ΛΙΣΤΕΣ ΕΛΕΓΧΟΥ ΓΙΑ ΚΛΑ ΟΥΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ

HELLENIC REPUBLIC MINISTRY OF LABOUR & SOCIAL SECURITY GENERAL DIRECTORATE OF WORKING CONDITIONS AND HEALTH Centre for Occupational Health & Safety (K.Y.A.E.) ΛΙΣΤΕΣ ΕΛΕΓΧΟΥ ΓΙΑ ΚΛΑ ΟΥΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΚΛΑ ΟΙ ΣΥΝΕΡΓΕΙΩΝ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΩΝ - ΞΥΛΟΥΡΓΕΙΩΝ - ΟΙΚΟ ΟΜΩΝ

ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΥΓΙΕΙΝΗ ΣΤΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1. ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ - ΘΕΣΜΟΥΣ - ΟΜΕΣ 2. Ξ Υ Λ Ο Υ Ρ Γ Ε Ι Α 3. Σ Υ Ν Ε Ρ Γ Ε Ι Α Α Υ Τ Ο Κ Ι Ν Η Τ Ω Ν 4. ΟΙΚΟ ΟΜΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ-ΤΕΧΝΙΚΑ ΕΡΓΑ 5. Γ Ε Ν Ι Κ Ε Σ Ο Η Γ Ι Ε Σ

ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΥΓΙΕΙΝΗ ΣΤΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1. ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ - ΘΕΣΜΟΥΣ - ΟΜΕΣ Οι στόχοι αυτής της εργασίας καθώς επίσης και τα επιθηµητά αποτελέσµατα της είναι οι εξής: Πρώτα και κυριότερα να ενηµερωθεί ο κόσµος τον οποίον αφορούν αυτά τα θέµατα καλύτερα και σε µεγαλύτερο βάθος, όσο αυτό είναι δυνατόν σε τόσου µικρού µεγέθους εργασία, στο µεγάλο θέµα της προστασίας της υγείας και της ασφάλειας των εργαζοµένων καθώς επίσης και της βελτίωσης των συνθηκών εργασίας. εύτερον µε την ενηµέρωση αυτή να δηµιουργηθεί το κατάλληλο κλίµα, ώστε να γίνει ο καθένας µε τα ερωτήµατα που θα του δηµιουργηθούν χρησιµοποιώντας την εµπειρία του στους χώρους εργασίας του, οι κινητήριοι µοχλοί της προώθησης αυτών των θεµάτων. Από το 1985 και µετά στη χώρα µας έχουν ψηφισθεί νοµοθετικά διατάγµατα, τα περισσότερα από τα οποία για την εναρµόνιση της σχετικής νοµοθεσίας µας µε οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που θεσµοθετούν και υποστηρίζουν νέες δοµές οργάνωσης των επιχειρήσεων για την προώθηση των εν λόγω θεµάτων. Οι νέες αυτές δοµές στοχεύουν στην δραστηριοποίηση των εργαζοµένων στα θέµατα υγιεινής και ασφάλειας, µε την σύσταση στις επιχειρήσεις των Επιτροπών Υγιεινής και Ασφάλειας της Εργασίας (ΕΥΑΕ), που σε συνεργασία µε τους Τεχνικούς Ασφαλείας και τον Γιατρό Εργασίας της κάθε επιχείρησης αναλαµβάνουν ενεργό ρόλο στην παρακολούθηση των θεµάτων του εργασιακού περιβάλλοντος και των συνθηκών εργασίας. Με τον τρόπο αυτό η προώθηση των εν λόγω θεµάτων γίνεται απο τους ίδιους τους εργαζόµενους στους χώρους εργασίας τους, και η επιχείρηση υποχρεούται πλέον να τους ενηµερώνει αλλά και να τους υποστηρίζει επιστηµονικά και όχι µόνο, για τους πιθανούς κινδύνους που αυτοί θα αντιµετωπίσουν κατά την διάρκεια της εργασίας τους, και για τους τρόπους αντιµετώπισης τους, καθώς επίσης και για τους τρόπους µείωσης του αριθµού αλλά και της σοβαρότητας των ατυχηµάτων. Οι τρόποι αυτοί κατατάσσονται στους της προστασίας των µηχανηµάτων (επέµβαση στην πηγή παραγωγής των κινδύνων), στους της δηµιουργίας καθωρισµένων και ασφαλέστερων διαδικασιών εργασίας, στους της αναγκαίας χρήσης των ατοµικών µέσων προστασίας απο φυσικούς και χηµικούς ή άλλους παράγοντες, στους της αυτοµατοποίησης των εργασιών συντήρησης κλπ. Η ανάγκη για βελτίωση των συνθηκών εργασίας αλλά και της προστασίας της ασφάλειας και της υγείας των εργαζοµένων, ξεκίνησε απο το κράτος µε νοµοθεσίες απο την αρχή του αιώνα µας και συγκεκριµµένα απο το 1911 (Νόµος ΓΠΛ '), µε τον οποίο και ετίθετο απο το κράτος η ανάγκη αυτή. Η επόµενη βασική Νοµοθετική Εργασία έγινε το 1934, µε το Π. 34 του 1934, ιάταγµα πολύ προωθηµένο για την εποχή του, που ισχύει ακόµη και σήµερα, και που καλύπτει ένα ευρύτατο πλέγµα θεµάτων που έχουν σχέση µε τις επιχειρήσεις και την ασφάλεια και την υγιεινή. 'Εκτοτε έγιναν διάφοροι νόµοι και ιατάγµατα για τα ως άνω θέµατα, κυριώτερα των οποίων ήταν τα ιατάγµατα για τις φορητές σκάλες, τις εργασίες συγκολλήσεων, τις πρέσσες, τα συνεργεία αυτοκινήτων, τα ξυλουργεία, τους συσσωρευτές µολύβδου, τα τυπογραφεία, τις οικοδοµές, την σήµανση των χώρων εργασίας κλπ. Το επόµενο βασικό όµως Νοµοθετικό βήµα ήταν το Προεδρικό

