Πολίτες στην Ευρώπη 1 Πολίτες στην Ευρώπη
2
Πολίτες στην Ευρώπη 3 Πολίτες στην Ευρώπη Επιµέλεια: Steven G. Ellis, Guðmundur Hálfdanarson και Ann Katherine Isaacs
4 ΣΕΙΡΑ: ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ 3 ΙΕΥΘΥΝΣΗ: ΙΑΚΩΒΟΣ ΜΙΧΑΗΛΙ ΗΣ Ðñþôç Ýêäïóç, åêäüóåéò ÅÐÉÊÅÍÔÑÏ Á.Å. Èåóóáëïíßêç, 2010 Áðáãïñåýåôáé ç áíáäçìïóßåõóç Þ áíáðáñáãùãþ ôïõ ðáñüíôïò Ýñãïõ óôï óýíïëü ôïõ Þ ôìçìüôùí ôïõ ìå ïðïéïíäþðïôå ôñüðï, êáèþò êáé ç ìåôüöñáóç Þ äéáóêåõþ ôïõ Þ åêìåôüëëåõóþ ôïõ ìå ïðïéïíäþðïôå ôñüðï áíáðáñáãùãþò Ýñãïõ ëüãïõ Þ ôý íçò, óýìöùíá ìå ôéò äéáôüîåéò ôïõ í. 2121/1993 êáé ôçò Äéåèíïýò Óýìâáóçò ÂÝñíçò-Ðáñéóéïý, ðïõ êõñþèçêå ìå ôïí í. 100/1975. Åðßóçò áðáãïñåýåôáé ç áíáðáñáãùãþ ôçò óôïé åéïèåóßáò, óåëéäïðïßçóçò, åîùöýëëïõ êáé ãåíéêüôåñá ôçò üëçò áéóèçôéêþò åìöüíéóçò ôïõ âéâëßïõ, ìå öùôïôõðéêýò, çëåêôñïíéêýò Þ ïðïéåóäþðïôå Üëëåò ìåèüäïõò, óýìöùíá ìå ôï Üñèñï 51 ôïõ í. 2121/1993. Αυτός ο τόµος εκδόθηκε µε την υποστήριξη της Γενικής ιεύθυνσης Έρευνας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, από το Έκτο Πρόγραµµα Πλαίσιο του ικτύου Αριστείας CLIOHRES.net υπό τη σύµβαση CIT3-CT-2005-006164. Ο τόµος αποτελεί αποκλειστική ευθύνη του δικτύου και των συγγραφέων η Ευρωπαϊκή Κοινότητα δεν µπορεί να θεωρηθεί υπεύθυνη για το περιεχόµενό του ή για οποιαδήποτε χρήση του. Τίτλος Πρωτοτύπου: Citizenship in Historical Perspective edited by Steven G. Ellis, Guðmundur Hálfdanarson and Ann Katherine Isaacs Edizioni Plus, Università di Pisa, 2006 ãéá ôçí åëëçíéêþ ãëþóóá: åêäüóåéò ÅÐÉÊÅÍÔÑÏ, 2010 Επιµέλεια ελληνικής έκδοσης: ήµητρα Ασηµακοπούλου Επιµέλεια ελληνικής µετάφρασης: Χαράλαµπος Μηνασίδης Μετάφραση: Παρασκευή Αράπογλου Σελιδοποίηση: Αθηνά Ντάβα Φιλολογική επιµέλεια: Ελένη Κοτσυφού Åêäüóåéò ÅÐÉÊÅÍÔÑÏ Á.Å. ÁèÞíá: ÊéÜöáò 5 - ÔÊ 10678 ôçë.: 210 3811077 Fax: 210 3811086 Èåóóáëïíßêç: Êáìâïõíßùí 9 - ÔÊ 54621 ôçë.: 2310 256146 Fax: 2310 256148 www.epikentro.gr e-mail: epikentro@epikentro.gr ISBN: 978-960-458-210-5
Πολίτες στην Ευρώπη 5 Πρόλογος Ann Katherine Isaacs, Guðmundur Hάlfdanarson 9 Εισαγωγή Steven G. Ellis, Guðmundur Hάlfdanarson, Ann Katherine Isaacs 17 ΚΡΑΤΗ, ΘΕΣΜΟΙ, ΝΟΜΟΘΕΣΙΕΣ Ιδιότητα του Πολίτη και Ιστορία: Ιστοριογραφικές Προσεγγίσεις στην Ιδιότητα του Πολίτη Florencia Peyrou 39 ΕΞΟΥΣΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ Ιδιότητα του Πολίτη στην Αρχαία Ελλάδα Αθήνα και Σπάρτη: Όροι και Πηγές Ifigenija Radulović 77 ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΚΑΙ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ Θρησκεία και Ιδιότητα του Πολίτη από το Παλαιό Καθεστώς έως τη Γαλλική Επανάσταση Elena Brambilla, Joaquim Carvalho 93 ΕΡΓΑΣΙΑ, ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΦΥΛΟ, ΚΟΙΝΩΝΙΑ Ιδιότητα του Πολίτη και Ιστορία Berteke Waaldijk 135 Πολλαπλές ιαδροµές για την Ιδιότητα του Πολίτη. Η Θεωρία του T.H. Marshall και η Ελληνική Περίπτωση Αντώνης Λιάκος 141
