ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Σύνταξη από: Μ. Μόσχος SW1MON Στα ασυρματικά δίκτυα «ΕΘΕΛΟΝΤΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΝΕΑΣ ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑΣ» Νέα Φιλαδέλφεια 27/12/2009
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Αναλυτική ύλη για την Ασυρματική Επικοινωνία... 2 Γενικά περί Ασυρματικής Επικοινωνίας... 2 Γενικά περί Συχνοτήτων... 3 Κανόνες Συνομιλίας απαγορεύσεις... 4 Επικινδυνότητα από την χρήση ασύρματων μέσων... 5 Βασική Εκπαίδευση Πρακτική για τους φορητούς Icom V82-V85... 5 Ασυρματική Συνομιλία σταθμών... 6 Κατανάλωση και αλλαγή μπαταρίας... 6 Σελ. 1
Αναλυτική ύλη για την Ασυρματική Επικοινωνία (1) (2) (3) (4) (5) Απόσταση 10 Km Επικοινωνία δυνατή Απόσταση 10 Km Γενικά περί Ασυρματικής Επικοινωνίας Απόσταση 20 Km Διακοπή επικοινωνίας Σταθμός αναμετάδοσης Επικοινωνία δυνατή Δεν υπάρχει οπτική επαφή των 2 σταθμών. Μεταξύ τους απόσταση 10Km Απόσταση 10 Km Επικοινωνία δυνατή μέσω ανάκλασης με απώλειες ισχύος Απ ευθείας επικοινωνία πιθανώς αδύνατη Σταθμός αναμετάδοσης πάνω στο βουνό. Επικοινωνία δυνατή Σελ. 2
Ανάλυση: Δεχόμαστε ότι η ισχύς των σταθμών τους είναι ικανή να εκπέμψει σε απόσταση 10 Km. Στο σχέδιο (1) υπάρχουν 2 σταθμοί, οι οποίοι έχουν οπτική επαφή και επικοινωνούν κανονικά. Στο σχέδιο (2) οι 2 σταθμοί απομακρύνονται στα 20 Km, έχουν οπτική επαφή αλλά δεν επικοινωνούν διότι η ισχύς του σταθμού τους δεν είναι τόσο μεγάλη. Στο σχέδιο (3) οι 2 σταθμοί παραμένουν σε απόσταση 20 Km, αλλά για να μπορέσουν να μιλήσουν ζητάνε την μεσολάβηση ενός τρίτου σταθμού. Και οι 3 σταθμοί έχουν οπτική επαφή, βρίσκονται όλοι σε απόσταση 10 Km και επικοινωνούν κανονικά. Οι δύο απομακρυσμένοι σταθμοί δεν ακούγονται μεταξύ τους. Ο μόνος σταθμός που ακούει και τους 2 απομακρυσμένους είναι ο ενδιάμεσος. Στο σχέδιο (4) οι 2 σταθμοί ακόμα και αν βρίσκονται σε απόσταση μικρότερη των 10 Km, πιθανώς να μη μπορούν να επικοινωνήσουν απ ευθείας διότι ανάμεσα τους υπάρχει ένα οποιοδήποτε εμπόδιο. Είναι όμως πολύ πιθανό τελικά να επικοινωνήσουν, διότι στην περιοχή υπάρχει ακόμα ένα εμπόδιο (π.χ βουνό) που είναι πολύ πιθανό να εργαστεί σαν ανακλαστήρας των κυμάτων των 2 σταθμών. Τα κύματα θα ταξιδέψουν σε μεγαλύτερη συνολικά απόσταση (αφού δεν πάνε ευθεία), οπότε και η ισχύς του σήματος που θα φτάνει στους 2 σταθμούς θα είναι «πεσμένη». Σε αυτήν την περίπτωση που η ανάκλαση έρχεται πολύ ασθενικά, πρέπει ή να αυξήσουμε την ισχύ του μηχανήματος ή να αλλάξουμε θέση