ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων 22.1.2014 2013/0358(NLE) *** ΣΧΕΔΙΟ ΣΥΣΤΑΣΗΣ σχετικά με την πρόταση απόφασης του Συμβουλίου σχετικά με τη σύναψη συμφωνίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Δημοκρατίας του Αζερμπαϊτζάν για την επανεισδοχή προσώπων που διαμένουν χωρίς άδεια (COM(2013)0744 C7-0000/2014 2013/0358(NLE)) Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων Εισηγήτρια: Mariya Gabriel PR\1015997.doc PE527.921v01-00 Eνωμένη στην πολυμορφία
PR_NLE-AP_art90 Υπόμνημα για τα χρησιμοποιούμενα σύμβολα * Διαδικασία διαβούλευσης *** Διαδικασία έγκρισης ***I Συνήθης νομοθετική διαδικασία (πρώτη ανάγνωση) ***II Συνήθης νομοθετική διαδικασία (δεύτερη ανάγνωση) ***III Συνήθης νομοθετική διαδικασία (τρίτη ανάγνωση) (Η ενδεικνυόμενη διαδικασία στηρίζεται στη νομική βάση που προτείνεται στο σχέδιο πράξης) PE527.921v01-00 2/8 PR\1015997.doc
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελίδα ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟΥ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ...5 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ...6 PR\1015997.doc 3/8 PE527.921v01-00
PE527.921v01-00 4/8 PR\1015997.doc
ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟΥ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με την πρόταση απόφασης του Συμβουλίου σχετικά με τη σύναψη συμφωνίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Δημοκρατίας του Αζερμπαϊτζάν για την επανεισδοχή προσώπων που διαμένουν χωρίς άδεια (COM(2013)0744 C7-0000/2014 2013/0358(NLE)) (Έγκριση) Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έχοντας υπόψη την πρόταση απόφασης του Συμβουλίου (COM(2013)0744), έχοντας υπόψη τη συμφωνία μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Δημοκρατίας του Αζερμπαϊτζάν σχετικά με την επανεισδοχή προσώπων που διαμένουν χωρίς άδεια (00000/2013), έχοντας υπόψη την αίτηση έγκρισης που υπέβαλε το Συμβούλιο σύμφωνα με το άρθρο 79, παράγραφος 3 και το άρθρο 218, παράγραφος 6, δεύτερο εδάφιο, στοιχείο α), της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (C7-0000/2014), έχοντας υπόψη το άρθρο 81 και το άρθρο 90, παράγραφος 7, του Κανονισμού του, έχοντας υπόψη τη σύσταση της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων και τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων (A7-0000/2014), 1. εγκρίνει τη σύναψη της συμφωνίας 2. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει τη θέση του Κοινοβουλίου στο Συμβούλιο, στην Επιτροπή, καθώς και στις κυβερνήσεις και τα κοινοβούλια των κρατών μελών και της Δημοκρατίας του Αζερμπαϊτζάν. PR\1015997.doc 5/8 PE527.921v01-00
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ Οι σχέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τη Δημοκρατία του Αζερμπαϊτζάν άρχισαν το 1996 με την υπογραφή της συμφωνίας εταιρικής σχέσης και συνεργασίας (APC). Αργότερα, εν συνεχεία των διευρύνσεων το 2004 και το 2007, η Ευρωπαϊκή Ένωση καθιέρωσε την ευρωπαϊκή πολιτική γειτονίας (PEV), στην οποία η Δημοκρατία του Αζερμπαϊτζάν συμμετέχει από το 2004 και που στόχο έχει την ενίσχυση των σχέσεων με τις γειτονικές χώρες προς ανατολάς και τον νότο προκειμένου να προωθηθεί η ευημερία, η σταθερότητα και η ασφάλεια στα σύνορά της. Το 2009, η Ευρωπαϊκή Ένωση προέβη σε μια νέα πρωτοβουλία προς την κατεύθυνση αυτή με στόχο να εμβαθυνθούν οι σχέσεις με ορισμένες χώρες της Ανατολής: Συμφωνία Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης. Μια συμφωνία σύνδεσης συνήφθη στην Πράγα στις 7 Μαΐου 2009 στην οποία συμμετέχει επίσης και η Δημοκρατία του Αζερμπαϊτζάν. Στόχος της εταιρικής σχέσης είναι η δημιουργία των