Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 17 Ιουνίου 2015 (OR. en) 9305/1/15 REV 1 UEM 201 ECOFIN 410 SOC 373 COMPET 282 ENV 370 EDUC 190 RECH 178 ENER 225 JAI 385 EMPL 245 ΣΗΜΕΙΩΜΑ Αποστολέας: Αποδέκτης: Θέμα: Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου Επιτροπή των Μονίμων Αντιπροσώπων / Συμβούλιο Επεξηγήσεις για τις τροποποιήσεις των συστάσεων της Επιτροπής για τις ανά χώρα συστάσεις Επισυνάπτονται για τις αντιπροσωπίες οι επεξηγήσεις για τις τροποποιήσεις των συστάσεων της Επιτροπής για τις συστάσεις ανά κράτος μέλος (συστάσεις της Επιτροπής για συστάσεις του Συμβουλίου σχετικά με τα εθνικά προγράμματα μεταρρυθμίσεων των κρατών μελών για το 2015 και έκδοση γνώμης του Συμβουλίου για τα προγράμματα σταθερότητας και σύγκλισης των κρατών μελών). Το παρόν σημείωμα βασίζεται στο άρθρο 2-αβ παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1175/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου: το Συμβούλιο αναμένεται, κατά κανόνα, να ακολουθήσει της συστάσεις και τις προτάσεις της Επιτροπής ή να εξηγήσει τη θέση του δημοσίως, ώστε να διασφαλισθούν μεγαλύτερη διαφάνεια και λογοδοσία στη διαδικασία της πολυμερούς εποπτείας και στα αποτελέσματα των συστάσεων ανά χώρα, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. 9305/1/15 REV 1 ΕΚΜ/γπ 1
Επεξηγηματικό σημείωμα Έγγραφο συνοδευτικό των συστάσεων του Συμβουλίου προς τα κράτη μέλη στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου 2015 Στο άρθρο 2-αβ παράγραφος 2 του κανονισμού 1466/97 για την ενίσχυση της εποπτείας της δημοσιονομικής κατάστασης και την εποπτεία και τον συντονισμό των οικονομικών πολιτικών, το οποίο αποτελεί μέρος του τμήματος «Οικονομικός διάλογος», ορίζεται ότι «το Συμβούλιο αναμένεται, κατά κανόνα, να ακολουθήσει τις συστάσεις και τις προτάσεις της Επιτροπής ή να εξηγήσει τη θέση του δημοσίως». Σε σχέση με την απαίτηση «να ακολουθήσει ή να εξηγήσει», το Συμβούλιο παρουσιάζει εδώ τις ακόλουθες επεξηγήσεις σχετικά με τις συμφωνηθείσες τροποποιήσεις των συστάσεων της Επιτροπής για τις συστάσεις ανά χώρα (ΣΑΧ) όσον αφορά τα κράτη μέλη, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου 2015, ως προς τις οποίες διαφωνεί η Επιτροπή. Το Συμβούλιο συμφώνησε επίσης επί μιας σειράς προσθηκών και πραγματολογικών ή τεχνικών αλλαγών στις συστάσεις, με την πλήρη υποστήριξη της Επιτροπής. ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΣΑΧ 1 Περαιτέρω αύξηση των δημοσίων επενδύσεων σε υποδομές εκπαίδευσης και έρευνας, χρησιμοποιώντας, μεταξύ άλλων, τα διαθέσιμα δημοσιονομικά περιθώρια. Περαιτέρω αύξηση των δημόσιων επενδύσεων στους τομείς των υποδομών, της εκπαίδευσης και της έρευνας. Συμφωνήθηκε ότι η αλλαγή δεν μεταβάλλει με ουσιαστικό τρόπο τη σύστασης προς τη χώρα, ενώ αποφεύγει την αναφορά σε μια έννοια (δηλαδή τα δημοσιονομικά περιθώρια) που δεν έχει οριστεί στο Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης (ΣΣΑ). 9305/1/15 REV 1 ΕΚΜ/γπ 2