ιάταγµα 1568/85, που έκανε µια σηµαντικώτατη αλλαγή-προσθήκη στο υπάρχον Νοµοθετικό πλαίσιο. Με το Π. 1568/85 καθοριζόταν πλέον ότι η παρακολούθηση και προώθηση των θεµάτων υγιεινής και ασφάλειας, ξέφευγε απο την απλή αστυνόµευση και έδινε βάρος στην πρόληψη απο την ίδια την επιχείρηση και τους εργαζοµένους της των επαγγελµατικών κινδύνων, βάζοντας τους σε συνεργασία παρά σε αντιπαράθεση, και δίνοντας µεγάλες αρµοδιότητες και στους εργαζόµενους για την κοινή αντιµετώπιση των κινδύνων αυτών µαζί µε τα αρµόδια όργανα της επιχείρησης και µε τις επιστηµονικές συµβουλές των Τεχνικών Ασφάλειας και των Γιατρών Εργασίας, που για πρώτη φορά νοµοθετικά σαν θεσµοί εφαρµόζονταν υποχρεωτικά στις επιχειρήσεις. Στο πρώτο στάδιο, οι θεσµοί αυτοί ίσχυσαν για τις µεγάλες άρα και εύρωστες επιχειρήσεις µε προσωπικό πάνω απο 150 άτοµα. Επίσης µε τον 1568/85 καθορίζονταν υποχρεώσεις των εργοδοτών να πληροφορούν τους εργαζόµενους τους για τους πιθανούς κινδύνους κατά τη διάρκεια της εργασίας τους, καθώς επίσης και να τους βοηθούν στις ενέργειες που θα προβαίνουν για την διερεύνηση νέων πιθανών κινδύνων καθώς και τρόπων βελτίωσης των συνθηκών εργασίας τους. 'Αλλη υποχρέωση που απορρέει απο τον Ν1568/85, είναι αυτή των κατασκευαστών και εισαγωγέων µηχανηµάτων και χηµικών ουσιών, που πρέπει τώρα να βεβαιώνονται, αποκτώντας έτσι και ευθύνες, ότι τα προς διάθεση εµπορεύµατα τους είναι σύµφωνα µε τις κείµενες ιατάξεις και πληρούν τους κανονισµούς ασφάλειας και να πληροφορούν γραπτά για τα τυχόντα επικίνδυνα χαρακτηριστικά αυτών, ενώ ταυτόχρονα θα πρέπει να ενηµερώνονται και να µελετούν µε την πρόοδο της Τεχνολογίας, τρόπους για την βελτίωσή τους. Επίσης µε τον Ν1568/85 εισήχθη η ανάγκη ελέγχου των παραγόντων στους οποίους εκτίθονται οι εργαζόµενοι κατά την διάρκεια της εργασίας τους, είτε αυτοί είναι χηµικοί (επικίνδυνες χηµικές ουσίες), είτε φυσικοί (θερµοκρασία,θόρυβος κλπ), είτε ακόµη και βιολογικοί. 'Ετσι οι µεν προµηθευτές χηµικών ουσιών θα πρέπει να επισηµαίνουν τα προϊόντα τους µε τους πιθανούς κινδύνους (π.χ. έκκρηξης, ανάφλεξης, βλάβης στην υγεία µε την εισπνοή τους ή την επαφή τους), οι δε εργοδότες θα πρέπει να µετρούν τους παράγοντες στο περιβάλλον των χώρων εργασίας, αλλά και θα πρέπει να στέλνουν σε τακτά χρονικά διαστήµατα τους εργαζόµενους για ειδικές ή άλλες ιατρικές εξετάσεις. Μάλιστα µε το νόµο αυτό υποχρεούνται οι επιχειρήσεις να διατηρούν ατοµικούς ιατρικούς φακέλλους για τους εργαζόµενους, µε παρακολούθηση της πορείας της υγείας τους, ακόµη δε και να αλλάζουν θέση εργασίας σε περιπτώσεις εργαζοµένων που η υγεία τους έχει επιδεινωθεί απο την εργασία που µέχρι τότε έκαναν. Τέλος πριν την πρόσληψη και απασχόληση οποιουδήποτε εργαζόµενου ή την αλλαγή θέσης εργασίας του, πρέπει να βεβαιώνονται απο ιατρικό έλεγχο ότι µπορεί αυτός ο συγκεκριµµένος εργαζόµενος να απασχοληθεί στην εργασία για την οποία προορίζεται. Ο Ν1568/85 θέτει και προυποθέσεις προδιαγραφών για τις κτιριολογικές απαιτήσεις των χώρων εργασίας των επιχειρήσεων, τους χώρους υγιεινής, ενδιαίτησης, παροχής πρώτων βοηθειών, τις συνθήκες αερισµού, θερµοκρασίας, φωτισµού, των διαδρόµων κυκλοφορίας και των θέσεων εργασίας, καθώς επίσης και τον έλεγχο και την συντήρηση του εργασιακού περιβάλλοντος. Θέτει επίσης την ανάγκη ύπαρξης όπου αυτό χρειάζεται, σχεδίου διάσωσης και διαφυγής, µε οδούς διάσωσης και εξόδους κινδύνου.

