Χαιρετισμός του Υπουργού Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού κ. Νεοκλή Συλικιώτη με θέμα «Η διαμόρφωση του νέου ενεργειακού τοπίου και η γεωστρατηγική σημασία του για την περιοχή», στο συνέδριο του Economist, ξενοδοχείο Χίλτον Παρκ, Τρίτη 9 Οκτωβρίου 2012 και ώρα 9:00 πμ Με τιμά ιδιαίτερα η πρόσκληση να χαιρετίσω τη σημερινή Σύνοδο που διεξάγεται στα πλαίσια της Κυπριακής Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ. Ευχαριστώ, λοιπόν, τους διοργανωτές, το Γραφείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Κύπρο, την Αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Κύπρο και το Economist Conferences, για την πρόσκληση σας. Παράλληλα, όμως, θα ήθελα να σας συγχαρώ, τόσο για την επιλογή σας να επικεντρωθούν οι εργασίες της Συνόδου στις ηγετικές στρατηγικές που πρέπει να ακολουθήσει η Ευρώπη για την επίτευξη σταθερότητας, προόδου και ευημερίας, όσο και για τη συμμετοχή τόσων εξαίρετων ομιλητών. Είμαι βέβαιος, ότι με τις παρεμβάσεις τους θα καταδείξουν τους τρόπους με τους οποίους η Κυπριακή προεδρία μπορεί να συμβάλει στην τελεσφόρηση των στόχων της Ευρώπης, ειδικότερα όσον αφορά στην εξωτερική πολιτική της ΕΕ για θέματα ενέργειας και, πρωτίστως, τη δημιουργία διευρωπαϊκών ενεργειακών υποδομών και διασυνδέσεων για την ανταλλαγή ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου, είτε μεταξύ Κρατών Μελών είτε με Τρίτες Χώρες. Στο πρόγραμμα εργασιών της Συνόδου έχουν συμπεριληφθεί τα κυριότερα ανοικτά ζητήματα που απασχολούν σήμερα τους Ευρωπαίους πολίτες, όπως τα θέματα της βιώσιμης ανάπτυξης, της επίτευξης οικονομικής σταθερότητας και σωστής οικονομικής διακυβέρνησης, της άμβλυνσης της ανεργίας και της δημιουργίας νέων προοπτικών απασχόλησης, της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής και των ενεργειακών προκλήσεων και, γενικότερα, της συνολικής προόδου και ευημερίας της Ευρώπης. 1/6
Οι σημερινές προσπάθειες και οι δράσεις που λαμβάνονται σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με τις νέες ενεργειακές διαδρομές, δίνουν έμφαση στην ανάπτυξη των αγωγών του πετρελαίου ή / και των αγωγών φυσικού αερίου από την Κεντρική Ασία και την Κασπία Θάλασσα προς την Ευρώπη, αναγνωρίζοντας τα δυνητικά οφέλη για την διαφοροποίηση των πηγών ενεργειακού εφοδιασμού της ευρωπαϊκής αγοράς. Αναμφίβολα όμως, οι πρόσφατες ανακαλύψεις μεγάλων ποσοτήτων φυσικού αερίου στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιο-ανατολικής Μεσογείου διαμορφώνει νέα δεδομένα, τα οποία η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν μπορεί να αγνοήσει. Η επιδιωκόμενη διαφοροποίηση των ενεργειακών πηγών της ΕΕ προς ενίσχυση της ενεργειακής της ασφάλειας μπορεί να προκύψει από την προσθήκη ενός αξιόπιστου διαδρόμου προμήθειας της με φυσικό αέριο, αυτού της Νοτιο-ανατολικής Μεσογείου. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Κέντρου Γεωλογικής Επισκόπησης των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, η Λεκάνη της Λεβαντίνης, διαθέτει αποθέματα υδρογονανθράκων ίσα με περίπου 1,68 δισεκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου και 122 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια φυσικού αερίου. Συνεπώς, τα σημερινά επιβεβαιωμένα κοιτάσματα υδρογονανθράκων, καθώς και οι μελλοντικές ανακαλύψεις κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στον θαλάσσιο χώρο της Ανατολικής Μεσογείου, είναι δυνατό να καταστήσουν την περιοχή έναν ουσιαστικό ενεργειακό τροφοδότη, όχι μόνο της Ευρώπης, αλλά και της παγκόσμιας ενεργειακής αγοράς. Η σωστή, ωστόσο, αξιοποίηση αυτών των προοπτικών που διαμορφώνονται στην περιοχή μας απαιτούν στρατηγικό σχεδιασμό και καλά μελετημένα βήματα. Η Κυβέρνηση έχει χαράξει την ενεργειακή της πολιτική, που, μεταξύ άλλων, προνοεί: 1. Τη διαφοροποίηση του ενεργειακού μείγματος με ένταξη στο ενεργειακό μας σύστημα Φ.Α. και ΑΠΕ, για τη σταδιακή ενεργειακή αυτάρκεια της Κύπρου, η οποία αποτελεί βασική προϋπόθεση για την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξή στη χώρα μας. 2/6
2. Τη μετατροπή της Κύπρου σε περιφερειακό ενεργειακό κόμβο για συγκέντρωση, επεξεργασία, διέλευση ή και διαμετακόμιση ενεργειακών πόρων από την γύρω περιοχή στις ευρωπαϊκές και διεθνείς αγορές. 3. Την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης, μέσα από τη δημιουργία του Νοτιοανατολικού Μεσογειακού διαδρόμου εφοδιασμού των ευρωπαϊκών αγορών με φυσικό αέριο. 4. Την ανάδειξη και αξιοποίηση του γεωστρατηγικού και γεωπολιτικού ρόλου της Κύπρου. 5. Την κληροδότηση στα παιδιά μας μέρος των ωφελειών που θα αποκομίσουμε από την αξιοποίηση των κυπριακών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων. Η υλοποίηση, βέβαια, της ενεργειακής μας στρατηγικής στηρίζεται σε δύο θεμελιώδεις παραμέτρους: την ανάπτυξη των αναγκαίων ενεργειακών υποδομών και τη δημιουργία νέων θεσμών. Θεσμοί που θα στηθούν στη βάση επιτυχημένων μοντέλων και προτύπων που έχουν αναπτύξει άλλες χώρες και από τις οποίες μπορούμε να παραδειγματιστούμε. Ένας τέτοιος θεσμός έχει συσταθεί πλέον και στην Κύπρο και αναφέρομαι στην Κρατική Εταιρεία Υδρογονανθράκων. Είναι μια Εταιρεία που έχει στηθεί κατά το Νορβηγικό μοντέλο, προκειμένου να αναλάβει την εμπορική πτυχή της αξιοποίησης των κυπριακών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων. Δικαιολογημένα, συνεπώς, όλοι αναμένουμε πάρα πολλά από αυτή την εταιρεία, όμως, είμαι βέβαιος πως δεν θα διαψευστούμε. Μετά και από αυτή την εξέλιξη, τώρα πια έχουμε αρχίσει τις διεργασίες για τη σύσταση ενός άλλου σημαντικότατου θεσμού που πρέπει να υιοθετήσουμε, του Εθνικού Ταμείου Υδρογονανθράκων. Το Ταμείο το οποίο θα συσταθεί με νόμο θα πρέπει να συμβάλει στη δημιουργία συνθηκών οικονομικής ισότητας, ποιοτικής αναβάθμισης και ευημερίας των παρόντων και των μελλοντικών γενεών των κυπρίων πολιτών. Το δε αποθεματικό του Ταμείου θα διατίθεται για τους αποκλειστικούς πιο κάτω τρείς σκοπούς: 3/6
1. Την ανατροφοδότηση της βιομηχανίας υδρογονανθράκων, συμπεριλαμβανομένων των επενδύσεων για την κατασκευή των αναγκαίων υποδομών. 2. Τη διάθεση ενός ποσοστού στον Ετήσιο Κρατικό Προϋπολογισμό. 3. Την αποταμίευση ενός ποσοστού ως επένδυση για τις μελλοντικές γενεές των Κυπρίων πολιτών. Προηγουμένως, όμως, αναφέρθηκα και στη δημιουργία των αναγκαίων υποδομών ως προϋπόθεση υλοποίησης της ενεργειακής μας στρατηγικής. Μια τέτοια υποδομή που να καθιστά τεχνικά εφικτό έναν τέτοιο στόχο αποτελεί η κατασκευή μονάδας υγροποίησης φυσικού αερίου που θα είναι εγκατεστημένη στην Κύπρο. Αυτό το έργο αποτελεί, κατά την άποψή μας, την αναγκαία περιφερειακή ενεργειακή υποδομή που θα συμβάλει