ΙΡΛΑΝΔΙΑ Να λάβει μέτρα προκειμένου να βελτιωθεί η σχέση κόστους-αποτελεσματικότητας του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης, μεταξύ άλλων με τη μείωση των δαπανών για φάρμακα κατοχυρωμένα με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας και τη σταδιακή εφαρμογή κατάλληλων πρακτικών συνταγογράφησης. Να καθιερώσει χρηματοδότηση βάσει δραστηριοτήτων σε ολόκληρο το σύστημα υγείας. Να λάβει μέτρα προκειμένου να βελτιωθεί η σχέση κόστους-αποτελεσματικότητας του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης, μεταξύ άλλων με τη μείωση των δαπανών για φάρμακα κατοχυρωμένα με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας και τη σταδιακή εφαρμογή κατάλληλων πρακτικών συνταγογράφησης. Να καθιερώσει χρηματοδότηση βάσει δραστηριοτήτων σε ολόκληρο το δημόσιο νοσοκομειακό σύστημα. Η διατύπωση της αρχικής σύστασης συνεπάγεται ότι η ανάπτυξη χρηματοδότησης βάσει δραστηριοτήτων (ABF) αναμένεται να εφαρμοστεί πλήρως σε ολόκληρο το ιρλανδικό σύστημα υγείας βραχυπρόθεσμα. Η ABF είναι μια σημαντική αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο χρηματοδοτούνται τα νοσοκομεία και εγκαινιάστηκε το 2014 σταδιακά. Στη φάση 1, είναι εστιασμένη αρχικά στην ενδονοσοκομειακή δραστηριότητα και ημερήσια παραμονή σε 38 δημόσια νοσοκομεία. Δεν θα ήταν εφικτό να καλύπτει ολόκληρο το «σύστημα υγείας» όπως προβλέπει το χρονικό διάστημα που καλύπτει η ΣΑΧ. Έχει θεσπιστεί σχέδιο υλοποίησης ABF 2015-17 για να αναπτυχθεί η εφαρμογή σε όλο το σύστημα υγείας. Η Επιτροπή το αναγνωρίζει στην ανά χώρα έκθεση που κατήρτισε όταν ισχυρίζεται ότι η ανάπτυξη ABF «θα χρειασθεί κάποια χρόνια για να ολοκληρωθεί.» Περαιτέρω, στα συμπεράσματα από την πολυμερή εποπτεία της Επιτροπής Κοινωνικής Προστασίας επισημαίνεται επίσης ότι μια πλήρης στροφή προς τη χρηματοδότηση βάσει δραστηριοτήτων είναι ένα πολυετές έργο. 9305/1/15 REV 1 ΕΚΜ/γπ 3
ΙΤΑΛΙΑ ΣΑΧ 5 Έκδοση των νομοθετικών διαταγμάτων σχετικά με τη χρήση συστημάτων συμπλήρωσης του μισθού, την αναθεώρηση των συμβατικών ρυθμίσεων, την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής και την ενίσχυση των ενεργητικών πολιτικών για την αγορά εργασίας. Δημιουργία σε διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους και σύμφωνα με τις εθνικές πρακτικές, ενός αποτελεσματικού πλαισίου για δευτεροβάθμιες συμβατικές διαπραγματεύσεις. Στο πλαίσιο των προσπαθειών που καταβάλλονται για την αντιμετώπιση της ανεργίας των νέων, έγκριση και εφαρμογή της προγραμματισμένης μεταρρύθμισης των σχολείων και επέκταση