ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

ΠΑΡΟΧΗ ΦΟΡΟΤΕΧΝΙΚΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΩΝ Σας υπενθυμίζουμε ότι το Επιμελητήριό μας έχει στη διάθεση των μελών του την πλούσια εμπειρία του κου Αγαπητού Κράτση, ειδικού φοροτεχνικού οικονομολόγου, ο οποίος παρέχει δωρεάν τις συμβουλευτικές του υπηρεσίες σε φορολογικά θέματα, κάθε Πέμπτη 11.30 14.30 κατόπιν ραντεβού. ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΚΑΙ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ Λουδοβίκου 1, Πλ. Οδησσού, 185 31 Πειραιάς Τηλ.: 210 4177241 5 Φαξ: 210 4178680 URL: www.pcci.gr Mail: evep@pcci.gr Οι ενδιαφερόμενοι για ορισμό συνάντησης μπορούν να καλούν στο: 210 4178638. Επίσης, στο πλαίσιο της προσπάθειάς μας για έγκαιρη και αξιόπιστη πληροφόρηση των επιχειρήσεων μελών μας, σε θέματα φορολογικού ενδιαφέροντος, ο φοροτεχνικός μας σύμβουλος επεξεργάζεται, εξαπλουστεύει και σας γνωρίζει συνοπτικά τα θέματα των εγκυκλίων του Υπουργείου Οικονομικών, μέσω της ιστοσελίδας μας: www.pcci.gr ΤΟ Ε.Β.Ε.Π. ΠΛΗΡΟΦΟΡΕΙ, ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΕΙ, ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΕΙ ΣΕ ΘΕΜΑΤΑ: Χ ΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΕΩΝ Π ΟΙΟΤΗΤΑΣ Α ΣΦΑΛΕΙΑΣ & ΥΓΙΕΙΝΗΣ Ε ΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΑΓΟΡΑΣ Α ΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ Κ ΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ Ε ΡΕΥΝΑΣ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ Η ΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ Ε ΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΩΝ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΩΝ Π ΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Ε ΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ & ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΚΕΝΤΡΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Ε.Β.Ε.Π Τηλ.: 210 4170529 Φαξ: 210 4174601 E mail: bic@pcci.gr Σύνταξη Παρουσίαση: Γραφείο Φοροτεχνικού Συμβούλου ΕΒΕΠ, κου Αγαπητού Σ. Κράτση ΕΜΠΟΡΙΚΟ & ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ Λουδοβίκου 1 πλ. Οδησσού, 18531 Πειραιάς. Τηλ: 210 41.77.241 5, Φαξ: 210 41.78.680 URL: www.pcci.gr E Mail: evep@pcci.gr ΙΟΥΛΙΟΣ 2009

Αγαπητέ συνάδελφε Το ΕΒΕΠ αποφάσισε να σε ενημερώνει απλά και κατανοητά σε θέματα φορολογικού περιεχομένου και όχι μόνο που σε αγγίζουν για να σε προφυλάξει από κακοτοπιές και να σου δώσει μια άνεση στις κινήσεις σου. Η ενημέρωση θα γίνεται ηλεκτρονικά και με φυλλάδια όπως αυτό που έχεις στα χέρια σου. Το παρόν αναφέρεται σε θέματα φορολογίας ακινήτων και συγκεκριμένα: Στο Ενιαίο Τέλος Ακινήτων (Ε.Τ.ΑΚ.) Στη δήλωση στοιχείων ακινήτων (Ε9) και Στο ειδικό φόρο Ακινήτων εταιρειών Ν.3091/2002. Ελπίζουμε έτσι να σε ανακουφίσουμε από το άγχος της ερμηνείας και έγκαιρης ενημέρωσης στα καυτά φορολογικά θέματα. Ιούλιος 2009 Ο Πρόεδρος του ΕΒΕΠ Γιώργος Κασιμάτης 1

Περιεχόμενα 1. ΕΝΙΑΙΟ ΤΕΛΟΣ ΑΚΙΝΗΤΩΝ (Ε.Τ.ΑΚ.) Ν.3634/2008 Ισχύει από 1.1.2008 (άρθρα 5-21) Μετά τις τροποποιήσεις που έγιναν με τους νόμους 3697/08, 3756/09, 3763/27.5.09. Ευρετήριο κατ άρθρων Άρθρο 5: Αντικείμενο ενιαίου τέλους ακινήτων Άρθρο 6: Υποκείμενο του ενιαίου τέλους ακινήτων Άρθρο 7: Προσδιορισμός αξίας ακινήτων Άρθρο 8: Απαλλαγές από το ενιαίο τέλος Άρθρο 9: Απαλλαγή κύριας κατοικίας φυσικών προσώπων Άρθρο 10: Αρμόδια Δ.Ο.Υ Άρθρο 11: Πως υπολογίζεται το τέλος Άρθρο 12: Υποχρέωση σε δήλωση Προθεσμία Άρθρο 13: Βεβαίωση τέλους Άρθρο 14: Παραγραφή - ατέλειες Άρθρο 15: Καταβολή του τέλους Άρθρο 16: Πρόσθετοι φόροι Άρθρο 17: Ευθύνη τελευταίων κυρίων Άρθρο 18: Υποχρεώσεις συμβολαιογράφων και υποθηκοφυλάκων Άρθρο 19: Κυρώσεις σε συμβολαιογράφους και υποθηκοφύλακες Άρθρο 20: Δήλωση στοιχείων ακινήτων Άρθρο 21: Κατάργηση διατάξεων άρθρων 21-35 ν.2459/1997 2. ΔΗΛΩΣΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΑΚΙΝΗΤΩΝ (Ε9) Άρθρο 23 Ν.3427/2005 3. ΕΙΔΙΚΟΣ ΦΟΡΟΣ ΑΚΙΝΗΤΩΝ Άρθρα 15-18 Ν.3091/2002 2

