ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΛΕΥΤΙΚΟ ΙΛΡΥΜΑ ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ: ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ Ui Τ ΘΕΜΑ: "ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ" Υ X I A Κ H F* Γ A Σ I A Υποβληθείσα στον καθηγητή Βασίλειο Παρχαρίδη από την σπουδάστρια Κεσικιάδου Ελισάβετ Καβάλα Οκτώβριος 1995
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΛΕΥΤΙΚΟ ΙΛΡΥΜΑ ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΛΗ ΛΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ: ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΘΕΜΑ: "ΠΡΟΣΛΙΟΡΙΣΜΟΣ ΕΙΣΟΛΗΜΑΤΟΣ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ" r Y X I A K H Ε Ρ Γ Α Σ Ι Υποβληθείσα στον καθηγητή Βασίλειο Παρχαρίδη από την σπουδάστρια Κεσικιάδου Ελισάβετ Καβάλα Οκτώβριος 1995
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 7.κλ 1δα 1. ΜΕΡΟΣ I: ΠΡΟΛΟΓΟΣ... 1 2. ΜΕΡΟΣ II: ΠΟΙΟΙ ΘΕΩΡΟΥΝΤΑΙ ΚΑΤΑ ΚΥΡΙΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΑΓΡΟΤΕΣ... 2 2.1 ΑΚΑΘΑΡΙΣΤΟ ΚΑΙ ΚΑΘΑΡΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ... 5 2.2 ΕΙΑΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΕΙΣΦΟΡΑ ΥΠΕΡ Ε.Λ.Γ.Α... 7 3. ΜΕΡΟΣ III: ΕΙΑΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΑΓΡΟΤΩΝ... 10 3.1 ΜΕΤΑΤΑΞΗ ΑΓΡΟΤΩΝ...22 3.2 ΕΚΔΟΣΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ...28 3.3 ΤΗΡΗΣΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ... 34 4. ΜΕΡΟΣ IV: ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΚΑΘΑΡΟΥ ΓΕΩΡΓΙΚΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ..35 4.1 ΤΡΟΠΟΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΚΑΘΑΡΟΥ ΓΕΩΡΓΙΚΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ..38 4.2 ΜΟΝΑΔΙΚΟΙ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΚΑΘΑΡΟΥ ΚΕΡΔΟΥΣ... 44 4.3 ΕΠΙΛΟΤΗΣΕΙΣ... 46 4.4 ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΕΙΣ... 46 4.5 ΕΚΠΤΩΣΕΙΣ - ΑΠΑΛΛΑΓΕΣ - ΚΙΝΗΤΡΑ... 46 4.6 ΕΞΙΣΩΤΙΚΕΣ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΕΙΣ... 50 4.7 ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΡΙΤΩΝ...51 5. ΜΕΡΟΣ V: ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ... 52 5.1 ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ... 52 5.2 ΠΙΝΑΚΕΣ... 55 5.3 ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΠΙΝΑΚΩΝ ΚΑΘΑΡΟΥ ΓΕΩΡΓΙΚΟΥ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ... 65 5.4 ΜΙΣΘΩΜΑ ΑΠΟ ΕΚΜΙΣΘΩΣΗ ΓΑΙΩΝ... 66 5.5 ΛΗΛΩΣΗ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ ΑΠΟ ΕΚΜΙΣΘΩΣΗ Ή ΔΩΡΕΑΝ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗΣ ΓΕΩΡΓΙΚΗΣ ΓΗΣ...67 5.6 ΤΕΚΜΑΡΤΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΑΠΟ ΔΩΡΕΑΝ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΗ... 69 5.7 ΕΚΠΤΩΣΗ ΕΝΟΙΚΙΟΥ...70 5.8 ΕΠΙΜΟΡΤΟΣ ΑΡΓΟΛΗΨΙΑ... 70 5.9 ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΑ - ΚΗΠΕΥΤΙΚΑ... 71 5.10 ΠΕΡΙ ΞΕΝΗΣ ΣΥΜΦΥΤΕΥΣΗΣ... 72 5.11 ΜΟΝΙΜΕΣ ΔΕΝΔΡΩΔΕΙΣ ΚΑΙ ΘΑΜΝΩΔΕΙΣ ΦΥΤΕΙΕΣ... 72 5.12 ΓΔΑΣΤΡΙΚΑ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ... 73 5.13 ΧΟΙΡΙΝΑ - ΧΟΙΡΟΜΗΤΕΡΕΣ... 73 5.14 ΚΟΤΕΣ ΚΡΕΑΤΟΠΑΡΑΓΩΓΗΣ... 73 5. 15 ΛΟΙΠΑ ΠΡΟ'ΙΌΝΤΑ...73 6. ΜΕΡΟΣ VI: ΥΠΟΧΡΕΟΙ ΣΕ ΔΗΛΩΣΗ... 74 6.1 ΚΥΡΩΣΕΙΣ ΣΕ ΟΣΟΥΣ ΔΕΝ ΔΗΛΩΝΟΥΝ ΤΟ ΓΕΩΡΓΙΚΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ---- 76 7. ΜΕΡΟΣ VII: ΑΓΡΟΤΙΚΑ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΑ... 78 8. ΜΕΡΟΣ VIII: ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ... 81 9. ΜΕΡΟΣ IX: ΕΠΙΛΟΓΟΣ...108
ΜΕΡΟΣ I ΠΡΟΛΟΓΟΣ To σύγγραμμα αυτό γράφηκε προκειμένου να ανταποκριθεί στην υποχρέωση που γεννάται σε κάθε τελειόφοιτο των Τ.Ε.Ι., να αναπτύξει κάποιο θέμα, στα πλαίσια της πτυχιακής εργασίας. Αντικείμενο του συγγράμματος αυτού είναι: "0 Προσδιορισμός Εισοδήματσς Γεωργικών Επιχειρήσεων" Η μελέτη αυτή στηρίχθηκε στα στοιχεία που συγκέντρωσα από διάφορα βιβλία καθώς επίσης και από πληροφορίες που πήρα από υπαλλήλους της Εφορίας, από τη Διεύθυνση Γεωργίας και από τη Διεύθυνση Συγκοινωνιών. θεωρώ λοιπόν υποχρέωσή μου να ευχαριστήσω τους υπαλλήλους όλων αυτών των υπηρεσιών για τον πολύτιμο χρόνο που μου αφιέρωσαν. Επίσης οφείλω ένα μεγάλο ευχαριστώ, στον κύριο Βασίλειο Παρχαρίδη, καθηγητή του Τ.Ε.Ι. Καβάλας που μου έδοσε την ευκαιρία να ασχοληθώ με ένα θέμα τόσο σημαντικό και από το οποίο βέβαια έμαθα πολλά πράγματα. Τον ευχαριστώ επίσης για τη βοήθεια που μου προσέφερε και για τον πολύτιμο χρόνο που μου αφιέρωσε. Τους ευχαριστώ θερμά όλους Καβάλα 1995 Κεσικιάδου Ελισάβετ
ΜΕΡΟΣ II ΠΟΙΟΙ ΘΕΩΡΟΥΝΤΑΙ ΚΑΤΑ ΚΥΡΙΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΑΓΡΟΤΕΣ Αγρότης γεωργός κατά κύριο επάγγελμα θεωρείται, σύμφωνα με τον ορισμό που δίδεται στην 339899/5.4.1993 κοινή απόφαση των υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Γεωργίας για εφαρμογή του κανονισμού του Συμβουλίου 2328/91 ΕΟΚ, το φυσικό πρόσωπο, το οποίο είναι κάτοχος γεωργικής εκμετάλλευσης, (ιδιοκτήτης, μισθωτής ή αγρολήπτης της γεωργικής εκμετάλλευσης, εφόσον η μίσθωση ή αγροληψία έχει συναφθεί εγγράφως), λαμβάνει τουλάχιστον το 50% του συνολικού του εισοδήματος από την απασχόλησή του στη γεωργική εκμετάλλευση και απασχολείται αυτοπροσώπως και επαγγελματικά τουλάχιστον κατά το 50% του συνολικού χρόνου της απασχόλησής του. Συνεπώς, κατά κύριο επάγγελμα αγρότης είναι μόνο εκείνος που ασχολείται προσωπικά ή με τα μέλη της Οικογένειάς του σε κατά κύριο λόγο αγροτικές εκμεταλλεύσεις, έστω και αν συμπληρωματικά, λόγω του είδους και της έκτασης των καλλιεργειών χρησιμοποιεί και ξένους εργάτες. Ακόμη θεωρούνται ως απασχολούμενοι κατά κύριο επάγγελμα σε γεωργικές ή κτηνοτροφικές εργασίες η σύζυγος του γεωργού ή κτηνοτρόφου, εφόσον απασχολείται προσωπικά με γεωργικές εργασίες σε ιδιόκτητες ή μισθωμένες γεωργικές εκμεταλλεύσεις ή εκμεταλλεύεται τα κτήματα που της έχουν παραχωρηθεί δωρεάν από το σύζυγό της. Επίσης, θεωρείται κατά κύριο επάγγελμα αγρότισσα, η σύζυγος που απασχολείται με την γεωργία, σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν πιο πάνω και είναι ασφαλισμένη στον ΟΓΑ, έστω και εάν συγχρόνως είναι ασφαλισμένη μόνο σε κλάδο υγείας του ασφαλιστικού φορέα του συζύγου της. Ακόμη ως κατά κύριο επάγγελμα αγρότης θεωρείται και ο μισθωτής ή αγρολήπτης της γεωργικής εκμετάλλευσης, εφόσον η μίσθωση ή η αγροληψία έχει συναφθεί εγγράφως και
κατατεθεί στην αρμόδια Δημόσια Οικονομική Υπηρεσία. Ειδικά για το οικονομικό έτος 1995. εφόσον δεν υπάρχουν τα συμφωνητικά αυτά, θα συνυποβάλλονται υπεύθυνες δηλώσεις του Ν. 1599/1986 στις οποίες θα δηλώνονται τα στοιχεία που αναφέρονται στην παράγραφο 3 του παρόντος. Σημειώνεται ότι όπως έχει γίνει δεκτό από τη διοίκηση του υπουργείου Οικονομικών (σχετ. 1091717/Α0012/23.9.1992 και 1018050/ΠΟΛ.1042/1993 διατάξεις) η συνταξιοδότηση του αγρότη από τον ΟΓΑ μετά το 65ο έτος της ηλικίας του λόγω γήρατος, καθώς και η συνταξιοδότηση αυτού λόγω αναπηρίας, δεν αναιρεί την ιδιότητά του ως αγρότη, εφόσον βεβαίως εξακολουθεί αυτός και μετά τη συνταξιοδότησή του να ασκεί τη σχετική δραστηριότητα. Η κρίση σχετικά με το αν το πρόσωπο αυτό ασχολείται, μετά τη συνταξ ιοδότησή του από τον ΟΓΑ με γεωργικές εκμεταλλεύσεις, ως θέμα πραγματικό ανήκει στον προϊστάμενο της αρμόδιας ΔΟΥ. Διευκρινίζεται ότι η τυχόν απόκτηση, από τον κατά κύριο επάγγελμα αγρότη, εισοδήματος, που δεν προέρχεται από την άσκηση της γεωργικής εκμετάλλευσης (όπως ενοίκια ακινήτων, μερίσματα μετοχών Ανωνύμων Εταιριών κ.λπ.), ανεξαρτήτως του ύψους αυτού του εισοδήματος, δεν ασκεί επίδραση στον χαρακτηρισμό του φορολογουμένου ως κατά κύριο επάγγελμα αγρότη. Επίσης διευκρινίζεται ότι ο. πιο πάνω θεωρούμενος ως κατά κύριο επάγγελμα, αγρότης δεν χάνει την ιδιότητά του αυτή αν περιστασιακά απασχοληθεί για λιγότερο από 6 μήνες και σε άλλες εργασίες μη αγροτικές, έστω και αν απαιτείται για αυτό το διάστημα ασφάλιση σε άλλο ασφαλιστικό φορέα, εφόσον βέβαια εξακολουθεί να είναι ασφαλισμένος και στον ΟΓΑ. Δεν θεωρούνται κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, έστω και αν αποκτούν εισόδημα από γεωργικές επιχειρήσεις: α) Οι αγρότες που έχουν συνταξιοδοτηθεί πρόωρα, εκτός εκείνων που έχουν πρόωρα συνταξιοδοτηθεί λόγω αναπηρίας.
