Γκεόργκι Δημητρώφ, μια ζωή αφιερωμένη στην πάλη κατά του φασισμού

Γκεόργκι Δημητρώφ, μια ζωή αφιερωμένη στην πάλη κατά του φασισμού Συμπληρώθηκαν 130 χρόνια από τη γέννηση του Γκεόργκι Δημητρώφ, ενός από τους πιο επιφανείς ηγέτες του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος, που συνέδεσε το όνομα και τους αγώνες του με την πάλη ενάντια στον φασισμό. Τα πρώτα χρόνια της αγωνιστικής του δράσης Ο Γκεόργκι Δημητρώφ γεννήθηκε στις 30 Ιουνίου 1882 στο χωριό Κοβατσέφσκι, που βρίσκεται στη Ν.Δ. Βουλγαρία. Σύντομα μετά τη γέννηση του η οικογένεια του Δημητρώφ εγκαθίσταται στη Σόφια. Εκεί σε ηλικία 12 χρόνων αναγκάζεται να εγκαταλείψει το σχολείο για να εργαστεί και να βοηθήσει οικονομικά την οικογένεια του. Αρχίζει δουλιά σε τυπογραφείο και ταυτόχρονα μελετά συνέχεια και αυτομορφώνεται. Από πολύ νωρίς ο Δημητρώφ ως τυπεργάτης δραστηριοποιείται στο συνδικαλιστικό κίνημα. Η συνδικαλιστική του δράση θα τον οδηγήσει στο Βουλγάρικο Εργατικό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα του οποίου γίνεται μέλος το 1902. Όταν το κόμμα διασπάται ο Δημητρώφ ακολουθεί τους «Στενούς Σοσιαλιστές» δηλαδή την συνεπή μαρξιστική πτέρυγα, που συσπειρώνεται γύρω από τον Ντημήτερ Μπλαγκόεφ. Οι Στενοί Σοσιαλιστές ακολουθούν γραμμή παρόμοια με εκείνη των Μπολσεβίκων του Λένιν στη Ρωσία. Το 1906 ο Δημητρώφ καθοδηγεί την μεγάλη απεργία των μεταλλωρύχων του Πέρνικ, που διήρκεσε 35 μέρες. Για το ρόλο του στην απεργία συλλαμβάνεται και φυλακίζεται για πρώτη φορά. Ως αποτέλεσμα της συνδικαλιστικής και της κομματικής του δράσης ο Δημητρώφ εκλέγεται το 1909 στην Κ.Ε. του Κόμματος των Στενών Σοσιαλιστών. Στα 1913 εκλέγεται βουλευτής του Κόμματος. Ήταν ο πιο νεαρός βουλευτής της Βουλγαρίας. Στα χρόνια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου το Κόμμα των Στενών Σοσιαλιστών, τάσσεται ενάντια στον πόλεμο τονίζοντας τον ιμπεριαλιστικό του χαρακτήρα. Η αντιπολεμική δράση του Δημητρώφ ανάμεσα στους βούλγαρους στρατιώτες θα τον

2 οδηγήσει για δεύτερη φορά στη φυλακή παρά το γεγονός ότι ως βουλευτής είχε ασυλία. Εν τω μεταξύ στη Ρωσία ξεσπά η Μεγάλη Οκτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση που συγκλόνισε τον κόσμο και άσκησε καταλυτική επίδραση στη διαμόρφωση των μετέπειτα εξελίξεων ανά το παγκόσμιο. Κάτω από την επίδραση του Ρωσικού Οκτώβρη, το 1919, το Κόμμα των Στενών Σοσιαλιστών μετονομάζεται σε Κομμουνιστικό Κόμμα Βουλγαρίας και εντάσσεται στην Κομμουνιστική Διεθνή. Ο Δημητρώφ συμμετείχε στο Συνέδριο που πήρε αυτή την ιστορική απόφαση. Στις 9 Ιουνίου του 1923 διενεργείται στη Βουλγαρία φασιστικό πραξικόπημα. Ανατρέπεται και δολοφονείται ο πρωθυπουργός Αλεξάντερ Σταμπολίσκι, ηγέτης του Αγροτικού Κόμματος. Τον Σεπτέμβρη του ίδιου χρόνου ο Δημητρώφ μαζί με τον συναγωνιστή και φίλο του Βασίλ Κολάρωφ καθοδηγούν την πρώτη στον κόσμο αντιφασιστική εξέγερση με επίκεντρο την Β.