ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΗΜΟΥ ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑΣ ΧΑΛΚΗΔΟΝΟΣ 2014-2019
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ 4 1.1 Συνοπτική περιγραφή - αξιολόγηση της υφιστάμενης κατάστασης... 10 1.1.1 Η γενική εικόνα του Δήμου... 10 1.1.1.1 Στοιχεία πληθυσμού... 12 1.1.1.2 Μορφωτικό επίπεδο... 12 1.1.1.3 Υποδομές Μεταφορών... 13 1.1.1.4 Υποδομές εκπαίδευσης... 14 1.1.1.5 Υποδομές υγείας... 15 1.1.1.6 Ευάλωτες κοινωνικές ομάδες... 16 1.1.1.7 Αθλητικοί Φορείς και Σωματεία... 17 1.1.1.8 Οργάνωση τοπικής κοινωνίας... 17 1.1.1.9 Διάρθρωση τομέων... 18 1.1.1.10 Επιχειρηματικότητα Οικονομική Δραστηριότητα... 21 1.1.1.11 Απασχόληση - Ανεργία... 21 1.1.1.12 Βασικά περιβαλλοντικά δεδομένα... 25 1.1.1.13 Βιοποικιλότητα Προστατευόμενες περιοχές και Άλσος Νέας Φιλαδέλφειας... 26 1.1.1.14 Ύδατα... 28 1.1.1.15 Θόρυβος... 29 1.1.1.16 Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια... 30 1.1.1.17 Χαρακτηριστικά στοιχεία βιομηχανικών ζωνών... 35 1.1.2 Η περιοχή του Δήμου και οι κάθετες υπηρεσίες στους τομείς «Περιβάλλον και Ποιότητα Ζωής», «Κοινωνική Πολιτική, Υγεία, Παιδεία, Πολιτισμός και Αθλητισμός», «Τοπική Οικονομία και απασχόληση»36 1.1.2.1 Δομές Κοινωνικής Υποστήριξης - Πρόνοιας... 36 1.1.2.2 Πολιτιστική Υποδομή και Δραστηριότητες... 37 1.1.2.3 Αθλητικές Υποδομές & Δραστηριότητες... 38 1.1.2.4 Διοργανώσεις - Εκδηλώσεις - Αγώνες... 38 1.1.3 Συνοπτική Περιγραφή των Νομικών Προσώπων του Δήμου... 39 1.1.3.1 Παγκόσμιο Πολιτιστικό Ίδρυμα Ελληνισμού της Διασποράς (Π.Π.Ι.Ε.Δ.)... 39 1.1.3.2 Κοινωφελής Επιχείρηση Δήμου Φιλαδέλφειας-Χαλκηδόνος... 43 1.1.3.3 1η Σχολική Επιτροπή Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Δήμου Φιλαδέλφειας Χαλκηδόνος... 45 1.1.3.4 2η Σχολική Επιτροπή Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Δήμου Φιλαδέλφειας - Χαλκηδόνος... 45 1.1.4 Το οργανόγραμμα, το εσωτερικό περιβάλλον του Δήμου και οι οριζόντιες υπηρεσίες... 47 1.1.4.1 Προσωπικό... 47 1.1.4.2 Εξοπλισμός Δήμου & Εποπτευόμενων νομικών Προσώπων... 52 1.1.4.3 Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση... 52 [2]
1.1.4.4 Ηλεκτρονική εξυπηρέτηση του Πολίτη... 53 1.1.4.5 Φυσικοί Πόροι Προβλήματα Ρύπανσης Υποδομές Εξυπηρέτησης Δικτύων... 55 1.1.4.6 Καθαριότητα... 56 1.1.4.7 Δραστηριότητες & Διαδικασίες... 56 1.1.4.8 Οικονομικά Στοιχεία... 57 1.1.4.9 Ακίνητη Περιουσία... 59 1.1.5 SWOT Ανάλυση... 65 1.1.5.1 Αξιολόγηση της περιοχής του Δήμου και της οργάνωσης και λειτουργίας του Κρίσιμα ζητήματα... 65 1.1.5.2 Δυνατά και αδύνατα σημεία - Ευκαιρίες και απειλές... 74 1.1.5.3 Τα κρίσιμα ζητήματα ανάπτυξης... 75 1.1.5.4 Κρίσιμες διεργασίες... 75 1.1.5.5 Κατευθυντήριες αρχές... 75 1.1.5.6 Βασικοί Άξονες Λειτουργίας του Δήμου... 77 1.2 Καθορισμός της στρατηγικής του Δήμου... 78 Εισαγωγή... 78 1.2.1 Το όραμα και οι βασικές κατευθυντήριες πολιτικές επιλογές του Δήμου... 78 1.2.2 Η στρατηγική του Δήμου (Άξονες, Μέτρα και Στόχοι του Στρατηγικού Σχεδίου)... 79 1.2.3 Καθορισμός της αρμόδιας υπηρεσίας για κάθε στόχο και των ενδεικτικών κατηγοριών δράσεων για την επίτευξη των στόχων... 81 ΕΝΟΤΗΤΑ 2 : ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΔΕΙΚΤΕΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ 95 2.1 : Επιχειρησιακός σχεδιασμός - Σχέδια δράσης (στόχοι και δράσεις)... 95 2.2 : Πενταετής προγραμματισμός των δράσεων... 96 2.3: Οικονομικός προγραμματισμός και χρηματοδοτικοί πίνακες του Επιχειρησιακού Προγράμματος142 2.4: Δείκτες παρακολούθησης και αξιολόγησης του Επιχειρησιακού Προγράμματος... 144 Πηγές 150 Παράρτημα 151 [3]
ΕΙΣΑΓΩΓΗ Γενικά Με τα άρθρα 203-207 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων (Ν 3463/2006), θεσπίστηκε για πρώτη φορά, η υποχρέωση κατάρτισης Επιχειρησιακών Προγραμμάτων (ΕΠ) από τους πρωτοβάθμιους ΟΤΑ. Με το άρθρο 266 του Ν 3852/2010 (Πρόγραμμα Καλλικράτης) επιβεβαιώνεται η υποχρέωση κατάρτισης ΕΠ από τους ΟΤΑ Α βαθμού, όπως αντικαταστάθηκε από την παρ. 1 του άρθρου 79 του Ν.4172/2013). Το Υπουργείο Εσωτερικών (ΥΠΕΣΔΔΑ) με σχετικές υπουργικές αποφάσεις και εγκυκλίους που εξέδωσε έδωσε κατευθύνσεις στους ΟΤΑ Α βαθμού για την κατάρτιση των ΕΠ, όπως με: 1. την ΥΑ 18183/2007, στην οποία καθορίστηκε η δομή και το περιεχόμενο των επιχειρησιακών προγραμμάτων των ΟΤΑ, 2. την υπ αριθ. 45/58939/25-10-2006 Εγκύκλιο του Υφυπουργού Εσωτερικών για το σκοπό, τη διάρθρωση και τους στόχους των ΕΠ, 3. την υπ αριθ. 66/50837/14-09-2007 Εγκύκλιο του Υφυπουργού Εσωτερικών, σχετικά με τις διαδικασίες κατάρτισης των ΕΠ ΟΤΑ Α βαθμού, 4. το ΠΔ 185/2007 «Όργανα και διαδικασία κατάρτισης, παρακολούθησης και αξιολόγησης των επιχειρησιακών προγραμμάτων των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) Α βαθμού» με το οποίο καθορίστηκε η διαδικασία κατάρτισης των επιχειρησιακών προγραμμάτων, 5. την ΥΑ 5694/2011 σύμφωνα με την οποία τροποποιείται η ΥΑ 18183/2007, 6. το ΠΔ 89/2011 με το οποίο τροποποιείται το ΠΔ185/2007 «Όργανα και διαδικασία κατάρτισης, παρακολούθησης και αξιολόγησης των επιχειρησιακών προγραμμάτων των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) Α βαθμού», Σκοπός του ΕΠ Ο γενικός σκοπός των ΕΠ είναι η προώθηση της τοπικής και εσωτερικής ανάπτυξης των ΟΤΑ, σε εναρμόνιση με τις κατευθύνσεις αναπτυξιακού σχεδιασμού σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο. Ειδικότερα -και κατ αντιστοιχία με τα παραπάνω - για το Δήμο Φιλαδέλφειας - Χαλκηδόνος ο σκοπός του ΕΠ είναι η κατάρτιση ενός σαφούς χρονικά και όσο το δυνατόν ακριβούς από άποψη κόστους μεσοπρόθεσμου σχεδίου υλοποίησης έργων και δράσεων για την περιοχή και το Δήμο ως. Τα έργα και δράσεις που θα περιλαμβάνονται στο ΕΠ θα απαντούν στα σχετικά άμεσα τοπικά αλλά και εσωτερικά προβλήματα του Δήμου και θα κάνουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερη χρήση των τοπικών πλεονεκτημάτων της περιοχής σε όλα τα επίπεδα (ανθρώπινοι πόροι, φυσικό κεφάλαιο, ιστορία, πολιτισμός, κ.λπ.). Συνέπεια του παραπάνω σκοπού είναι ότι το ΕΠ του Δήμου Φιλαδέλφειας Χαλκηδόνος θα πρέπει: - να αποτελέσει ολοκληρωμένο πρόγραμμα τοπικής ανάπτυξης και βελτίωσης της διοικητικής ικανότητας του ΟΤΑ και προϊόν συλλογικής λειτουργίας των υπηρεσιών του Δήμου, - να είναι οργανικό στοιχείο της καθημερινής λειτουργίας και διοίκησης του Δήμου και μέρος του προγραμματικού του κύκλου, - να είναι εύχρηστο, σύντομο και περιεκτικό, κωδικοποιώντας κατά το δυνατόν την πληροφορία που παρέχει, ώστε να διευκολύνει την παρακολούθηση και την επικαιροποίησή του, - να δίνει έμφαση στη διάγνωση, σε σχέση με την αποτύπωση του εξωτερικού και εσωτερικού περιβάλλοντος, για την ανάδειξη βασικών αναπτυξιακών προτεραιοτήτων, - να δίνει έμφαση στον τεκμηριωμένο προσδιορισμό των ολιγάριθμων κρίσιμων ζητημάτων, στα οποία πρέπει να επικεντρώσει τις προσπάθειές του ο Δήμος, λαμβάνοντας υπόψη τα τοπικά προβλήματα, τις εθνικές και περιφερειακές αναπτυξιακές προτεραιότητες και τις δυνατότητές του ως οργανισμού. - οι άξονες του στρατηγικού σχεδιασμού να είναι προκαθορισμένοι και σε συμφωνία με την οργάνωση των αρμοδιοτήτων σε θεματικές ενότητες(4 άξονες) (Ν 3852/2010). - ο επιχειρησιακός σχεδιασμός να αποτελεί την κεντρική αναφορά ώστε να δίνει εύκολα το υπόβαθρο, σχεδόν αυτοματοποιημένα, για την εκπόνηση επιμέρους σχεδίων δράσης (ανά υπηρεσία υλοποίησης, ανά θεματική, κλπ.). - διερευνά πλήθος πηγών χρηματοδότησης, αποτελώντας βάση για το σχεδιασμό και υλοποίηση δράσεων κυρίως αναπτυξιακού χαρακτήρα. [4]
