1 ο project Χαρίκλεια Τσαλαπάτα 4/10/2012
Λογισμικό / υπηρεσίες εκπαίδευσης Επιλέγετε ένα λογισμικό που μπορεί να χρησιμοποιηθεί στα πλαίσια συγκεκριμένου: Μαθήματος ή Σεναρίου μάθησης Παρουσιάζετε: Την ομάδα στόχο Την υπάρχουσα κατάσταση και εκπαιδευτικές ανάγκες Το λογισμικό υπηρεσία Τον τρόπο που προτείνετε να χρησιμοποιηθεί στη μάθηση για να βελτιώσει τη μαθησιακή εμπειρία 30 λεπτά, 10 λεπτά για συζήτηση
Ημερομηνίες 1 ης Παρουσίασης
Ημερομηνίες 1 ης παρουσίασης 18/10, Γ, Α 22/10, H, Ζ 25/10, Κ, Ι 29/10 1/11, Δ, Β 5/11 8/11 12/11
Ρόλοι Μέσα σε μια Ομάδα Χαρίκλεια Τσαλαπάτα 4/10/2012
Belbin Ρόλοι Ατόμων μέσα σε Ομάδες Ο δημιουργικός: Έχει φαντασία, ελεύθερη σκέψη Δε δίνει σημασία στη λεπτομέρεια Ο ερευνητής πηγών: Εξωστρεφής, επικοινωνιακός, ενθουσιώδης, αναπτύσσει δίκτυα Υπερβολικά αισιόδοξος, χάνει γρήγορα το ενδιαφέρον του Ο συντονιστής: Ώριμος, με αυτοπεποίθηση, ανακαλύπτει ταλέντα, αναθέτει σωστά project Μπορεί να φαίνεται ως εκμεταλλευτής, μεταθέτει τη δική του δουλειά Ο διαμορφωτής: Δυναμικός, λειτουργεί καλά υπό πίεση, έχει τη δύναμη να ξεπερνά δυσκολίες Μπορεί να προκαλεί Ο αξιολογητής: Από μια σειρά ιδεών αναγνωρίζει την πιο κατάλληλη Δεν έχει τη δυνατότητα να εμπνέει
Belbin- Ρόλοι Ατόμων μέσα σε Ομάδες (2) Ο ομαδικός παίκτης: Διπλωματικός, διορατικός, συνεργάσιμος Αναποφάσιστος σε περιόδους κρίσεις Ο «υλοποιητής»: Πρακτικός, αποτελεσματικός, αξιόπιστος, μετατρέπει ιδέες σε πράξη Όχι ευέλικτος, αργεί να αντιδράσει σε νέες ευκαιρίες Αυτός που τελειώνει το project: Τελειομανής, ευσυνείδητος, αγχώδης, βρίσκει λάθη, τελειοποιεί Ανησυχεί πέραν του δέοντος Ο εξειδικευμένος: Εξειδικευμένη γνώση αντικειμένου, αφοσιωμένος Τείνει να κοιτά μόνο μια πλευρά του προβλήματος
Μεθοδολογίες Μάθησης Χαρίκλεια Τσαλαπάτα 4/10/2012
Παραδοσιακή Μεθοδολογία Εκπαίδευσης «Δογματική» Ο δάσκαλος διδάσκει Οι μαθητές είναι ακροατές Η οργάνωση της τάξης αντανακλά αυτή τη σχέση Ο δάσκαλος όρθιος μπροστά στον πίνακα Οι μαθητές κάθονται «απέναντι» αμφιθεατρικά
Μάθηση και Εκπαίδευση Μάθηση Εκπαίδευση / Διδασκαλία κείμενα εργαλεία δάσκαλος μαθητές μαθητές μαθητές Ο μαθητής είναι στο κέντρο Ο μαθητής οδηγεί την απόκτηση γνώσης Ο μαθητής διερευνά και συνθέτει Μαθητο-κεντρικά! Η «παραδοσιακή» μέθοδος μετάδοσης γνώσης Ο δάσκαλος μεταδίδει πληροφορία Οι μαθητές «αποστηθίζουν»
Κατηγοριοποίηση Επίσημη μάθηση (formal learning) Μέσα στα προγράμματα σπουδών Ανεπίσημη μάθηση (informal learning) Εκτός προγραμμάτων σπουδών, αλλά συνειδητή Άτυπη μάθηση (informal learning) Ασυνείδητη μάθηση
Άτυπη / Άδηλη Μάθηση
