Μελζτη Εξοικονόμηςησ Ενζργειασ ςε μονοκατοικία ςτο Κζντρο Αθηνών Περιγραφή Το κτίριο αυτό βρίςκεται ςτο κζντρο τθσ Ακινασ και δροςίηεται μόνο με ανεμιςτιρεσ Εγκατάςταςθ Οικοςτζγθσ ςτθν οροφι ιδιόκτθτου ςπιτιοφ ςτο κζντρο τθσ πόλθσ. Διϊροφο ςπίτι των 120μ2 ανά όροφο με ζνα δϊμα ςτθν οροφι 25μ2 = ςυνολικά 265μ2. Το Σπίτι κατοικείται από τουσ ςθμερινοφσ του κατοίκουσ από 1θ Μαΐου 2007. Οι ςυςςωρευτζσ ενζργειασ ςτο κτίριο: Καυςτιρασ με Φυςικό Αζριο για τθ κζρμανςθ, Θερμοςίφωνο ςυνδεδεμζνο πρϊτα ςτον καυςτιρα, ζπειτα ςτο Ηλεκτρικό (ΔΕΗ), Ανεμιςτιρεσ οροφισ ςε κάκε δωμάτιο, μία μονάδα κλιματιςμοφ ςτο δϊμα, μία κουηίνα και άλλεσ οικιακζσ ςυςκευζσ. Εγκατάςταςθ τθσ Οικοςτζγθσ ςε όλο το διακζςιμο χϊρο οροφισ (80μ2), τον Οκτϊβριο του 2008. Θερμική ςυμπεριφορά του κτιρίου Περίπου 50% τθσ μεταφοράσ κερμότθτασ γίνεται από τθν οροφι Η οικία που μελετάται κατοικικθκε τον Μάιο του 2007 από πολυμελι οικογζνεια απαιτϊντασ τθ χριςθ όλου του διακζςιμου χϊρου. Οι νζοι κάτοικοι, για λόγουσ περιβαλλοντικοφσ, επζλεξαν να εγκαταςτιςουν ανεμιςτιρεσ οροφισ αντί για κλιματιςμό ςτα υπνοδωμάτια που βρίςκονται ςτον όροφο κάτω από τθν ταράτςα. Το μόνο κλιματιςτικό ςτο ςπίτι βρίςκεται ςτο δϊμα που είναι πιο εκτεκειμζνο ςτισ καιρικζσ ςυνκικεσ. Οι κάτοικοι είχαν τθν πρόκεςθ να χρθςιμοποιιςουν το δϊμα ςαν γραφείο. Ωςτόςο, ιταν πολφ ηεςτό το καλοκαίρι και κρφο Κοραή μζςω 18, τθσ Κηφισιά, ςτζγθσ 145 61, Αθήνα Τηλ: +30 212 1001304, Κινητό: +30 693 651 5500, Email: vanyaveras@gmail.com, Ιστοσελίδα: www.vveco.eu Page 1
το χειμϊνα ακόμα και με τον κλιματιςμό οπότε αυτι θ προβλεπόμενθ χριςθ εγκαταλείφκθκε. Χαρακτθριςτικά, λζει θ μια κάτοικοσ του ςπιτιοφ: «Ήκελα να χρθςιμοποιιςω το δϊμα ςαν γραφείο μου, αλλά είχε τόςο αφόρθτθ ηζςτθ που ακόμα και με τον κλιματιςμό ιταν αδφνατο να εργαςτϊ εκεί. Ακόμθ και τισ θλιόλουςτεσ μζρεσ του φκινοπϊρου ιταν δυςάρεςτα. Το αποτζλεςμα ιταν ότι το πρϊτο ζτοσ κατοίκθςθσ του ςπιτιοφ εγκαταλείψαμε εντελϊσ τθ χριςθ του Εξικονόμηση 726 Ετισίως δϊματοσ και τθσ ταράτςασ.» Μεταξφ Μαΐου 2007 και Οκτωβρίου 2008, θ κατανάλωςθ ενζργειασ κατά τθ διάρκεια του χειμϊνα και του καλοκαιριοφ ιταν εξαιρετικά υψθλι. Δαπάνεσ κζρμανςθσ για μόνο το χειμϊνα του 2007-2008 ιταν 1449.13, με ανάλογθ εκπομπι CO 2 των 5.48 τόνων. Τα καλοκαίρια του 2007 και του 2008, κακϊσ το ςπίτι δεν είχε κλιματιςμό, οι