ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ. Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ Βρυξέλλες, 26.10.2006 COM(2006) 636 τελικό 2006/0206 (COD) Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την απαγόρευση των εξαγωγών μεταλλικού υδραργύρου και την ασφαλή αποθήκευσή του (υποβληθείσα από την Επιτροπή) {SEC(2006)1369} {SEC(2006)1370} EL EL

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ 1. ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ 1.1. Στόχοι Οι στόχοι της πρότασης είναι να απαγορευτούν οι εξαγωγές μεταλλικού υδραργύρου από την Κοινότητα και να εξασφαλιστεί ότι ο υδράργυρος αυτός δεν θα επανεισέλθει στην αγορά και ότι θα αποθηκευτεί με ασφαλή τρόπο, όπως προβλέπεται στις δράσεις 5 και 9 της κοινοτικής στρατηγικής για τον υδράργυρο. Βασικός σκοπός είναι να περιοριστεί η προσθήκη νέων ποσοτήτων στο «παγκόσμιο απόθεμα» του ήδη εκλυθέντος υδραργύρου. 1.2. Γενικό πλαίσιο Στις 28 Ιανουαρίου 2005, η Επιτροπή εξέδωσε ανακοίνωση προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με την κοινοτική στρατηγική για τον υδράργυρο 1. Στη στρατηγική αυτή εξετάζονται όλες οι πτυχές του κύκλου ζωής του υδραργύρου. Προτείνονται είκοσι δράσεις, εκ των οποίων δύο τίθενται σε εφαρμογή με την παρούσα πρόταση. Σύμφωνα με τη δράση 5, «ως προκαταληπτική συμβολή υπέρ της πρότασης σχετικά με μια οργανωμένη σε παγκόσμιο επίπεδο προσπάθεια για τον σταδιακό τερματισμό της πρωτογενούς παραγωγής του υδραργύρου και με παράλληλο στόχο να σταματήσει η είσοδος των πλεονασμάτων στην αγορά, η Επιτροπή σκοπεύει να προτείνει τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 304/2003 για το σταδιακό τερματισμό των εξαγωγών υδραργύρου από την Κοινότητα το αργότερο έως το 2011.» Σύμφωνα με τη δράση 9, «Η Επιτροπή θα αναλάβει δράση ώστε να επιτευχθεί η προσωρινή αποθήκευση υδραργύρου από τη βιομηχανία παραγωγής χλωριούχων αλκαλίων, σύμφωνα με χρονοδιάγραμμα το οποίο να εναρμονίζεται προς τον προβλεπόμενο σταδιακό τερματισμό των εξαγωγών του υδραργύρου έως το 2011. Κατ αρχήν η Επιτροπή θα εξετάσει τις δυνατότητες συμφωνίας με τη βιομηχανία.» Στις 24 Ιουνίου 2005, το Συμβούλιο ενέκρινε τα συμπεράσματά του σχετικά με τη στρατηγική για τον υδράργυρο. Εξέφρασε την ικανοποίησή του για την ανακοίνωση της Επιτροπής και υπογράμμισε «τη σημασία της πρότασης για τον σταδιακό τερματισμό των εξαγωγών υδραργύρου από την Κοινότητα». Κάλεσε επίσης την Επιτροπή «να αναλάβει δράση το ταχύτερο δυνατόν να υποβάλει κατάλληλες προτάσεις» όσον αφορά το ακόλουθο θέμα: «σταδιακός τερματισμός των εξαγωγών υδραργύρου από την Κοινότητα και ανάληψη δράσης για την επίλυση του προβλήματος της ασφαλούς αποθήκευσης ή διάθεσης του υδραργύρου που προέρχεται, μεταξύ άλλων, από τη βιομηχανία χλωρίου-αλκαλίων εντός χρονοδιαγράμματος που θα συνάδει με τον σκοπούμενο σταδιακό τερματισμό των εξαγωγών υδραργύρου». Στις 14 Μαρτίου 2006, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εξέδωσε ψήφισμα με το οποίο χαιρετίζει τη στρατηγική και υπογραμμίζει «τη σημασία της προορατικής πρότασης 1 COM(2005)20 τελικό. EL 2 EL

της Επιτροπής για τη σταδιακή κατάργηση των εξαγωγών μεταλλικού υδραργύρου από την Κοινότητα» και ζητεί από την Επιτροπή να λάβει μέτρα «για να εξασφαλίσει ότι ο υδράργυρος που προέρχεται από τη βιομηχανία των χλωριούχων αλκαλίων... θα αποθηκεύεται ασφαλώς». Αξίζει να τονιστεί ότι η παρούσα πρόταση, παρόλο που αποσκοπεί στη θέση σε εφαρμογή μόνο των δράσεων 5 και 9, όπως αυτές καθορίζονται στη στρατηγική, εντάσσεται ωστόσο σε ένα ευρύτερο πλαίσιο. Για να επιτευχθεί ο γενικός στόχος της μείωσης της έκθεσης στον υδράργυρο παγκοσμίως, χρειάζεται να ληφθούν συμπληρωματικά μέτρα σε διεθνές επίπεδο. Το πρόγραμμα του UNEP (Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον) για τον υδράργυρο, που εγκρίθηκε το 2003 2 διαμορφώνει το πρώτο παγκόσμιο πλαίσιο δράσης για την ουσία αυτή. Με την απόφαση που έλαβε το 2005 σχετικά με τη διαχείριση των χημικών ουσιών, το Διοικητικό Συμβούλιο του UNEP ζητούσε από τις κυβερνήσεις, τον ιδιωτικό τομέα και τους διεθνείς οργανισμούς να λάβουν αμέσως μέτρα για τη μείωση του κινδύνου που ενέχουν για την υγεία του ανθρώπου και για το περιβάλλον σε παγκόσμια κλίμακα τα προϊόντα υδραργύρου και οι διεργασίες παραγωγής, εξετάζοντας, μεταξύ άλλων, τη δυνατότητα μείωσης της πρωτογενούς παραγωγής και διοχέτευσης στην αγορά των πλεονασμάτων υδραργύρου 3. Η παρούσα πρόταση ανταποκρίνεται πλήρως στο αίτημα αυτό. Η Επιτροπή θα συνεχίσει τη δράση της σε διεθνές επίπεδο, διοργανώνοντας παγκόσμια διάσκεψη για τον υδράργυρο, και συγκεκριμένα για τα ζητήματα προσφοράς και ζήτησης, η οποία θα πραγματοποιηθεί στις Βρυξέλλες, στις 26 και 27 Οκτωβρίου 2006, δηλαδή πολύ πριν από τη σύνοδο του Διοικητικού Συμβουλίου (ΔΣ) του UNEP το 2007. Στο πλαίσιο της διάσκεψης αυτής αναμένεται να εντοπιστούν οι δυνατότητες προόδου σε παγκόσμια κλίμακα, καθώς και θέματα κοινού ενδιαφέροντος με χώρες εκτός της ΕΕ, τα οποία θα μπορούσαν να ληφθούν υπόψη στη διαπραγματευτική διαδικασία του ΔΣ. Παράλληλα, στην ΕΕ δρομολογήθηκαν ήδη μέτρα για τα προϊόντα που περιέχουν υδράργυρο, τα οποία εκτίθενται παρακάτω στο σημείο 1.3. Αναμένεται να αναληφθεί περαιτέρω δράση για την αντιμετώπιση του σύνθετου προβλήματος που συνιστά η χρήση υδραργύρου στη μικρής κλίμακας εξόρυξη χρυσού, ιδίως στις αναπτυσσόμενες χώρες. Στο πεδίο αυτό χρειάζονται πιθανότατα άλλα μέτρα πολιτικής από έναν κανονισμό του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου. Η ΕΕ είχε επισημάνει ήδη την ανάγκη θεσπίσεως νομικά δεσμευτικού μέσου για τον υδράργυρο σε παγκόσμια κλίμακα, κατά την 23 η σύνοδο του ΔΣ το 2005. Το θέμα αυτό παραμένει στην ημερήσια διάταξη και θα συζητηθεί εκ νέου στην 24 η σύνοδο του ΔΣ, το Φεβρουάριο του 2007. Η Επιτροπή θα συμβάλει ενεργά στη διαμόρφωση της θέσης της Κοινότητας. Η παρούσα πρόταση θα αποτελέσει ουσιαστική συμβολή στην επίτευξη του παγκόσμιου στόχου της μείωσης της έκθεσης στον υδράργυρο, δεν θα πρέπει όμως να παραμείνει ως μεμονωμένο μέτρο. Για να καταστεί πλήρως αξιοποιήσιμη, πρέπει να συμπληρωθεί με περαιτέρω διεθνή δράση. 2 3 Απόφαση 22/4 του Διοικητικού Συμβουλίου του UNEP, της 7.2.2003. Απόφαση 23/9 του Διοικητικού Συμβουλίου του UNEP, της 25.2.2005. EL 3 EL