Δ. Βουλγαρία. Μετά την αιματηρή καταστολή της εξέγερσης ο Δημητρώφ αναγκάζεται να καταφύγει στο εξωτερικό. Στη Βουλγαρία καταδικάζεται ερήμην σε θάνατο. Στα χρόνια της εξορίας του ο Δημητρώφ δραστηριοποιείται στην Κομμουνιστική Διεθνή, την οποία υπηρετεί από διάφορα πόστα. Ζει και αγωνίζεται σε διάφορες χώρες ανάμεσα τους η Αυστρία, η Ελβετία και η Γερμανία. Είναι τα χρόνια της μεγάλης οικονομικής κρίσης του καπιταλισμού, όπου το κομμουνιστικό κίνημα γνωρίζει άνοδο, αλλά δυστυχώς και ο φασισμός εκμεταλλευόμενος την κρίση αναρριχάται σε πολλές χώρες στην εξουσία. Στις 30 Ιανουαρίου 1933 ο Χίτλερ έχοντας τη στήριξη των μονοπωλίων διορίζεται καγκελάριος της Γερμανίας. Η αναρρίχηση των Ναζί στην εξουσία βρίσκει τον Δημητρώφ στο Βερολίνο. Τον Φλεβάρη του 1933 οι Ναζί πυρπολούν το Ράιχσταγκ (Γερμανικό Κοινοβούλιο). Στόχος της προβοκατόρικης αυτής ενέργειας ήταν να βρουν αφορμή για την επιβολή απροκάλυπτης φασιστικής δικτατορίας. Για τον εμπρησμό του Ράιχσταγκ οι Ναζί συλλαμβάνουν και κατηγορούν τρεις βούλγαρους Κομμουνιστές. Τους Τάνεφ, Ποπόφ και Δημητρώφ. Η δίκη της Λειψίας Η δίκη τους γίνεται στην Λειψία. Στη διάρκεια της δίκης ο Δημητρώφ από κατηγορούμενος μετατρέπεται σε κατήγορο. Υπερασπίζεται τον βουλγάρικο λαό, την ιδεολογία του και το Κομμουνιστικό Κόμμα. Έρχεται σε αντιπαράθεση με τον περιβόητο Γκαίριγκ και κατηγορεί τους Ναζί ότι αυτοί πυρπόλησαν το Ράιχσταγκ για να εξυπηρετήσουν τα άνομα σχέδια τους. Απαντώντας σε κατηγορίες του Γκαίριγκ ότι οι κατηγορούμενοι προέρχονται από ένα βάρβαρο λαό, ο Δημητρώφ τονίζει ότι δεν

3 υπάρχουν βάρβαροι λαοί και ότι βάρβαροι είναι οι φασίστες, σε όποια χώρα κι αν βρίσκονται. Το ναζιστικό δικαστήριο αδυνατεί να τεκμηριώσει τις κατηγορίες κατά των τριών βούλγαρων κομμουνιστών και τους απαλλάσσει από την κατηγορία του εμπρησμού. Τους καταδικάζει όμως σε εννέα μήνες φυλάκιση για παράνομη είσοδο στη Γερμανία. Ο Δημητρώφ επιτυγχάνει μια από τις πρώτες ηθικές και πολιτικές νίκες ενάντια στον φασισμό. Κατά τη διάρκεια της δίκης και της φυλάκισης του Δημητρώφ και των συντρόφων του αναπτύσσεται στον κόσμο ένα τεράστιο κίνημα αλληλεγγύης που απαιτεί την απελευθέρωση τους. Μετά την αποφυλάκιση του ο Δημητρώφ απελαύνεται στη Σοβιετική Ένωση, όπου αποκτά τη σοβιετική υπηκοότητα. Ανατομία του φασισμού Στα 1934 ο Γκεόργκι Δημητρώφ εκλέγεται Γ.