το πλείστον κατοικούν μουσουλμάνοι. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει εγκρίνει ψηφίσματα για τα ανθρώπινα δικαιώματα, τους διακινούμενους εργαζόμενους και τα εργασιακά δικαιώματα. Η. Καμπότζη Οι σχέσεις της ΕΕ με την Καμπότζη χρονολογούνται από τη Συμφωνία Συνεργασίας του 1977. Η ΕΕ είναι ο σημαντικότερος χορηγός βοήθειας στην Καμπότζη, έχοντας διαθέσει 410 Θεματολογικά δελτία για την Ευρωπαϊκή Ένωση - 2018 4
εκατομμύρια ευρώ για την περίοδο 2014-2020, με σκοπό τη βελτίωση της διακυβέρνησης και του κράτους δικαίου και για Δικαστήριο των Κόκκινων Κμερ. Ωστόσο, η επιρροή της ΕΕ περιορίζεται από τη γεωπολιτική κατάσταση της χώρας, με την Κίνα να προωθεί το δικό της πρότυπο ανάπτυξης και επενδύσεων. Η περίοδος των Κόκκινων Κμερ και τα χρόνια του εμφυλίου πολέμου κατέστησαν την Καμπότζη ένα από τα φτωχότερα κράτη της Νοτιοανατολικής Ασίας. Μετά από τις ειρηνευτικές συμφωνίες του Παρισιού, του 1991, η Καμπότζη ενέκρινε Σύνταγμα, το 1993, το οποίο έθεσε τα θεμέλια για ένα φιλελεύθερο, πολυκομματικό και δημοκρατικό κράτος με τακτικές εκλογές. Ο Πρωθυπουργός Hun Sen είναι στην εξουσία εδώ και δεκαετίες και η πρόοδος όσον αφορά τον εκδημοκρατισμό και τη μείωση της φτώχειας έχει υπάρξει ιδιαίτερα αργή. Τον Ιούνιο του 2017 διεξήχθησαν τοπικές εκλογές. Λίγο αργότερα, τον Ιούλιο του 2017, άλλαξε ο νόμος για τα πολιτικά κόμματα προκειμένου να στοχοποιηθεί η αντιπολίτευση. Η κυβέρνηση και το κυβερνών Λαϊκό Κόμμα της Καμπότζης (CPP) εκφοβίζουν ολοένα και περισσότερο τα μέσα ενημέρωσης και τις ΜΚΟ και υπονομεύουν την αντιπολίτευση ενόψει των γενικών εκλογών που έχουν προγραμματιστεί για τον Ιούλιο του 2018. Τον Σεπτέμβριο του 2017 συνελήφθη ο ηγέτης της αντιπολίτευσης Kem Sokha. Στις 14 Σεπτεμβρίου 2017, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε ψήφισμα με το οποίο ζήτησε από την κυβέρνηση της Καμπότζης να θέσει τέρμα στην πολιτικά υποκινούμενη δίωξη του ηγέτη του κόμματος της αντιπολίτευσης. Παρά τον ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης, που αναμένεται να ανέλθει περίπου σε 7% το 2017-2018, η οικονομία της Καμπότζης εξαρτάται από τη διεθνή βοήθεια και τις εξαγωγές ειδών ένδυσης, και είναι ευάλωτη στο κόστος του εργατικού δυναμικού. Ως μία από τις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες (ΛΑΧ), η Καμπότζη επωφελείται από το πλέον ευνοϊκό εμπορικό καθεστώς. Θ. Σινγκαπούρη Το Κόμμα Λαϊκής Δράσης ηγείται της μετάβασης εν όψει των επόμενων κοινοβουλευτικών εκλογών που έχουν προγραμματιστεί για το 2021. Η ΕΕ και η Σινγκαπούρη μονογράφησαν Συμφωνία Εταιρικής Σχέσης και Συνεργασίας και Συμφωνία Ελεύθερων Συναλλαγών ΕΕ- Σινγκαπούρης (ΣΕΣ) το 2013, οι οποίες δεν έχουν