1. ΕΝΙΑΙΟ ΤΕΛΟΣ ΑΚΙΝΗΤΩΝ (Ε.Τ.ΑΚ.) Ν.3634/2008 (ΦΕΚ 9 Α /29.1.2008) (Τα άρθρα 5-21 του ν.3634/2008 καταχωρούνται συνοπτικά) Άρθρο 5 Αντικείμενο ενιαίου τέλους ακινήτων Από το έτος 2008 επιβάλλεται ενιαίο τέλος στην ακίνητη περιουσία που έχουν φυσικά και νομικά πρόσωπα και βρίσκεται στην Ελλάδα. Στην έννοια ακίνητη περιουσία περιλαμβάνονται: α) Το δικαίωμα της πλήρους ή ψιλής κυριότητας ή επικαρπίας επί ακινήτων β) Το δικαίωμα αποκλειστικής χρήσης κατοικίας ή επαγγελματικής στέγης χρήσης σε κοινόκτητο τμήμα υπογείου, πυλωτής, δώματος ή ακάλυπτου χώρου που χρησιμοποιείται ως θέση στάθμευσης, βοηθητικός χώρος και κολυμβητική δεξαμενή (θεωρούνται ακίνητα αυτά που χαρακτηρίζονται με τα άρθρα 948, 953 του Αστικού Κώδικα). Άρθρο 6 Υποκείμενο του ενιαίου τέλους ακινήτων Κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο ανεξάρτητα από ιθαγένεια κατοικία ή έδρα του φορολογείται για την ακίνητη περιουσία του που βρίσκεται στην Ελλάδα την 1η Ιανουαρίου του έτους φορολογίας ανεξαρτήτως των μεταβολών που τυχόν επέρχονται κατά την διάρκεια του έτους αυτού. Υπόχρεοι σε τέλος είναι: 1. Όσοι έχουν αποκτήσει ακίνητο με αγορά ή με οποιαδήποτε άλλη αιτία, ανεξάρτητα από τη μεταγραφή του τίτλου κτήσης τους, ήτοι: α) Ο κύριος του ακινήτου, από την ημερομηνία σύνταξης του οριστικού συμβολαίου κτήσης. β) Ο κύριος του ακινήτου, από την ημερομηνία τελεσιδικίας της δικαστικής απόφασης καταδίκης σε δήλωση βουλήσεως ή δικαστικής απόφασης με την οποία αναγνωρίζεται δικαίωμα κυριότητας ή άλλο εμπράγματο δικαίωμα σε ακίνητο από οποιαδήποτε αιτία. 3

γ) Ο υπερθεματιστής, από την ημερομηνία σύνταξης της κατακυρωτικής έκθεσης, σε περιπτώσεις πλειστηριασμού. δ) Οι κληρονόμοι ακίνητης περιουσίας. ε) Όσοι έχουν αποκτήσει ακίνητο με οριστικό συμβόλαιο δωρεάς αιτία θανάτου, εφόσον ο θάνατος επήλθε μέχρι 31 Δεκεμβρίου του προηγουμένου της φορολογίας έτους. 2. Επίσης, υπόχρεοι σε τέλος είναι: α) O εκ προσυμφώνου αγοραστής ακινήτου, στις περιπτώσεις σύνταξης προσυμφώνου με αυτοσύμβαση. β) Οι δικαιούχοι διαμερισμάτων κατοικιών του Οργανισμού Εργατικής Κατοικίας, οι οποίοι έχουν παραλάβει αυτά χωρίς οριστικά παραχωρητήρια. γ) Ο υπόχρεος γονέας, για την ακίνητη περιουσία των προστατευόμενων τέκνων του, σύμφωνα με τις διατάξεις του Άρθρου 7 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ν. 2238/1994, ΦΕΚ Α 151,όπως ισχύει). δ) Ο κηδεμόνας, για την ακίνητη περιουσία σχολάζουσας κληρονομιάς. ε) Ο εκτελεστής διαθήκης, για την κληρονομιαία περιουσία για όσο διάστημα τη διαχειρίζεται και τη διοικεί. στ) Ο σύνδικος της πτώχευσης, για την πτωχευτική ακίνητη περιουσία. ζ) Ο μεσεγγυούχος ακίνητης περιουσίας. η) Ο νομέας των επίδικων ακινήτων. θ) Ο μισθωτής ακινήτων, για τα οποία έχει συναφθεί σύμβαση χρηματοδοτικής μίσθωσης, για όσο χρόνο διαρκεί η σύμβαση. Άρθρο 7 Προσδιορισμός αξίας ακινήτων Για τον υπολογισμό του τέλους λαμβάνεται η αξία των ακινήτων ή εμπράγματων δικαιωμάτων κατά την 1η Ιανουαρίου του έτους φορολογίας η φορολογητέα αξία στα ακίνητα και ο αντικειμενικός προσδιορισμός όπου αυτός εφαρμόζεται. Για τα φυσικά πρόσωπα οι τιμές εκκίνησης ή αφετηρίας (ζώνης) με αυξομειώσεις που θα οριστούν με απόφαση του υπ. Οικονομίας. Στις περιοχές 4

