ΛΑΝΙΤΕΙΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2016-2017 ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ- ΙΟΥΝΙΟΥ 2017 ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΤΑΞΗ: Γ Γυμνασίου ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 26/05/2017 ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 2 Ώρες (Χημεία-Βιολογία) Βαθμός: Ολογράφως:... Υπογραφή:.. ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:.. ΤΜΗΜΑ:.. ΑΡ.:.. ΤΟ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΟ ΔΟΚΙΜΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΕΞΙ (6) ΣΕΛΙΔΕΣ ΚΑΙ ΒΑΘΜΟΛΟΓΕΙΤΑΙ ΜΕ ΕΙΚΟΣΙ (20) ΜΟΝΑΔΕΣ Οδηγίες: Να γράψετε με μελάνι μπλε ή μαύρο. Δεν επιτρέπεται η χρήση διορθωτικού υγρού ή διορθωτικής ταινίας. Να απαντήσετε και τα τρία μέρη Α,Β και Γ του εξεταστικού δοκιμίου. Να γράψετε τις απαντήσεις σας στο εξεταστικό δοκίμιο στον κενό χώρο μετά από κάθε ερώτηση. ΜΕΡΟΣ Α Αποτελείται από τρεις (3) ερωτήσεις. Να απαντήσετε και στις τρεις (3). Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με δύο (2) μονάδες. Ερώτηση 1 α) Να γράψετε το όνομα του οξέος ή της βάσης που περιέχεται στο καθένα από τα πιο κάτω υλικά. καθαριστικό τζαμιών:.... χυμός λεμονιού:... αποφρακτικό σωλήνων:... γιαούρτι:... β) Να γράψετε για καθεμιά από τις παρακάτω προτάσεις αν είναι ορθή ή λανθασμένη. Ο περιοδικός πίνακας αποτελείται από 18 περιόδους. Τα οξέα αντιδρούν με πολλά μέταλλα και ελευθερώνεται αέριο υδρογόνο. Για να αντιμετωπίσω το τσίμπημα της μέλισσας θα χρησιμοποιήσω ξίδι. Οι κοινές ιδιότητες των οξέων, οφείλονται στα κατιόντα υδρογόνου(η + ).. 1
Ερώτηση 2 α) Να συμπληρώσετε τα κενά στις παρακάτω προτάσεις. Το χλωριούχο νάτριο είναι άλας το οποίο προκύπτει από την εξουδετέρωση του διαλύματος υδροξειδίου του.. με διάλυμα... οξέος. Το άλας αυτό είναι (ευδιάλυτο / δυσδιάλυτο)... στο νερό και για να το απομονώσουμε από διάλυμά του, θα χρησιμοποιήσουμε τη μέθοδο διαχωρισμού (διήθηση /εξάτμιση)... β) Να γράψετε δίπλα από την κάθε φράση αν αναφέρεται σε οξύ ή βάση. Έχει ξινή γεύση. Έχει ph > 7. Είναι το ασβεστόνερο. Χρωματίζει κόκκινη την ηλιανθίνη. Ερώτηση 3 α) Να συμπληρώσετε τα παρακάτω: i. οξύ + βάση.. +... Η + + ΟΗ -... ii. Η πιο πάνω αντίδραση ονομάζεται... β) Αν σας τσιμπήσει μια σφήκα, ποιο από τα διαλύματα του παρακάτω πίνακα θα χρησιμοποιήσετε για να αντιμετωπίσετε το τσίμπημα; (μ.0,25) Είδος διαλύματος ph Διάλυμα Α 5 Διάλυμα Β 9 Διάλυμα Γ 7 Για να αντιμετωπίσω το τσίμπημα της σφήκας θα χρησιμοποιήσω το Να δικαιολογήσετε την επιλογή σας. (μ.0,75) 2
ΜΕΡΟΣ Β Αποτελείται από δύο (2) ερωτήσεις. Να απαντήσετε και στις δύο (2). Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με τέσσερις (4) μονάδες. Ερώτηση 1 α) i. Ποιες χημικές ενώσεις, σύμφωνα με τη θεωρία του Arrhenius, είναι βάσεις; (μ.0,75) ii. Να γράψετε δύο (2) κοινές ιδιότητες των βάσεων...... β) i. Στον πιο κάτω πίνακα δίνονται μερικά χημικά στοιχεία με το σθένος τους ως δείκτες πάνω δεξιά, καθώς και ένα πολυατομικό ιόν. Να συμπληρώσετε τα κενά με τον αντίστοιχο χημικό τύπο. Ca 2 Fe 3 O 2 PO4 3- ii. Δίνονται τρία (3) υδατικά διαλύματα και οι αντίστοιχες τιμές ph στους 25 0 C. Διάλυμα Διάλυμα Α Διάλυμα Β Διάλυμα Γ Τιμή ph 3 11 8 Ποιο/α από τα τρία (3) διαλύματα είναι διάλυμα/τα βάσης/εων;.. Ποιο/α από τα τρία (3) διαλύματα έχει/ουν πλήθος Η + > πλήθος ΟΗ - ; (μ.0,25) γ) i. Ποια είναι η τιμή ph του αποσταγμένου νερού; (μ.0,25) ii. Το αποσταγμένο νερό είναι (όξινο / βασικό / ουδέτερο) (μ.0,25) 3
