Η προώθηση της Διασφάλισης Ποιότητας στο πεδίο της Διά Βίου Μάθησης Παρουσίαση 23.9.2014 Παυλίνα Φιλιπποπούλου Εθνικός Εκπρόσωπος στο δίκτυο EQAVET & Προϊσταμένη Τμήματος Εθνικού Συστήματος Ποιότητας- Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π
Tο θέμα της ποιότητας είναι μία από τις μεγάλες προκλήσεις του 21ου αιώνα Η ποιότητα είναι μια έννοια η οποία συζητείται τα τελευταία χρόνια έντονα στη χώρα μας κάτω από το πρίσμα της κοινωνικής, οικονομικής και πολιτικής της διάστασης και θεωρείται σαν ο τελικός στόχος προκειμένου ένα προσφερόμενο προϊόν ή μια παρεχόμενη υπηρεσία να επιτύχει ευρύτερης αποδοχής από τους χρήστες. Σήμερα σε μια κοινωνία έντονου ανταγωνισμού η ποιότητα είναι προϋπόθεση και όχι σκοπός, είναι αναγκαιότητα και όχι στόχος, είναι προϋπόθεση ανταγωνιστικότητας και επιβίωσης. 2
Η εικόνα στην Ευρώπη σήμερα : Σημαντικά ποσοστά ανεργίας Αυξανόμενη σημασία της μόρφωσης και της απόκτησης προσόντων Αύξηση ανταγωνισμού Αλλά ταυτόχρονα ποικίλα συστήματα Ε.Ε.Κ. πανσπερμία διατάξεων και ειδικά καθεστώτα εθνικές εκπαιδευτικές πολιτικές Και τελικό ζητούμενο την ενίσχυση της απασχόλησης 3
Στόχος: ένα αξιόπιστο σύστημα Ε.Ε.Κ. Για να μπορούμε να μιλάμε πλέον για ένα αξιόπιστο σύστημα επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, που θα είναι αναγνωρίσιμο σε ευρωπαϊκό, αλλά και σε εθνικό επίπεδο, η προσέγγιση διασφάλισης ποιότητας φαίνεται να διέπεται περισσότερο από την ανάγκη για προώθηση α) μιας κοινής αντίληψης και εκμάθησης σε θέματα ποιότητας β) βελτίωσης συγκρισιμότητας και αξιοπιστίας στατιστικών στοιχείων ώστε να αξιολογείται η πρόοδος στην ανάπτυξη της Ε.Ε.Κ.( ύπαρξη επαρκών και ομοιογενών δεδομένων) γ) της συνοχής στις πρωτοβουλίες ποιότητας σε περιφερειακό ή/και εθνικό επίπεδο δ) της ανταλλαγής πληροφοριών και πρακτικών, και ε) της συμμετοχής και επίτευξης ομοφωνίας μεταξύ των ενδιαφερομένων μερών.
Η Ευρωπαϊκή Στρατηγική για την ποιότητα ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΚΟΠΕΝΧΑΓΗΣ (2002)/ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΤΗΣ BRUGES (2010) για συνεργασία στην ΕΕΚ (2011-2020) Πρόγραμμα εργασίας- Εκπαίδευση και Κατάρτιση- Στρατηγική ΕΥΡΩΠΗ 2020 ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗ και δημιουργία ευρωπαϊκού χώρου δεξιοτήτων και προσόντων EASQ Οι στόχοι μιας κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής αναφέρονται σε: διεθνοποίηση της Ε.Ε.Κ. /ανταπόκριση στις νέες ανάγκες της αγοράς εργασίας /ανταγωνιστική ευρ.οικονομία στροφή στα μαθησιακά αποτελέσματα και την απόκτηση των σωστών δεξιοτήτων Παροχή υψηλής ποιότητας εκπαίδευση και κατάρτιση Δημιουργία κοινών αρχών και κοινών εργαλείων
