ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ «ΕΙΡΗΝΗ ΠΟΛΕΜΟΣ» Μανούσος Αφεντάκης Παναγιώτης Κουλούκης Αλίκη Μανουρά Σοφία Πουλημένου Ονοματεπώνυμα: 1 / 5
1. Να διαβάσετε τα κείμενα της ενότητας 5 στο διαδραστικό βιβλίο της Νεοελληνικής Γλώσσας και να συμπληρώσετε τον παρακάτω πίνακα με λεξιλόγιο σχετικό με τον πόλεμο αξιοποιώντας τη δυνατότητα αντιγραφής και επικόλλησης: ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΕΠΙΘΕΤΑ ΡΗΜΑΤΑ ΑΛΛΟ ΜΕΡΟΣ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ πόλεμο εμπολέμων στεριώσει ιστορία του κόσμου ειρήνη Παγκόσμιο επικρατεί δύναμη άμαχος ξεσπάνε αδικίες άοπλος ξάναβαν βάσανα Παγιδευμένοι διαλύει απώλειες ηρωικοί σκοτώνουν νεκρών καλοπροαίρετοι αποκτήσουν βιασμοί ύπουλα παρακινούσε ψυχώσεις καταστροφές εξαφανίσεις αναστατώσεις ξεσπιτωμοί μετακινήσεις ανακατατάξεις αδικίες καταπιέσεις πείνα θλίψη απελπισία όπλα εξάπλωση επανάστασης στρατηγοί θύματα αστόχαστη αδιάκοπα 2. α) Να διαβάσετε τις συνέπειες του πολέμου και τα καλά της ειρήνης στην ιστοσελίδα «Πανδαισία γραμμάτων, εικόνων, ιδεών, απόψεων». 2 / 5
β) Με βάση αυτά που διαβάσατε, να αναλύσετε σε κείμενο 2 παραγράφων (περίπου 150 λέξεων) που θα γράψετε παρακάτω, το ακόλουθο ρητό του ιστορικού Ηροδότου: «Κανείς δεν είναι τόσο ανόητος ώστε να προτιμάει τον πόλεμο από την ειρήνη. Γιατί στην ειρήνη τα παιδιά θάβουν τους γονείς, ενώ στον πόλεμο οι γονείς θάβουν τα παιδιά τους». ΑΝΑΛΥΣΗ ΡΗΤΟΥ Με αυτό το ρητό ο Ηρόδοτος εννοεί πως η ειρήνη είναι προτιμότερη από τον πόλεμο. Εάν το σκεφτούμε η ειρήνη έχει να προσφέρει περισσότερα από τον πόλεμο. Αρχικά γιατί να σπαταλάμε άσκοπα ανθρώπινο δυναμικό έτσι προκαλώντας πληθυσμιακή ανισότητα ανάμεσα στα δύο φύλα ενώ μπορούμε να αναπτυσσόμαστε τεχνολογικά και καλλιτεχνικά; Γιατί να αφήνουμε ανεξέλεγκτη την καταστροφή της φύσης και της οικονομίας ενώ μπορούμε να συγκεντρωθούμε και στα δύο προβλήματα σε καιρούς ειρήνης; Αυτά τα παραδείγματα αποτελούν αποδείξεις για την αναγκαιότητα της ειρήνης αντί του πολέμου. Με τον πόλεμο το μόνο που καταφέρνουμε είναι να προκαλέσουμε φόβο, ανασφάλεια και άγχος σε αυτούς που έχουν δει την φρίκη του πολέμου, κάνοντάς τους ανίκανους να φανταστούν ένα καλύτερο μέλλον. Αντίθετα με τον πόλεμο,η ειρήνη εξασφαλίζει περισσότερα όπως η κυριαρχία του ενστίκτου της ζωής,δηλαδή την ανάπτυξη της δημιουργικότητας. Έτσι για να δώσουμε ένα τέλος στην απαισιοδοξία του πολέμου πρέπει να ενημερωθεί ο κόσμος και ιδιαίτερα τα παιδιά σχετικά με τις καταστροφές του πολέμου. 3 / 5
3. α) Να δείτε τους αντιπολεμικούς πίνακες ζωγραφικής στην ιστοσελίδα 'Η «τέχνη» του πολέμου', να επιλέξετε τον πιο εντυπωσιακό κατά τη γνώμη σας και να τον αντιγράψετε εδώ. ΑΝΤΙΠΟΛΕΜΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ β) Με βάση τις πληροφορίες που συνοδεύουν τον πίνακα, να γράψετε παρακάτω ένα δικό σας κείμενο το οποίο θα περιλαμβάνει πληροφορίες για τον ζωγράφο και το έτος δημιουργίας του, περιγραφή του και ανάλυση του μηνύματος ή των ιδεών που μεταδίδει (περίπου 150 λέξεις). 4 / 5