1.3. Ισχύουσες κοινοτικές διατάξεις Πλήρης επισκόπηση της ισχύουσας και προβλεπόμενης κοινοτικής νομοθεσίας και πολιτικής σχετικά με τον υδράργυρο και τις ενώσεις του περιελήφθη στην εκτεταμένη εκτίμηση επιπτώσεων που συνόδευε την ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με την κοινοτική στρατηγική για τον υδράργυρο (σελ. 116 και επόμενες). Στον κατάλογο αυτό πρέπει να προστεθούν δύο πρόσφατες νομικές πράξεις: η οδηγία 2006/11/ΕΚ για τη ρύπανση που προκαλείται από ορισμένες επικίνδυνες ουσίες που εκχέονται στο υδάτινο περιβάλλον της Κοινότητας 4, η οποία καλύπτει τον υδράργυρο και τις ενώσεις υδραργύρου η Επιτροπή ενέκρινε στις 21 Φεβρουαρίου 2006 πρόταση οδηγίας για την τροποποίηση της οδηγίας 76/769/ΕΟΚ του Συμβουλίου σχετικά με περιορισμούς κυκλοφορίας στην αγορά ορισμένων οργάνων μέτρησης που περιέχουν υδράργυρο 5. Η νομική αυτή πρόταση συντελεί ήδη στην εφαρμογή της στρατηγικής για τον υδράργυρο (δράση 7). Πλήρης επισκόπηση της κοινοτικής νομοθεσίας που εισάγει περιορισμούς για τα προϊόντα που περιέχουν υδράργυρο παρέχεται στην εκτίμηση των επιπτώσεων, η οποία επισυνάπτεται στην παρούσα πρόταση στο σημείο 5.3. Δεν έχει θεσπιστεί μέχρι σήμερα νομοθεσία που να αφορά τις εξαγωγές υδραργύρου από την Κοινότητα ή την αποθήκευσή του. Ο κανονισμός αριθ. 304/2003 για τις εισαγωγές και εξαγωγές επικίνδυνων χημικών προϊόντων 6 περιλαμβάνει στο παράρτημα V «χημικά και είδη υποκείμενα σε απαγόρευση εξαγωγής» τα καλλυντικά σαπούνια που περιέχουν υδράργυρο. Προϋπόθεση για να προστεθεί ένα χημικό προϊόν ή ένα είδος στο παράρτημα είναι να απαγορεύεται η χρήση του στην Κοινότητα για λόγους προστασίας της υγείας του ανθρώπου ή του περιβάλλοντος (άρθρο 14 παράγραφος 2). Η χρήση του υδραργύρου στην Κοινότητα περιορίζεται αυστηρά, αλλά δεν απαγορεύεται, και θα εξακολουθούν να επιτρέπονται στο μέλλον ορισμένες εναπομένουσες χρήσεις του. Δεν θα ήταν σκόπιμο να επεκταθεί το πεδίο εφαρμογής του άρθρου 14 παράγραφος 2 στα χημικά και αντικείμενα που υπόκεινται μόνο σε αυστηρό περιορισμό, καθώς έτσι θα καταστεί δυνατή η απαγόρευση των εξαγωγών απεριόριστου αριθμού ουσιών. Αυτό που επιδιώκεται είναι να περιοριστεί το πεδίο εφαρμογής της σκοπούμενης απαγόρευσης εξαγωγών στον μεταλλικό υδράργυρο χωρίς να δημιουργηθεί προηγούμενο για άλλες ουσίες. Για τον λόγο αυτό ο κανονισμός αριθ. 304/2003 δεν αποτελεί την κατάλληλη νομική βάση για την απαγόρευση των εξαγωγών υδραργύρου και η Επιτροπή αποφάσισε να θεσπίσει χωριστή πράξη. Όταν ο υδράργυρος θεωρείται απόβλητο, εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της ισχύουσας κοινοτικής νομοθεσίας περί αποβλήτων: οδηγία 75/442 για τα στερεά απόβλητα, κανονισμός 259/93 για τις μεταφορές αποβλήτων και, δεδομένης της ευρύτητας του ορισμού που παρέχεται στο άρθρο 2 στοιχείο ζ) για τον όρο «χώρος υγειονομικής ταφής», οδηγία 1999/31/ΕΚ για την υγειονομική ταφή των αποβλήτων. 4 5 6 ΕΕ L 64 της 4.3.2006, σ. 52. COM(2006)69 τελικό. ΕΕ L 63 της 6.3.2003, σ. 1. EL 4 EL