- συνδέεται με το ετήσιο πρόγραμμα δράσης, το τεχνικό πρόγραμμα και τον προϋπολογισμό του Δήμου. - υποστηρίζεται, κατά το δυνατόν, από μηχανογραφική εφαρμογή. - αξιοποιεί δείκτες επίδοσης. Δομή και περιεχόμενα του ΕΠ Το παρόν ΕΠ περιλαμβάνει τις ακόλουθες ενότητες και κεφάλαια: Εισαγωγή Γενικά - Σκοπός του ΕΠ - Δομή και περιεχόμενα του ΕΠ - Διαδικασία κατάρτισης ΕΠ - Όργανα κατάρτισης ΕΠ Μεθοδολογία κατάρτισης ΕΠ - Προβλήματα κατάρτισης ΕΠ - Χρονοδιάγραμμα υλοποίησης ΕΠ ΕΝΟΤΗΤΑ 1: ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ Κεφάλαιο 1.1: Συνοπτική περιγραφή - αξιολόγηση της υφιστάμενης κατάστασης 1.1.1 Εισαγωγή 1.1.2 Η γενική εικόνα της περιοχής του Δήμου 1.1.3 Η περιοχή του Δήμου στους θεματικούς τομείς «Περιβάλλον και ποιότητα ζωής», «Κοινωνική Πολιτική, Υγεία, Παιδεία, Πολιτισμός και Αθλητισμός» και «Τοπική οικονομία και απασχόληση» 1.1.4 Συνοπτική Περιγραφή των Νομικών Προσώπων του Δήμου 1.1.5 Το οργανόγραμμα, το εσωτερικό περιβάλλον του Δήμου και οι οριζόντιες υπηρεσίες 1.1.6 Αξιολόγηση της περιοχής του Δήμου και της οργάνωσης και λειτουργίας του Κεφάλαιο 1.2: Καθορισμός της στρατηγικής του Δήμου 1.2.1 Εισαγωγή 1.2.2 Το όραμα και οι βασικές κατευθυντήριες πολιτικές επιλογές του Δήμου 1.2.3 Η στρατηγική του Δήμου (Άξονες, Μέτρα και Στόχοι του Στρατηγικού Σχεδίου) 1.2.4 Καθορισμός της αρμόδιας υπηρεσίας για κάθε στόχο και των ενδεικτικών κατηγοριών δράσεων για την επίτευξη των στόχων ΕΝΟΤΗΤΑ 2: ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΔΕΙΚΤΕΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ 2.1: Επιχειρησιακός σχεδιασμός - Σχέδια δράσης (στόχοι και δράσεις) 2.2: Πενταετής προγραμματισμός των δράσεων 2.3: Οικονομικός προγραμματισμός και χρηματοδοτικοί πίνακες του Επιχειρησιακού Προγράμματος 2.4: Δείκτες παρακολούθησης και αξιολόγησης του Επιχειρησιακού Προγράμματος Διαδικασία Κατάρτισης του Επιχειρησιακού Προγράμματος Δυνάμει του ΠΔ 89/2011, η κατάρτιση του ΕΠ του Δήμου αποτελεί αρμοδιότητα της Εκτελεστικής Επιτροπής η οποία εισηγείται στο Δημοτικό Συμβούλιο. Για το σκοπό αυτό το οικείο Γραφείο Προγραμματισμού και Ανάπτυξης συντάσσει σχέδιο ΕΠ σε συνεργασία με τα όργανα της διοίκησης, τις υπηρεσίες του Δήμου και τα Νομικά Πρόσωπα του Δήμου. Το οικείο Γραφείο Προγραμματισμού και Ανάπτυξης του Δήμου είναι αρμόδιο για την υποστήριξη των οργάνων διοίκησης, των υπηρεσιών του Δήμου και των Νομικών Προσώπων του κατά τη διαδικασία κατάρτισης, παρακολούθησης και αξιολόγησης του ΕΠ και των ετήσιων προγραμμάτων δράσης, στα οποία εξειδικεύεται το ΕΠ. Σε θέματα που αφορούν στο ΕΠ, το Προγραμματισμού και Ανάπτυξης συνεργάζεται με υπαλλήλους των υπηρεσιών του Δήμου και των Νομικών Προσώπων του, που δύνανται να συμβάλλουν, μέσω των αντικειμένων αρμοδιότητάς τους. Η Εκτελεστική Επιτροπή έχει τη γενική εποπτεία της προόδου των εργασιών της υπηρεσίας. Όργανα Κατάρτισης Για την εκπόνηση του παρόντος Επιχειρησιακού Προγράμματος ακολουθήθηκε στο μεγαλύτερο μέρος η μεθοδολογία που περιγράφεται στον Οδηγό Κατάρτισης Επιχειρησιακού Προγράμματος Ο.Τ.Α της Ε.Ε.Τ.Α.Α. Α.Ε. Η στενή συνεργασία και η ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ της Δημοτικής Αρχής, της Ομάδας Έργου, των Νομικών Προσώπων και των Υπηρεσιών του Δήμου είναι το κύριο χαρακτηριστικό της πορείας που ακολουθήθηκε για την εκπόνηση του Επιχειρησιακού Προγράμματος του Δήμου Φιλαδέλφειας - Χαλκηδόνος. [5]
Μεθοδολογία Κατάρτισης Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα του Δήμου Φιλαδέλφειας - Χαλκηδόνος, σύμφωνα και με τις οδηγίες του Υπουργείου Εσωτερικών, υλοποιείται σε 9 βήματα, όπως αυτά αναλύονται παρακάτω: Βήμα 9: Έγκριση ΕΠ Βήμα 8: Δείκτες Βήμα 7: Προγραμματισμός ΕΠ Βήμα 6: Κατάρτιση Επιχειρησιακού Σχεδίου Βήμα 5: Έγκριση Στρατηγικού Σχεδίου Βήμα 4: Συνεργασία με Όμορους Δήμους Βήμα 3: Κατάρτισης Στρατηγικού Σχεδίου Βήμα 2: Αξιολόγηση Υφιστάμενης Καταστασης Βήμα 1: Προετοιμασία και Οργάνωση Σχήμα 1: Ιεραρχία Βημάτων Κατάρτισης ΕΠ Δ. Φιλαδέλφειας - Χαλκηδόνος Βήμα 1: Προετοιμασία και Οργάνωση Σκοπός του συγκεκριμένου βήματος ήταν η προετοιμασία και η οργάνωση της όλης διαδικασίας κατάρτισης του Επιχειρησιακού Προγράμματος, το οποίο ολοκληρώθηκε με τις εξής ενέργειες : Διατύπωση των αρχικών κατευθύνσεων της Δημοτικής Αρχής Προγραμματισμό του έργου Ενημέρωση του προσωπικού των υπηρεσιών και των ΝΠ του Δήμου για τη διαδικασία κατάρτισης του Επιχειρησιακού Προγράμματος. Βήμα 2: Συνοπτική Περιγραφή και Αξιολόγηση της Υφιστάμενης Κατάστασης Σκοπός του βήματος ήταν η αποτύπωση και αξιολόγηση της υφιστάμενης κατάστασης της περιοχής του Δήμου και του Δήμου ως Οργανισμού και ο εντοπισμός των κυριοτέρων προβλημάτων, ελλείψεων και ζητημάτων που θα αντιμετωπίσει ο Δήμος την επόμενη πενταετία, ώστε να διαφανούν οι ανάγκες στήριξης μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος κυρίως στους θεματικούς τομείς «Περιβάλλον και ποιότητα ζωής», «Κοινωνική Πολιτική, Υγεία, Παιδεία, Πολιτισμός και Αθλητισμός», «Τοπική οικονομία και απασχόληση» και του εσωτερικού περιβάλλοντος του Δήμου και των οριζόντιων υπηρεσιών. Το γραφείο προγραμματισμού, σε συνεργασία με τις υπηρεσίες του Δήμου και τα Νομικά του Πρόσωπα, μέσω συμπλήρωσης ερωτηματολογίων και συνεντεύξεων συγκέντρωσε και παρουσίασε συνοπτικά: την οργανωτική δομή και τα συστήματα λειτουργίας, το ανθρώπινο δυναμικό τις συνεργασίες διαδικασίες, συστήματα και πρότυπα που υποστηρίζουν την ηλεκτρονική διακυβέρνηση την κτιριακή υποδομή και τον τεχνικό εξοπλισμό οικονομικά στοιχεία και περιουσία. Στη συνέχεια προχώρησε στην αξιολόγηση της περιοχής του Δήμου και της οργάνωσης και λειτουργίας του, η οποία περιλαμβάνει μεταξύ άλλων (σε μία S.W.O.T. ανάλυση) τα εξής: Τα κρίσιμα ζητήματα ανάπτυξης (τοπικά και εσωτερικά), τα οποία είναι σκόπιμο να αντιμετωπιστούν από το Δήμο μεσοπρόθεσμα, ιεραρχημένα κατά σειρά προτεραιότητας. [6]