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΙΝΑΚΑ Ο Φρανσίσκο Γκόγια γεννήθηκε στην Φουεντετόδος της Ισπανίας το 1746. Στην ηλικία των 14ων χρόνων ξεκίνησε μαθήματα ζωγραφικής στην Ακαδημία Καλών Τεχνών με τον ζωγράφο Χοσέ Λουθάν Μαρτίνεθ. Τον Ιούλιο του 1773 παντρεύτηκε την Χοσέφα Μπαγέ.Το 1780 εκλέχθηκε μέλος της Βασιλικής Ακαδημίας Καλών Τεχνών του Σαν Φερνάντο υποβάλλοντας τον πίνακα «Ο εσταυρωμένος Χριστός». Στις 25 Ιουνίου του 1786 ανακηρύχθηκε επισήμως «ζωγράφος του βασιλιά» της Ισπανίας Καρόλου Γ' Ο πίνακας του Γκόγια «Η 2η Μαΐου του 1808» είναι εμπνευσμένος από τις μαζικές εκτελέσεις των πολιτών της Μαδρίτης από τα εκτελεστικά στρατεύματα του Ναπολέοντα ως αντίποινα για την εξέγερση της προηγούμενης μέρας. Όπως βλέπουμε στον πίνακα αθώοι πολίτες εκτελούνται ψυχρά χωρίς οίκτος από τούς στρατιώτες. Ανάμεσα σε αυτούς που πρόκειται να εκτελεστούν βρίσκεται ένας άνθρωπος που σε αντίθεση με όλους τους άλλους φοράει μια λευκή μπλούζα και είναι σε στάση που να ζητάει ειρήνη από τους εκτελεστές. Αυτό συμβολίζει τον Χριστό. Δίπλα σε αυτόν τον άνθρωπο βρίσκεται ένας ιερέας πού προσεύχεται για τους νεκρούς και στον ορίζοντα φαίνεται μια εκκλησία που σκεπάζεται από σκοτάδι,δείχνοντας πως ακόμα και η εκκλησία είναι ανήμπορη να κάνει κάτι. 5 / 5
ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ «ΕΙΡΗΝΗ ΠΟΛΕΜΟΣ» Γκιώνης Δημήτρης Νομικού Νεφέλη Κόντης Ανδρέας Σιαφάκας Γιάννης Ονοματεπώνυμα: 1 / 5
1. Να διαβάσετε τα κείμενα της ενότητας 5 στο διαδραστικό βιβλίο της Νεοελληνικής Γλώσσας και να συμπληρώσετε τον παρακάτω πίνακα με λεξιλόγιο σχετικό με τον πόλεμο αξιοποιώντας τη δυνατότητα αντιγραφής και επικόλλησης: ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΕΠΙΘΕΤΑ ΡΗΜΑΤΑ πόλεμο εμπολέμων βασανίζουν βάσανα άοπλος δέρνουν απώλειες άμαχος τιμωρεί νεκρών Παγκόσμιο απαγορευτεί βιασμοί εθνική πέθαναν ψυχώσεις θρησκευτική σκοτώνουν καταστροφές πολιτική υπάρχουν εξαφανίσεις κοινωνική ξεγελούν αναστατώσεις πολεμικών επιβάλουν μετακινήσεις Παγιδευμένοι εντείνει ξεσπιτωμοί ηρωικοί προβάλλει ανακατατάξεις πάνδημοι αδικίες καταπιέσεις πείνα θλίψη απελπισία ιστορία πράξη θύματα θύτες φρίκη πανοπλίες λόγχες σπαθιά αγώνες υπερασπιστές θρίαμβοι ΑΛΛΟ ΜΕΡΟΣ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ Β Παγκόσμιος Πόλεμος Α Παγκόσμιος Πόλεμος 2 / 5
βιαστές όπλων 2. α) Να διαβάσετε τις συνέπειες του πολέμου και τα καλά της ειρήνης στην ιστοσελίδα «Πανδαισία γραμμάτων, εικόνων, ιδεών, απόψεων». β) Με βάση αυτά που διαβάσατε, να αναλύσετε σε κείμενο 2 παραγράφων (περίπου 150 λέξεων) που θα γράψετε παρακάτω, το ακόλουθο ρητό του ιστορικού Ηροδότου: «Κανείς δεν είναι τόσο ανόητος ώστε να προτιμάει τον πόλεμο από την ειρήνη. Γιατί στην ειρήνη τα παιδιά θάβουν τους γονείς, ενώ στον πόλεμο οι γονείς θάβουν τα παιδιά τους». ΑΝΑΛΥΣΗ ΡΗΤΟΥ Σύμφωνα με το ρητό του Ηροδότου η ειρήνη είναι προτιμότερη από τον πόλεμο. Καταρχάς ο πόλεμος έχει πολλές συνέπειες στην ανθρωπότητα. Πρώτον σε έναν πόλεμο έχουμε τραγικές απώλειες ανθρώπων και καταστροφή της φύσης. Κυριαρχεί το ένστικτο και χάνονται τα ανθρώπινα συναισθήματα, όλοι