ακόμη κυρωθεί. Η ΣΕΣ αναμένεται να υποβληθεί στο Συμβούλιο για έγκριση και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για συναίνεση το 2018. Η ΕΕ είναι ο δεύτερος σημαντικότερος εμπορικός εταίρος της Σινγκαπούρης και η σημαντικότερη πηγή άμεσων ξένων επενδύσεων. Το εμπόριο αγαθών μεταξύ ΕΕ-Σινγκαπούρης ανήλθε σε 51 δισεκατομμύρια ευρώ το 2016, ενώ οι συναλλαγές στον τομέα των υπηρεσιών ανήλθαν σε 47 δισεκατομμύρια ευρώ. Η Σινγκαπούρη είναι σημαντικός προορισμός για τις ευρωπαϊκές επενδύσεις στην Ασία, με αποθέματα άμεσων ξένων επενδύσεων ύψους 153 δισεκατομμυρίων ευρώ το 2015. Οι δύο πλευρές έχουν υψηλό επίπεδο συνεργασίας στους τομείς των επιχειρήσεων, της επιστήμης και της τεχνολογίας. Η ΕΕ ζητεί την κατάργηση της θανατικής ποινής και υποστηρίζει το έργο της κοινωνίας των πολιτών μέσω του Ευρωπαϊκού Μέσου για τη Δημοκρατία και τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (EIDHR). Η χώρα ασκεί την εκ περιτροπής προεδρία του ASEAN το 2018. Ι. Μπρουνέι Το κράτος κυβερνά ο Σουλτάνος του Μπρουνέι, Hassanal Bolkiah, ενώ περισσότερες ευθύνες αναλαμβάνει και ο Πρίγκιπας Billah Bolkiah. Δεν υφίσταται καμία πολιτική ελευθέρωση. Το 2016 ο Ποινικός Κώδικας μεταρρυθμίστηκε και πλέον περιλαμβάνει μια νέα προσέγγιση που βασίζεται στη σαρία. Η οικονομία είναι συνδεδεμένη με τους τομείς του πετρελαίου Θεματολογικά δελτία για την Ευρωπαϊκή Ένωση - 2018 5
και του αερίου. Η βασική διπλωματική δραστηριότητα του Μπρουνέι είναι στο πλαίσιο της περιφερειακής πολυμερούς σφαίρας, κυρίως εντός του ASEAN. Η ΕΕ καταβάλλει ενεργές προσπάθειες για να ενισχύσει τις σχέσεις της με το Μπρουνέι, αλλά δεν υπάρχει ακόμη συμφωνία πλαίσιο. Οι σχέσεις υφίστανται κυρίως μέσω του ASEAN. Η ΕΕ είναι ο πέμπτος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος του Μπρουνέι και το εμπόριο μεταξύ της ΕΕ και του Μπρουνέι περιλαμβάνει κυρίως μηχανήματα, οχήματα με κινητήρα και χημικά προϊόντα. Τον Δεκέμβριο του 2015, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε ψήφισμα σχετικά με την απαγόρευση του εορτασμού των Χριστουγέννων στο Σουλτανάτο του Μπρουνέι. ΙΑ. Λάος (Λαϊκή Δημοκρατία του Λάος, ΛΔ του Λάος) Οι σχέσεις ΕΕ-Λάος βασίζονται στη Συμφωνία Συνεργασίας του 1997. Η ΕΕ χορηγεί πάνω από 500 εκατομμύρια ευρώ για την περίοδο 2016-2020, στηρίζοντας το 8ο Εθνικό Κοινωνικο- Οικονομικό Σχέδιο Ανάπτυξης του Λάος, το οποίο επικεντρώνεται στην υψηλή οικονομική ανάπτυξη με συνολικό στόχο να απωλέσει η χώρα το καθεστώς λιγότερο ανεπτυγμένης χώρας (ΛΑΧ) έως το 2020. Το Λάος αποτελεί μονοκομματικό κράτος. Το Λαϊκό Επαναστατικό Κόμμα του Λάος (LPRP), που βρίσκεται στην εξουσία από το τέλος του εμφυλίου πολέμου το 1975, κυβερνά αυστηρά τη