Γ. της Κομμουνιστικής Διεθνούς. Τον επόμενο χρόνο συγκαλείται στη Μόσχα το ιστορικό 7 ο Συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς. Ο Δημητρώφ καταθέτει την κύρια εισήγηση προς το Συνέδριο, στη βάση της οποίας αποφασίζεται η γραμμή της συγκρότησης των Λαϊκών Αντιφασιστικών Μετώπων. Η εισήγηση του Δημητρώφ στο 7 ο Συνέδριο της Διεθνούς με τίτλο «Η επίθεση του φασισμού και τα καθήκοντα της Κομμουνιστικής Διεθνούς στη πάλη για την ενότητα της εργατικής τάξης κατά του φασισμού». αποτελεί μέχρι σήμερα ένα αξεπέραστο ντοκουμέντο της μαρξιστικής-λενινιστικής σκέψης για το ζήτημα των συμμαχιών των κομμουνιστών με άλλες πολιτικές δυνάμεις. Στην αρχή της εισήγησης του ο Δημητρώφ έκαμε μια ολοκληρωμένη ανάλυση του φασισμού χαρακτηρίζοντας τον ως «ανοικτή, τρομοκρατική δικτατορία των πιο αντιδραστικών, των πιο σοβινιστικών και των πιο ιμπεριαλιστικών στοιχείων του χρηματιστικού κεφαλαίου». Απέδειξε ότι ο φασισμός δεν είναι ένα μικροαστικό φαινόμενο, όπως πίστευαν πολλοί, αλλά μια έκφραση του μεγάλου κεφαλαίου το οποίο φοβούμενο την επαναστατική άνοδο της εργατικής τάξης καταφεύγει στην ανοικτή δικτατορία καταργώντας ακόμα και αυτή τούτη την αστική δημοκρατία. Ο Δημητρώφ ξεσκέπασε τους τρόπους με τους οποίους δρα ο φασισμός. Τόνισε ότι δημαγωγεί για τις ιδιαίτερα άμεσες ανάγκες των μαζών και τα άμεσα αιτήματα τους, Ότι παρουσιάζεται με τη μάσκα του υπερασπιστή του ταπεινωμένου έθνους. Ότι προσαρμόζει τη δημαγωγία του ανάλογα με τις εθνικές ιδιομορφίες κάθε χώρας, Ότι απευθύνεται στις μάζες με μια ραφιναρισμένη αντικαπιταλιστική δημαγωγία και υποκρίνεται ότι αγανακτεί και πολεμά τάχα τη διαφθορά του πολιτικού συστήματος.

4 Ο Δημητρώφ υπέδειξε ότι «Οι μάζες της μικροαστικής τάξης, ακόμα και ένα μέρος των εργατών, που έχουν κυριευθεί από απελπισία εξαιτίας της ανέχειας, της ανεργίας και της αβεβαιότητας για την ύπαρξη τους, γίνονται θύματα της κοινωνικής και σοβινιστικής δημαγωγίας του φασισμού» Ειδικά για τη νεολαία ο Δημητρώφ τόνισε ότι ο φασισμός «συνέλαβε την ιδιαίτερα οξύτατη ανάγκη της νεολαίας για μαχητική δραστηριότητα και παράσυρε ένα σημαντικό μέρος της στα μαχητικά του τμήματα Η νέα γενιά δοκιμάζει στις πλάτες της όλο το βάρος της οικονομικής κρίσης, της ανεργίας και της χρεωκοπίας της αστικής δημοκρατίας. Μη βλέποντας προοπτικές για το μέλλον σημαντικά στρώματα της νεολαίας παρασύρθηκαν εύκολα από τη φασιστική δημαγωγία, που τους υποσχόταν ένα δελεαστικό μέλλον». Ο Δημητρώφ τόνισε ότι ανεξάρτητα από τα προσωπεία που φορεί και τις μορφές με τις οποίες παρουσιάζεται, ο φασισμός είναι «Η πιο άγρια επίθεση του κεφαλαίου κατά των εργαζομένων, είναι αχαλίνωτος σοβινισμός και κατακτητικός πόλεμος, είναι λυσσαλέα αντίδραση και αντεπανάσταση, είναι θανάσιμος εχθρός της εργατικής τάξης και όλων των εργαζομένων». Ο Δημητρώφ άσκησε κριτική στους σοσιαλδημοκράτες υποδεικνύοντας τις βαρύτατες ευθύνες τους στην άνοδο του φασισμού τον οποίο εξίσωναν με τον κομμουνισμό. Την ίδια ώρα είχε το θάρρος να ασκήσει και την αυτοκριτική του για το κομμουνιστικό κίνημα που παρουσιάστηκε να υποτιμά τον κίνδυνο από τον φασισμό. Η ενότητα δράσης ανάχωμα στον φασισμό Ο Δημητρώφ έθεσε το