ενεργούν με την αρχή ''ο θάνατος σου, η ζωή μου''. Ο πόλεμος είναι οπισθοδρομικός και φέρνει γεωγραφικές ανακατατάξεις. Επιπλέον υπάρχουν αρνητικές συνέπειες στην εθνική οικονομία. Τέλος στο πόλεμο επικρατεί ο φόβος το άγχος και η ανασφάλεια. Από την άλλη πλευρά η ειρήνη έχει πολλά θετικά. Στην ειρήνη οι άνθρωποι μορφώνονται διασκεδάζουν τη ζωή τους. Στην ειρήνη αναπτύσσονται οι άνθρωποι και ο πολιτισμός. Στην ειρήνη κυριαρχεί το ένστικτο της ζωής και όχι του θανάτου. Μείωση των τεράστιων πολεμικών δαπανών ανάπτυξη της οικονομίας, αύξηση κοινωνικών παροχών, βελτίωση ποιότητας ζωής. Εν καιρό ειρήνης επιτυγχάνεται η συνεργασία μεταξύ των κρατών. 3 / 5
3. α) Να δείτε τους αντιπολεμικούς πίνακες ζωγραφικής στην ιστοσελίδα 'Η «τέχνη» του πολέμου', να επιλέξετε τον πιο εντυπωσιακό κατά τη γνώμη σας και να τον αντιγράψετε εδώ. ΑΝΤΙΠΟΛΕΜΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ β) Με βάση τις πληροφορίες που συνοδεύουν τον πίνακα, να γράψετε παρακάτω ένα δικό σας κείμενο το οποίο θα περιλαμβάνει πληροφορίες για τον ζωγράφο και το έτος δημιουργίας του, περιγραφή του και ανάλυση του μηνύματος ή των ιδεών που μεταδίδει (περίπου 150 λέξεις). ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΙΝΑΚΑ Ο παραπάνω πίνακας δημιουργήθηκε από τον Γερμανό ζωγράφο και χαράκτη Ότο Ντιξ. Αφού είχε συμμετάσχει στον Α' παγκόσμιο πόλεμο είχε εφιαλτικές αναμνήσεις και ήθελε να τις εξορκίσει στον πίνακα,φιλοτέχνησε αυτό το έργο μαζί μ' ένα σύνολο άλλων πενήντα χαρακτικών, στο οποίο έδωσε τον εύγλωττο τίτλο Der Krieg (Ο Πόλεμος). Είναι ενδεικτικό ότι οι Ναζί, από αντίδραση στην τέχνη του Ντιξ, συμπεριέλαβαν δημιουργίες του στην «Έκθεση Εκφυλισμένης Τέχνης», που διοργάνωσαν το 1937 στο Μόναχο. Στο έργο «Στρατεύματα προελαύνουν μέσα σε αέρια» ο καλλιτέχνης εικονίζει Γερμανούς στρατιώτες να εφορμούν, φορώντας αντιασφυξιογόνες μάσκες. Ο πίνακας αυτός μας προκαλεί φόβο,ανησυχία. Ο πίνακας προσπαθεί να αποδώσει την βιαιότητα του πολέμου. Τα Ψυχρά χρώματα μας δίνουν την δυσάρεστη όψη του πολέμου. ΟΙ άνθρωποι φοράνε μάσκες και αυτό προσπαθεί να μας δείξει ότι σε έναν πόλεμο δεν μετράει ποιος είσαι αλλά πόσο καλά πολεμάς. 4 / 5
ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ «ΕΙΡΗΝΗ ΠΟΛΕΜΟΣ» Ζαχαριάς Δημήτρης Κτενάς Θωμάς Παλαμάρη Βεσελίνα Καραμφύλλη Μαριτίνα Ονοματεπώνυμα: 1 / 3
1. Να διαβάσετε τα κείμενα της ενότητας 5 στο διαδραστικό βιβλίο της Νεοελληνικής Γλώσσας και να συμπληρώσετε τον παρακάτω πίνακα με λεξιλόγιο σχετικό με τον πόλεμο αξιοποιώντας τη δυνατότητα αντιγραφής και επικόλλησης: ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΕΠΙΘΕΤΑ ΡΗΜΑΤΑ χώρες πολλές ζουν Ευρώπης μικρών διατηρείται άνθρωποι Β Παγκόσμιο βροντάει πόλεμο άμαχος βασανίζουν ειρήνη άοπλος τιμωρεί κόσμου ύπουλα απαγορευτεί βάσανα ξεσπάνε δύναμη βιάζει ιστορία εμπολέμων καταπιέσεις πείνα ΑΛΛΟ ΜΕΡΟΣ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ 2. α) Να διαβάσετε τις συνέπειες του πολέμου και τα καλά της ειρήνης στην ιστοσελίδα «Πανδαισία γραμμάτων, εικόνων, ιδεών, απόψεων». β) Με βάση