ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΜΕΝΟΙ Ή ΘΕΩΡΟΥΝΤΑΙ ΥΠΟΠΤΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ Α. Κουκουλιάτα Παθολογοανατόµος, MSc, Τµηµατάρχης Υγείας και Ασφάλειας στην Εργασία Τµήµα Τεχνικής και Υγειονοµικής Επιθεώρησης Εργασίας Καβάλας
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΣ ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΝΕΥΜΟΝΑ Η Αιτιολογία του καρκίνου του πνεύµονα µπορεί να επηρεαστεί, εκτός των άλλων αιτίων, και από τις συνθήκες εργασίας και τον τύπο του επαγγέλµατος. Η ηλικία κατά την πρώτη έκθεση σε επαγγελµατικούς καρκινογόνους παράγοντες µπορεί να ευνοήσει την πρόωρη εµφάνισή του.
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΣ ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΝΕΥΜΟΝΑ Δεν είναι επακριβώς γνωστό τι ποσοστό του συνόλου του καρκίνου του πνεύµονα οφείλεται σε επαγγελµατική έκθεση. Αυτό συµβαίνει, διότι οι πληροφορίες σχετικά µε την έκθεση των εργαζοµένων είναι ελλιπείς ή ανακριβείς.
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΣ ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΝΕΥΜΟΝΑ Ωστόσο, παρά τους περιορισµούς αυτούς, εκτιµάται ότι το 13 έως 29% των καρκίνων του πνεύµονα στους άνδρες και το 5% στις γυναίκες προκαλείται µετά από επαγγελµατική έκθεση σε χηµικούς παράγοντες. Ο πρωτοπαθής καρκίνος του πνεύµονα παρουσιάζει υψηλότερα ποσοστά θνησιµότητας µεταξύ των ανδρών και γυναικών, που εργάζονται χειρωνακτικά, συγκριτικά µε τους µη χειρωνακτικά εργαζοµένους άνδρες και γυναίκες.
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΥΨΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Ο Breslow Lester (1955) αναφέρει ότι επαγγέλµατα, όπως: οι συγκολλητές, ελασµατουργοί, χειριστές γερανογέφυρας, εργαζόµενοι στην βιοµηχανία µετάλλων, στην κατασκευή και στην συντήρηση, βαφείς, µάγειροι, εργαζόµενοι στην εξόρυξη ψευδαργύρου και χαλκού, µονταδόροι διαµορφωτές και µονταδόροι σωλήνων, τεχνίτες θερµικών εγκαταστάσεων, µηχανικοί πλοίων, πυροσβέστες, λιπαντές και καθαριστές συνδέονται µε αυξηµένο κίνδυνο καρκίνου του πνεύµονα. Τα συµπεράσµατα της µελέτης αυτής του 1955 επιβεβαιώθηκαν από τα αποτελέσµατα µελετών που ακολούθησαν µέχρι σήµερα.
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΥΨΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Η συντριπτική πλειοψηφία της επιστηµονικής βιβλιογραφίας, σχετικά µε τα επαγγέλµατα, που συνδέονται µε τον καρκίνο του πνεύµονα, περιλαµβάνει εκείνα για τα οποία προκύπτει έκθεση στον αµίαντο και ακολουθούν επαγγέλµατα, που ευθύνονται για την έκθεση σε άλλα καρκινογόνα του πνεύµονα, όπως: ραδόνιο, βαρέα µέταλλα, καυσαέρια κινητήρων ντίζελ, παθητικό κάπνισµα, διοξίνες, οργανικοί διαλύτες, ετεροκυκλικές αµίνες, σκόνη ξύλου, βενζόλιο κ.α.
