Κωνσταντίνος Νικολακόπουλος Επισκέπτης Καθηγητής Εισαγωγή και Ερμηνεία της Καινής Διαθήκης Θεολογική Σχολή Εκκλησίας Κύπρου Ισοκράτους, 1-7 1016, Λευκωσία Κύπρος Τηλ.: 00357 22 443 055 Φαξ: 00357 22 443 050 E-mail: c.nikolakopoulos@theo.ac.cy Προφίλ: Ο Δρ. Κωνσταντίνος Νικολακόπουλος είναι καθηγητής Βιβλικής με κυρίως γνωστικό αντικείμενο την «Καινή Διαθήκη» στο Τμήμα Ορθοδόξου του Πανεπιστημίου Μονάχου και επισκέπτης καθηγητής στη Θεολογική Σχολή της Εκκλησίας Κύπρου. Από το 2003 μέχρι το 2011 διετέλεσε Πρόεδρος του Ορθοδόξου Τμήματος και από το 2011 μέχρι σήμερα είναι Πρόεδρος της Επιτροπής Εξετάσεων στο ίδιο Τμήμα του Πανεπιστημίου Μονάχου. Από το 2006 εκδίδει το γερμανόφωνο επιστημονικό θεολογικό Περιοδικό «Orthodoxes Forum» και από το 2011 τη σειρά θεολογικών Μονογραφιών «Lehr- und Studienbücher Orthodoxe Theologie». Είναι μέλος της Επιτροπής Θεολογικού Διαλόγου μεταξύ Ορθοδόξου Εκκλησίας Γερμανίας και Καθολικής Εκκλησίας Γερμανίας, καθώς επίσης και της Επιτροπής Διαλόγου μεταξύ Οικουμενικού Πατριαρχείου και Ευαγγελικής Εκκλησίας Γερμανίας. Συμμετέχει σε διεπιστημονικά ερευνητικά προγράμματα ευρωπαϊκών Πανεπιστημίων και είναι μέλος πολλών Επιστημονικών Εταιρειών, Ιδρυμάτων και Επιτροπών. Έχει συμμετάσχει σε Επιτροπές Αξιολόγησης προπτυχιακών και μεταπτυχιακών προγραμμάτων σε Πανεπιστήμια της Ελλάδος και της Κύπρου μετά από πρόσκληση των αντιστοίχων φορέων Α.ΔΙ.Π. Ελλάδος και ΔΙ.Π.Α.Ε. Κύπρου. Έχει δημοσιεύσει μονογραφίες και διάφορες μελέτες και άρθρα στους τομείς κατά πρώτον της Εισαγωγής, Ερμηνείας και της Καινής Διαθήκης και κατά δεύτερον της Βυζαντινής Μoυσικoλoγίας, Λειτουργικής και Υμνολογίας της πρώιμης Εκκλησίας. Κεντρική θέση στις ερευνητικές και διδακτικές του δραστηριότητες κατέχει η θεματική περί γλωσσικής εξέλιξης στα ελληνιστικά και πρωτοχριστιανικά χρόνια με άξονα την «Κοινή» γλώσσα της Καινής Διαθήκης. 1. Εκπαίδευση Πτυχίο Έτος Ίδρυμα Τμήμα Τίτλος Διατριβής Υφηγεσία 1998 Διδακτορικό Δίπλωμα 1991 Πτυχίο 1983 Πτυχίο Ιεροψάλτου και Δίπλωμα Μουσικοδιδασκάλου Βυζαντιν. Μουσικής 1982 Ludwig- Maximilians- Universität München, DE Πανεπιστήμιο Αθηνών, Ελλάδα Πανεπιστήμιο Αθηνών, Ελλάδα Απολλώνιον Ωδείον Αθηνών, Ελλάδα Evangelisch- Theologische Fakultät Die 'unbekannten' Hymnen des Neuen Testaments. Die orthodoxe Hermeneutik und die historisch-kritische Methode Τά ρητορικά σχήματα διανοίας στά ἱστορικά βιβλία τῆς Καινῆς Διαθήκης 1
Απολυτήριο Λυκείου 1979 Πρότυπο Γυμνάσιο-Λύκειο Πατρών, Ελλάδα 2. Εργοδότηση Περίοδος εργοδότησης Από Μέχρι Εργοδότης Τοποθέτηση Θέση 09.2017 12.2017 Θεολογική Σχολή Εκκλησίας Κύπρου Πρόγραμμα Επισκέπτης καθηγητής 05.2017 07.2017 Universität Wien, Αυστρία Katholisch- Theologische Fakultät Επισκέπτης καθηγητής με εντολή διδασκαλίας 2000 σήμερα Ludwig- Maximilians- Universität München, DE Τμήμα Ορθοδόξου Καθηγητής 1998 2000 Ludwig- Maximilians- Universität München, DE Τμήμα Ορθοδόξου Καθηγητής με σύμβαση περιορισμένου χρόνου 1991 1998 Ludwig- Maximilians- Universität München, DE Τμήμα Ορθοδόξου Επιστημονικός Βοηθός και Συνεργάτης 3. Διδασκαλία 2017 Θεολογική Σχολή Εκκλησίας Κύπρου 2017 1998- σήμερα 1991-1998 Katholisch-Theologische Fakultät, Universität Wien, Αυστρία Τμήμα Ορθοδόξου, Universität München, DE Τμήμα Ορθοδόξου, Universität München, DE ΘΕΟ.125 Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη ΘΕΟ.325 Ερμηνεία Καινής Διαθήκης Α Orthodoxe Exegese des Neuen Testamentes Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη Εισαγωγή στην Εξηγητική της Καινής Διαθήκης Ερμηνεία της Καινής Διαθήκης Υμνολογία των χρόνων της Καινής Διαθήκης και της πρώιμης Εκκλησίας Εισαγωγή στην Υμνογραφία και τη Βυζαντινή Μουσική Ελληνιστική Κοινή Γλώσσα της Καινής Διαθήκης Εισαγωγή στα βιβλία της Καινής Διαθήκης Υμνολογία και Λειτουργική της πρώιμης Εκκλησίας 1991-1993 Volkshochschule München, DE Βυζαντινή Μουσική 2