Ερώτηση 2 α) Αναμειγνύουμε υδροχλωρικό οξύ με διάλυμα υδροξειδίου του καλίου. Στο τέλος της ανάμειξης, διαπιστώνουμε με τη χρήση του δείκτη της βρομοθυμόλης ότι το διάλυμα που προκύπτει έχει αποκτήσει κίτρινο χρώμα. i. Να χαρακτηρίσετε το διάλυμα ως όξινο, βασικό ή ουδέτερο. (μ.0,25) ii. Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας στο α(i). iii. Στο τελικό διάλυμα περιέχεται: χλωριούχο κάλιο και νερό, μόνο χλωριούχο κάλιο, υδροχλωρικό οξύ και νερό χλωριούχο κάλιο, υδροξείδιο του καλίου και νερό υδροχλωρικό οξύ και νερό, μόνο (να υπογραμμίσετε τη σωστή απάντηση) β) Πιο κάτω απεικονίζεται η πειραματική διάταξη της επίδρασης αραιού διαλύματος υδροχλωρικού οξέως, HCl, σε ανθρακικό άλας. ασβεστόνερo ανθρακικό άλας και διάλυμα υδροχλωρικού οξέως Σωλήνας Α Σωλήνας Β i. Ποιο αέριο εκλύεται από την αντίδραση στον σωλήνα Α; ii. Τι παρατηρούμε, όταν το αέριο διοχετευτεί στο περιεχόμενο του σωλήνα Β; iii. Να συμπληρώσετε την αντίδραση: Ανθρακικό + Υδροχλωρικό Χλωριούχο + +. ασβέστιο οξύ ασβέστιο... γ) i. Να εξηγήσετε, με δικά σας λόγια, τι είναι το ph ενός υδατικού διαλύματος. 4
ii. Ποιες τιμές μπορεί να πάρει το ph ενός υδατικού διαλύματος; (μ.0,25). iii. Δίνονται στον παρακάτω πίνακα αποτελέσματα από την πυροχημική ανίχνευση ορισμένων μεταλλικών ιόντων σε άλατα. Άλας Α Β Χρώμα φλόγας Ιώδες Κίτρινο Αν είναι γνωστό ότι τα πιο πάνω άλατα είναι το χλωριούχο νάτριο(nacl) και το χλωριούχο κάλιο(kcl), να αναγνωρίσετε και να γράψετε ποια είναι η κάθε ουσία με το αντίστοιχο χρώμα φλόγας. Α:... Β:. ΜΕΡΟΣ Γ Αποτελείται από μια (1) ερώτηση των έξι (6) μονάδων. Ερώτηση 1 α) Δίνεται ο πιο κάτω περιοδικός πίνακας. Τα γράμματα που δίνονται δεν είναι τα πραγματικά σύμβολα των στοιχείων. Να απαντήσετε στα ερωτήματα που ακολουθούν. (μ.1,5) Α Γ Δ Ε Ζ Θ Λ Ξ Π Σ Ποιο από τα παραπάνω στοιχεία είναι ευγενές αέριο;.. Να γράψετε το αλογόνο που ανήκει στην 3 η περίοδο. Να γράψετε δύο (2) στοιχεία που έχουν παρόμοιες χημικές ιδιότητες. Ποιο από τα παραπάνω στοιχεία είναι αλκαλική γαία; Ποιο από τα παραπάνω στοιχεία έχει ατομικό αριθμό οκτώ (8); Ποιο αλκάλιο έχει κατανεμημένα τα ηλεκτρόνιά του σε τέσσερις (4) στιβάδες; β) i. Να ονομάσετε τις πιο κάτω χημικές ενώσεις. (μ.1,5) H2SO4... HF. K2O. SO2.. Ca(OH)2. NaNO3 5
ii. Να τοποθετήσετε τις πιο κάτω χημικές ενώσεις στην ορθή θέση στον πίνακα που ακολουθεί. << KNO3, H3PO4, CaO, Al(OH)3 >> Οξύ Οξείδιο Βάση Άλας γ) Σε λεκάνη με αποσταγμένο νερό και 2-3 σταγόνες φαινολοφθαλεΐνης προσθέτουμε κομματάκι νατρίου. Να συμπληρώσετε τη χημική αντίδραση που πραγματοποιείται. Na + H2O.. + Να γράψετε δύο (2) παρατηρήσεις που αναμένεται να γίνουν κατά την εκτέλεση του πιο πάνω πειράματος... δ) i. Να συμπληρώσετε την πιο κάτω χημική αντίδραση. Δίνονται τα σθένη: Mg=2, Cl=1 Mg + HCl +.. ii. Να περιγράψετε με ποιο τρόπο ανιχνεύεται το αέριο που εκλύεται κατά την πιο πάνω χημική αντίδραση. ΤΕΛΟΣ ΕΞΕΤΑΣΗΣ Οι Εισηγήτριες Η Συντονίστρια Β.Δ Η Διευθύντρια.... Στέλλα Φιλίππου Στέλλα Φιλίππου Άννα Γιακουμή Ελένη Καυκαλιά 6