β) Τα πρόσωπα που ασχολούνται σε εξωγεωργικά επαγγέλματα όπως π.χ. δημόσιοι υπάλληλοι, έμποροι, ή Ν.Π.Ι.Δ. μισθωτοί ασφαλισμένοι στο ΙΚΑ.. συνταξιούχοι στο ΙΚΑ, συνταξιούχοι των παραπάνω κατηγοριών και λοιποί επιτηδευματίες. γ) Εκείνοι, που απλώς διευθύνουν ή επιβλέπουν τις εργασίες της γεωργικής επιχείρησης ή έχουν τον κίνδυνο της επιχείρησης, χωρίς να απασχολούνται με τη γεωργία, με τους όρους και τις προϋποθέσεις που προαναψέρθηκ'αν. Εγκύκλιος του υπουργείου Οικονομικών 1044822/804/ΠΟΔ.1110/7.4.95
ΑΚΑΘΑΡΙΣΤΟ ΚΑΙ ΚΑΘΑΡΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ Κατά τον προσδιορισμό του εισοδήματος από γεωργικές επιχειρήσεις, εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις των άρθρων 28 παρ. 3 περιπτώσεις ζ και η 29, 30, 31, 38 και 39. Αν το καθαρό εισόδημα δεν μπορεί να προσδιοριστεί λογιστικώς, αυτό προσδιορίζεται τεκμαρτώς με πολλαπλασιασμό των ακαθάριστων εσόδων της επιχείρησης με ειδικούς, κατά κλάδο εκμεταλλεύσεων, συντελεστές καθαρού εισοδήματος. Για την εξεύρεση της αξίας τους τα προϊόντα αποτιμώνται σε δραχμές, με βάση τη μέση τιμή χονδρικής πώλησής τους στο χρόνο και στον τόπο της παραγωγής τους. Σε αυτά τα ακαθάριστα έσοδα δεν συμπεριλαμβάνονται τα ακόλουθα ποσά εσόδων: α) Οι τόκοι από συναλλακτικές πράξεις, β) Η αυτόματη υπερτίμηση κεφαλαίου της επιχείρησης, γ) Τα ποσά που έχουν εισπραχθεί από επισφαλείς απαιτήσεις που έχουν αποσβεσθεί, εφόσον είχαν γίνει δεκτές από τον προϊστάμενο της Λημόσιας Οικονομικής Υπηρεσίας, κατά τον προσδιορισμό του φορολογούμενου εισοδήματος. δ) Τα ποσά που έχουν εισπραχθεί από φόρους, τέλη και εισφορές της επιχείρησης, εφόσον είχαν καταβληθεί αχρεωστήστως και είχαν γίνει δεκτά από τον προϊστάμενο της Δημόσιας Οικονομικής Υπηρεσίας κατά τον προσδιορισμό του φορολογούμενου εισοδήματος. Τα ποσά των πιο πάνω περιπτώσεων α έως δ προστίθενται στο καθαρό εισόδημα της επιχείρησης, το οποίο προκύπτει από την εφαρμογή του συντελεστή καθαρού εισοδήματος. Για κάθε κλάδο γεωργικών εκμεταλλεύσεων προβλέπεται ένας μοναδικός συντελεστής καθαρού εισοδήματος, ο οποίος εφαρμόζεται στα ακαθάριστα έσοδα. Οι μοναδικοί συντελεστές καθαρού εισοδήματος περιλαμβάνονται σε ειδικό πίνακα, ο οποίος καταρτίζεται με αποφάσεις του υπουργού Οικονομικών, που δημοσιεύονται στην εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Για τις
γεωργικές επιχειρήσεις οι οποίες υποχρεοονται να τηρούν βιβλία και στοιχεία του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων, αλλά δεν τηρούν ή τηρούν ανακριβή βιβλία και στοιχεία, ο συντελεστής καθαρού εισοδήματος προσαυξάνεται κατά σαράντα τοις εκατό (40%). Αν από τα στοιχεία που προσκομίζει ο φορολογούμενος αποδεικνύεται ότι, εξαιτίας ζημιών από γεγονότα απρόβλεπτα, οφειλόμενα σε ανώτερη βία μειώθηκε το εισόδημά του από την γεωργική εκμετάλλευση. το καθαρό εισόδημα μπορεί να προσδιοριστεί με τη χρήση συντελεστή κατώτερου από εκείνους που ορίζονται στην προηγούμενη παράγραφο. Στην περίπτωση αυτή ο συντελεστής δεν μπορεί να είναι μικρότερος από το μηδέν. Φορολογική Οικονομική και Εργατική Ενημέρωση Νοέμβριος 1994
2.2. ΕΙΔΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΕΙΣΦΟΡΑ ΥΠΕΡ Ε.Δ.Γ.Α. (Ν. 1790/88-ΦΕΚ 134/Α88 και Ν. 2040/92, άρθρο 31-ΦΕΚ 70 Α/92) Σ αυτήν την εισφορά και από 1.6.1992 υπόκεινται τα εγχώρια αγροτικά προϊόντα και υποπροϊόντα φυτικής, ζωϊκής, αλιευτικής και υδατοκαλλιεργητικής προέλευσης. Λεν υπόκεινται: α) Τα δασικά προϊόντα και υποπροϊόντα, πλην των δενδρυλλίων των φυτωριακών επιχειρήσεων. β) Τα παραγόμενα στην περιοχή του Αγ. Ορους αγροτικά προϊόντα και υποπροϊόντα, γ) Τα εισαγόμενα αγροτικά προϊόντα και υποπροϊόντα. Συντελεστές εισφοράς: α) Στα προϊόντα φυτικής προέλευσης 2%. β) Στα προϊόντα ζωϊκής, αλιευτικής και υδατοκαλλιεργητικής προέλευσης 0,5%. Με την εισφορά βαρύνεται ο πωλητής παραγωγός. Υπόχρεοι απόδοσης είναι: α) Οι αγοραστές. β) Οι παραγωγοί επί χονδρικών πωλήσεων ή στις περιπτώσεις πωλήσεων από δικό τους κατάστημα, γ) Οι τρίτοι που πωλούν για λογαριασμό των παραγωγών. Η εισφορά αυτή παρακρατείται από τον εκδότη του τιμολογίου ή της εκκαθάρισης και αποδίδεται στην αρμόδια ΔΟΥ ανά 3/μηνο, ήτοι μέχρι και την 20/2, 20/5, 20/8 και 20/11 εκάστου έτους. Κανηνισυόε ασωάλισης από τον Ε.Α.Γ.Α. του ζωϊκού κεωαλαίου Σύμφωνα με το Ν. 1790/88 αντικείμενο είναι οι όροι, οι προϋποθέσεις και διαδικασίες από τον Ε.Α.Γ.Α. του ζωϊκού κεφαλαίου κατά φυσικών κινδύνων (κεραυνού και πυρκαγιάς που προέρχεται από αυτόν, πλημμύρες, κατασπάραξη αγρίων ζώων, ανεμοθύελλας, υπερβολικού ψύχους, χιονόπτωσης, καύσωνα - από τον κίνδυνο αυτό εξαιρούνται όρνιθες, γαλοπούλες και χοίροι), χαλαζιού και ασθενειών - παθήσεων (σπληνάνθρακα, πνευματάνθρακα, γαγγραινώδους μαστίτιδας των αιγοπροβάτων.