έστω και για μερικά μέτρα, μήπως το ανακλώμενο κύμα έρθει σε καλύτερη κατάσταση. Στο σχέδιο (5) εναλλακτικά μπορεί να ανέβει στο βουνό ένας αναμεταδότης, ο οποίος θα έχει οπτική επαφή και με τους 2 σταθμούς, οπότε η επικοινωνία θα αποκατασταθεί όπως και στο σχέδιο (3). Συμπέρασμα: Η επικοινωνία στα VHF πρέπει να έχει οπτική επαφή. Γενικά περί Συχνοτήτων Οι Ασυρματικές Επικοινωνίες πραγματοποιούνται σε πολλές και διαφορετικές συχνότητες και με πολλές μεθόδους. Οι συχνότητες χωρίζονται σε μπάντες, όπως για παράδειγμα Μακρά, Μεσαία, Βραχέα. Για να γίνει πιο σαφές τι είναι η συχνότητα, σημειώστε τα πιο κάτω: Ακουστικές συχνότητες 3 300 Hz δεν ακούγονται από το ανθρώπινο αυτί (πολύ χαμηλές) Ακουστικές συχνότητες 300 3.000 Hz η τηλεφωνική συσκευή εργάζεται εδώ Ακουστικές συχνότητες 3.000 16.000 Hz περιοχή υψίφωνων Ακουστικές συχνότητες 16.000 Ηz 30.000 Hz δεν ακούγονται (πολύ υψηλές) Σημείωση: (τα 30.000 Hz είναι ισοδύναμα με 30 KHz) Μακρά 30 KHz - 300 KHz (κύματα εδάφους) (κεραία 1 10 Km) Μεσαία 300 KHz 3.000 KHz (κύματα επιφανείας) (κεραία 100 1000 m) Βραχέα 3 ΜHz 30 ΜHz (κύματα χώρου) (κεραία 10 100 m) Σημείωση: (τα 3.000 ΚHz είναι ισοδύναμα με 3 ΜHz) VHF κύματα 30 ΜHz 300 ΜHz (κύματα οπτικής εμβέλειας) (κεραία 1 10 m) UHF κύματα 300 ΜHz 3000 ΜHz (κύματα οπτικής εμβέλειας) (κεραία 10 100 cm) Ξεκινώντας από τις πολύ χαμηλές συχνότητες, έχουμε την μπάντα των Μακρών. Πριν πολλά χρόνια υπήρχαν πολλοί ραδιοφωνικοί σταθμοί που εξέπεμπαν στα Μακρά. Υπάρχουν ακόμη και σήμερα, αλλά μόνο για ειδικές Σελ. 3
περιπτώσεις. Κανείς πλέον δεν ακροάται στα Μακρά εκτός από τους Ραδιοερασιτέχνες, τα υποβρύχια και κάποιους επιστημονικούς σταθμούς. Στα Μακρά πρέπει να έχουμε πολύ μεγάλες κεραίες (περίπου 100 μέτρα) και τα κύματα ταξιδεύουν επιφανειακά στο έδαφος ή στην θάλασσα. Αργότερα δημιουργήθηκαν ραδιοφωνικοί σταθμοί στα Μεσαία. Η συχνότητα είναι πιο ψηλή, αλλά και οι κεραίες που χρειαζόμαστε είναι πιο μικρές (περίπου 1-2 μέτρα). Λειτουργούν πάρα πολλοί σταθμοί ακόμη και σήμερα. Για να πετύχουν καλύτερη ποιότητα στον ήχο χωρίς παράσιτα προχώρησαν σε μια τεχνολογία που λέγεται εκπομπή στα FM. Όλοι πλέον οι Ραδιοφωνικοί σταθμοί εκπέμπουν στα FM, διότι η ποιότητα μουσικής είναι πάρα πολύ καλή. Η εκπομπή του τύπου FM ανήκει και αυτή στην μπάντα των Μεσαίων. Ανεβαίνοντας και άλλο σε συχνότητα φτάνουμε στην μπάντα των Βραχέων. Εδώ εργάζονται πάρα πολλοί σταθμοί επιστημονικής υφής, Ραδιοφάροι, Αεροπλάνα, πλοία και Ραδιοερασιτέχνες. Οι κεραίες εδώ είναι ακόμη πιο