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΜΕ ΥΨΗΛΗ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΑ ΕΚΘΕΣΗΣ ΣΤΟΝ ΑΜΙΑΝΤΟ Όσα εµπλέκονται στην ανακαίνιση και συντήρηση παλαιών κτιρίων, όπου είχε χρησιµοποιηθεί ο αµίαντος ως οικοδοµικό υλικό: οικοδόµοι, ταπετσιέρης, υδραυλικοί, µηχανικοί θέρµανσης, εφαρµοστές ταπήτων και άλλων υλικών πατωµάτων, ειδικός θερµοϋδραυλικών εγκαταστάσεων & συντηρητής κεντρικής θέρµανσης, ελαιοχρωµατιστές, τεχνίτες θέρµανσης- ψύξης και τοποθέτησης µόνωσης, σοβατζήδες, υδραυλικοί, ηλεκτρολόγοι, πρακτικοί µηχανικοί
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΜΕ ΥΨΗΛΗ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΑ ΕΚΘΕΣΗΣ ΣΤΟΝ ΑΜΙΑΝΤΟ τεχνίτες ελασµατουργοί µονταδόροι εργάτες ύδρευσης πυροσβέστες µηχανικοί στον τοµέα της αεροναυπηγικής µηχανικοί πολεµικών κατασκευών
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΜΕ ΥΨΗΛΗ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΑ ΕΚΘΕΣΗΣ ΣΤΟΝ ΑΜΙΑΝΤΟ εργαζόµενοι στη ναυπηγοεπισκευαστική βιοµηχανία, και στα διαλυτήρια των πλοίων, τεχνίτες αποσυναρµολόγησης ή διάλυσης πλοίων, πλωτών µέσων, µεταλλικών οχηµάτων Οι εργαζόµενοι στη ναυπηγική βιοµηχανία µπορεί να είναι εκτεθειµένοι επίσης στο διοξείδιο του πυριτίου και στο µονωτικό υλικό fiberglass,το οποίο έχει θεωρηθεί πιθανός καρκινογόνος παράγοντας για έκθεση περισσότερο από 20 χρόνια. ναυτικοί λιµενεργάτες και φορτοεκφορτωτές εργάτες αεροναυπηγικών εταιρειών
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΜΕ ΥΨΗΛΗ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ ΣΤΟΝ ΑΜΙΑΝΤΟ εργαζόµενοι στον κλάδο επισκευής και συντήρησης µεταφορικών µέσων, τεχνίτης συστήµατος πέδησης/ τεχνίτης επισκευής φρένων και φερµουΐτ αυτοκινήτων, τεχνίτες συµπλεκτών αυτοκινήτων εργαζόµενοι στα διυλιστήρια πετρελαίου (επιπλέον έκθεση σε κεραµικές ίνες, βενζόλιο,τολουόλιο)
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΜΕ ΥΨΗΛΗ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ ΣΤΟΝ ΑΜΙΑΝΤΟ εργαζόµενοι στα µεταλλεία (επιπλέον έκθεση σε ουράνιο, αρσενικό, χρώµιο, ραδόνιο) ανθρακωρύχοι και εργαζόµενοι σε µη µεταλλικά ορυχεία (επιπλέον έκθεση σε ραδόνιο, διοξείδιο πυριτίου, καύσιµα ντίζελ) εφαρµοστές σωληνώσεων (επιπλέον έκθεση σε βενζόλιο)
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΜΕ ΥΨΗΛΗ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ ΣΤΟΝ ΑΜΙΑΝΤΟ συγκολλητές (επιπλέον έκθεση σε αναθυµιάσεις συγκόλλησης: χρώµιο, διοξείδιο του πυριτίου, νικέλιο, κάδµιο, αρσενικό, βηρύλλιο) εργάτες στην οδική επίστρωση & στην ασφαλτόστρωση (επιπλέον έκθεση σε καυσαέρια ντίζελ, διοξείδιο του πυριτίου, λιθανθρακόπισσα- ένα µίγµα αρωµατικών πολυκυκλικών υδρογονανθράκων) αµµοβολιστές (επιπλέον έκθεση σε διοξείδιο του πυριτίου)