Άτυπη Μάθηση (Informal Learning) (1) Αναγνωρίζεται ως επίσημη μέθοδος (OECD, UNESCO, Cedefop) Η μάθηση πραγματοποιείται έξω από την τάξη: Στο σπίτι Στη δουλειά Επικοινωνία στην καθημερινή ζωή Δεν υπάρχει Πρόγραμμα σπουδών Δομή Χρονοδιάγραμμα Υποστήριξη Οδηγείται από πρακτικές ανάγκες Τα κίνητρα είναι εσωτερικά του μαθητή Δεν καθοδηγείται από εκπαιδευτικό Πολλές φορές δεν αναγνωρίζεται επίσημα Είναι φυσική δραστηριότητα της καθημερινής ζωής Γίνεται χωρίς να το καταλάβει ο μαθητής
Πλεονεκτήματα Άτυπης Μάθησης Αναπτύσσει πολύτιμες δεξιότητες Συμπεριλαμβάνει άτομα που δε συμμετέχουν σε επίσημα προγράμματα σπουδών Είναι ελαστική και προσαρμόζεται σε νέες ανάγκες πιο γρήγορα από τα επίσημα προγράμματα σπουδών Η εκμετάλλευση της γνώσης που αποκτάται από άτυπη μάθηση είναι αντικείμενο έρευνας Είναι επιθυμητό να συνδυαστούν τα πλεονεκτήματα της άτυπης μάθησης με αυτά της αναγνωρισμένης
Non-formal Learning Διαφορά από την άτυπη μάθηση είναι ότι επιδιώκεται από το μαθητή Όμως δεν εντάσσεται σε επίσημο πρόγραμμα σπουδών Περιλαμβάνει μάθηση με οργάνωση που όμως δεν εντάσσεται στο επίσημο εκπαιδευτικό σύστημα
Παραδείγματα Άτυπης Μάθησης Μάθηση γλώσσας Πολιτιστικές αναφορές Μάθηση στην εργασία από συναδέλφους Προσαρμοζόμαστε και υιοθετούμε συμπεριφορές στην εργασία Μαθαίνουμε τον τρόπο με τον οποίο δουλεύει μια ομάδα Προσαρμοζόμαστε σε καταστάσεις που αλλάζουν συνεχώς
Προκλήσεις στην Άτυπη Μάθηση Πώς να αναγνωρίσουμε τη γνώση που αναπτύσσεται Τι είναι σημαντικό για το μαθητή Πώς να την αναγνωρίσουμε/ «πιστοποιήσουμε» Έτσι ώστε να ληφθεί υπόψη στα επίσημα προγράμματα σπουδών Λύση: συνεντεύξεις, ιδεολογικοί χάρτες, ταξινόμηση
Αναδυόμενες Μεθοδολογίες Χαρίκλεια Τσαλαπάτα 4/10/2012
Αναδυόμενες Μεθοδολογίες Εκμάθησης Διερεύνηση (exploration) Συνεργατική μάθηση (collaborative learning) Με βάση σε εργασίες (project-based learning) Επίλυση προβλημάτων (problem solving) Με δραστηριότητες (activity-based learning) Παιχνίδι ρόλων (role playing) Αφήγηση (story telling) Εκμάθηση βασισμένη στην έρευνα (inquiry-based learning)
Διερευνητική Μάθηση
Διερεύνηση (Exploration) Ο μαθητής είναι ενεργός στην απόκτηση γνώσης (Njoo 1993) Διατυπώνει μια υπόθεση Συλλέγει πληροφορία Ερμηνεύει την πληροφορία Καταλήγει σε συμπεράσματα Η εκπαίδευση είναι διαδικασία της ζωή, δεν προετοιμάζει για τη ζωή (Dewey)
Έλλειψη Διερεύνησης από τα Σχολεία Το σχολείο πρέπει να αντικατοπτρίζει τη ζωή Τι συμβαίνει στο σπίτι, στη γειτονιά, στο παιχνίδι Πολλά σχολικά συστήματα δεν λαμβάνουν υπόψη αυτή τη βασική αρχή Το σχολείο αντιμετωπίζεται ως χώρος Μετάδοσης πληροφορίας Ανάπτυξης συγκεκριμένων συνηθειών Εκεί που «μαθαίνουμε τα μαθήματα μας»