αναγκαίων συνθηκών για την επίσπευση της πολιτικής σύνδεσης και οικονομικής ολοκλήρωσης μεταξύ ΕΕ και των συμμετεχουσών χωρών. Η ελευθέρωση των θεωρήσεων και η κινητικότητα των πολιτών αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα της εταιρικής αυτής σχέσης. Στο πλαίσιο της διακήρυξης που ενεκρίθη στη Βαρσοβία κατά τη Διάσκεψη Κορυφής της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης την Παρασκευή 30 Σεπτεμβρίου 2011, η ΕΕ και οι χώρες εταίροι επιβεβαίωσαν την πολιτική τους στήριξη στην ενίσχυση της κινητικότητας των προσώπων σε ένα περιβάλλον ασφάλειας και επιβεβαίωσαν εκ νέου την πρόθεσή τους να λάβουν προοδευτικά μέτρα προκειμένου να καθιερωθεί ένα καθεστώς με στόχο τη διευκόλυνση της έκδοσης θεωρήσεων. Σύμφωνα με την κοινή προσέγγιση για την ανάπτυξη της πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά, μια συμφωνία με στόχο τη διευκόλυνση της έκδοσης θεωρήσεων δεν είναι δυνατό να συναφθεί χωρίς μια συμφωνία επανεισδοχής των προσώπων που διαμένουν σε κάποια χώρα παράνομα. Στη βάση αυτή, στις 16 Σεπτεμβρίου 2011, η Επιτροπή υπέβαλε σύσταση στο Συμβούλιο προκειμένου να λάβει άδεια για την έναρξη διαπραγματεύσεων με τη Δημοκρατία του Αζερμπαϊτζάν επί μιας συμφωνίας με στόχο τη διευκόλυνση της έκδοσης θεωρήσεων και μια συμφωνία επανεισδοχής για τα άτομα που διαμένουν στο έδαφος κάποιας χώρας παράνομα. Στις 19 Δεκεμβρίου 2011, το Συμβούλιο εξουσιοδότησε επισήμως την Επιτροπή να διαπραγματευθεί τις δύο συμφωνίες μεταξύ ΕΕ και Αζερμπαϊτζάν. Το Φεβρουάριο του 2012, η Επιτροπή διαβίβασε σχετικό σχέδιο κειμένου στις αρχές του Αζερμπαϊτζάν. Στις 1 και 2 Μαρτίου 2012 πραγματοποιήθηκε ο πρώτος κύκλος επισήμων διαπραγματεύσεων στο Μπακού. Ακολούθησαν τρεις ακόμη επίσημοι γύροι διαπραγματεύσεων, εκ των οποίων ο τελευταίος πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες στις 12 και 13 Μαρτίου 2013. Στις 29 Ιουλίου 2013 υπεγράφη το συμφωνηθέν κείμενο στις Βρυξέλλες. Η συμφωνία με στόχο να διευκολυνθεί η διαδικασία χορήγησης θεωρήσεων βαδίζει παράλληλα με τη συμφωνία επανεισδοχής. Επ' ευκαιρία της Διάσκεψης Κορυφής της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης στο Βίλνιους, στις 28 και 29 Νοεμβρίου 2013, το Αζερμπαϊτζάν υπέγραψε συμφωνία με στόχο να διευκολυνθεί η διαδικασία χορήγησης των θεωρήσεων. Η συμφωνία επανεισδοχής με το Αζερμπαϊτζάν θα υπογραφεί προσεχώς, εντός προθεσμίας τριών μηνών για το opt-in του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ιρλανδίας και τη σχετική απόφαση του Συμβουλίου. PE527.921v01-00 6/8 PR\1015997.doc
*** Η διαδικασία εμβάθυνσης των σχέσεων μεταξύ ΕΕ και Αζερμπαϊτζάν θα συμβάλει οπωσδήποτε στην εξάπλωση των συνόρων του χώρου ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης. Στο πλαίσιο αυτό, ο εισηγητής, σύμφωνα με τη γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Συμβουλίου και λαμβάνοντας υπόψη τη γνωμοδότηση της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου θεώρησε ότι μετά από πολλούς κύκλους διαπραγματεύσεων, το Αζερμπαϊτζάν είναι πλέον έτοιμο να συνάψει τη συμφωνία ελευθέρωσης των θεωρήσεων καθώς και τη συμφωνία επανεισδοχής των προσώπων που διαμένουν σε κάποια χώρα παράνομα. Η σύναψη των δύο αυτών συμφωνιών αποτελεί πρόοδο στο πλαίσιο της συνεργασίας στον τομέα της κινητικότητας. Χάρη στους νέους κανόνες που καθιερώνονται στις συμφωνίες, οι διαδικασίες θα απλουστευθούν και θα καταστούν ταχύτερες. Επιπλέον, η σύναψη των δύο συμφωνιών αποτελεί επίσης καρπό της βούλησης που εξέφρασαν η Ευρωπαϊκή Ένωση και το Αζερμπαϊτζάν μετά από χρόνια διαρκούς και σε βάθος προσέγγισης. Οι συμφωνίες έχουν επίσης πολιτική και διαδικαστική σημασία. *** Σχετικά