Οι ίδιες νομικές πράξεις εφαρμόζονται και στα απόβλητα που περιέχουν υδράργυρο. Ενώ με τον παρόντα κανονισμό επιδιώκεται να εισαχθούν ορισμένες πρόσθετες απαιτήσεις για το χειρισμό του υδραργύρου, ανεξάρτητα εάν θεωρείται ή όχι απόβλητο, το τμήμα αυτό του περιβαλλοντικού κεκτημένου θα πρέπει να συνεχίσει να εφαρμόζεται, με μόνη εξαίρεση τις διατάξεις που παρεμποδίζουν την αποθήκευση μεταλλικού υδραργύρου. Υπό κανονικές συνθήκες πίεσης και θερμοκρασίας ο μεταλλικός υδράργυρος είναι υγρό. Η οδηγία 1999/31/ΕΚ του Συμβουλίου περί υγειονομικής ταφής των αποβλήτων 7 ορίζει ότι τα υγρά απόβλητα δεν πρέπει να γίνονται δεκτά στους χώρους υγειονομικής ταφής (άρθρο 5 παράγραφος 3 στοιχείο α)). Πέραν τούτου, η απόφαση 2003/33/ΕΚ του Συμβουλίου για τον καθορισμό κριτηρίων και διαδικασιών αποδοχής των αποβλήτων στους χώρους υγειονομικής ταφής καθορίζει οριακές τιμές έκπλυσης οι οποίες δεν θα πρέπει να εφαρμόζονται στην υγειονομική ταφή μεταλλικού υδραργύρου. Στον παρόντα κανονισμό διευκρινίζεται συνεπώς ότι η προβλεπόμενη υποχρέωση αποθήκευσης δεν είναι ασυμβίβαστη με την ανωτέρω απαγόρευση και τις οριακές τιμές, εφόσον ο μεταλλικός υδράργυρος που πρόκειται να αποθηκευτεί θεωρείται απόβλητο. 1.4. Συνέπεια με τις λοιπές πολιτικές και κανόνες Ο προτεινόμενος κανονισμός συμπληρώνει τις κοινοτικές πολιτικές και τη νομοθεσία στους τομείς του ελέγχου της βιομηχανικής ρύπανσης, των χημικών προϊόντων (συμπεριλαμβανομένης της πρότασης REACH), της προστασίας της υγείας και της ασφάλειας των εργαζομένων και των αποβλήτων. Συνάδει επίσης με τους πολιτικούς στόχους που έχουν τεθεί σε παγκόσμιο επίπεδο και ιδίως με το πρόγραμμα του UNEP για τον υδράργυρο. Ειδικότερα, αξίζει να σημειωθεί ότι η εφαρμογή της οδηγίας 96/61/ΕΚ σχετικά με την ολοκληρωμένη πρόληψη και έλεγχο της ρύπανσης 8 οδηγεί στη σταδιακή εγκατάλειψη της τεχνολογίας ηλεκτρικών στοιχείων υδραργύρου, η οποία δεν αναγνωρίζεται πλέον ως βέλτιστη διαθέσιμη τεχνική για τη βιομηχανία χλωρίουαλκαλίων. Η στροφή προς άλλες διεργασίες παραγωγής θα έχει ως αποτέλεσμα την ελευθέρωση σημαντικών ποσοτήτων μεταλλικού υδραργύρου. Ο διασκορπισμός του υδραργύρου αυτού ανά το κόσμο για ποικίλες, εν μέρει παράνομες, χρήσεις θα μεταθέσει απλώς πέραν των συνόρων της ΕΕ ένα πρόβλημα που έχει ήδη λυθεί στην Κοινότητα. Ο προτεινόμενος κανονισμός συνιστά επομένως αναγκαίο συμπλήρωμα της οδηγίας για την ολοκληρωμένη πρόληψη και έλεγχο της ρύπανσης, δεδομένου ότι χάρη σ αυτόν θα αποφευχθούν, σε παγκόσμιο επίπεδο, οι αρνητικές επιπτώσεις της σταδιακής εγκατάλειψης της ανωτέρω τεχνολογίας. Ιδιαίτερη προσοχή δίδεται στη συμβατότητα της απαγόρευσης των εξαγωγών με τους κανόνες του ΠΟΕ. Σύμφωνα με το άρθρο XI της Γενικής Συμφωνίας Δασμών και Εμπορίου (GATT), απαγορεύονται οι περιορισμοί στις εισαγωγές, εξαγωγές και πωλήσεις με σκοπό την εξαγωγή. Στο άρθρο XX της GATT προβλέπεται παρέκκλιση από τους γενικούς κανόνες της συμφωνίας για την υλοποίηση ορισμένων πολιτικών στόχων. Στην εκτίμηση των επιπτώσεων (σημείο 6.11) 7 8 ΕΕ L 182 της 16.7.1999, σ. 1. ΕΕ L 257 της 10.10.1996, σ. 26. EL 5 EL

εξετάζεται λεπτομερώς κατά πόσο τα προτεινόμενα μέτρα δικαιολογούνται βάσει του άρθρου XX της GATT (γενικές εξαιρέσεις). Πέρα από την αυστηρά νομική ανάλυση, αξίζει να σημειωθεί ότι η Επιτροπή βελτιώνει συστηματικά τις επαφές της με χώρες εκτός της ΕΕ οι οποίες ενδιαφέρονται για το σχετικό θέμα διότι είναι παραγωγοί, χρήστες ή εξαγωγείς υδραργύρου και/ή αντιμετωπίζουν προβλήματα ρύπανσης από υδράργυρο. Η διεθνής διάσκεψη για τον υδράργυρο, η οποία θα πραγματοποιηθεί στις Βρυξέλλες, στις 26 και 27 Οκτωβρίου, με σημαντική συμμετοχή χωρών εκτός της ΕΕ, θα δώσει νέα ώθηση στις διεθνείς διαπραγματεύσεις που καλύπτουν μεταξύ άλλων εμπορικά ζητήματα, πολύ πριν από την 24 η σύνοδο του Διοικητικού Συμβουλίου του UNEP που έχει προγραμματιστεί για το 2007. Η σύνοδος αυτή θα αποτελέσει ευκαιρία για την περαιτέρω προώθηση της εφαρμογής του προγράμματος του UNEP για τον υδράργυρο. 2. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΕΩΝ ΜΕ ΤΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ ΚΑΙ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ 2.1. Διαβουλεύσεις Καθόλη τη διάρκεια της επεξεργασίας της κοινοτικής στρατηγικής για τον υδράργυρο διεξήχθησαν εκτεταμένες διαβουλεύσεις με τα ενδιαφερόμενα μέρη. Σχετική επισκόπηση παρέχεται στο σημείο 11, σελ. 61 και επόμενες, της εκτεταμένης εκτίμησης των επιπτώσεων που συνοδεύει τη στρατηγική. Πέραν τούτου, στις 8 Σεπτεμβρίου 2005 πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες συνάντηση με τα ενδιαφερόμενα μέρη. Απευθύνθηκε πρόσκληση σε ένα ευρύ φάσμα ενδιαφερομένων οντοτήτων, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται κράτη μέλη, βιομηχανίες και ΜΚΟ δραστηριοποιούμενες στους τομείς του περιβάλλοντος και της υγείας. Η συμβολή των ενδιαφερομένων μερών στη συνάντηση αυτή είχε ως εξής 9 : Τα κράτη μέλη συνέλεξαν και παρείχαν στοιχεία σχετικά με τη νομική κατάσταση ανά την Ευρωπαϊκή Ένωση, τις ροές αποβλήτων υδραργύρου και την ανακύκλωση και ανάκτηση προϊόντων που περιέχουν υδράργυρο. Από τα στοιχεία αυτά προέκυψαν χρήσιμες πληροφορίες για τις ροές υδραργύρου και για τις διαθέσιμες ποσότητες υδραργύρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση πριν και μετά την προτεινόμενη απαγόρευση των εξαγωγών. Στη συνάντηση αυτή, η Επιτροπή εξέθεσε τη βασική ιδέα της σχεδιαζόμενης νομοθετικής πρότασης και ζήτησε από τα ενδιαφερόμενα μέρη να αποφανθούν για την ακριβή έκταση της απαγόρευσης εξαγωγών (μεταλλικού υδραργύρου, ενώσεων), καθώς και για την υποχρέωση αποθήκευσης (για τον μεταλλικό υδράργυρο που προέρχεται μόνο από τη βιομηχανία χλωρίου-αλκαλίων ή και από άλλες πηγές), και για τις απαιτούμενες τροποποιήσεις της οδηγίας περί υγειονομικής ταφής και της λοιπής νομοθεσίας περί αποβλήτων. Η Επιτροπή ζήτησε επίσης συμπληρωματικά στοιχεία για την ανάκτηση/ανακύκλωση του υδραργύρου. Πραγματοποιήθηκαν και άλλες συναντήσεις με την Ισπανία, η οποία 9 Όλες οι απαντήσεις που ελήφθησαν στο πλαίσιο των διαβουλεύσεων διατίθενται στο δικτυακό τόπο: http://www.ec.europa.eu/environment/chemicals/mercury/ EL 6 EL

