ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΡΙΤΗ 27 ΜΑΪΟΥ 2008 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΘΕΜΑΤΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ ΩΝ: ΠΕΝΤΕ (5) ΘΕΜΑ Α1 ΟΜΑ Α Α Α1.1. Να γράψετε στο τετράδιό σας τους αριθμούς της Στήλης Α (γεγονότα) αντιστοιχίζοντάς τους με τις χρονολογίες της Στήλης Β (περισσεύουν δύο χρονολογίες). Στήλη Α: ΓΕΓΟΝΟΤΑ 1. Απόβαση ελληνικού στρατού στη Σμύρνη 2. Εμφάνιση της κοινοβουλευτικής ομάδας των Ιαπώνων 3. Ίδρυση της Τράπεζας της Ελλάδος 4. Συμφωνία της Άγκυρας 5. Σύμβαση της Λοζάνης Στήλη Β: ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΕΣ 1927 1923 1920 1919 1906 1908 1930 ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙ ΕΣ
Α1.2. Να αιτιολογήσετε γιατί: ΑΡΧΗ 2ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ α. Ηταν θετική η συμβολή της υπερπόντιας μετανάστευσης στην ελληνική οικονομία πριν από τους Βαλκανικούς πολέμους. β. Στην Ελλάδα κατά το τελευταίο τέταρτο του 19 ου αιώνα δεν προέκυψαν ταξικά κόμματα. γ. Η συνεργασία Κεμάλ Μπολσεβίκων λειτούργησε ως ταφόπετρα του Ποντιακού ζητήματος. ΘΕΜΑ Α2 Α2.1. Με ποιους τρόπους υποκινήθηκε και μεθοδεύτηκε ο πρώτος διωγμός του 1914 εναντίον των Ελλήνων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας; Α2.2. Ποια ήταν η στάση της Ελληνικής Κυβέρνησης (μονάδες 5) και ποια ήταν η αντίδραση των Μεγάλων υνάμεων (μονάδες 5) αμέσως μετά την επίσημη έκδοση του πρώτου ενωτικού Ψηφίσματος των Κρητών (24 Σεπτεμβρίου 1908) και μέχρι το 1910; ΘΕΜΑ Β1 ΟΜΑ Α Β α. Ποια επίπτωση είχε για την ελληνική οικονομία η ήττα του Βενιζέλου στις εκλογές του Νοεμβρίου του 1920; β. Πώς η νέα κυβέρνηση αντιμετώπισε το οικονομικό αδιέξοδο, που δημιουργήθηκε από την ανάκληση του ιδιόμορφου εξωτερικού δανείου, το οποίο είχε εγκριθεί ΤΕΛΟΣ 2ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙ ΕΣ
ΑΡΧΗ 3ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ από τους Συμμάχους, για να χρηματοδοτηθεί η συμμετοχή της Ελλάδας στον Α Παγκόσμιο πόλεμο; Στην απάντησή σας να συνδυάσετε τις ιστορικές σας γνώσεις με τις σχετικές πληροφορίες που παρέχει το ακόλουθο κείμενο. Κείμενο Τελικά, το 1922 η κυβέρνηση επέβαλε έναν ιδιότυπο συνδυασμό υποτίμησης και εσωτερικού δανείου. Όσοι κατείχαν τραπεζογραμμάτια 1 (δηλαδή περίπου οι πάντες, όλα τα φυσικά και νομικά πρόσωπα στην Ελλάδα) υποχρεώθηκαν να τα διχοτομήσουν, να ανταλλάξουν το μισό τραπεζογραμμάτιο με κρατικά ομόλογα και να κρατήσουν το άλλο μισό, το οποίο διατήρησε την ονομαστική αξία τού ολοκλήρου. Αλλά και τα νέα χρηματικά μέσα που απέκτησε έτσι το ημόσιο δεν έσωσαν την κατάσταση: απορροφήθηκαν πολύ γρήγορα από τις συνεχώς αυξανόμενες δημόσιες δαπάνες και τον πληθωρισμό. 