της επαγγελματικά προσανατολισμένης τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Έκδοση των νομοθετικών διαταγμάτων σχετικά με το σχεδιασμό και τη χρήση συστημάτων συμπλήρωσης του μισθού, την αναθεώρηση των συμβατικών ρυθμίσεων, την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής και την ενίσχυση των ενεργητικών πολιτικών για την αγορά εργασίας. Προώθηση, σε διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους και σύμφωνα με τις εθνικές πρακτικές, ενός αποτελεσματικού πλαισίου για δευτεροβάθμιες συμβατικές διαπραγματεύσεις. Στο πλαίσιο των προσπαθειών που καταβάλλονται για την αντιμετώπιση της ανεργίας των νέων, έγκριση και εφαρμογή της προγραμματισμένης μεταρρύθμισης των σχολείων και επέκταση της επαγγελματικά προσανατολισμένης τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Στην Ιταλία, ο καθορισμός του διαπραγματευτικού πλαισίου εμπίπτει στην αρμοδιότητα των κοινωνικών εταίρων, οι οποίοι με αυτονομία συμφωνούν σχετικά με γενικούς καθώς και ειδικούς κανονισμούς. ΓΑΛΛΙΑ Να επιταχύνει τις προσπάθειες για την αποτελεσματική επανεξέταση των δαπανών και τον εντοπισμό δυνατοτήτων εξοικονόμησης πόρων σε όλους τους υποτομείς της γενικής κυβέρνησης, περιλαμβανομένης της κοινωνικής ασφάλισης και της τοπικής αυτοδιοίκησης 9305/1/15 REV 1 ΕΚΜ/γπ 4
Να επιταχύνει τις προσπάθειες για την αποτελεσματική επανεξέταση των δαπανών, να συνεχίσει την αξιολόγηση των δημόσιων πολιτικών και να εντοπίσει δυνατότητες εξοικονόμησης πόρων σε όλους τους υποτομείς της γενικής κυβέρνησης, περιλαμβανομένης της κοινωνικής ασφάλισης και της τοπικής αυτοδιοίκησης. Συμφωνήθηκε ότι η αξιολόγηση των δημόσιων πολιτικών συμπληρώνει την επανεξέταση των δαπανών καθότι συμβάλλει στην αύξηση της αποδοτικότητας των δημοσίων δαπανών. ΛΕΤΟΝΙΑ Να βελτιώσει την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση, να επιταχύνει τη μεταρρύθμιση των προγραμμάτων σπουδών και να αυξήσει την προσφορά προγραμμάτων μαθητείας. Να διασφαλίσει ότι το νέο μοντέλο χρηματοδότησης του συστήματος τριτοβάθμιας εκπαίδευσης επιβραβεύει την ποιότητα. Να εξασφαλίσει καλύτερη στόχευση όσον αφορά τη χρηματοδότηση της έρευνας και να παράσχει κίνητρα για ιδιωτικές επενδύσεις στον τομέα της καινοτομίας βάσει του πλαισίου έξυπνης εξειδίκευσης. Να βελτιώσει την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση, να επιταχύνει τη μεταρρύθμιση των προγραμμάτων σπουδών και να αυξήσει την προσφορά για μάθηση μέσω της εργασίας. Να διασφαλίσει ότι το νέο μοντέλο χρηματοδότησης του συστήματος τριτοβάθμιας εκπαίδευσης επιβραβεύει την ποιότητα. Να εξασφαλίσει καλύτερη στόχευση όσον αφορά τη χρηματοδότηση της έρευνας και να παράσχει κίνητρα για ιδιωτικές επενδύσεις στον τομέα της καινοτομίας βάσει του