Παραδείγματα Μάθησης με Διερεύνηση Μάθηση με εμπειρία (experiential learning) Εκδρομές σε πολιτιστικούς χώρους, για παρατήρηση φυσικών φαινομένων, κλπ Οργάνωση του περιεχομένου ενός μαθήματος από τους μαθητές Αναζήτηση πληροφορίας Στη βιβλιοθήκη, το διαδίκτυο, την κοινωνική ζωή Χρήση ψηφιακών εργαλείων Παιχνιδιών, Εργασίες πάνω σε πραγματικά προϊόντα και υπηρεσίες Για τη σχολική κοινότητα Για χρήστες έξω από το σχολείο
Συνεργατική Μάθηση
Συνεργατική Εκμάθηση (Collaborative Learning) Οι μαθητές και ο δάσκαλος αποτελούν μια ομάδα Οι μαθητές μαθαίνουν τόσο από το δάσκαλο όσο και από τους συμμαθητές Ιδιαίτερα σε δια βίου μάθηση που αφορά επαγγελματίες Οι μαθητές επηρεάζουν: Tους στόχους της διαδικασίας εκμάθησης Το περιεχόμενο Το ρυθμό Οργάνωση της τάξης σε «στρογγυλά τραπέζια»
Group Grid Η ομάδα έχει ταυτότητα σαν σύνολο και σαν άτομα Το κάθε άτομο έχει ένα ρόλο μέσα στην ομάδα (δείτε Belbin)
Παραδείγματα Οργάνωσης Τάξης για Συνεργατική Εκμάθηση Αναδιοργάνωση του φυσικού χώρου της τάξης για προώθηση της συνεργασίας σε ομάδα Οι μαθητές κάθονται γύρω από τραπέζια Και όχι σε σειρές θρανίων * Παράδειγμα από το Δημοτικό Σχολείο Πορταριάς
Παραδείγματα Οργάνωσης και Περιεχομένου Συνεργατικής Μάθησης Σε ομάδες που είναι οι ίδιες όλο το εξάμηνο Σε ομάδες που αλλάζουν σε κάθε μάθημα Από απόσταση χωρίς να συναντιούνται πρόσωπο με πρόσωπο Αμοιβαία διδασκαλία Καταιγισμός ιδεών (brainstorming)
Πλεονεκτήματα - Μειονεκτήματα Θετικά στοιχεία: Συμπληρωματικές δεξιότητες Καλύτερη συμμετοχή στη μάθηση όταν η τάξη είναι μεγάλη Προσομοιώνει συνθήκες επαγγελματικής απασχόλησης αργότερα Δυσκολίες: Χρονοπρογραμματισμός! Ανάγκη συγχρονισμού ρυθμού μάθησης
Βίντεο από ZS Kolin resources\zs Kolin_Practice on the Tutorial Area VI_509998-2010-COMENIUS.avi resources\zs Kolin_Practice on the Tutorial Area V_509998-2010-COMENIUS.avi
Προκλήσεις Πως πρέπει να δομηθούν οι ομάδες για Να χρησιμοποιηθούν οι δεξιότητες του κάθε μέλους Να μαθαίνουν και να συμμετέχουν όλοι Πώς να οργανωθεί συνεργατική μάθηση σε μεγάλες ομάδες
Επίλυση Προβλημάτων
Επίλυση Προβλημάτων (Problem-Based Learning) Αποτελεί την πιο ανεπτυγμένη ικανότητα του εγκεφάλου Μπορεί να γίνει με συγκεκριμένες μεθόδους ή και χωρίς μέθοδο Αλγοριθμικά Ad hoc Στην πράξη οι μαθητές αναλύουν ένα συγκεκριμένο σενάριο (Killrov, 2004) Οι στόχοι της εκμάθησης ορίζονται μέσα σε συγκεκριμένο πλαίσιο Τα σενάρια εκμάθησης βασίζονται σε εμπειρίες της καθημερινής ζωής, είναι σύνθετα, και έχουν ανοιχτό τέλος