Τέλος ορίζει και το θεσµικό πλαίσιο οργάνωσης των ενεργειών για την βελτίωση των συνθηκών εργασίας, συνιστώντας σε εθνικό και νοµαρχιακό-τοπικό επίπεδο επιτροπές µε στελέχωση και δικαίωµα έκφρασης γνώµης και ψήφου απο όλα σχεδόν τα εµπλεκόµενα µέρη, δηλαδή τους εργοδότες και τους εργαζόµενους, την πολιτεία, τους επιστηµονικούς φορείς, την Τοπική Αυτοδιοίκηση και άλλους. Με το θεσµικό πλαίσιο που θέτει ο νόµος, όπου υπάρχει κοινή συµµετοχή και απόφαση όλων των εµπλεκοµένων µερών, είναι πλέον ευθύνη όλων να βοηθήσουµε στην βελτίωση των συνθηκών εργασίας, καθένας µε το µερίδιο και τις δυνατότητές του, αφού θα έχουµε όλοι κατανοήσει την ανάγκη αυτή, καθώς επίσης και την ανάγκη της µείωσης των εργατικών ατυχηµάτων που τόση ωδύνη και κόστος προκαλούν σε όλη την κοινωνία. Βάσει του Ν1568/85, βγήκαν και βγαίνουν πολλά Προεδρικά ιατάγµατα που ασχολούνται µε εξειδικευµένα αντικείµενα, όπως ο µόλυβδος και ο αµίαντος, οι χηµικοί παράγοντες µε όρια συγκέντρωσης τους, οι εργασίες στις Ναυπηγοεπισκευαστικές ζώνες, ο θόρυβος, οι µεικτές επιτοπές ελέγχου σε οικοδοµές και πλοία που επισκευάζονται, προσόντα των Τεχνικών ασφάλειας και των γιατρών εργασίας κλπ. Παράλληλα έγιναν και γίνονται σεµινάρια και οµιλίες σε Τεχνικούς ασφαλείας και γιατρούς εργασίας καθώς επίσης και σε εργαζόµενους που συµµετέχουν στις Επιτροπές Υγιεινής και Ασφάλειας, που εκλέγονται άµεσα και µε συµµετοχή τουλάχιστον του µισού προσωπικού. Τέλος αυτή την στιγµή βρίσκεται υπό µελέτη και συντάσσεται ένα νέο σχέδιο νόµου σε αντικατάσταση και συµπλήρωση του Ν1568/85, µε πολύ προωθηµένες ιατάξεις για πλήρη εναρµόνιση µε την Νοµοθεσία της Ευρωπαϊκής Κοινότητας (Ε.Ο.Κ), που µέχρι το τέλος του χρόνου θα προχωρήσει για ψήφιση απο το Ελληνικό Κοινοβούλιο. Με αυτά τα λόγια τελειώνει η παρουσίαση του υπάρχοντος Νοµοθετικού Πλαισίου για την Υγιεινή και την ασφάλεια των εργαζοµένων, που κατά την γνώµη µου είναι σχετικά πλήρες και µε διατάξεις που άπτονται των περισσοτέρων θεµάτων ικανοποιητικά. Ας εµβαθύνουµε τώρα στην φιλοσοφία που διέπει τους κανόνες γιά την ασφάλεια και την υγιεινή των χώρων εργασίας. Κατ'αρχήν ας εξετάσουµε την ασφάλεια. Αυτή έχει να κάνει: 1) Με τον παράγοντα του µηχανικού εξοπλισµού ( Μηχανές κατεργασίας, πρέσσες, κυλίνδρους, εξειδικευµένες µηχανές για διάφορες εργασίες, εργαλεία χειρός, συσκευές συγκολλήσεων, φούρνους και κλιβάνους κλπ). Απο αυτόν απαιτούµε: α} Να µην προσφέρει επικίνδυνα σηµεία για ατυχήµατα. β} Να προσφέρει καλή συνεργασία µε τον χειριστή του. γ} Να συντηρείται τακτικά απο ειδικευµένο προσωπικό. δ} Να µην του αφαιρούνται οι µηχανισµοί ασφαλείας. ε} Να ελέγχεται και καθαρίζεται τακτικά και γενικά να βρίσκεται σε άριστη κατά το δυνατό κατάσταση. 2) Με τον παράγοντα υποδοµή και εγκαταστάσεις-εξοπλισµός. α} Οι κτιριολογικές εγκαταστάσεις να βρίσκονται σε πολύ κατάσταση. β} Οι ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις να βρίσκονται σε άριστη κατάσταση, να έχουν µηχανισµούς ασφαλείας για διαρροές και βραχυκυκλώµατα, και η γείωση να είναι σωστή. γ} Ο εξοπλισµός πυρασφάλειας να είναι σε άριστη κατάσταση, να ελέγχεται τακτικά, να υπάρχουν οµάδες πυρασφάλειας που να κάνουν τακτικά δοκιµές και εκπαίδευση. δ} Ο εξοπλισµός πρώτων βοηθειών να είναι σε λειτουργική κατάσταση, µε όλα τα απαραίτητα, και σε θέση πολύ κοντινή. ε} Να υπάρχουν εκπαιδευµένες οµάδες παροχής πρώτων βοηθειών