1 τραπεζογραμμάτιο: χαρτονόμισμα Γ.Β. ερτιλής, Ιστορία του Ελληνικού Κράτους 1830-1920, τ. Β, Βιβλιοπωλείον της ΕΣΤΙΑΣ, Αθήνα 2005, σ.886 ΘΕΜΑ Β2 Αφού αξιοποιήσετε τις πληροφορίες από το ακόλουθο κείμενο και τις συνδυάσετε με τις ιστορικές σας γνώσεις, να αναφέρετε: α. Γιατί δόθηκε προτεραιότητα στην εγκατάσταση των προσφύγων στη Μακεδονία και τη υτική Θράκη; β. Ποια μέτρα πήρε η ΕΑΠ για την αγροτική αποκατάσταση των προσφύγων; ΤΕΛΟΣ 3ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙ ΕΣ
Κείμενο ΑΡΧΗ 4ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Οι ελληνικές κυβερνήσεις εγκαθιστούν τους πρόσφυγες κυρίως στις πιο εύφορες ελληνικές χώρες, στη Μακεδονία και τη υτική Θράκη, είτε αγροτικά είτε αστικά. Επιδιώχθηκε πρώτα ν αποκατασταθούν στις περιουσίες που είχαν εγκαταλείψει οι Τούρκοι, αλλά, επειδή οι οικισμοί ήταν συγκριτικά λίγοι κτίστηκαν εκατοντάδες νέοι συνοικισμοί, ορισμένοι από τους οποίους αργότερα εξελίχθηκαν σε αξιόλογα οικονομικά κέντρα. Οι κυβερνήσεις τούς δίνουν γαίες και τα πρώτα μέσα και ζώα για την καλλιέργεια της γης. Στις χώρες αυτές ιδίως προβαίνουν ακόμη στην εκτέλεση μεγάλων έργων πολιτισμού, ανοίγουν δρόμους, κατασκευάζουν γέφυρες, εκτελούν μεγάλα λιμενικά έργα επίσης εκτελούν μεγάλα εγγειοβελτιωτικά και αρδευτικά έργα, κυρίως σε τρεις περιοχές, στις πεδιάδες των Σερρών, της ράμας και της Θεσσαλονίκης: διευθετούν προς όφελος της γεωργίας κοίτες χειμάρρων και μεγάλων ποταμών, όπως του Αξιού, του Στρυμόνα κλπ., που με τις πλημμύρες τους νέκρωναν τις παρόχθιες γαίες σε μεγάλο βάθος, αποξηραίνουν λίμνες [...] και τις γαίες τις παραδίδουν σε ακτήμονες πρόσφυγες και γηγενείς. Έπρεπε ακόμη να γίνουν εξυγιαντικά έργα, για να καταπολεμηθούν οι ελώδεις πυρετοί, ο τύφος, η φυματίωση, να ιδρυθούν ιατρικοί σταθμοί, φαρμακεία κλπ. Τα μεγάλα αρδευτικά έργα μεταβάλλουν την ανάγλυφη όψη της Μακεδονίας και προκαλούν το θαυμασμό των πολιτισμένων λαών. Απ. Βακαλόπουλος, Νέα Ελληνική Ιστορία, σσ. 383-385 ΤΕΛΟΣ 4ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙ ΕΣ
ΑΡΧΗ 5ΗΣ ΣΕΛΙ ΑΣ Ο ΗΓΙΕΣ (για τους εξεταζόμενους) 1. Στο τετράδιο να γράψετε μόνο τα προκαταρκτικά (ημερομηνία, εξεταζόμενο μάθημα, κατεύθυνση). Να μην αντιγράψετε τα θέματα στο τετράδιο. 2. Να γράψετε το ονοματεπώνυμό σας στο πάνω μέρος των φωτοαντιγράφων αμέσως μόλις σας παραδοθούν. εν επιτρέπεται να γράψετε καμιά άλλη σημείωση. Κατά την αποχώρησή σας να παραδώσετε μαζί με το τετράδιο και τα φωτοαντίγραφα. 3. Να απαντήσετε στο τετράδιό σας σε όλα τα θέματα. 4. Να γράψετε τις απαντήσεις σας μόνο με μπλε ή μόνο με μαύρο στυλό. 5. Κάθε απάντηση τεκμηριωμένη είναι αποδεκτή. 6. ιάρκεια εξέτασης: τρεις (3) ώρες μετά τη διανομή των φωτοαντιγράφων. 7. Χρόνος δυνατής αποχώρησης: μετά τη 10.30 πρωινή. KΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΤΕΛΟΣ ΜΗΝΥΜΑΤΟΣ ΤΕΛΟΣ 5ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙ ΕΣ
Φροντιστήρια ΣΥΝΟΛΟ Πειραιάς 1 Απαντήσεις ΘΕΜΑ Α1 ΟΜΑΔΑ Α' Α.1.1 1 1919 2 1906 3 1927 4 1930 5 1923 Α.1.2 α. ΣΕΛ.48: "Το 1910 οι πρόοδοι εμβασμάτων των μεταναστών". β. ΣΕΛ.84: "Αντίθετα με άλλες χώρες του ενεργού πληθυσμού". γ. ΣΕΛ.251-252: "Το πολιτικό γεγονός που λειτούργησε σύμμαχοι με τους Έλληνες". ΘΕΜΑ Α2 Α.2.1. ΣΕΛ.138: "Τους πρώτους μήνες του 1914 και δολοφονίες σε βάρος των Ελλήνων". Α.2.2. ΣΕΛ.217: "Η ελληνική κυβέρνηση, για να μην προκαλέσει.νέα Προσωρινή Κυβέρνηση της Κρήτης". ΣΕΛ.218: "Παρά τις έντονες διαμαρτυρίες.το οποίο απέκοψε τον ιστό της". ΘΕΜΑ Β1 ΟΜΑΔΑ Β' α. ΣΕΛ.50: "Το Νοέμβριο του 1920 η φιλοσυμμαχική κυβέρνηση..με απρόσμενο τρόπο". β. ΣΕΛ.50: "Λίγους μήνες πριν από την κατάρρευση του Ελληνικού Μετώπου βαρύτατες συνέπειες της". Τα συγκεκριμένα ιστορικά στοιχεία επιβεβαιώνονται και από το παράθεμα από την ιστορία του Ελληνικού κράτους του Γ.Β.Δερτιλή. Η αντιμετώπιση του οικονομικού αδιεξόδου το 1922 πήρε τη μορφή ενός ιδιότυπου εσωτερικού δανεισμού. Ειδικότερα, όλα τα φυσικά και νομικά πρόσωπα στην Ελλάδα, δηλαδή σχεδόν όλοι που κατείχαν τραπεζογραμμάτια υποχρεώθηκαν από το κράτος να ανταλλάξουν την αξία του μισού χαρτονομίσματος με κρατικό ομόλογο. Το αριστερό τμήμα του χαρτονομίσματος εξακολούθησε να χρησιμοποιείται στις συναλλαγές, διατηρώντας όμως το 50% της αναγραφόμενης αξίας. Βραχυπρόθεσμα το μέτρο αυτό στέφθηκε από επιτυχία, καθώς το κράτος εξοικονόμησε 1.200.000 δρχ. και το πείραμα επαναλήφθηκε. Ωστόσο τα νέα χρηματικά μέσα δεν κατάφεραν να αντιμετωπίσουν τις συνεχώς αυξανόμενες δαπάνες που προξενούσε ο πόλεμος και ο πληθωρισμός. Έτσι τα έσοδα αυτά απορροφήθηκαν γρήγορα και ο οικονομικός αυτός ελιγμός δε στάθηκε ικανός να προλάβει τη Μικρασιατική καταστροφή και τις βαρύτατες συνέπειές της.