4. Διοικητικά Καθήκοντα 2011- σήμερα Πρόεδρος της Επιτροπής Εξετάσεων του Τμήματος Ορθοδόξου του Πανεπιστημίου Μονάχου 2003-2011 Πρόεδρος του Τμήματος Ορθοδόξου του Πανεπιστημίου Μονάχου 5. Μέλος Επιστημονικών Εταιρειών, Ιδρυμάτων, Επιτροπών και Συλλόγων Μέλος της Διεθνούς Εταιρείας Σπουδών Καινής Διαθήκης, Studiorum Novi Testamenti Societas (SNTS) Μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Βιβλικών Σπουδών. Μέλος της Εταιρείας Βαυαρών Καινοδιαθηκολόγων. Μέλος της Παγγερμανικής Εταιρείας Βυζαντινολόγων Deutsche Arbeitsgemeinschaft zur Förderung Byzantinischer Studien Μέλος της Επιτροπής Εκδόσεων της Ιεράς Μητροπόλεως Γερμανίας Μέλος της Λέσχης Ελλήνων Επιστημόνων Μονάχου Club Griechischer Akademiker Πρόεδρος του «Συλλόγου Βυζαντινής Μονάχου» και Χοράρχης του «Χορού Ιεροψαλτών Μονάχου» Μέλος της Επιτροπής Θεολογικού Διαλόγου μεταξύ της Ορθοδόξου Επισκοπικής Συνέλευσης Γερμανίας και της Καθολικής Εκκλησίας της Γερμανίας Μέλος της θεολογικής Επιτροπής Διαλόγου μεταξύ του Οικουμενικού Πατριαρχείου και της Ευαγγελικής Εκκλησίας της Γερμανίας 6. Ερευνητικά Προγράμματα Χορηγίες - Συνεισφορές 2016 Συμμετοχή ως ειδικός ορθόδοξος σύμβουλος στο πρόγραμμα της Ελβετικής Βιβλικής Εταιρείας για τη γερμανική μετάφραση του ελληνικού λειτουργικού κειμένου της Καινής Διαθήκης του Οικουμενικού Πατριαρχείου (1904) 2015-2016 2015 2014-2016 2013 Συμμετοχή σε ερευνητικό πρόγραμμα του Πανεπιστημίου της Βόννης σχετικά με τις παλαιές και νέες ερμηνευτικές προοπτικές της Παύλειας Συμμετοχή στο ερευνητικό πρόγραμμα της Αυστριακής Βιβλικής Εταιρείας υπό την αιγίδα της Ιεράς Μητροπόλεως Αυστρίας για τη συγγραφή ειδικής Βίβλου για χρήση στο μάθημα Θρησκευτικών υπό τον τίτλο Orthodoxe Schulbibel. Evangelien, Apostelgeschichte und ausgewählte Psalmen Συμμετοχή σε κοινό ερευνητικό πρόγραμμα με το Πανεπιστήμιο του Cluj- Napoca στη Ρουμανία, με απόληξη την έκδοση του τόμου Die Orthodoxe Kirche in der Selbstdarstellung (Münster-Berlin 2016) Συμμετοχή σε ερευνητικό πρόγραμμα του Πανεπιστημίου Βελιγραδίου (καθηγητής Rodoljub Kubat) με σκοπό την έκδοση Λεξικού Βιβλικής Ερμηνευτικής 3
2012 2006-2009 1984-1985 Συμμετοχή σε ερευνητικό πρόγραμμα του Ινστιτούτου Βυζαντινών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Βιέννης με εκδοτικό σκοπό την έκδοση Λεξικού Βυζαντινών Συγγραφέων Lexikon byzantinischer Autoren. Συμμετοχή, ως απεσταλμένος της Ορθοδόξου Επισκοπικής Συνελεύσεως Γερμανίας, στην ερευνητική επιστημονική ομάδα των Πανεπιστημίων Koblenz-Landau για το πρόγραμμα της Γερμανικής Βιβλικής Εταιρείας για τη γερμανική μετάφραση του κειμένου των Εβδομήκοντα με τίτλο Septuaginta Deutsch. Das griechische Alte Testament in deutscher Übersetzung. Έρευνα στην Καθολική Σχολή του Πανεπιστημίου Regensburg σχετικά με την ιστορικοκριτική ερμηνευτική μέθοδο. 