στ} Να υπάρχει σωστή και ενεργός εποπτεία. ζ} Να υπάρχουν χώροι εστίασης και ενδιαίτησης, καθώς επίσης και υγιεινής σε πολύ καλή κατάσταση. η} Ο φωτισµός και ο αερισµός των χώρων εργασίας να είναι ικανοποιητικοί και σε καλή κατάσταση. θ} Οι επικίνδυνες ουσίες να αποµακρύνονται απο τους χώρους εργασίας ή να συλλαµβάνονται απο τοπικούς απορροφητήρες στο σηµείο εκποµπής τους. ι} Οι διάδροµοι να είναι καθαροί απο εµπόδια και φαρδείς. ια} Οι θέσεις των µηχανών να έχουν ικανοποιητική απόσταση µεταξύ τους. ιβ} Να µην υπάρχουν στά δάπεδα εργασίας εµπόδια ή υγρά ή ακόµη και λακκούβες, αλλά τα δάπεδα να καθαρίζονται συχνά. ιγ} Να υπάρχει οπτική και ηχητική επαφή µεταξύ των εργαζοµένων στην ίδια µηχανή. ιδ} Να υπάρχουν εγκαταστάσεις µεταφοράς ηχητικών προειδοποιητικών σηµάτων κινδύνου. ιε} Να υπάρχει σωστή σήµανση των χώρων εργασίας για τις διόδους διαφυγής, τις εξόδους κινδύνου, τους κινδύνους που υπάρχουν στον κάθε χώρο καθώς και των αναγκαίων ατοµικών προστατευτικών µέσων που πρέπει να χρησιµοποιούνται. 3) Με τον παράγοντα ασφαλείς και καθωρισµένες διαδικασίες εργασιών. α} Να µην επεµβαίνει σε καµµία περίπτωση κανείς στις µηχανές, όταν αυτές βρίσκονται σε λειτουργία. β} Να ακολουθούνται πάντα διαδικασίες εργασίας ασφαλείς και προκαθορισµένες µετά απο µελέτες. γ} Οι εργασίες καθαρισµού και συντήρησης να είναι προληπτικές και αυτοµατοποιηµένες βάσει προγράµµατος. δ} Να µην αφαιρούνται ποτέ και για κανένα λόγο οι µηχανισµοί ασφάλειας και προστασίας των µηχανών. Μετά απο την οποιαδήποτε συντήρηση των µηχανών να είναι προκαθορισµένο ποιός θα ξανατοποθετήσει αυτούς τους µηχανισµούς και οπωσδήποτε πριν την έναρξη λειτουργίας της µηχανής. ε} Οι εργαζόµενοι να συµµετέχουν ενεργά στις περιπτώσεις παρατήρησης πηγής κινδύνου, βάσει προκαθωρισµένων διαδικασιών, που θα τους δίνουν αυτή την δυνατότητα. στ} Να υπάρχουν διαδικασίες σωστής και ενεργούς εποπτείας. ζ} Να είναι ενηµερωµένοι οι εργαζόµενοι για τους πιθανούς κινδύνους. η} Σε περιπτώσεις ισχυρών υποψιών για παρουσία σηµαντικών κινδύνων πρόκλησης εργατικών ατυχηµάτων, να µην υπάρχουν τεράστιες αναστολές για την άµεση διακοπή των εργασιών. θ} Να λαµβάνονται όλα τα απαραίτητα µέτρα προστασίας ακόµη και για εργασίες βραχυχρόνιες. ι} Σε κάθε εργασία να έχουν προµελετηθεί οι πιθανοί κίνδυνοι που αυτή περικλείει. ια} Να ελέγχεται τακτικά η υγεία των εργαζοµένων, για την πρόληψη επαγγελµατικών ασθενειών. ιβ} Οι θέσεις εργασίας να έχουν σωστή εργονοµία. ιγ} Τα ατοµικά µέσα προστασίας να είναι προσαρµοσµένα σε κάθε εργαζόµενο, και να διατηρούνται σε καλή κατάσταση. ιδ} Να µην υπάρχουν περιπτώσεις εργασιών που η µία µπορεί να προκαλέσει ατύχηµα στους εργαζόµενους στην άλλη. ιε} Σε σπάνιες περιπτώσεις σηµαντικής αύξησης των φυσικών παραγόντων, να αυξάνεται ο χρόνος των διαλειµµάτων. και γενικά να υπάρχουν διαδικασίες που να διευκολύνουν την βελτίωση των συνθηκών ασφάλειας και υγιεινής των εργαζοµένων, όπως π.χ. η συνεχής και τακτική εκπαίδευση

ενηµέρωση του προσωπικού και η ενεργοποίησή του για την επισήµανση των κινδύνων το ταχύτερο δυνατό.