γαγγραινώδους κόρυζας των βοοειδών, νόσου βλεννογόνοίν, δυστοκίας, εκστροφπς μήτρας, επιλόχειας πάρεσης και Αφρικανικής πανώλης των χοίρων). "Απωαλιπυένοι" είναι φυσικά ή νομικά πρόσωπα που έχουν την κυριότητα ή εκμετάλλευση κτηνοτροφικών, πτηνοτροφικών, κονικλοτροφικών και μελισσοκομικών επιχειρήσεων. "Ζωικό κεωάλαιο" θεωρείται αυτό που αποτελείται από αγροτικά παραγωγικά ζώα και ειδικότερα από τα μόνοπλα, τα βοοειδή, τα αιγοπρόβατα, τους χοίρους, τα κουνέλια, τις όρνιθες, τις γαλοπούλες και τα μελισσοσμήνη. Ζωΐκέο υονάδεο" είναι το ισοδύναμο των παραγωγικών ζώων μιας εκμετάλλευσης σε μεγαλόσωμες (ζωντανού βάρους τουλάχιστον 500 κιλών) και υψηλής απόδοσης (τουλάχιστον 4.000 κι?ιών γάλακτος) αγελάδες γαλακτοπαραγωγής. "Κίνδυνοι" είναι οι φυσικοί κίνδυνοι και οι ασθένειες όπως αναφέρονται παραπάνω. "Ζπυιά ζωικού" κεφαλαίου θεωρείται ο θάνατος ή η ανικανότητα για εργασία των ζώων εργασίας και η υποχρεωτική θανάτωση των ζώων, η οποία επιβάλλεται από την επέλευση κινδύνων που καλύπτονται από τον Ε.Λ.Γ.Α. Οι όροι θανάτωσης καθορίζονται με απόφαση του Δ.Σ. του Ε.Α.Γ.Α. 'Απο^πυίωση" είναι το χρηματικό ποσό που καταβάλλεται στους ασφαλισμένους για τη ζημία που υφίσταται το ζωικό τους κεφάλαιο από φυσικούς κινδύνους και ασθένειες - παθήσεις. Κανονισυόο ασωάλισηο από τον Ε.Α.Γ.Α. Φυτικήο Παοανωνής Σύμφωνα με το Ν. 1790/88 εγκρίνουμε τον Κανονισμό Ασφάλισης και Φυτικής Παραγωγής από τον Ε.Α.Γ.Α. κατά χαλαζιού, παγετού, ανεμοθύελλας, πλημμύρας, καύσωνα και υπερβολικών άκαιρων βροχοπτώσεων. Οϋάδες κινδύνων - ποσοστό ζπυιάο που δεν καλύπτεται 1. Το χαλάζι, ο παγετός, η ανεμοθύελλα και η πλημμύρα
κατατάσσονται στην πρώτη ομάδα ζημιογόνων αιτίων. Ζημιά από τα αίτια αυτά, με ποσοστό μέχρι 20% της συνολικής παραγωγής αγροτεμαχίου που ζημιώθηκε. κατ είδος και ποικιλία καλλιέργειας, δεν καλύπτεται ασφαλιστικά (δεν αποζημιώνεται). 2. 0 καύσωνας και οι υπερβολικές και ακραίες βροχοπτώσεις κατατάσσονται στη δεύτερη ομάδα ζημιογόνων αιτιών. Ζημία από τα αίτια αυτά σε ποσοστό μέχρι 25% της συνολικής παραγωγής του αγροτεμαχίου που ζημιώθηκε, κατ είδος και ποικιλία καλλιέργειας, δεν καλύπτεται ασφαλιστικά (δεν αποζημιώνεται). 3. Αν η ζημιά είναι μεγαλύτερη από 20% για την πρώτη ομάδα ζημιογόνων αιτιών, από 25% για τη δεύτερη, καταβάλλεται αποζημίωση, η οποία υπολογίζεται με βάση το στρογγυλοποιημένο σε ακέραιες μονάδες ποσοστό ζημίας επί της συνολικής παραγωγής, σύμφωνα με τα άρθρα 7, 8 και 10. Ποσοστό κάλυωπε ζπυιών Σε περίπτωση που γίνονται ζημιές από χαλάζι, ανεμοθύελλα, πλημμύρα. σε ποσοστό μεγαλύτερο του 20% ή από καύσωνα, υπερβολικές ή άκαιρες βροχοπτώσεις σε ποσοστό μεγαλύτερο του 25% ο Ε.Λ.Γ.Α. καταβάλει αποζημίωση ίση προς το ποσοστό 88% του πάνω από το 15% ποσοστού ζημιάς για τα ζημιογόνα αίτια της πρώτης ομάδας και του πάνω του 25% για τα ζημιογόνα αίτια της δεύτερης ομάδας. Εφημερίς της Κυβέρνησης Αριθμός φύλλου 266
ΜΕΡΟΣ III ΕΙΛΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΑΓΡΟΤΩΝ Σύμφωνα με το άρθρο 33 προβλέπεται ειδικό καθεστώς Φ.Π.Α. για τους αγρότες. Διότι αν οι αγρότες υπάγονταν σε οποιοδήποτε καθεστώς απόδοσης του φόρου (κανονικό ή τεκμαρτό) θα δημιουργούσε ανυπέρβλητα εμπόδια εφαρμογής. αν ληφθούν υπόψη οι ιδιαιτερότητες του αγροτικού τομέα, λόγω κυρίως των δύσκολων συνθηκών κάτω από τις οποίες ασκούν την εκμετάλλευσή τους οι αγρότες, ιδιαίτερα στη χώρα μας (αδυναμία τήρησης βιβλίων, έκδοσης στοιχείων, υποβολής δηλώσεων κ.λπ.). Αν οι αγρότες υπάγονταν στο καθεστώς των απαλλασσόμενων επιχειρήσεων, δεν θα είχαν τη δυνατότητα να εκπίπτουν το φόρο που επιβάρυνε τις εισροές τους (αγορές σπόρων, λιπασμάτων, μηχανημάτων κ.λπ.), αφού θα απαλλάσσονταν από την υποχρέωση υποβολής δήλωσης με την οποία ασκείται το δικαίωμα έκπτωσης του φόρου. Ετσι λοιπόν έχουμε το ειδικό καθεστώς αγροτών το οποίο απαλλάσσει την κατηγορία αυτή από τις υποχρεώσεις που έχουν οι υποκείμενοι στο κανονικό καθεστώς, δηλαδή από την τήρηση βιβλίων, την έκδοση στοιχείων και την υποβολή δηλώσεων Φ.Π.Α. Αλλωστε, και από τις διατάξεις του Κ.Β.Ε. (άρθρο 2 παρ. 4), οι εν λόγω αγρότες δεν υποχρεούνται στην τήρηση βιβλίων και την έκδοση στοιχείων του κώδικα αυτού, εκτός από το ημερολόγιο μεταφοράς και το δελτίο αποστολής της παρ. 2 του άρθρου 11 του ίδιου κώδικα. Ακόμη, επειδή οι αγρότες επιβαρύνονται με Φ.Π.Α. στα είδη που αγοράζουν για την αγροτική τους εκμετάλλευση δικαιούνται να ζητήσουν την επιστροφή του φόρου που επιβάρυνε τις αγορές αγαθών (σπόροι, λιπάσματα, γεωργικά μηχανήματα κ.λπ.) ή λήψεις υπηρεσιών (καλλιέργειες, αλωνιστικά κ.λπ.), τις οποίες πραγματοποίησαν για την άσκηση της εκμετάλλευσής τους. Αε δικαιούνται επομένως επιστροφής του φόρου, που επιβάρυνε τα
11 αγαθά που προορίζονται για τις προσωπικές οικογενειακές τους δαπάνες. Τ.τη ειδική καθεπτώο δεν υπάνοντα ηνοητεο οι οποίοι α) Ασκούν τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις και παρέχουν τις αγροτικές υπηρεσίες που προβλέπουν οι διατάξεις του άρθρου 34, με τη μορφή εταιρίας οποιουδήποτε τύπου ή αγροτικών συνεταιρισμών. β) Πωλούν αγροτικά προϊόντα παραγωγής τους, ύστερα από επεξεργασία που μπορεί να προσδώσει σ αυτά χαρακτήρα βιομηχανικών ή βιοτεχνικών προϊόντων. γ) Ασκούν παράλληλα και άλλη οικονομική δραστηριότητα, για την οποία έχουν υποχρέωση να τηρούν βιβλία δεύτερης ή ανώτερης κατηγορίας του κώδικα φορολογικών στοιχείων. Επιστοοωή του Φ.Π.Α. στουο ανοότεο Η επιστροφή του φόρου δε γίνεται με βάση τις πραγματικές αγορές που πραγματοποίησε ο αγρότης ή τις πραγματικές υπηρεσίες που έλαβε, αλλά γίνεται με την εφαρμογή κατ αποκοπή συντελεστών επιστροφής στα ακαθάριστα έσοδα των αγροτών, που προέρχονται από την πώληση των αγροτικών προϊόντων τους και προκύπτουν από σχετικά παραστατικά (τιμολόγια κ.λπ.). Αγρότες που δικαιούνται να ζητήσουν την επιστροφή του Φ.Π.Α., θεωρούνται αυτοί που ασκούν προσωπικά ή με τα μέλη της οικογένειάς τους ή με μισθωτούς εργάτες ορισμένες αγροτικές εκμεταλλεύσεις ή αγροτικές υπηρεσίες. Ανοοτικέο εκαεταλλεύσειο α) Η γεωργία γενικά και ιδίως η καλλιέργεια δημητριακών, κηπευτικών, καπνού, βαμβακιού, οπωροφόρων και καρποφόρων δένδρων, αρωματικών και διακοσμητικών φυτών, η αμπελουργία, η ανθοκομία, η παραγωγή μανιταριών, μπαχαρικών, σπόρων και φυτών. Η απαρίθμηση των ανωτέρω καλλιεργειών, είναι ενδεικτική, όπως προκύπτει από τη διατύπωση του νόμου. Επομένως και άλλες μορφές καλλιεργειών, μπορεί να θεωρηθούν ως