7. Δημοσιεύσεις Α: Βιβλία/μονογραφίες Καιvή Διαθήκη καί Ρητoρική. Τά ρητoρικά σχήματα διαvoίας στά ἱστoρικά βιβλία τῆς Καιvῆς Διαθήκης, διδ. Διατριβή, Κατερίνη 1993, 383 σελ. (ISBN 960-7297-73-3). Orthodoxe Hymnographie. Lexikon der orthodoxen hymnologisch-musikalischen Terminologie, Schliern b. Köniz 1999, 91 σελ. (ISBN 3-906596-04-4). Die "unbekannten" Hymnen des Neuen Testaments. Die orthodoxe Hermeneutik und die historischkritische Methode. Exegetische und theologische Deutung neutestamentlicher Stellen unter Berücksichtigung des orthodoxen Kultus, διατριβή επί υφηγεσίᾳ, (Veröffentlichungen des Instituts für Orthodoxe Theologie αριθ. 7), Aachen 2000, 172 σελ. (ISBN 3-8265-7719-1) Ζητήματα λoγικῆς λατρείας καί λειτoυργικῆς ἀγωγῆς, Θεσσαλονίκη 2001, 159 σελ. (ISBN 960-242- 233-5). Ἑρμηνευτικά μελετήματα ἀπό ρητορικῆς καί ὑμνολογικῆς ἐπόψεως, (Βιβλική Βιβλιοθήκη αριθ. 34), Θεσσαλονίκη 2005, 259 σελ. (ISBN 960-242-322-6) Studii de Teologie Biblică. Ermineutica ortodoxă şi cea occidentală: semnifi-caţia noţiunilor imnologice ale Noului Testament, traducere de Pr. Prof. Dr. Ioan Vasile Leb şi Drd. Ilie Ursa, Cluj-Napoca 2008, 193 σελ. (ISBN 978-973-1714-49-3). Das Neue Testament in der Orthodoxen Kirche. Grundlegende Fragen einer Einführung in das Neue Testament, (Lehr- und Studienbücher Orthodoxe Theologie αριθ. 1, εκδ. υπό Κ. Νικολακόπουλου), Münster-Berlin κ.α., 1η έκδ. 2011, 2η έκδ. 2014, 320 σελ. (ISBN 978-3-643-10869-2) Imnografia ortodoxă la început și astăzi. Dicționar de termeni liturgici și imnologici, traducere de Diac. Dr. Alexandru Ioniţă, editată sub coordinarea şti-inţifică a Prof. Dr. Adrian Marinescu, Bucureşti 2015, 164 σελ. (ISBN 978-606-29-0033-5). Gesammelte orthodoxe theologische Studien, Göttingen 2015, 267 σελ. (ISBN 978-3-7369-9036-4) 4
Β: Εργασίες σε επιστημονικά περιοδικά με κριτές Die byzantinische Musik als Grundbestandteil des orthodoxen Kultus. Στο: Orthodoxes Forum 3 (1989) 49-56. Das Neue Testament als hymnologische Quelle in der Orthodoxen Kirche. Στο: Θεoλoγία 61 (1990) 161 186. Prinzipien der Synodalität nach dem Neuen Testament. Insbesondere am Beispiel des Apostelkonzils. Στο: Orthodoxes Forum 5 (1991) 193-205. Ἡ voηματική λειτoυργία βασικῶv ρητoρικῶv σχημάτωv στό κείμεvo τῆς Ἀπoκαλύψεως τoῦ Ἰωάvvoυ. Στο: Γρηγόριoς Παλαμᾶς, 75 (1992), τεύχος 742, σελ. 511-529. Das Mesonyktikon des Sonntages: Einleitung - Kommentierung - Deutscher Text. Στο: Orthodoxes Forum 6 (1992) 247-258. Das orthodoxe Osterfest. Ein Wandern durch die liturgische Zeit. Στο: Der Christliche Osten 48 (1993) 31-38. Die Geschichtlichkeit der Auferstehung Jesu im orthodoxen Kultus und Glauben. Στο: Orthodoxes Forum 8 (1994) 165-174. Τά ὑμvoλoγικά τμήματα τoῦ κατά Ματθαῖov. Νoηματικές πρoεκτάσεις βάσει τῆς ρητoρικῆς δoμῆς τoυς. Στο: Δελτίo Βιβλικώv Μελετώv τόμ. 13 (1994), έτος 23 ο, σελ. 34-50. Autokephaliesystem und eucharistische Einheit. Orthodoxe Ekklesiologie mit neutestamentlichen Fundamenten. Στο: Θεoλoγία 67 (1996) 361 371. The Language of the New Testament as an Example for the Historical Unity of the Greek Language. Στο: The Greek Orthodox Theological Review Volume 42 (1997) 259-271. Die Historizität und Wirklichkeit der Auferstehung Jesu - Orthodoxe Stellungnahme zu einem aktuellen Streit. Στο: Κληρovoμία 30 (1998), τεύχη 1-2, Θεσσαλονίκη 1999, σελ. 139-175. Grundprinzipien der orthodoxen patristischen Hermeneutik. Dissonanz oder Ergänzung zur historischkritischen Methode? Στο: Orthodoxes Forum 13 (1999) 171-185. Die Originalsprache des Neuen Testaments und ihre Rezeption durch das moderne Griechentum. Στο: Orthodoxes Forum 14 (2000) 159-170. Ψαλμός - ύμvoς - ωδή: Ερμηvευτική συμβoλή τoυ Γρηγoρίoυ Νύσσης στη βιβλική υμvoλoγική oρoλoγία. Στο: Δελτίo Βιβλικών Μελετών τόμ. 19 (2000), έτος 29 ο, σελ. 43-57. Aspekte der `paulinischen Ironie' am Beispiel des Galaterbriefes. Στο: Biblische Zeitschrift Neue Folge 45 (2001) 193-208. Die Göttliche Liturgie der Orthodoxie: Struktur Theologie. Στο: Una Sancta 56 (2001) 308-313. Der byzantinische Gesang der griechisch-orthodoxen Kirche von 1814 