Τα μειονεκτήματα και τα πλεονεκτήματα της περιοχής του Δήμου ως προς τα κρίσιμα ζητήματα, τις ανάγκες των πολιτών καθώς επίσης και την εκτιμώμενη ζήτηση για την παροχή υπηρεσιών σε επίπεδο Δήμου. Τις δυνατότητες και τις υφιστάμενες αδυναμίες των υπηρεσιών του Δήμου και των Νομικών Προσώπων του, σε σχέση α) με τις λειτουργίες που επιτελούν, το ανθρώπινο δυναμικό, την υλικοτεχνική τους υποδομή, την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών, και β) με την οικονομική κατάσταση του Δήμου και των Νομικών Προσώπων του. Τις ευκαιρίες και τους περιορισμούς από εξωγενείς παράγοντες (όπως θεσμικό πλαίσιο, εθνικές και ευρωπαϊκές πολιτικές και χρηματοδοτήσεις). Βήμα 3: Καθορισμός του Οράματος και της Στρατηγικής του Δήμου-Κατάρτιση Στρατηγικού Σχεδίου Σκοποί του συγκεκριμένου βήματος ήταν η επιλογή της στρατηγικής που θα ακολουθήσει ο Δήμος μέσω του καθορισμού στόχων και δράσεων της Δημοτικής Αρχής, η διατύπωση των κατευθυντηρίων πολιτικών επιλογών της Δημοτικής Αρχής για την επόμενη περίοδο, η διατύπωση του οράματος και τέλος ο προσδιορισμός των Μέτρων (Αναπτυξιακές Προτεραιότητες) και των Στόχων, σύμφωνα με τις οποίες θα διαρθρωθεί το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα, λαμβάνοντας υπόψη τις εθνικές (τομεακές και περιφερειακές) αναπτυξιακές προτεραιότητες. Η στρατηγική του Δήμου οργανώθηκε σε τέσσερις άξονες: Άξονας 1 ος : «Περιβάλλον και ποιότητα ζωής» Άξονας 2 ος : «Κοινωνική Πολιτική, Υγεία, Παιδεία, Πολιτισμός και Αθλητισμός», Άξονας 3 ος : «Τοπική Οικονομία και Απασχόληση» Άξονας 4 ος : «Βελτίωση Διοικητικής Ικανότητας και της Οικονομικής Κατάστασης του Δήμου» Οι Αναπτυξιακές προτεραιότητες του Δήμου αποτελούν γενικές κατευθύνσεις της Δημοτικής Αρχής που θα καθοδηγούν και θα προσανατολίζουν τις ειδικότερες αποφάσεις των υπηρεσιών κατά την επιλογή των δράσεων. Κατόπιν της έγκρισης του Στρατηγικού Σχεδίου ακολουθούν : Βήμα 4: Συνεργασία με Όμορους Δήμους και την Περιφέρεια Σκοπός του βήματος ήταν η διασφάλιση του συντονισμού των δράσεων υπερτοπικής ανάπτυξης και η προώθηση τυχόν διαδημοτικών και διαβαθμιδικών συνεργασιών (Περιφέρειας-Δήμου). Το βήμα αυτό, εκτός των άλλων, στοχεύει επίσης στην αναβάθμιση του επιπέδου συνεργασίας του Δήμου με όμορους Δήμους για τη συντονισμένη προώθηση της υπερτοπικής ανάπτυξης και την από κοινού παροχή υπηρεσιών ή την υλοποίηση δράσεων και συμφωνιών. Επιπρόσθετα, το βήμα στοχεύει στη συνεργασία του Δήμου με την Περιφέρεια, ώστε να συντονιστούν δράσεις που αφορούν στην τοπική και περιφερειακή ανάπτυξη. Βήμα 5: Έγκριση του Στρατηγικού Σχεδίου και Διαδικασίες Διαβούλευσης Το βήμα περιλαμβάνει τις εξής ενέργειες: Έγκριση του Στρατηγικού Σχεδίου Παρουσίαση του Στρατηγικού Σχεδίου στη Δημοτική Επιτροπή Διαβούλευσης Δημοσιοποίηση του Στρατηγικού Σχεδίου μέσω των διαθέσιμων συστημάτων και διαδικασιών επικοινωνίας Διοργάνωση δημόσιων εκδηλώσεων-διαβούλευση Σύνοψη των συμπερασμάτων των διαδικασιών διαβούλευσης και ενημέρωση των αρμόδιων υπηρεσιών Βήμα 6: Κατάρτιση Επιχειρησιακού Σχεδίου Με σκοπό την εφαρμογή της στρατηγικής του Δήμου, στο βήμα αυτό, καταρτίζεται το Επιχειρησιακό Σχέδιο για την επίτευξη κάθε Στόχου του Στρατηγικού Σχεδίου. Η ανάλυση του Επιχειρησιακού Προγράμματος περιλαμβάνει Άξονες, Μέτρα, Στόχους, όπως έχουν καταρτιστεί στη φάση εκπόνησης του Στρατηγικού Σχεδίου και δράσεις που εξειδικεύουν και επιμερίζουν τη στρατηγική του Δήμου. Για την κατάρτιση του Επιχειρησιακού Σχεδίου απαιτούνται οι εξής ενέργειες: 1. Εξειδίκευση των Μέτρων και των Στόχων σε Δράσεις 2. Συνοπτική περιγραφή του σχεδίου δράσης για κάθε αρμόδια υπηρεσία Το Επιχειρησιακό Σχέδιο αναφέρεται σε δράσεις τοπικής ανάπτυξης εξωτερικού περιβάλλοντος (Άξονες 1 έως 3) και σε δράσεις εσωτερικής ανάπτυξης (άξονας 4). [7]
Βήμα 7: Πενταετής Προγραμματισμός των Δράσεων. Οικονομικός Προγραμματισμός του Επιχειρησιακού Προγράμματος Σκοποί του συγκεκριμένου βήματος είναι α) η ιεράρχηση & προγραμματισμός των δράσεων β) η εκτίμηση του προϋπολογισμού των δράσεων, εκτίμηση των εσόδων και των πηγών χρηματοδότησης και η κατανομή των εσόδων στα έτη για την κάλυψη των δαπανών των δράσεων γ) η ομαδοποίηση των δράσεων. Συγκεκριμένα: α) η αρμόδια υπηρεσία συντάσσει πίνακες με τη διάρκεια και το χρονοδιάγραμμα των δράσεων, β) η αρμόδια υπηρεσία συντάσσει τον προϋπολογισμό των δράσεων και τους χρηματοδοτικούς πίνακες του Επιχειρησιακού Προγράμματος. γ) Προκειμένου να αποκτηθεί η συγκεντρωτική εικόνα των δράσεων του Επιχειρησιακού Προγράμματος, αλλά και η εικόνα για επιμέρους κατανομές, η ομάδα έργου δημιουργεί συγκεντρωτικούς πίνακες και τους ομαδοποιεί: ανάλογα με την υπηρεσία που είναι υπεύθυνη για την υλοποίησή τους ανάλογα με το είδος τους (λειτουργία, ενέργεια, επένδυση/έργο) (συνεχιζόμενη, νέα) ανάλογα με την προτεραιότητα ανάλογα με τη χωροθέτηση (στο σύνολο της επικράτειας του Δήμου, ανά δημοτική/τοπική κοινότητα, διαδημοτική, διαβαθμιδική, κλπ.) ανάλογα με το έτος ανάλογα με τη πηγή χρηματοδότησης και το έτος Βήμα 8: Προσδιορισμός Δεικτών Παρακολούθησης και Αξιολόγησης Στο βήμα αυτό προσδιορίζονται οι δείκτες με βάση τους οποίους θα πραγματοποιείται η παρακολούθηση και η αξιολόγησης του Επιχειρησιακού Προγράμματος. Οι δείκτες παρακολούθησης κατηγοριοποιούνται σε: (α) Δείκτες εισροών, (β) Δείκτες εκροών και (γ) Δείκτες αποτελέσματος. [8]