χώρα, χωρίς αντιπολίτευση. Όλα τα υπόλοιπα πολιτικά κόμματα έχουν απαγορευθεί, ενώ οι διαμαρτυρίες καταστέλλονται σθεναρά. Η αντιπολίτευση ασκείται κυρίως από τους Χμονγκ και από πολίτες εκπατρισμένους στην Ταϊλάνδη και τις ΗΠΑ, οι οποίοι είναι επίσης κυρίως Χμονγκ, αλλά και με εθνοτική καταγωγή από το Λάος. Το Λάος εμβαθύνει τις σχέσεις του με την Κίνα και τον ASEAN, επιδιώκοντας να προσελκύσει περισσότερες επενδύσεις. Οι οικονομικές μεταρρυθμίσεις έχουν οδηγήσει σε βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη (σε ποσοστά άνω του 7% από το 2014, και με ποσοστό 7,3% να αναμένεται για το 2018). Παρά τις οικονομικές μεταρρυθμίσεις, η χώρα εξακολουθεί να είναι φτωχή και να εξαρτάται από τη διεθνή βοήθεια. Ως μία από τις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες (ΛΑΧ), το Λάος επωφελείται από το πλέον ευνοϊκό εμπορικό καθεστώς. Οι εισαγωγές της ΕΕ από το Λάος συνίστανται κυρίως σε προϊόντα κλωστοϋφαντουργίας, είδη ένδυσης και γεωργικά προϊόντα. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εξέδωσε ψήφισμα σχετικά με το Λάος στις 14 Σεπτεμβρίου 2017, στο οποίο εξέφρασε τη βαθιά του ανησυχία για την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Εξέφρασε επίσης τη λύπη του για την έλλειψη ελευθερίας της έκφρασης και τη δίωξη εθνοτικών και θρησκευτικών μειονοτήτων, και ιδίως των χριστιανών. ΙΒ. Μαλαισία Η ΕΕ και η Μαλαισία ολοκλήρωσαν διαπραγματεύσεις για σύναψη Συμφωνίας Εταιρικής Σχέσης και Συνεργασίας το 2015. Οι διαπραγματεύσεις για Συμφωνία Ελεύθερων Συναλλαγών έχουν ανασταλεί μετά από αίτημα της Μαλαισίας. Η ΕΕ είναι ο τρίτος σημαντικότερος εμπορικός εταίρος της Μαλαισίας και ένας από τους σημαντικότερους ξένους επενδυτές: η ΕΕ είχε επενδυτικά αποθέματα ύψους άνω των 19 δισεκατομμυρίων ευρώ το 2015 στη Μαλαισία. Το 2016, το συνολικό εμπόριο αγαθών μεταξύ ΕΕ-Μαλαισίας ανήλθε σε 35,4 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ οι συναλλαγές στον τομέα των υπηρεσιών ανήλθαν σε 7,7 δισεκατομμύρια ευρώ (το 2015). Οι επόμενες γενικές εκλογές έχουν αρχικά προγραμματιστεί για τον Αύγουστο του 2018. Η αντιπολίτευση είναι διαχωρισμένη και το κυβερνών Barisan Nasional έχει καλά αποτελέσματα στις δημοσκοπήσεις. Το 2017, ο ρυθμός ανάπτυξης του ΑΕΠ της Μαλαισίας ήταν 5,8%. Αυτός ο μέσος όρος θα διατηρηθεί την περίοδο 2018-2022. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει καταδικάσει τη θανατική ποινή και τη φίμωση των επικριτικών φωνών, όπως επίσης και την έλλειψη ειρηνικής έκφρασης, συμπεριλαμβανομένου του δημόσιου διαλόγου. Θεματολογικά δελτία για την Ευρωπαϊκή Ένωση - 2018 6
Jorge Soutullo / Anna Saarela 01/2018 Θεματολογικά δελτία για την Ευρωπαϊκή Ένωση - 2018 7