ΕΚΛΕΙΨΕΙΣ Οι εκλείψεις στην Ωριαία αστρολογία Οι εκλείψεις παίζουν σημαντικό ρόλο στην Ωριαία αστρολογία. Από τα βάθη των αιώνων μέχρι σήμερα πολλοί αστρονόμοι και αστρολόγοι έχουν μελετήσει το φαινόμενο αυτό και τις επιπτώσεις του, τόσο σε προσωπικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο. Ο Πτολεμαίος στην Τετράβιβλο, (βιβλίο 2ο, κεφ. 4-7, σελ. 160-177), αφιερώνει ένα μεγάλο κεφάλαιο στις εκλείψεις και εξηγεί ότι η έκλειψη της Σελήνης είναι πολύ σημαντική επειδή εξαιτίας της χάνεται το φως του Ήλιου. Eίναι κοινά αποδεκτό, άλλωστε, ότι το κάψιμο της Σελήνης από τον Ήλιο είναι 189
μια από τις δυσμενέστερες θέσεις και προξενεί φόβους, εντάσεις και ανησυχίες. Ο Πτολεμαίος λάμβανε σοβαρά υπόψη του τις εκλείψεις για θέματα που αφορούσαν Κοσμική και Πολιτική αστρολογία. Σύμφωνα με την άποψή του, για να βρεθεί ποιος ή τι επηρεάζεται από την έκλειψη, είναι απαραίτητο να βρεθεί ο κυβερνήτης της έκλειψης. Αυτό είναι το πιο σημαντικό και ο Πτολεμαίος το αναπτύσσει εκτενώς, αναφέροντας επιπλέον ότι ο κυβερνήτης της έκλειψης είναι αυτός που θα περιγράψει όλες τις πιθανές εκδηλώσεις της. Υποστήριζε, επίσης, ότι στα σημεία του πλανήτη, όπου οι εκλείψεις δεν γίνονται ορατές, οι επιπτώσεις δεν είναι τόσο δυσμενείς, όσο στα σημεία που γίνονται. Οι πηγές των γραπτών του Πτολεμαίου, που αναφέρονται στις εκλείψεις, προέρχονταν από τον Ίππαρχο, ο οποίος έζησε δύο αιώνες πριν απ αυτόν. Ο Ίππαρχος ήταν γνώστης όλων των ιστορικών αρχείων των προηγηθεισών εκλείψεων, οι οποίες είχαν καταγραφεί από τους Χαλδαίους και τους Βαβυλώνιους. ώρα αντιπροσωπεύει ένα χρόνο. Αν είναι έκλειψη Σελήνης και έχει διάρκεια δύο ωρών, κάθε ώρα αντιπροσωπεύει ένα μήνα, Πεντάτευχος Ο Λουκιανός, στο έργο του Περί Αστρολογίας, αναφέρει: Μα και ο Λυκούργος, σύμφωνα με τους ουράνιους νόμους, έγραψε εκείνους που έδωσε σε όλους τους Λακεδαιμονίους, κι έτσι έχουν αυτοί νόμο να μην ξεκινάνε για πόλεμο προτού γίνει πανσέληνος. Ο Δωρόθεος της Σιδώνας, αναφέρει ότι η έκλειψη του Ηλίου ή της Σελήνης δείχνει τα γεγονότα που πρόκειται να συμβούν, το πόσο θα διαρκέσουν καθώς και τη φύση των γεγονότων αυτών. Αν είναι έκλειψη Ηλίου και η διάρκειά της είναι δύο ώρες, τότε κάθε 190
