6ο Pharma & Health Conference, 2η Στρογγυλή Τράπεζα (Φάρμακο), Πέμπτη 15 Οκτωβρίου 2015, Divani Caravel. Νίκος Πολύζος, Καθηγητής ΔΠΘ, Κατανάλωση και αξία φαρμάκων ΕΟΠΥΥ και ΕΣΥ: αξιολόγηση αποτελεσμάτων στο σύνολο, ανά κατηγορία φαρμάκων, ειδικότητες γιατρών ή νοσοκομεία, περιφέρεια, και περαιτέρω προτάσεις (παρουσίαση)
Pharmaceutical Expenditure of Social Security Funds 6.00 2.5% 5.00 4.00 3.00 2.00 EUR bn % of GDP 1.5% 1.3% 2.87 2.43 +22% 3.51 1.7% +15% 4.04 1.8% +12% 4.53 1.9% +12% 5.09 2.2% -17% 4.25 1.9% -24% 3.22 1.5% 2.0% 1.5% 1.0% 1.00 +18% 0.5% 0.00 0.0% 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010* 2011* Source: OECD Economic Surveys: Greece, AUG 2011 / General Secretariat of Insurance Funds and Pharmaceutical Department of Naval Insurance Fund
Πολιτικές Ελέγχου Φαρμάκων 2011-14 Σημεία Εφαρμογής Ασφάλιση Υγείας Έλεγχος Συνταγών και Κατανάλωσης Έλεγχος Δαπανών Πολιτικές Εφαρμογής 1. ΕΟΠΥΥ 2. Ηλεκτρ. Συνταγογράφηση 1. Θετική Λίστα (μείωση) 2. Αρνητική Λίστα (αύξηση) 3. Μηνιαία όρια ανά γιατρό 4. Δραστική ουσία / έλεγχος 5. Θεραπευτικά Πρωτόκολλα 1. Μειώσεις Τιμών - Ασφαλ. Τιμή 2. Μείωση κέρδους φαρμακείων 3. Claw back - Rebate
Αποτελέσματα 2009-14 2009 2014 Κατά κεφαλή (Ελλάδα) Κατά κεφαλή (ΕΕ) Προβλήματα 5,1 δισ. (εξωνοσοκομειακά) 2,3 (εξωνοσοκομειακά) 455 Ε (2009) 340 Ε (2009) 1. Σύνθεση Πολιτικών 2. Συνταγογράφηση 1,2 (νοσοκομειακά) 0,6 (νοσοκομειακά) 200 Ε (2014) -60% 285 Ε (2014) -20% 1. Θεσμοί-Φορείς 2. Γιατροί, κ.ά.
Έργο: «Αξιολόγηση Στοιχείων και Διαμόρφωση Πλαισίου Διαχείρισης Φαρμάκων στο ΕΣΥ και τον ΕΟΠΥΥ» Ερευνητικό-Επιστημονικό Επιστημονικό Έργο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης Επιστημονικά Υπεύθυνος: Ν. Πολύζος, Καθηγητής Επιστημονικοί Συνεργάτες: Χρ. Ζηλίδης, Α. Καστανιώτη, Γ. Μαυριδόγλου, Χ. Καρανίκας, Στ. Καρακόλιας, Γ. Παπαδοπούλου, Α. Παπαδόπουλος, Χ. Κακαράς. Υποψήφια Διδάκτορας: Ε. Δαλακάκη
Η φαρμακευτική δαπάνη είναι υποσύνολο των συνολικών φαρμακευτικών πωλήσεων, αφού οι φαρμακευτικές πωλήσεις είναι ένα μέγεθος το οποίο συντίθεται από: τη δημόσια φαρμακευτική δαπάνη, η οποία επιβαρύνει την κοινωνική ασφάλιση (μέρος αυτής της επιβάρυνσης επιστρέφει στα δημόσια ταμεία, καθώς σε αυτή περιλαμβάνεται ΦΠΑ και λοιπές επιστροφές/rebates από τις φαρμακευτικές εταιρείες), τις πωλήσεις φαρμάκων προς τα νοσοκομεία ΕΣΥ (ανάλογα), τις πωλήσεις φαρμάκων τα οποία επανεξάγονται (παράλληλες εξαγωγές), τις πωλήσεις φαρμάκων τα οποία διατίθενται και τα οποία πληρώνουν οι πολίτες (OTC), τις πωλήσεις φαρμάκων που χρησιμοποιούνται από ημεδαπούς ή αλλοδαπούς ασφαλισμένους σε ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες και καλύπτονται από αυτές, και τη συμμετοχή των ασφαλισμένων, η οποία δεν επιβαρύνει τα ασφαλιστικά ταμεία.