12 γεωργική εκμετάλλευση β) Η εκτροφή ζώων γενικά, στην οποία περιλαμβάνονται ιδίως η κτηνοτροφία, η πτηνοτροφία, η κονικλοτροφία, η μελισσοκομία, η σηροτροφία και η σαλιγκαροτροφία. Και εδώ η απαρίθμηση είναι ενδεικτική. γ) Η δασοκομία γενικά. δ) Η αλιεία σε γλυκά νερά, η αλιεία στα ελληνικά χωρικά ύδατα, η σπογγαλιεία, η ιχθυοτροφία, η βατραχοτροφία, η καλλιέργεια μυδιών, στρειδιών και η εκτροφή μαλακίων και μαλακοστράκων. Οπως έχει διευκρινηστεί από το υπουργείο Οικονομικών, σε περίπτωση που η αλιευτική δραστηριότητα (στις ελληνικές θάλασσες και τα γλυκά νερά) ασκείται με τη μορφή συμπλοιοκτησίας των αλιευτικών σκαφών και δε συντρέχουν οι προϋποθέσεις της παρ. 5 του άρθρου 33 του Ν. 1642/1986 (σύσταση εταιρίας), βιομηχανοποίηση των αλιευμάτων κ.λπ.), δε μεταβάλλεται ο χαρακτήρας της αγροτικής εκμετάλλευσης και δε δημιουργούνται μόνο για το λόγο αυτό (συμπλοιοκτησία) πρόσθετες φορολογικές υποχρεώσεις. Επομένως η ύπαρξη συμπλοιοκτησίας και μόνσ στα αλιευτικά σκάφη δε δημιουργεί σ αυτή τις υποχρεώσεις των άρθρων 29 και 31 του Ν. 1642/1986 (υπαγωγή στο Φ.Π.Α. και υποβολή δηλώσεων απόδοσης φόρου), ούτε την υποχρέωση τήρησης βιβλίων και έκδοσης στοιχείων σύμφωνα με τον Κ.Β.Ε., με εξαίρεση το ημερολόγιο μεταφοράς, που τηρείται όπου συντρέχει περίπτωση (Υπ. Οίκον. Μ.427/799/1987 ΠΟΛ. 70). ε) Οι μεταποιητικές δραστηριότητες του αγρότη, που πραγματοποιούνται με συνήθη μέσα, στα πλαίσια των αγροτικών εκμεταλλεύσεων, σε προϊόντα τα οποία προέρχονται κατά κύριο λόγο από την αγροτική του παραγωγή. Οπως έχει προαναφερθεί, όταν οι αγρότες πραγματοποιούν επεξεργασία των αγροτικών προϊόντων παραγωγής τους, που θα μπορούσε να δόσει σ αυτά τον χαρακτήρα βιομηχανικών ή
13 βιοτεχνικών προϊόντων, δεν μπορούν να υπαχθούν στο ειδικό καθεστώς. Αγροτικές υπηρεσίες Με τις διατάζεις της παρ. 4 του άρθρου 34 ορίζεται ότι, ως αγροτικές υπηρεσίες θεωρούνται αυτές που προέρχονται από τους αγρότες με χειρωνακτική εργασία ή με το συνήθη εξοπλισμό της εκμετάλλευσής τους οι οποίες συμβάλλουν στην παραγωγή αγροτικών προϊόντων. Περαιτέρω, με την ίδια διάταξη, γίνεται και απαρίθμηση των αγροτικών υπηρεσιών. Από τη σχετική διατύπωση του νόμου προκύπτει ότι η απαρίθμηση αυτή είναι ενδεικτική. Στις αγροτικές αυτές υπηρεσίες περιλαμβάνονται κυρίως; α) Οι εργασίες σποράς και φύτευσης, καλλιέργειας, θερισμού, αλωνίσματος, δεματοποίησης, περισυλλογής και συγκομιδής. β) Οι εργασίες προπαρασκευής για την πώληση προϊόντων, όπως η διαλογή, η ξήρανση, ο καθαρισμός, η άλεση, η έκθλιψη, η απολύμανση, η συσκευασία και η αποθήκευση. γ) Η φύλαξη, η πάχυνση και η εκτροφή ζώων. δ) Η μίσθωση μηχανικών μέσων και εξοπλισμού γενικά, που χρησιμοποιούνται στις αγροτικές εκμεταλλεύσεις. ε) Η τεχνική βοήθεια. στ) Η καταπολέμηση επιβλαβών φυτών και ζώων, καθώς και ο ψεκασμός φυτών και εδάφους. ζ) Η χρησιμοποίηση αρδευτικών αποξηραντικών μέσων και εξοπλισμού. η) Η υλοτομία, η κοπή ξύλων, καθώς και άλλες δασοκομικές υπηρεσίες. Για την κατ αποκοπή επιστροφή του φόρου στους αγρότες που παρέχουν αγροτικές υπηρεσίες πρέπει να συντρέχουν οι προϋποθέσεις που αναφέρονται στην παρ. 664 (να ανήκουν δηλαδή στο ειδικό καθεστώς, να παρέχουν υπηρεσίες σε υποκείμενους στο Φ.Π.A. κ.λπ.).
Πεοιπτώοει ιηι'ιντηι επιοτοοίοπο Η προβλεπόμενη από τις διατάξεις του άρθρου 33 του Ν. 1642/86 επιστροφή του Φ.Π.Α. που επιβάρυνε την αγορά αγαθών ή τη λήψη υπηρεσιών των αγροτών (εισροές) γίνεται με βάση τα ακαθάριστα έσοδα που πραγματοποιεί ο αγρότης από: α) Την παράδοση αγροτικών προϊόντων σε άλλους υποκείμενους στο φόρο που γίνεται απευθείας από τους παραγωγούς ή με τη μεσολάβηση τρίτων. β) Την παράδοση αγροτικών προϊόντων από την αγροτική στην εμπορική του εκμετάλλευση που προβλέπεται από 'την παρ. 6 του άρθρου 33 του Νόμου 1642/86. γ) Την απόσυρση αγροτικών προϊόντων που γίνεται όταν αδυνατεί να τα απορροφήσει η αγορά με τη διαδικασία που προβλέπεται κάθε φορά από τη σχετική απόφαση του υπουργού Γεωργίας. δ) Την παροχή αγροτικών υπηρεσιών σε άλλους υποκείμρνους στο Φ.Π.Α. Επίσης η επιστροφή του Φ.Π.Α. γίνεται και στην περίπτωση παροχής υπηρεσιών στους αγρότες, από άλλους υποκείμενους στο φόρο, των οποίων η αμοιβή καταβάλλεται από τους αγρότες σε είδος (εκθλιπτικά θεριζοαλωνιστικά, συλλεκτικά κ.λπ. δικαιώματα). Η αξία του είδους αυτού 'θεωρείται ακαθάριστο έσοδο του αγρότη για την επιστροφή σ αυτόν του Φ.Π.Α. Οοοι και προϋποθέσεις επιστροφής Φ.Π,Α. Οι όροι και οι προϋποθέσεις για την επιστροφή του Φ.Π.Α. στους αγρότες είναι οι εξής: α) 0 δικαιούχος της επιστροφής αγρότης πρέπει κατά το χρόνο που πραγματοποίησε την παράδοση αγροτικών προϊόντων του ή την παροχή αγροτικών υπηρεσιών του να ήταν αγρότης, κατά την έννοια της διάταξης της παρ. 1 του άρθρου 34 του Ν. 1642/86 και να ανήκει στο ειδικό καθεστώς των αγροτών, ανεξάρτητα αν, κατά το χρόνο που ζητά την επιστροφή, μετατάχθηκε σε άλλο καθεστώς ή διέκοψε τις εργασίες του.
15 β) Οι παραδόσεις των αγροτικών προϊόντων και οι παροχές αγροτικών υπηρεσιών (εκροές) στην αξία των οποίων υπολογίζεται ο κατ αποκοπή φόρος πρέπει να γίνονται σε πρόσωπα υποκείμενα στο Φ.Π.Α. και να κατέχουν τα νόμιμα παραστατικά (τιμολόγια κ.λπ.). Για την εφαρμογή της απόφασης αυτής ως υποκείμενα στο Φ.Π.Α. πρόσωπα θεωρούνται και το Δημόσιο, οι Δήμοι. οι Κοινότητες και άλλα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου ή και Ιδιωτικού Δικαίου, έστω και αν οι δραστηριότητες των προσώπων αυτών απαλλάσσονται από το Φ.Π.Α. (νοσοκομεία, κλινικές κ.λπ.). γ) Τα προϊόντα που παραδίδει ο αγρότης να είναι δικής του παραγωγής Δίκαίόλόγητικά. Επιστροφϊις Για την επιστροφή του φόρου στους αγρότες υποβάλλονται στην κατά την παρ. 5 της παρούσας αρμόδια για την εκκαθάριση και επιστροφή του φόρου αρχή, τα παρακάτω δικαιολογητικά: α) Αίτηση και αναλυτική κατάσταση δικαιολογητικών επιστροφής Φ.Π.Α. στους αγρότες, η οποία συμπληρώνεται και υπογράφεται από τον δικαιούχο αγρότηβ) Τα στοιχεία από τα οποία προκύπτει η αξία της παράδοσης των αγροτικών προϊόντων και της παροχής των αγροτικών προϊόντων βάση της οποίας θα γίνει επιστροφή του Φ.Π.Α. στον αγρότη Τα στοιχεία αυτά είναι τα προβλεπόμενα από τον Κώδικα Φορολογικών Στοιχείων ή άλλες διατάξεις όπως; - Τιμολόγια αγοράς ή πώλησης αγροτικών προϊόντων. - Αποδείξεις επαγγελματικών δαπανών προκειμένου για την παροχή αγροτικών υπηρεσιών. - Ειδικά τιμολόγια παράδοσης αγροτικών προϊόντων (παρ. 6 άρθρο 33 Ν. 1642/86. - Εκκαθαρίσεις. - Τιμολόγια ή δελτία παροχής υπηρεσιών σε αγρότες από τρίτους (εκθλιπτικά κ.λπ. δικαιώματα σε είδος). - Εντάλματα πληρωμής ή άλλα νόμιμα στοιχεία που εκδίδονται για την καταβολή αποζημίωσης στον αγρότη στην περίπτωση