όπου δεν εφαρμόζεται το αντικειμενικό σύστημα η αξία των οικοπέδων καθορίζεται με απόφαση του Υπουργού. Η αξία της επικαρπίας και ψιλής κυριότητας προσδιορίζεται ως εξής: Επικαρπωτής κάτω των 20 ετών 8/10 Αν έχει υπερβεί το 20ο έτος 7/10 Αν έχει υπερβεί το 30ο έτος 6/10 Αν έχει υπερβεί το 40ο έτος 5/10 Αν έχει υπερβεί το 50ο έτος 4/10 Αν έχει υπερβεί το 60ο έτος 3/10 Αν έχει υπερβεί το 70ο έτος 2/10 Αν έχει υπερβεί το 80ο έτος 1/10 Η αξία της ψιλής κυριότητας υπολογίζεται στην αξία πλήρους κυριότητας μείον την αξία της επικαρπίας όπως υπολογίστηκε πιο πάνω. Άρθρο 8 Απαλλαγές από το ενιαίο τέλος 1. Γήπεδα εκτός σχεδίου. 2. Δασικές εκτάσεις. 3. Ξένα κράτη για ακίνητα που χρησιμοποιούνται ως πρεσβείες κ.λπ. 4. Ακίνητα δεσμευμένα από την αρχαιολογική υπηρεσία. 5. Κτίσματα υπό κατεδάφιση. 6. Ελληνικό Δημόσιο, κλπ., Ν.Π.Δ.Δ. για ιδιοχρησιμοποιούμενα ακίνητα. 7. Οργανισμοί Κοινωνικής Ασφάλισης, συνδικαλιστικά όργανα. 8. Γνωστές θρησκείες και δόγματα, Πανάγιος Τάφος, Μονή Όρους Σινά, Άγιον Όρος, Πατριαρχεία κλπ για τα ιδιοχρησιμοποιούμενα ακίνητα τους. 9. Τα μουσεία 10. Τα περιγραφόμενα στο ν. 1091/1980 περί διοικήσεως Βακουφίων της Μουσουλμανικής Μειονότητας στη Δυτική Θράκη για τα ιδιοχρησιμοποιούμενα ακίνητα τους. 5

Άρθρο 9 Απαλλαγή κατοικίας «Από τη συνολική αξία των κατοικιών των φυσικών προσώπων αφαιρείται ποσό μέχρι εκατό χιλιάδες ευρώ (100.000 ευρώ) για τους άγαμους. Για τους έγγαμους, αφαιρείται ποσό μέχρι διακόσιες χιλιάδες ευρώ (200.000 ευρώ), επιμεριζόμενο αναλογικά μεταξύ των κατοικιών των ιδιοκτητών που αναγράφονται στην ίδια δήλωση. Μέχρι το ποσό του προηγούμενου εδαφίου αφαιρείται και για χήρους ή διαζευγμένους ή άγαμους που βαρύνονται με προστατευόμενα σύμφωνα με τον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος τέκνα, όπως αυτά αναγράφονται στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος του οικείου οικονομικού έτους. Το ποσό των διακοσίων χιλιάδων ευρώ (200.000 ευρώ) προσαυξάνεται κατά τριάντα χιλιάδες ευρώ (30.000 ευρώ), όταν στη δήλωση φόρου εισοδήματος του οικείου οικονομικού έτους περιλαμβάνονται τρία προστατευόμενα κατά τον Κ.Φ.Ε. τέκνα και άνω.» Αντικατάσταση δύο πρώτων παραγράφων με άρθρο 6 παρ. 2 Ν.3763/2009. Ισχύς από 1.1.2009 (άρθρο 6 παρ. 8 Ν.3763/2009). Κατάργηση τελευταίας παραγράφου με άρθρο 6 παρ.3 Ν.3763/2009. Ισχύς από 1.1.2009 (άρθρο 6 παρ. 8 Ν.3763/2009). Άρθρο 10 Αρμόδια Δ.Ο.Υ Αρμόδια Δ.Ο.Υ. υποβολής είναι η Δ.Ο.Υ. της φορολογίας εισοδήματος. Άρθρο 11 Πως υπολογίζεται το τέλος Α) Τα Φυσικά πρόσωπα μετά την αφαίρεση ως άνω της αξίας της κύριας κατοικίας φορολογούνται με 0,1% όχι κατώτερο του 1 ευρώ ανά μ2 των κτισμάτων με εξαίρεση τα ημιτελή κτίσματα και τους βοηθητικούς χώρους για γεωργικά και κτηνοτροφικά κτίσματα που βρίσκονται σε πόλεις ή χωριά κάτω των 1.000 κατοίκων. Α) Τα Νομικά πρόσωπα φορολογούνται με 0,6%. Τα γεωργικά και κτηνοτροφικά κτίσματα που βρίσκονται σε πόλεις ή σε χωριά κάτω των 1000 κατοίκων. 6