αυτά που διαβάσατε, να αναλύσετε σε κείμενο 2 παραγράφων (περίπου 150 λέξεων) που θα γράψετε παρακάτω, το ακόλουθο ρητό του ιστορικού Ηροδότου: «Κανείς δεν είναι τόσο ανόητος ώστε να προτιμάει τον πόλεμο από την ειρήνη. Γιατί στην ειρήνη τα παιδιά θάβουν τους γονείς, ενώ στον πόλεμο οι γονείς θάβουν τα παιδιά τους». ΑΝΑΛΥΣΗ ΡΗΤΟΥ Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο η ειρήνη είναι προτιμότερη από τον πόλεμο,γιατί στην ειρήνη τα παιδιά θάβουν τους γονείς τους ενώ στον πόλεμο οι γονείς τα παιδιά τους. Με την ειρήνη επιτυγχάνεται η ανάπτυξη του πολιτισμού και η συνεργασία ανάμεσα στα κράτη. Επίσης στην ειρήνη υπάρχει δυνατότητα για ολόπλευρη ανάπτυξη των δυνατοτήτων του ανθρώπου, την δυνατότητα να μορφωθεί, να ψυχαγωγηθεί και να απολαύσει την ζωή. Τέλος, στην ειρήνη κυριαρχεί το ένστικτο της ζωής και όχι του θανάτου. Από την άλλη στον πόλεμο, υπάρχει απώλεια ανθρώπινου δυναμικού και καταστροφή της φύσης.επίσης καταρρέει η εθνική οικονομία καθώς και γεωγραφικές ανακατατάξεις. Επιπλέον στον πόλεμο κυριαρχεί φόβος, άγχος και ανασφάλεια ενώ παρατηρούνται πολιτικές ανακατατάξεις. Τέλος εάν ο πόλεμος είναι πυρηνικός μπορεί να προκαλέσει αμέτρητες ζημιές στον πλανήτη και γενικότερα σε όλη την ανθρωπότητα. 2 / 3
3. α) Να δείτε τους αντιπολεμικούς πίνακες ζωγραφικής στην ιστοσελίδα 'Η «τέχνη» του πολέμου', να επιλέξετε τον πιο εντυπωσιακό κατά τη γνώμη σας και να τον αντιγράψετε εδώ. ΑΝΤΙΠΟΛΕΜΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ β) Με βάση τις πληροφορίες που συνοδεύουν τον πίνακα, να γράψετε παρακάτω ένα δικό σας κείμενο το οποίο θα περιλαμβάνει πληροφορίες για τον ζωγράφο και το έτος δημιουργίας του, περιγραφή του και ανάλυση του μηνύματος ή των ιδεών που μεταδίδει (περίπου 150 λέξεις). ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΙΝΑΚΑ Ο πίνακας του Πικάσο αποτελεί μία ηχηρή απάντηση στον βομβαρδισμό της πόλης Γκέρνικα στην Ισπανία από τους Γερμανούς και τους Ιταλούς το 1937. Ο πίνακας αυτός είναι συμβολικός. Η εικόνα αυτή δεν περιέχει πολλά χρώματα, όμως κρύβει πολλά νοήματα. Συγκεκριμένα το γεγονός οτι δείχνει τις εικόνες κομματιασμένες αναλύει την καταστροφηκότητα και την φρίκη που προκάλεσε ο πόλεμος. Επίσης μεταδίδει τα συναισθήματα του ζωγράφου μέσω της εικόνας. Όσον αφορά τα πρόσωπα, είναι μεγάλα, με μάτια τρομαγμένα και στόματα ανοιχτά σαν να οδύρονται. Στο πάνω μέρος της εικόνας κρέμεται μια γυμνή λάμπα ηλεκτρικού. Φαίνεται σαν να ρίχνει φως στις συμφορές του πολέμου. Παρόλο που ο Πικάσο έφτιαξε την εικόνα με αφορμή τον πόλεμο στην Ισπανία, η Γκουέρνικα αποτελεί εικόνα διαμαρτυρίας σε όλους τους πολέμους. Και αυτός είναι ο λόγος που έγινε διάσημη. Άνθρωποι απο όλο τον κόσμο την βλέπουν και καταλαβαίνουν τι ήθελε να πει ο ζωγράφος. 3 / 3
ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ «ΕΙΡΗΝΗ ΠΟΛΕΜΟΣ» Ελεάννα Μπρίκα Γιάννης Παπαχρήστου Σπύρος Γερμενής Δημήτρης Ντούκας Ονοματεπώνυμα: 1 / 5