ερώτημα: «Είναι δυνατόν να αποτραπεί η επικράτηση του φασισμού;» Και το απάντησε κατηγορηματικά: «Ναι, σύντροφοι, ο δρόμος του φασισμού μπορεί να φραχτεί. Αυτό είναι πέρα για πέρα δυνατό. Εξαρτάται από εμάς από τους εργάτες, τους αγρότες, από όλους τους εργαζόμενους». Ο Δημητρώφ απάντησε και στο πώς αποτρέπεται η άνοδος του φασισμού, τονίζοντας: «Το πρώτο που πρέπει να γίνει είναι η δημιουργία του ενιαίου μετώπου και η αποκατάσταση της ενότητας δράσης των εργατών σε κάθε επιχείρηση, σε κάθε περιφέρεια, σε κάθε περιοχή σε κάθε χώρα, σε όλο τον κόσμο. Ενότητα δράσης του προλεταριάτου σε εθνική και διεθνή κλίμακα να το ισχυρό όπλο, που κάνει την εργατική τάξη ικανή όχι μόνο για αποτελεσματική άμυνα αλλά και για νικηφόρα αντεπίθεση κατά του φασισμού». Ο Δημητρώφ υπέδειξε ότι για να επιτευχθεί η ενότητα δράσης των εργαζομένων η Κομμουνιστική Διεθνής και τα κόμματα που την συναποτελούν πρέπει να απευθυνθούν σε όλους που ασκούν επιρροή ή εκπροσωπούν εργαζόμενους: τους σοσιαλδημοκράτες, τους καθολικούς, τους αναρχικούς, τους ανοργάνωτους, «ακόμα

5 και σε εκείνους, οι οποίοι προσωρινά έγιναν θύματα της φασιστικής δημαγωγίας». Για την επίτευξη της ενότητας δράσης οι κομμουνιστές δεν θέτουν παρά μόνο ένα όρο. Ότι αυτή «θα στρέφεται εναντίον του φασισμού, εναντίον του κινδύνου του πολέμου, εναντίον του ταξικού εχθρού». Ο Δημητρώφ προχώρησε πάρα πέρα τονίζοντας ότι στη βάση της ενότητας δράσης των εργαζομένων πρέπει να συγκροτηθεί ένα πλατύ αντιφασιστικό Λαϊκό Μέτωπο «με τη δημιουργία μαχητικής συμμαχίας του προλεταριάτου με τους εργαζόμενους αγρότες και τη βασική μάζα της μικροαστικής τάξης των πόλεων, που αποτελούν την πλειοψηφία του πληθυσμού ακόμη και στις βιομηχανικά αναπτυγμένες χώρες». Διαδηλώνοντας την ετοιμότητα των κομμουνιστών να διαπραγματευθούν τα θέματα αντιφασιστικής ενότητας με την ηγεσία των Σοσιαλδημοκρατών και άλλων πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων τόνισε ταυτόχρονα την ανάγκη να εργαστούν ανάμεσα στις μάζες του λαού για τους ίδιους στόχους. Ο Δημητρώφ αναπτύσσει έτσι την ιδέα της ταυτόχρονης προώθησης των συμμαχιών τόσο σε επίπεδο ηγεσίας όσο και σε επίπεδο μαζικής βάσης. Ο Δημητρώφ έθεσε και το ερώτημα αν οι κομμουνιστές είναι έτοιμοι να συμμεριστούν τις ευθύνες σε κυβέρνηση του Λαϊκού Αντιφασιστικού Μετώπου. Και εδώ η απάντηση που έδωσε ήταν καταφατική και κατηγορηματική: «Εμείς χωρίς καμιά ταλάντευση θα ταχθούμε υπέρ της δημιουργίας τέτοιας κυβέρνησης». Απαντώντας σε εκείνους που υποστήριζαν ότι οι κομμουνιστές αγωνίζονται μόνο για την σοσιαλιστική δημοκρατία τόνισε με έμφαση: «Εμείς είμαστε οπαδοί της σοβιετικής (σοσιαλιστικής) δημοκρατίας Αλλά υπερασπιζόμαστε και θα υπερασπιζόμαστε στις καπιταλιστικές χώρες όλες τις αστικοδημοκρατικές ελευθερίες, που τις απειλεί θανάσιμα