εγκατεςτθμζνοι ανεμιςτιρεσ οροφισ ςυχνά δεν ιταν αποτελεςματικοί για τθν ψφξθ τθσ ατμόςφαιρασ. Με κερμοκραςίεσ που κατά τθν εκτίμθςθ του ιδιοκτιτθ κυμαίνονταν μεταξφ 35 ζωσ 45 βακμοφσ Κελςίου, απλά ανάδευαν τον αζρα. Ωσ αποτζλεςμα, οι ιδιοκτιτεσ αποφάςιςαν να εξαντλιςουν κάκε διακζςιμθ μζκοδο κερμομόνωςθσ πριν τθν πλιρθ χριςθ κλιματιςτικϊν ςτο ςπίτι, και ζτςι πλθροφορικθκαν για τισ πράςινεσ ςτζγεσ και τισ δυνατότθτζσ τουσ. Μετά από κάποια μελζτθ των διακζςιμων ςυςτθμάτων, αποφάςιςαν να επιλζξουν τθν Οικοςτζγθ. Η επιλογι τουσ ιταν αποτζλεςμα εκτεταμζνθσ ζρευνασ τθσ ςυγκεκριμζνθσ αυτισ τεχνικισ και τθν αποδεδειγμζνθ τθσ υλοποίθςθ, τθν πολφ χαμθλι ανάγκθ ποτίςματοσ, τθ μθ αναγκαιότθτα μεγάλθσ ςυντιρθςθσ και κυρίωσ ότι είχε μελετθκεί κυρίωσ για τισ ιδιότθτεσ κερμομόνωςθσ. Για τουσ ςυγκεκριμζνουσ ιδιοκτιτεσ, τα διακοςμθτικά χαρακτθριςτικά μιασ τζτοιασ λφςθσ είχαν αρχικά μικρότερθ ςθμαςία από τθν βελτίωςθ των ςυνκθκϊν διαβίωςθσ. Εφαρμογή Η επιφάνεια τθσ ςτζγθσ είναι 80μ2 (δεν περιλαμβάνονται τα 25μ2 του δϊματοσ.) Τον Οκτϊβριο του 2008, ζνα ςφςτθμα Οικοςτζγθσ εγκαταςτάκθκε ςε όλθ τθν οροφι. 1 οσ Χειμώνασ 1 2007-08 (χωρίσ Οικοςτζγη): Κατά τθ διάρκεια του πρϊτου χειμϊνα(οκτ 2007 με Απρ 2008), το ςπίτι ιταν ενοχλθτικά ηεςτό το καλοκαίρι και κρφο το χειμϊνα. 2 οσ Χειμώνασ 2008-09 (με Οικοςτζγη): Οκτωβρίου 2008, εγκατάςταςη τησ Οικοςτζγησ. Μείωση 2 τόννων CO2 ΕΤΙΣΙΩΣ Τον πρϊτο χειμϊνα μετά τθν εγκατάςταςθ τθσ Οικοςτζγθσ, το ςπίτι ιταν πιο ηεςτό από το προθγοφμενο ζτοσ ενϊ θ κατανάλωςθ φυςικοφ αερίου για τθν κζρμανςθ είχε μειωκεί. Το δε καλοκαίρι, οι κάτοικοι του ςπιτιοφ ζνιωςαν μεγάλθ διαφορά και ςτθν ηζςτθ. Σφμφωνα με δικι τουσ περιγραφι: «θ διαφορά το καλοκαίρι ιταν δραματικι. Πριν από τθν Οικοςτζγθ, δεν μποροφςαμε να κοιμθκοφμε το βράδυ. Οι 1 Ο χειμϊνασ λαμβάνεται ωσ περίοδοσ από τον Οκτϊβριο μζχρι τον Απρίλιο για τουσ ςκοποφσ αυτισ τθσ μελζτθσ. Δεδομζνου ότι δεν υπάρχει κλιματιςμόσ, καμία μείωςθ τθσ κατανάλωςθσ για τθν ψφξθ δεν μπορεί να μετρθκεί. Οι μειϊςεισ που παρουςιάηονται εδϊ προκφπτουν μόνο από μια μειωμζνθ ανάγκθ να κερμάνουν. Ιστοσελίδα: www.vveco.eu Page 2