1. Να διαβάσετε τα κείμενα της ενότητας 5 στο διαδραστικό βιβλίο της Νεοελληνικής Γλώσσας και να συμπληρώσετε τον παρακάτω πίνακα με λεξιλόγιο σχετικό με τον πόλεμο αξιοποιώντας τη δυνατότητα αντιγραφής και επικόλλησης: ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΕΠΙΘΕΤΑ ΡΗΜΑΤΑ ΑΛΛΟ ΜΕΡΟΣ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ πόλεμος αδικίες βασανίζουν παγιδευμένοι (μετοχή) ειρήνη εμπολέμων δέρνουν ύπουλα δύναμη Παγκόσμιος τιμωρεί βάσανα άοπλος απαγορευτεί διάρκεια άμαχος αντιδρούν ζωή νεκρών επικρατεί απώλειες αδύναμο αποκτούν εθνότητας μαυραγορίτες πέθαναν πληθυσμός βιασμοί ψυχώσεις καταστροφές εξαφανίσεις αναστατώσεις αντίπαλοι μετακινήσεις ξεσπιτωμοί, ανακατατάξεις αδικίες καταπιέσεις πείνα απελπισία εξάπλωση όπλα φάσμα φρίκη πανοπλίες λόγχες σπαθιά κερδίζουν διαλύει πετύχαινε ξεσκέπαζε προνοούσε τρομοκρατήσουν 2 / 5
φουσάτα ηρωικοί υπερασπιστές θρίαμβοι παρασημοφορήσεις παρελάσεις στρατηγοί μισθοφόροι ορμή θύματα. απόγνωση ανάγκη επαναστάσεις αγανάκτηση βιαιότητες απληστία φιλοδοξία θλίψη 2. α) Να διαβάσετε τις συνέπειες του πολέμου και τα καλά της ειρήνης στην ιστοσελίδα «Πανδαισία γραμμάτων, εικόνων, ιδεών, απόψεων». β) Με βάση αυτά που διαβάσατε, να αναλύσετε σε κείμενο 2 παραγράφων (περίπου 150 λέξεων) που θα γράψετε παρακάτω, το ακόλουθο ρητό του ιστορικού Ηροδότου: «Κανείς δεν είναι τόσο ανόητος ώστε να προτιμάει τον πόλεμο από την ειρήνη. Γιατί στην ειρήνη τα παιδιά θάβουν τους γονείς, ενώ στον πόλεμο οι γονείς θάβουν τα παιδιά τους». ΑΝΑΛΥΣΗ ΡΗΤΟΥ Σε αυτήν την φράση κρύβονται μέσα αντιπολεμικά μηνύματα.ο Ηρόδοτος θέλει να φανερώσει πως σε περιόδους ειρήνης οι γενιές εξελίσσονται φυσιολογικά (πρώτα αφήνει την τελευταία του πνοή ο μεγαλύτερος σε ηλικία και μετά ο μικρότερος) ενώ σε περιόδους πολέμου έχουμε την αντίθετη ροή του από αυτήν της ειρήνης. Δηλαδή έχουμε τον θάνατο της νεολαίας αφού οι νέοι πηγαίνουν στον πόλεμο για να υπερασπιστούν την πατρίδα τους ως αποτέλεσμα να χάνονται πολλές ανθρώπινες ζωές. Η μεγαλύτερη γενιά παραμένει σε καταφύγια αφού δεν έχει την σωματική και ψυχική δύναμη να πάρει μέρος στον πόλεμο.ο πόλεμος καταστρέφει λοιπόν το 3 / 5
θεσμό της οικογένειας. Συμπεραίνουμε λοιπόν πως ο πόλεμος δημιουργεί κοινωνικά και ατομικά προβλήματα ως αποτέλεσμα να μην βλάπτει μόνο την κοινωνία αλλά και τον ίδιο τον άνθρωπο. Για αυτό λοιπόν είναι σημαντικό οι γενιές διασφαλίζουν την ειρήνη καθώς και να περνάν τις αντιπολεμικές γνώσεις και στους νέους έτσι ώστε να επιτευχθεί η ομαλή διαιώνιση του είδους. 3. α) Να δείτε τους αντιπολεμικούς πίνακες ζωγραφικής στην ιστοσελίδα 'Η «τέχνη» του πολέμου', να επιλέξετε τον πιο εντυπωσιακό κατά τη γνώμη σας και να τον αντιγράψετε εδώ. ΑΝΤΙΠΟΛΕΜΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ 4. β) Με βάση τις πληροφορίες που συνοδεύουν τον πίνακα, να γράψετε παρακάτω ένα δικό σας κείμενο το οποίο θα περιλαμβάνει πληροφορίες για τον ζωγράφο και το έτος δημιουργίας του, περιγραφή του και ανάλυση του μηνύματος ή των ιδεών που μεταδίδει (περίπου 150 λέξεις). 4 / 5