Βήμα 9: Έγκριση του Επιχειρησιακού Προγράμματος & Τελικές Ενέργειες Το τελευταίο βήμα περιλαμβάνει τις εξής ενέργειες: έγκριση από το Δ.Σ. του κάθε Νομικού Προσώπου του Δήμου, εντός μιας (1) εβδομάδας από την εισήγηση των υπηρεσιών του, των στόχων και των δράσεων του Επιχειρησιακού που το αφορούν. ολοκλήρωση του σχεδίου Επιχειρησιακού Προγράμματος από την Προγραμματισμού και Ανάπτυξης. υποβολή του σχεδίου Επιχειρησιακού Προγράμματος από την Εκτελεστική Επιτροπή στο Δημοτικό Συμβούλιο, επισυνάπτοντας τις σχετικές αποφάσεις των Νομικών Προσώπων του Δήμου για δράσεις/ σχέδια δράσης που τα αφορούν. έγκριση του σχεδίου από το Δημοτικό Συμβούλιο. έλεγχο για τη νομιμότητα της διαδικασίας κατάρτισης του προγράμματος από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση (Αυτοτελής Εποπτείας ΟΤΑ), με υποβολή σχετικής έκθεσης εγκεκριμένης από το Δημοτικό Συμβούλιο. δημοσιοποίηση του προγράμματος από το Δήμο. Τα επόμενα κεφάλαια του Επιχειρησιακού Προγράμματος του Δήμου Φιλαδέλφειας Χαλκηδόνος περιγράφουν αναλυτικά τα βήματα της διαδικασίας κατάρτισής του, όπως αυτά αναφέρονται στις προηγούμενες ενότητες. Προβλήματα Κατάρτισης του ΕΠ Δ.Φιλαδέλφειας Χαλκηδόνος Τα σημαντικότερα προβλήματα τα οποία συναντώνται κατά την κατάρτιση του προτεινόμενου Επιχειρησιακού Προγράμματος είναι: 1. Η παλαιότητα των επίσημων στατιστικών στοιχείων (έτος 2001), 2. Η ραγδαία ταχύτητα μεταβολής δεικτών και χαρακτηριστικών (λόγω κρίσης). Α ΣΤΑΔΙΟ: Στρατηγικός Σχεδιασμός Βήμα 1: Προετοιμασία και Οργάνωση Βήμα 2: Περιγραφή και Αξιολόγηση Υφιστάμενης Κατάστασης Βήμα 3: Καθορισμός Οράματος και Στρατηγικής Βήμα 4: Συνεργασία με Όμορρους Δήμους Β ΣΤΑΔΙΟ: Δημόσια Διαβούλευση- Έγκριση Βήμα 5: Διαδικασίες Έγκρισης και Δημόσιας Διαβούλευσης Γ ΣΤΑΔΙΟ: Επιχειρησιακός Σχεδιασμός Βήμα 6: Κατάρτιση Επιχειρησιακού Σχεδίου Βήμα 7: Διετής Προγραμματισμός Δράσεων-Οικονομικός Προγραμματισμός ΕΠ Βήμα 8: Δείκτες Παρακολούθησης και Αξιολόγησης Δ: ΣΤΑΔΙΟ: Έγκριση Βήμα 9: Έγκριση Προγράμματος-Τελικές Ενέργειες Σχήμα 2: Στάδια Κατάρτισης ΕΠ Δ.Φιλαδέλφειας - Χαλκηδόνος [9]
ΕΝΟΤΗΤΑ 1: ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ 1.1 Συνοπτική περιγραφή - αξιολόγηση της υφιστάμενης κατάστασης 1.1.1 Η γενική εικόνα του Δήμου Στο παρόνκεφάλαιο περιγράφεται συνοπτικά και αξιολογείται η περιοχή του Δήμου, με σκοπό τον εντοπισμό των κρίσιμων ζητημάτων τοπικής ανάπτυξης, που θα πρέπει να αντιμετωπίσει ο Δήμος κατά το διάστημα εφαρμογής του ΕΠ. Παρουσιάζεται επίσης η οργάνωση-λειτουργία τουδήμου και των Νομικών του Προσώπων, με σκοπό τον εντοπισμό σημαντικών ζητημάτων εσωτερικής ανάπτυξης που πρέπει να αντιμετωπιστούν. Για τον εντοπισμό κρίσιμων ζητημάτων τοπικής και εσωτερικής ανάπτυξης, απεστάλησαν σχετικά έντυπα /ερωτηματολόγια περιγραφής και αξιολόγησης της κατάστασης προς τους συντελεστές του ΕΠ από πλευράς Δήμου ώστε να καταγραφούν τυχόν προβλήματα, ανάγκες και προτάσεις. Αναφορικά με τα θέματα τοπικής ανάπτυξης περιγράφονται και αναλύονται ζητήματα, στον τομέα ευθύνης και αρμοδιότητας κάθε υπηρεσίας για τους τομείς : - Περιβάλλον και Ποιότητα Ζωής. - Κοινωνική Πολιτική, Υγεία, Παιδεία, Πολιτισμός και Αθλητισμός. - Τοπική Οικονομία και Απασχόληση. Τα κρίσιμα ζητήματα καθορίστηκαν συνεκτιμώντας: - τις αρμοδιότητες του Δήμου, - τα χαρακτηριστικά και τις ανάγκες του, - τα θεματικά αντικείμενα δραστηριοποίησης των υφιστάμενων υπηρεσιών και των Νομικών Προσώπων του, - τις κατευθύνσεις της Δημοτικής Αρχής και τις προτεραιότητες που αποτυπώνονται στο προεκλογικό της πρόγραμμα, - τις εθνικές και περιφερειακές αναπτυξιακές προτεραιότητες. Στο παρόν κεφάλαιο πραγματοποιείται ανάλυση της υφιστάμενης κατάστασης του Δήμου Φιλαδέλφειας- Χαλκηδόνος. Η ανάλυση αυτή αποσκοπεί στην καταγραφή και ερμηνεία των βασικών παραμέτρων του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος της περιοχής. Η ανάλυση αναπτύσσεται σε τρεις βασικές ενότητες. Στην πρώτη ενότητα καταγράφεται η κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη. Σε πρώτο επίπεδο περιγράφονται τα δημογραφικά στοιχεία που αφορούν τον πληθυσμό και στη συνέχεια εξετάζονται τα επίπεδα τόσο της κοινωνικής όσο και της οικονομικής ανάπτυξης. Στην δεύτερη ενότητα καταγράφονται οι δυνατότητες βιώσιμης ανάπτυξης της περιοχής. Αρχικά καταγράφεται η χωροταξική πολεοδομική οργάνωση. Κατόπιν ακολουθεί η οικιστική ανάπτυξη και τέλος η ποιότητα του αστικού και του φυσικού περιβάλλοντος. Τέλος στην τρίτη ενότητα καταγράφονται και αναλύονται οι συνθήκες στέγασης. Στην ενότητα αυτή αξιολογείται και καταγράφεται το οικιστικό απόθεμα της περιοχής αλλά και η ποιότητα των κατοικιών. [10]
Ο Δήμος Φιλαδέλφειας-Χαλκηδόνος περιλαμβάνει τις Δημοτικές Ενότητες της Νέας Φιλαδέλφειας και της Νέας Χαλκηδόνας (πρώην καποδιστριακοί Δήμοι Νέας Φιλαδέλφειας και Νέας Χαλκηδόνας αντίστοιχα). Χάρτης 1 Ο πρώην Δήμος Νέας Φιλαδέλφειας βρίσκεται σε απόσταση επτά (7) Km από το κέντρο των Αθηνών. Η περιοχή μέχρι τον Σεπτέμβριο του 1927 λεγόταν Ποδονίφτης, από το ομώνυμο ρέμα που τη διαρρέει. Τότε εγκαταστάθηκαν εκεί Μικρασιάτες πρόσφυγες από τα προσφυγικά των Αμπελοκήπων μετά από μεγάλη πυρκαγιά που κατέστρεψε τις παράγκες που έμεναν. Τους παραχωρήθηκαν καινούργια διαμερίσματα σε συνοικισμό που είχε κτιστεί εκεί. Το χτίσιμο του συνοικισμού ξεκίνησε το 1923 βάσει σχεδίου αγγλικής κωμόπολης και ολοκληρώθηκε σε τρία χρόνια. Το 1931 συνδέθηκε με την Αθήνα με γραμμή λεωφορείου. Ονομάστηκε Νέα Φιλαδέλφεια το 1932, σε ανάμνηση της περιοχής «Φιλαδέλφεια» της Μικράς Ασίας. Αργότερα επεκτάθηκε προς βορά και ο πληθυσμός αυξήθηκε με πρόσφυγες από την Κωνσταντινούπολη. Ο πρώην Δήμος Νέας Χαλκηδόνας ξεκίνησε να αναπτύσσεται ως οικισμός δυτικά του χειμάρρου Ποδονίφτης. Πριν το 1900 η περιοχή αναφερόταν ως καθαρά αγροτική. Το 1907 εμφανίζεται με πληθυσμό 19 κατοίκων, ενώ το 1920 η Ε.Σ.Υ.Ε. απογράφει 110 κατοίκους που ζούσαν σε αγροικίες. Η μεγάλη αύξηση του πληθυσμού έγινε μετά την Μικρασιατική καταστροφή, όταν πρόσφυγες από την Κωνσταντινούπολη εγκαταστάθηκαν στην περιοχή, τμήμα του Δήμου Αθηναίων, σε οικόπεδα και σπίτια που παραχωρήθηκαν από το τότε Υπουργείο οικισμού. Στις 18 Ιανουαρίου του 1934 η περιοχή αποσπάσθηκε από το Δήμο Αθηναίων και αναγνωρίζεται ως ξεχωριστή κοινότητα. (Φ.Ε.Κ. 22 Α'/ 18-1-34). Το 1936 από το Κοινοτικό Συμβούλιο αποφασίζεται η επέκταση του σχεδίου πόλεως το οποίο εγκρίνεται το 1939. Στα μέσα της δεκαετίας του '50 ασφαλτοστρώνονται οι πρώτοι δρόμοι. Στα χρόνια 1967-1974 ο ρυθμός ανοικοδόμησης είναι μεγάλος. Το 1982 η κοινότητα Νέας Χαλκηδόνας αναβαθμίζεται σε Δήμο αφού οι κάτοικοι κατά την απογραφή ξεπέρασαν τους 10.000 (ΦΕΚ 98 Α' /23-8-82). Ο Δήμος Φιλαδέλφειας-Χαλκηδόνος προήλθε από τη συνένωση των καποδιστριακών Δήμων Νέας Φιλαδέλφειας και Νέας Χαλκηδόνας με την εφαρμογή του προγράμματος «ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ» (Ν. 3852/2010). Ανήκει διοικητικά στην Περιφέρεια Αττικής και πιο συγκεκριμένα στην Περιφερειακή Ενότητα Κεντρικού Τομέα Αθηνών. Έχει έκταση 3.600 τετρ. χλμ. και πληθυσμό 35.556 σύμφωνα με τα αποτελέσματα της Απογραφής Πληθυσμού 2011. Τα όρια του καθορίζονται: βόρεια από το Δήμο Μεταμόρφωσης, βορειοδυτικά από το δήμο Αχαρνών, ανατολικά από το Δήμο Νέας Ιωνίας, νότια και νοτιοανατολικά από το Δήμο Αθηναίων και δυτικά από το Δήμο Αγίων Αναργύρων. Συνδέεται με το κέντρο των Αθηνών με δύο οδικούς άξονες. Έχει εύκολη πρόσβαση σε τρεις σταθμούς του Ηλεκτρικού Σιδηροδρόμου (Σταθμοί «Πευκάκια», «Περισσός» και «Άνω Πατήσια»). Η συγκοινωνία με το κέντρο της πόλης των Αθηνών και τους λοιπούς όμορους Δήμους πραγματοποιείται μέσω δύο γραμμών Τρόλεϊ και έξι γραμμών Αστικών Λεωφορείων. Υπάρχει επίσης σύνδεση με το Εθνικό οδικό δίκτυο μέσω της Εθνικής οδού Αθηνών Λαμίας που διασχίζει την πόλη και μέσω αυτής με την Εθνική οδό Αθηνών Κορίνθου. Η πρόσβαση στην Αττική οδό (κόμβος 8) είναι εύκολη και μέσω αυτής και του σταθμού του προαστιακού Σιδηροδρόμου στο Δήμο Μεταμόρφωσης επιτυγχάνεται ταχεία πρόσβαση στο Διεθνές Αεροδρόμιο Ελ. Βενιζέλος. Μέσω της οδού Κηφισού, η πόλη έχει πρόσβαση στο λιμάνι του Πειραιά. Ο [11]