με τη συμφωνία επανεισδοχής, θα πρέπει να σημειωθεί καταρχάς ότι οι υποχρεώσεις επανεισδοχής καθορίζονται σε βάση πλήρους αμοιβαιότητας. Υπογραμμίζεται εξαρχής ότι η εφαρμογή της συμφωνίας θα πρέπει να πραγματοποιείται εις τρόπον ώστε να διασφαλίζεται η συμμόρφωση με τα ανθρώπινα δικαιώματα. Οι όροι της συμφωνίας περιλαμβάνουν την υποχρέωση επανεισδοχής των παλαιών πολιτών οι οποίοι έχουν παραιτηθεί από την ιθαγένειά τους χωρίς να έχουν αποκτήσει την ιθαγένεια άλλου κράτους. Οι κανόνες επανεισδοχής εφαρμόζεται επίσης στα μέλη της οικογένειας. Οι προϋποθέσεις για την επανεισδοχή που ορίζει η συμφωνία καλύπτει τα πρόσωπα που κατά τη στιγμή της κατάθεσης της αίτησης έχουν στην κατοχή τους θεώρηση ή άδεια διαμονής σε ισχύ καθώς και τα πρόσωπα που εισήλθαν παράνομα στο έδαφος του αιτούντος κράτους, αφού παρέμειναν ή διήλθαν από το κράτος στο οποίο επιθυμούν να διαμείνουν. Το τμήμα III της συμφωνίας καθορίζει τις τεχνικές λεπτομέρειες της διαδικασίας και τα παραρτήματα 4, 5, 6 και 7 περιλαμβάνουν τα υποδείγματα και τον κατάλογο των απαιτούμενων εγγράφων για τη διαδικασία επανεισδοχής. Περιλαμβάνεται μια επιλογή για την ταχεία διαδικασία καθώς και ένα τμήμα για τις πράξεις διέλευσης. Η συμφωνία προβλέπει τη σύσταση μεικτής επιτροπής επανεισδοχής η οποία θα φροντίζει για την ορθή εφαρμογή της συμφωνίας και θα μπορεί να λαμβάνει αποφάσεις σχετικά με τις διαδικασίες για την ομοιόμορφη εφαρμογή της συμφωνίας. Στις αιτιολογικές σκέψεις της συμφωνίας λαμβάνονται υπόψη οι ιδιαίτερες καταστάσεις του Ηνωμένου Βασιλείου, της Ιρλανδίας και του Βασιλείου της Δανίας. Η συμφωνία περιλαμβάνει δήλωση η οποία προσδιορίζει ότι δεν εφαρμόζεται στη Δανία, μια δήλωση που σχετίζονται με τη στενή συνεργασία της Ισλανδίας, της Νορβηγίας και της Ελβετίας στην υλοποίηση, την εφαρμογή και ανάπτυξη του κεκτημένου του Σένγκεν. Η συμφωνία περιλαμβάνει επίσης δύο δηλώσεις που διέπουν τις σχέσεις με την Ελβετική Συνομοσπονδία και το Πριγκιπάτο του Λιχτενστάιν. PR\1015997.doc 7/8 PE527.921v01-00
*** Η εισηγήτρια εκφράζει την θερμή επιθυμία να εμπλέκεται και να ενημερώνεται το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σε ό,τι αφορά την έναρξη και την εξέλιξη των διαπραγματεύσεων εν όψει της υπογραφής συμφωνιών τέτοιου είδους. Για τον λόγο αυτό, ο εισηγητής συνιστά στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να εποπτεύει την εφαρμογή των εν λόγω συμφωνιών. Η εισηγήτρια εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν εκπροσωπείται στην μεικτή επιτροπή για τη διαχείριση της συμφωνίας παρά μόνον από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, επικουρούμενη από εμπειρογνώμονες των κρατών μελών. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ως εκπρόσωπος των ευρωπαίων πολιτών και θεματοφύλακας της δημοκρατίας και των αρχών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα μπορούσε να συμμετέχει στις εργασίες της μεικτής επιτροπής. Η εισηγήτρια ενθαρρύνει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να επανεξετάσει την σύνθεση των μεικτών επιτροπών διαχείρισης για τις μελλοντικές συμφωνίες. Η εισηγήτρια καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ενημερώνει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σε όλες τις φάσεις σχετικά με τα αποτελέσματα και την εφαρμογή των συμφωνιών, κατ' εφαρμογήν της αρχής της αγαστής συνεργασίας μεταξύ των θεσμικών οργάνων. Τέλος, η εισηγήτρια συνιστά στα μέλη της κοινοβουλευτικής επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων να υποστηρίξουν την έκθεση αυτή και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να την εγκρίνει. PE527.921v01-00 8/8 PR\1015997.doc