Στόχευση και παραδοτέα έργου Το έργο είχε 3 παραδοτέα (μελέτες έρευνες): Α. Μελέτη Ανάλυσης Φαρμακευτικής Δαπάνης σε Νοσοκομεία του ΕΣΥ. Β. Μελέτη για Συμφωνία Προμήθειας Φαρμάκων (risk sharing & price volume agreement). Γ. Μελέτη Εξωνοσοκομειακής Συνταγογραφίας και Κατανάλωσης Φαρμάκων ΕΟΠΥΥ.
Γ. Μελέτη της εξωνοσοκομειακής συνταγογραφίας και κατανάλωσης φαρμάκων του ΕΟΠΥΥ (2013 2014) ΣΚΟΠΟΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ Ανάλυση των χαρακτηριστικών της εξωνοσοκομειακής φαρμακευτικής συνταγογραφίας του ΕΟΠΥΥ, σε ποσότητα και αξία: Κατά κατηγορίες φαρμάκων Με διάκριση σε on patent, off patent και γενόσημα. Κατά γεωγραφικές περιοχές Κατά ειδικότητα ιατρού Επιπλέον: Κατανάλωση από τα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ.
ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ 2014 ΚΩΔ. ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΠΟΣΟΤΗΤΑ (%) ΑΞΙΑ (%) Α01-Α09 Φάρμακα πεπτικού πλην αντιδιαβητικών 11.973.847 6,5% 144.415.587 6,0% Α10 Φάρμακα για τον σακχαρώδη διαβήτη 11.984.976 6,5% 238.395.977 10,0% Α11-Α16 Βιταμίνες και συμπληρώματα 4.470.459 2,4% 26.358.662 1,1% Β01-Β06 Αίματος και αιμοποιητικών οργάνων 16.459.747 8,9% 186.573.593 7,8% C01 Φάρμακα καρδιακών παθήσεων 3.528.606 1,9% 37.117.255 1,6% C02-C03 Αντιυπερτασικά - Διουρητικά 6.911.490 3,7% 29.838.038 1,2% C06-C09 Αποκλειστές β υποδοχέων, διαύλων Ca, 39.840.271 21,5% 387.849.980 16,2% C10 Υπολιπιδαιμικοί παράγοντες 18.421.212 9,9% 279.184.681 11,7% D01-D11 Δερματολογικά φάρμακα 1.561.377 0,8% 13.982.455 0,6% G01-G04 Ουροποιητικού & γυναικολογικά 4.496.335 2,4% 55.163.661 2,3% Η01-Η05 Ορμονικά σκευάσματα 3.276.322 1,8% 31.477.805 1,3% J01-J05 Αντιβιοτικά, κλπ 8.494.262 4,6% 80.554.814 3,4% J06-J07 Εμβόλια και οροί 3.130.581 1,7% 97.284.291 4,1% L01 Αντινεοπλασματικά 293.737 0,2% 8.629.607 0,4% L02 Ενδοκρινική θεραπεία 587.807 0,3% 41.664.812 1,7% L03, L04 Aνοσοδιεγερτικά & ανοσοκατασταλτικά 246.013 0,1% 9.292.040 0,4% Μ01-Μ09 Μυοσκελετικών παθήσεων 8.376.919 4,5% 97.282.865 4,1% Ν01-Ν07 Νευρικού συστήματος 27.312.130 14,7% 384.926.260 16,1% R01-R07 Αναπνευστικού συστήματος 9.656.934 5,2% 175.312.853 7,3% S01-S03 Αισθητηρίων οργάνων 2.993.891 1,6% 28.393.416 1,2% Ρ, V Άλλα φάρμακα 1.392.667 0,8% 35.655.477 1,5% ΣΥΝΟΛΟ 185.409.583 100% 2.389.354.131 100%
ΜΕΤΑΒΟΛΗ 2013-14 ΜΕΤΑΒΟΛΗ (%) ΚΩΔ. ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΑΞΙΑ Α01-Α09 Φάρμακα πεπτικού πλην αντιδιαβητικών -3,4% -14,7% Α10 Φάρμακα για τον σακχαρώδη διαβήτη -5,0% -3,6% Α11-Α16 Βιταμίνες και συμπληρώματα -3,8% -11,8% Β01-Β06 Αίματος και αιμοποιητικών οργάνων -7,5% -7,7% C01 Φάρμακα καρδιακών παθήσεων -14,7% -11,8% C02-C03 Αντιυπερτασικά - Διουρητικά -1,7% -11,0% C06-C09 Αποκλειστές β υποδοχέων, διαύλων Ca, -7,1% -12,4% C10 Υπολιπιδαιμικοί παράγοντες -8,5% -14,9% D01-D11 Δερματολογικά φάρμακα -13,6% -11,9% G01-G04 Ουροποιητικού & γυναικολογικά -4,9% -8,9% Η01-Η05 Ορμονικά σκευάσματα -7,2% -16,5% J01-J05 Αντιβιοτικά, κλπ -4,3% -13,5% J06-J07 Εμβόλια και οροί -1,8% -3,1% L01 Αντινεοπλασματικά 16,1% -4,0% L02 Ενδοκρινική θεραπεία -2,8% -14,7% L03, L04 Aνοσοδιεγερτικά & ανοσοκατασταλτικά -6,1% -13,7% Μ01-Μ09 Μυοσκελετικών παθήσεων -14,0% -17,8% Ν01-Ν07 Νευρικού συστήματος -4,4% -15,0% R01-R07 Αναπνευστικού συστήματος -8,0% -11,5% S01-S03 Αισθητηρίων οργάνων -8,4% -14,1% Ρ, V Άλλα φάρμακα -47,1% -19,5% ΣΥΝΟΛΟ -7,3% -12,1%
ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΣΕ OFF PATENT, ON-PATENT ΚΑΙ ΓΕΝΟΣΗΜΑ, ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ, 2014
ΜΕΤΑΒΟΛΗ 2013-14 Κατηγορία φαρμάκων Off Patent On patent - μοναδικά Γενόσημα Φάρμακα της πεπτικής οδού -2% 0% 2% Φάρμακα για τον σακχαρώδη διαβήτη -3% 3% 0% Βιταμίνες, συμπληρώματα 4% -16% 12% Αίματος και αιμοποιητικών οργάνων 14% -16% 2% Φάρμακα καρδιακών παθήσεων 6% -12% 6% Αντιυπερτασικά - Διουρητικά 2% -5% 2% Αποκλειστές β υποδοχέων, διαύλων Ca, κλπ 3% -5% 2% Υπολιπιδαιμικοί παράγοντες -8% 3% 5% Δερματολογικά φάρμακα 1% -9% 7% Ουροποιητικού, γυναικολογικά, 4% -5% 1% Ορμονικά σκευάσματα πλην του φύλου 11% -10% -1% Αντιβιοτικά, κλπ 1% -2% 0% Εμβόλια και οροί 0% 0% 0% Αντινεοπλασματικά -10% 28% -18% Ενδοκρινική θεραπεία -3% -2% 6% Aνοσοδιεγερτικά & ανοσοκατασταλτικά -3% 0% 3% Φάρμακα μυοσκελετικών παθήσεων -1% 1% 0% Φάρμακα νευρικού συστήματος 5% -7% 2% Φάρμακα αναπνευστικού συστήματος 0% -7% 7% Φάρμακα αισθητηρίων οργάνων 1% -2% 1% Άλλα φάρμακα 5% -10% 5% ΣΥΝΟΛΟ 2% -5% 3%
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ, 2014 ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΠΟΣΟΤΗΤΑ (%) ΑΞΙΑ (%) Ανατ. Μακεδονία-Θράκη 11.845.071 6,4% 147.196.622 6,2% Κεντρ. Μακεδονία 33.212.945 18,0% 422.604.741 17,7% Δυτική Μακεδονία 4.964.785 2,7% 63.322.257 2,7% Ήπειρος 6.729.067 3,6% 87.457.958 3,7% Θεσσαλία 13.837.876 7,5% 176.391.500 7,4% Ιόνια Νησιά 4.193.624 2,3% 53.578.430 2,2% Στερεά Ελλάδα 13.993.133 7,6% 179.789.765 7,5% Αττική 56.699.195 30,7% 754.184.447 31,6% Πελοπόννησος 19.218.934 10,4% 248.953.765 10,4% Νησιά Αιγαίου 8.917.391 4,8% 108.795.913 4,6% Κρήτη 10.778.970 5,8% 144.513.751 6,1% ΣΥΝΟΛΟ 184.390.991 100% 2.386.789.148 100%
ΚΑΤΆ ΚΕΦΑΛΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ Περιφέρειες Μέση κατά κεφαλή ποσότητα Μέση κατά κεφαλή αξία 2013 2014 2013 2014 Ανατ. Μακεδονία-Θράκη 20,6 19,5 273,3 242,0 Κεντρ. Μακεδονία 18,8 17,6 254,0 224,6 Δυτ. Μακεδονία 18,4 17,5 248,3 223,2 Ήπειρος 20,9 20,0 285,5 259,6 Θεσσαλία 19,9 18,9 268,8 240,7 Ιόνια Νησιά 21,4 20,2 288,5 257,8 Στερεά Ελλάδα 19,4 18,5 263,9 237,1 Αττική 16,2 14,8 228,9 197,0 Πελοπόννησος 19,4 18,4 267,1 237,8 Νησιά Αιγαίου 18,7 17,5 240,9 214,1 Κρήτη 18,3 17,3 259,3 231,9 ΣΥΝΟΛΟ 18,2 17,0 250,4 220,7