Δήμος διατρέχεται από την οδό Κηφισού (ελληνικός αυτοκινητόδρομος 1), που είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος σε μήκος αυτοκινητόδρομος της χώρας, τμήμα του ευρωπαϊκού αυτοκινητοδρόμου Ε75, και που αποτελεί αναδυόμενη ζώνη χωροθέτησης εμπορικών και άλλων σημαντικών επιχειρηματικών δραστηριοτήτων. 1.1.1.1 Στοιχεία πληθυσμού Ο πληθυσμός του Δήμου Φιλαδέλφειας-Χαλκηδόνος, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της Απογραφής Πληθυσμού 2011, ανέρχεται σε 35.556 άτομα, τα οποία κατοικούν σε μια έκταση 3,600 τετρ. χλμ. Ο πληθυσμός το 0,93% του συνολικού πληθυσμού της Περιφέρειας Αττικής. Ο Δήμος Φιλαδέλφειας είναι μια ιδιαίτερα πυκνοκατοικημένη περιοχή (9.717,81 άτομα ανά τετρ. χλμ.). Το μέγεθος αυτό είναι πολύ κοντά στο μέσο όρο της Περιφερειακής Ενότητας του Κεντρικού Τομέα Αθηνών (9964,345 άτομα ανά τετρ. χλμ), πολύ υψηλότερο (σχεδόν δεκαπλάσιο) του αντίστοιχου μεγέθους της Περιφέρειας Αττικής (1.001,11) ενώ υπερβαίνει κατά πολύ και τον αντίστοιχο εθνικό μέσο όρο (81,75 άτομα ανά τετρ. χλμ.) 1. Η περιοχή κατοικήθηκε μαζικά για πρώτη φορά την περίοδο 1922-1928 από πρόσφυγες της Μικράς Ασίας. Στη συνέχεια τη δεκαετία του 50 και έπειτα δέχθηκε μεγάλο κύμα εσωτερικής μετανάστευσης. Από τη δεκαετία του 80 και 90 ξεκίνησε η εγκατάσταση στο δήμο προσφύγων και μεταναστών από άλλες χώρες. Μόνιμος Πληθυσμός Μτβλ (%) 1991 2001 2011 91-2001 2001-2011 1991-2011 Χώρα 10 223 392 10 934 097 10 815 197 7.0% -1.1% 5.8% Αττική 3 594 817 3894 573 3827 624 8.3% -1.7% 6.5% Δήμος Φιλαδέλφειας- Χαλκηδόνος 36422 35 607 35 556-2.2% -0.1% -2.4% Δ.Ε. Νέας Φιλαδέλφειας 26 133 25 221 25 734-3.5% 2.0% -1.5% Δ.Ε. Νέας Χαλκηδόνος 1.1.1.2 Μορφωτικό επίπεδο 2 10 289 10 386 9 822 0.9% -5.4% -4.5% Το ποσοστό των ατόμων χωρίς τυπική εκπαίδευση στο Δήμο Φιλαδέλφειας-Χαλκηδόνος είναι 1,66%. Αντίθετα, το ποσοστό των ατόμων με ανώτατη και ανώτερη εκπαίδευση στην περιοχή είναι 20,23%. Η πλειοψηφία του πληθυσμού της περιοχής είναι απόφοιτοι μέσης εκπαίδευσης (34,20%) Τέλος, το 25,51% του πληθυσμού του Δήμου έχει ολοκληρώσει τη στοιχειώδη εκπαίδευση, ενώ το ποσοστό που δεν έχει ολοκληρώσει είναι 5,87%. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας 1991-2001 επήλθαν αξιοσημείωτες μεταβολές, όσον αφορά στο εκπαιδευτικό επίπεδο του πληθυσμού του Δήμου Φιλαδέλφειας-Χαλκηδόνος. Οι μεταβολές αυτές συνίστανται, κατά κύριο λόγο, στην αύξηση του ποσοστού των απόφοιτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και στη μείωση του ποσοστού των αγράμματων και των αποφοίτων Δημοτικού. 1 2 «Ανακοίνωση προσωρινών αποτελεσμάτων Απογραφής Πληθυσμού 2011» - Ελληνική Στατιστική Αρχή, Αθήνα 22/07/2011 Απογραφή ΕΣΥΕ 2001 [12]
Επίπεδο Εκπαίδευσης ΔΗΜΟΣ ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑΣ-ΧΑΛΚΗΔΟΝΟΣ ΑΠΟΛΥΤΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΟΣΟΣΤΟ % Σύνολο πληθυσμού άνω των 10 ετών 31.128 100 Κάτοχοι Μεταπτυχιακού Διδακτορικού Τίτλου 239 0,77 Πτυχιούχοι Ανωτάτων Σχολών 3.318 10,66 Πτυχιούχοι ΤΕΙ (ΚΑΤΕ ΚΑΤΕΕ) 1.253 4,03 Πτυχιούχοι Ανωτέρων Σχολών 1.726 5,54 Απόφοιτοι Μέσης Εκπαίδευσης 10.645 34,20 Τελείωσαν τη Γ τάξη Γυμνασίου 3.665 11,77 Απόφοιτοι Στοιχειώδους Εκπαιδεύσεως 7.940 25,51 Δεν τελείωσαν το Δημοτικό αλλά γνωρίζουν γραφή 1.826 5,87 και ανάγνωση Αγράμματοι (μη γνωρίζοντες γραφή και ανάγνωση) 516 1,66 1.1.1.3 Υποδομές Μεταφορών Ο Δήμος Φιλαδέλφειας-Χαλκηδόνος είναι μέχρι και σήμερα ιδιαίτερα συνδεδεμένος με την Πρωτομαγιά και διοργανώνει εκδηλώσεις ανοιχτές για όλους τους κατοίκους του λεκανοπεδίου. Έχει αρκετό πράσινο (περίπου 25%), στο οποίο συμβάλλουν τα πάρκα που έχει η περιοχή και το Άλσος της Νέας Φιλαδέλφειας. Το τελευταίο κατέχει κομβική θέση στον ευρύτερη περιοχή και η ένταξή του σε ένα σαφή προγραμματισμό σχεδιασμού και υλοποίησης της ανάδειξής του μπορεί να αποτελέσει έναν, εν δυνάμει, ισχυρό πόλο στήριξης και διαμόρφωσης μιας βιώσιμης αναπτυξιακής διαδικασίας για την πόλη. 1. Ε.Ο. ΑΘΗΝΩΝ ΛΑΜΙΑΣ (διασχίζει τον Δήμο) 2. ΑΤΤΙΚΗ ΟΔΟΣ (Στο άκρο του Δήμου στα σύνορα με τον Δήμο Μεταμόρφωσης) 3. ΔΙΚΤΥΟ ΟΣΕ 4. ΚΟΝΤΙΝΟΙ ΣΤΑΘΜΟΙ ΗΣΑΠ (ΠΕΡΙΣΣΟΣ ΑΝΩ ΠΑΤΗΣΙΑ ΠΕΥΚΑΚΙΑ) Περιφερειακές/Τοπικές Οδοί 1. Αχαρνών - 0,8 χλμ 2. Δεκελείας - 2,8 χλμ 3. Πίνδου - 1,1 χλμ 4. Αναγεννήσεως - 0,65 χλμ 5. Τσούντα - 0,25 χλμ 6. Αγ. Αναργύρων - 0,4 χλμ Στο Δήμο Φιλαδέλφειας Χαλκηδόνος δεν υπάρχουν ποδηλατόδρομοι. Υπάρχουν όμως δυνατότητες για την δημιουργία όχι μόνο εντός των ορίων του Δήμου αλλά και για τη δημιουργία ποδηλατικών διαδρομών μεγάλου μήκους. Στο παράρτημα παρατίθεται τμήμα της μελέτης "Θεματική συμπλήρωση και εξειδίκευση, ως προς το σχεδιασμό δικτύου ποδηλατικών διαδρομών μεγάλου μήκους στην Αθήνα, της έρευνας μέτρων εφαρμογής ενιαίου πολεοδομικού και κυκλοφοριακού σχεδιασμού" (Πηγή : Ερευνητικό πρόγραμμα ΕΜΠ,. Επιστ. Υπεύθυνος: Θ. Βλαστός.) που αφορά στον Δήμο μας. [13]
1.1.1.4 Υποδομές εκπαίδευσης ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ/ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΑ ΙΔΡΥΜΑΤΑ (Περιγραφή ή Τίτλος): Εντός των ορίων του Δήμου δεν υπάρχουν ακαδημαϊκά και τεχνολογικά ιδρύματα αλλά η πρόσβαση σε αυτά είναι εξαιρετικά εύκολη. Συγκεκριμένα υπάρχει εύκολη πρόσβαση στα κάτωθι ακαδημαϊκά και τεχνολογικά ιδρύματα. Κατάλογος Πανεπιστημίων και Πολυτεχνείων Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (Ε.Μ.Π) Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών Πανεπιστήμιο Πειραιώς Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κατάλογος Τεχνολογικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων (Τ.Ε.Ι.) Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Αθήνας Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Ανώτατη Σχολή Παιδαγωγικής και Τεχνολογικής Εκπαίδευσης ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ ΕΚΤΟΣ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΩΝ ΙΔΡΥΜΑΤΩΝ (Περιγραφή ή Τίτλος): Εντός των ορίων του Δήμου δεν υπάρχουν ερευνητικά κέντρα αλλά η πρόσβαση σε αυτά είναι εξαιρετικά εύκολη. Συγκεκριμένα υπάρχει εύκολη πρόσβαση στα κάτωθι ερευνητικά κέντρα ιδρύματα (ενδεικτικά). Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών ΕΙΕ Εθνικό Δίκτυο Έρευνας & Τεχνολογίας (Ε.Δ.Ε.Τ.) Α.Ε. Εθνικό Κέντρο Έρευνας & Τεχνολογικής Ανάπτυξης (Ε.Κ.Ε.Τ.Α.) Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστημών "ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ" Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών (Ε.Κ.Κ.Ε.) Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης / ΕΚΤ Ερευνητικό Κέντρο Καινοτομίας στις Τεχνολογίες της Πληροφορίας, των Επικοινωνιών και της Γνώσης - "Αθηνά" Ερευνητικό Κέντρο Βιοϊατρικών Επιστημών (Ε.ΚΕ.Β.Ε.) "ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΦΛΕΜΙΓΚ" ΕΚΕΜ : Ελληνικό Κέντρο Ευρωπαϊκών Μελετών Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε.) Ίδρυμα Τεχνολογίας & Έρευνας (Ι.Τ.Ε.) Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (Κ.Α.Π.Ε.) Κέντρο Εφαρμογών των Τεχνολογιών Επικοινωνίας & Πληροφορίας (Κ.Ε.Τ.Ε.Π.) Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών / Ε.Α.Α. Γεωδυναμικό Ινστιτούτο Ινστιτούτο Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης Ινστιτούτο Διαστημικών Εφαρμογών και Τηλεπισκόπησης Ινστιτούτο Τεχνολογιών και Ερευνών Βαθείας Θαλάσσης και Αστροσωματιδιακής Φυσικής Νετρίνων "ΝΕΣΤΩΡ" Υποδομές Εκπαίδευσης & Δια Βίου Μάθησης Σύνολο Φιλαδέλφεια Χαλκηδόνα Νηπιαγωγεία 11 9 2 Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση 10 8 2 Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση 13 11 2 Μεταδευτεροβάθμια εκπαίδευση 3 3 Τριτοβάθμια Εκπαίδευση Κέντρο Δια Βίου Μάθησης 1 [14]
1.1.1.5 Υποδομές υγείας ΔΗΜΟΣΙΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ Εντός των ορίων του Δήμου δεν υπάρχουν νοσοκομεία αλλά η πρόσβαση σε αυτά είναι εξαιρετικά εύκολη. Συγκεκριμένα υπάρχει εύκολη πρόσβαση στα κάτωθι νοσοκομεία κλινικές. 1ο ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΙΚΑ (ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ) 251 ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ 3ο ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΙΚΑ 401 ΓΕΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ 414 ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΕΙΔΙΚΩΝ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ(Σ.Ν.Ε.Ν.) 7ο ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΙΚΑ (ΚΛΙΝΙΚΗ ΑΣΚΛΗΠΙΟΣ) «ΑΓΙΑ ΒΑΡΒΑΡΑ» ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΔΥΤ. ΑΤΤΙΚΗΣ «ΑΓΙΑ ΕΛΕΝΗ» ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΣΠΗΛΙΟΠΟΥΛΕΙΟ «ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ» ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΑΙΔΩΝ «ΑΓΙΟΙ ΑΝΑΡΓΥΡΟΙ» ΓΕΝΙΚΟ ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΚΗΦΙΣΙΑΣ «ΑΓΙΟΣ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΩΝ» ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΝΙΚΑΙΑΣ ΠΕΙΡΑΙΑ «ΑΓΙΟΣ ΣΑΒΒΑΣ» ΓΕΝΙΚΟ ΑΝΤΙΚΑΡΚΙΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ «ΑΙΓΙΝΗΤΕΙΟ» ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ, ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ «ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ» ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ «ΑΜΑΛΙΑ ΦΛΕΜΙΓΚ» ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΜΕΛΙΣΣΙΩΝ «ΑΝΔΡΕΑΣ ΣΥΓΓΡΟΣ» ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΦΡΟΔΙΣΙΩΝ & ΔΕΡΜ. ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΑΘΗΝΩΝ «ΑΡΕΤΑΙΕΙΟ» ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ, ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ «ΑΣΚΛΗΠΙΕΙΟ» ΒΟΥΛΑΣ «ΑΤΤΙΚΟΝ» ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ «Γ. ΓΕΝΝΗΜΑΤΑΣ» ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΑΙΔΩΝ ΠΕΝΤΕΛΗΣ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΑΤΗΣΙΩΝ «ΔΑΦΝΙ» ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΤΤΙΚΗΣ «ΔΡΟΜΟΚΑΪΤΕΙΟ» ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΤΤΙΚΗΣ «ΈΛΕΝΑ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ» ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΜΑΙΕΥΤΗΡΙΟ «ΕΛΠΙΣ» Γ.Ν.Α «ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ» Γ.Ν.Α «ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ» Γ.Ν.Α. «ΘΡΙΑΣΙΟ» ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΕΛΕΥΣΙΝΑΣ «ΚΑΤ» ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΤΤΙΚΗΣ «ΚΟΡΓΙΑΛΕΝΕΙΟ-ΜΠΕΝΑΚΕΙΟ» Ε.Ε.Σ. ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ «ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΕΙΟ - ΑΓΙΑ ΟΛΓΑ» ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΝΕΑΣ ΙΩΝΙΑΣ «ΛΑΪΚΟ» ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ «ΜΕΤΑΞΑ» ΓΕΝΙΚΟ ΑΝΤΙΚΑΡΚΙΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ ΝΑΥΤΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ «Ν.Ι.Μ.Τ.Σ.» 417 ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΟ ΊΔΡΥΜΑ ΜΕΤΟΧΙΚΟΥ ΤΑΜΕΙΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ «ΝΤΑΟΥ» ΠΑΙΔΟΨΥΧΙΑΤΡΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΤΤΙΚΗΣ ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΙΚΑ Γ.ΓΕΝΝΗΜΑΤΑΣ ΟΦΘΑΛΜΙΑΤΡΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ «ΠΑΜΜΑΚΑΡΙΣΤΟΣ» Γ.Ν.Α. «ΠΑΝ. & ΑΓΛ. ΚΥΡΙΑΚΟΥ» ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΑΙΔΩΝ «ΠΟΛΥΚΛΙΝΙΚΗ» Γ.Ν.Α. «ΣΙΣΜΑΝΟΓΛΕΙΟ» ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΤΤΙΚΗΣ «ΣΩΤΗΡΙΑ» ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ ΘΩΡΑΚΟΣ ΑΘΗΝΩΝ «ΤΖΑΝΕΙΟ» ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ [15]
1.1.1.6 Ευάλωτες κοινωνικές ομάδες Είναι γνωστό ότι, η γενικότερη οικονομική κατάσταση της χώρας σήμερα, επηρεάζει αρνητικά όλο τον πληθυσμό και ιδιαίτερα και πρωτίστως τους πληθυσμούς που αντιμετώπιζαν ήδη προβλήματα κοινωνικόοικονομικής ένταξης καθώς και τις περιοχές με καθυστέρηση στην ανάπτυξη. Η αύξηση του αριθμού των ανέργων, των αστέγων και γενικότερα του πληθυσμού που χρήζει υπηρεσιών κοινωνικής προστασίας, καθιστά περισσότερο αναγκαίο από ποτέ το σχεδιασμό και συντονισμό πολιτικών για τη στήριξη των αδυνάτων. Η ανεργία, απειλεί την κοινωνική συνοχή οδηγώντας σε οικονομική ανέχεια μεγάλες ομάδες του πληθυσμού. Είναι φανερό πλέον, ότι ο Δήμος Φιλαδέλφειας-Χαλκηδόνος, με βάση τις σημερινές κοινωνικό-οικονομικές συνθήκες, οφείλει να αναλάβει πρωταγωνιστικό ρόλο στην κοινωνική στήριξη ευάλωτων κοινωνικών ομάδων όπως άποροι, άστεγοι, μονογονεϊκές οικογένειες, γυναίκες, νέοι άνεργοι, μακροχρόνια άνεργοι, οικονομικοί μετανάστες κλπ. Ειδικές πληθυσμιακές ομάδες (Φτωχά νοικοκυριά που διαβιούν σε καθεστώς φτώχειας, ή ακραίας φτώχειας ή κινδύνου φτώχειας, Νοικοκυριά με παιδιά, και ιδιαιτέρως τα μονογονεϊκά και τρίτεκνα/πολύτεκνα, νοικοκυριά, τα οποία πλήττονται περισσότερο από συνθήκες αποστέρησης, Πολυμελείς Οικογένειες Άστεγοι) Μέλη Νοικοκυριών Μέλη Και εξ Σύνολο ΑΜΕΑ (επί του Περιθωριοποιημέν Πλήθος αυτών Μελών συνόλου των ων Κοινοτήτων (επί Άστεγοι Νοικοκυριών Γονείς Ανήλικα παιδιά Νοικοκυρι μελών των του συνόλου των Παιδιά ηλικίας ών νοικοκυριών) μελών των 0-6 νοικοκυριών) ετών 1.436 666 352 135 3.624 357 31 [16]