Φροντιστήρια ΣΥΝΟΛΟ Πειραιάς 2 ΘΕΜΑ Β2 α. ΣΕΛ.154: "Εξάλλου, δόθηκε προτεραιότητα στην εγκατάσταση παραμεθόριες περιοχές". Τα ιστορικά αυτά δεδομένα επιβεβαιώνονται και από το συγκεκριμένο παράθεμα από τη Νέα Ελληνική Ιστορία του Απ. Βακαλόπουλου. Ειδικότερα, τονίζεται ότι στις περιοχές της Μακεδονίας και της Δ. Θράκης υπήρχαν τα πιο εύφορα εδάφη, άρα οι πρόσφυγες θα μπορούσαν να γίνουν αυτάρκεις σε σύντομο χρονικό διάστημα. Παράλληλα, ήταν εφικτό να αξιοποιηθούν οι μουσουλμανικές περιουσίες που είχαν εγκαταλειφθεί, ώστε η αποκατάσταση των προσφύγων να γίνει βραχυπρόθεσμα. Η παρουσία των προσφύγων συνέβαλε σημαντικά στην οικονομική ανάπτυξη του τόπου, καθώς οι κυβερνήσεις προέβησαν στην εκτέλεση σημαντικών δομικών έργων π.χ. μεγάλα εγγειοβελτιωτικά και αρδευτικά έργα στις Σέρρες, στη Θράκη και στη Θεσσαλονίκη. Παράλληλα, δημιουργήθηκαν εξυγιαντικά έργα για την αντιμετώπιση ασθενειών που συντέλεσαν σε μία ουσιαστική ποιότητα ζωής και αποδείκνυαν την ύπαρξη πολιτισμού. Θα λέγαμε ότι για ένα διάστημα η άφιξη των προσφύγων φαινόταν δυσβάσταχτο φορτίο για την ελληνική οικονομία, μεσοπρόθεσμα, όμως, ωφελήθηκε από την εγκατάστασή τους. β. ΣΕΛ.156-157: "Η αγροτική αποκατάσταση.εισπράξει η Αγροτική Τράπεζα". Όπως επιβεβαιώνεται και από το παράθεμα ο κύριος στόχος των ελληνικών κυβερνήσεων και της Ε.Α.Π. ήταν η άμεση αποκατάσταση των προσφύγων, προκειμένου να αποτραπεί οποιαδήποτε κοινωνική και οικονομική κρίση. Αφενός η εγκατάσταση γινόταν σε εγκαταλελειμμένα χωριά, αφετέρου χτίζονταν εκατοντάδες νέοι συνοικισμοί. Οι πρόσφυγες αποκτούσαν γη αλλά και τα πρώτα υλικά μέσα για την επιβίωσή τους και την οικονομική τους εξέλιξη. Ειδικότερα, αποκτούσαν βοήθεια σε εργαλεία, σπόρους, και ζώα για την καλλιέργεια της γης. Η ανάγκη για την αποκατάσταση των προσφύγων ανάγκασε το κράτος να αναλάβει την κατασκευή μεγάλων εγγειοβελτιωτικών έργων στην περιοχή της Μακεδονίας κι έτσι αυξήθηκαν οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις. Το έργο της Ε.Α.Π. και του κράτους αξιοποιήθηκε από την εργατικότητα και την εφευρετικότητα των προσφύγων, καθώς εισήχθησαν νέες καλλιέργειες ή επεκτάθηκαν οι παλιές. Έτσι το έργο της Ε.Α.Π. σε συνδυασμό με τις ικανότητες των προσφύγων συνέβαλε στην οικονομική ενίσχυση της χώρας. ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Α. ΓΑΛΑΝΗ