Επίλυση Προβλημάτων (Problem-Based Learning) (2) Προωθεί τη δημιουργικότητα Συμπεριλαμβάνει συνεργασία και συζήτηση / αιτιολόγηση λύσεων (Awang and Rambly, 2008) Βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στην ικανότητα του μαθητή να κατευθύνει μόνος του την απόκτηση γνώσης Μεθοδολογίες Αλγόριθμοι : divide and conquer, reduce and conquer Brute force Έλεγχος υποθέσεων Απόδειξη Δοκιμή και λάθος (trial and error)
Παράδειγμα Εκμάθησης με Επίλυση Προβλημάτων 1. «Οι κάλτσες του Άγιου Βασίλη» Ο Άγιος Βασίλης έβαλε κατά λάθος τις βρώμικες κάλτσες του μέσα σε ένα πακέτο / δώρο την παραμονή των Χριστουγέννων Βρείτε σε πιο πακέτο είναι οι κάλτσες Κλασικό πρόβλημα divide-and-conquer 2.Δημιουργήστε μια πράσινη πόλη Ανοιχτό τέλος Χωρίς σωστό και λάθος
Παράδειγμα Εκμάθησης με Επίλυση Προβλημάτων 3. Ανακάλυψη προτύπων 4. Ο λύκος, το πρόβατο, και το σιτάρι 5. Rubic
Παιχνίδι Ρόλων
Παιχνίδι Ρόλων (Role Playing) Ενεργός εκμάθηση Στα πλαίσια συνεργασίας ή και παιχνιδιών, οι μαθητές αναλαμβάνουν ένα ρόλο Αναπαράσταση μιας λειτουργίας ή γεγονότος (Κανίδης) Μέσα σε ασφαλές περιβάλλον «προβάρουμε» μια δραστηριότητα της καθημερινής ζωής Βασίζεται σε συγκεκριμένο σενάριο / άσκηση Κάποιοι το ονομάζουν «προσομοίωση» Βασίζεται σε κανόνες, δηλαδή σε ένα πλαίσιο μέσα στο οποίο κινούνται οι μαθητές Είναι δια-δραστική μέθοδος που προωθεί τη συνεργασία Βασικός τρόπος που μαθαίνουν τα μικρά παιδιά Και άρα απόλυτα φυσικός
Παραδείγματα σε Επαγγελματίες Εκπαίδευση πιλότων Εκπαίδευση τεχνιτών Εκπαίδευση γιατρών
Παράδειγμα Παιχνιδιού Ρόλων Παιδιά 5-8 ετών Αντικείμενο: η κατανόηση της λειτουργίας ενός υπολογιστή Οι μαθητές αναλαμβάνουν ρόλους που αντιστοιχούν σε λειτουργίες του υπολογιστή Μαθητής-χρήστης, δημιουργεί κάρτες δεδομένων Μαθητής-πληκτρολόγιο, μεταφέρει τις κάρτες στο μαθητή δίαυλο Μαθητής-δίαυλος (bus), μεταφέρει τις κάρτες στο μαθητή- ΚΜΕ Μαθητής-ΚΜΕ, εκτελεί απλές εντολές (π.χ. εκτύπωσε, εμφάνισε, κλπ.)
Παράδειγμα Παιχνιδιού Ρόλων Παιδιά 8-11 ετών Σχεδιασμός οικολογικού σπιτιού Ρόλοι στο παιχνίδι Αρχιτέκτονας (αισθητική) Μηχανικός (λειτουργικότητα) Οι κάτοικοι (άνεση) Η γείτονες (καλή, αρμονική γειτονία) Κλπ.
Εργασίες (Project-based Learning)
Εργασίες (Project-Based Learning) (1) Χρησιμοποιείται ήδη ευρέως Οι μαθητές συνθέτουν εργασίες παράλληλα με τη διδασκαλία Στην πράξη σημαίνει (Han and Bhatacharya, 2001) : Συλλογή υλικού Αξιολόγηση υλικού Καθοδήγηση από το δάσκαλο Σύνθεση υλικού Και στο τέλος ανάλυση αποτελεσμάτων
Εργασίες (Project-Based Learning) (2) Παραδείγματα: Οι μαθητές ετοιμάζουν μια παρουσίαση, θεατρική παράσταση, κλπ. για την «Ημέρα της Γης» Οι μαθητές ετοιμάζουν μια παρουσίαση για θέματα τοπικού ή/και ευρύτερου ενδιαφέροντος, π.χ. Η ελιά Η πολιτιστική κληρονομιά της περιοχής Τοπική αρχιτεκτονική Ενδημικά ήδη ζώων και φυτών Κλπ.