16 απόσυρσης των αγροτικών προϊόντων. Για την επιστροφή του φόρου υποβάλλονται στην αρμόδια, για την επιστροφή του φόρου, αρχή τα πρωτότυπα των πιο πάνω στοιχείων. Σε περίπτωση που τα πρωτότυπα υποβλήθηκαν σε άλλη υπηρεσία τότε υποβάλλονται αντίγραφα στα οποία βεβαιώνεται από την υπηρεσία αυτή ότι τα πρωτότυπα έχουν κατατεθεί και παραμένουν σ αυτή. Αιαδικασία επιστοοωήο ωόοου Το ποσό του φόρου που προκύπτει από τα παραπάνω υποβαλλόμενα δικαιολογητικά, επιστρέφεται από τον αρμόδιο Οικονομικό Εφορο στους αγρότες που δικαιούνται την επιστροφή, είτε μέσω των κατά τόπους Συνεταιριστικών Οργανώσεων, στις οποίες είχαν υποβάλλει τα δικαιολογητικά τους, είτε απευθείας στους ίδιους, εφόσον έχουν υποβάλλει τα δικαιολογητικά τους στις Οικονομικές Εφορίες, με την παρακάτω διαδικασία: Α) Επιστροφή του Φ.Π.Α. στους δικαιούχους αγρότες μέσω Συνεταιριστικών Οργανώσεων. Οι Συνεταιριστικές Οργανώσεις παραλαμβάνουν από τους δικαιούχους αγρότες το έντυπο "Αίτηση και αναλυτική κατάσταση δικαιολογητικών για την επιστροφή του Φ.Π.Α. στους αγρότες" με συνημμένα τα φορολογικά κ.λπ. στοιχεία. Το έντυπο αυτό υποβάλλεται από τους αγρότες εις τριπλούν και τους χορηγείται σχετική απόδειξη παραλαβής από τις Συνεταιριστικές Οργανώσεις. Μετά από σύντομο έλεγχο που περιορίζεται στην ορθή συμπλήρωση των εντύπων και την ορθή μεταφορά των ποσών από τα συνημμένα δικαιολογητικά, οι Συνεταιριστικές Οργανώσεις τα καταχωρούν σε ένα ειδικό βιβλίο "Βιβλίο μεταγραφής αιτήσεων και αναλυτικών καταστάσεων δικαιολογητικών για την επιστροφή του Φ.Π.Α. στους αγρότες - συγκεντρωτική κατάσταση". Μέχρι τις δέκα του επόμενου μήνα τα πρωτότυπα των φύλλων του ειδικού βιβλίου μαζί με όλα τα πρωτότυπα των "Αιτήσεων και αναλυτικών καταστάσεων δικαιολογητικών επιστροφής Φ.Π.Α. στους αγρότες", που είναι καταχωρημένα σ αυτό θα διαβιβάζονται στην
17 αρμόδια Οικονομική Εφορία, με το αίτημα της επιστροφής του συνολικού ποσού του φόρου που αναφέρεται σ αυτά. Η έκδοση της απόφασης του οικονομικού έφορου και η σύνταξη του ειδικού ΤΑΦΓΕ, γίνεται στο όνομα των συν/κών οργανώσεων με ειδική μνεία ότι ακολουθείται η διαδικασία που ορίζεται από την απόφαση Απόφαση Π.953/432/64/3.2.88 ". Μετά την επιστροφή του φόρου από το δημόσιο ταμείο οι συν/κές οργανώσεις θα ειδοποιήσουν τους αγρότες και θα τους επιστρέφουν το φόρο με βάση τα δικαιολογητικά που υπέβαλαν στην αντίστοιχη περίοδο. Στην περίπτωση που για οποιονδήποτε λόγο, σε κάποιον αγρότη δεν έγινε η αντίστοιχη επιστροφή φόρου, η συν/κή οργάνωση υποχρεούται να επιστρέφει το φόρο αυτό στο Δημόσιο ως αχρεώστητα εισπραχθέντα και θα επισυνάφει το αντίστοιχο γραμμάτιο εισπράξεως του Δημοσίου Ταμείου στις παραπάνω καταστάσεις με τις υπογραφές των αγροτών. Β) Επιστροφή Φ.Π.Α. στους δικαιούχους αγρότες από τις οικονομικές εφορίες χωρίς τη μεσολάβηση συν/κών οργανώσεων. Οι οικονομικοί έφοροι παραλαμβάνουν από τους δικαιούχους, της επιστροφής του φόρου, αγρότες συμπληρωμένο το έντυπο Αίτηση και αναλυτική κατάσταση δικαιολογητικών για την επιστροφή του Φ.Π.Α." με τα συνημμένα σ αυτό φορολογικά κ.λπ. στοιχεία το οποίο στην περίπτωση αυτή υποβάλλεται εις διπλούν και χορηγείται η σχετική απόδειξη παραλαβής. Μετά από συνοπτικό έλεγχο κατά την παραλαβή για την ορθή συμπλήρωση και μεταφορά των ποσών θα καταχωρηθούν σε ένα ειδικό Βιβλίο "Βιβλίο μεταγραφής αιτήσεων και αναλυτικών καταστάσεων δικαιολογητικών για την επιστροφή του Φ.Π.Α. στους αγρότες. Η απόφαση του οικονομικού έφορα για την επιστροφή και το ειδικό ΤΑΦΕ γίνεται χωριστά για τον κάθε αγρότη και διαβιβάζονται στο δημόσιο ταμείο για εκτέλεση. Στην περίπτωση που ύστερα από έλεγχο διαπιστωθεί ότι το
18 ποσό που ζητήθηκε και επιστράφηκε στους αγρότες είναι μεγαλύτερο από αυτό που είχαν δικαίωμα να τους επιστραφεί, η επί πλέον διαφορά καταλογίζεται στους αγρότες στο τετραπλάσιο με πράξη του οικονομικού έφορου και επιβάλλεται και το πρόστιμο που προβλέπεται από το άρθρο 48 του Ν. 1642/86. Λοιπές διαιάΐ ΐ..ς Οι συνεταιριστικές οργανώσεις, για τις υπηρεσίες τους στη διαδικασία της επιστροφής του φόρου στους αγρότες, δικαιούνται αποζημίωσης, η οποία καθορίζεται μετά την 1.1.1993 σε (1000 δρχ. ανά αγρότη, με την απόφαση του υπουργείου Οικονομικών 1029581/2710/1993 ΠθΛ. 1993 που υπέβαλε δικαιολογητικά και προκύπτει επιστροφή Φ.Π.Α. μέσω συνεταιριστικών οργανώσεων. Η αμοιβή αυτή καταβάλλεται στις συνεταιριστικές οργανώσεις, συγχρόνως με την επιστροφή του Φ.Π.Α. στους αγρότες, με σχετική απόφαση του αρμόδιου οικονομικού εφόρου και τη σύνταξη του ΤΑΦΕ μετά από σχετική αίτηση των συν/κών οργανώσεων, που υποβάλλεται κάθε μήνα μαζί με το αίτημα της επιστροφής του Φ.Π.Α. στους αγρότες και αφορά στην αποζημίωση του προηγούμενου μήνα. Η πιο πάνω καταβαλλόμενη στις συν/κές οργανώσεις αποζημίωση, απαλλάσσεται από το Φ.Π.Α., βαρύνει τον ίδιο κωδικό αριθμό εξόδου και αναπροσαρμόζεται ανά διετία. Νεότερη απόφαρρ.γ.ια..ιιι^ αύξηοη αποζημίωσης Η αποζημίωση των συν/κών οργανώσεων με την παρ. 7 της απόφασης Π. 953/432/64/3.2.88, προκειμένου για αιτήσεις που υποβάλλονται μετά την 1.1.95, αυξάνεται από ΙΟΟΟσε 1.200 δρχ. ανά αγρότη. Υπολονισυός του (οόοου που επιστοέωεται στους ανοότεο Σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 33, η επιστροφή του φόρου γίνεται από το Αημόσιο, με καταβολή στον αγρότη ποσού φόρου, που προκύπτει με την εφαρμογή κατ αποκοπή συντελεστών, στην αξία παράδοσης των αγροτικών προϊόντων, ή της παροχής αγροτικών υπηρεσιών.