2. Ξ Υ Λ Ο Υ Ρ Γ Ε Ι Α Τα βασικά σηµεία που πρέπει να ελέγχονται και προσέχονται στις ξυλουργικές εργασίες, που οπωσδήποτε µαζί µε τις οικοδοµικές είναι απο τις πιό επικίνδυνες, είναι τα εξής και στα οποία πρέπει να δίνουµε ιδιαίτερη σηµασία: 1) Τα κοπτικά ή λειαντικά εξαρτήµατα των µηχανών κατεργασίας. 2) Τους ιµάντες µεταφοράς κίνησης. 3) Την αναρρόφηση των παραγοµένων ροκανιδιών. 4) Τον κίνδυνο πρόκλησης πυρκαγιάς. 5) Τις επικίνδυνες ουσίες των διαλυτών που χρησιµοποιούνται στη βαφή των επίπλων και ξύλων. 6) Τα ατοµικά µέσα προστασίας που πρέπει να χρησιµοποιούνται. 7) Τον εξοπλισµό παροχής πρώτων βοηθειών. 8) Την χρήση προωθητικών µηχανισµών για την τροφοδοσία των ξύλων στις ξυλουργικές µηχανές. 9) Οι χειριστές των ξυλουργικών µηχανηµάτων πρέπει να είναι εξειδικευµένα άτοµα ενήλικα και σχετικά έµπειρα. 10) Κάθε µηχανή πρέπει να έχει ασφαλείς µηχανισµούς εκκίνησης και πέδησης, εύκολα προσιτής απο την θέση του χειριστή. 11) Σε κάθε ξυλουργική µηχανή πρέπει να υπάρχουν και να χρησιµοποιούνται τα κατάλληλα απαραίτητα προφυλακτικά µέσα. 12) Να καλύπτονται οι πολύ θερµές επιφάνειες στους χώρους εργασίας. 13) Επίσης να υπάρχει και η κατάλληλη προστασία για την περίπτωση θραύσης του κοπτικού οργάνου. 14) Να προσέχει ο εργαζόµενος κατά τον χειρισµό των µηχανών το αριστερό του κυρίως χέρι που βοηθάει στην προώθηση των ξύλων.

3. Σ Υ Ν Ε Ρ Γ Ε Ι Α Α Υ Τ Ο Κ Ι Ν Η Τ Ω Ν Τα βασικά σηµεία που πρέπει να ελέγχονται και στα οποία πρέπει να δίνουµε ιδιαίτερη σηµασία στις εργασίες σε συνεργεία αυτοκινήτων είναι τα εξής: 1) Τον εξοπλισµό αντιµετώπισης κινδύνου πυρκαγιάς. 2) Τις εργασίες ηλεκτροσυγκολλήσεων. 3) Τα εργαλεία χειρός. 4) Τις ηλεκτρικές εγκαταστάσεις (πίνακες-καλώδια κλπ) 5) Τα ατοµικά µέσα προστασίας που πρέπει να χρησιµοποιούνται. 6) Τις εργασίες βαφής αυτοκινήτων. 7) Τους χρησιµοποιούµενους διαλύτες. 8) Τις κτιριολογικές εγκαταστάσεις. 9) Τις επικίνδυνες απόβλητες ουσίες. 10) Τα τυχόντα χρησιµοποιούµενα κοπτικά εργαλεία. 11) Τον αερισµό του χώρου. 12) Τις µπαλαντέζες που πρέπει να είναι 42Volts. 13) Τους ανυψωτικούς µηχανισµούς. 14) Τους ηλεκτρικούς συσσωρευτές (µπαταρίες). 15) Τον πεπιεσµένο αέρα, µε τον οποίο δεν πρέπει να καθαρίζονται τα ρούχα των εργαζοµένων. 16) Τους χώρους υγιεινής και ενδιαίτησης. 17) Το κουτί πρώτων βοηθειών. Συνολικά πρέπει να τηρούνται τα κάτωθι, µε βάση τη νοµοθεσία: A. Toixoι- οροφές: 1) Τά αυτοκινητοστάσια να είναι χωρισµένα απο κάθε κατοικηµένο χώρο ή διαµέρσµα µε ισχυρούς τοίχους από άφλεκτο ή ισχυρό θερµάντοχο υλικό. Οι διαχωριστικοί τοίχοι πρέπει να καλύπτουν µέχρι την οροφή και να είναι επιχρισµένοι µε αδιαπότιστα υλικά σε ύψος 1,50 µ. τουλάχιστον από το δάπεδο. 2) Τυχόν υπάρχοντα γραφεία, συνεργεία επισκευών (όπου ενδέχεται να διατηρούνται εστίες πυρός, φλόγες ή σπινθήρες), πλυντήρια, χρωµατιστήρια κλπ, να είναι χωρισµένα από το κυρίως αυτοκινητοστάσιο µε κατάλληλους τοίχους από άφλεκτο υλικό. 3) Κατ' εξαίρεση επιτρέπεται ο διαχωρισµός στοιχειωδών εργαστηρίων (εφαρµοστηρίων) εργαλειοδοτηρίων και αποθηκών όπου αποθηκεύονται µη εύφλεκτες ύλες µε µεταλλικά χωρίσµατα ή κιγκλιδώµατα. 