ανεμιςτιρεσ μασ ζριχναν πίςω το ηεςτό αζρα τθσ θμζρασ. Το καλοκαίρι του 2009 με τθν πράςινθ ταράτςα, δεν μποροφςαμε να πιςτζψουμε τθν διαφορά...» «... Από τότε, το δϊμα ζγινε το πιο δθμοφιλζσ δωμάτιο του ςπιτιοφ και αποφαςίςαμε να μεταφζρουμε το ζνα υπνοδωμάτιο εκεί, γιατί μετατράπθκε ςτο πιο ιςυχο δωμάτιο του ςπιτιοφ (θ Οικοςτζγθ ζχει και θχομονωτικζσ ιδιότθτεσ!), το πιο δροςερό το καλοκαίρι, και με ζναν όμορφο κιπο! Ο κλιματιςμόσ ςπάνια χρθςιμοποιείται, κυρίωσ μζρεσ με καφςωνα». 3οσ Χειμώνασ (2009-10): Το δεφτερο χειμϊνα τθσ Οικοςτζγθσ οι κάτοικοι αποφάςιςαν να ςυνδζςουν το ηεςτό νερό τουσ με τον καυςτιρα. Παρά το πρόςκετο φορτίο και τον κρφο χειμϊνα, ο λογαριαςμόσ κζρμανςθσ μειϊκθκε περαιτζρω. Table 1: Reduction in natural gas consumption Ετήςιεσ μειώςεισ 2007-2010 Διαφορά ςε m3 φυςικό αζριο (m3) Μειωμζνοι Ρίποι ςε kg CO 2 Μειωμζνεσ Δαπάνεσ ςε ςφγκριςη ( ) Μειωμζνεσ Δαπάνεσ (%) 1 οσ με 2 οσ Χειμϊνασ (2007/ 08 με Oct 2008/09) Οικοςτζγθ τοποκετθμζνθ Οκτ '08 2 οσ με 3 οσ Χειμϊνασ (2008/09 με 2009/10) 1 οσ με 3 οσ Χειμώνασ (2007/08 με 2009/10) 302 635 312 21 525 1104 265 23 827 1739 577 40 Ο χειμϊνασ του 2007 ιταν κρφοσ, με τισ χιονοπτϊςεισ ςτα βόρεια προάςτια τθσ Ακινασ και μια μζςθ κερμοκραςία 10 C από τον Οκτϊβριο μζχρι τισ Απριλίου 2008. Ο επόμενοσ χειμϊνασ ιταν ιπιοσ, με τισ μζςεσ κερμοκραςίεσ 15 C και λίγων χιονοπτϊςεων ςτα μεγάλα υψόμετρα εκτιμϊντασ ότι από τισ 9 Οκτωβρίου ζωσ τισ 10 Απριλίου, ο μζςοσ όροσ ιταν άλλθ μια φορά χαμθλόσ για τθν Ελλάδα, περίπου ςε 11 C με τισ πολφ υψθλζσ βροχοπτϊςεισ. Η ςφγκριςη των ετών 2007/8 και 2009/10 όπου η χειμερινή θερμοκραςία ήταν παρόμοια εκεί ήταν μια μείωςη 40% τησ κατανάλωςησ αερίου - που μπορεί να αποδοθεί με βεβαιότητα ςτην Οικοςτζγθ. Ιστοσελίδα: www.vveco.eu Page 3
Fig. 1: Μειώςεισ των δαπανών και εκπομπι άνκρακα από τθ φυςικι χριςθ αερίου Ο Eνςωματωμζνοσ άνθρακασ τησ Οικοςτζγησ: Νερό: Η μεγαλφτερθ δυνατι χωρθτικότθτα νεροφ μιασ Οικοςτζγθσ είναι 5 λίτρα/μ2/χρόνο αν υποκζςουμε ότι οι ιδιοκτιτεσ επικυμοφν να τθν ποτίηουν όςο επιτρζπεται. Για τθν ςυγκεκριμζνθ οικοςτζγθ 80μ2, είναι 400 λίτρα το χρόνο. Η ςυγκεκριμζνθ Οικοςτζγθ ποτίςτθκε 5 λίτρα το τετραγωνικό μζτρο για τουσ πρϊτουσ 17 μινεσ, που αντιςτοιχεί ςε 0,51 kg CO 2 ςυνολικά από το πότιςμα. Μετά τουσ 17 μινεσ, αποδείχκθκε πωσ αυτό το επίπεδο άρδευςθσ ιταν υπερβολικό για τθν ανάπτυξθ των ςυγκεκριμζνων φυτϊν και προςζλκυε ηιηάνια. Αυτό το ςυμπζραςμα τουσ οδιγθςε να ςταματιςουν το πότιςμα τον Ιοφνιο του 2010, και ςαν αποτζλεςμα είδαν τα φυτά να αναπτφςςονται καλφτερα. Η πιο