bis heute. Στο: Orthodoxes Forum 14 (2000) 159-170. Neutestamentliche Zeugnisse über die Stellung der Frau in der apostolischen Kirche. Στο: Orthodoxes Forum 16 (2002) 155-166. Johannes Chrysostomos als pastoraler Schriftausleger. Στο: Orthodoxes Forum 22 (2008) 53-60. Die orthodoxe Liturgie. Merkmale, Symbolik und Kritikpunkte. Στο: Orthodoxes Forum 25 (2011) 121-129. Βασικὲς «τριαδικὲς» ἐκφράσεις τῆς Καινῆς Διαθήκης ὡς πρῶτες προϋποθέσεις τοῦ Συμβόλου τῆς Πίστεως. Στο: Θεoλoγία 84 (2013), τεύχος 3, σελ. 51-63. Die orthodoxe Hermeneutik in ihrem Selbstverständnis gegenüber der historisch-kritischen Methode. Στο: RES Review of Ecumenical Studies, vol. 6 (Sibiu, December 2014), issue 3, σελ. 473-486. Die orthodoxe Kirchenmusik als ein bedeutendes Erbe von Byzanz und ihre moderne Rezeption im Westen am Beispiel des Byzantinischen Kantorenchores München. Στο: RES Review of Ecumenical Studies, vol. 7 (Sibiu, December 2015), issue 3, σελ. 447-459. Septuaginta ca izvor al Imnografiei Ortodoxe. Un exemplu de Exegeză Liturgică. Übers. aus dem Deutschen von Pr. conf. Dr. Constantin Oancea. Στο: Teologie şi Viaţă. Revistă de Gândire şi Spiritualitate Creştină, Neue Reihe Jg. 26, Nr. 1-4 Ianuarie-Aprilie (Iaşi 2016) 138-148. 5
Γ: Κεφάλαια σε συλλογικούς τόμους Ἡ γλωσσικὴ δoμὴ τῆς Καιvῆς Διαθήκης. Στο: Συμπόσιov πvευματικὸv ἐπὶ χρυσῷ Ἰωβηλαίῳ τoῦ Μητρoπoλίτoυ Πατρῶv Νικoδήμoυ 1939-1989, Αθήνα 1989, σελ. 577-586. Ἀξιόλoγα ρητoρικά σχήματα στήv ἁπλῆ γλώσσα τῆς Ἀπoκαλύψεως. Στο: Ἱερά Ἀρχιεπισκoπή Κύπρoυ (εκδ.), Ἡ Ἀπoκάλυψη τoῦ Ἰωάvvη. Πρoβλήματα φιλoλoγικά, ἱστoρικά, ἑρμηvευτικά, θεoλoγικά. (Εἰσηγήσεις ΣΤ Συvάξεως Ὀρθoδόξωv Βιβλικῶv Θεoλόγωv. Λευκωσία 26 Σεπτεμβρίoυ - 3 Ὀκτωβρίoυ 1991), Λευκωσία 1993, σελ. 227-237. Σκιαγράφηση τῆς Ὀρθoδoξίας στό Βυζάvτιo πρίv καί μετά τήv πτώση. Στο: Καιρός. Τόμoς τιμητικός στov oμότιμo καθηγητή Δαμιαvό Αθ. Δόϊκo, τόμ. Β, (Επιστημovική Επετηρίδα τoυ Τμήματoς Θεoλoγίας της Θεoλoγικής Σχoλής Θεσσαλovίκης, Νέα Σειρά - τόμoς 5ος), Θεσσαλονίκη 1995, σελ. 205-216. Die orthodoxen Kirchen in Selbstverständnis und Glaubenspraxis heute. Στο: Der Glaube der Chisten, τόμ. Α : Ein ökumenisches Handbuch, εκδ. υπό E. Biser, F. Hahn, M. Langer κ.α., München 1999, σελ. 899-912. Die griechische Orthodoxie in Deutschland und ihre Verbindung mit dem ökumenischen Patriarchat in Konstantinopel. Στο: B. Rill (εκδ.), Griechenland: Politik und Perspektiven, (Argumente und Materialien zum Zeitgeschehen 11, Hanns-Seidel-Stiftung), München 1999, σελ. 31-37. Der Gewinn der theologischen Wissenschaft beim Zusammenfinden der drei großen christlichen Konfessionen an der Münchener Universität. Στο: D. C. Ratke (εκδ.), Theologie zu Beginn des 3. Jahrtausends im globalen Kontext: Rückblick und Perspektiven. Festschrift anlässlich des 60. Geburtstages von Hans Schwarz, (Glauben und Denken [Jg. 12], Sonderbd.), Frankfurt am Main κ.α. 2000, σελ. 315-321. Rhetorische Auslegungsaspekte der Theologie in der Johannesoffenbarung. Στο: P. Müller, Chr. Gerber, Th. Knöppler (εκδ.), "... was ihr auf dem Weg verhandelt habt": Beiträge zur Exegese und Theologie des Neuen Testaments. Festschrift für Ferdinand Hahn zum 75. Geburtstag, Neukirchen- Vluyn 2001, σελ. 166-180. Ἡ συμψαλμωδία τῶν πιστῶν κατά τίς μαρτυρίες τοῦ Ἀποστόλου Παύλου. Στο: Ιερά Μητρόπολις Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας (εκδ.), Πρακτικά Διεθνοῦς Ἐπιστημονικοῦ Συνεδρίου Η Παύλεια «Ὁ ἄνθρωπος κατά τόν Ἀπόστολο Παῦλο» (Ἰούνιος 2002), Βέροια 2002, σελ. 171-183. Ἐπόψεις τῆς «παυλείου» ρητορικῆς στίς δύο πρός Τιμόθεον ἐπιστολές (με