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΙΝΑΚΑ O πίνακας του Pablo Picasso «Γκερνίκα» δημιουργήθηκε το 1937 και φυλάσσεται στο μουσείο της Μαδρίτης. Κύριο μήνυμα που θέλει να μεταδώσει ο καλλιτέχνης είναι η φρίκη του πολέμου και του θανάτου. Περιγράφει την καταστροφή της Ισπανικής πόλης Γκέρνικα από τις Γερμανικές και Ιταλικές δυνάμεις τον Απρίλιο του 1937. Στον πίνακα επικρατεί μια αναρχία μεταξύ των τόνων και των χρωματικών αντιθέσεων εκπροσωπώντας έτσι τα ανάμεικτα συναισθήματα του καλλιτέχνη.στον πίνακα παρουσιάζονται εικόνες ασύνδετες μεταξύ τους και τυχαίες θέλοντας να συμβολίσει την αναταραχή και την φρίκη του πολέμου. Κυρίως όμως θέλει να δώσει έμφαση στη φρικαλεότητα του θανάτου. Ο πίνακας έχει μόνο μαύρο, άσπρο και γκρίζο. Ίσως ο ζωγράφος θεώρησε ότι η ομορφιά των χρωμάτων δεν ταίριαζε σ' ένα τόσο τραγικό θέμα. Μ' αυτές και άλλες λεπτομέρειες μπόρεσε ο Πικάσο να μας πει πως κάτι τρομερό έγινε σ' αυτή την πόλη. Η Γκουέρνικα είναι μια εικόνα διαμαρτυρίας ενάντια σε κάθε πόλεμο. 5 / 5
ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ «ΕΙΡΗΝΗ ΠΟΛΕΜΟΣ» Ονοματεπώνυμα: Ορφέας Μουρκάκος-Μπαλάσκας Αλέξανδρος Καββαδάς Άτζελα Παππά Ανδρέας Νημάς 1 / 4
1. Να διαβάσετε τα κείμενα της ενότητας 5 στο διαδραστικό βιβλίο της Νεοελληνικής Γλώσσας και να συμπληρώσετε τον παρακάτω πίνακα με λεξιλόγιο σχετικό με τον πόλεμο αξιοποιώντας τη δυνατότητα αντιγραφής και επικόλλησης: ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΕΠΙΘΕΤΑ ΡΗΜΑΤΑ πόλεμο εμπολέμων βροντάει δύσκολα αδικίες διαφορετικές αντιδρούμε ύπουλα απληστία βίαιη βασανίζουν αδιάκοπα ειρήνη απότομη ξαναγυρίσει πάντα βάσανα τερατώδικες τιμωρεί γύρω απώλειες πάνδημοι επικρατεί μαζί ΑΛΛΟ ΜΕΡΟΣ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ ψυχώσεις ηρωικοί ξεσπάνε αλλοιωμένα σκληρή εθνική Λερώνει ανεξαρτήτως βιαιότητες θρησκευτική πεθαίνει περισσότεροι ξεσπιτωμοί πολιτική σκοτώνουν άλλους πείνα κοινωνική ξεγελούν παγιδευμένοι ανακατατάξεις άμαχος προκύπτουν φαινομενικά 2. α) Να διαβάσετε τις συνέπειες του πολέμου και τα καλά της ειρήνης στην ιστοσελίδα «Πανδαισία γραμμάτων, εικόνων, ιδεών, απόψεων». β) Με βάση αυτά που διαβάσατε, να αναλύσετε σε κείμενο 2 παραγράφων (περίπου 150 λέξεων) που θα γράψετε παρακάτω, το ακόλουθο ρητό του ιστορικού Ηροδότου: «Κανείς δεν είναι τόσο ανόητος ώστε να προτιμάει τον πόλεμο από την ειρήνη. Γιατί στην ειρήνη τα παιδιά θάβουν τους γονείς, ενώ στον πόλεμο οι γονείς θάβουν τα παιδιά τους». ΑΝΑΛΥΣΗ ΡΗΤΟΥ Με τη φράση αυτή ο Ηρόδοτος εκφράζει την άποψή του για την αντίληψη των ανθρώπων για τον πόλεμο. Συγκεκριμένα αναφέρει ότι οι άνθρωποι απεχθάνονται τον πόλεμο για πολλούς λόγους, για παράδειγμα η υπογεννητικότητα, ο θάνατος πολλών νέων ανθρώπων και το γεγονός ότι μένουν στην κοινωνία περισσότεροι ηλικιωμένοι. Με αυτόν τον τρόπο ολόκληρα κράτη καταστρέφονται ολοσχερώς από τον πόλεμο στον τομέα της οικονομίας, της ανάπτυξης, της υγείας, της παιδείας κτλ.. Άλλα αποτελέσματα του πολέμου είναι η καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος, βιοτόπων και οικοσυστημάτων. Σε περίπτωση πυρηνικού πολέμου οι νέοι οργανισμοί που θα γεννηθούν στη περιοχή απ' τους επιζώντες του πολέμου ενδέχεται να 2 / 4