πλαισίου έξυπνης εξειδίκευσης. Στη Λετονία, το σύστημα μαθητείας υφίσταται σε μικρή κλίμακα, πρωτίστως στον τομέα της βιοτεχνίας που προβλέπεται από ειδικό νόμο για τη βιοτεχνία. Παραδοσιακά στη μαθητεία ο μαθητευόμενος προσλαμβάνεται από τον εργοδότη. Οι μεταρρυθμίσεις ωστόσο αφορούν τον τομέα της επαγγελματικής εκπαίδευσης και αποσκοπούν, μεταξύ άλλων, στην ενίσχυση του στοιχείου της βάσει της εργασίας μάθησης οι σχετικές ρυθμίσεις περιέχονται στο νόμο περί επαγγελματικής εκπαίδευσης. 9305/1/15 REV 1 ΕΚΜ/γπ 5
ΜΑΛΤΑ ΣΑΧ 3 Να επιταχύνει την αύξηση της νόμιμης ηλικίας συνταξιοδότησης και να τη συνδέσει με το προσδόκιμο ζωής. Να εξασφαλίσει τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών, να συνεχίσει τη διεξαγόμενη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος, μεταξύ άλλων, επισπεύδοντας την ήδη θεσμοθετημένη αύξηση της νόμιμης ηλικίας συνταξιοδότησης και συνακόλουθα συνδέοντάς την με τις αλλαγές στο προσδόκιμο ζωής. Η Μάλτα εξακολουθεί να είναι αποφασισμένη να συνεχίσει μια ολιστική διαδικασία μεταρρύθμισης του συνταξιοδοτικού συστήματος ως ζήτημα προτεραιότητας, λαμβάνοντας υπόψη τα αποτελέσματα της επικείμενης δημόσιας διαβούλευσης όπως αναφέρεται στο εθνικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων του 2015. Ενώ η Μάλτα συμφωνεί με τον στόχο της εξασφάλισης μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας, απαιτείται μεγαλύτερο περιθώριο όσον αφορά τα μέτρα για την επίτευξή της, δεδομένου ότι η επιβολή προδιαγραφών θα είναι αντιπαραγωγική διότι θα έχει ανασταλτικό αποτέλεσμα στη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος αντί να διευκολύνει την προώθησή της. Η προτεινόμενη τροποποίηση συνάδει με τη διατύπωση της 014, η οποία άφηνε κάποιο περιθώριο ευελιξίας εν αντιθέσει με το υπερβολικά περιοριστικό κείμενο της ΣΑΧ 2015. ΚΑΤΩ ΧΩΡΕΣ Να επιταχύνουν τη μείωση της έκπτωσης φόρου για τους τόκους ενυπόθηκων δανείων, ούτως ώστε να μειωθούν τα φορολογικά κίνητρα για επενδύσεις σε μη παραγωγικά στοιχεία ενεργητικού. Να προβλέψουν έναν περισσότερο προσανατολισμένο στην αγορά μηχανισμό για τον καθορισμό των ενοικίων και να συνδέσουν περισσότερο τα ενοίκια με το οικογενειακό εισόδημα στον τομέα της κοινωνικής στέγης. 9305/1/15 REV 1 ΕΚΜ/γπ 6
Με την ενίσχυση της ανάκαμψης, να επιταχύνουν τη μείωση της έκπτωσης φόρου για τους τόκους ενυπόθηκων δανείων, ούτως ώστε να μειωθούν τα φορολογικά κίνητρα για επενδύσεις σε μη παραγωγικά στοιχεία ενεργητικού. Να προβλέψουν έναν περισσότερο προσανατολισμένο στην αγορά μηχανισμό για τον καθορισμό των ενοικίων και να συνδέσουν περισσότερο τα ενοίκια με το οικογενειακό εισόδημα στον τομέα της κοινωνικής στέγης. Συμφωνήθηκε ότι η επιτάχυνση της μεταρρύθμισης της έκπτωσης φόρου για