1.1.1.7 Αθλητικοί Φορείς και Σωματεία 1. ΙΩΝΙΚΟΣ Α.Σ. 2. ΕΝΙΑΙΟΣ ΦΟΡΕΑΣ ΔΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ 3. ΑΟΝΦ 4. ΦΕΑ 5. ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΓΥΜΝΑΣΤΗΡΙΟ "ΑΤΤΑΛΟΣ" 6. Α.Σ. "ΕΥ ΑΓΩΝΙΖΕΣΘΑΙ" 7. ΠΟΔΗΛΑΤΙΚΟΣ ΕΚΔΡΟΜΙΚΟ ΣΥΛΛΟΓΟΣ 8. ΑΟΠ ΧΑΛΚΗΔΟΝΟΣ 1.1.1.8 Οργάνωση τοπικής κοινωνίας Στο Δήμο Φιλαδέλφειας-Χαλκηδόνος υπάρχει μεγάλο εύρος φορέων που δραστηριοποιούνται σε διακριτά επίπεδα και σε διαφορετικές κατευθύνσεις, οι οποίοι χαρακτηρίζονται από διαφορετική θεσμική υπόσταση, ευθύνες και αρμοδιότητες. Στο πρώτο επίπεδο, είναι ο Δήμος Φιλαδέλφειας-Χαλκηδόνος. Ο Δήμος πέραν των καθιερωμένων και παραδοσιακών αρμοδιοτήτων των ΟΤΑ, δραστηριοποιείται έντονα και σε ζητήματα πολιτισμού, αθλητισμού, κοινωνικής πολιτικής, εκπόνησης μελετών κ.λπ.. Σε δεύτερο επίπεδο, λειτουργεί η Περιφερειακή διάσταση και συνέργεια, καθώς λειτουργούν φορείς σχεδιασμού και εφαρμογής αναπτυξιακών πολιτικών, τοπικού και υπερτοπικού χαρακτήρα, όπως για παράδειγμα η Περιφέρεια Αττικής, κλπ.σε τρίτο επίπεδο πρέπει να αναφερθούν οι εποπτευόμενοι από το Δήμο, φορείς άσκησης κοινωνικής πολιτικής στην περιοχή, όπως τα ΚΑΠΗ, οι βρεφονηπιακοί σταθμοί κ.α. Ως τελευταίο επίπεδο πρέπει να αναφερθούν οι Φορείς υλοποίησης προγραμμάτων Πολιτισμού και του Αθλητισμού της Περιοχής. Διακρίνονται σε εποπτευόμενους φορείς του Δήμου που εκτελούν προγράμματα αθλητισμού και πολιτισμού και σε τοπικούς συλλόγους και πολιτιστικούς φορείς (π.χ. Παγκόσμιο Πολιτιστικό Ίδρυμα Ελληνισμού Διασποράς) και οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών. Σύλλογοι της πόλης [17]
1.1.1.9 Διάρθρωση τομέων Από τομεακή άποψη, δεν υπάρχει σημαντική διαφοροποίηση μεταξύ των Δ.Ε. Και στις δύο Δ.Ε. κυριαρχεί ο τριτογενής τομέας παραγωγής, με περίπου ίση αναλογία (κοντά στο 70%). Η ίδια περίπου αναλογία παρατηρείται στον μ.ό. του Δήμου και της Αττικής. Συνεπώς ο Δήμος χαρακτηρίζεται από μια ομοιόμορφα κατανεμημένη μεταξύ των Δημοτικών Ενοτήτων,τριτογενοποιημένη οικονομική βάση, η οποία έρχεται σε μερική ταύτιση και με την οικονομική βάση της Αττικής. Τέλος, η παρουσία του πρωτογενή τομέα τόσο στο δήμο όσο και στις Δ.Ε. είναι ιδιαίτερα περιορισμένη.o Δήμος Φιλαδέλφειας-Χαλκηδόνος, παρουσιάζει και εδώ μια ομοιόμορφη κατανομή της απασχόλησης σε επίπεδο κλάδου στις δύο Δημοτικές Ενότητες. Τα βασικά χαρακτηριστικά της περιοχής, που πηγάζουν από τον παραπάνω πίνακα, δίνουν την εικόνα μιας «αστικής» δομής, με σχετική έμφαση στο εμπόριο, ταυτόχρονα με την κυριαρχία μιας πιο «λαϊκής» δομής, με έμφαση στη βιομηχανία, τις μεταφορές και τις κατασκευές για το 2001. Από το παραπάνω διάγραμμα γίνεται αντιληπτή η εξέλιξη των νέων κατασκευών στον Δήμου Φιλαδέλφειας-Χαλκηδόνος την τελευταία δεκαετία. Oι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στον κατασκευαστικό τομέα από το 2008 και μετά είναι ξεκάθαρες, οπότε και σημειώνεται σημαντική πτώση (αναλυτικά στοιχεία υπάρχουν στους πίνακες του παραρτήματος). Από την ανάλυση των στατιστικών στοιχείων για τα κτίρια και την οικοδομική δραστηριότητα που φαίνονται στους επόμενους πίνακες αξίζει να επισημανθούν τα εξής: ποσοστό της τάξης του 62% του υπάρχοντος οικιστικού αποθέματος του Δήμου κατασκευάστηκε μεταξύ 1946-1970. Κύριο υλικό κατασκευή των κτιρίων είναι το μπετόν (86,1%) και η ταράτσα (δώμα) είναι η κυρίαρχη μορφή επικάλυψης των κτηρίων (86.8). Στα κτίρια με κεκλιμένη στέγη τα κεραμίδια είναι η κυρίαρχη μορφή επικάλυψης με την Δ.Ε. Νέας Φιλαδέλφειας να έχει μεγαλύτερο μ.ο. έναντι του Δήμου και σημαντικά μεγαλύτερο από αυτόν της ΔΕ Νέας Χαλκηδόνος. Η χρήση κτιρίων συνολικά (αποκλειστική, και μικτή βάσει της κύριας) αποδίδεται σε σημαντικό βαθμό στην κατοικία (88.3%) και οι υπόλοιπες αστικές χρήσεις (8,3%) αποδίδονται κυρίως σε κτήρια εργοστασίων εργαστηρίων και καταστημάτων γραφείων. [18]
[19]
[20]
1.1.1.10 Επιχειρηματικότητα Οικονομική Δραστηριότητα Στην περιοχή καταγράφεται σημαντικός αριθμός μικρών τοπικών επιχειρήσεων. Με ποσοστό περίπου 80% καταγράφονται οι ατομικές επιχειρήσεις και ακολουθούν οι Ο.Ε. με 13% περίπου και οι Α.Ε. με 2,8%, ενώ τέλος με πολύ μικρότερα ποσοστά εμφανίζονται και οι Ε.Π.Ε. και οι Ε.Ε (κάτω από 2,5%). Οι επιχειρήσεις αυτές δραστηριοποιούνται σε διάφορους επαγγελματικούς κλάδους όπως μεταποίηση, δραστηριότητες υγειονομικού ενδιαφέροντος, εμπόριο κλπ. Η πλειοψηφία των επιχειρήσεων αυτών δραστηριοποιούνται κατά κανόνα στον τομέα των καταστημάτων προσφοράς ποτών φαγητού, παρασκευής και διάθεσης γλυκισμάτων και παρασκευασμάτων και είναι σχετικά μικρές (από πέντε έως δέκα άτομα σε κάθε επιχείρηση). Τα καταστήματα είναι επίσης μικρού μεγέθους, η πλειοψηφία κυμαίνεται από 20 έως 60 τ.μ., ενώ περίπου το 80% αυτών ενοικιάζονται και μόλις το 20% είναι ιδιόκτητα καταστήματα. Όμως η κομβική θέση της πόλης μπορεί να αποτελέσει μοχλό ανάπτυξης μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Ιδιαίτερα τα τελευταία έτη οι τοπικές επιχειρήσεις γνωρίζουν μια έντονη μείωση της δραστηριότητας τους λόγω των δυσμενών συγκυριών (κακή κατάσταση της οικονομίας, μειωμένη κίνηση των καταναλωτών, αύξηση κόστους λόγω ανατιμήσεων κλπ.). Η συμβολή στην τόνωση της παραγωγικότητας από διάφορους κεντρικούς φορείς (προγράμματα ΟΑΕΔ, ΕΣΠΑ κλπ) προσφέρουν κάποιες δυνατότητες ανάπτυξης των επιχειρήσεων. Όμως η παρατεταμένη ύφεση της Ελληνικής οικονομίας, το γεγονός ότι τα προγράμματα του ΕΣΠΑ απαιτούν τη συμμετοχή με ίδια κεφάλαια ή δανεισμό, ο αποκλεισμός του κλάδου του εμπορίου από σειρά αναπτυξιακών προγραμμάτων και οι χρονοβόρες διαδικασίες, αποκλείουν ουσιαστικά τη συμμετοχή επιχειρήσεων της περιοχής. Έτσι ενώ η πλειοψηφία των επιχειρήσεων αντιμετωπίζει προβλήματα βιωσιμότητας, δεν φαίνεται να απολαμβάνουν τα οφέλη των προγραμμάτων επιχορήγησης. Η εξέλιξη ανά κλάδο Οι παραγωγικές δραστηριότητες στην περιοχή χαρακτηρίζονται από σαφή ύφεση και μείωση της απασχόλησης λόγω της βαθιάς κρίσης της Ελληνικής Οικονομίας. Γενικά όμως παρατηρείται κυριαρχία του κλάδου των υπηρεσιών, τόσο από πλευράς επιχειρήσεων όσο και απασχόλησης, με δεύτερο τον εμπορικό κλάδο και τρίτον αυτόν της μεταποίησης, φαινόμενο που οφείλεται στην «τριτογενοποίηση» της Ελληνικής Παραγωγής. Υπηρεσίες Στον κλάδο των υπηρεσιών κυρίαρχες είναι οι δραστηριότητες των χώρων εστίασης και αναψυχής (καφετέριες, εστιατόρια κλπ.), των λογιστικών / χρηματοοικονομικών υπηρεσιών (διαχείριση ακίνητης περιουσίας). Εμπόριο (Χονδρικό Λιανικό) Το εμπόριο παρουσιάζει αυξητικές τάσεις σε διάφορους κλάδους, ενώ αντίθετα, φθίνουσες τάσεις παρατηρούνται στο λιανικό εμπόριο. Η φθίνουσα τάση στο λιανικό εμπόριο οφείλεται στις δυσμενείς πολεοδομικές και κυκλοφοριακές συνθήκες στο εμπορικό κέντρο της πόλης, στην εγκατάσταση μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων του λιανεμπορίου (π.