19 Οι συντελεστές αυτοί υπολογίζονται με βάση ορισμένα μακροοικονομικά μεγέθη των συνολικών εισροών και εκροών του αγροτικού τομέα και αντιπροσωπεύουν κατά προσέγγιση τη φορολογική επιβάρυνση από Φ.Π.Α. της παραγωγής των αγροτικών προϊόντων. Με τη διάταξη της παρ. 2 του άρθρου 33, όπως αντίκαταστάθηκε με την παρ. 45 του άρθρου 1 του Ν. 2093/1992, από 1.1.1993 οι κατ αποκοπή συντελεστές για την κατά τα ανωτέρω επιστροφή του Φ.Π.Α. στους αγρότες, έχουν καθοριστεί ως κατωτέρω κατά κεφάλαια του παραστήματος IV 1642/1986: α) 2,5% για τα δασικά, προϊόντα αλιείας, παροχές αγροτικών υπηρεσιών β) 3,5% για τα προϊόντα φυσικής προέλευσης γ) 5% για τα προϊόντα ζωϊκής προέλευσης. Οι συντελεστές αυτοί εφαρμόζονται για τις πωλήσεις αγροτικών προϊόντων και τις παροχές αγροτικών υπηρεσιών που πραγματοποιούνται από 1.1.1993. Ακαθάριστα έσοδα αγροτών ο φόρος που επιστρέφεται στους αγρότες, εξευρίσκεται με την εφαρμογή των ανωτέρω συντελεστών στα ακαθάριστα έσοδα που πραγματοποιεί ο αγρότης σε μια διαχειριστική περίοδο. Τα ακαθάριστα αυτά έσοδα προέρχονται: Α. Από την παράδοση αγροτικών προϊόντων σε άλλους υποκείμενους στο φόρο που γίνεται απευθείας από τους παραγωγούς ή με τη μεσολάβηση τρίτων. Στην περίπτωση πώλησης των αγροτικών προϊόντων από τρίτους υποκείμενους στο φόρο (π.χ. συν/κές οργανώσεις ή εμπόρους), στα ακαθάριστα έσοδα πάνω στα οποία υπολογίζεται ο προς επιστροφή Φ.Π.Α., δεν περιλαμβάνονται ο φόρος, η προμήθεια καθώς και τα έξοδα που γίνονται στο όνομα του τρίτου και παρακρατούνται από τον παραγωγό. Επομένως, αν στα τιμολόγια ή εκκαθαρίσεις που έχει ο αγρότης από την πώληση των προϊόντων του, περιλαμβάνονται έξοδα και προμήθειες, τα ποσά αυτά θα
αφαιρούνται και 20 θα υπολογίζεται ο φόρος που θα επιστραφεί στο καθαρό ποσό της πώλησης που καταβάλλεται στον αγρότη. Η εισφορά υπέρ Ε.Λ.Γ.Α. δεν αφαιρείται από τα ακαθάριστα έσοδα εκ των οποίων υπολογίζεται ο Φ.Π.Α. που επιστρέφεται στον αγρότη, επειδή αποτελεί ασφαλιστική εισφορά του αγρότη. Β. Από την παράδοση αγροτικών προϊόντων από την αγροτική στην εμπορική εκμετάλλευση. Αηλαδή αν ο αγρότης διαθέτει την παραγωγή του από δικό του κατάστημα, δικαιούται επιστροφή φόρου για τα έσοδα (τεκμαρτά) που προκύπτουν από τα ειδικά τιμολόγια που εκδίδονται για τα προϊόντα που παραδίδει από την αγροτική του εκμετάλλευση, στην εμπορική, μόνο αν το κατάστημά του δεν υποχρεούται να U CtlPli τηρεί βιβλία αγορών. Αν όμως για το κατάστημά του τηρεί βιβλία Β' ή Γ' κατηγορίας του Κ.Β.Σ., τότε για όλες τις αγροτικές του δραστηριότητες δεν υπάγεται στο ειδικό καθεστώς και δε δικαιούται επιστροφής Φ.Π.Α. με τους κατ αποκοπή συντελεστές. Γ. Από την απόσυρση αγροτικών προϊόντων που γίνεται όταν είναι δυνατή η απορρόφησή τους στην αγορά, με τη διαδικασία που προβλέπεται από τη σχετική απόφαση του υπουργείου Γεωργίας. Αηλαδή. για τον υπολογισμό του προς επιστροφή φόρου στους αγρότες, λαμβάνονται σαν ακαθάριστα έσοδα καν τα ποσά που λαμβάνουν από την απόσυρση των αγροτικών προϊόντων. Αε λαμβάνονται όμως σαν ακαθάριστα έσοδα οι αποζημιώσεις που λαμβάνουν για καταστροφές της γεωργικής παραγωγής (π.χ. από τον Ο.Γ.Α. για παγετό κ.λπ.), καθώς και οι διάφορες επιδοτήσεις (κοινοτικές κ.λπ.), ανεξάρτητα αν αυτές συσχετίζονται με την τιμή διάθεσης αυτών. την ποσότητα των παραγόμενων προϊόντων ή με Λ. Από την παροχή αγροτικών υπηρεσιών σε άλλους υποκείμενους στο φόρο.
21 Ε. Από την αξία των δικαιωμάτων σε είδος, που καταβάλλουν οι αγρότες σε άλλους υποκείμενους στο φόρο, για τις υπηρεσίες που αυτοί τους παρέχουν, γιατί στην περίπτωση αυτή θεωρείται ότι πραγματοποιείται παράδοση αγαθού από τον αγρότη έναντι ανταλλάγματος. Η αξία των ειδών αυτών θεωρείται ακαθάριστο έσοδο του αγρότη για την επιστροφή του Φ.Π.Α. Προκειμένου για τα εκθλιπτικά, θεριζοαλωνιστικά κ.λπ. δικαιώματα σε είδος που καταβάλλουν οι αγρότες. Στην περίπτωση αυτή, ως δικαιολογητικό για την επιστροφή του φόρου λαμβάνεται το πρωτότυπο της απόδειξης παροχής υπηρεσιών και ως συντελεστής επιστροφής, ο συντελεστής που ισχύει για το είδος που καταβάλλεται ως δικαίωμα. Από το υπουργείο Οικονομικών έγινε δεκτό ότι δεν αφαιρούνται τα κατωτέρω ποσά από την αξία πώλησης των αγροτικών προϊόντων προκειμένου να υπολογιστεί ο προς επιστροφή φόρος (υπουργείο Οικονομικών 1037587/2310/1990 ΠΟΑ. 1114). α. Το ποσό της εισφοράς συνυπευθυνότητας που παρακρατείται εκ των προτέρων από τον αγρότη, σύμφωνα με τους κανόνες που καθορίζονται από τα όργανα της ΕΟΚ για ορισμένα προϊόντα, προκειμένου να καλυφθεί η διαφορά που υπάρχει μεταξύ της τιμής διακίνησής τους που καθορίζει το υπουργείο Γεωργίας και της τιμής ασφαλείας που καθορίζει το υπουργείο Εμπορίου, όταν αυτή δε δίδεται απευθείας στον αγρότη από τους πιο πάνω φορείς, αλλά δίδεται σ αυτόν μέσω των αγοραστών. Οπως έχει διευκρινιστεί ανωτέρω οι επιδοτήσεις (κοινοτικές κ.λπ.) δεν περιλαμβάνονται στα ακαθάριστα έσοδα, στα οποία υπολογίζεται ο προς επιστροφή φόρος. γ. Οι κρατήσεις υπέρ ΠΑΣΕΓΕΣ και ΤΑΥΣΟ, σύμφωνα με το Ν. 1541/1986. Από το υπουργείο Οικονομικών διευκρινίστηκε ότι, στην περίπτωση που πέραν της τιμής αγοράς των αγροτικών προϊόντων που συμφωνήθηκε, ο αγρότης λαμβάνει επί πλέον αμοιβή για επί
22 πλέον υπηρεσίες που καλείται να εκτελέσει π.χ. ράντισμα, ενσάκκιση, δεματοποίηση, συλλογή, μεταφορά κ.λπ., η αμοιβή αυτή δεν αποτελεί ακαθάριστο έσοδο από αγροτικές υπηρεσίες και δεν υπάρχει δικαίωμα επιστροφής Φ.Π.Α. για το ποσό αυτό, διότι η αμοιβή αυτή δε θεωρείται ως αντιπαροχή για γεωργικές εργασίες που προαναφέρονται σε γεωργικές εκμεταλλεύσεις, όπως απαιτεί το άρθρο 34 του Ν. 1542/1986, αλλά είναι εργασίες που προσφέρονται στον έμπορο αγρότη. Πεοιπτώσειο που δεν εωαοαόϋεται π επιστοοωή ωόοου στους Με τις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 33, ορίζεται ότι ο αγρότης του ειδικού καθεστώτος δε δικαιούται επιστροφής του φόρου όταν πωλεί τα αγροτικά προϊόντα ή παρέχει τις αγροτικές υπηρεσίες σε άλλους αγρότες, που υπάγονται στο ειδικό καθεστώς των αγροτών, ή σε άλλα πρόσωπα που δεν υπόκεινται στο φόρο. Ακόμη δε δικαιούται επιστροφής ο αγρότης που πωλεί τα προϊόντα του κατευθείαν στην κατανάλωση, όπως γίνεται π.χ. στις λαϊκές αγορές. Επίσης, δε δικαιούνται επιστροφής με τους κατ αποκοπή συντελεστές, οι αγρότες που υπάγονται στο κανονικό καθεστώς Φ.Π.Α., επειδή οι αγρότες αυτοί έχουν όλα τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των υποκείμενων στο φόρο (εκδίδουν τιμολόγια πώλησης, υποβάλλουν δηλώσεις Φ.Π.Α.) και επομένως έχουν δικαίωμα συμψηφισμού του φόρου, που επιβαρύνει τις αγορές αγαθών που πραγματοποιούν, τις παρεχόμενες σ αυτούς υπηρεσίες κ.λπ. 3. 1 ΜΕΤΑΤΑΞΗ ΑΓΡΟΤΩΝ Με τη διάταξη της παρ. 7 του άρθρου 33. παρέχεται η ευχέρεια στους αγρότες να μετατάσσονται από το ειδικό καθεστώς των αγροτών στο κανονικό καθεστώς και αντίστροφα. Οταν η μετάταξη γίνεται από το ειδικό καθεστώς των αγροτών στο κανονικό, αντί δήλωσης μετάταξης, υποβάλλεται δήλωση
23 έναρξης εργασιών. Η δήλωση αυτή υποβάλλεται στον αρμόδιο προϊστάμενο ΔΟΥ μέχρι 10 Ιανουάριου του έτους κατά το οποίο ο αγρότης θα μεταταγεί στο κανονικό καθεστώς και ισχύει από την έναρξη της διαχειριστικής περιόδου. Η εν λόγω μετάταξη δεν μπορεί να γίνει στα μέσα της διαχειριστικής περιόδου (προαιρετική μετάταξη) στο κανονικό καθεστώς, είναι υποχρεωμένος να παραμείνει στο καθεστώς αυτό για πέντε τουλάχιστον χρόνια. Η πενταετία αρχίζει από την αρχή της διαχειριστικής περιόδου μέσα στην οποία υποβλήθηκε η δήλωση. Μετά την πάροδο της πενταετίας. εξακολουθεί να παραμένει στο κανονικό καθεστώς, μπορεί όμως με υποβολή δήλωσης μεταβολών - μετάταξης, να μεταταγεί στο ειδικό καθεστώς, εφόσον πληρούνται οι απαιτούμενες προϋποθέσεις. Η δήλωση αυτή υποβάλλεται μέχρι 10 Ιανουαρίου κάθε έτους. Αν μέσα σ αυτή την προθεσμία δεν υποβληθεί η δήλωση. ο αγρότης παραμένει στο κανονικό καθεστώς και μπορεί να μεταταγεί στο επόμενο έτος, εφόσον βέβαια εξακολουθούν να ισχύουν οι προϋποθέσεις μετάταξης. Στην τελευταία αυτή περίπτωση, της μετάταξης από το κανονικό καθεστώς στο ειδικό των αγροτών, δεν είναι υποχρεωτική η παραμονή του αγρότη για μια πενταετία στο καθεστώς αυτό, δηλαδή στο ειδικό καθεστώς των αγροτών. VnoYOt^fiinRir πνηοτώ ν κατά τη υ?:τά τπ ΐη Με τις διατάξεις της παρ. 8 του άρθρου 33, ορίζονται οι υποχρεώσεις που έχουν οι αγρότες που μετατάσσονται από το ειδικό καθεστώς στο κανονικό και αντίστροφα. Στο νόμο δε γίνεται διάκριση και επομένως οι υποχρεώσεις υπάρχουν, είτε γίνεται προαιρετική, είτε υποχρεωτική μετάταξη- Συγκεκριμένα, οι μετατασσόμενοι έχουν υποχρέωση να συντάσσουν απογραφή σε δύο μήνες από την έναρξη της διαχειριστικής περιόδου που έγινε η μετάταξη. Το έτος 1988, η προθεσμία αυτή παρατάθηκε μέχρι 30.4.1988 (Απ. Υπ. Οικ. Π.