ο φασισμός και η αστική αντίδραση, γιατί αυτό υπαγορεύουν τα συμφέροντα της ταξικής πάλης του προλεταριάτου». Ζητήματα Στρατηγικής και τακτικής Η εισηγητική ομιλία του Γκεόργκι Δημητρώφ στο 7 ο Συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς πέρα από τα βασικά ζητήματα για τον φασισμό και το Λαϊκό Αντιφασιστικό Μέτωπο, διαπραγματεύτηκε και μια σειρά άλλα ζητήματα στρατηγικής και τακτικής αναπτύσσοντας περαιτέρω την μαρξιστική-λενινιστική σκέψη. Τέτοια ζητήματα είναι: Η δημιουργική στάση των κομμουνιστών απέναντι στους αγρότες και τους μικροαστούς, Η στάση των κομμουνιστών απέναντι στα εθνικά αισθήματα του λαού τους, τα οποία πρέπει να σέβονται, Η ανάγκη διατήρησης της αυτοτέλειας των ΚΚ έστω και σε συνθήκες συμμαχίας με άλλες δυνάμεις. Ο ρόλος της καθημερινής οργανωμένης μαζικής πάλης. Η σχέση νόμιμης και παράνομης δράσης. Το λανθασμένο των «υπερεπαναστατικών» συνθημάτων. Η δημιουργική και όχι

6 δογματική μεταφορά πείρας από τη μια χώρα στην άλλη και από τη μια εποχή στην άλλη. Η σχέση του εργατικού κινήματος με το απελευθερωτικό αντιαποικιακό κίνημα των λαών. Η πλατύτητα που πρέπει να χαρακτηρίζει τα αντιαποικιακά, αντιιμπεριαλιστικά μέτωπα. Και πολλά άλλα ζητήματα. Ιδιαίτερα ενδιαφέρον και διαλεκτικός είναι ο τρόπος που τοποθέτησε τη σχέση των κομμουνιστών απέναντι στα εθνικά ζητήματα των χωρών τους. Είπε συγκεκριμένα: «Εμείς οι κομμουνιστές είμαστε από άποψη αρχών αδιάλλακτοι εχθροί του αστικού εθνικισμού σ όλες τις παραλλαγές του. Δεν είμαστε όμως οπαδοί του εθνικού μηδενισμού και ποτέ δεν πρέπει να καθοδηγούμαστε απ αυτόν στις ενέργειες μας. Ένα από τα βασικά καθήκοντα του κάθε κομμουνιστικού κόμματος είναι να διαπαιδαγωγεί τους εργάτες και όλους τους εργαζόμενους στο πνεύμα του προλεταριακού διεθνισμού. Αλλά όποιος νομίζει ότι αυτό του επιτρέπει και μάλιστα του επιβάλλει να περιφρονεί τα εθνικά αισθήματα των πλατειών λαϊκών μαζών των εργαζομένων, βρίσκεται μακριά από τον αληθινό μπολσεβικισμό, δεν κατάλαβε τίποτε από τη διδασκαλία του Λένιν για το εθνικό ζήτημα». Τα Λαϊκά Μέτωπα Τα ζητήματα που έθεσε ο Δημητρώφ πέρασαν στις αποφάσεις του Συνεδρίου και έγιναν καθοδηγητικός πυξίδα στην πολιτική και στους αγώνες των Κομμουνιστικών Κομμάτων. Μέσα στις συνθήκες της εποχής ο Δημητρώφ υπήρξε συνεργάτης του Στάλιν. Την πολιτική όμως του Ενιαίου Μετώπου κατά του φασισμού την προώθησε παρά τις επιφυλάξεις έως και την αντίθεση του Στάλιν, έχοντας την υποστήριξη άλλων επιφανών ηγετών του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος, που έβλεπαν πόσο ορθή ήταν. Η πολιτική του Λαϊκού Αντιφασιστικού Μετώπου υλοποιήθηκε στην Γαλλία, στην Ισπανία και σε άλλες χώρες. Σε ορισμένες χώρες πραγματικά κατόρθωσε να αποτρέψει την άνοδο του φασισμού. Στα χρόνια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου η πολιτική του Ενιαίου Αντιφασιστικού Μετώπου πήρε συγκεκριμένες μορφές διαμορφώνοντας τα κινήματα Εθνικής Αντίστασης σε μια σειρά από χώρες όπως η Ελλάδα, η Γιουγκοσλαβία, η Γαλλία, η Ιταλία κ.