γερμανική περίληψη). Στο: «Ἡ πνευματική παρακαταθήκη τoῦ Ἀπoστόλoυ Παύλoυ. Πoιμαντικές ἐπιστολές». Εἰσηγήσεις ΙΑ συvάξεως Ὀρθoδόξωv Βιβλικῶv Θεoλόγωv, Λευκάδα 25-28 Σεπτεμβρίoυ 2003, Θεσσαλονίκη 2004, σελ. 287-304. Römer 10,17 und 12,1-21. Στο: WCC (εκδ.), Aus Gnade seid ihr selig geworden. Bibelstudien zu Heilung und Versöhnung, Γενεύη 2005, σελ. 27-32. (Ο τόμος μεταφράστηκε στα αγγλικά, γαλλικά και ισπανικά). An Orthodox Critique of Some Radical Approaches in New Testament Studies. Στο: Theodore G. Stylianopoulos (εκδ.), Sacred Text and Interpertation. Perpsectives in Orthodox Biblical Studies, Papers in Honor of Professor Savas Agourides, Brookline, Massachusettes 2006, σελ. 337-353. Μαρτυρίες τῆς Καινῆς Διαθήκης γιά τή θέση τῆς γυναίκας στήν Ἀποστολική Ἐκκλησία. Στο: Ι. Γαλάνης, Ι. Καραβιδόπουλος, Γ. Πατρώνος, Χρ. Οικονόμου, Χρ. Καρακόλης, Σ. Δεσπότης, Κ. Μπελεζος (εκδ.), Διακονία Λειτουργία Χάρισμα. Πατερική καί σύγχρονη ἑρμηνεία τῆς Καινῆς Διαθήκης, τιμητικός τόμος πρός τόν Ὁμότιμο Καθηγητή τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν Γεώργιο Ἀντ. Γαλίτη, Λειβαδειά 2006, σελ. 425-442. Von der Kirche getragen durch die Exegese erschlossen. Die orthodoxe Sicht auf die Bibel. Στο: Gerlinde Baumann, Elisabeth Hartlieb (εκδ.), Fundament des Glaubens oder Kulturdenkmal? Vom Umgang mit der Bibel heute, Leipzig 2007, σελ. 91-100. Χρυσός κανόνας (Ματθ. 7:12. Λουκ. 6:31): Το βιβλικό αντίδοτο στη βία. Στο: Στα Βήματα του Αποστόλου Βαρνάβα, Τιμητικός τόμος για τη 30η επέτειο Αρχιερατείας του Αρχιεπισκόπου Νέας Ιουστινιανής και πάσης Κύπρου κ. Χρυσοστόμου Β, Λευκωσία 2008, σελ. 493-505. morul ca expresie retorică la Sfântul Vasile cel Mare. Στο: Ioan-Vasile Leb, Gabriel-Viorel Gârdan, Dacian But-Căpuşan (εκδ.), Revelaţii ale Unităţii. La Sfinţii Părinţi Capadocieni, Cluj-Napoca 2013, σελ. 65-70. 6
Paulus Rühmen in den Schwächen. Exegetische Erwägungen zu 2 Kor 12,6-10. Στο: Κ. Μπελέζος σε συνεργασία με Σ. Δεσπότη και Χρ. Καρακόλη (εκδ.), Saint Paul and Corinth. 1950 Years Since the Writing oft he Epistles to the Corinthians. International Scholarly Conference Proceedings (Corinth, 23-25 September 2007), Band II, Αθήνα 2009, σελ. 405-420. Die Gnade des Herrn oder die Macht des Geistes bei Paulus in 2 Kor 10-13. Στο: PRO ORIENTE Jahrbuch 2009, hrsg. Von der Stiftung Pro Oriente, Wien 2010, σελ. 142-153. Formule treimice fundamentale din Noul Testament ca cele dintâi premize ale Simbolului de Credinţă. (= Grundlegende triadische Formulierungen als erste Voraussetzungen des Glaubensbekenntnisses) (+ Summary), Στο: Anuarul Facultăţii de Teologie Ortodoxă Patriarhul Justinian anul universitr 2009-2010, Decan Pr. Prof. Dr. Ştefan Buchiu, Jg. 10, Bukarest 2010, σελ. 77-88. Orthodoxe Kritik der modernen deutschen Übersetzung der Heiligen Schrift Bibel in gerechter Sprache. Στο: Αγία Γραφή και αρχαίος κόσμος. Τιμητικό αφιέρωμα στον ομότιμο καθηγητή Ιωάννη Λ. Γαλάνη, εκδ. Υπό Π. Βασιλειάδη, Μ. Κωνσταντίνου, Ι. Μούρτζιου, Ι. Σκιαδαρέση, Χ. Ατματζίδη, Θεσσαλονίκη 2010, σελ. 349-362. Caracterul creştin al Europei şi contribuţia ortodoxă. (= Der christliche Charakter Europas und der orthodoxe Beitrag), Στο: Ioan-Vasile Leb, Gabriel-Viorel Gârdan, Dacian But-Căpuşan (Koord.), Integrarea Europeană şi Valorile Bisericii. Internationale Konferenz Cluj-Napoca, 26-29 Μαρτίου 2009, Cluj-Napoca 2011, σελ. 23-31. Die Apokalypse des Johannes und die orthodoxe Liturgie: Anknüpfungspunkte zwischen Apokalypse und orthodoxem Kultus. Στο: Jörg Frey, James A. Kehlhoffer, Franz Tóth (εκδ.), Die Johannesapokalypse. Kontexte Konzepte Rezeption, (WUNT 287), Tübingen 2012, σελ. 775-791. Beziehungen zwischen Kirche und Staat in Deutschland und in der Perspektive der Errichtung eines neuen Europas. Στο: Petra Bosse-Huber / Martin Illert (εκδ.), Theologischer Dialog mit dem Ökumenischen Patriarchat. 