24 1868/786/1988 ΠΟΛ. 99). Η απογραφή αυτή συντάσσεται σε καταστάσεις που είναι θεωρημένες από τον αρμόδιο προϊστάμενο Δ,.Ο.Υ. και περιλαμβάνει: α) Τα αποθέματα των αγροτικών προϊόντων. β) Τα αποθέματα των πρώτων υλών της αγροτικής παραγωγής (σπόρος, λίπασμα κ.λπ.). γ) Τα αγαθά επένδυσης (πάγια). Ρύθμιση αποθεμάτών αγρρτικ(ί)ν ποοΐόντώυ. πρώτων υλών αγροτικής παραγωγής...ιιαι αγαθών επένδυσης κατά τη μετάταξη των αγροτών Με τις διατάξεις της παρ. 9, 10 και 11 του άρθρου 33, ρυθμίζονται τα θέματα που αφορούν τα αποθέματα των αγροτικών προϊόντων, τα αποθέματα των πρώτων υλών της αγροτικής παραγωγής και τα αγαθά επένδυσης, κατά τη μετάταξη των αγροτών από το ειδικό καθεστώς στο κανονικό καθεστώς Φ.Π.Α. και αντίστροφα. Κατά τη μετάταξη, όπως αναφέρθηκε στην προηγούμενη παράγραφο, συντάσσεται απογραφή των εν λόγω αποθεμάτων και αγαθών επένδυσης. Σύμφωνα με τις διατάξεις αυτές, ο αγρότης που μετατάσσεται από το ειδικό καθεστώς στο κανονικό, έχει δικαίωμα έκπτωσης του φόρου που αναλογεί στα εν λόγω αποθέματα, ενώ αντίθετα υποχρεούται στην καταβολή του φόρου αυτού στην περίπτωση που ο αγρότης μετατάσσεται από το κανονικό καθεστώς στο ειδικό καθεστώς των αγροτών. Από την περαιτέρω ανάλυση των διατάξεων προκύπτουν τα παρακάτω: Μετάταξη από το ειδικό καθεστώο στο κανονικό καθεστώο Με τις διατάξεις της περίπτωσης α της παρ. 9 και της παρ. 10 του άρθρου 33, ρυθμίζονται τα θέματα που αφορούν τα αποθέματα των αγροτικών προϊόντων, τις πρώτες ύλες αγροτικής πραγωγής και τα αγαθά επένδυσης κατά τη μετάταξη των αγροτικών από το ειδικό καθεστώς στο κανονικό καθεστώς Φ.Π.Α.
25 A) Αποθέπατα αγροτtktfv. ΠΟΟΪ0.^.Ιίι}ν Τα αποθέματα των αγροτικών προϊόντων, όπως εμφανίζονται στη σχετική απσγραφή, θεωρούνται ως αγορές του κανονικού καθεστώτος σε τιμή πώλησης αυτών κατά το χρόνο της μετάταξης. 0 αγρότης που μετατάσσεται έχει δικαίωμα να εκπέσει τον κατ' αποκοπή φόρο που αναλογεί στα αποθέματα αυτά (φόρος εισροών), από το φόρο που αναλογεί στις πωλήσεις του (φόρος εκροών). 0 κατ αποκοπή φόρος, θα προκόψει από τη σχετική δήλωση αποθεμάτων που υποβάλλει υποχρεωτικά ο αγρότης, μέσα σε δύο μήνες από την έναρξη της διαχειριστικής περιόδου, που γίνεται η μετάταξη. Η αξία των ανωτέρω αποθεμάτων, θα προστεθεί στις αγορές του κανονικού καθεστώτος της φορολογικής περιόδου κατά την οποία υποβλήθηκε η δήλωση αποθεμάτων. Επίσης, ο κατ αποκοπή φόρος που αναλογεί στα αποθέματα αυτά θα προστεθεί στο φόρο των αγορών του ίδιου μήνα και θα εκπέσει από το φόρο των εκροών του μήνα αυτού. Β) Αποθέυατα ποώτων υλών αγροτικής παοανωνής 0 αγρότης που μετατάσσεται από το ειδικό καθεστώς στο κανονικό, δικαιούται να εκπέσει το φόρο με τον οποίο επιβαρύνθηκαν τα αποθέματα πρώτων υλών της αγροτικής παραγωγής. Η έκπτωση γίνεται με την προϋπόθεση ότι ο αγρότης θα κατέχει το σχετικό τιμσλόγιο αγσράς των αγαθών και δεν επιστράφηκε σ αυτόν ο κατ αποκοπή φόρος. Η έκπτωση του φόρου αυτού, θα γίνει από το φόρο των εκροών με την προσωρινή δήλωση της φορολογικής περιόδου κατά την οποία υποβλήθηκε η δήλωση αποθεμάτων. Για τον υπολογισμό του φόρου των πρώτων υλών?,αμβάνονται υπόψη οι κανονικοί συντελεστές Φ.Π.Α. με τους οποίους επιβαρύνθηκαν κατά την αγορά τους. Γ) Αγαθά επένδυσηο 0 αγρότης που μετατάσσεται από το ειδικό καθεστώς στο
26 κανονικό, έχει δικαίωμα να εκπέσει το Φ.Π.Α. με το οποίο επιβαρύνθηκαν τα αγαθά επένδυσης (αγροτικά μηχανήματα, πάγια στοιχεία κ.λπ.) τα οποία έχουν περιληφθεί στην απογραφή που έχει υποχρέωση να συντάξει ο αγρότης κατά τη μετάταξή του. Προϋπόθεση για την έκπτωση του φόρου στην περίπτωση αυτή, είναι ότι δεν έχει περάσει η πενταετής περίοδος διακανονισμού. Η έκπτωση διενεργείται με την προσωρινή δήλωση. Μετάταξη από το κανονικό καθεπτώο στο ειδικό καθεστώο των ανηοτών Με τις διατάξεις της περίπτωσης β της παρ. 9 και 11 του άρθρου 33 ρυθμίζονται τα θέματα που αφορούν τα αποθέματα αγροτικών προϊόντων, τα αποθέματα πρώτων υλών αγροτικής παραγωγής και τα αγαθά επένδυσης, κατά τη μετάταξη των αγροτών από το κανονικό καθεστώς Φ.Π.Α. στο ειδικό. Ειδικότερα: α) Αποθέματα αγροτικ(ί)ν Πίΐαϊι:>ντών Με την περίπτωση β' της παρ. 9 του άρθρου 33, ορίζεται ότι τα αποθέματα των αγροτικών προϊόντων, όπως εμφανίζονται στην απογραφή που θα συνταχθεί, θεωρούνται ως παραδόσεις (πωλήσεις) αγαθών του κανονικού καθεστώτος υποκείμενες σε φόρο. 0 φόρος υπολογίζεται με τους οικείους κατ αποκοπή συντελεστές φόρου, στην τιμή πώλησης των αγροτικών προϊόντων κατά το χρόνο μετάταξης. Η καταβολή του φόρου γίνεται με τη δήλωση αποθεμάτων. Δηλαδή, ο αγρότης που μετατάσσεται από το κανονικό στο ειδικό καθεστώς, θα εμφανίσει τα αποθέματα αγροτικών προϊόντων ως πωληθέντα και το φόρο που αναλογεί σ αυτά με τους κατ αποκοπή συντελεστές, θα τον καταβάλλει στο Δημόσιο με τη δήλωση αποθεμάτων. Κατά την πώληση των αποθεμάτων αυτών, ο αγρότης αφού θα υπάγεται στο ειδικό καθεστώς δικαιούται επιστροφής Φ.Π.Α. με τους κατ αποκοπή συντελεστές.