4) Οι οροφές να είναι κατασκευασµένες από αφλέκτο υλικό, ειδικώτερα δε εφόσον από πάνω τους βρίσκονται κατοικηµένοι χώροι αποθήκες ή εργαστήρια πάσης φύσεως, οι οροφές να είναι ισχυρής κατασκευής και από άφλεκτο ή ισχυρό θερµάντοχο υλικό. 5) Τυχόν υπάρχοντα στην οροφή υαλοστάσια να είναι κατασκευασµένα από υαλοπίνακες ωπλισµένους µε συρµατόπλεγµα ή να έχουν διάταξη αποτελεσµατικώς αποκλείουσα τη πτώση τεµαχίων υαλοπινάκων στο δάπεδο σε περίπτωση θραύσης τους. Β. Τα δαπεδα: Πρέπει να είναι: 1) Οµαλά αντιολισθηρά χωρίς ρωγµές ή ανοικτούς αρµούς, αδιαπότιστα, κατασκευασµένα από άφλεκτο υλικό µη καταστρεφόµενο εύκολα από πετρελαιοειδή και τη κινήση των αυτοκινήτων. 2) Να έχουν κατάλληλη διάταξη και κλίση ώστε να µη λιµνάζουν ύδατα χρήσεως ή βροχής.

3) Τα ανοίγµατα, οι οχετοί, οι αύλακες, τα φρεάτια επίσκεψης, οι τάφροι επιθεώρησης κλπ. να είναι συνεχώς κεκαλυµµένα µε στερεο και αµετακίνητο κάλυµµα πλήρες ή ραβδωτό, ώστε να αποκλείεται η εντός αυτού πτώση ή πρόσκρουση ή γενικώς πρόκληση του ατυχήµατος. Ειδικά σε περίπτωση ραβδωτών καλυµµάτων τα διάκενα τους να µην είναι µεγαλύτερα των δύο εκατοστών του µέτρου, ώστε να αποκλείεται απόλυτα η δίοδος ή ενσφήνωση ανθρωπίνου πέλµατος. Στην ειδική περίπτωση όπου τα ανοίγµατα αυτά δε µπορεί να καλυφθούν ή παραµένουν προσωρινά ανοικτά, να προστατεύονται αντίστοιχα µε σταθερά αµετακίνητα ισχυρά κιγκλιδώµατα ύψους ενός µέτρου µε παρυφή πλάτους τουλάχιστον 0,05 µέτρα. 4) Ειδικά τα δάπεδα των χώρων πλύσης αυτοκινήτων, να είναι κατά 3-4 εκ. χαµηλότερα των λοιπών δαπέδων και µε παρυφές κεκλιµένες, ώστε να µη δηµιουργούνται σκαλοπάτια εµποδίζοντας τη κίνηση των αυτοκινήτων ή την κυκλοφορία ατόµων. 5) Στα πολυόροφα αυτοκινητοστάσια τα δάπεδα των διαφόρων ορόφων και των κεκλιµένων επιπέδων ανάβασης αυτοκινήτων να είναι ισχυρής κατασκευής από άφλεκτο υλικό και κατά τα ελεύθερα άκρα τους να προστατεύονται µε στέρεα µεταλλικά κιγκλιδώµατα ή στοιχεία ισχυρής επίσης κατασκευής και ύψους 1 µ. ώστε να αποκλείεται αποτελεσµατικά η εξαιτίας αυτών πτώση ατόµων ή αντικειµένων. Γ. Χωροι υπο την σταθµην του δαπεδου: 1) Απαγορεύεται καταρχή η ύπαρξη υπόγειων χώρων σε αυτοκινητοστάσια, πλην των χώρων αποθηκεύσης υγρών καυσίµων γιά τα οποία όµως πρέπει να τηρούνται αυστηρά οι ισχύουσες διατάξεις περί αποθηκεύσης βενζίνης κλπ. Σαν υπόγειος χώρος νοείται και η ύπαρξη οιουδήποτε κενού υπό το δάπεδο του αυτοκινητοστασίου. 2) ύνανται να διατεθούν υπόγειοι χώροι γιά την εγκατάσταση ειδικών ανυψωτηρίων αυτοκινήτων, µε τη προϋπόθεση όµως ότι αυτοί θα είναι διαρκώς κλειστοί και θα έχουν επαρκή αερισµό και πλήρη αποχέτευση των τυχόν συρρεόντων σε αυτούς υδάτων. 3) Η κάθοδος τεχνιτών και εργατών στους υπόγειους χώρους γενικά πρέπει να γίνεται µε κάθε προσοχή µόνο σε περιπτώσεις απολύτου ανάγκης για συντήρηση ή επισκευή και αφού προηγούµενα εξασφαλισθεί απόλυτα επαρκής αερισµός (ανάλογα µε τις εκάστοτε συνθήκες αλλαγή του αέρα των χώρων τουλάχιστον 60 έως 100 φορές την ώρα µε εγκαταστάση τεχνικού αερισµού κατά το χρόνο της εργασίας των τεχνιτών ή εργατών σε αυτούς) και κατάλληλος ασφαλής φωτισµός. 