ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ Την Πέμπτη 25 Φεβρουαρίου 2016, οι μαθητές της Α Λυκείου του 2 ου ΓΕΛ Αγίου Δημητρίου επισκέφθηκαν το Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά, με συνοδούς καθηγητές, τις κυρίες Λάμπρου, Λέλλου, Ντάνου, Ξαγοράρη, Ψωμά και τον κύριο Φέρτη. Πρόκειται για ένα χώρο οικοδομημένο πλησίον του ελληνιστικού θεάτρου της Ζέας, που φωτίζει με τα εκθέματά του την αρχαία ιστορία τόσο της πόλης όσο και του λιμανιού της. Όσον αφορά την πόλη γνωρίζουμε ότι σχεδιάστηκε υποδειγματικά από τον Ιππόδαμο, τον αρχαίο πολεοδόμο, μέσα σε ένα προστατευμένο κέλυφος (Κονώνειο Τείχος- Μακρά Τείχη) και πάνω σε παρθένο έδαφος, αφού δεν υπήρχε προηγούμενη κατοίκηση. Με σύγχρονους όρους, θα λέγαμε ότι αποτελούσε μια βιοκλιματική πόλη, αφού από παντού ήταν ευήλια και ευάερη. Ως προς τη ναυτική της ζωή, γνωρίζουμε τα τρία φυσικά της λιμάνια, τον Κάνθαρο (κεντρικό λιμάνι), τη Ζέα (Πασαλιμάνι) και τη Μουνιχία (Μικρολίμανο), που δεν είχαν μόνο εμπορικό χαρακτήρα, αλλά σε αυτά ήταν εγκατεστημένη η ναυτική βάση των Αθηναίων, κατόπιν πρότασης του Θεμιστοκλή. Κατά την ξενάγηση στο Μουσείο, οι μαθητές μας ήρθαν σε επαφή με πρωτότυπα εικαστικά έργα (χάλκινους κούρους- κόρες, ανάγλυφους πίνακες) και με την πλούσια συλλογή επιτύμβιων στηλών και αναθηματικών αναγλύφων. Είδαν, επίσης, εκθέματα από την καθημερινή ζωή των αρχαίων Πειραιωτών (αγγεία, ληκύθους, κούκλες), από την πολεμική- αθλητική ζωή (στλεγγίδες, περικεφαλαίες κορινθιακού και χαλκιδικού τύπου) και από το ναυτικό βίο του τόπου( χάλκινο έμβολο, άγκυρα). Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στους πρωταγωνιστές του μουσείου, ένα χάλκινο κούρο της αρχαϊκής εποχής που απεικονίζει τον Απόλλωνα, σε δύο κόρες της Αρτέμιδος (νεαράς και ώριμης) και μία ακόμη της Αθηνάς της κλασικής εποχής, όλα επιτύμβια μνημεία εξαιρετικής σπανιότητας και κομψής αισθητικής. Την ίδια αίθουσα κοσμεί, επίσης, ένα αναθηματικό, χάλκινο τραγικό προσωπείο. Εντυπωσιακή ήταν και η αναπαράσταση τυπικού ιερού των κλασικών χρόνων με το καθιστό άγαλμα της θεάς Κυβέλης στο ναΐσκο, το μονολιθικό βωμό στο κέντρο, τις ερμαϊκές στήλες στην είσοδο και τα αναθηματικά ανάγλυφα τριγύρω. Με πολύ ενδιαφέρον, ακόμη, στάθηκαν οι μαθητές μπροστά στο χάλκινο έμβολο τριήρους με σχήμα τρίαινας (4ος αιώνας π.χ.), μήκους 80 εκατοστών, το μοναδικό αυτού του μεγέθους, διεθνώς, όπως και στην πυραμιδοειδή λίθινη άγκυρα, σύμβολα υπεροχής μιας ναυτικής χώρας. Πέραν, όμως, της σπουδαιότητας των υπόλοιπων εκθεμάτων, στο μουσείο υπάρχει και το αντίπαλον δέος. Δεν είναι άλλο από το υπερβολικό σε μέγεθος και πολυτέλεια ταφικό μνημείο της Καλλιθέας (μαυσωλείο), του 4ου αιώνα π.χ., ζωντανή μαρτυρία νεοπλουτισμού, που ανήκε στον Νικήρατο Πολυξένου, πλούσιο μέτοικο από την Ιστρία (Ρουμανία). Πλάι του βρίσκεται μια λιτή λουτροφόρος, επιτύμβια στήλη ενός μαθητή του Σωκράτη από την Αιξωνή, από πολύ αριστοκρατική οικογένεια, που μαρτυρά τη σεμνή στάση και την εκλεπτυσμένη αισθητική του καλλιεργημένου ευγενή, συγκριτικά με αυτή του επηρμένου μέτοικου. Τη ματαιοδοξία αρκετών πλούσιων Ρωμαίων, που ήθελαν στα σπίτια τους αντίγραφα ελληνικά, φανερώνει και η αίθουσα με τους μαρμάρινους πίνακες 1
,έργα μαζικής παραγωγής, που τα φιλοτεχνούσαν Έλληνες καλλιτέχνες και τα εξήγαγαν στη Ρώμη. Στον ακόλουθο σύνδεσμο θα βρείτε την Ιστοσελίδα του Υπ. Πολιτισμού για το Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιώς, από όπου προέρχονται και οι φωτογραφίες των εκθεμάτων. http://odysseus.culture.gr/h/1/gh151.jsp?obj_id=3371 Επίσης : http://www.2steps.gr/index.asp?xkey=702 Έμβολο Πολεμικού Πλοίου 2
Πυραμιδοειδής λίθινη άγκυρα Κρόνος (Κράνος) κορινθιακού τύπου 3
Κρόνος (Κράνος) χαλκιδικού τύπου Μεγάλο τραγικό προσωπείο 4
Απόλλων του Πειραιά Άγαλμα Αρτέμιδος ("Μεγάλη Άρτεμις") Άγαλμα Αρτέμιδος ("Μικρή Άρτεμις") Άγαλμα Αθηνάς 5
Απόλλων του Πειραιά Άγαλμα Αρτέμιδος ("Μεγάλη Άρτεμις") 6
Η αίθουσα του ιερού της Κυβέλης Ανθεμωτή στήλη Διογένη 7
Επιτύμβια Λήκυθος Αναθηματικό ανάγλυφο με παράσταση του Ηρακλή που φονεύει τον Κένταυρο Νέσσο 8
Αναθηματικό ανάγλυφο στον Ασκληπιό Επιτύμβια στήλη νέας γυναίκας 9
Μεγάλη επιτύμβια στήλη (γυναίκα που έχασε τη ζωή της στη γέννα) Επιτύμβια στήλη δύο οπλιτών 10
Το ταφικό μνημείο της Καλλιθέας 11