Τα Ν.Π. μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα ημεδαπά ή αλλοδαπά φορολογούνται με συντελεστή 0,3%. Με συντελεστή 0,1% φορολογούνται: α) η αξία των κτισμάτων των ακινήτων τα οποία ιδιοχρησιμοποιούνται από επιχειρήσεις, β) η αξία των κτισμάτων των ακινήτων που ιδιοχρησιμοποιούνται από τα Ν.Π. μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, γ) τα ακίνητα του δημοσίου και Ν.Π.Δ.Δ., Δήμων και κοινοτήτων που είναι αντικείμενο εκμετάλλευσης (δεν ιδιοχρησιμοποιούνται), δ) τα ακίνητα που βρίσκονται στο ενεργητικό των εταιρειών επενδύσεων σε ακίνητη περιουσία και Αμοιβαίων Κεφαλαίων ακίνητης περιουσίας. Το τέλος που αναλογεί στη συνολική αξία των κτισμάτων που υπόκεινται σε φορολογία δεν μπορεί να είναι κατώτερο από 1 ευρώ ανά μ2 με εξαίρεση τα ημιτελή κτίσματα και τα γεωργικά και κτηνοτροφικά κτίσματα. Για τα έτη 2009, 2010 τα ιδιοχρησιμοποιούμενα ακίνητα των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων οποιασδήποτε μορφής υπάγονται στον συντελεστή 0,33%0 και εδώ δεν έχει εφαρμογή το 1 ευρώ ανά μ2 των κτισμάτων. Άρθρο 12 Οι υπόχρεοι σε δήλωση Προθεσμία Φυσικά Πρόσωπα Για την επιβολή Ε.Τ.Α.Κ. στο πρώτο έτος επιβολής του (2008) ως δήλωση φυσικού προσώπου ορίζονται οι δηλώσεις στοιχείων ακινήτων (Ε9) ετών 2005-2008 οι οποίες περιλαμβάνουν το σύνολο της ακίνητης περιουσίας τους την 1 η Ιανουαρίου 2008. Για τις επόμενες χρήσεις ορίζονται οι πιο πάνω δηλώσεις με τις μεταβολές που επήλθαν κάθε χρόνο (βλέπε στο τέλος το άρθρο 23 ν.3427/2005 που επέβαλε τη δήλωση στοιχείων ακινήτου). Νομικά Πρόσωπα Νομικό Πρόσωπο που έχει ακίνητο την 1 η Ιανουαρίου κάθε έτους πρέπει να υποβάλει δήλωση Ε.Τ.Α.Κ. μέχρι 15 Μαΐου μέσα σε 10 εργάσιμες ημέρες ανάλογα με το τελευταίο ψηφίό του Α.Φ.Μ. π.χ. Τ.Ψ. 1 έως 15/5. 7

Για το 2009 παρετάθει ως εξής (ΠΟΛ.1064/14.5.2009 ΑΥΟ) ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΨΗΦΙΟ ΑΦΜ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10,20,30,40,50, 60,70,80,90,00 ΜΕΧΡΙ 22/5 25/5 26/5 27/5 28/5 29/5 1/6 2/6 3/6 4/6 5/6 Φυσικά Πρόσωπα, δεν υποβάλλουν δήλωση Ε.Τ.Α.Κ. αλλά το Ε.Τ.Α.Κ. υπολογίζεται με βάση τις δηλώσεις Ε9 που υποβάλλονται ως προς τα ακίνητα και την οικογενειακή κατάσταση του φορολογουμένου. Άρθρο 13 Βεβαίωση τέλους Η βεβαίωση του τέλους γίνεται με βάση τις δηλώσεις, οριστικά φύλλα ελέγχου και οριστικές αποφάσεις Διοικητικών Δικαστηρίων. Δεν βεβαιώνεται ποσό μέχρι 27,00 ευρώ. Άρθρο 14 Παραγραφή Η παραγραφή είναι πενταετής και αρχίζει από το τέλος του έτους μέσα στο οποίο λήγει η προθεσμία υποβολής της δήλωσης. Αν δεν υποβληθεί δήλωση η παραγραφή είναι 15ετής. Άρθρο 15 Καταβολή του τέλους Φυσικά Πρόσωπα, Για τα φυσικά πρόσωπα, σε τρεις ίσες δόσεις. Η πρώτη μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα για τις Δημόσιες Υπηρεσίες του επόμενου μήνα από τη βεβαίωση και οι επόμενες ανά δίμηνο. Προσοχή! Το ΕΤΑΚ δεν εκπίπτεται από το φορολογητέο εισόδημα. Ποσό οφειλής μέχρι 250,00 ευρώ καταβάλλεται εφ άπαξ. Νομικά Πρόσωπα Για νομικά πρόσωπα σε 3 ίσες διμηνιαίες δόσεις από τις οποίες η πρώτη με την υποβολή της εμπρόθεσμης δήλωσης, οι δε υπόλοιπες μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του διμήνου που ακολουθούν. Υποβολή δήλωσης χωρίς καταβολή φόρου είναι απαράδεκτη και δεν παράγει κανένα αποτέλεσμα. 8