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΜΕ ΕΚΘΕΣΗ ΣΕ ΡΑΔΟΝΙΟ επεξεργασία δοµικών υλικών (επιπλέον έκθεση σε διοξείδιο του πυριτίου) λατόµοι (επιπλέον έκθεση σε διοξείδιο του πυριτίου) εργάτες µεταλλείων σιδήρου (επιπλέον έκθεση σε σκόνη, καυσαέρια ντίζελ)
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΜΕ ΕΚΘΕΣΗ ΣΕ ΒΑΡΕΑ ΜΕΤΑΛΛΑ εργάτες και τεχνίτες στην βιοµηχανία µετάλλων, όπως µεταλλουργοί, µεταλλωρύχοι, κατασκευή µεταλλικών προϊόντων-µηχανηµάτων: έκθεση σε αρσενικό, κάδµιο, νικέλιο, χρώµιο, και βηρύλλιο, πυρίτιο, αλουµίνιο
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΜΕ ΠΙΘΑΝΗ ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΑ ΚΑΥΣΑΕΡΙΑ ΚΙΝΗΤΗΡΩΝ ΝΤΙΖΕΛ Οι αναθυµιάσεις ντίζελ περιέχουν βενζόλιο, φορµαλδεΰδη και προϊόντα διάσπασης ραδόνιου επαγγελµατίες οδηγοί φορτηγών, περονοφόρων οχηµάτων και λεωφορείων, ταξί, µηχανοκίνητων οχηµάτων επισκευαστές οχηµάτων και εξοπλισµού αυτών: ηλεκτρολόγος µηχανικός οχηµάτων, συντηρητής εξοπλισµού, τεχνίτης συστήµατος πέδησης, συστηµάτων εξαγωγής καυσαερίων, εξαερωτήρωναναµικτήρων, φανοποιοί, βαφείς τροχονόµοι
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΜΕ ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΟΝ ΚΑΠΝΟ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ (ΠΑΘΗΤΙΚΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ) επαγγέλµατα παροχής υπηρεσιών εστίασης (εστιατόρια, ταβέρνες, µπαρ, καφενεία, καφετέριες), όπως µάγειροι, σερβιτόροι, µπάρµαν εργαζόµενοι στους χώρους διεξαγωγής τυχερών παιχνιδιών
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΜΕ ΕΚΘΕΣΗ ΣΕ ΦΥΤΟΦΑΡΜΑΚΑ ΠΟΥ ΘΕΩΡΟΥΝΤΑΙ ΥΠΟΠΤΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ Γεωργοί: έκθεση σε ορισµένα ζιζανιοκτόνα (π.χ. MCPA), εντοµοκτόνα (DDT, HCH, Toxaphen, αρσενικούχα εντοµοκτόνα, οργανοφωσφορικά καρβαµιδικά εντοµοκτόνα) και µυκητοκτόνα.
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΠΟΥ ΘΕΩΡΟΥΝΤΑΙ ΠΙΘΑΝΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ καπνεργάτες (σκόνη φύλλων καπνού) εργάτες επεξεργασίας δέρµατος (έκθεση σε άλατα του εξασθενούς χρωµίου, αρσενικού, σε οργανικούς διαλύτες, όπως βενζόλιο, τολουόλιο κ.α.) εργαζόµενοι στον κλάδο της τυπογραφίας: τυπογράφοι, λιθογράφοι στη βιοµηχανία εκτύπωσης: εκτυπωτές, βιβλιοδέτες, στοιχειοθέτες (βενζόλιο, βενζο (α) πυρένιο) χαράκτες (ανόργανες χρωστικές, ιδίως χρωστικές καδµίου, χρωµίου και χρωµικού ψευδαργύρου)
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΠΟΥ ΘΕΩΡΟΥΝΤΑΙ ΠΙΘΑΝΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ εργαζόµενοι σε βιοµηχανίες ξύλου συντήρησης ξύλου (έκθεση σε λιθανθρακόπισσα - κρεόσωτο - ΠΑΥ) επίπλων: πριονιστές, εργαζόµενοι στο φινίρισµα επίπλων, ξυλουργός τόρνου επιπλοποιός, λουστραδόροι και λακαριστές (έκθεση στη σκόνη ξύλου) Ψήστες (έκθεση στον καπνό του γκριλ, που περιέχει ετεροκυκλικές αµίνες)