είναι το κράτος μέλος που ενδιαφέρεται περισσότερο για το σχετικό θέμα, και με την Eurochlor, με σκοπό τη συζήτηση της προγραμματιζόμενης πράξης και της αυτοδεσμευτικής συμφωνίας της βιομηχανίας χλωρίου-αλκαλίων. Τα στοιχεία που συνελέγησαν κατά τη διαδικασία διαβουλεύσεων περιελήφθησαν στην εκτίμηση των επιπτώσεων. 2.2. Εκτίμηση των επιπτώσεων Η ανακοίνωση σχετικά με την κοινοτική στρατηγική για τον υδράργυρο συμπληρώθηκε ήδη με εκτεταμένη εκτίμηση των επιπτώσεων που δημοσιεύθηκε υπό μορφή παραρτήματος της ανακοίνωσης 10. Το σημείο 6 της εκτίμησης αυτής, σελ. 20 και επόμενες, έχει σημασία και για την παρούσα πρόταση. Διενεργήθηκε επίσης συμπληρωματική εκτίμηση των επιπτώσεων, η οποία επισυνάπτεται στην παρούσα πρόταση. 3. ΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ 3.1. Νομική βάση Η πρόταση περιλαμβάνει δύο βασικά στοιχεία: αφενός την απαγόρευση των εξαγωγών μεταλλικού υδραργύρου και αφετέρου την υποχρέωση αποθήκευσης υδραργύρου με τρόπο ασφαλή για την υγεία του ανθρώπου και το περιβάλλον. Η απαγόρευση των εξαγωγών υποδηλώνει ότι η κατάλληλη νομική βάση είναι το άρθρο 133 της συνθήκης ΕΚ, παρόλο που το μέτρο εξυπηρετεί τους στόχους της διατήρησης, προστασίας και βελτίωσης της ποιότητας του περιβάλλοντος, καθώς και της προστασίας της υγείας του ανθρώπου, και δεν υπαγορεύεται από λόγους εμπορικής πολιτικής. Το δεύτερο στοιχείο, η υποχρέωση αποθήκευσης και οι επακόλουθες υποχρεώσεις παροχής πληροφοριών και υποβολής εκθέσεων, υπαγορεύονται σαφώς από λόγους περιβαλλοντικής πολιτικής, όπως καθορίζεται στο άρθρο 175 της συνθήκης ΕΚ. Σύμφωνα με τις πρόσφατες αποφάσεις του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων για τις υποθέσεις C-94/03 και C-178/03, οι οποίες αφορούν αντιστοίχως την έγκριση της Σύμβασης του Ρότερνταμ και τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 304/2003 για τις εισαγωγές και εξαγωγές επικίνδυνων χημικών προϊόντων, η πρόταση βασίζεται και στο άρθρο 133 και στο άρθρο 175 της συνθήκης ΕΚ. Τόσο η Σύμβαση του Ρότερνταμ όσο και ο κανονισμός αριθ. 304/2003 περιλαμβάνουν συνδυασμό στοιχείων περιβαλλοντικής και εμπορικής πολιτικής, όπως συμβαίνει σε μεγάλο βαθμό και στην παρούσα πρόταση. 3.2. Επικουρικότητα και αναλογικότητα Ο υδράργυρος είναι ουσία που υπόκειται στους κανόνες της εσωτερικής αγοράς και, όταν θεωρείται απόβλητο, υπάγεται στην κοινοτική νομοθεσία περί αποβλήτων. Τα μέτρα που προβλέπονται στην παρούσα νομική πράξη πρέπει επομένως να θεσπιστούν σε κοινοτικό επίπεδο και όχι σε επίπεδο κρατών μελών. Οι δυνατότητες αποθήκευσης/διάθεσης ενδέχεται να ποικίλλουν από χώρα σε χώρα ανάλογα με τις τοπικές περιβαλλοντικές συνθήκες. Για τον λόγο αυτό, αν και θα 10 http://www.europa.eu.int/comm/environment/chemicals/mercury/pdf/extended_impact_assessment.pdf EL 7 EL