Άρθρο 16 Πρόσθετοι φόροι 1. Για την επιβολή των πρόσθετων φόρων και προστίμων των νομικών προσώπων εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις των παραγράφων 1, 4, 5, 6, 7 και 8 του Άρθρου 1, καθώς και των άρθρων 2, 4, 9, 15, 22, 23 και 24 του ν. 2523/1997 (ΦΕΚ 179 Α ), όπως ισχύουν. 2. «Για την επιβολή των πρόσθετων φόρων και προστίμων των φυσικών προσώπων εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις των παραγράφων 1, 4, 5, 6, 7 και 8 του άρθρου 1, καθώς και των άρθρων 2, 4, 9, 15, 22, 23 και 24 του ν. 2523/1997 (ΦΕΚ 197 Α ), όπως ισχύουν. Δεν επιβάλλεται το αυτοτελές πρόστιμο όταν δεν προκύπτει διαφορά φόρου για καταβολή, εφόσον έχει ήδη επιβληθεί αυτοτελές πρόστιμο για τη δήλωση στοιχείων ακινήτων.» 3. Ως αφετηρία για την επιβολή των πρόσθετων φόρων και προστίμων της προηγούμενης παραγράφου, ορίζεται η επομένη της καταληκτικής ημερομηνίας υποβολής δήλωσης Ε9. Ειδικότερα για το έτος 2008, ως αφετηρία για την επιβολή των ανωτέρω πρόσθετων φόρων και προστίμων, ορίζεται η επόμενη της καταληκτικής ημερομηνίας υποβολής δήλωσης Ε9, εφόσον παρήλθε άπρακτη η προθεσμία των εξήντα εργάσιμων ημερών από την έκδοση του εκκαθαριστικού. Ισχύς από 1.1.2008. 4. «Στα νομικά πρόσωπα, τα οποία δεν υπέβαλαν αρχικές δηλώσεις ενιαίου τέλους ακινήτων μετά από παρέλευση τριών μηνών από την καταληκτική προθεσμία υποβολής της δήλωσης, επιβάλλεται αυτοτελές πρόστιμο που ορίζεται σε πέντε χιλιάδες (5.000) ευρώ. Το πρόστιμο επιβάλλεται με απόφαση του προϊσταμένου της αρμόδιας δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας στην οποία γίνεται σύντομη περιγραφή της παράβασης, η οποία καταχωρείται και κοινοποιείται αρμοδίως. Για τη διοικητική επίλυση της διαφοράς, τη βεβαίωση και την καταβολή του προστίμου εφαρμόζονται ανάλογα οι διατάξεις του ν.2523/1997, όπως ισχύουν. Σε διοικητική επίλυση της διαφοράς ή δικαστικό συμβιβασμό, το πρόστιμο της παραγράφου αυτής περιορίζεται στα τρία πέμπτα (3/5) αυτού. Σε περίπτωση αποδεδειγμένης ανυπαρξίας της παράβασης το πρόστιμο διαγράφεται. Η πράξη διαγραφής πρέπει να περιέχει πλήρη και ειδική αιτιολογία για την ανυπαρξία της παράβασης.» Ισχύς από 1.1.2009. 9

Άρθρο 17 Ευθύνη τελευταίων κυρίων Η ευθύνη και δικαιώματα τελευταίων κυρίων ή επικαρπωτών ακινήτων από συμβάσεις είναι εις ολόκληρον μαζί με την υποχρέωση καταβολής του φόρου. Οι νόμιμοι αντιπρόσωποι των υπόχρεων ευθύνονται εις ολόκληρον με τους υπόχρεους. Άρθρο 18 Υποχρεώσεις συμβολαιογράφων και υποθηκοφυλάκων Για να μεταβιβαστεί ακίνητο απαιτείται βεβαίωση του εφόρου ότι για το ακίνητο αυτό πληρώθηκε το τέλος που αναλογεί στην αξίά του τα δύο προηγούμενα έτη. Στις περιπτώσεις εκπρόθεσμης δήλωσης ακινήτου εφ όσον ζητηθεί πιστοποιητικό άρθρο 18 εντός εξαμήνου από την υποβολή της εκπρόθεσμης δήλωσης επιβάλλεται αυτοτελώς πρόστιμο ισόποσο του αναλογούντος βάσει της υποβληθείσας δήλωσης τέλους για το ακίνητο. Άρθρο 19 Κυρώσεις σε συμβολαιογράφους και υποθηκοφύλακες Όταν παραβαίνουν τις υποχρεώσεις του πιο πάνω άρθρου 18 επιβάλλεται πρόστιμο σε 2.000 ευρώ για κάθε παράβαση. Σε συμβιβασμό, το πρόστιμο μειώνεται στο 1/3. Άρθρο 20 Δήλωση στοιχείων ακινήτων Το 2008 η δήλωση στοιχείων ακινήτων υποβάλλεται μέχρι την 31η Μαρτίου. Μέχρι την ημερομηνία αυτή παρέχεται η δυνατότητα στους υπόχρεους να τροποποιήσουν τις δηλώσεις στοιχείων ακινήτων προηγούμενων ετών, χωρίς την επιβολή του αυτοτελούς προστίμου του άρθρου 4 του Ν.2523/1997 (ΦΕΚ 179 Α ).Ειδικά για νομικά πρόσωπα οι ως άνω δηλώσεις υποβάλλονται μέχρι και την 30η Ιουνίου. (Βλέπε πιο κάτω). Άρθρο 21 Καταργούνται οι διατάξεις 21-35 Ν.2459/1997 που αφορούν το Φόρο Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας. Τα άρθρα 15-18 του Ν.3091/2002 διατηρούνται. 10

2. ΔΗΛΩΣΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΑΚΙΝΗΤΩΝ Ε9 Άρθρο 23 N.3427/2005 (όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 20 ν.3634/2008) (ΠΟΛ. 1013, 1014/24.1.2008) 1. Κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο, ανεξάρτητα από την ιθαγένεια, κατοικία ή έδρα του, το οποίο έχει την 1η Ιανουαρίου εμπράγματο δικαίωμα πλήρους ή ψιλής κυριότητας ή επικαρπίας ή οίκησης σε ακίνητο που βρίσκεται στην Ελλάδα, υποχρεούται να υποβάλει δήλωση στοιχείων ακινήτων. Η δήλωση στοιχείων ακινήτων υποβάλλεται μία φορά, στο έτος που προκύπτει τέτοια υποχρέωση, σύμφωνα με το προηγούμενο εδάφιο. Η πρώτη εφαρμογή ήταν την 1η Ιανουαρίου 2005. Σε περίπτωση μεταβολής της περιουσιακής ή οικογενειακής κατάστασης του υπόχρεου την 1 η Ιανουαρίου, υποβάλλεται δήλωση μεταβολής στοιχείων ακινήτων το αντίστοιχο έτος. 2. Το 2008 η δήλωση στοιχείων ακινήτων υποβάλλεται μέχρι την 31 η Μαρτίου. Μέχρι την ημερομηνία αυτή παρέχεται η δυνατότητα στους υπόχρεους να τροποποιήσουν τις δηλώσεις στοιχείων ακινήτων προηγούμενων ετών, χωρίς την επιβολή του αυτοτελούς προστίμου του άρθρου 4 του ν. 2523/1997 (ΦΕΚ 179Α ). Ειδικά για νομικά πρόσωπα οι ως άνω δηλώσεις υποβάλλονται μέχρι και την 30 η Ιουνίου. 3. «Η δήλωση στοιχείων ακινήτων υποβάλλεται τις ίδιες ημερομηνίες με τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος. Τα νομικά πρόσωπα της παραγράφου 2 του άρθρου 101 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ν. 2238/1994) τα οποία δεν έχουν υποχρέωση υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, υποβάλλουν τη δήλωση στοιχείων ακινήτων στις προθεσμίες που ορίζονται από την περίπτωση β της παραγράφου 2 του άρθρου 107 του ίδιου νόμου. Τα νομικά πρόσωπα τα οποία, λόγω υπερδωδεκάμηνης χρήσης, δεν υποβάλλουν δήλωση φορολογίας εισοδήματος με τη λήξη του πρώτου τμήματος αυτής, δωδεκάμηνης ή μικρότερης χρονικής διάρκειας, εντός του οποίου πραγματοποιήθηκε η μεταβολή, υποβάλλουν τη δήλωση στοιχείων ακινήτων 11

μέχρι τη δέκατη ημέρα του πέμπτου μήνα από τη λήξη του οικείου ημερολογιακού έτους. Σε περίπτωση μετασχηματισμού επιχειρήσεων, η προερχόμενη από τη μετατροπή ή συγχώνευση επιχείρηση, καθώς και η απορροφώσα, σε περίπτωση συγχώνευσης με απορρόφηση, υποχρεούται σε υποβολή δήλωσης στοιχείων ακινήτων για λογαριασμό της επιχείρησης που μετασχηματίστηκε, την ίδια ημερομηνία με την υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος που υποβάλλει στο όνομα της τελευταίας. Τα νομικά πρόσωπα που υποβάλλουν δήλωση φορολογίας εισοδήματος με τη λήξη της εκκαθάρισης ή της διάλυσης υποχρεούνται να υποβάλουν δήλωση στοιχείων ακινήτων την ίδια ημερομηνία. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών, δύναται να παρατείνεται η προθεσμία υποβολής της δήλωσης στοιχείων ακινήτων, καθορίζεται κατ έτος ο τύπος και το περιεχόμενο της δήλωσης στοιχείων ακινήτων, ο τρόπος υποβολής και κάθε άλλη σχετική λεπτομέρεια που είναι αναγκαία για την εφαρμογή του παρόντος.» Αντικατάσταση παρ. 3 με άρθρο 7 παρ. 1 Ν.3763/2009. Ισχύς από 1.1.2009 (άρθρο 7 παρ. 2 Ν.3763/2009). 4. Οι διατάξεις του άρθρου αυτού δεν έχουν εφαρμογή για ακίνητα του Δημοσίου. 5. Οι διατάξεις της παραγράφου 15 του άρθρου 5 του ν. 3296/2004 (ΦΕΚ 253 Α ) καταργούνται. (Οι διατάξεις της παρ. 15 αναφέρουν ότι οι δηλώσεις Ε9 πρέπει να υποβληθούν με τις δηλώσεις φόρου εισοδήματος). ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΕΓΚΥΚΛΙΟΙ ΥΠ. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ (1) 1120151 ΠΟΛ. 1159/1.12.2008 Εγκ. Υπ. Οικ. Απαγόρευση παραλαβής δηλώσεων φόρου δωρεάς και μεταβίβασης ακινήτων. Σχετικά με το ανωτέρω θέμα σας γνωρίζουμε ότι, κατόπιν της με αριθ. 01/16.9.08 Απόφασης του Προέδρου της Επιτροπής Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες και Χρηματοδότησης της Τρομοκρατίας, περί απαγόρευσης εκποίησης όλων των ακινήτων της Ιεράς Μονής 12