ΔΙΑΚΥΜΑΝΣΗ (%) ΤΗΣ ΜΕΣΗΣ ΚΑΤΆ ΚΕΦΑΛΗ ΠΟΣΟΤΗΤΑΣ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟ ΜΕΣΟ ΟΡΟ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ, 2014
ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΤΗΣ ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΙΑΣ ΚΑΤΆ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ Ποσότητα (%) Αξία (%) 2014 2013 2014 2013 Παθολόγοι 27,2% 27,2% 25,6% 25,6% Γενικοί Ιατροί 28,9% 26,5% 27,0% 24,9% Καρδιολόγοι 11,2% 12,4% 9,6% 10,4% Χωρίς ειδικότητα 9,9% 10,2% 9,1% 9,3% Νευρολόγοι 2,8% 2,9% 3,9% 4,2% Παιδίατροι 2,4% 2,5% 4,0% 3,9% Ψυχίατροι 2,5% 2,6% 3,5% 3,8% Πνευμονολόγοι 2,2% 2,3% 3,0% 3,0% Ορθοπεδικοί 2,2% 2,5% 2,5% 2,7% Λοιπές ειδικότητες 10,9% 11,0% 11,8% 11,9%
Μερίδια (%) των ιατρικών ειδικοτήτων στη συνολική ποσότητα συνταγογραφίας κατά θεραπευτική κατηγορία, 2014 ATC Κατηγορία φαρμάκων Γενικοί Ιατροί Καρδιολόγοι Παθολόγοι Χωρίς ειδικότ. Λοιπές ειδικότ. Λοιπές ειδικότ. A01-A09 Φάρμακα πεπτικής οδού 29,9% 7,7% 32,1% 10,6% 15,0% 19,6% A10 Αντιδιαβητικά 36,2% 4,9% 42,6% 10,2% 1,2% 6,2% A11-A16 Βιταμίνες, συμπληρώματα 22,4% 2,4% 20,6% 8,0% 12,9% 46,6% B01-B06 Αίματος & αιμοποιητικών 27,3% 17,5% 25,4% 10,2% 5,5% 19,5% C01-C03 Καρδιολογικά/αντιϋπερτασικά 33,7% 25,5% 25,3% 11,6% 2,5% 3,9% C04-C09 Αποκλειστές β υποδοχέων, κλπ 33,4% 21,0% 31,5% 10,8% 1,8% 3,4% C10 Υπολιπιδαιμικοί παράγοντες 31,8% 19,9% 34,5% 10,1% 1,5% 3,6% D01-D11 Δερματολογικά φάρμακα 16,1% 0,3% 9,6% 5,5% 63,3% 68,4% G01-G04 Ουροποιητικού, γυναικολογικά, 27,0% 1,5% 17,9% 9,5% 24,7% 44,2% H01-H05 Ορμονικά σκευάσματα 23,3% 2,5% 24,1% 9,2% 18,4% 40,9% J01-J05 Αντιβιοτικά, αντιϊικά κλπ 17,0% 1,1% 22,5% 9,0% 25,4% 50,4% J06-J07 Εμβόλια και οροί 14,3% 2,5% 12,0% 6,4% 1,7% 64,9% L01-L04 Αντινεοπλασματικά /ενδοκρινικά/ανοσολογικά 18,0% 0,5% 17,9% 7,0% 48,5% 56,4% M01-M09 Φάρμακα μυοσκελετικού 27,2% 3,9% 22,9% 9,3% 6,5% 36,6% 01-N07 Φάρμακα νευρικού συστήματος 27,4% 2,5% 22,1% 8,9% 3,4% 39,0% R01-R07 Φάρμακα αναπνευστικού 23,9% 1,4% 22,3% 8,5% 8,7% 43,9% S, P, V Φάρμακα αισθητ. οργάνων κλπ 23,2% 1,0% 13,7% 11,0% 40,8% 51,1% Σύνολο 28,9% 11,2% 27,2% 9,9% 7,8% 22,9%
Συμπεράσματα Στο σύνολο των φαρμάκων, το 2014, το 59,3% ήταν πρωτότυπα (on patent), 21,3% off patent και 19,5% γενόσημα, ήτοι συν. 40,8%. Σε σύγκριση με το 2013, διαπιστώνεται μια σημαντική αύξηση του ποσοστού των πρωτοτύπων φαρμάκων, από το 37% στο 59,3%. Αντίθετα, τα off patent έχουν περιορισθεί στο μισό (από 45,9% σε 21,3%), ενώ τα γενόσημα αυξήθηκαν κατά 2,4 μονάδες (17,1%), ήτοι συν. 63%. Αναμονή ΚΥΑ νέας τιμολόγησης («διορθώσεις»).