4) Προκειµένου περί τάφρων υπό το δάπεδο, γιά την από κάτω επιθεώρηση και καθαρισµό αυτοκινήτων, οι τάφροι κατά τον χρόνον της µη χρησιµοποιήσής τους, να είναι κεκαλυµµένες µε στέρεο αµετάθετο κάλυµµα ή να τοποθετείται γύρω τους ασφαλές προστατευτικό κιγκλίδωµα ύψους ενός µέτρου προς αποφυγή πτώσεων εντός αυτών. 5) Οι είσοδοι των τάφρων τούτων να είναι πάντοτε προφυλαγµέναι δια στηθαίου ύψους 10 εκατοστών τουλάχιστον και να είναι διευθετηµέναι κατά τρόπον επιτρέποντα την ανά πάσαν στιγµήν ελευθέραν είσοδον και έξοδον των εργατών, οιονδήποτε και αν είναι το µήκος του άνωθεν της τάφρου τοποθετηµένου αυτοκινήτου, αι δε κλίµακες καθόδου εις αυτάς να είναι οµαλαί, αντιολισθηραί και να καθαρίζωνται τακτικώς. 6) Οι πυθµένες των τάφρων να καθαρίζωνται τακτικώς από τα ορυκτέλαια και πάσαν άλλην λιπαντικήν ουσίαν. 7) Απαγορεύεται απολύτως: α) Η εντός των τάφρων έκχυσις βενζίνης προς αποφυγήν πυρκαϊάς ή δηλητηριάσεως, εξ εισπνοής των ατµών αυτής.

β) Η εγκατάληψις εντός των τάφρων εργαλείων και λοιπών αντικειµένων. γ) Η πλύσις αυτοκινήτων ευρισκοµένων υπεράνω τάφρου επισκευής.

4. ΟΙΚΟ ΟΜΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ-ΤΕΧΝΙΚΑ ΕΡΓΑ 1) Οι φορητές σκάλες να µην είναι ελατωµµατικές, να τοποθετούνται σε σταθερή επίπεδη βάση, να στερεώνονται καλά στη βάση τους ή να τις κρατά κάποιος απο κάτω. Επίσης να µη µεταφέρετε µεγάλα φορτία όταν τις ανεβαίνετε και να έχουν σωστό µήκος και κλίση (1:4). 2) Στις εργασίες κατεδαφίσεων να λαµβάνεται υπόψη η αντοχή και ευστάθεια κάθε τµήµατος και ιδιαίτερα του δαπέδου, πρίν αρχίσουν οι εργασίες, ώστε να γίνονται οι αναγκαίες υποστηρίξεις. Επίσης να αφαιρούνται τα τµήµατα της κατασκευής που έχουν κίνδυνο πτώσης ή εκτίναξης και σπασίµατος. Τέλος να λαµβάνονται όλα τα απαραίτητα µέτρα προστασίας κατά την αποξήλωση τµηµάτων απο υλικά επικίνδυνα (αµίαντος κλπ). Γενικά η κατεδάφιση να γίνεται απο πάνω προς τα κάτω και να χχρησιµοποιούνται όλα τα απαραίτητα µέσα ατοµικής προστασίας. 3) Η κατασκευή των σκαλωσιών να γίνεται απο ειδικευµένους τεχνίτες και σύµφωνα µε τις προδιαγραφές ασφαλείας, πριν δε την έναρξη των εργασιών να ελέγχονται απο τον επιβλέποντα µηχανικό. 4) Σε κάθε άνοιγµα στις σκαλωσιές να υπάρχουν στοιχεία χιαστί καθώς επίσης και διπλές κουπαστές στά σωστά ύψη (1µ. και 0.5µ.), ενώ να υπάρχει και σοβατεπί πλάτους 15 εκατοστών, για την προστασία των εργαζοµένων από πτώση. 5) Το δάπεδο της σκαλωσιάς να έχει ελάχιστο πλάτος 60 εκατοστών που θα αυξάνεται µε το φερόµενο βάρος. Οι σανίδες του δαπέδου να είναι στέρεα δεµένες µεταξύ τους µε κλάπες ή σιδεράκια το δε ξύλο του δαπέδου να είναι υγιές χωρίς ρόζους. 6) Η σκαλωσιά να δένεται µε την οικοδοµή στέρεα. 7) Η βάση της σκαλωσιάς να στηρίζεται στο έδαφος στέρεα. 8) Να µην χρησιµοποιούνται καβαλέττα στους εξώστες. 9) Οι προσβάσεις στις σκαλωσιές να είναι ασφαλείς και καθαρές. 10) Γενικά να χρησιµοποιούνται όλα τα απαραίτητα ατοµικά µέσα προστασίας (κράνη, άρβυλα κλπ). 