Εθνικό Παρατηρητήριο Δασικών Πυρκαγιών (ΕΠαΔαΠ)

Εθνικό Παρατηρητήριο Δασικών Πυρκαγιών (ΕΠαΔαΠ) Γήτας Ιωάννης, Καθηγητής ΑΠΘ, Διευθυντής http://fmrs.web.auth.gr/

Εθνικό Παρατηρητήριο Δασικών Πυρκαγιών Το ΕΠαΔαΠ στοχεύει: στην ανάπτυξη προϊόντων και υπηρεσιών που βοηθούν τόσο στην πρόληψη των δασικών πυρκαγιών όσο και στην εκτίμηση των περιβαλλοντικών τους επιπτώσεων. στην προώθηση της διασυνοριακής συνεργασίας με όμορες Βαλκανικές χώρες με τη χρήση κοινών καινοτόμων εργαλείων.

Εθνικό Παρατηρητήριο Δασικών Πυρκαγιών Στο πλαίσιο του ΕΠαΔαΠ αναπτύχθηκαν: 1. Η υπηρεσία χαρτογράφησης τύπων καύσιμης ύλης NOFFi-FTM 2. Η υπηρεσία χαρτογράφησης καμένων εκτάσεων NOFFi-OBAM 3. Ο δείκτης μεσοπρόθεσμης πρόβλεψης κινδύνου έναρξης πυρκαγιάς NOFFi-MFDI 4. Διαδικτυακή εφαρμογή Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών (Web-based GIS platform) και υπηρεσία θέασης καμένων εκτάσεων 5. Δίκτυο συνεργατών στα τοπικά δασαρχεία της χώρας

Οργανισμοί υλοποίησης - Χρηματοδότηση Εποπτεία: Συνεργασία: Γενική Διεύθυνση Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος Εργαστήριο Δασικής Διαχειριστικής και Τηλεπισκόπησης, ΑΠΘ Διαβαλκανικό Κέντρο Περιβάλλοντος Χρηματοδότηση: Πράσινο Ταμείο

Υπηρεσία Χαρτογράφησης Τύπων Καύσιμης Ύλης (NOFFi-FTM)

Υπηρεσία χαρτογράφησης τύπων καύσιμης ύλης (NOFFi-FTM) Η γνώση του τύπου καύσιμης ύλης (μεταξύ άλλων): Αποτελεί βασική πληροφορία χρήσιμη στη διαχείριση πυρκαγιών και ειδικότερα στον αντιπυρικό σχεδιασμό. Χρησιμοποιείται σε συστήματα πρόβλεψης εξάπλωσης πυρκαγιάς. Σχετίζεται άμεσα με την επικινδυνότητα έναρξης πυρκαγιάς. Συμβάλλει στην ορθότερη ιεράρχηση προτεραιοτήτων όταν τίθεται θέμα καταστολής πολλαπλών πυρκαγιών που εξελίσσονται ταυτόχρονα.

Υπηρεσία χαρτογράφησης τύπων καύσιμης ύλης (NOFFi-FTM) Σύγχρονη μεθοδολογία χαρτογράφησης Βασίζεται κυρίως στην ανάλυση δορυφορικών εικόνων αλλά χρησιμοποιεί και υπάρχοντα χαρτογραφικά δεδομένα ως βοηθητικά. Μπορεί να εφαρμοστεί σε περιοχές για τις οποίες υπάρχουν ελάχιστα διαθέσιμα δεδομένα. Επιτυγχάνει χαρτογράφηση των τύπων της καύσιμης ύλης με υψηλή ακρίβεια.

