Κυρίες και κύριοι, σας καλωσορίζω με ιδιαίτερη χαρά στο πρώτο επιχειρηματικό συνέδριο του αναπτυξιακού προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών και του Υπουργείου Εξωτερικών. Το σημερινό γεγονός αντιπροσωπεύει την υλοποίηση μιας από τις ιδέες που υποστήριξε με ιδιαίτερη θέρμη η ίδια η Υπουργός Εξωτερικών, η οποία, παρά την δεδηλωμένη επιθυμία της να χαιρετίσει την έναρξη των εργασιών, εμποδίστηκε ατυχώς από άλλες υποχρεώσεις. Θα ήθελα τώρα να αναπτύξω εν συντομία τους λόγους για τους οποίους θεωρούμε ότι τέτοιου είδους πρωτοβουλίες διευκολύνουν τη συνδυαστική επιδίωξη εθνικών και διεθνών, ιδιωτικών και δημόσιων στόχων. Στην αφετηρία της συλλογιστικής μας βρίσκονται 4 θεμελιώδεις στόχοι. Πρόκειται για προτεραιότητες τις οποίες υιοθετεί η Ελληνική Δημοκρατία σε συνέχεια της στόχευσης της διεθνούς κοινότητας. Πρόκειται για τη μείωση της παγκόσμιας φτώχειας, τη διαφύλαξη της ειρήνης και της ανθρώπινης ασφάλειας, την προστασία του περιβάλλοντος και την απόδοση έμφασης στην οικονομική μεγέθυνση και στην ανθρώπινη ανάπτυξη. Στο πλαίσιο της επιδίωξης των εν λόγω αναπτυξιακών στόχων, σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν παράμετροι όπως: 1
οι επιχειρηματικές και επενδυτικές ευκαιρίες που παρουσιάζονται στις αναδυόμενες αγορές του κόσμου, η συμβολή των Άμεσων Ξένων Επενδύσεων στη βιώσιμη ανάπτυξη και η επένδυση στον ανθρώπινο παράγοντα, η προσήλωση στη δημιουργία νέων θέσεων αξιοπρεπούς εργασίας στις αναπτυσσόμενες περιφέρειες και στην αρχή της συγκρότησης ενός πλαισίου εντός του οποίου οι λαοί των αναπτυσσομένων χωρών θα μπορέσουν «να πάρουν τη μοίρα τους στα χέρια τους», ο μετασχηματισμός της μεταφερόμενης τεχνογνωσίας, των μεταφερόμενων καλών πρακτικών και των δημιουργούμενων θέσεων εργασίας σε πραγματική οικονομική μεγέθυνση και σε αναβάθμιση του θεσμικού πλαισίου της οικονομικής διακυβέρνησης. Στο ίδιο πλαίσιο, τα μέχρι στιγμής διαθέσιμα στοιχεία συνηγορούν υπέρ της πεποίθησης ότι οι στόχοι της χιλιετηρίδας είναι δυνατό να επιτευχθούν, υπό την προϋπόθεση ότι οι δωρήτριες χώρες και οι χώρες-εταίροι θα ανοίξουν το βηματισμό τους, συνεργαζόμενες υπό την αιγίδα διεθνών οργανισμών αλλά και στο επίπεδο της διεθνούς κοινωνίας των πολιτών. Φίλες και Φίλοι, οι αναπτυσσόμενες και υπό μετάβαση οικονομίες αντιπροσωπεύουν για εμάς «αγορές του μέλλοντος». Εκεί, οι ιδιωτικές επενδύσεις έχουν ευεργετικά αποτελέσματα: δημιουργούν θέσεις εργασίας, αυξάνουν το εισόδημα του τοπικού πληθυσμού και μεταφέρουν πολύτιμη τεχνογνωσία. 2
Αυτό ισχύει και στην περίπτωση των κρατών της Ανατολικής Ευρώπης και της Κοινοπολιτείας Ανεξαρτήτων Κρατών. Συγχρόνως, οι προβλέψεις σχετικά με τους ρυθμούς οικονομικής ανάπτυξης των εν λόγω κρατών αφήνουν μεγάλα περιθώρια αισιοδοξίας και είναι δυνατό να ερμηνευθούν ως κυοφορούμενες επιχειρηματικές και επενδυτικές ευκαιρίες. Εκκινώντας λοιπόν από την παραδοχή ότι τόσο οι χώρες υποδοχής όσο και οι ιδιώτες επενδυτές έχουν μόνο να κερδίσουν από την υλοποίηση projects με αναπτυξιακό προσανατολισμό, θεωρούμε ότι η προσοχή όλων μας είναι ανάγκη να επικεντρωθεί στον πολλαπλασιασμό της προστιθέμενης αξίας που προκύπτει από αυτή τη δραστηριότητα και στη διαμόρφωση περιβάλλοντος ευνοϊκού για μια ανάπτυξη βιώσιμη και όχι ευκαιριακή και άναρχη. Με άλλα λόγια, χρειάζεται να αξιοποιηθούν στο έπακρο οι συνέργειες που δημιουργούνται από τη σύζευξη δράσεων αναπτυξιακής συνεργασίας και ιδιωτικών επενδύσεων, χρειάζεται να γίνει φιλικότερο το περιβάλλον των χωρών υποδοχής για τη δραστηριοποίηση του ιδιωτικού τομέα και χρειάζεται να ενισχυθεί ο ίδιος ο ιδιωτικός τομέας των χωρών υποδοχής. 3