11) Γενικά να περιφράσσονται ή καλύπτονται όλα τα επικίνδυνα ανοίγµατα µε σταθερά προστατευτικά µέσα. (Στους φωταγωγούς, στα ανοίγµατα του ανελκυστήρα, στα φανάρια στις σκάλες, στα πέρατα των πλακών και των εξωστών κλπ) 12) Να λαµβάνονται µέτρα για την αποφυγή πτώσης αντικειµένων απο πάνω προς τα κάτω, ενώ ταυτόχρονα να αποφεύγεται η παράλληλη εργασία σε διαφορετικά ύψη. 13) Οι σκάλες και τα δάπεδα εργασίας να είναι καθαρά απο διάφορα υλικά ιδίως τα επικίνδυνα (πρόκες, καρφιά, µπάζα κλπ) 14) Να χρησιµοποιείται ζώνη ασφάλειας στις εργασίες σε ύψος στις άκρες των πλακών. 15) Το γερανάκι να στηρίζεται καλά µε µπουτέλια, αλλά και µε τα αντίστοιχου βάρους αντίβαρα. Τα αντίβαρα να µην αφαιρούνται για κανένα λόγο πρίν να αποσυναρµολογηθεί το γερανάκι. Επίσης να ελέγχεται το συρµατόσχοινό του και να καλύπτονται οι ιµάντες του. 15) Η πρόσβαση στην οικοδοµή να γίνεται µε ασφαλή τρόπο, οι δε κεκλιµένες διαβάσεις να έχουν µικρή κλίση µέχρι 1:2. 16) Τα χρησιµοποιούµενα εργαλεία χειρός να είναι καλά γειωµένα και να έχουν ρελαί ασφαλείας και µετασχηµατιστή 1:1. Επίσης να έχουν τα κατάλληλα προστατευτικά και οι εργαζόµενοι να χρησιµοποιούν τα κατάλληλα ατοµικά µέσα προστασίας (γάντια, γυαλιά, κράνη, άρβυλα κλπ). Τέλος όλα τα καλώδια και οι µπρίζες να είναι σε καλή κατάσταση. 17) Στις εργασίες συγκολλήσεων να χρησιµοποιούνται τα κατάλληλα γυαλιά ή µάσκες εργασίας µε απορροφητικό τζάµι, οι κατάλληλες στολές εργασίας (δερµάτινη ποδιά, γκέτες, δερµάτινα µακρυά γάντια κλπ). 18) Στις εργασίες εκσκαφών, να γίνονται οι κατάλληλες αντιστηρίξεις και να αποµονώνονται τα τυχόντα δίκτυα ΕΗ κλπ.

5. Γ Ε Ν Ι Κ Ε Σ Ο Η Γ Ι Ε Σ 1) Ουδεµία επέµβαση σε µηχανές όταν αυτές είναι σε λειτουργία. 2) Καθορισµός σαφών και ασφαλών διαδικασιών εργασίας. 3) Χρησιµοποίηση κατά το δυνατό µόνο αυτών των µελετηµένων διαδικασιών εργασίας. 4) Αυτοµατοποίηση των εργασιών συντήρησης. 5) Ενεργοποίηση του εργατικού δυναµικού ώστε αυτό να συµµετέχει στην προώθηση των θεµάτων υγιεινής και ασφάλειας. 6) Τοποθέτηση προφυλακτικών µέσων στα επικίνδυνα σηµεία των µηχανών, στους ιµάντες µεταφοράς κίνησης και τα επικίνδυνα σηµεία του κτιριολογικού περιβάλλοντος. 7) Σωστή εποπτεία και παρακολούθηση εργασιών, καθώς επίσης και ενηµερωµένη και ενδιαφερόµενη, γενικά δε ενεργητική. 8) Σε περίπτωση υποψίας παρουσίας ή διαρροής επικίνδυνων ουσιών χηµικών και βιολογικών παραγόντων, αυτές να µετρούνται ώστε να αντιµετωπισθούν κατάλληλα. 9) Περιορισµός των φυσικών παραγόντων του περιβάλλοντος (π.χ. θερµοκρασίας, θορύβου κλπ), ώστε να µην επιβαρύνουν αυτές την υγεία σωµατική ή ψυχική των εργαζοµένων. 10) Σε κάθε περίπτωση να µην αναβάλλεται η λήψη των αναγκαίων µέτρων για την ασφάλεια και την υγιεινή, έστω και για εργασίες µικρού χρονικού διαστήµατος. εν πρέπει ποτέ να συµβάλλουµε έστω και στο ελάχιστο στην αύξηση των κινδύνων εργατικού ατυχήµατος απο αµέλεια ή έλλειψη συνειδητοποίησης του κινδύνου. 11) Αν υπάρχει σηµαντικός κίνδυνος εργατικού ατυχήµατος σε µία εργασία, αυτή πρέπει να αναστέλλεται µέχρι αυτός ο κίνδυνος να διερευνηθεί ή αναιρεθεί. 12) Σε κάθε περίπτωση πριν την ανάληψη οποιασδήποτε εργασίας, να ελέγχονται οι πιθανοί κίνδυνοι, να καθορίζονται οι διαδικασίες ασφαλείας, και να χρησιµοποιούνται τα απαραίτητα και κατάλληλα ατοµικά µέσα προστασίας.