στην ουσιαστική διαφοροποίηση των πηγών εφοδιασμού, εφόσον θα συνθέτει ένα ευέλικτο κομβικό σημείο για τη διασύνδεση με τις μεγάλες ποσότητες φυσικού αερίου που υπάρχουν στην ευρύτερη Μεσόγειο Θάλασσα και την προώθηση τους στην ευρωπαϊκή, αλλά και στην παγκόσμια αγορά. Στη βάση αυτών των δεδομένων, αλλά και του έντονου επενδυτικού ενδιαφέροντος που έχει ήδη εκδηλωθεί από μεγάλους επενδυτικούς οργανισμούς και όχι μόνο, η Κυβέρνηση αποφάσισε να προχωρήσει με τις αναγκαίες διεργασίες, έτσι που μέχρι το 2019 να έχουμε το Τερματικό Υγροποίησης Φυσικού Αερίου στο Βασιλικό. Αυτός ίσως ήταν και ο κυριότερος λόγος που επιβαλλόταν να προχωρήσουμε άμεσα με τη σύσταση της Κρατικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων, η οποία και θα αναλάβει κυρίαρχο ρόλο για να προχωρήσει το έργο. Σε ένα άλλο επίπεδο διεργασιών, η Κυβέρνηση έχει ορίσει τα μέλη της Διαπραγματευτικής Ομάδας με όρους εντολής την κατάληξη σε αριθμό συμφωνιών που πρέπει να υπογράψουμε με την εταιρία Noble Energy International Ltd, προκειμένου να έχουμε το συντομότερο δυνατόν φυσικό αέριο στην Κύπρο για σκοπούς εσωτερικής κατανάλωσης, αλλά και εμπορικής εκμετάλλευσης με τη διάθεσή 4/6
του στις ευρωπαϊκές και διεθνείς αγορές. Παράλληλα, αναμένουμε από τη Συμβουλευτική Επιτροπή να ολοκληρώσει την αξιολόγηση των αιτήσεων που υποβλήθηκαν σε έναν καθόλα εξαιρετικά επιτυχημένο β γύρο αδειοδότησης. Οι διεργασίες που βρίσκονται σε εξέλιξη για την αξιοποίηση των γηγενών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων και αφορούν στη σύσταση θεσμών, τη δημιουργία υποδομών, τη διαχείριση του διαλόγου με την Noble, την προώθηση των διαδικασιών του β γύρου αδειοδότησης, της ανάπτυξη μιας έξυπνης διπλωματίας με τους γείτονες μας, της προώθησης της ενδιάμεσης λύσης για γρηγορότερη έλευση φυσικού αερίου και πολλά άλλα, όπως αντιλαμβάνεστε είναι σύνθετες και πολυεπίπεδες. Βρισκόμαστε σε μια κρίσιμη καμπή σε ότι αφορά τον τομέα της ενέργειας στην Κύπρο. Όμως, είμαστε αποφασισμένοι, αυτή τη φορά να στρέψουμε προς όφελος μας τη γεωγραφία μας. Ο θαλάσσιος χώρος της ανατολικής Μεσογείου μπορεί και πρέπει να μετατραπεί σε χώρο κοινών συνόρων και συμφερόντων για όλους μας, προσφέροντας προοπτικές ειρήνης, ευημερίας και προόδου στην ευρύτερη περιοχή. Η Κύπρος μπορεί και οφείλει να καταστεί η γέφυρα ειρήνης και συνεργασίας στην περιοχή, αλλά και μεταξύ της Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής. Κυρίες και κύριοι, Από αυτό το βήμα, δεν ξεχνώ το ρόλο μου ως Προεδρεύουσα χώρα του Συμβουλίου της ΕΕ. Στο πλαίσιο αυτό έχουμε αναλάβει ένα πολύ δύσκολο έργο. Όμως, θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι με υπευθυνότητα και ενεργώντας ως έντιμοι μεσολαβητές προωθούμε όλα τα κρίσιμα ζητήματα που απασχολούν την ευρωπαϊκή κοινωνία στον τομέα της ενέργειας, όπως αυτά της ασφάλειας του ενεργειακού εφοδιασμού της ΕΕ, των διευρωπαϊκών υποδομών ενέργειας, της ασφάλειας στις υπεράκτιες δραστηριότητες, των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Είμαι αισιόδοξος πως μέχρι τη λήξη της θητείας μας, η Κυπριακή Προεδρία θα συνεχίσει να καταγράφει επιτυχίες, 5/6
ολοκληρώνοντας ολοένα και περισσότερους φακέλους σύμφωνα με τις προτεραιότητες που είχε θέσει. Σας ευχαριστώ και εύχομαι κάθε επιτυχία στις εργασίες της Συνόδου. 6/6