πρέπει να τηρούνται ορισμένοι γενικοί κανόνες, η θέσπιση των λεπτομερών διατάξεων αποθήκευσης και διάθεσης επαφίεται στα κράτη μέλη. Τα μέτρα που προβλέπονται στον παρόντα κανονισμό είναι επίσης αναγκαία για τη συμμόρφωση με τους στόχους της στρατηγικής για τα απόβλητα. Δεν περιλαμβάνουν κανένα είδος μικροδιαχείρισης που θα μπορούσε να θεωρηθεί προβληματική από πλευράς αναλογικότητας. 3.3. Επιλογή μέσων Δεδομένου ότι τα μέτρα περιορίζονται σε λίγες απλές υποχρεώσεις - απαγόρευση εξαγωγών, υποχρέωση αποθήκευσης, υποβολή εκθέσεων και ανταλλαγή πληροφοριών - δεν απαιτείται έκδοση εκτελεστικών διατάξεων σε επίπεδο κρατών μελών. Το μέσο που επιλέγεται επομένως είναι ένας κανονισμός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου. Όσον αφορά τις λεπτομερείς διατάξεις για την αποθήκευση, αφήνεται στη διακριτική ευχέρεια της βιομηχανίας να αυτοδεσμευτεί. 4. ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ Η πρόταση δεν έχει επιπτώσεις στον κοινοτικό προϋπολογισμό. 5. ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΕΠΕΞΗΓΗΣΗ Η πρόταση ανταποκρίνεται στις αρχές της πρωτοβουλίας για τη «Βελτίωση της νομοθεσίας». Για τον λόγο αυτό επιδιώκεται να είναι σύντομη και σαφής, ενώ αποφεύγονται κατά το δυνατόν τα σκοτεινά σημεία που επιδέχονται αντιφατική ερμηνεία. Όσον αφορά την ορολογία, αυτή επιλέγεται κατά τρόπο ώστε να υπάρχει συνοχή με την ισχύουσα κοινοτική νομοθεσία. Η πρόταση περιλαμβάνει εννέα άρθρα. Το άρθρο 1 επιβάλλει απαγόρευση των εξαγωγών, ορίζει το πεδίο εφαρμογής της και καθορίζει ημερομηνία, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στη στρατηγική για τον υδράργυρο. Η απαγόρευση καλύπτει τον μεταλλικό υδράργυρο, ο οποίος είναι αναμφισβήτητα η σημαντικότερη ουσία από πλευράς ποσότητας, σε σύγκριση με τις ενώσεις υδραργύρου και τα προϊόντα που περιέχουν υδράργυρο. Η ημερομηνία ενάρξεως εφαρμογής της απαγόρευσης εξαγωγών υδραργύρου αποτέλεσε ήδη αντικείμενο ουσιαστικής συζήτησης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο, όταν τα δύο αυτά όργανα εξέτασαν τη στρατηγική για τον υδράργυρο. Για την παρούσα πρόταση, η Επιτροπή επέλεξε την ημερομηνία με την οποία φαίνεται να συμφωνεί η πλειοψηφία των κρατών μελών και άλλων ενδιαφερομένων μερών. Το άρθρο 2 επιβάλλει υποχρέωση αποθήκευσης και ορίζει το πεδίο εφαρμογής της. Η υποχρέωση αυτή καλύπτει τις τρεις σημαντικότερες πηγές μεταλλικού υδραργύρου στην Κοινότητα. Επιλέγεται ο όρος «αποθήκευση» επειδή «διάθεση» είναι ο ειδικός όρος που χρησιμοποιείται στην κοινοτική νομοθεσία περί αποβλήτων (βλ. άρθρο 1 στοιχείο ε) της οδηγίας 75/442/ΕΟΚ για τα στερεά απόβλητα, όπως τροποποιήθηκε). Η υποχρέωση αποθήκευσης επιβάλλεται για τον υδράργυρο ανεξάρτητα από την ταξινόμηση της ουσίας ως αποβλήτου ή όχι. Στο πλαίσιο αυτό ο EL 8 EL

όρος αποθήκευση δεν καλύπτει μόνο τη βραχυπρόθεσμη έως μεσοπρόθεσμη αποθήκευση, αλλά επίσης τη μακροπρόθεσμη (η οποία μπορεί να χαρακτηριστεί ως διάθεση). Όσον αφορά το χρονοδιάγραμμα, αυτό συνδέεται με την έναρξη ισχύος της απαγόρευσης εξαγωγών μεταλλικού υδραργύρου. Η έκφραση «δεν χρησιμοποιείται πλέον στη βιομηχανία χλωρίου-αλκαλίων» υποδηλώνει ότι εξακολουθεί να είναι δυνατή η μεταφορά υδραργύρου από μία εγκατάσταση παραγωγής χλωρίου-αλκαλίων σε άλλη, εντός της Κοινότητας. Η διάταξη αυτή συμπληρώνεται με αυτοδέσμευση της βιομηχανίας χλωρίουαλκαλίων. Η βιομηχανία δεσμεύεται, αφενός, να παραδώσει για αποθήκευση το πλεόνασμα υδραργύρου που διαθέτει, μόνο σε πολύ ειδικευμένες επιχειρήσεις, ώστε να εξασφαλίζεται η δέουσα συγκράτηση του υδραργύρου και αφετέρου, να υποβάλλει στοιχεία σχετικά με τις ροές υδραργύρου στην Επιτροπή. Το άρθρο καταρτίστηκε λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω και δεν υπεισέρχεται σε λεπτομέρειες. Περισσότερες απαιτήσεις για τις εγκαταστάσεις αποθήκευσης περιλαμβάνονται όμως στο άρθρο 4. Στο άρθρο 3 αποσαφηνίζονται τα κοινά σημεία με την ισχύουσα νομοθεσία για τα απόβλητα. Με βάση τη συγκεκριμένη νομική κατάσταση, η αποθήκευση μεταλλικού υδραργύρου (ο οποίος είναι υγρό) σε οιοδήποτε χώρο υγειονομικής ταφής αντίκειται στις διατάξεις του άρθρου 5 παράγραφος 3 στοιχείο α) της οδηγίας 1999/31/ΕΚ. Θα πρέπει συνεπώς να προβλεφθεί σχετική παρέκκλιση. Οι οριακές τιμές έκλπυσης και άλλα κριτήρια, τα οποία καθορίζονται στο σημείο 2.4 της απόφασης 2003/33/ΕΚ του Συμβουλίου για τον καθορισμό κριτηρίων και διαδικασιών αποδοχής των αποβλήτων στους χώρους υγειονομικής ταφής και ισχύουν για τα κοκκώδη απόβλητα, δεν είναι δυνατόν να εφαρμοστούν για τον υγρό υδράργυρο. Κατόπιν τούτου, στο άρθρο αυτό προτείνεται παρέκκλιση από τις εν λόγω διατάξεις για δύο ειδικούς τρόπους αποθήκευσης του μεταλλικού υδραργύρου - ήτοι την υπόγεια αποθήκευση σε κατάλληλα για το σκοπό αυτό αλατωρυχεία και την προσωρινή αποθήκευση σε εγκαταστάσεις που χρησιμοποιούνται ειδικά για αυτή τη χρήση οι οποίοι, εφόσον υπάρχουν οι κατάλληλες προϋποθέσεις, μπορούν να θεωρηθούν αβλαβείς για την υγεία του ανθρώπου και για το περιβάλλον. Η παρέκκλιση για τις εγκαταστάσεις «που χρησιμοποιούνται αποκλειστικά και είναι εξοπλισμένες για την προσωρινή αποθήκευση μεταλλικού υδραργύρου πριν από την τελική του διάθεση» θα επιτρέψει την προώθηση δραστηριοτήτων τεχνολογικής ανάπτυξης που αποσκοπούν στην εξεύρεση καινοτόμων λύσεων για τη διάθεση του υδραργύρου που δεν βρίσκεται σε υγρή μορφή. Η «συνήθης» υγειονομική ταφή υγρού υδραργύρου εξακολουθεί να είναι παράνομη. Δεδομένου ότι το σημείο 2.4 της απόφασης 2003/33/ΕΚ του Συμβουλίου δεν έχει εφαρμογή στις εργασίες υπόγειας αποθήκευσης (βλέπε σημείο 2.5), γίνεται διάκριση στο άρθρο αυτό μεταξύ των δύο προαναφερόμενων τρόπων αποθήκευσης. Καθώς η εν λόγω διάταξη δεν περιορίζεται στο μεταλλικό υδράργυρο που προέρχεται από συγκεκριμένες πηγές, τα κράτη μέλη δύνανται, εφόσον το επιθυμούν, να αποθηκεύουν σε υπόγειες ή σε άλλες ειδικές εγκαταστάσεις μεταλλικό υδράργυρο από άλλες πηγές. EL 9 EL