Υψηλή ακρίβεια τελικού προϊόντος (ολική ακρίβεια 92.59% με τη χρήση 7626 σημείων ελέγχου LUCAS) Κύριο χαρακτηριστικό του προϊόντος είναι ότι μπορεί κι ενημερώνεται εύκολα. Έτσι ενσωματώνονται εύκολα αλλαγές όπως καινούργιες καμένες εκτάσεις, αποψιλωτικές υλοτομίες κλπ. Η μεθοδολογία μπορεί να εφαρμοστεί σε άλλες χώρες για τις οποίες υπάρχουν διαθέσιμα παρόμοια βοηθητικά δεδομένα. Αποτελεί συνέχεια του ArcFUEL το οποίο βραβεύθηκε ως Best LIFE Nature project of the year 2014. Εκδήλωση με θέμα «Δεδομένα Παρατήρησης Γης & Βιώσιμη Ανάπτυξη» Υπηρεσία χαρτογράφησης τύπων καύσιμης ύλης (NOFFi-FTM)

Υπηρεσία Χαρτογράφησης Καμένων Εκτάσεων (NOFFi-OBAM)

Υπηρεσία χαρτογράφησης καμένων εκτάσεων (NOFFi OBAM) Προηγμένη μεθοδολογία που αξιοποιεί σύγχρονους αλγόριθμους Μηχανικής Μάθησης για την παραγωγή χαρτών υψηλής ακρίβειας. Κύρια στόχευση στην αξιοποίηση ελεύθερα διανεμόμενων δορυφορικών εικόνων υψηλής ευκρίνειας (Copernicus Sentinel-2) Εφαρμόζεται ως πρόσθετο (plugin) στο περιβάλλον QGIS Ελάχιστη αλληλεπίδραση με το χρήστη (περίπου 30 λεπτά για μεγάλες πυρκαγιές)

Επιχειρησιακή εφαρμογή NOFFi OBAM Η υπηρεσία NOFFi-OBAM χρησιμοποιήθηκε πιλοτικά το 2015 και επιχειρησιακά τις αντιπυρικές περιόδους του 2016 και του 2017. Μέχρι σήμερα χαρτογραφήθηκαν πάνω από 50000 στρέμματα καμένων εκτάσεων συνολικά (29000 το 2016 και 21000 το 2017). Καμένες Εκτάσεις 2016 30000 25000 20000 15000 10000 5000 0 [VALUE] εκτ. [VALUE] εκτ. [VALUE] εκτ. Ελλάδα Κύπρος ΠΓΔΜ Καμένες Εκτάσεις 2017 30000 25000 20000 15000 10000 5000 0 [VALUE] εκτ. Ελλάδα [VALUE] εκτ. Αλβανία

Επιχειρησιακή εφαρμογή NOFFi OBAM Χαρτογραφήθηκαν 132 πυρκαγιές (33 το 2016 και 99 το 2017). 100 100 97 90 90 Αριθμός Πυρκαγιών 2016 80 70 60 50 40 30 20 10 0 30 2 1 Αριθμός Πυρκαγιών 2017 80 70 60 50 40 30 20 10 0 2 Ελλάδα Κύπρος ΠΓΔΜ Ελλάδα Αλβανία

Υπηρεσία χαρτογράφησης καμένων εκτάσεων (NOFFi OBAM) Οι παραγόμενοι χάρτες διανεμήθηκαν στους παρακάτω χρήστες: Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας, Κεντρική Δασική Υπηρεσία*, Τοπικές Δασικές Υπηρεσίες, και Άλλους ενδιαφερόμενους φορείς (WWF Ελλάς, ΜΚΟ, Ερευνητικά Ινστιτούτα) * Γενική Διεύθυνση Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος, Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας

Παραδείγματα συνεργασίας με γειτονικές χώρες: Εκδήλωση με θέμα «Δεδομένα Παρατήρησης Γης & Βιώσιμη Ανάπτυξη» Υπηρεσία χαρτογράφησης καμένων εκτάσεων (NOFFi OBAM) Η υπηρεσία NOFFi-OBAM χρησιμοποιήθηκε στην Κύπρο για τη χαρτογράφηση 2 μεγάλων πυρκαγιών (περιοχή Σολέας και Αγράκα) σε συνεργασία με το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου (ΤΕΠΑΚ).