χ. JUMBOA.E.) και στη βαθιά ύφεση στον κλάδο του εμπορίου γενικότερα. Μεταποίηση Η μεταποίηση στην περιοχή χαρακτηρίζεται κυρίως από τους κλάδους της κατασκευής ειδών ένδυσης, της κατασκευής επίπλων, της κατασκευής μεταλλικών προϊόντων, της βιομηχανίας τυποποίησης τροφίμων και ποτών και της κατασκευής προϊόντων από ξύλο. 1.1.1.11 Απασχόληση - Ανεργία Πρόσφατα στοιχεία απασχολουμένων ανέργων, σε επίπεδο Δήμο δεν υπάρχουν από την στατιστική υπηρεσία. Κρίθηκε από την ομάδα ανούσιο να αναφερθούν στοιχεία από την απογραφή του 2001 καθώς οι τραγικές εξελίξεις έχουν αλλοιώσει δραματικά την εικόνα που εμφάνιζε η απογραφή του 2001. Παραθέτουμε όμως στοιχεία σε επίπεδο χώρας και περιφέρειας από τα οποία προκύπτει η ραγδαία αύξηση της ανεργίας. [21]
2008 2009 2010 A τρίμηνο 2008 Β τρίμηνο 2008 Γ τρίμηνο 2008 Δ τρίμηνο 2008 A τρίμηνο 2009 Β τρίμηνο 2009 Γ τρίμηνο 2009 Δ τρίμηνο 2009 A τρίμηνο 2010 Β τρίμηνο 2010 Γ τρίμηνο 2010 Σύνολο Εργατικού Δυναμικού Ποσοστό Εργατικού Δυναμικού (%) επί του συνολικού πληθυσμού (15 ετών και άνω) Απασχολούμενοι Άνεργοι Ποσοστό ανεργίας (%) Μη οικονομικά ενεργοί 4.985,7 52,9 4.567,2 418,6 8,4 4.447,5 5.003,9 53,0 4.637,3 366,7 7,3 4.430,4 5.003,5 53,0 4.639,6 364,0 7,3 4.432,1 5.000,1 53,0 4.597,9 402,2 8,0 4.437,3 5.022,3 53,2 4.545,6 476,7 9,5 4.414,1 5.040,2 53,4 4.584,6 455,6 9,0 4.392,5 5.063,2 53,7 4.585,2 477,9 9,4 4.366,1 5.037,2 53,4 4.508,6 528,6 10,5 4.388,9 5.046,2 53,6 4.446,0 600,2 11,9 4.371,8 5.041,1 53,6 4.436,5 604,6 12,0 4.364,3 5.029,8 53,5 4.398,0 631,9 12,6 4.363,2 Δ τρίμηνο 2010 4.999,3 53,3 4.278,5 720,8 14,4 4.381,8 [22]
2011 2012 2013 2014 A τρίμηνο 2011 Β τρίμηνο 2011 Γ τρίμηνο 2011 Δ τρίμηνο 2011 A τρίμηνο 2012 Β τρίμηνο 2012 Γ τρίμηνο 2012 Δ τρίμηνο 2012 A τρίμηνο 2013 Β τρίμηνο 2013 Γ τρίμηνο 2013 Δ τρίμηνο 2013 A τρίμηνο 2014 Β τρίμηνο 2014 Γ τρίμηνο 2014 Δ τρίμηνο 2014 Σύνολο Εργατικού Δυναμικού Ποσοστό Εργατικού Δυναμικού (%) επί του συνολικού πληθυσμού (15 ετών και άνω) [23] Απασχολούμενοι Άνεργοι Ποσοστό ανεργίας (%) Μη οικονομικά ενεργοί 4.965,1 53,0 4.165,5 799,6 16,1 4.409,3 4.939,8 52,7 4.124,2 815,6 16,5 4.433,3 4.924,2 52,5 4.040,8 883,5 17,9 4.448,0 4.915,5 52,5 3.886,9 1.028,6 20,9 4.456,2 4.904,1 52,4 3.785,0 1.119,1 22,8 4.460,6 4.892,9 52,3 3.729,9 1.163,0 23,8 4.458,2 4.886,3 52,3 3.668,0 1.218,4 24,9 4.451,7 4.877,0 52,3 3.597,0 1.279,9 26,2 4.448,3 4.840,2 52,0 3.504,2 1.336,0 27,6 4.476,3 4.862,9 52,2 3.535,0 1.327,9 27,3 4.448,8 4.854,0 52,2 3.533,7 1.320,3 27,2 4.453,1 4.817,1 51,8 3.479,9 1.337,2 27,8 4.485,6 4.826,0 51,9 3.483,7 1.342,3 27,8 4.469,8 4.819,2 51,9 3.539,1 1.280,1 26,6 4.467,4 4.816,3 51,9 3.586,9 1.229,4 25,5 4.461,2
4.600,0 4.400,0 4.200,0 4.000,0 3.800,0 Απασχολούμεν οι 3.600,0 3.400,0 28,5 27,5 26,5 25,5 24,5 23,5 22,5 21,5 20,5 19,5 18,5 17,5 16,5 15,5 14,5 13,5 12,5 11,5 10,5 9,5 8,5 7,5 6,5 Ποσοστό ανεργίας (%) Αποκεντρωμένη Διοίκηση Ποσοστό ανεργίας τον Οκτώβριο 2014 και τους τελευταίους 12 μήνες 10ος 11ος 12ος 1ος 2ος 3ος 4ος 5ος 6ος 7ος 8ος 9ος 10ος Αττικής 28,9 28,9 28,3 28,1 28,1 28,0 28,2 27,3 27,3 27,1 27,3 27,1 27,3 Σύνολο Ελλάδος 27,8 27,7 27,3 27,2 27,2 27,1 27,0 26,9 26,7 26,3 26,3 26,0 25,8 [24]
1.1.1.12 Βασικά περιβαλλοντικά δεδομένα Ατμόσφαιρα και Κλιματική Αλλαγή Η ρύπανση του αέρα προέρχεται κυρίως από την κυκλοφορία των οχημάτων στο οδικό δίκτυο. Από τον Δήμο διέρχεται η Εθνική οδός Αθηνών Λαμίας (Αυτοκινητόδρομος Ε-75) η οποία λόγω του μεγάλου κυκλοφοριακού φόρτου που παρουσιάζει αποτελεί την κύρια πηγή ατμοσφαιρικής ρύπανσης για την περιοχή, με εκπομπές CO, NΟx, υδρογονανθράκων για τους βενζινοκινητήρες και επιπλέον καπνού και SO2 για τους πετρελαιοκινητήρες. Επίσης η κυκλοφορία στο λοιπό αστικό δικό δίκτυο της περιοχής επιβαρύνει αντίστοιχα την ατμόσφαιρα. τις κεντρικές θερμάνσεις. Οι παραγόμενοι ρύποι από τις κεντρικές θερμάνσεις είναι CO2, CO, SO2 και σωματίδια (κυρίως αιθάλη). Η εκπομπή SO2 είναι μειωμένη λόγω της χρήσης πετρελαίου με χαμηλή περιεκτικότητα σε θείο. Τα τελευταία δύο χρόνια όμως που παρατηρείται αυξημένη καύση κακής ποιότητας ξύλων (τζάκια και ξυλόσομπες) είναι συχνή εμφάνιση του φαινομένου της αιθαλομίχλης. τις εκπομπές των βιομηχανιών. Οι παραγόμενοι ρύποι από τις βιομηχανίες περιλαμβάνουν, CO2, SO2, CO, και σωματίδια (αιθάλη) από την καύση μαζούτ καθώς και άλλα αέρια απόβλητα ανάλογα με την παραγωγική διαδικασία. τη μεταφερόμενη ρύπανση από το κέντρο και τις άλλες περιοχές του λεκανοπεδίου, αποτελεί παράγοντα που συνεισφέρει στο επίπεδο ρύπανσης της περιοχής σε συνάρτηση με τις μετεωρολογικές συνθήκες. Η ποιότητα της ατμόσφαιρας παρακολουθείται από τα τέλη του 2000 από το ΥΠΕΚΑ (πρώην ΥΠΕΧΩΔΕ), το οποίο έχει εγκαταστήσει το Εθνικό Δίκτυο Παρακολούθησης της Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης (ΕΔΠΑΡ). Στην Αττική λειτουργούν 14 σταθμοί παρακολούθησης. Ο πλησιέστερος σταθμός είναι ο σταθμός της Λυκόβρυσης. Έτσι, προκειμένου να εκτιμηθεί η ποιότητα της ατμόσφαιρας στην περιοχή θα χρησιμοποιηθούν στοιχεία από τον πλησιέστερο αυτό σταθμό (Λυκόβρυση, περιαστική θέση, μετρούμενες παράμετροι: NOx, O3, ΡΜ10 ΡΜ2,5 CO4. Η διαχρονική μεταβολή των μέσων ετήσιων τιμών ατμοσφαιρικής ρύπανσης για τους ρύπους στο σταθμό της Λυκόβρυσης δίνεται στο επόμενο σχήμα. Διαχρονική μεταβολή μέσων ετήσιων τιμών ρύπανσης στο σταθμό Λυκόβρυσης Βασικά συμπεράσματα για τα επίπεδα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης κατά το έτος 2012 στην περιοχή της Λυκόβρυσης και συνεπώς και στην ευρύτερη περιοχή είναι τα εξής (ΥΠΕΚΑ, 2013): Διοξείδιο του αζώτου. Δεν σημειώθηκε υπέρβαση της οριακής τιμής (200μg/m3) σε καμία θέση μέτρησης. [25]