Τα Ευρωπαϊκά Εργαλεία: γενικοί στόχοι Διαφάνεια & Αμοιβαία Εμπιστοσύνη Έμφαση στα Προσόντα & Βελτίωση της αναγνώρισης τους (τυπική, μη τυπική και άτυπη) Ενίσχυση της Διά Βίου Μάθησης & Μείωση των εμποδίων πρόσβασης Ανάπτυξη & Υιοθέτηση συστημάτων ποιότητας από τους παρόχους/φορείς Ε.Ε.Κ. Υιοθέτηση κοινών αρχών/διαδικασιών Διασφάλισης Ποιότητας Αλληλεπίδραση /συνέργεια εργαλείων
Τα Ευρωπαϊκά Εργαλεία:αναλυτικοί στόχοι Ως πιο συγκεκριμένους στόχους στην ΕΕΚ έχουν : Αναγνώριση γνώσεων, δεξιοτήτων, ικανοτήτων που αποκτήθηκαν σε διαφορετικές χώρες /περιβάλλον/διαφορετικές διαδικασίες μάθησης/διαπερατότητα Στροφή στα μαθησιακά αποτελέσματα και τον εκσυγχρονισμό των εθνικών συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης Κοινωνική ένταξη και κοινωνική συνοχή ιδιαίτερα των ευαίσθητων κοινωνικών ομάδων Αποτελεσματικότερη εκμετάλλευση των περιορισμένων πόρων Διευκόλυνση της πρόσβασης στη Δια Βίου Μάθηση και την Αγορά Εργασίας Κινητικότητα σπουδαστών/εκπαιδευομένων, εργαζομένων σε τοπικό, εθνικό, διεθνές επίπεδο Εκπλήρωση προσωπικών επιδιώξεων και ανάπτυξη προσωπικότητας Αυξηση αποτελεσματικότητας παροχής και διοίκησης
EQAVET: Η Σύσταση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τη διασφάλιση ποιότητας στην Ε.Ε.Κ.: Σύσταση Ευρ. Κοινοβουλίου και Συμβουλίου 6/2009 Χρήση και ανάπτυξη του Ευρωπαϊκού Πλαισίου Αναφοράς και των δεικτών που προβλέπει ( τεχνικές οδηγίες σε εθελοντική βάση) Ορισμός μιας Εθνικής Στρατηγικής για τη Διασφάλιση της Ποιότητας Συμμετοχή κρατών μελών στις Εργασίες του Δικτύου/Καθορισμός Eθνικού Σημείου Αναφοράς Επανεξέταση της διαδικασίας εφαρμογής του Πλαισίου Εφαρμογή
Ο ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ (EQAVET) ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ: Τ Α 4 Σ Τ Α Δ Ι Α Καθορισμός κατάλληλων στόχων μετρήσιμων και ρεαλιστικών ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ: Δημιουργία διαδικασιών που να επιτρέπουν την επίτευξη των στόχων ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Ανάπτυξη μηχανισμών για την αξιολόγηση με την συλλογή αξιόπιστων στοιχείων που να επιτρέπουν ασφαλή συμπεράσματα ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ: Καθιέρωση διαδικασιών για τη διαχείριση των αποτελεσμάτων και επανακαθορισμοό στόχων μετά από συζήτηση και ανάλυση με βασικούς ενδιαφερόμενους Ο Κ Υ Κ Λ Ο Σ Π Ο Ι Ο Τ Η Τ Α Σ
ΟΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ 1. Χρησιμότητα των συστημάτων διασφάλισης ποιότητας για τους παρόχους Ε.Ε.Κ. 2. Επενδύσεις στην κατάρτιση εκπαιδευτικών/εκπαιδευτών 3. Ποσοστό συμμετοχής προγραμμάτων Ε.Ε.Κ. 4. Ποσοστό ολοκλήρωσης στα προγράμματα Ε.Ε.Κ. 5. Ποσοστό εξεύρεσης εργασίας σε προγράμματα Ε.Ε.Κ. 6. Χρήση των δεξιοτήτων στο χώρο εργασίας 7. Ποσοστό ανεργίας (σύμφωνα με επιμέρους κριτήρια) 8. Επικράτηση ευάλωτων ομάδων 9. Μηχανισμοί για τον καθορισμό των αναγκών κατάρτισης στην αγορά εργασίας 10. Συστήματα για την προώθηση καλύτερης πρόσβασης στην Ε.Ε.Κ.