Αξίζει να τονιστεί ότι στις περιπτώσεις όπου ο μεταλλικός υδράργυρος θεωρείται απόβλητο, υπόκειται οπωσδήποτε στις γενικές διατάξεις της οδηγίας 75/442/ΕΟΚ για τα απόβλητα και εφόσον πρόκειται για διασυνοριακές μεταφορές εντός της Κοινότητας του κανονισμού 259/93/ΕΟΚ σχετικά με την παρακολούθηση και τον έλεγχο των μεταφορών αποβλήτων στο εσωτερικό της Κοινότητας, καθώς και κατά την είσοδο και έξοδό τους. Λαμβανομένων υπόψη των ιδιαιτεροτήτων του μεταλλικού υδραργύρου και δεδομένου ότι ο αριθμός των εγκαταστάσεων που είναι πιθανό να κριθούν κατάλληλες για την αποθήκευση μεταλλικού υδραργύρου είναι περιορισμένος, δεν θεωρείται σκόπιμη η διατύπωση αντιρρήσεων όσον αφορά τις μεταφορές υδραργύρου που θεωρείται απόβλητο, για λόγους σχετικούς με τις αρχές της εγγύτητας, της κατά προτεραιότητα ανάκτησης και της αυτάρκειας. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι σκοπός του παρόντος κανονισμού είναι να εξασφαλιστεί ότι ο υδράργυρος αυτός δεν θα επανεισαχθεί στην αγορά, γεγονός το οποίο καθιστά την ανάκτηση ανεπιθύμητη λύση. Ως εκ τούτου, προτείνεται παρέκκλιση από τις διατάξεις του νέου κανονισμού για τις μεταφορές αποβλήτων. Το άρθρο 4 συμπληρώνει το άρθρο 2 εισάγοντας ορισμένες λεπτομερέστερες απαιτήσεις όσον αφορά την εφαρμογή των δύο τρόπων αποθήκευσης. Επικεντρώνεται στην ανάγκη διεξαγωγής κατάλληλης αξιολόγησης της ασφάλειας, λαμβάνοντας υπόψη τη φύση της ουσίας. Προβλέπει επίσης τις ελάχιστες απαιτήσεις που πρέπει να περιλαμβάνει η άδεια, ώστε να παρέχονται εγγυήσεις για τον ασφαλή χειρισμό του υδραργύρου ακόμη και απουσία αυτοδέσμευσης εκ μέρους της βιομηχανίας. Στο άρθρο 5 προβλέπεται η οργάνωση από την Επιτροπή ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των ενδιαφερομένων μερών. Χάρη σ αυτή, θα εντοπίζονται εγκαίρως οι νέες εξελίξεις όσον αφορά τις χρήσεις και τις ροές υδραργύρου και θα υπάρχει δυνατότητα ευέλικτης αντίδρασης. Η ανταλλαγή πληροφοριών δεν θα πρέπει να αφορά μόνο το μεταλλικό υδράργυρο αλλά και τις ενώσεις υδραργύρου και τα προϊόντα που περιέχουν υδράργυρο. Το άρθρο 6 επιβάλλει στα κράτη μέλη την παροχή ορισμένων πληροφοριών. Ορίζει ότι τα κράτη μέλη θα υποβάλλουν στην Επιτροπή τις άδειες που χορηγούν στις εγκαταστάσεις αποθήκευσης υδραργύρου. Τα κράτη μέλη οφείλουν επίσης να ενημερώσουν την Επιτροπή για τα αποτελέσματα της εφαρμογής της παρούσας πράξης, το αργότερο τρία έτη και πέντε μήνες μετά την έναρξη ισχύος της απαγόρευσης εξαγωγών. Η Επιτροπή μπορεί μάλιστα να ζητήσει από τα κράτη μέλη να της διαβιβάσουν τις σχετικές πληροφορίες νωρίτερα. Με τον τρόπο αυτό θα είναι σε θέση να αντιδράσει γρήγορα και αποτελεσματικά σε τυχόν απρόβλεπτες εξελίξεις της αγοράς. Αξίζει να σημειωθεί ότι δεν επιδιώκεται να επιβληθεί στα κράτη μέλη υποχρέωση τακτικής περιοδικής υποβολής εκθέσεων. Στο άρθρο 7 προβλέπεται ότι η Επιτροπή θα αξιολογήσει την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού και των επιπτώσεών του στην αγορά και θα υποβάλει σχετική έκθεση το αργότερο τέσσερα έτη μετά την έναρξη ισχύος της απαγόρευσης των εξαγωγών. Η αξιολόγηση θα βασιστεί στις πληροφορίες που θα διαβιβάσουν τα κράτη μέλη. Θα χρησιμοποιηθούν επίσης άλλες τυχόν διαθέσιμες πηγές πληροφοριών. EL 10 EL

Στο άρθρο 8 ορίζεται ότι η Επιτροπή οφείλει να υποβάλλει εκθέσεις όσον αφορά τις εξελίξεις στον τομέα του υδραργύρου και ειδικότερα τις πολυμερείς διαπραγματεύσεις για θέματα προσφοράς και ζήτησης, οι οποίες είναι πιθανό να ξεκινήσουν τα επόμενα έτη. Με τον τρόπο αυτό θα παρακολουθείται κατά πόσο υπάρχει συνοχή μεταξύ των παγκοσμίων και των κοινοτικών μέτρων, ώστε να αποκομίζονται τα μέγιστα δυνατά οφέλη για το περιβάλλον. Στο άρθρο 9 παρατίθεται το τυποποιημένο κείμενο για την έναρξη ισχύος της νομικής πράξης. EL 11 EL

2006/0206 (COD) Πρόταση ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την απαγόρευση των εξαγωγών μεταλλικού υδραργύρου και την ασφαλή αποθήκευσή του (Κείμενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ) ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ, Έχοντας υπόψη: τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, και ιδίως το άρθρο 133 και το άρθρο 175 παράγραφος 1, την πρόταση της Επιτροπής 11, τη γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής 12, τη γνώμη της Επιτροπής των Περιφερειών 13, αποφασίζοντας σύμφωνα με τη διαδικασία του άρθρου 251 της Συνθήκης 14, Εκτιμώντας τα ακόλουθα: (1) Η ελευθέρωση υδραργύρου συνιστά, ως γνωστό, απειλή για τον πλανήτη, η οποία δικαιολογεί την ανάληψη δράσης σε εθνικό, περιφερειακό και παγκόσμιο επίπεδο. (2) Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και το Συμβούλιο με τίτλο «Η κοινοτική στρατηγική για τον υδράργυρο» 15, είναι αναγκαίο να μειωθεί ο κίνδυνος έκθεσης του ανθρώπου και του περιβάλλοντος στον υδράργυρο. (3) Τα μέτρα που λαμβάνονται σε κοινοτικό επίπεδο πρέπει να εντάσσονται στην παγκόσμια προσπάθεια που καταβάλλεται για τη μείωση του κινδύνου έκθεσης στον υδράργυρο, ιδίως στο πλαίσιο του προγράμματος του UNEP (Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον) για τον υδράργυρο. (4) Οι εξαγωγές μεταλλικού υδραργύρου από την Κοινότητα πρέπει να απαγορευτούν, προκειμένου να μειωθεί σημαντικά η προσφορά υδραργύρου παγκοσμίως. 11 12 13 14 15 ΕΕ C της, σ.. ΕΕ C [ ] της [ ], σ. [ ]. ΕΕ C [ ] της [ ], σ. [ ]. Γνώμη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της xxx και απόφαση του Συμβουλίου της xxx. COM(2005)20 τελικό της 28.1.2005 EL 12 EL