Οι συνέργειες αυτές μπορούν να έχουν ως αποτέλεσμα το άνοιγμα των αναπτυσσόμενων και υπό μετάβαση χωρών στον κόσμο. Αυτό μεταφράζεται σε νέες αγορές. Έχει όμως εξίσου μεγάλη σημασία η διασύνδεση των θετικών οικονομικών αποτελεσμάτων με ποιοτικά αντικρίσματα στην ίδια την κοινωνία των χωρών υποδοχής. Θα ήταν λαθεμένη η υποβάθμιση συνιστωσών όπως η προώθηση εναλλακτικών πηγών ενέργειας, η ορθή διαχείριση των υδάτων και άλλων φυσικών πόρων, η ανάπτυξη της υπαίθρου, η αναβάθμιση της ποιότητας της παραγωγής, η εμπέδωση των αρχών των δίκαιων εμπορικών συναλλαγών και η προώθηση της ισότητας των φύλων. Και βέβαια, το σκεπτικό που θέλει τις ιδιωτικές επενδύσεις να υποστηρίζουν την ανάπτυξη καθίσταται κενό γράμμα στην περίπτωση που δε συνοδεύεται από πρωτοβουλίες που φέρνουν χειροπιαστά αποτελέσματα σε τομείς κρίσιμους, όπως η χρηστή διακυβέρνηση και η καταπολέμηση της διαφθοράς. Κυρίες και Κύριοι, η Ελλάδα έχει λόγο, σχέδιο και προτεραιότητες στο πεδίο που εξετάζουμε. Η χώρα μας, μέλος της Ε.Ε. πολύ πριν τη διεύρυνση της Ένωσης στις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, διατηρεί σημαντικές εταιρικές σχέσεις 4
με άλλα κράτη, με ΜΚΟ και με διεθνείς οργανισμούς. Η Ελλάδα έχει λόγο στο σχεδιασμό και στην υλοποίηση αναπτυξιακών προγραμμάτων σε περιοχές ξεχωριστού ενδιαφέροντος. Και μπορεί να έχει μια εξόχως θετική συμβολή σε τομείς όπως η εκπαίδευση, η προστασία του περιβάλλοντος και η καταπολέμηση της φτώχειας. Σε αυτή τη συμβολή, καθοριστικός είναι ο ρόλος που καλούνται να διαδραματίσουν οι ελληνικές επιχειρήσεις. Και τούτο διότι η στόχευση αυτή συνάδει με την ανάγκη τόνωσης της εξωστρέφειας της ελληνικής επιχειρηματικότητας. Τι καλύτερο θα μπορούσε να σκεφτεί κανείς από τη διαμόρφωση ενός σταθερού και φιλόξενου περιβάλλοντος για τη δραστηριοποίηση των ελληνικών επιχειρήσεων, οι οποίες θα έχουν εκ των πραγμάτων και ένα σημαντικό προβάδισμα; Βλέπετε λοιπόν ότι η εταιρική σχέση με το UNDP ισοδυναμεί με κάτι περισσότερο από τη χρηματοοικονομική δέσμευση έναντι μιας λήπτριας χώρας. Πραγματοποιώντας επενδύσεις σε τομείς όπως οι υποδομές, η αγροτική παραγωγή και η ενέργεια, η Ελλάδα δεν βοηθά απλά τις λήπτριες χώρες να αναπτύξουν αναξιοποίητες, κρυμμένες ή παραμελημένες πτυχές του αναπτυξιακού τους οπλοστασίου. Στην πραγματικότητα οι ελληνικές επενδύσεις στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης και της Κοινοπολιτείας δημιουργούν και ανοίγουν νέες αγορές για τα ελληνικά 5