Βατοπεδίου Αγίου Όρους που αποτέλεσαν αντικείμενο ανταλλαγής, καθώς και της με αριθ. 1098315/6443/Α0010/3-10-2008 Απόφασης του Υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών, δεν είναι δυνατή η παραλαβή δηλώσεων φόρου δωρεάς και μεταβίβασης ακινήτων από τις Δ.Ο.Υ. για τη μεταβίβαση των ακινήτων αυτών με χαριστική ή επαχθή αιτία. (2) 1042151/ΠΟΛ.1075/10.4.2008 Εγκ. Υπ. Οικ. Φορολόγηση της ακίνητης περιουσίας νομικών προσώπων. Περίληψη: Για τον υπολογισμό του ενιαίου τέλους λαμβάνεται υπόψη η αντικειμενική αξία των ακινήτων, όπου εφαρμόζεται το αντικειμενικό σύστημα, ενώ για τα ακίνητα στα οποία υπάρχουν κτίσματα που βρίσκονται σε περιοχές που δεν εφαρμόζεται αυτό η αξία τους υπολογίζεται με αντικειμενικά κριτήρια και η αξία του οικοπέδου με βάση τα συγκριτικά στοιχεία που υπάρχουν στην αρμόδια ΔΟΥ. Στα γήπεδα εκτός σχεδίου πόλης ή οικισμού εφαρμόζεται η Αντικειμενική Αξία Γης. Προβλέπονται αυστηρά πρόστιμα εάν δεν υποβληθεί η υποβληθεί ανακριβής ή εκπρόθεσμη δήλωση. Απαγορεύεται και η σύνταξη συμβολαιογραφικού εγγράφου, με το οποίο μεταβιβάζεται (με αντάλλαγμα ή με χαριστική αιτία) η κυριότητα ενός ακινήτου ή μεταβιβάζονται ή δημιουργούνται εμπράγματα δικαιώματα σε αυτό, αν δεν επισυναφθεί από το συμβολαιογράφο στο συμβόλαιο που συντάσσει, πιστοποιητικό του αρμόδιου προϊστάμενου ΔΟΥ, με το οποίο θα πιστοποιείται ότι αυτός που μεταβιβάζει το ακίνητο κατέβαλε το τέλος που αναλογεί στην αξία του για τα δύο προηγούμενα έτη της μεταβίβασης, εφόσον αυτός είχε υποχρέωση για τη δήλωση του ακινήτου. 13

3. ΕΙΔΙΚΟΣ ΦΟΡΟΣ ΕΠΙ ΑΚΙΝΗΤΩΝ Άρθρα 15-18 ν.3091/2002 Άρθρο 21 παρ. 2 ν. 3634/2008 2. Οι διατάξεις των άρθρων 15 έως 17 του ν.3091/2002 (ΦΕΚ 330 Α ), όπως αυτές έχουν τροποποιηθεί, διατηρούνται σε ισχύ. Άρθρο 15 Ειδικός φόρος επί των ακινήτων 1. Εταιρείες οι οποίες έχουν εμπράγματα δικαιώματα πλήρους ή Ψιλής κυριότητας ή επικαρπίας σε ακίνητα που βρίσκονται στην Ελλάδα, καταβάλλουν ειδικό ετήσιο φόρο τρία τοις εκατό (3%) επί της αξίας αυτών, όπως προσδιορίζεται με το άρθρο 17 του νόμου αυτού. 2. Από υποχρέωση της προηγούμενης παραγράφου εξαιρούνται, ανεξάρτητα από τη χώρα στην οποία έχουν την έδρα τους σύμφωνα με το καταστατικό τους: α) εταιρείες των οποίων οι μετοχές βρίσκονται σε διαπραγμάτευση σε οργανωμένη χρηματιστηριακή αγορά. β) εταιρείες οι οποίες έχουν και άλλα ακαθάριστα έσοδα στην Ελλάδα τα οποία είναι μεγαλύτερα των ακαθάριστων εσόδων από ακίνητα. Στα ακαθάριστα έσοδα από ακίνητα δεν υπολογίζονται τα έσοδα από ακίνητα, τα οποία ιδιοχρησιμοποιούν οι εταιρείες αποκλειστικά για την άσκηση της επιχειρηματικής τους δραστηριότητας. Στην εξαίρεση αυτή υπάγονται, ανεξάρτητα από το ύψος των ακαθάριστων εσόδων τους στην Ελλάδα και για διάστημα επτά ετών από την έκδοση της αρχικής οικοδομικής άδειας και εταιρείες οι οποίες ανεγείρουν κτίρια ή άλλες εγκαταστάσεις που πρόκειται να ιδιοχρησιμοποιήσουν για την άσκηση βιομηχανικής, τουριστικής ή εμπορικής γενικώς επιχείρησης. Η εξαίρεση του προηγούμενου εδαφίου αφορά τα ακίνητα στα οποία πρόκειται να λειτουργήσει η βιομηχανική, τουριστική ή εμπορική επιχείρηση και αίρεται αναδρομικά, αν η εταιρεία δεν προβεί στην έναρξη λειτουργίας της επιχείρησης στα ακίνητα αυτά, μέσα σε επτά έτη από την έκδοση της αρχικής οικοδομικής άδειας, ή αν τα ακίνητα μεταβιβασθούν, εκμισθωθούν, εισφερθούν κατά χρήση, παραχωρηθούν δωρεάν, χρησιμοποιηθούν προς εκμετάλλευση από την εταιρεία ή τρίτο κατά 14