Μεταρρυθμίσεις αξιολογικών πρακτικών και μεθόδων με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας των εκπαιδευτικών συστημάτων 11 ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗ ENQA 2000 Α.ΔΙ.Π. 2005 ΑΝΩΤΑΤΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ (ΑΕΙ-ΑΤΕΙ) EQAVET 2009 ΕΘΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΣΤΗΗ Δ.Β.Μ.(π3) 2011 ΜΗ ΤΥΠΙΚΗ ΚΑΙ ΑΤΥΠΗ ΜΑΘΗΣΗ ΦΟΡΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ Δ.Β.Μ. (ΑΡΧΙΚΗ- ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗ) Α.ΔΙ.Π.Π.Δ.Ε. 2013 ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ (ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΠ/ΣΗ)
Η προσέγγιση για Εθνικό πλαίσιο για τη διασφάλιση ποιότητας στη διά βίου μάθηση π 3 Το πλαίσιο για τη Διασφάλιση της Ποιότητας στη Διά Βίου Μάθηση π 3,σχεδιάστηκε παρέχοντας στους εμπλεκόμενους φορείς (διοίκησης και παροχής) ένα εργαλείο για το σχεδιασμό, την παροχή και την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων της διά βίου μάθησης, καθώς: ορίζει την ποιότητα, θέτοντας αρχές ποιότητας, στις τρεις συνιστώσες της δια βίου μάθησης, εισροές, διαδικασίες και εκροές και παρέχει μετρήσιμους ποιοτικούς και ποσοτικούς δείκτες για την αξιολόγηση της εφαρμογής των αρχών ποιότητας από τους εμπλεκόμενους φορείς, ως μηχανισμός ανατροφοδότησης (Ν.3879/2010 & Ν.4093/2012 ) 12
Σχεδιασμός Εκτός από τα ευρωπαϊκά κείμενα αναφοράς, που προσδιορίζουν τις απαιτήσεις για τη διασφάλιση της ποιότητας στην Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση και στη Διά Βίου Συμβουλευτική και η εναρμόνιση με τα οποία αποτέλεσε το βασικό μέλημα κατά τη δημιουργία του εθνικού πλαισίου, η διαμόρφωση του Πλαισίου για τη Διασφάλιση Ποιότητας στη ΔΒΜ έλαβε υπόψη δύο σημαντικά μοντέλα / εργαλεία ολικής ποιότητας το ευρωπαϊκό μοντέλο αριστείας EFQM και το εργαλείο διοίκησης ολικής ποιότητας στη δημόσια διοίκηση CAF, ειδικά δε το, εστιασμένο στην εκπαίδευση, CAF and Education. 13
Το Ελληνικό Πλαίσιο π 3 Το π 3 είναι ένα πλαίσιο αρχών για τη διασφάλιση της ποιότητας στη διά βίου μάθηση (συμπεριλαμβανομένης της διά βίου συμβουλευτικής) και παρέχει στους φορείς ένα εργαλείο για την αυτοαξιολόγηση και διαρκή βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών διά βίου μάθησης. Το π 3 απευθύνεται: σε όλους τους φορείς, που παρέχουν υπηρεσίες στο πεδίο της μη τυπικής εκπαίδευσης σε όλους τους φορείς, που παρέχουν υπηρεσίες πιστοποίησης προσόντων και σε όλους τους φορείς, που παρέχουν υπηρεσίες συμβουλευτικής και επαγγελματικού προσανατολισμού. 14
Εθνικό πλαίσιο για τη διασφάλιση ποιότητας στη διά βίου μάθηση π 3 περιλαμβάνει Το μοντέλο (Τι είναι και σε ποιούς απευθύνεται) ΤΟΝ ΟΔΗΓΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ (Προετοιμασία/διαδικασία αυτοαξιολόγησης) ΤΟΝ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟ ΑΠΟΔΟΣΗΣ ΣΗΜΑΤΟΣ (Πότε ένας φορέας μπορεί να λάβει το σήμα π 3 και πώς αποδεικνύεται η ικανοποίηση των προϋποθέσεων χορήγησης του σήματος π 3) 15
Σ τ ά δ ι α ε φ α ρ μ ο γ ή ς τ ο υ π 3 16