μικρές. Οι φορητοί ασύρματοι που χρησιμοποιούμε εμείς στους Συλλόγους μας, επικοινωνούν στην μπάντα των VHF. Οι απαιτούμενες κεραίες πλέον είναι της τάξης των 1-10 m, αλλά με διάφορες τεχνολογίες κατάφεραν οι φορητοί ασύρματοι να έχουν κεραίες της τάξης των 20 cm. Σημείωση Παρατηρείστε ότι όσο πιο πολύ ανεβαίνουμε σε συχνότητες, τόσο πιο μικρές γίνονται οι κεραίες. Όσο πιο ψηλά σε συχνότητα ανεβαίνουμε, τόσο οι σταθμοί που επικοινωνούν πρέπει να βλέπουν ο ένας τον άλλον να έχουν δηλαδή οπτική επαφή. Κανόνες Συνομιλίας απαγορεύσεις Συχνότητα λειτουργίας Η συχνότητα των φορητών σταθμών Εθελοντών είναι ρυθμισμένη στην συχνότητα αυτή που έχει δοθεί αντίστοιχη άδεια από την ΕΕΤΤ, π.χ 145,620 MHz. Απαγορεύεται η εκπομπή σε οποιαδήποτε άλλη συχνότητα, που πολύ πιθανό να χρησιμοποιείται από άλλους φορείς. Ισχύς ασύρματου Δοκιμάστε να επικοινωνήσετε με την χαμηλότερη ισχύ. Αν αυτό είναι κατορθωτό, τότε μην ανεβάσετε την ισχύ του ασύρματου άσκοπα, διότι καταναλώνετε περισσότερη μπαταρία και «ακούγεστε» πιο μακριά από όσο χρειάζεται. Κανόνες Όταν μιλάμε στον ασύρματο, μιλάμε ευγενικά και στον Πληθυντικό. Δεν αναφέρονται ονόματα και προσωπικά στοιχεία, παρά μόνο κωδικοί κλήσης. Πριν από οποιαδήποτε επικοινωνία, ο ένας σταθμός καλεί τον άλλον με τον κωδικό του. Για να καλέσει ο σταθμός Α1 το κέντρο, εκφωνούμε «Κέντρο από Α1». Αν το κέντρο λάβει την κλήση εκφωνεί «λαμβάνει το κέντρο» ή «διαβιβάστε Α1» ή «ακούει το κέντρο» ή απλά «διαβιβάστε». Αν ο καλούμενος δεν απαντήσει σε 15 δευτερόλεπτα, τότε προσπαθούμε πάλι. Αν και πάλι δεν απαντήσει, πιθανόν να μη μας λαμβάνει. Σε αυτή την περίπτωση, αν υπάρχει σταθμός που μπορεί να συνομιλήσει και με τους δύο, τότε αυτός ο σταθμός μπορεί να προσφερθεί να κάνει «αναμετάδοση» ή «Relay». Όταν μας καλέσει ένας σταθμός, τότε του απαντάμε «διαβιβάστε». Σε κάθε εκπομπή, πατάμε το Press και μετά από 3 δευτερόλεπτα αρχίζουμε να μιλάμε. Οι συνομιλίες είναι σύντομες και κατανοητές. Πρώτα έχουμε σκεφτεί τι θέλουμε να εκπέμψουμε και μετά πατάμε press. Δεν ψάχνουμε εκείνη την ώρα που εκπέμπουμε τι λόγια θα πούμε. Σε μια συνομιλία μεταξύ 2 σταθμών, αφήνετε πάντα ένα κενό 5 δευτερολέπτων μεταξύ των εκπομπών, διότι πιθανόν να υπάρχει κάποιος 3 ος σταθμός που θέλει να παρέμβει και να μη μπορεί, διότι οι 2 πρώτοι σταθμοί δεν του αφήνουν κενό χρόνο. Σε μια συνομιλία μεταξύ 3 ή περισσοτέρων σταθμών, αν πατηθεί το press από 2 σταθμούς ταυτόχρονα, τότε δεν θα ακουστεί κανένας τους. Για αυτό το λόγο καλό θα είναι, ένας σταθμός να