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΜΕ ΕΚΘΕΣΗ ΣΕ ΔΙΟΞΙΝΕΣ ΚΑΙ ΦΟΥΡΑΝΙΑ εργαζόµενοι σε εγκαταστάσεις ανακύκλωσης µετάλλων αργιλίου, αλουµινίου, σιδήρου, µαγνησίου και ψευδαργύρου στην παραγωγή τσιµέντου (επιπλέον έκθεση στη σκόνη τσιµέντου) σε αποτεφρωτήρες αστικών απορριµµάτων σε χώρους υγειονοµικής ταφής
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΜΕ ΕΚΘΕΣΗ ΣΕ ΔΙΟΞΙΝΕΣ ΚΑΙ ΦΟΥΡΑΝΙΑ εργαζόµενοι σε βιοµηχανίες παραγωγής παρασιτοκτόνων ουσιών, πολυχλωριωµένων διφαινυλίων, βιοµηχανιών παραγωγής προϊόντων συντήρησης ξύλου εργάτες χαρτοβιοµηχανίας (επιπλέον έκθεση σε οργανοχλωρίδια και SO2)
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΠΟΥ ΘΕΩΡΟΥΝΤΑΙ ΠΙΘΑΝΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ Εργαζόµενοι στην παραγωγή και επεξεργασία προϊόντων νανοτεχνολογίας (ιδίως οι εργαζόµενοι σε βιοµηχανίες παραγωγής προϊόντων βασισµένων στους νανοσωλήνες άνθρακα), που χρησιµοποιούν νανοϋλικά σε εφαρµογές όπως η επικάλυψη, το κόψιµο ή η λείανση και σε εργασίες για τη συντήρηση συστηµάτων συλλογής σκόνης. Τα νανοσωµατίδια, σύµφωνα µε εκτιµήσεις, θα µπορούσε να γίνουν για την υγεία ο «αµίαντος» του 21ου αιώνα.
ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΥΨΗΛΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΚΑΙ ΚΑΠΝΙΣΜΑ Δεν είναι απόλυτα γνωστή η επιρροή που ασκείται στον κίνδυνο καρκίνου του πνεύµονα από τη διάρκεια επαγγελµατικής έκθεσης και την κοινή επίδραση της επαγγελµατικής έκθεσης µε τον καπνό του τσιγάρου. Εάν συνδυάζονται τα επαγγέλµατα κινδύνου µε την καπνιστική συνήθεια, τότε στην περίπτωση των βαρέων καπνιστών, µια διάρκεια εργασίας 20 ή περισσότερων ετών στα επαγγέλµατα υψηλού κινδύνου θα σήµαινε τριπλασιασµό της δυνατότητας ανάπτυξης καρκίνου του πνεύµονα.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ! Απαιτούνται περαιτέρω προσπάθειες για την ανάπτυξη ενός ενιαίου συστήµατος καταγραφής των επαγγελµατικών καρκίνων του πνεύµονα σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, προκειµένου να στοιχειοθετηθούν επακριβώς οι επαγγελµατικοί κλάδοι και τα κρούσµατα της νόσου, που αποδίδονται σ αυτούς, γιατί πρόκειται όντως όχι µόνο για ιατρικό, αλλά και για κοινωνικό θέµα.
Ο ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΣ ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΡΟΛΗΦΘΕΙ Η αναγνώριση της επαγγελµατικής έκθεσης µπορεί να βοηθήσει στον εντοπισµό των κινδύνων για το σύνολο του εργατικού δυναµικού ενός χώρου εργασίας και να οδηγήσει σε δράσεις και ενέργειες για µείωση της έκθεσης. Επιπλέον, επιτρέπει στα άτοµα, που πλήττονται από επαγγελµατικές ασθένειες, να ασκούν τα νόµιµα δικαιώµατά τους για αποζηµίωση.
προσοχ3$σας$- Σας$ευχαριστ, $για$την$