προϊόντα και τις ελληνικές υπηρεσίες, καθιστώντας τις επιχειρήσεις μας ανταγωνιστικότερες εκτός συνόρων. Φίλες και Φίλοι, επιτρέψτε μου σε αυτό το σημείο να εξηγήσω πώς μπορεί η Ειδική Γραμματεία Αξιοποίησης Διεθνών Προγραμμάτων να υπηρετήσει το στόχο της ενίσχυσης της εξωστρέφειας των ΜΜΕ. Η Ειδική Γραμματεία δημιουργήθηκε το καλοκαίρι του 2007 με τη φιλοδοξία να ανταποκριθεί σε δύο βασικές ανάγκες: Η πρώτη ανάγκη αφορά μια εσωτερική οργανωτική διάσταση, την αναβάθμιση της παραγωγικότητας του Υπουργείου Εξωτερικών. Η δεύτερη ανάγκη, που είναι και σχετική με το συνέδριο, έχει να κάνει με τη διασύνδεση των ελληνικών επιχειρήσεων και ΜΚΟ με τις επιχειρηματικές και χρηματοδοτικές ευκαιρίες που προκύπτουν στο πλαίσιο της υλοποίησης αναπτυξιακών προγραμμάτων σε χώρες εκτός ΕΕ. Προγραμμάτων που χρηματοδοτούνται από πολυμερείς οργανισμούς όπως η Παγκόσμια Τράπεζα, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, 6
ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Εκτιμούμε ότι, μέσω μιας ολοκληρωμένης και συστηματικής προσέγγισης, με σωστό προσανατολισμό και υπεύθυνη καθοδήγηση, οι ελληνικές επιχειρήσεις μπορούν να διεκδικήσουν μερίδιο αυτής της αγοράς, να διευρύνουν τον κύκλο εργασιών τους και να αναβαθμιστούν σε επίπεδο διεθνούς αναγνωρισιμότητας. Για το λόγο αυτό, δημιουργήσαμε και λειτουργούμε αφενός μεν ένα Γραφείο Υποστήριξης Διεθνών Προγραμμάτων για επιχειρήσεις και ΜΚΟ, αφετέρου δε μια διαδικτυακή Πύλη Διεθνών Χρηματοδοτήσεων (www.aidfundung.mfa.gr). Το Γραφείο Υποστήριξης παρέχει στις ελληνικές επιχειρήσεις υποστηρικτικές υπηρεσίες σε όλα τα στάδια των διαδικασιών πρόσκλησης υποβολής προσφορών των πολυμερών χρηματοδοτικών οργανισμών. Η διαδραστική Πύλη Διεθνών Χρηματοδοτήσεων καθιστά και αυτή δυνατή την πρόσβαση των ενδιαφερομένων σε μια σειρά από ολοκληρωμένες υπηρεσίες υποστήριξης. Τέτοιες υπηρεσίες είναι για παράδειγμα: 7
Η έγκυρη και έγκαιρη ενημέρωση σχετικά με επικείμενες και τρέχουσες χρηματοδοτικές ευκαιρίες, με τη βοήθεια μιας εξειδικευμένης μηχανής αναζήτησης. Η δυνατότητα πρόσβασης σε ενδιαφέροντα νέα και ανακοινώσεις των πολυμερών χρηματοδοτικών οργανισμών. Η πρόσβαση σε οδηγούς που επεξηγούν τις διαγωνιστικές διαδικασίες φορέων όπως η Ε.Ε., ο ΟΗΕ και η Παγκόσμια Τράπεζα. Εξίσου σημαντικός με τους πυλώνες του προσανατολισμού και της καθοδήγησης είναι ο πυλώνας της δικτύωσης με εταίρους από άλλες χώρες. Η παράμετρος αυτή καθίσταται ιδιαίτερα κρίσιμη όταν κατατίθενται προτάσεις για τη χρηματοδότηση αναπτυξιακών έργων σε τρίτες χώρες. Για το λόγο αυτό προετοιμάζουμε μια ηλεκτρονική πλατφόρμα που θα διευκολύνει τη σύζευξη ελληνικών επιχειρήσεων με δυνητικούς εταίρους από το εξωτερικό. Στην ίδια λογική εντάσσεται το σκεπτικό της διοργάνωσης face-to-face συναντήσεων, που φέρνουν στο ίδιο τραπέζι brokers διεθνών χρηματοδοτικών οργανισμών και ελληνικές επιχειρήσεις, αρχής γενομένης από τη σημερινή περίσταση. 8
Κυρίες και Κύριοι, Κλείνοντας, θα ήθελα να εκφράσω την ελπίδα το σημερινό φόρουμ να πετύχει το στόχο του. Να αναδείξει δηλαδή τη σημασία του πολλαπλασιασμού των θετικών επιπτώσεων της ιδιωτικής επιχειρηματικής και επενδυτικής δραστηριότητας στην οικονομική μεγέθυνση αλλά και κυρίως στην ποιοτική ανάπτυξη των κρατών-εταίρων. Θυμίζω ότι το Γραφείο Υποστήριξης και η Πύλη Διεθνών Χρηματοδοτήσεων είναι στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε διευκρίνιση, εκφράζω τις θερμές ευχαριστίες μου στους διακεκριμένους εισηγητές και σε όλους τους συμμετέχοντες και εύχομαι το συνέδριο να είναι εποικοδομητικό και διαφωτιστικό. Σας ευχαριστώ 9