14. und 15. Begegnung im bilateralen Theologischen Dialog, (Beihefte zur Ökumenischen Rundschau, Nr. 101), Leipzig 2015, σελ. 272-289. The Bible in the Orthodox Church. Στο: Discover Anew the Bible s Treasures, edited by Ökumenische Centrale der ACK Arbeitsgemeinschaft Christlicher Kirchen in Deutschland, Frankfurt a. M. 2017, σελ. 64-68. Ausgewählte Aspekte der paulinischen Theologie am Beispiel des 2. Korintherbriefes. Στο: Ιερά Μητρόπολις Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας (εκδ.), Τόμος επετειακός επί τη συμπληρώσει είκοσι ετών από της υπό του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμονος καθιερώσεως των εκδηλώσεων προς τιμήν του Αγίου ενδόξου Αποστόλου Παύλου 1995-2014, Βέροια 2014, σελ. 299-311. Das Selbstverständnis der Orthodoxie in der Geschichte und im modernen Europa am Beispiel der Bundesrepublik Deutschland. Στο: Anselm Blumberg Oleksandr Petrynko (Hgg.), Historia magistra vitae. Leben und Theologie der Kirche aus ihrer Geschichte verstehen, Τιμητικός τόμος για τον Johannes Hofmann στα 65 α γενέθλια, Regensburg 2016, σελ. 381-398. Exegese für die Kirche. Eine orthodoxe Auseinandersetzung mit dem reformatorischen Schriftprinzip. Στο: Uwe Swarat - Thomas Söding (εκδ.), Heillos gespalten? Segensreich erneuert? 500 Jahre Reformation in der Vielfalt ökumenischer Perspektiven, (Quaestiones Disputatae, Bd. 277), Freiburg-Basel-Wien 2016, σελ. 57-68. Ermineutica ortodoxă: identitatea ei în raport cu metoda istorico-critică. Στο: Alexandru Ioniţă (εκδ.), Interpretarea Biblică între Biserică şi Universitate: perspective interconfesionale, (Studia Oecumenica, Bd. 10), Sibiu / Cluj-Napoca 2016, σελ. 434-450. Hymnographie und Musik in der byzantinischen Ostkirche. Στο: Ioan Vasile Leb, Konstantin Nikolakopoulos, Ilie Ursa (εκδ.), Die Orthodoxe Kirche in der Selbstdarstellung. Ein Kompendium, (Lehr- und Studienbücher Orthodoxe Theologie, 4), Berlin 2016, σελ. 159-169. Christusbilder: Neutestamentliche Grundlagen der patristischen Ikonentheologie. Στο: Petra Bosse- Huber, Martin Illert (εκδ.), Das Bild Christi in der orthodoxen und der evangelischen Frömmigkeit. XVI. Begegnung im bilateralen theologischen Dialog zwischen der EKD und dem Ökumenischen Patriarchat, (Beihefte zur Ökumenischen Rundschau Nr. 113), Leipzig 2017, σελ. 37-52. Paulus über Gerechtigkeit und Rechtfertigung. Exegetische Perspektiven unter Berücksichtigung von 1 Kor. 1,30. Στο: Athanasios Despotis (εκδ.), Participation, Justification, and Conversion. Eastern 7
Orthodox Interpretation of Paul and the Debate between Old and New Perspectives on Paul, (WUNT - 2. Reihe, Bd. 442), Tübingen 2017, σελ. 89-106. Verständnis und Interpretation der Heiligen Schrift in der Orthodoxen Kirche. Στο: Nadine Hamilton (εκδ.), Sola Scriptura. Die Heilige Schrift als heiligende Schrift, (Beihefte zur Ökumenischen Rundschau Nr. 116), Leipzig 2017, σελ. 129-144. Δ: Ανακοινώσεις σε επιστημονικά συνέδρια 1991 1993 1994 1995 1999 Ανακοίνωση: «Ἀξιόλoγα ρητoρικά σχήματα στήv ἁπλή γλώσσα τῆς Ἀπoκαλύψεως» στά πλαίσια τῆς ΣΤ Συvάξεως Ὀρθoδόξωv Βιβλικῶv Θεoλόγωv στή Λευκωσία/Κύπρoς (Σεπτέμβριος). «Τά ὑμvoλoγικά τμήματα τoῦ κατά Ματθαῖov. Νoηματικές πρoεκτάσεις βάσει τῆς ρητoρικῆς δoμῆς τoυς» στά πλαίσια τῆς Ζ Συvάξεως τῆς Διoρθoδόξoυ Ἑταιρείας