παίζει ρόλο συντονιστή και να «δίνει μικρόφωνο» σε όλους με τη σειρά. Όταν θέλετε να απαντήσετε καταφατικά σε ερώτηση, απαντήστε «ορθόν» και όχι «θετικόν». Όταν θέλετε να απαντήσετε αρνητικά στην ερώτηση εκφωνείστε «αρνητικόν». Όταν κάποιος σταθμός σας κάνει μια ενημέρωση, εκφωνείστε «ελήφθη» ή «καλώς». Όταν δεν καταλαβαίνουμε τι μας λένε άλλοι σταθμοί, εκφωνούμε «επαναλάβατε». Σελ. 4
Επικινδυνότητα από την χρήση ασύρματων μέσων Όταν συνομιλούμε με τον ασύρματο φροντίζουμε να μην ακουμπάει η κεραία στο δέρμα μας γενικά. Μην εκθέτετε τον ασύρματο σε βροχή ή χιόνι. Μην λειτουργείτε τον ασύρματο με βρεγμένα χέρια. Μη λειτουργείτε τον ασύρματο σε μέρη όπου υπάρχουν αναθυμιάσεις π.χ. βενζίνης. Μην εκθέτετε τον ασύρματο απ ευθείας στον ήλιο ή σε θερμοκρασίες κάτω από 10 ο C ή πάνω από +60 ο C. Ακόμη και εάν ο ασύρματος είναι σε θέση off (κλειστός), ένα μικρό ρεύμα συνεχίζει να περνά. Όταν πρόκειται να μην τον χρησιμοποιήσετε για μεγάλο διάστημα, βγάλτε την μπαταρία από τον ασύρματο. Βασική Εκπαίδευση Πρακτική για τους φορητούς Icom V82-V85 Άνοιγμα ή κλείσιμο του VHF Πάτημα του πορτοκαλί πλήκτρου (PWR) μέχρι να ανοίξει ή να κλείσει ο ασύρματος. Ρύθμιση της έντασης του λαμβανόμενου ήχου Στρέψτε το περιστροφικό κομβίο προς τα αριστερά ή δεξιά (βρίσκεται δίπλα στην κεραία). Ισχύς εκπομπής Η ισχύς εκπομπής των ασύρματων μπορούν να ρυθμιστούν σε 3 επίπεδα: Low 3 Watt Medium 4 Watt High 7 Watt Κλείδωμα ή ξεκλείδωμα του πληκτρολογίου Για να κλειδωθεί ή να ξεκλειδωθεί το πληκτρολόγιο: Πιέστε το πλήκτρο A FUNC Πιέστε το πλήκτρο * ΕΝΤ Μέχρι να εμφανιστεί ή εξαφανιστεί το κλειδί από την οθόνη Αν στην οθόνη εμφανίζεται το, τότε το πληκτρολόγιο είναι κλειδωμένο. Αν στην οθόνη ΔΕΝ εμφανίζεται το, τότε το πληκτρολόγιο είναι ξεκλείδωτο. Όταν το πληκτρολόγιο είναι κλειδωμένο, κανένα πλήκτρο δεν μπορεί να πατηθεί, εκτός του press, του «ρυθμιστικού του ήχου» και του «πορτοκαλί». 1 145.62 50 MR L Έχει κλειδωθεί το πληκτρολόγιο Σελ. 5
Ασυρματική Συνομιλία σταθμών Για να εκπέμψει ο ασύρματος: 1. πατάτε συνεχώς το press (που βρίσκεται πλάγια αριστερά του VHF). 2. βαστώντας πατημένο το press, αφήστε να περάσουν 2 sec και μετά αρχίστε να μιλάτε. Δε χρειάζεται να έχετε τα χείλη σας κολλημένα πάνω στη συσκευή. Μιλήστε από απόσταση περίπου 5-10 cm. 3. Όταν τελειώσετε το μήνυμα σας, προφέρετε τη λέξη «τέλος» για να καταλάβει ο ανταποκριτής σας ότι τελειώσατε και αφήστε το press για να σταματήσει η εκπομπή σας. 4. οι εκπομπές να είναι σύντομες και κοφτές. Κατανάλωση και αλλαγή