τους τόκους ενυπόθηκων δανείων εξακολουθεί να δημιουργεί κινδύνους υπό τις σημερινές οικονομικές συνθήκες, ιδίως δεδομένου ότι πάνω από 900.000 νοικοκυριά βρίσκονται σήμερα σε αρνητική θέση όσον αφορά την κατοικία τους (υποθήκη υψηλότερη της αξίας της κατοικίας) και με δεδομένες τις σημαντικές περιφερειακές διαφορές. Θεωρήθηκε επομένως ιδιαίτερα σκόπιμο, στην εν λόγω σύσταση, να γίνει αναφορά στην οικονομική ανάκαμψη υπό την οποία θα γίνουν οι εν λόγω μεταρρυθμίσεις. ΦΙΝΛΑΝΔΙΑ ΣΑΧ 3 Να συνεχίσει τις προσπάθειες για τη βελτίωση της απασχολησιμότητας των νέων, των εργαζομένων μεγαλύτερης ηλικίας και των μακροχρόνια ανέργων, εστιάζοντας ιδιαίτερα στην ανάπτυξη δεξιοτήτων σχετικών με την απασχόληση. Να εξασφαλίσει, σε διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους και σύμφωνα με τις εθνικές πρακτικές, ότι οι αμοιβές εξελίσσονται παράλληλα με την παραγωγικότητα. Να συνεχίσει τις προσπάθειες για τη βελτίωση της απασχολησιμότητας των νέων, των εργαζομένων μεγαλύτερης ηλικίας και των μακροχρόνια ανέργων, εστιάζοντας ιδιαίτερα στην ανάπτυξη δεξιοτήτων σχετικών με την απασχόληση. Να προωθήσει την εξέλιξη των αμοιβών σύμφωνα με την παραγωγικότητα, με πλήρη σεβασμό του ρόλου των κοινωνικών εταίρων και σύμφωνα με τις εθνικές πρακτικές. Στη Φινλανδία οι κοινωνικοί εταίροι έχουν την αποκλειστική αρμοδιότητα για τον καθορισμό των μισθών και η κυβέρνηση μπορεί απλώς να προωθεί τις μισθολογικές εξελίξεις. 9305/1/15 REV 1 ΕΚΜ/γπ 7
ΕΣΘΟΝΙΑ Βελτίωση της συμμετοχής στην αγορά εργασίας μέσω της εφαρμογής, μεταξύ άλλων, της μεταρρύθμισης σχετικά με την ικανότητα εργασίας. Βελτίωση των κινήτρων για εργασία με τη λήψη μέτρων που απευθύνονται σε άτομα με χαμηλά εισοδήματα. Ανάληψη δράσης για τη μείωση του χάσματος των αμοιβών μεταξύ των φύλων. Εξασφάλιση κοινωνικών υπηρεσιών υψηλής ποιότητας και υπηρεσιών παιδικής μέριμνας σε τοπικό επίπεδο. Βελτίωση της συμμετοχής στην αγορά εργασίας μέσω της εφαρμογής, μεταξύ άλλων, της μεταρρύθμισης σχετικά με την ικανότητα εργασίας. Βελτίωση των κινήτρων για εργασία με τη λήψη μέτρων που απευθύνονται σε άτομα με χαμηλά εισοδήματα. Ανάληψη δράσης για τη μείωση του χάσματος των αμοιβών μεταξύ των φύλων. Εξασφάλιση κοινωνικών υπηρεσιών υψηλής ποιότητας και υπηρεσιών παιδικής μέριμνας σε τοπικό επίπεδο. Το πρόβλημα δεν είναι η ποιότητα των υπηρεσιών παιδικής μέριμνας ούτε η διαθεσιμότητα προσχολικής εκπαίδευσης και παιδικής μέριμνας για τα παιδιά άνω των 3 ετών. Το μόνο θέμα είναι η παιδική μέριμνα για τα παιδιά κάτω των 3 ετών, που αντιμετωπίζεται με επενδύσεις και νομοθετικά μέτρα. Σε προηγούμενες ΣΑΧ προς την Εσθονία, είχε δοθεί έμφαση στη διαθεσιμότητα, δεν υπάρχουν νέα στοιχεία για οιοδήποτε θέμα ποιότητας. 9305/1/15 REV 1 ΕΚΜ/γπ 8