εμφανίσουν σοβαρά προβλήματα υγείας, στην καλύτερη περίπτωση. Σε περίπτωση που επικρατεί ειρήνη υπάρχουν αρκετά πλεονεκτήματα για τους ανθρώπους της κοινωνίας, αλλά και για την ίδια την κοινωνία, όπως είναι η ισότητα μεταξύ των ανθρώπων, η ανάπτυξη των τεχνών και των επιστημών, το δικαίωμα στην εκπαίδευση, την υγεία και την εργασία. 3. α) Να δείτε τους αντιπολεμικούς πίνακες ζωγραφικής στην ιστοσελίδα 'Η «τέχνη» του πολέμου', να επιλέξετε τον πιο εντυπωσιακό κατά τη γνώμη σας και να τον αντιγράψετε εδώ. ΑΝΤΙΠΟΛΕΜΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ 3 / 4
β) Με βάση τις πληροφορίες που συνοδεύουν τον πίνακα, να γράψετε παρακάτω ένα δικό σας κείμενο το οποίο θα περιλαμβάνει πληροφορίες για τον ζωγράφο και το έτος δημιουργίας του, περιγραφή του και ανάλυση του μηνύματος ή των ιδεών που μεταδίδει (περίπου 150 λέξεις). ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΙΝΑΚΑ Ο πίνακας είναι δημιούργημα του βετεράνου στρατιώτη Ότο Ντιξ, γεννημένου στην Γερμάνια του 19ου αιώνα. Απεικονίζει τις εφιαλτικές εμπειρίες του από τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο πίνακας αποπερατώθηκε το έτος 1924 μαζί με πενήντα άλλα χαρακτικά έργα. Στο σύνολο αυτό έδωσε τον τίτλο Der Krieg (Ο Πόλεμος). Στον πίνακα διακρίνονται στρατιώτες με αντιασφυξιογόνες μάσκες που μόλις έχουν βγει απ' το χαράκωμα και πιθανότατα κάνουν έφοδο στο αντίπαλο στρατόπεδο. Στα χέρια κρατάνε βόμβες χημικών αερίων, τις οποίες πρόκειται να ρίξουν στο απέναντι χαράκωμα. Το έργο αυτό τέχνης χαρακτηρίστηκε από τους Ναζί ως εκφυλισμένη τέχνη, γι' αυτό συμπεριέλαβαν σε μια έκθεση με άλλα όμοιά του στην λεγόμενη έκθεση εκφυλισμένης τέχνης που παρουσιάστηκε το 1937 στο Μόναχο. Ο Ότο Ντιξ, μέσω του πίνακα, θέλει να μεταδώσει στον θεατή τα συναισθήματα που βίωσε εκείνος κατά την συμμετοχή του στον μεγάλο πόλεμο και έτσι να αποτρέψει τις νεότερες γενιές από τον εφιάλτη του πολέμου. 4 / 4
ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ «ΕΙΡΗΝΗ ΠΟΛΕΜΟΣ» Μπρότσι Κέβιν Παπαϊωάννου Νικόλας Σιάτρας Νίκος Μάνου Δήμητρα Ονοματεπώνυμα: 1 / 5
1. Να διαβάσετε τα κείμενα της ενότητας 5 στο διαδραστικό βιβλίο της Νεοελληνικής Γλώσσας και να συμπληρώσετε τον παρακάτω πίνακα με λεξιλόγιο σχετικό με τον πόλεμο αξιοποιώντας τη δυνατότητα αντιγραφής και επικόλλησης: ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΕΠΙΘΕΤΑ ΡΗΜΑΤΑ αδικίες εμπολέμων τιμωρεί δύσκολα βάσανα άοπλος ξεσπάνε απώλειες άμαχος έχαναν βιασμοί νεκρών πέθαναν ψυχώσεις νεκροί σκοτώνουν καταστροφές αδύναμο πεθαίνει εξαφανίσεις παγιδευμένοι ξεσκέπαζε αναστατώσεις μετακινήσεις ξεσπιτωμοί ανακατατάξεις καταπιέσεις πείνα θλίψη απελπισία ΛΆΘΟΣ όπλα επανάστασης θύματα θύτες φρίκη πανοπλίες λόγχες σπαθιά φουσάτα βιαστές στρατηγοί απόγνωση επαναστάσεις πολεμικών πολεμικής μισθοφόροι ΑΛΛΟ ΜΕΡΟΣ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ 2 / 5