ςθμαντικζσ περίοδοι ποτίςματοσ μιασ Οικοςτζγθσ είναι κατά τθ διάρκεια των πρϊτων 6 εβδομάδων μετά τθν εγκατάςταςθ και από 3 μινεσ για κάκε ζνα από τα πρϊτα δφο καλοκαίρια. Άρα θ κατανάλωςθ νεροφ για 80μ2 δεν χρειάηεται να είναι πάνω από 0,005kg (ςτα 3lt/m2) CO2 κατά τθ διάρκεια τθσ ηωισ τθσ. τεγάνωςη: Η ςτεγάνωςθ των 80μ2 με αςφαλτικι μεμβράνθ αποτελεί άλλα 538 kg ενςωματωμζνου CO 2. Λαμβάνοντασ αυτά τα δφο ςτοιχεία τθσ Οικοςτζγθσ υπόψθ, ο ενςωματωμζνοσ άνκρακασ αυτοφ του μονωτικοφ ςυςτιματοσ είναι: 538,51 kg CO 2 (0,51 τόννοι CO 2 ). Ιστοσελίδα: www.vveco.eu Page 4
υμπζραςματα: Η Οικοςτζγθ εξοικονόμθςε ιδθ 726 από τθ μειωμζνθ κατανάλωςθ ενζργειασ τον δεφτερο χρόνο. Αυτι είναι μια μείωςθ που κα ςυνεχιςτεί ετθςίωσ. Μια Οικοςτζγθ βοθκάει να μειωκεί θ εςωτερικι κερμοκραςία ενόσ κτιρίου το καλοκαίρι και δθμιουργεί ζνα πιο ευχάριςτο εςωτερικό περιβάλλον. Λαμβάνοντασ υπόψθ το πλιρεσ πότιςμα για ζνα ζτοσ και το ςτρϊμα ςτεγανοποίθςθσ, ο ενςωματωμζνοσ άνκρακασ μιασ Οικοςτζγθσ είναι 538.51 kg CO2. Κατά τθ διάρκεια του πρϊτου ζτουσ, αυτι θ Οικοςτζγθ απζφυγε 635kg CO2 από το φυςικό αζριο μόνο. Κατά τθ διάρκεια τθσ περιόδου που μελετικθκε, υποκζτοντασ ότι ο πρϊτοσ χρόνοσ είναι ζνα μζςο ζτοσ από τθν άποψθ τθσ κερμοκραςίασ, αυτι θ Οικοςτζγθ απζφυγε τθν εκπομπι ςτθν ατμόςφαιρα των 2.58 τόνων CO2 ςυνολικά. Για κάκε επόμενο ζτοσ, θ Οικοςτζγθ κα ςυνεχίςει να αποφεφγει τουλάχιςτον 1.95 τόνουσ CO2 το χρόνο, το οποίο αντιπροςωπεφει μια μειωμζνθ εκπομπι για τθν Ελλάδα και μια μειωμζνθ απαίτθςθ ςτον ενεργειακό εφοδιαςμό τθσ χϊρασ. Με ςκοπό τον υπολογιςμό, εάν το ςτρογγυλζψουμε ςτουσ 2 τόνουσ CO2 που αποφεφγονται το χρόνο, μόνο του αυτό το ςπίτι κα ζχει αποφφγει τισ εκπομπζσ 20 τόνων CO2 μζχρι το 2020, το ζτοσ ςτο οποίο θ Ελλάδα πρζπει να αποδείξει μειϊςεισ 12% ςε ςχζςθ με το 1990 ωσ τμιμα τθσ υποχρζωςισ τθσ προσ τθν ΕΕ και ωσ υπογράφουςα το πρωτόκολλο του Κιότο. Δεδομζνου ότι αυτό είναι ζνα από τα λίγα ςπίτια ςτθν Ακινα χωρίσ κλιματιςμό, θ ικανότθτα ενεργειακισ μείωςθσ τθσ Οικοςτζγθσ δεν είναι εντελϊσ αντιπροςωπευτικι τθσ πλειοψθφίασ των ςπιτιϊν ςτθν Ακινα, όπου θ χρθματικι εξοικονόμθςθ από λιγότερθ κατανάλωςθ θλεκτρικοφ κακϊσ και μειωμζνεσ εκπομπζσ διοξειδίου του άνκρακα λόγω καλφτερθσ ψφξθσ και κζρμανςθσ, κα ιταν αιςκθτά μεγαλφτερθ. Κατά προςζγγιςθ, μποροφμε να υποκζςουμε τα ζξθσ ςυμπεράςματα