Συμπεράσματα Οι κύριες κατηγορίες ATC στις οποίες κατά το 2014 παρατηρείται η υψηλότερη παρουσία πρωτοτύπων φαρμάκων είναι οι ακόλουθες: Α03 - Φάρμακα για λειτουργικές γαστρεντερικές διαταραχές, 79,8% Α09 Φάρμακα πέψης και ένζυμα, 100% Α07 Αντιδιαρροϊκά & αντιφλεγμονώδη του εντέρου, 82,2% Β02 - Αντιαιμορραγικά, 77,9% D11 Λοιπά δερματολογικά, 93,2% Η01 Ορμόνες υπόφυσης, 94,9% J05 & J06 Άνοσοι οροί και εμβόλια, 100% L03 Ανοσοδιεγερτικοί παράγοντες, 100% Ν02 Αναλγητικά, 82,7% Ρ01- Αντιπρωτοζωικά, 87,1% S02 Ωτικά, 100% V07 Διαγνωστικά, 100%
Συμπεράσματα Οι κυριότερες κατηγορίες ATC, στις οποίες, κατά το 2014, παρατηρείται η μεγαλύτερη συμμετοχή γενοσήμων φαρμάκων, είναι οι ακόλουθες: Α04 Αντιεμετικά, 63,1% Α16 Άλλα φάρμακα πεπτικής οδού, 71,2% D10 Φάρμακα κατά της ακμής, 82% J02 Αντιμυκητιασικά, 75,6% L01 Αντινεοπλασματικά, 55,2% Μ09 Φάρμακα μυοσκελετικών παθήσεων, 68,6%
Συμπεράσματα Τα κύρια συμπεράσματα και διαπιστώσεις, όσον αφορά τη συνταγογραφία των βασικών ειδικοτήτων, συνοψίζονται στα εξής: Όσον αφορά τους Γενικούς Ιατρούς: Κατά το 2014, το μερίδιο των Γενικών Ιατρών στη συνολική συνταγογραφία έφτανε το 28,9%. Το μερίδιο αυτό στη συνταγογραφία των διαφόρων κατηγοριών φαρμάκων κυμαίνεται από 12,6% στα εμβόλια και ορούς, μέχρι 36,2% στα αντιδιαβητικά φάρμακα, και 33,7% στα καρδιολογικά και αντιυπερτασικά φάρμακα. Όσον αφορά τους Παθολόγους: Το μερίδιο της συνταγογραφίας των Παθολόγων κατά το 2014 έφτανε στο σύνολο το 27,2%. Το μερίδιο αυτό κυμαίνεται από 9,6% στα δερματολογικά φάρμακα, μέχρι 42,6% στα αντιδιαβητικά, 34,5% στα υπολιπιδαιμικά και 32,1% στα λοιπά φάρμακα της πεπτικής οδού. Όσον αφορά τους Καρδιολόγους: Η συνταγογραφία της ειδικότητας αυτής είναι σημαντική σε 4 κατηγορίες φαρμάκων, και συγκεκριμένα, στα καρδιολογικάαντιϋπερτασικά φάρμακα (25,5%), στους αποκλειστές β-υποδοχέων, διαύλων ασβεστίου κλπ (C04-C09) με 21%, στα υπολιπιδιαιμικά φάρμακα (20%) και στα φάρμακα παθήσεων του αίματος και των αιμοποιητικών οργάνων 17,5%.