βιαιότητες χειρότερο αντεκδικήσεις δειλία προδοσία κακό απληστία φιλοδοξία ορμή 2. α) Να διαβάσετε τις συνέπειες του πολέμου και τα καλά της ειρήνης στην ιστοσελίδα «Πανδαισία γραμμάτων, εικόνων, ιδεών, απόψεων». β) Με βάση αυτά που διαβάσατε, να αναλύσετε σε κείμενο 2 παραγράφων (περίπου 150 λέξεων) που θα γράψετε παρακάτω, το ακόλουθο ρητό του ιστορικού Ηροδότου: «Κανείς δεν είναι τόσο ανόητος ώστε να προτιμάει τον πόλεμο από την ειρήνη. Γιατί στην ειρήνη τα παιδιά θάβουν τους γονείς, ενώ στον πόλεμο οι γονείς θάβουν τα παιδιά τους». ΑΝΑΛΥΣΗ ΡΗΤΟΥ Όπως είναι γνωστό, η ειρήνη είναι μία κατάσταση πολύ πιο επιθυμητή από αυτή του πολέμου. Σύμφωνα με το παραπάνω ρητό, λόγω της ευημερίας στην οποία ζούμε, διατηρείται η φυσική ροή των πραγμάτων. Έτσι οι γονείς πεθαίνουν πρώτοι ενώ τα παιδιά τελευταία. Αντίθετα, με τον πόλεμο, δημιουργούνται πολυάριθμες ζημιές. Οι σημαντικότερες από αυτές είναι οι εξής: Η απώλεια ανθρώπινου δυναμικού, Η καταστροφή πολλών επιτευγμάτων της ειρήνης- γενική οπισθοδρόμηση, Φόβος, άγχος, ανασφάλεια: η προοπτική ενός πολέμου συντελεί στην άρση της δημιουργικότητας, γιατί παραλύει κάθε ενεργητική, δραστήρια τάση του ανθρώπου, προκαλεί απαισιοδοξία και παθητικότητα, Ωστόσο, με την ειρήνη μπορούν να επιτευχθούν διάφορα κατορθώματα, όπως: 1. Η δυνατότητα για ολόπλευρη ανάπτυξη των δυνατοτήτων του ανθρώπου, δυνατότητα για μόρφωση, διασκέδαση, απόλαυση της ζωής σε όλες της τις διαστάσεις, 2. Η εξασφάλιση κλίματος ειρήνης επιτρέπει την ανάπτυξη αγώνων για την επίλυση άλλων προβλημάτων και βελτίωση τομέων της πολιτικής, κοινωνικής και οικονομικής ζωής, 3. Ανάπτυξη πολιτισμού. 3. α) Να δείτε τους αντιπολεμικούς πίνακες ζωγραφικής στην ιστοσελίδα 'Η «τέχνη» του πολέμου', να επιλέξετε τον πιο εντυπωσιακό κατά τη γνώμη σας και να τον αντιγράψετε εδώ. 3 / 5
ΑΝΤΙΠΟΛΕΜΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ β) Με βάση τις πληροφορίες που συνοδεύουν τον πίνακα, να γράψετε παρακάτω ένα δικό σας κείμενο το οποίο θα περιλαμβάνει πληροφορίες για τον ζωγράφο και το έτος δημιουργίας του, περιγραφή του και ανάλυση του μηνύματος ή των ιδεών που μεταδίδει (περίπου 150 λέξεις). ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΙΝΑΚΑ Vasily Vereshchagin, «Η αποθέωση του πολέμου» (1871). Εθελοντής στις τάξεις του Ρωσικού στρατού, ο Vereshchagin έλαβε μέρος σε διάφορες μάχες, γεγονός που τον επηρέασε βαθιά. Ο ζωγράφος έγραψε στο πλαίσιο του πίνακα: «Αφιερώνεται σε όλους τους μεγάλους κατακτητές, του παρελθόντος, του παρόντος και του μέλλοντος». Ο πίνακας αυτός απεικονίζει ένα βουνό από ανθρώπινα κρανία στα οποία επιτίθενται ένα σμήνος από κοράκια. Μια έρημη και εκτεθειμένη στον καυτό ήλιο γη, με διάσπαρτα ξερά δένδρα, ενώ στο βάθος μόλις διακρίνονται τα μισοκατεστραμμένα τείχη μιας πόλης. Όμως ο πίνακας θέλει να μας δείξει κάτι βαθύτερο. Δηλαδή θέλει να μας δείξει τις 4 / 5
τρομερές και αιματηρές συνέπειες και την απανθρωπιά ενός πολέμου. Τα κρανία αυτά ανήκουν μάλλον στα θύματα μιας τέτοιας αιματηρής συμπλοκής. Τα κοράκια πιθανώς να αναπαριστούν τους εχθρούς των πεσόντων οι οποίοι μετά τη νίκη τους στέκονται περήφανοι. Ο πίνακας αυτός προκαλεί αρκετά δυσάρεστα συναισθήματα. Τα σημαντικότερα από αυτά είναι λύπη, συμπόνια, συγκίνηση και θυμός. 5 / 5