Το Πλαίσιο π 3 ορίζει 8 αρχές ποιότητας στη διά βίου μάθηση, που εφαρμόζονται από όλους τους φορείς του εθνικού δικτύου διά βίου μάθησης, βάσει του ρόλου, των αρμοδιοτήτων και του πεδίου δραστηριοποίησής τους, εστιάζει στα εξής χαρακτηριστικά της: 1. Ελκυστικότητα 2. Aποτελεσματικότητα 3. Σχετίζεται με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας 4. Υλοποιείται με κοινωνική υπευθυνότητα 5. Είναι αειφόρος και προάγει την κοινωνική συνοχή 6. Χρησιμοποιεί πόρους υψηλών προδιαγραφών 7. Προάγει τη δημιουργικότητα και την καινοτομία 8. Αξιοποιεί τη δικτύωση και τις συνεργασίες 17
Δείκτες για την παρακολούθηση της τήρησης των αρχών ποιότητας Η αποτελεσματική τήρηση των θεμελιωδών αρχών ποιότητας προϋποθέτει την αξιολόγηση του βαθμού ενσωμάτωσής τους στο σύστημα και τις λειτουργίες των φορέων, μέσω μετρήσιμων ποιοτικών και ποσοτικών δεικτών ποιότητας. EQAVET: Ανάγκη προσαρμογής στις απαιτήσεις της Ευρωπαϊκής Σύστασης 2009/C 155/01 για τη διασφάλιση της ποιότητας της ΕΕΚ μέσα και από την υιοθέτηση δέκα (10) προκαθορισμένων δεικτών ποιότητας. π 3 : Ανάγκη υιοθέτησης τουλάχιστον τεσσάρων (4) δεικτών ποιότητας ανά αρχή ποιότητας, για την αποτελεσματική παρακολούθηση της τήρησής τους. 18
Πρώτη αναθεωρημένη έκδοση του π 3 Οδηγός εφαρμογής του π 3 (2013) Κύκλος ποιότητας διαρκής βελτίωση του π 3 Αρχική έκδοση του π 3 (ολοκληρώθηκε, 7/2011) Πιλοτική εφαρμογή του π 3 (2012,2013) Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας Έρευνα μέσω ερωτηματολογίου 19
Εθνικό σημείο αναφοράς στο ευρωπαϊκό δίκτυο για τη διασφάλιση ποιότητας EQAVET ( Ν.4115/2013/ΕΟΠΠΕΠ) Ενημέρωση των ενδιαφερόμενων/εμπλεκόμενων προσώπων και φορέων για τις δραστηριότητες του Ευρωπαϊκού Δικτύου Διάδοση/ Διάχυση των Ευρωπαϊκών Πρακτικών στον τομέα της ποιότητας (προώθηση κατευθύνσεων που έχουν συμφωνηθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο) Πρωτοβουλίες για την διάδοση της Εθνικής Στρατηγικής και του πλαισίου αναφοράς για την Ποιότητα EQAVET Συμμετοχή στην ανάπτυξη της αρχικής έκδοσης του Εθνικού Πλαισίου για τη διασφάλιση ποιότητας π³ και των αναθεωρήσεων του σε συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς (ΥΠΑΙΘ και ΓΓΔΒΜ) Υλοποίηση των επιμέρους σημείων του στρατηγικού σχεδιασμού του Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π. για τη διασφάλιση ποιότητας / Διάκριση Αριστείας, σύμφωνα με το διεθνώς αναγνωρισμένο μοντέλο Αριστείας EFQM (The European Foundation of Quality Management).
Οι προκλήσεις σήμερα σε εθνικό επίπεδο : Η διαμόρφωση μιας «κουλτούρας ποιότητας» και συνεχούς βελτίωσης σε εθνικό/τοπικό επίπεδο και για όλους τους φορείς με τη χρήση ενός κοινού πλαισίου ποιότητας. Η βελτίωση της αποτελεσματικότητας των συστημάτων και των παρόχων κατάρτισης σε συνδυασμό με την προώθηση των υπόλοιπων ευρωπαϊκών εργαλείων (ECVET-EQF/NQF- EUROPASS-ESCO). Βελτίωση του γοήτρου και της ελκυστικότητας της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης στη χώρα μας. Πολιτικές κατάρτισης βάσει στοιχείων
Λεωφόρος Εθνικής Αντιστάσεως 41, 142 34 Νέα Ιωνία www.eoppep.gr σας ευχαριστώ για το ενδιαφέρον σας!