Συνολική διακίνηση φαρμάκων από τα φαρμακεία του ΕΟΠΥΥ. ΠΟΣΟΤΗΤΑ (%) ΑΞΙΑ (%) Ιδιωτικά 185.409.583 99,2% 2.389.354.131 79,3% ΕΟΠΥΥ 1.570.859 0,8% 623.480.693 20,7% ΣΥΝΟΛΟ 186.980.442 100,0% 3.012.834.824 100,0%
ΦΑΡΜΑΚΕΙΑ ΤΟΥ ΕΟΠΥΥ, ποσότητες, 2014
Συμπέρασμα - Πρόταση το 2014 σε σχέση με το 2013, η φαρμακευτική κατανάλωση μειώθηκε 7% κι η αντίστοιχη δαπάνη 12%. ανάλογα η συμμετοχή των ασθενών αυξήθηκε 8% και πήγε από 23% και 27% αντίστοιχα. θεραπευτικές κατηγορίες που αντιπροσωπεύουν το μέσο όρο μειώσεων ή/και μεγαλύτερες μειώσεις, κι άλλες με μικρότερες μειώσεις (π.χ. αντι-νεοπλασματικά). το 2013 η κατανάλωση πρωτοτύπων ήταν 37%, εκτός πατέντας 46% και γενοσήμων 17%. Το 2014 ήταν αντίστοιχα 59%, 21%, 20% κι αυτό πρέπει να εξετασθεί συνολικά και ανά θεραπευτική κατηγορία. το 50% περίπου αυτής της κατανάλωσης γίνεται στις περιφέρειες Αττικής και Κεντρ. Μακεδονίας. τα 2/3 της κατανάλωσης αυτής γίνεται με συνταγογράφηση 3 κυρίως ειδικοτήτων (παθολόγων, γεν. γιατρών και καρδιολόγων). θεσμοθετημένη μηνιαία κι ετήσια χρήση ανάλογης αξιολόγησης και προϋπολογισμοί (ετήσιοι) ανά περιφέρεια, κ.λπ.
Α. Μελέτη Ανάλυσης Φαρμακευτικής Δαπάνης στα Νοσοκομεία του ΕΣΥ Η συνολική φαρμακευτική δαπάνη 33 νοσοκομείων (συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ), κατά το 2013 άγγιξε τα 500 περίπου εκατ. (80% των σχετικών δαπανών), με βάση το esy.net. Οι δείκτες αναλύονται σε επίπεδο Δ.Υ.Πε και νοσοκομείου για τις βασικές κατηγορίες: Ανά μέγεθος νοσοκομείου < 100 κλίνες 101-250 κλίνες 251-400 κλίνες >400 κλίνες Ανά τύπο Νοσοκομείου Γενικά Νοσοκομεία - Κέντρα Υγείας Γενικά Νοσοκομεία Πανεπιστημιακά Αντικαρκινικά Παιδιατρικά - Ψυχιατρικά
Διάγραμμα 2.1.1 Κατανομή συνολικής φαρμακευτικής δαπάνης, ανά ΥΠε, 2013
Διάγραμμα 2.1.4 Μέση φαρμακευτική δαπάνη σε γενόσημα, ως % της συνολικής, ανά ΥΠε, 2013
Διάγραμμα 2.1.5 Μέση φαρμακευτική δαπάνη σε γενόσημα ως % της συνολικής, ανά τύπο νοσοκομείου, 2013
Διάγραμμα 2.1.8 Κατανομή συνολικής φαρμακευτικής δαπάνης σε πρωτότυπα-γενόσημα, ανά κατηγορία σκευασμάτων, 2013
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Από την ανάλυση αυτή προέκυψε: Συνολικά 1.117 δραστικές (ATC) καταγράφονται στα στοιχεία αγορών όλων των νοσοκομείων του ΕΣΥ. Ένας μέσος αριθμός 894 δραστικών (ATC) καταγράφεται ανά υγειονομική περιφέρεια από τον συνολικό αριθμό 1.117 δραστικών (μοναδικών κωδικών ATC). Από το σύνολο των δραστικών, 105 δραστικές συνεισφέρουν στο 80% της συνολικής δαπάνης. Ανά υγειονομική περιφέρεια ένας μέσος αριθμός 87 δραστικών συνεισφέρουν στο 80% της συνολικής δαπάνης. ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΔΑΠΑΝΗ ΣΕ ΕΠΙΠΕΔΟ ATC5 (observe.net & esy.net)
Πρόταση για προμήθεια νοσοκομειακού φαρμάκου περιλαμβάνει τα ακόλουθα: μη ανταγωνιστικά συνολικά περίπου 375 εκ. (65% της συνολικής δαπάνης), δηλαδή πρωτότυπα φάρμακα, 1000+ μοναδικών δραστικών ουσιών διαπραγμάτευση με price - volume agreement, σε επίπεδο ΥΠε ή/και ΕΠΥ, εκτός πατέντας και γενόσημα φάρμακα 125 εκ. (25% της συνολικής δαπάνης), διενέργεια διαγωνιστικών διαδικασιών σε επίπεδο κεντρικό ΕΠΥ και περιφερειακό ΥΠε, με συμφωνία πλαίσιο και ανάδειξη τριών μειοδοτών, 50%, 30% και 20%, για τα υπόλοιπα 50 εκ. (10% της συνολικής δαπάνης), το Νοσοκομείο δύναται να τα προμηθευτεί ακολουθώντας το Παρατηρητήριο Τιμών Φαρμάκων με βάση το δελτίο τιμών φαρμάκων.