6 «Το πιο Ακλόνητο ικαίωµα του Ανθρώπου»: Γυναίκες και Οικονοµική Ιδιότητα του Πολίτη Gro Hagemann 151 ΣΥΝΟΡΑ ΚΑΙ ΤΑΥΤΟΤΗΤΕΣ Η Ιδιότητα του Πολίτη στο Αγγλικό Κράτος κατά την Περίοδο της Αναγέννησης Steven G. Ellis 173 Η Ιδιότητα του Πολίτη στα Μεσαιωνικά Ιωάννινα Brendan Osswald 191 Η Ιδιότητα του Πολίτη στις Μεσαιωνικές και Πρώιµες Νεωτερικές Ιταλικές Πόλεις Anna Maria Pult Quaglia 207 Από Υπήκοοι, Πολίτες: Οι Ρουµάνοι στη Μπουκοβίνα (1775-1914) Ştefan Purici 219 Ιδιότητα του Πολίτη, Αφοσίωση και Εθνική Ταυτότητα στην Αυστροουγγαρία: Η Ρουµανική Περίπτωση (1848-1918) Crina Capota, Vasile Vese 237 Ιδιότητα του Πολίτη και Εθνική Ταυτότητα στη Γαλλία από τη Γαλλική Επανάσταση έως σήµερα Jean-François Berdah 261 Η Συγκρότηση της Ιδιότητας του Πολίτη στην Ελλάδα (19 ος αιώνας) Ιάκωβος. Μιχαηλίδης 283 Η Αντίληψη της Καλής Ιδιότητας του Πολίτη (1848-1918): Οι Τσέχοι στην Αυστροουγγαρία από την Άποψη των Τσέχων Jaroslav Ira, Veronika Sušová, Martina Krocová 295
Πολίτες στην Ευρώπη 7 Η Ιδιότητα του Πολίτη στη Γαλικία στα τέλη του 19 ου και στις αρχές του 20 ού αιώνα. Παιχνίδι Τακτικής; Barbara Klich-Kluczewska, Ewelina Szpak 323 ΕΥΡΩΠΗ ΚΑΙ ΥΠΟΛΟΙΠΟΣ ΚΟΣΜΟΣ Ο Μύχιος Σκοπός της Ιδιότητας του Πολίτη. Η Αφρικανική Ιδιότητα του Πολίτη ενώπιον του Σύγχρονου Έθνους-Κράτους Geert Castryck 335 Ένα Θέµα σε Εκκρεµότητα: Η Νοτιοαφρικανική Αποικιακή Πολιτική της Ιδιότητας του Πολίτη Donal P. McCracken 359 Ιστοριογραφικοί Στοχασµοί περί Ιδιότητας του Πολίτη: Η Ισπανική Περίπτωση Maria Jesús Cava Mesa 375 Η Έννοια της Ιδιότητας του Πολίτη και οι Ούγγροι Μετανάστες στις Ηνωµένες Πολιτείες κατά τη δεκαετία του 1850: Μία Μελέτη Περίπτωσης István Kornél Vida 397 Ι ΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ ΚΑΙ ΜΕΙΟΝΟΤΗΤΕΣ Απόκτηση Ιδιότητας του Πολίτη και Μετανάστευση κατά τον 16 ο και στις αρχές του 17 ου αιώνα στην Αγγλία Raingard Esser 415 Από τα Μιλλέτ στις Μειονότητες στην Οθωµανική Αυτοκρατορία του 19 ου αιώνα: Ένας Αµφιλεγόµενος Εκσυγχρονισµός ηµήτριος Σταµατόπουλος 441
8 Η Μεγαλύτερη Χαρά για Μένα είναι να Σε Αποκαλώ Βούλγαρο Ivan Ilchev 473 Η Γέννηση ενός Κράτους: Η ηµιουργία της Εσθονικής Ιδιότητας του Πολίτη (1918-1922) Helen Rohtmets 495 Η Ουγγρική Μειονότητα στην Τσεχοσλοβακία µετά από τον Β Παγκόσµιο Πόλεµο Csaba Lévai 519 Η Ισλαµική Θρησκευτική ιδασκαλία στη Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία (1979-1999): Κατασκευάζοντας µία Γερµανική Μουσουλµανική Ταυτότητα ανάµεσα στην Αυθεντικότητα και την Ευθύνη Margrete Søvik 537 Οι Επιπτώσεις της ιάλυσης της Γιουγκοσλαβίας στα ικαιώµατα των Μειονοτήτων: η Ιταλική Μειονότητα στη Μετα-Γιουγκοσλαβική Σλοβενία και Κροατία Matjaž Klemenčič 563 Μια ιοικητική Πράξη Εθνοτικής ιάκρισης Smiljana Gartner 587 Σηµειώσεις για τους Συνεργάτες 617