οποιονδήποτε άλλο τρόπο, πριν τη συμπλήρωση δεκαετίας από την έκδοση της αρχικής οικοδομικής άδειας. γ) ναυτιλιακές επιχειρήσεις που έχουν εγκαταστήσει γραφεία στην Ελλάδα σύμφωνα με τις διατάξεις του Α.Ν.89/1967 (ΦΕΚ 132/Α/), όπως τροποποιήθηκε και συμπληρώθηκε με τον Α.Ν. 378/1968 (ΦΕΚ 82/Α/), το Ν. 27/1975 (ΦΕΚ 77/Α/), το Ν. 814/1978 (ΦΕΚ 144/Α/) και το Ν. 2234/ 1994 (ΦΕΚ 142/ Α/) και πλοιοκτήτριες εταιρείες εμπορικών πλοίων για τα ακίνητα που ιδιοχρησιμοποιούν στην Ελλάδα αποκλειστικώς ως γραφεία ή αποθήκες για την κάλυψη των λειτουργικών τους αναγκών. Επίσης εταιρείες για τα ακίνητα που εκμισθώνουν σε ναυτιλιακές εταιρείες του α.ν. 89/1967 όπως ισχύει, αποκλειστικά για την εγκατάσταση των γραφείων ή των αποθηκών τους. Επίσης εταιρείες που μέχρι την έναρξη ισχύος του νόμου αυτού ανήκουν σε ναυτιλιακά συμφέροντα για τα ακίνητα που αποκτήθηκαν μέχρι την 1 η Ιανουαρίου 2003, εφόσον τα χρήματα που έχουν εισαχθεί στην Ελλάδα για την απόκτηση των ακινήτων αυτών προέρχονται από ναυτιλιακή δραστηριότητα. δ) εταιρείες οι οποίες ανήκουν στο Ελληνικό Δημόσιο ή σε οργανισμούς δημοσίου δικαίου, όπως αυτοί νοούνται σύμφωνα με την παράγραφο 2 του άρθρου 2 του Π.Δ.346/1998 (ΦΕΚ 230/Α/), όπως ισχύει 3. Εξαιρούνται από τις διατάξεις της παραγράφου 1 οι εξής κατηγορίες επιχειρήσεων, εφόσον έχουν την έδρα τους σύμφωνα με το καταστατικό τους στην Ελλάδα ή σε άλλη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης: α) ανώνυμες εταιρείες που έχουν ονομαστικές μετοχές μέχρι φυσικού προσώπου ή που δηλώνουν τα φυσικά πρόσωπα που τις κατέχουν, β) εταιρείες περιορισμένης ευθύνης, εφόσον τα εταιρικά μερίδια ανήκουν σε φυσικά πρόσωπα ή εφόσον δηλώνουν τα φυσικά πρόσωπα στα οποία ανήκουν οι εταιρείες οι οποίες συμμετέχουν, γ) προσωπικές εταιρείες, εφόσον οι εταιρικές μερίδες ανήκουν σε φυσικά πρόσωπα ή εφόσον δηλώνουν τα φυσικά πρόσωπα στα οποία ανήκουν οι εταιρείες οι οποίες συμμετέχουν. δ) Εταιρείες, των οποίων το σύνολο των ονομαστικών μετοχών, μεριδίων ή μερίδων ανήκουν σε Ίδρυμα ημεδαπό ή αλλοδαπό, εφόσον αποδεδειγμένα επιδιώκει στην Ελλάδα κοινωφελείς σκοπούς. 15

Αν το σύνολο ή μέρος των ονομαστικών μετοχών, μεριδίων ή μερίδων των εταιρειών των περιπτώσεων α, β, γ ανήκει σε εταιρεία, οι μετοχές της οποίας βρίσκονται σε διαπραγμάτευση σε οργανωμένη χρηματιστηριακή αγορά, δεν απαιτείται περαιτέρω δήλωση φυσικών προσώπων για την εταιρεία αυτή κατά το ποσοστό συμμετοχής της. 4. Εξαιρούνται από την υποχρέωση της παραγράφου 1 εταιρείες που έχουν την έδρα τους σύμφωνα με το καταστατικό τους σε τρίτη χώρα εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης και συντρέχουν οι αναφερόμενες στην παράγραφο 3 υπό στοιχεία α/, β/ και γ/ περιπτώσεις, εφόσον υπάρχει σύμβαση διοικητικής συνδρομής για την καταπολέμηση της απάτης και της φοροδιαφυγής με τη χώρα της έδρας τους. 5. Η απόδειξη των νόμιμων προϋποθέσεων για την υπαγωγή του στις εξαιρέσεις των παραγράφων 2, 3 και 4 βαρύνει το πρόσωπο που τις επικαλείται 6. Για την εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος τα νομικά πρόσωπα που αναφέρονται στην παράγραφο 1 θεωρούνται κύριοι ή επικαρπωτές από το χρόνο σύνταξης των οριστικών συμβολαίων ανεξάρτητα από τη μεταγραφή τους. 7. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών καθορίζονται τα απαιτούμενα κατά περίπτωση δικαιολογητικά για την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου αυτού και κάθε άλλο σχετικό θέμα. Άρθρο 17 Διαδικασία επιβολής του ειδικού φόρου 1. Χρόνος γένεσης της φορολογικής υποχρέωσης είναι η 1 η Ιανουαρίου κάθε έτους. 2. Για τον υπολογισμό του φόρου λαμβάνεται υπόψη η αξία που έχουν τα ακίνητα και τα εμπράγματα σε αυτά δικαιώματα κατά την 1 η Ιανουαρίου του έτους φορολογίας, για τον προσδιορισμό της οποίας εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 10 του Ν. 2961/2001. 3. Για την παραλαβή των δηλώσεων και τη βεβαίωση του φόρου αρμόδιος είναι ο προϊστάμενος της δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας, που είναι αρμόδια για τη φορολογία εισοδήματος. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών μπορεί κάθε φορά να τροποποιείται η αρμοδιότητα που ορίζεται από το προηγούμενο εδάφιο. 16

4. Η δήλωση υποβάλλεται μέχρι την 20 η Μαΐου του έτους φορολογίας. Για τον τρόπο υποβολής της δήλωσης εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 68 του Ν. 2961/2001. Ο φόρος που αναλογεί καταβάλλεται εφάπαξ με την υποβολή της δήλωσης. Η δήλωση που υποβάλλεται χωρίς την καταβολή του φόρου θεωρείται απαράδεκτη και δεν παράγει έννομα αποτελέσματα. 17