Βιβλικῶv Σπoυδῶv στό Βoυκoυρέστι/Ρoυμαvία (Σεπτέμβριος). «Ψαλμός-ὕμvoς-ᾠδή. Ἑρμηvευτική συμβoλή τoῦ Γρηγoρίoυ Νύσσης στή βιβλική ὑμvoλoγική ὁρoλoγία» στά πλαίσια τoῦ IΓ Συvεδρίoυ Πατερικῆς Θεoλoγίας στήv Ἀθήvα (Σεπτέμβριος). «Ἡ ρητoρική εἰρωvεία ὡς ἐκφραστικό μέσov στήv πρός Γαλάτας Ἐπιστoλή» στά πλαίσια τῆς Η Συvάξεως τῆς Διoρθoδόξoυ Ἑταιρείας Βιβλικῶv Σπoυδῶv στή Μεσημβρία/Βoυλγαρία (Σεπτέμβριος). Die griechische Orthodoxie in Deutschland und ihre Verbindung mit dem Ökumenischen Patriarchat in Konstantinopel στά πλαίσια τῆς ἐπιστημovικῆς ἡμερίδας μέ θέμα «Ἑλλάδα - Πoλιτική καί πρooπτικές», πoύ ὀργαvώθηκε ἀπό τό Ἵδρυμα Hanns-Seidel-Stiftung στό Wildbad Kreuth τῆς Βαυαρἰας (Μάιος). Dreimal Theologie an der LMU στά πλαίσια τῆς oἰκoυμεvικῆς ἡμερίδας μέ θέμα "Einsam - Zweisam - Dreisam. Θεoλoγία ὡς δημόσια πρoσφoρά" στήv αἴθoυσα τελετῶv τoῦ Παvεπιστημίoυ Μovάχoυ (Μάιος). Die Göttliche Liturgie: Struktur Theologie στά πλαίσια τoῦ 20oυ συvεδρίoυ τoῦ Διεθvoῦς Συvδέσμoυ Ἐργασίας γιά θέματα ὑμvoλoγίας στήv Ὀρθόδoξη Ἀκαδημία στό Κoλυμπάρι Χαvίωv (Αὔγoυστoς). Der byzantinische Gesang der griechisch-orthodoxen Kirche von 1814 bis heute στά πλαίσια τoῦ 20oυ συvεδρίoυ τoῦ Διεθvoῦς Συvδέσμoυ Ἐργασίας γιά θέματα ὑμvoλoγίας στήv Ὀρθόδoξη Ἀκαδημία στό Κoλυμπάρι Χαvίωv (Αὔγoυστoς). 2000 «Βιβλικές πρoβληματικές μεταξύ ἀvατoλῆς καί δύσεως» στά πλαίσια τoῦ 31oυ Ἱερατικoῦ Συvεδρίoυ τῆς Ἑλληvoρθoδόξoυ Ἱερᾶς Μητρoπόλεως Γερμαvίας στό Μόvαχo (Νoέμβριος). 8
2001 2002 2003 2005 2007 Zur Entstehung und Entwicklung der orthodoxen Hymnographie στά πλαίσια τoῦ συvεδρίoυ μέ θέμα Ἡ ὑμvωδία τῆς χριστιαvικῆς ἀvατoλῆς πoύ ὀργαvώθηκε ἀπό τή σερβική ὀρθόδoξη Μητρόπoλη Κεvτρικῆς Εὐρώπης στό Ἁvvόβερo (Φεβρουάριος). Μαρτυρίες τῆς Καιvῆς Διαθήκης γιά τή θέση τῆς γυvαίκας στήv Ἀπoστoλική Ἐκκλησία στά πλαίσια τoῦ 32oυ Ἱερατικoῦ Συvεδρίoυ τῆς Ἑλληvoρθoδόξoυ Ἱερᾶς Μητρoπόλεως Γερμαvίας στό Μόvαχo (Ὀκτώβριος). Ἡ συμψαλμωδία τῶν πιστῶν κατά τίς μαρτυρίες τοῦ ἀποστόλου Παύλου στά πλαίσια τοῦ 8ου Διεθνοῦς Συμποσίου H Παύλεια τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Βεροίας, Ναούσης καί Καμπανίας στή Βέροια ( Ἰούνιος). Der orthodoxe Glaube als Gegenstand der Forschung κατά την ἐτήσια ἱερατική σύναξη τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκλλησίας τῆς Φινλανδίας στήν πόλη Joensuu (Σεπτέμβριος). «Επόψεις της Παύλειας ρητορικής στις δύο προς Τιμόθεον Επιστολές» στο πλαίσιο της ΙΑ Σύναξης της Ορθοδόξου Εταιρείας Βιβλικών Θεολόγων στη Λευκάδα (Σεπτέμβριος). Hermeneutics of the New Testament in East and West, στο πλαίσιο συνεδρίου που οργανώθηκε στη Θεολογική Τιμίου Σταυρού στο Brookline-Boston προς τιμήν του καθηγητού κ. Σάββα Αγουρίδη (Οκτώβριος). Die orthodoxe Hermeneutik in ihrem Selbstverständnis gegenüber der historisch-kritischen Methode στο Διεθνές Συνέδριο που οργανώθηκε στην Ορθόδοξη Θεολογική Σχολή του Αγίου Τύχωνος στη Μόσχα (Οκτώβριος). «Ο χρυσούς κανών (Μτ 7,12 Λκ 6,31). Το βιβλικό αντίδοτο στη θρησκευτική βία», στο πλαίσιο του Συνεδρίου που οργάνωσε ο Σύνδεσμος Μεταπτυχιακών Φοιτητών της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών (Ιούλιος). Paulus Rühmen in den Schwächen. Exegetische Erwägungen zu 2 Kor 12,6-10, κατά το Α Διεθνές Συνέδριο με θέμα «Ο Απόστολος Παύλος και η Κόρινθος» στην πόλη της Κορίνθου (Σεπτέμβριος). Neutestamentliche Wurzeln der Synodalität κατά το Διεθνές Συνέδριο με θέμα Autorität und Synodalität als ökumenischer Chance und ekklesiologisches Desiderat, που οργανώθηκε από το Καθολικό Πανεπιστήμιο της βαυαρικής πόλης Eichstätt (Νοέμβριος). «Ο Ιωάννης Χρυσόστομος ως ποιμαντικός ερμηνευτής της Αγίας Γραφής» στο πλαίσιο του Διεθνούς Επιστημονικού Συμποσίου με θέμα «Ο Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος. 1600 χρόνια (407-2007) που οργανώθηκε από το Τμήμα Κοινωνικής της Θεολογικής Σχολής Θεσσαλονίκης (Νοέμβριος). 9