Παραδείγματα συνεργασίας με γειτονικές χώρες: Εκδήλωση με θέμα «Δεδομένα Παρατήρησης Γης & Βιώσιμη Ανάπτυξη» Υπηρεσία χαρτογράφησης καμένων εκτάσεων (NOFFi OBAM) Χαρτογράφηση μεγάλης πυρκαγιάς που ξεκίνησε από την ΠΓΔΜ και εξαπλώθηκε στα σύνορα με την Ελλάδα (2016).

Παραδείγματα συνεργασίας με γειτονικές χώρες: Εκδήλωση με θέμα «Δεδομένα Παρατήρησης Γης & Βιώσιμη Ανάπτυξη» Υπηρεσία χαρτογράφησης καμένων εκτάσεων (NOFFi OBAM) Χαρτογράφηση των μεγάλων πυρκαγιών που ξεκίνησαν από την Αλβανία και εξαπλώθηκαν στα σύνορα με την Ελλάδα (2017).

NOFFi-OBAM Παραδείγματα χαρτογράφησης Θάσος, 2016 (ΑΙΤΊΑ κεραυνοί κατά τη διάρκεια ξηρής καταιγίδας)

Εκδήλωση με θέμα «Δεδομένα Παρατήρησης Γης & Βιώσιμη Ανάπτυξη» NOFFi-OBAM Παραδείγματα χαρτογράφησης

NOFFi-OBAM Παραδείγματα χαρτογράφησης

NOFFi-OBAM Παραδείγματα χαρτογράφησης Ζάκυνθος, 2017 (17 χαρτογραφημένες πυρκαγιές, οι περισσότερες λόγω εμπρησμών)

NOFFi-OBAM Παραδείγματα χαρτογράφησης

NOFFi-OBAM Παραδείγματα χαρτογράφησης

NOFFi OBAM Επιπλέον πληροφορίες Συνεργασία με το JRC (ομάδα EFFIS): Χρήση των χαρτογραφικών προϊόντων του NOFFi-OBAM (Sentinel-2) για την εκτίμηση ακρίβειας των προϊόντων του European Forest Fire Information System (EFFIS). Η υπηρεσία NOFFi-OBAM επιλέχθηκε να συμπεριληφθεί σε ειδική έκδοση του δικτύου NEREUS της ESA, η οποία συλλέγει τις επιτυχημένες εφαρμογές που αξιοποιούν δεδομένα Copernicus και θα παρουσιαστεί σε διάφορους φορείς λήψης αποφάσεων. Δημιουργία ψηφιακού υλικού και οργάνωση διαδικτυακού σεμιναρίου για διάδοση γνώσεων προς τους ενδιαφερόμενους στις Βαλκανικές χώρες.

Δείκτης Μεσοπρόθεσμης Πρόβλεψης Κινδύνου Έναρξης Πυρκαγιάς (NOFFi-MFDI)

Δείκτης μεσοπρόθεσμης πρόβλεψης κινδύνου έναρξης πυρκαγιάς (NOFFi-MFDI) Μεσοπρόθεσμη πρόβλεψη (επόμενες 8 ημέρες) Σύγχρονη μεθοδολογία βασισμένη σε δορυφορικές εικόνες και βοηθητική θεματική πληροφορία (χωρίς μετεωρολογικές προβλέψεις) Χρήση δορυφορικών δεδομένων για την εκτίμηση της ξηρότητας της βλάστησης και στη συνέχεια της συνδεσιμότητας της ξηρής καύσιμης ύλης. Αυτοματοποιημένη υλοποίηση στο προγραμματιστικό περιβάλλον ανοιχτού κώδικα R. Στενή συνεργασία με Ευρωπαϊκές οντότητες που ανέπτυξαν παρόμοια προϊόντα (PREFER FP7 project)