Αφήγηση
Αφήγηση (Story-telling) (1) Η «διήγηση» Τα οφέλη της μεθόδου Η αφήγηση μπορεί να κρύβει έννοιες σχετικές με συγκεκριμένη θεματική ενότητα Το να μπορεί ένας μαθητής να περιγράψει με λόγια μια ιδέα σημαίνει ότι έχει βασική κατανόηση της έννοιας Προωθεί τη δημιουργικότητα Μπορεί να εφαρμοστεί με ευρηματικούς τρόπους Μπορεί να εφαρμοστεί σε σειρά θεματικών αντικειμένων Πολιτισμός και ιστορία Αλλά και θετικές επιστήμες, π.χ. φυσική, χημεία, μαθηματικά
Αφήγηση (Story-telling) (2) Αναπτύσσει δεξιότητες (Robin): Διερεύνησης Συγγραφής Οργάνωσης πληροφορίας Παρουσίασης Διεξαγωγής συνεντεύξεων Διαπροσωπικές σχέσεις και ικανότητα συνεργατικής μάθησης Αξιολόγησης (της δικής τους δουλειάς και αυτής άλλων)
Παράδειγμα Αφηγηματικής Εκμάθησης για Θετικές Επιστήμες Παράδειγμα: στη διδασκαλία της φυσικής Ο δάσκαλος μπορεί να χρησιμοποιήσει την ιστορία πίσω από μια ανακάλυψη για να κεντρίσει το ενδιαφέρον των μαθητών (Χατζηγεωργίου) Η ιστορία της ανακάλυψης της πενικιλίνης Οι πρώτες προσπάθειες πτήσης με αεροπλάνο Η ανακάλυψη του ηλεκτρισμού Κριτική: Δεν πρέπει να υποβαθμίζει το βασικό αντικείμενο Δε πρέπει να γίνεται η ιστορία πιο σημαντική από το αντικείμενο Καλά είναι να βασίζεται σε παραδείγματα του παρόντος
Inquiry-based Learning
Μάθηση Βασισμένη στην Έρευνα (Inquiry- Based Learning) Τα μικρά παιδιά ερευνούν Μαζεύουν πληροφορία με τις αισθήσεις Την ερμηνεύουν και αναπτύσσουν εμπειρία
Μάθηση Βασισμένη στην Έρευνα (Inquiry- Based Learning) Άπτεται της διερευνητικής εκμάθησης Ο δάσκαλος θέτει ένα ερώτημα και οι μαθητές ερευνούν την απάντηση Αναζητούμε τη γνώση κάνοντας ερωτήσεις Μπορεί να εφαρμοστεί σε σειρά θεματικών περιοχών Παράδειγμα Κάνουμε μια υπόθεση Χρησιμοποιούμε και αξιολογούμε ενδείξεις Χρησιμοποιούμε πειράματα Διατυπώνουμε επιπλέον υποθέσεις με βάση τα αποτελέσματα της έρευνας Συνθέτουμε μια λύση, μοντελοποίηση
Μάθηση Βασισμένη στην Έρευνα (Conole, 2009)
Μάθηση Βασισμένη στην Έρευνα (Rahikainen) * Rahikainen
Παράδειγμα Διερευνητικής Μάθησης Παιδιά γυμνασίου Σε ποια θερμοκρασία βράζει το αλατόνερο? Υπόθεση: περίπου στους 100 βαθμούς Ενδείξεις: σε αυτή τη θερμοκρασία βράζει το καθαρό νερό Πειράματα για συλλογή στοιχείων, σε εργαστήριο ή / και ψηφιακά Έρευνα σε πηγές Σύνθεση απάντησης
Πλεονεκτήματα Δημιουργούμε γνώση βήμα - βήμα Οι μαθητές είναι πιο ενεργοί στη μάθηση Ο δάσκαλος μπορεί να δει πως εξελίσσεται ο τρόπος σκέψης των μαθητών Ο δάσκαλος μπορεί να δει πόσο αποτελεσματικά συνεργάζονται οι μαθητές Οι μαθητές αναπτύσσουν ικανότητες επίλυσης προβλημάτων Οι μαθητές μαθαίνουν να ερμηνεύουν διαθέσιμη πληροφορία