Σε μια Ωριαία ερώτηση, αν οι σημειοδότες δεν έχουν όψη με τη μοίρα του ζωδίου, στην οποία πραγματοποιήθηκε η προηγούμενη έκλειψη, τότε αυτή δεν θα επηρεάσει την έκβαση θετική ή αρνητική της ερώτησης. Σε περίπτωση που έχουμε να χειριστούμε θέματα Κοσμικής ή Πολιτικής αστρολογίας ή ένα χάρτη γεγονότος, η ερμηνεία μας θα θεωρηθεί ατελής, αν δεν ληφθούν σοβαρά υπόψη οι εκλείψεις που σχετίζονται με αυτούς τους χάρτες. Στην Κοσμική αστρολογία υπάρχει το παράδειγμα του Μ. Αλεξάνδρου. Αστρογεωγραφικά, η έκλειψη που προηγήθηκε της γέννησής του, διέσχιζε την Αίγυπτο, τη Μεσοποταμία, την Περσία και την Ινδία, οριοθετώντας τα μέρη που μεταγενέστερα κατέκτησε με τις εκστρατείες του. Η αστρογεωγραφική πορεία μιας έκλειψης μπορεί να επηρεάσει την υπογραφή μιας συνθήκης, το σχηματισμό μιας κυβέρνησης, την ίδρυση μιας χώρας κ.λπ. Σε περιπτώσεις πολέμου, η αστρογεωγραφική πορεία της έκλειψης επηρεάζει την έκβασή του. Επίσης, μπορεί να δείξει πού μπορεί να γίνει ένας πόλεμος. Μια από αυτές τις εκλείψεις στην αρχαιότητα ονομάστηκε Έκλειψη του Θαλή του Μιλήσιου: ο σοφός πρόβλεψε μια ηλιακή έκλειψη που είχε σαν αποτέλεσμα την παύση του πολέμου μεταξύ των Μήδων και των Λυδών. Η έκλειψη έλαβε χώρα στις 28 Μαΐου 585 π.χ., αν και η ακριβής ημερομηνία της δεν είναι απόλυτα βεβαιωμένη. Άλλα ιστορικά συμβάντα, στα οποία η επίδραση των εκλείψεων έγινε αισθητή, είναι: W Τον πρώτο χρόνο του Πελοποννησιακού πολέμου, όταν, κατά τη διάρκεια μιας έκλειψης, αρκετά αστέρια έγιναν ορατά. Υπολογίζεται ότι συνέβη στις 3 Αυγούστου 432 π.χ. W Όταν ο Αγαθοκλής, βασιλιάς των Συρακουσών, έπλεε με το στόλο του προς την Αφρική, στις 15 Αυγούστου 310 π.χ., και μια δραματική έκλειψη σκοτείνιασε τον ουρανό. W Στις 7 Μαρτίου το 51 π.χ., ημέρα της ηλιακής έκλειψης, όταν ο Ιούλιος Καίσαρας διέσχισε τον ποταμό Ρουβίκωνα και είπε το περίφημο O κύβος ερρίφθη. 192
Η έκλειψη Ηλίου της 11ης Αυγούστου 1999, όπως απεικονίζεται αστρογεωγραφικά στο χάρτη της Ευρώπης. 193
Αυτός που ασχολήθηκε εκτενώς με τις εκλείψεις είναι ο Πρόκλος που έζησε τον 5ο αιώνα π.χ. Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη και σπούδασε στην Αλεξάνδρεια και την Αθήνα. Τον προβλημάτιζε το θέμα της ελεύθερης βούλησης και του πεπρωμένου. Έγραψε ύμνους για τον Ηλιο, τη Σελήνη και τους πλανήτες και στη συνέχεια έγραψε μια πραγματεία σχετικά με τις εκλείψεις, από την οποία συνοπτικά συμπεραίνουμε τα εξής: Η έκλειψη του Ηλίου ή της Σελήνης σε Ταύρο, Παρθένο και Αιγόκερω επηρεάζει τα αγροτικά προϊόντα. Αν γίνεται σε Διδύμους, Ζυγό και Υδροχόο, προκαλεί ασυνήθιστες και θανατηφόρες ασθένειες και σε Σκορπιό, Καρκίνο και Ιχθύς, ναυάγια και προβλήματα στις θαλάσσιες επιχειρήσεις. Σε Κριό, Λέοντα και Τοξότη τα αποτελέσματα ποικίλλουν ανάλογα με το δεκανό στον οποίο γίνεται η έκλειψη. αφορούν στις εκλείψεις. Μια ελεύθερη απόδοση από τα αγγλικά του σπάνιου αυτού κειμένου είναι αυτή που ακολουθεί. Ο αναγνώστης καλείται να κατανοήσει ότι όλα αυτά εγράφησαν 1500 χρόνια