(5) Η απαγόρευση των εξαγωγών θα δημιουργήσει στην Κοινότητα σημαντικό πλεόνασμα υδραργύρου, η επανεισαγωγή του οποίου στην αγορά πρέπει να αποφευχθεί. Απαιτείται συνεπώς ασφαλής αποθήκευση του υδραργύρου αυτού στην Κοινότητα. (6) Προκειμένου να προβλεφθούν δυνατότητες ασφαλούς αποθήκευσης του υδραργύρου που δεν χρησιμοποιείται πλέον στη βιομηχανία χλωρίου-αλκαλίων, είναι σκόπιμο να επιτραπεί παρέκκλιση από το άρθρο 5 παράγραφος 3 στοιχείο α) της οδηγίας 1999/31/ΕΚ του Συμβουλίου της 26 ης Απριλίου1999 περί υγειονομικής ταφής των αποβλήτων 16, για ορισμένους τύπους χώρων υγειονομικής ταφής, και να κηρυχθούν ανεφάρμοστα για τη μη υπόγεια αποθήκευση τα κριτήρια του σημείου 2.4 του παραρτήματος της απόφασης 2003/33/ΕΚ του Συμβουλίου της 19 ης Δεκεμβρίου 2002 για τον καθορισμό κριτηρίων και διαδικασιών αποδοχής των αποβλήτων στους χώρους υγειονομικής ταφής σύμφωνα με το άρθρο 16 και το παράρτημα II της οδηγίας 1999/31/ΕΚ 17. (7) Για να εξασφαλιστεί αβλαβής αποθήκευση για την υγεία του ανθρώπου και για το περιβάλλον, η αξιολόγηση της ασφάλειας που απαιτείται βάσει της απόφασης 2003/33/ΕΚ για την υπόγεια αποθήκευση θα πρέπει να συμπληρωθεί με ειδικές διατάξεις και να εφαρμόζεται και στην περίπτωση της μη υπόγειας αποθήκευσης. (8) Είναι σκόπιμο να οργανωθεί ανταλλαγή πληροφοριών, προκειμένου να εκτιμηθεί η ανάγκη θέσπισης συμπληρωματικών μέτρων για τις εξαγωγές και την αποθήκευση υδραργύρου, με την επιφύλαξη των κανόνων ανταγωνισμού της Συνθήκης, και ιδίως του άρθρου 81. (9) Τα κράτη μέλη θα πρέπει να υποβάλλουν πληροφορίες σχετικά με τις άδειες που εκδίδουν για τις εγκαταστάσεις αποθήκευσης, καθώς και με την εφαρμογή της παρούσας πράξης και τις επιπτώσεις της στην αγορά, ώστε να καταστεί δυνατή η αξιολόγησή της εν ευθέτω χρόνω. (10) Η Επιτροπή θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις πληροφορίες αυτές όταν υποβάλλει έκθεση αξιολόγησης, προκειμένου να εκτιμήσει κατά πόσο χρειάζεται τροποποίηση της πράξης. (11) Η Επιτροπή θα πρέπει επίσης να παρακολουθεί τις διεθνείς εξελίξεις όσον αφορά την προσφορά και τη ζήτηση υδραργύρου, και ιδίως τις πολυμερείς διαπραγματεύσεις, και να υποβάλλει σχετικές εκθέσεις που θα επιτρέπουν να εκτιμάται η συνοχή της συνολικής προσέγγισης. (12) Ο κανονισμός περιλαμβάνει ένα στοιχείο που αφορά το εμπόριο, καθώς και στοιχεία που υπαγορεύονται από λόγους περιβαλλοντικής πολιτικής. Το άρθρο 1 αφορά το εμπόριο και ως εκ τούτου βασίζεται στο άρθρο 133 της Συνθήκης, ενώ τα άλλα άρθρα βασίζονται στο άρθρο 175 παράγραφος 1 της Συνθήκης. (13) Ο στόχος της μείωσης της έκθεσης σε υδράργυρο μέσω της απαγόρευσης των εξαγωγών και της επιβολής υποχρέωσης αποθήκευσης, δεν είναι δυνατόν να 16 17 ΕΕ L 182 της 16.7.1999, σ. 1. Οδηγία όπως τροποποιήθηκε από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1882/2003 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου (ΕΕ L 284 της 1.10.2003, σ. 1). ΕΕ L 11 της 16. 1. 2003, σ. 27. EL 13 EL

επιτευχθεί επαρκώς από τα κράτη μέλη λόγω του αντίκτυπου στη διακίνηση των εμπορευμάτων και στη λειτουργία της κοινής αγοράς, καθώς και λόγω του διασυνοριακού χαρακτήρα της ρύπανσης από τον υδράργυρο. Μπορεί να επιτευχθεί μόνο σε κοινοτικό επίπεδο. Η Κοινότητα δύναται επομένως να θεσπίσει μέτρα σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας όπως ορίζεται στο άρθρο 5 της Συνθήκης. Δυνάμει της αρχής της αναλογικότητας όπως ορίζεται στο ίδιο άρθρο, ο παρών κανονισμός δεν υπερβαίνει τα αναγκαία όρια για την επίτευξη του εν λόγω στόχου, ΕΞΕΔΩΣΑΝ ΤΟΝ ΠΑΡΟΝΤΑ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ: Άρθρο 1 Απαγορεύονται, από 1 ης Ιουλίου 2011, οι εξαγωγές μεταλλικού υδραργύρου (Hg, αριθ. CAS 7439-97-6) από την Κοινότητα. Άρθρο 2 Από την ημερομηνία που καθορίζεται στο άρθρο 1, ο μεταλλικός υδράργυρος που δεν χρησιμοποιείται πλέον στη βιομηχανία χλωρίου-αλκαλίων, ο υδράργυρος που προκύπτει από τον καθαρισμό του φυσικού αερίου και ο υδράργυρος που προκύπτει ως παραπροϊόν από εργασίες εξόρυξης και τήξης μη σιδηρούχων μετάλλων αποθηκεύονται, χωρίς μεταβολή της ποιότητας και της συγκέντρωσής τους, κατά τρόπο αβλαβή για την υγεία του ανθρώπου και για το περιβάλλον. Άρθρο 3 1. Κατά παρέκκλιση από το άρθρο 5 παράγραφος 3 στοιχείο α) της οδηγίας 1999/31/ΕΚ, ο μεταλλικός υδράργυρος που θεωρείται απόβλητο μπορεί να αποθηκεύεται, υπό κατάλληλες συνθήκες συγκράτησης: (α) (β) είτε σε υπόγειο αλατωρυχείο κατάλληλο για τη διάθεση αποβλήτων είτε σε εγκατάσταση, η οποία χρησιμοποιείται αποκλειστικά και είναι εξοπλισμένη για την προσωρινή αποθήκευση μεταλλικού υδραργύρου πριν από την τελική του διάθεση. Στην περίπτωση που αναφέρεται στο στοιχείο β) του πρώτου εδαφίου, δεν εφαρμόζονται τα κριτήρια που ορίζονται στο σημείο 2.4 του παραρτήματος της απόφασης 2003/33/ΕΚ. 2. Κατά παρέκκλιση από το άρθρο 11 παράγραφος 1 στοιχείο α) του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1013/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου 18, οι αρμόδιες αρχές προορισμού και αποστολής δεν δύνανται να προβάλλουν αντιρρήσεις για μεταφορές μεταλλικού υδραργύρου θεωρούμενου ως αποβλήτου, με το αιτιολογικό ότι η προγραμματισμένη μεταφορά ή διάθεση δεν είναι σύμφωνη με τα μέτρα που 18 ΕΕ L 190 της12.7.2006, σ. 1. EL 14 EL