2008 2009 2010 2011 2013 2015 2016 Moderne Verfälschungen des Evangeliums? Die deutsche Übersetzung der Heiligen Schrift >Bibel in gerechter Sprache, στο πλαίσιο του Διεθνούς Συνεδρίου με θέμα Revelation and Cultural Diversity. The Gospel of Christ and the Diversity of Cultures, που οργάνωσε η Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Cluj-Napoca στη Ρουμανία (Νοέμβριος). Die Gnade des Herrn oder die Macht des Geistes bei Paulus in 2 Kor 10-13 στο πλαίσιο Οικουμενικού Συμποσίου που οργάνωσε το Ίδρυμα PRO ORIENTE στη Βιέννη (Φεβρουάριος). Der christliche Charakter Europas und der orthodoxe Beitrag στο πλαίσιο Διεθνούς Συμποσίου του Κέντρου Οικουμενικών Ερευνών του Πανεπιστημίου Cluj-Napoca στη Ρουμανία με θέμα European Integration and the Values of the Church (Μάρτιος). «Η μαρτυρία του Παπία Ιεραπόλεως για τον Πρεσβύτερο Ιωάννη και το τέταρτο Ευαγγέλιο» στο πλαίσιο της ΙΒ Σύναξης της Ορθοδόξου Εταιρείας Βιβλικών Θεολόγων στις Σέρρες (Σεπτέμβριος). Grundlegende triadische Formulierungen des Neuen Testaments als erste Voraussetzungen des Glaubenssymbols στο πλαίσιο Διεθνούς Συνεδρίου με θέμα Das Nikäno-Konstantinopolitanische Symbolon: Geschichte, Theologie, Spiritualität, που οργανώθηκε από τη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Βουκουρεστίου (Νοέμβριος). Beziehungen zwischen Kirche und Staat in Deutschland und in der Perspektive der Errichtung eines neuen Europas στο πλαίσιο της 15 ης συνάντησης θεολογικού διαλόγου μεταξύ του Οικουμενικού Πατριαρχείου και της Ευαγγελικής Εκκλησίας της Γερμανίας στην Ορθόδοξη Ακαδημία Κρήτης στο Κολυμπάρι Χανίων (Μάρτιος). Gebet und Hymnus im neutestamentlichen und altchristlichen bzw. orthodoxen Liturgiekontext κατά την ετήσια σύναξη της Εταιρείας Βιβλικών Θεολόγων της Ρουμανίας στο Πανεπιστήμιο του Sibiu/Hermannstadt (Φεβρουάριος). Eine Stellungnahme aus der Sicht der orthodoxen Exegese zum Jubiläum 500 Jahre Reformation στο πλαίσιο του Διεθνούς Συνεδρίου με θέμα «500 χρόνια Μεταρρύθμιση» που οργανώθηκε στην Καθολική Ακαδημία στο Μόναχο (Απρίλιος). Christusbilder: Neutestamentliche Grundlage der patristischen Ikonentheologie στο πλαίσιο της 16ης συνάντησης θεολογικού διαλόγου μεταξύ του Οικουμενικού Πατριαρχείου και της Ευαγγελικής Εκκλησίας της Γερμανίας στο Αμβούργο (Ιούλιος). «Οι επτά Εκκλησίες ως παραλήπτριες των επτά επιστολών στην Αποκάλυψη» στο διεθνές Συμπόσιο με θέμα «Αρχές του Χριστιανισμού στην Ιωνία» που οργανώθηκε στη Σμύρνη/Τουρκία (Φεβρουάριος). 10
Schrift, Konzil oder Papst Wer hat das Sagen? Eine Stellungnahme aus der Sicht der orthodoxen Exegese zum Thema 500 Jahre Reformation Wo steht die Ökumene?, στο πλαίσιο οικουμενικού συνεδρίου του Πανεπιστημίου του Μονάχου (Μάιος). Verständnis und Interpretation der Heiligen Schrift in der Orthodoxen Kirche στο Διεθνές Συνέδριο του Πανεπιστημίου Erlangen-Nürnberg με θέμα Sola Scriptura. Die Heilige Schrift als heiligende Schrift (Ιούλιος). 2017 Freiheit der Exegese? Die Bibel in den orthodox-reformatorischen Gesprächen bei Tübingen I und in der modernen Schriftauslegung, στο πλαίσιο Επιστημονικού Συμποσίου με θέμα Tübingen II. Freiheit aus orthodoxer und evangelischer Sicht που οργανώθηκε κατά την επίσκεψη του Οικουμενικού Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίου στην πόλη Τυβίγγη (Μάιος). 11