Δείκτης μεσοπρόθεσμης πρόβλεψης κινδύνου έναρξης πυρκαγιάς (NOFFi-MFDI) Δεδομένα Χρονοσειρές δορυφορικών εικόνων MODIS (8ήμερες συνθέσεις). Ιστορικό δορυφορικών εικόνων 10ετίας. Συνολικά 460 εικόνες για κάθε περιοχή ενδιαφέροντος. Χάρτης τύπων καύσιμης ύλης. Αρχείο πολυγώνων - Σύστημα Αναγνώρισης Αγροτεμαχίων (LPIS-ILOTS 2012) (απόσταση από αγροτικές καλλιέργειες και αστικές περιοχές) [ΟΠΕΚΕΠΕ]. Ψηφιακό μοντέλο εδάφους (υψόμετρο, κλίση, έκθεση) [ASTER GDEM]. Οδικό δίκτυο (OpenStreetMap-OSM). Open StreetMaps DEM

Παράδειγμα NOFFi-MFDI: Πυρκαγιές Πελοποννήσου του 2007 Μέση τιμή δείκτη: 3.38

Παράδειγμα NOFFi-MFDI: Πυρκαγιά στην Εύβοια του 2016 Μέση τιμή δείκτη: 2.68

Παράδειγμα NOFFi-MFDI: Πυρκαγιά στην Εύβοια του 2016 Δορυφορική εικόνα Sentinel-2 που λήφθηκε στις 30/07/2016 NOFFi-MFDI 27/07/2016 04/08/2016

Παράδειγμα NOFFi-MFDI: Πυρκαγιά στην Εύβοια του 2016 Δορυφορική εικόνα Sentinel-2 που λήφθηκε στις 30/07/2016 NOFFi-MFDI 27/07/2016 04/08/2016

Online υπηρεσίες & πληροφορίες

Διαδικτυακή εφαρμογή Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών (Web-based GIS) Άμεση πρόσβαση στα προϊόντα του ΕΠαΔαΠ Υπηρεσία διαβούλευσης Φορέων (Public Participation GIS tool - PPGIS)

Υπηρεσία θέασης καμένων εκτάσεων Υπηρεσία θέασης καμένων εκτάσεων, ανοιχτή πρόσβαση στο κοινό

Δίκτυο συνεργατών στα τοπικά δασαρχεία της χώρας

Το μέλλον του ΕΠαΔαΠ Keywords: ΚΕΔΕΚ - si Cluster Διαβαλκανικό Κέντρο Περιβάλλοντος Η περαιτέρω εξέλιξη του ΕΠαΔαΠ (παραγωγή νέων προϊόντων) και η συνέχιση της επιχειρησιακής εφαρμογής του ΕΠαΔαΠ περνά μέσα από τη συμμετοχή του εργαστηρίου μας στην ομάδα SerEM (Services for Environmental Monitoring). Το SerEM εδρεύει στο Κέντρο Διεπιστημονικής Έρευνας και Καινοτομίας (ΚΕΔΕΚ) του ΑΠΘ. Πέρα από τους χώρους παρέχεται και η δυνατότητα αξιοποίησης των υποδομών του Κέντρου Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης ΑΠΘ όπως εξυπηρετητές τύπου blade (Blade Servers) και υποδομές virtualization μέσω της πλατφόρμας Vmware.

Το μέλλον του ΕΠαΔαΠ Η επιχειρησιακή εφαρμογή των υπηρεσιών του ΕΠαΔαΠ και η σύνδεση με τη βιομηχανία περνά μέσα από τη συμμετοχή του Εργαστηρίου Δασικής Διαχειριστικής και Τηλεπισκόπησης στον συνεργατικό σχηματισμό καινοτομίας si-cluster. Το Εργαστήριο μας αποτελεί την πρώτη και μοναδική, μέχρι στιγμής, ακαδημαϊκή μονάδα του ΑΠΘ που συμμετέχει στο si- Cluster (βιομηχανικό cluster καινοτομίας στον τομέα των διαστημικών τεχνολογιών και εφαρμογών). Η προώθηση των προϊόντων και υπηρεσιών στις γειτονικές χώρες γίνεται ήδη σε συνεργασία με το Ι-ΒΕΚ.

Ευχαριστώ για την προσοχή σας http://epadap.web.auth.gr/ http://fmrs.web.auth.gr/