Β) Αποθέαατα πρώΐμυ,uati>y αγοοτικής παοαγωγής ο αγρότης που μετατάσσεται από το κανονικό στο ειδικό καθεστώς, είναι υποχρεωμένος να καταβάλλει στο Δ,ημόσιο το φόρο, με τον οποίο επιβαρύνθηκαν τα αποθέματα πρώτων υλών της αγροτικής παραγωγής. Τα αποθέματα αυτά βρίσκονται στην απογραφή που συντάσσεται κατά τη μετάταξη όπως έχει αναφερθεί ανωτέρω. Η καταβολή του φόρου θα γίνει με τη δήλωση θα υποβληθεί σε δύο μήνες από τη μετάταξη. αποθεμάτων που 0 φόρος αυτός είχε εκπέσει κατά την αγορά των πρώτων υλών της αγροτικής παραγωγής, ως φόρος εισροών του κανονικού καθεστώτος και πρέπει να καταβληθεί στο Λημόσιο κατά τη μετάταξη του αγρότη στο ειδικό καθεστώς, γιατί αυτός θα πάρει πίσω το φόρο που αναλογεί στα παραπάνω αποθέματα με βάση τους κατ' αποκοπή συντελεστές που θα υπολογιστούν στα έσοδα από την πώληση των αγροτικών προϊόντων του. Γ) Αγαθά επέγδυοης ο αγρότης που μετατάσσεται ειδικό, είναι από το κανονικό καθεστώς στο υποχρεωμένος να καταβάλλει το Φ.Π.Α. με το οποίο επιβαρύνθηκαν τα αγαθά επένδυσης (γεωργικά μηχανήματα κ.λπ.), εφόσον δεν πέρασε η πενταετής περίοδος διακανονισμού. Ληλαδή καταβάλλεται ο φόρος με τον οποίο επιβαρύνθηκαν τα αγαθά επένδυσης, κατά το μέρος που αναλογεί στα υπόλοιπα έτη διακανονισμού της πενταετίας. από την έναρξη χρησιμοποίησής τους. 0 φόρος καταβάλλεται με τη δήλωση αποθεμάτων. Η καταβολή του φόρου γίνεται γιατί ο αγρότης για τα υπόλοιπα έτη της πενταετίας που θα χρησιμοποιεί τα επενδυτικά αγαθά, θα δικαιούται επιστροφής φόρου με τους κατ αποκοπή συντελεστές, για το ύψος των οποίων έχει ληφθεί υπόψη και η αγορά επενδυτικών αγαθών. 27 Φόρος Προστιθέμενης Αξίας Παναγιώτη Κ. Γιαννακούρη-Βασίλη Επ. Κουκουβίνη. Σελ. 1166-1206
28 3.2 ΕΚΔΟΣΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ Οι αγρότες του ειδικού καθεστώτος δεν υποχρεούνται στην έκδοση στοιχείων με εξαίρεση το ημερολόγιο μεταφοράς και το δελτίο αποστολής. Εκδοση δελτίου αποστολής Υπόχρεοι έκδοσης δελτίου αποστολής έχουν όλοι οι παραγωγοί αγροτικών προϊόντων, ανεξάρτητα αν είναι η κύρια δραστηριότητά τους ή μη. Δηλαδή έχουν υποχρέωση έκδοσης και οι μισθωτοί, συνταξιούχοι κ.λπ. για την αγροτική τους δραστηριότητα. Οι αγρότες εκδίδουν δελτίο αποστολής όταν οι ίδιοι αναλαμβάνουν την ευθύνη της μεταφοράς και στέλνουν αγαθά σε επιτηδευματία λόγω πώλησης ή να πωληθούν για λογαριασμό τους. Ακόμη έχουν υποχρέωση έκδοσης όταν διακινούν προϊόντα τους για επεξεργασία ή συσκευασία ή για λιανική πώληση (λαϊκές αγορές, παζάρια κ.λπ.). Δηλαδή δεν υποχρεούνται σε έκδοση δελτίου αποστολής, όταν μεταφέρουν αγαθά για αποθήκευση, συγκέντρωση σε προκαθορισμένα σημεία στο δρόμο ή τοποθεσίες ή σε άλλες περιπτώσεις εκτός των παραπάνω, επίσης όταν παραδίδουν τα αγαθά στις εγκαταστάσεις τους και την ευθύνη μεταφοράς έχει ο έμπορος, οπότε εκδίδει αυτός δικό του δελτίο αποστολής. Οπου δεν είναι δυνατός ο ακριβής προσδιορισμός της ποσότητας σε κιλά βάρους, μπορεί να αναγράφεται η ποσότητα (βάρος) κατά προσέγγιση, και όπου υπάρχει συσκευασία (π.χ. κιβώτια, τελάρα, σακιά κ.λπ.) ή τεμάχια (π.χ. ζώντα ζώα κ.λπ.), να αναγράφεται και το πλήθος αυτών. Μετά τη ζύγιση να αναγράφεται στο δελτίο αποτολής το ακριβές βάρος και να επισυνάπτεται το ζυγολόγιο, εφόσον υπάρχει. Στις περιπτώσεις που ο παραγωγός διακινεί αγροτικά προϊόντα με σκοπό την πώληση σε επιτηδευματίες, χωρίς να γνωρίζει από την αρχή τους αγοραστές ή την ποσότητα που θα παραδόσει στον καθένα, θα εκδίδεται ένα δελτίο αποστολής για τη συνολική ποσότητα με την ένδειξη "Για πώληση σε διάφορους". Με το δελτίο αποστολής αυτό θα καλύπτεται η συνολική
29 διακίνηση, to δε υπόλοιπο των αγαθών που θα υπάρχει κάθε φορά, μετά την πρώτη παράδοση και μέχρι την επιστροφή του παραγωγού στην εγκατάστασή του, θα προκύπτει και θα επαληθεύεται από τα φορολογικά στοιχεία (τιμολόγια αγοράς ή αποδείξεις ποσοτικής παραλαβής των παραλαμβανόντων) που θα εκδίδει ο αντισυμβαλλόμενος επιτηδευματίας σε κάθε συγκεκριμένη παράδοση. Οταν τα αγροτικά προϊόντα διακινούνται με φορτηγά αυτοκίνητα των αγοραστών ή με Λημόσιας Χρήσης, αλλά με ευθύνη των αγοραστών, πρέπει να συνοδεύονται σε κάθε περίπτωση με δελτία αποστολής ανεξάρτητα αν ταυτοχρόνως έχει εκδοθεί και τιμολόγιο αγοράς αγροτικών προϊόντων ή απόδειξη ποσοτικής παραλαβής. Για διακίνηση των ποσοτήτων και κάθε μέρα επαναλαμβανομένων αγορών γάλακτος από τους τόπους παραλαβής στο κατάστημα του αγοραστή, μπορεί να εκδίδεται απ αυτόν (αγοραστή), ένα δελτίο αποστολής για ολόκληρη την ποσότητα γάλακτος που παραλαμβάνεται από όλους τους παραγωγούς της ίδιας κατηγορίας ή οικισμού. Λεν απαιτείται δελτίο αποστολής κατά τη μεταφορά ελαιοκάρπου από τους ελαιώνες των παραγωγών προς τα ελαιοτριβεία για έκθλιψη, δεδομένου ότι η μεταφορά ελαιοκάρπου παρουσιάζει ιδιομορφίες (δυσχέρειες στη συγκέντρωση, άγνωστο βάρος, μεταφορά με διάφορα μεταφορικά μέσα κ.λπ.). Ημερολόγιο μεταφοράς Οι αγρότες και οι αγροτικές εκμεταλλεύσεις που ορίζονται στα άρθρα 33 και 34 του Ν. 1642/1985, εφόσον δεν έχουν ενταχθεί στο κανονικό καθεστώς Φ.Π.Α. και είναι στο ειδικό καθεστώς, υποχρεούνται για κάθε μεταφορά των προϊόντων τους στους τόπους διάθεσης, με φορτηγό ή μικτής χρήσης αυτοκίνητο ή τρίκυκλο ιδιωτικής χρήσης, να τηρούν και βιβλίο - ημερολόγιο μεταφοράς, στο οποίο αναγράφουν το ονοματεπώνυμο και τη διεύθυνση του παραλήπτη, τον αριθμό του δελτίου αποστολής, το
30 είδος και την ποσότητα των προϊόντων που μεταφέρονται, τη χρονολογία και την ώρα εκκίνησης για κάθε διαδρομή. Στο ημερολόγιο μεταφοράς μπορεί να αναγράφεται μόνο η χρονολογία και η ώρα εκκίνησης του αυτοκινήτου και ο αριθμός του δελτίου αποστολής, εφόσον τα λοιπά στοιχεία περιέχονται στο δελτίο αποστολής που συνοδεύει τα αγαθά, δεδομένου ότι οι αγρότες είναι υποχρεωμένοι να εκδίδουν δελτίο αποστολής σε κάθε περίπτωση διακίνησης των προϊόντων τους, που προορίζονται για πώληση (χονδρική ή λιανική) ή πώληση για λογαριασμό τους. Λεν έχουν υποχρέωση τήρησης ημερολογίου μεταφοράς οι επιτηδευματίες, καθώς και οι αγρότες που έχουν ενταχθεί στο κανονικό καθεστώς Φ.Π.Α. (Εγκ. παρ. 16.2). Κώδικας Φορολογικών Βιβλίων και Στοιχείων Δημήτρη Παρ. Σταματόπουλου σελ. 282-285
31 Τιυολόνιο ανοοάς Οι παραγωγοί αγροτικών προϊόντων (αγρότες) του ειδικού καθεστώτος Φ.Π.Α. δεν έχουν υποχρέωση για την πώληση των προϊόντων παραγωγής τους να εκδίδουν τιμολόγιο. Η πώληση αυτή καλύπτεται με τιμολόγιο που εκδίδεται από τον αγοραστή επιτηδευματία ή από το Δημόσιο, Ν.Π.Δ.Δ. κ.λπ. Το τιμολόγιο αγοράς αγροτικών προϊόντων είναι αθεώρητο. Από 1.7.94 εκδίδεται θεωρημένο όταν δεν έχει προηγηθεί δελτίο αποστολής ή θεωρημένη απόδειξη ποσοτικής παραλαβής. Επαναλαυβανόαενες ανοοέο ανοοτικών προϊόντων Επαναλαμβανόμενες αγορές είναι αυτές που παρουσιάζουν περιοδικότητα ή συχνότητα, κάθε μέρα ή κατά αραιότερα χρονικά διαστήματα (ανά δύο, τρεις μέρες). Στις περιπτώσεις αυτές, αντί της έκδοσης πολλών τιμολογίων (ισάριθμων προς τις παραλαβές), παρέχεται η δυνατότητα να εκδοθεί ένα συγκεντρωτικό τιμολόγιο (αθεώρητο) για όλες τις αγορές του μήνα μέχρι τη δεκάτη (10η) ημέρα του επόμενου μήνα από εκείνο που έγιναν οι παραλαβές και με ημερομηνία την τελευταία ημέρα του μήνα που αφορούν. Ειδικό στοιγείο νια τουε ανοότεο όταν παοαδίδουν προϊόντα παοανωνηε σε δικό τους κατάστπυα Α.Υ.Q. Π. 6793/647/7.10.86 (ΦΕΚ 7748) Οι αγρότες που παραδίδουν προϊόντα παραγωγής τους από δικό τους κατάστημα και αυτά που εξάγουν στο εξωτερικό, θεωρείται ότι παράλληλα με την αγροτική, ασκούν και εμπορική δραστηριότητα και υποχρεούνται κατά την παράδοση των προϊόντων τους από την αγροτική εκμετάλλευση στην εμπορική επιχείρησή τους να εκδίδουν με την ιδιότητα του εμπόρου, θεωρημένο ειδικό διπλότυπο τιμολόγιο αγοράς. Στο περιεχόμενο του τιμολογίου αυτού, ο εκδότης μπορεί να προσθέσει και οποιοδήποτε άλλο στοιχείο θεωρεί αναγκαίο. Ως κανονική αξία που αναγράφεται στο τιμολόγιο, θεωρείται το ποσό που θα έπρεπε, κάτω από κανονικές συνθήκες λειτουργίας