μπαταρίας Αλλαγή μπαταρίας Δεν αλλάζουμε ποτέ μπαταρίες όταν το VHF είναι ανοικτό. Πεσμένη μπαταρία Όταν ο ασύρματος εκπέμπει, τότε στην οθόνη ανάβει η ένδειξη ΤΧ Αν αυτή η ένδειξη δεν ανάβει, τότε σημαίνει ότι η μπαταρία θέλει φόρτιση. Επίσης αν η μπαταρία είναι πεσμένη, την ώρα που πατάτε press για να μιλήσετε θα ακούσετε σφύριγμα και πιθανόν το μηχάνημα να κλείσει μόνο του. Προφύλαξη μπαταρίας Η ζωή της μπαταρίας μπορεί να μικρύνει εάν αυτή παραμείνει πλήρως φορτισμένη ή πλήρως ξεφόρτιστη ή σε περιβάλλον με υψηλή θερμοκρασία για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Όταν πρόκειται ο ασύρματος να μείνει για πολύ καιρό αχρησιμοποίητος, φορτίσετε την μπαταρία στην μισή της χωρητικότητα (περίπου 5 h) και μετά αποθηκεύστε την σε ξερό και δροσερό μέρος. Μη φορτίζετε την μπαταρία μέσω αναπτήρα σε ένα αυτοκίνητο ειδικά το καλοκαίρι όπου αναπτύσσονται υψηλές θερμοκρασίες. Σε αυτές τις περιπτώσεις υπάρχει ένα προστατευτικό κύκλωμα στην μπαταρία που θα ενεργοποιηθεί και θα σταματήσει την φόρτιση. Για τον ασύρματο V82 έχουμε τους εξής χρόνους κατανάλωσης σε κατάσταση αναμονής περίπου 35h σε κατάσταση εκπομπής με High (υψηλή) ισχύ - περίπου 20 με Medium (μεσαία) ισχύ - περίπου 30 με Low (χαμηλή) ισχύ - περίπου 60 Για τον ασύρματο V85 έχουμε τους εξής χρόνους κατανάλωσης σε κατάσταση αναμονής περίπου 10 μέρες σε κατάσταση εκπομπής με High (υψηλή) ισχύ - περίπου 35 με Medium (μεσαία) ισχύ - περίπου 45 με Low (χαμηλή) ισχύ - περίπου 90 V82 Φόρτιση Για πλήρη φόρτιση απαιτούνται περίπου 20h Δεν φορτίζουμε ποτέ τη μπαταρία για περισσότερο από 24 ώρες. Οι μπαταρίες NiCd φορτίζονται μόνο όταν εκφορτιστούν πλήρως. Έτσι ο ασύρματος θα φορτίζεται μόνο όταν διαπιστώνεται ότι δεν μπορεί να κάνει εκπομπή. Για τον λόγο αυτόν όποιος έχει τέτοιον ασύρματο θα έχει μαζί του και εφεδρική μπαταρία. Όταν γίνεται φόρτιση, δεν μπορείτε να δουλέψετε ταυτόχρονα και τον ασύρματο V85 Φόρτιση Όταν χρησιμοποιείται ο εξωτερικός φορτιστής (220 V) ή ο φορτιστής από αναπτήρα (12 V), μπορείτε να χρησιμοποιείτε τον ασύρματο ενώ ταυτόχρονα αυτός φορτίζεται. Η φόρτιση σταματά αυτόματα όταν πατήσετε το press για εκπομπή. Για πλήρη φόρτιση απαιτούνται περίπου 12-13 h Σελ. 6
Αν και δεν υπάρχει ένδειξη όταν ο ασύρματος φορτίζεται, η φόρτιση σταματά αυτόματα όταν η μπαταρία φορτιστεί πλήρως, ή ο χρόνος φόρτισης περάσει τις 15h. Δεν φορτίζουμε ποτέ τη μπαταρία για περισσότερο από 15 ώρες. Οι μπαταρίες Lithium που έχουν μέσα τους οι ασύρματοι φορτίζονται οποτεδήποτε. Σελ. 7