έχουν ληφθεί για την εφαρμογή των αρχών της εγγύτητας, της κατά προτεραιότητα ανάκτησης και της αυτάρκειας. Άρθρο 4 1. Η αξιολόγηση της ασφάλειας που πρέπει να διεξαχθεί σύμφωνα με την απόφαση 2003/33/ΕΚ για την αποθήκευση σε υπόγειο αλατωρυχείο, κατάλληλο για την αποθήκευση αποβλήτων, καλύπτει ειδικότερα τους επιπλέον κινδύνους που οφείλονται στη φύση και στη μακροπρόθεσμη συμπεριφορά του μεταλλικού υδραργύρου, καθώς και στις συνθήκες συγκράτησής του. 2. Διεξάγεται αξιολόγηση της ασφάλειας η οποία εγγυάται επίπεδο περιβαλλοντικής προστασίας ανάλογο εκείνου που εξασφαλίζεται με την απόφαση 2003/33/ΕΚ και η οποία υποβάλλεται στην αρμόδια αρχή για την προσωρινή αποθήκευση σε εγκατάσταση που χρησιμοποιείται αποκλειστικά και είναι εξοπλισμένη για την αποθήκευση μεταλλικού υδραργύρου. 3. Η άδεια που αναφέρεται στα άρθρα 8 και 9 της οδηγίας 1999/31/ΕΚ, η οποία χορηγείται για υπόγεια αλατωρυχεία ή για εγκαταστάσεις που χρησιμοποιούνται αποκλειστικά ή είναι εξοπλισμένες για την προσωρινή αποθήκευση μεταλλικού υδραργύρου, περιλαμβάνει απαιτήσεις για τακτικό οπτικό έλεγχο των δοχείων και για την εγκατάσταση κατάλληλου εξοπλισμού ανίχνευσης ατμών με σκοπό τον εντοπισμό τυχόν διαρροής. Άρθρο 5 Η Επιτροπή οργανώνει ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των κρατών μελών και των σχετικών βιομηχανιών. Στο πλαίσιο της εν λόγω ανταλλαγής πληροφοριών εξετάζεται ειδικότερα κατά πόσο είναι αναγκαίο να επεκταθεί η απαγόρευση εξαγωγής στις ενώσεις υδραργύρου και στα προϊόντα που περιέχουν υδράργυρο, να επεκταθεί η υποχρέωση αποθήκευσης στο μεταλλικό υδράργυρο που προέρχεται από άλλες πηγές και να οριστούν χρονικά όρια για την αποθήκευση σε εγκαταστάσεις που χρησιμοποιούνται ειδικά και είναι εξοπλισμένες για την προσωρινή αποθήκευση μεταλλικού υδραργύρου. Άρθρο 6 1. Τα κράτη μέλη υποβάλλουν στην Επιτροπή αντίγραφα των αδειών που εκδίδουν για εγκαταστάσεις που έχουν οριστεί για την αποθήκευση υδραργύρου. 2. Τα κράτη μέλη παρέχουν στην Επιτροπή, το αργότερο έως τις 30 Νοεμβρίου 2014, πληροφορίες για την εφαρμογή του παρόντος κανονισμού στην επικράτειά τους και για τις επιπτώσεις του στην αγορά τους. Κατόπιν σχετικού αιτήματος της Επιτροπής, τα κράτη μέλη παρέχουν τις πληροφορίες αυτές νωρίτερα από την ημερομηνία που καθορίζεται στο πρώτο εδάφιο. 3. Οι πληροφορίες που αναφέρονται στην παράγραφο 2 περιέχουν τουλάχιστον τα ακόλουθα στοιχεία: EL 15 EL

(α) (β) ποσότητες, τιμές, χώρα καταγωγής και χώρα προορισμού, καθώς και σκοπούμενη χρήση του μεταλλικού υδραργύρου που εισέρχεται στην Κοινότητα ή εξέρχεται από αυτή ποσότητες, τιμές, χώρα καταγωγής και χώρα προορισμού, καθώς και σκοπούμενη χρήση του μεταλλικού υδραργύρου που αποτελεί αντικείμενο διασυνοριακών συναλλαγών εντός της Κοινότητας. Άρθρο 7 1. Η Επιτροπή αξιολογεί την εφαρμογή του κανονισμού στην Κοινότητα, καθώς και τις επιπτώσεις του στην κοινοτική αγορά, λαμβάνοντας υπόψη τις πληροφορίες που αναφέρονται στο άρθρο 6. 2. Η Επιτροπή υποβάλλει έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο το αργότερο έως τις 30 Ιουνίου 2015. Άρθρο 8 Τουλάχιστον άπαξ ετησίως πριν από την ημερομηνία που καθορίζεται στο άρθρο 1, η Επιτροπή υποβάλλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο έκθεση σχετικά με την πρόοδο των πολυμερών δραστηριοτήτων και διαπραγματεύσεων όσον αφορά τον υδράργυρο, στην οποία εξετάζεται κατά πόσο το χρονοδιάγραμμα και το πεδίο εφαρμογής των μέτρων του παρόντος κανονισμού συνάδουν με τις διεθνείς εξελίξεις. Άρθρο 9 Ο παρών κανονισμός αρχίζει να ισχύει την εικοστή ημέρα από τη δημοσίευσή του στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο παρών κανονισμός είναι δεσμευτικός ως προς όλα τα μέρη του και ισχύει άμεσα σε κάθε κράτος μέλος. Βρυξέλλες, Για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο Ο Πρόεδρος Για το Συμβούλιο Ο Πρόεδρος EL 16 EL