α. Η αντίληψη των ευρύτατων συνεργασιών στα πλαίσια του αντιαποικιακού αγώνα βρήκε πλατιά εφαρμογή σε μια σειρά αγωνιζόμενους ενάντια στον αποικισμό και τον ιμπεριαλισμό λαούς. Η ίδια προσέγγιση στάθηκε και εξακολουθεί να είναι ακρογωνιαίος λίθος και της πολιτικής του ΑΚΕΛ στις συνθήκες της Κύπρου. Η πολιτική των συμμαχιών που στηρίζεται στη θεωρητική επεξεργασία του Δημητρώφ

7 για τα Ενιαία Μέτωπα, είναι βασικό συστατικό στοιχείο της στρατηγικής και της τακτικής του κομμουνιστικού κινήματος ως τις μέρες μας. Πάντα ζωντανές οι ιδέες του Δημητρώφ Μετά τη διάλυση της Κομμουνιστικής Διεθνούς το 1943, ο Δημητρώφ όντας στην Μόσχα, καθοδήγησε την Αντίσταση στην ιδιαίτερη του πατρίδα τη Βουλγαρία όπου με πρωτοβουλία των κομμουνιστών δημιουργήθηκε το Πατριωτικό Μέτωπο. Ταυτόχρονα με την απελευθερωτική πορεία του Σοβιετικού στρατού στα Βαλκάνια, το Πατριωτικό Μέτωπο οργάνωσε την αντιφασιστική εξέγερση του βουλγάρικου λαού στις 9 Σεπτεμβρίου του 1944. Ο Δημητρώφ επέστρεψε στην πατρίδα του στα τέλη του 1945. Η εξουσία του Πατριωτικού Μετώπου μετεξελίχθηκε σε σοσιαλιστική εξουσία. Το 1946 ανακηρύχτηκε η Λαϊκή Δημοκρατία της Βουλγαρίας και ο Δημητρώφ ανέλαβε την πρωθυπουργία. Το 1948 στο 5 ο Συνέδριο του Βουλγάρικου Κομμουνιστικού Κόμματος ο Δημητρώφ διατύπωσε και θεμελίωσε τη γενική γραμμή οικοδόμησης του σοσιαλισμού στη Βουλγαρία. Στο ίδιο συνέδριο εξελέγη Γ.Γ. της Κ.Ε. του ΒΚΚ. Ο Γκεόργκι Δημητρώφ πέθανε στις 2 Ιουλίου 1949, σε νοσοκομείο της Μόσχας όπου νοσηλευόταν. Η σωρός του ταριχεύθηκε και τοποθετήθηκε σε μαυσωλείο που κτίστηκε στην κεντρική πλατεία της Σόφιας. Στα χρόνια που ακολούθησαν εκατομμύρια άνθρωποι πέρασαν από το Μαυσωλείο αποτίοντας φόρο τιμής στον εξέχοντα ηγέτη του βουλγάρικου και του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος, και τον αντιφασίστα μαχητή. Στα 1990, μέσα σε συνθήκες ανατροπής του σοσιαλισμού, η σωρός του Δημητρώφ τάφηκε στο κεντρικό νεκροταφείο της Σόφιας και λίγα χρόνια αργότερα το Μαυσωλείο ανατινάχθηκε! Η αντικομμουνιστική υστερία που οδήγησε στην ανατίναξη του Μαυσωλείου δεν μπορεί να σβήσει από τη μνήμη του βουλγάρικου λαού και των προοδευτικών ανθρώπων ανά το παγκόσμιο τη ζωή και τους αγώνες του Γκεόργκι Δημητρώφ. Οι ιδέες του, οι αγώνες του κατά φασισμού, η ανεκτίμητη κληρονομιά, που άφησε στα ζητήματα του Ενιαίου Μετώπου, των συμμαχιών και γενικά στα ζητήματα στρατηγικής και τακτικής των κομμουνιστών, θα παραμένουν πάντα σημείο αναφοράς στην πάλη για δημοκρατία, κοινωνική δικαιοσύνη και σοσιαλισμό. Του Γιαννάκη Κολοκασίδη Μέλος του Π.Γ. της Κ.Ε. ΑΚΕΛ Ιούνιος 2012