για τισ δυνατότθτεσ μείωςθσ διοξειδίου του άνκρακα: o Εάν μια κατοικία ζχει 2 μονάδεσ κλιματιςμοφ των 1kW οι οποίεσ λειτουργοφν 8 ϊρεσ θμερθςίωσ για 3 μινεσ το χρόνο, θ θλεκτρικι ενζργεια που καταναλϊνεται αντιςτοιχεί περίπου ςε 1.2 τόνουσ κατανάλωςθσ CO2 το χρόνο. o Με τθν μειωμζνθ κζρμανςθ, αυτό ανζρχεται ςε μείωςθ 3.15 τόνων CO2 το χρόνο. o Δεδομζνου ότι αυτόσ ο αρικμόσ είναι μια υπόκεςθ, δεν κα προςτεκεί ςτα ςυμπεράςματα αλλά κα αποτελζςει το αντικείμενο περαιτζρω μελζτθσ. o Εντοφτοισ, μποροφμε να υποκζςουμε ότι ςφμφωνα με το παραπάνω μοντζλο εξοικονόμθςθσ, οι εκπομπζσ CO2 που κα μποροφςαν να αποφευχκοφν μζχρι το 2020 είναι 31.5 τόνοι το λιγότερο από κάκε κτίριο. Προςτίκενται και 11.5 τόνοι που αποφεφγονται με τθν αφαίρεςθ τθσ ανάγκθσ για κλιματιςμό. Ιστοσελίδα: www.vveco.eu Page 5
Από αυτήν την μελζτη, μποροφμε να βγάλουμε το ςυμπζραςμα πωσ μια Οικοςτζγη ςτο δεφτερο ζτοσ τησ (ςε μία ςτζγη που ζχει καλυφθεί ολόκληρη με το ςφςτημα), προςφζρει 24,4 κιλά λιγότερεσ εκπομπζσ CO 2, ανά τετραγωνικό μζτρο, ανά ζτοσ. Περαιτζρω εξελίξεισ τθσ Οικοςτζγθσ ςτο τζλοσ του δεφτερου και τρίτου ζτουσ κα μελετθκοφν και κα δθμοςιοποιθκοφν. Μέχρι το 2020, αυτά τα 80μ2 Οικοστέγης θα έχουν εξοικονομήσει 20 τόνοι CO 2 Αυτή η μελζτη ζχει αναθεωρηθεί από τον Benjamin Gill, Msc, MIEMA, C.Env. Ιστοσελίδα: www.vveco.eu Page 6
Παράρτημα Ι. Υποθζςεισ 1. Οι λογαριαςμοί θλεκτρικισ ενζργειασ υπολογίηονται από τον μετρθτι, βάςει τθσ προθγοφμενθσ περιόδου κατανάλωςθσ θλεκτρικισ ενζργειασ και διορκϊνονται τθν επόμενθ περίοδο. ΙΙ. Αποταμίευςη που επιτυγχάνεται πζραν των ενεργειακών οφελημάτων που πραγματοποιοφνται μζςω μιασ Οικοςτζγησ Ωσ αποτζλεςμα τθσ αυξανόμενθσ χριςθσ τθσ κατοικίασ, θ κατανάλωςθ θλεκτρικισ ενζργειασ αυξικθκε από το Μάιο 2007 ζωσ το Σεπτζμβριο 2009. Όταν ο κερμοςίφωνασ ςυνδζκθκε με το φυςικό αζριο το φκινόπωρο του 2009, αυτό πζτυχε μια πρόςκετθ μείωςθ του ενεργειακοφ κόςτουσ ςτθν οικογζνεια τθσ τάξθσ των 149.41 (845.6 kg λιγότερο CO2). Fig. 2: Εξζλιξθ των εκπομπών από τθν κατανάλωςθ θλεκτρικισ ενζργειασ από το 2007 ωσ το 2010 ΙΙΙ. Aναφορζσ: 1. Δαπάνεσ φυςικοφ αερίου και θλεκτρικισ ενζργειασ 2. Yπολογιςμόσ για τα kg CO2/ KWH (από DEFRA: το βρετανικό τμιμα για το περιβάλλον) 3. DEFRA : υπολογιςμοί για το CO2 κλ ανά μονάδα άλλων ςτοιχείων τθσ μελζτθσ. Ιστοσελίδα: www.vveco.eu Page 7