Ένα περίγραμμα για τα μέτρα πολιτικής για το φάρμακο στα νοσοκομεία Προϋπολογισμός ανά νοσοκομείο και τμήμα (με βάση τα ΚΕΝ) Σύστημα επιλογής/εισαγωγής φαρμάκων στα νοσοκομεία (Επιτροπές Φ. και Διοικήσεις) Σύστημα προμηθειών (στα ανταγωνιστικά) Διαχείριση αποθεμάτων & Διαδικασίες ελέγχου (Φαρμακεία) Πολιτική χρήσης φαρμάκων στα νοσοκομεία (Δ/ντές Κλινικών) Άλλο (βλέπε παρακάτω)
Παραδοτέο Β - Μελέτη για συμφωνία προμήθειας φαρμάκων μορφής Risk Sharing και Price Volume Agreement Το παρόν αποσκοπεί στην αποτύπωση του μεθοδολογικού πλαισίου, αναφορικά με την αποζημίωση φαρμάκων, όχι μόνο με βάση την τιμή αναφοράς (δελτίου τιμών ή ασφαλιστική τιμή), αλλά και τη συνολική κατανάλωση φαρμάκων (price volume agreements), καθώς και με βάση την αποτελεσματικότητα και την ποιότητα των φαρμάκων (risk-sharing).
πραγματοποιείται ανασκόπηση της διεθνούς βιβλιογραφίας και παράθεση βέλτιστων πρακτικών σχετικά με την υλοποίηση μοντέλων συμφωνιών πλαίσιο καθώς και επιμερισμού κινδύνου. επικέντρωση στα επονομαζόμενα Performance Based Risk Sharing Arrangements (PBRSAs) και στις υποδιαιρέσεις αυτών, ενώ οι βέλτιστες πρακτικές προέρχονται κυρίως από τον Ευρωπαϊκό χώρο (Μ. Βρετανία - Pfeizer, Ολλανδία, Γαλλία, Ιταλία) & συμπληρωματικά τις Η.Π.Α. (MSD).
γίνεται αξιολόγηση του υφιστάμενου νομοθετικού πλαισίου και πρόταση για τη δυνατότητα εφαρμογής παρόμοιων μοντέλων. μνεία δίνεται στην υπουργική απόφαση 3457 (ΦΕΚ 64/Β /16.1.14), με την οποία δίνεται η δυνατότητα στον ΕΟΠΥΥ να διαπραγματεύεται σε θέματα τιμολόγησης φαρμάκων και να συνάπτει συμφωνίες αυτού του τύπου. παρουσιάζεται το μεθοδολογικό πλαίσιο για την υλοποίηση ενός πιλοτικού μοντέλου «Συμφωνίας επιμερισμού κινδύνου» (με τον ΕΟΠΥΥ) για το φαρμακευτικό σκεύασμα.
Εκ μέρους της φαρμακευτικής εταιρίας απαιτείται: Καθορισμός της επιτεύξιμης αποτελεσματικότητας του Φαρμάκου (και κατ επέκταση της δραστικής) σε διάστημα 12 εβδομάδων για τις βασικές νόσους. Διαβούλευση με την επιτροπή διαπραγμάτευσης του ΕΟΠΥΥ σχετικά με την αποτελεσματικότητα-στόχο και τους λοιπούς συμβατικούς όρους (βάσει πρότυπης σύμβασης του παραρτήματος). Καθορισμό του πληθυσμού-στόχου για πιλοτική εφαρμογή του υποδείγματος και σύσταση επιτροπής επίβλεψης και αξιολόγησης. (Πιθανόν) ανάπτυξη και υλοποίηση προγράμματος συμμόρφωσης ασθενών, παρόμοιο με ανάλογα στην Αυστραλία και στη Γερμανία.
Εκ μέρους του ΕΟΠΥΥ απαιτείται: Επικοινωνία του προγράμματος στους προμηθευτές υπηρεσιών υγείας και στους ασθενείς, με προτυποποίηση εντύπων (4 έντυπα: ασφαλισμένος/ιατρός αρχή/λήξη θεραπείας). Έκδοση κατευθυντήριων οδηγιών για τη θεραπεία. (Πιθανόν) εισαγωγή οικονομικών κινήτρων για τους παρόχους που θα «προτείνουν» στους ασθενείς τους συμμετοχή στην πιλοτική εφαρμογή.
Which way to go?
Υπουργός Υγείας, Βουλή, 5-7/10 1. «Το πρόβλημα είναι πολυσύνθετο και η λύση του οφείλει να περιλαμβάνει ενισχυμένους ελέγχους σε εγκριτικές και μετεγκριτικές διαδικασίες, έλεγχο συνταγογράφησης, συστηματικές διαπραγματεύσεις για την αποζημίωση, κίνητρα διείσδυσης γενοσήμων στην αγορά, δίκαια rebates κλπ». 2. «Ειδικά στη νέα μνημονιακή περίοδο, οφείλουμε στον τομέα της Υγείας να δημιουργήσουμε αντιρροπιστικούς μηχανισμούς ανακούφισης των αδύναμων και ανακατανομής πόρων υπέρ της δημόσιας περίθαλψης», αναφέρει ο Υπουργός Υγείας. - Πολιτική Φαρμάκου που στοχεύει στην ισότιμη και καθολική πρόσβαση σε αποτελεσματικά, ποιοτικά και ασφαλή φάρμακα επιδιώκει η ηγεσία του Υπουργείου Υγείας. 3. Στόχος η αύξηση της διείσδυσης των γενοσήμων και ταυτόχρονη χρήση νέων εργαλείων ελέγχου της συνταγογράφησης και του κόστους. - Στην κατεύθυνση αυτή θα αξιοποιηθούν η Επιτροπή Διαπραγμάτευσης του ΕΟΠΥΥ που πρέπει γρήγορα να συγκροτηθεί, καθώς και η Επιτροπή Ελέγχου της Φαρμακευτικής Δαπάνης, υπό τη Γενική Γραμματεία Δημόσιας Υγείας του Υπουργείου, που έχει προχωρήσει ήδη στην ενσωμάτωση περισσότερων θεραπευτικών πρωτοκόλλων». - - Δίνει έμφαση στην ανάπτυξη της βασικής και την κλινικής έρευνας και τις αντίστοιχες επενδύσεις, αποτελεσματικό έλεγχο στην έγκριση και διακίνηση των φαρμακευτικών προϊόντων, διάφανη και ξεκάθαρη τιμολογιακή πολιτική, δίκαιο σύστημα εκπτώσεων (rebates) και μητρώα ασθενειών (registries), καθώς και μείωση του ποσοστού συμμετοχής των ασθενών στο κόστος των φαρμάκων με κοινωνικά και νοσολογικά κριτήρια. 3.
Συμπέρασμα-Πρόταση Συνεχής Αξιολόγηση των στοιχείων (ΕΟΠΥΥ-ΕΠΥ) Τεχνική επάρκεια παρακολούθησης (Διοικήσεις) Διαπραγματευτική συμμετοχή (ΣΦΕΕ-ΠΕΦ-Ασθ.) Πολιτική ανταποκρισιμότητα (Υπ. Υγείας) Αποτελέσματα διορθώσεις (όλοι), με βάση κάθετες κι όχι μόνο οριζόντιες αξιολογήσεις και πολιτικές (π.χ. τιμές ή/και περικοπές ανάλογα με τον όγκο ανά θεραπευτική κατηγορία, με δείκτες ανά περιφέρεια και ειδικότητα, ανάλογα).
D. Kahneman, winner of Nobel prize 02, in his bestseller Thinking, fast and slow, Penguin book, 2011 improve the ability to identify and correct errors of judgment and choice, by providing a richer and precise language to discuss them ΔΠΘ, ερευνητική ομάδα & ΕΟΠΥΥ όλους σας.