πριν, σύμφωνα με τα δεδομένα, τις συνήθειες και τις ανάγκες εκείνης της εποχής. Όσα ακολουθούν, λοιπόν, πρέπει να διαβαστούν με πιο ανοιχτή ματιά ώστε να προσαρμοστούν στα δεδομένα της σημερινής εποχής. Για την ευκολία του αναγνώστη, δίπλα σε κάθε πρόταση, αναγράφεται ο πλανήτης που κυριαρχεί στο πρόσωπο κάθε ζωδίου, σύμφωνα με τη χαλδαϊκή σειρά των πλανητών Κρόνος, Δίας, Άρης, Ήλιος, Αφροδίτη, Ερμής, Σελήνη ξεκινώντας από τον Άρη ο οποίος κυβερνά το 1ο πρόσωπο του Κριού. Οι εκλείψεις στους δεκανούς ή πρόσωπα των ζωδίων, σύμφωνα με τον Πρόκλο Στο Astrologia Restorata (βιβλίο 4ο, κεφ. V, σελ. 315-318), ο William Ramesey παραθέτει την ερμηνεία των επιδράσεων των εκλείψεων, ανάλογα με το πρόσωπο του ζωδίου στο οποίο πραγματοποιείται η έκλειψη. Όπως ο ίδιος ο Ramesey αναφέρει, η εργασία αυτή προέρχεται από τα αυθεντικά γραπτά του Πρόκλου, τα οποία 194
Οι κύκλοι των Saros (19 εκλειπτικά έτη) Η παρατήρηση των κύκλων αυτών αποδίδεται αρχικά στους Χαλδαίους και η λέξη Saros σημαίνει επανάληψη στη γλώσσα των αρχαίων Βαβυλώνιων. Με την ανακάλυψη αυτών των κύκλων ήταν δυνατό να προβλεφθούν εκ των προτέρων με ακρίβεια οι εκλείψεις για οποιαδήποτε χρονολογία, ακόμα και για αιώνες μετά. Είναι πολύ σημαντικό να είναι κάποιος γνώστης αυτών των κύκλων. Οι Χαλδαίοι αστρολόγοι-ιερείς, καθώς και ο Ίππαρχος και αργότερα ο Πτολεμαίος χρησιμοποιούσαν αυτούς τους κύκλους για τις προβλέψεις τους. Όπως γνωρίζουμε, οι Δεσμοί της Σελήνης κινούνται προς δυσμάς πάνω στην εκλειπτική, και επιστρέφουν στο ίδιο σημείο μία φορά κάθε 19 χρόνια. Ο χρόνος που χρειάζεται ο Ήλιος για να έλθει σε σύνοδο με τους Δεσμούς της Σελήνης και πάλι στο ίδιο ζώδιο (συνοδική περιστροφή των Δεσμών), είναι περίπου 346.62 ημέρες αυτό είναι και το χρονικό διάστημα που συχνά αποκαλείται εκλειπτικό έτος. Οι Χαλδαίοι αστρολόγοι ανακάλυψαν ότι μετά από 6.585,78 ημέρες ή μετά από 18 χρόνια και 10-12 ημέρες ανάλογα με τα δίσεκτα έτη που μεσολαβούσαν οι Δεσμοί της Σελήνης θα είχαν εκτελέσει 19 περιστροφές (346.62 x 19) σε σχέση με τον Ήλιο. Έχει παρατηρηθεί επίσης ότι 223 σεληνιακοί ή συνοδικοί 199
μήνες ισοδυναμούν με 6.585,32 ημέρες. Ως εκ τούτου, ο Ήλιος και η Σελήνη θα επιστρέψουν σχεδόν ακριβώς στην ίδια θέση σε σχέση με τους Δεσμούς στο τέλος αυτού του κύκλου. Οι Χαλδαίοι ονόμασαν αυτόν τον κύκλο Κύκλο του Saros. Ο μέσος όρος αριθμού των εκλείψεων στον κύκλο του Σάρος είναι 70 εκλείψεις. Στην Ωριαία αστρολογία, επειδή πάντοτε θεωρούμε σημαντικές τις εκλείψεις, καλό είναι να γνωρίζουμε σε ποιο κύκλο Saros ανήκουν. Ο κύκλος του Μέτωνος (19 ηλιακά έτη) Ο Έλληνας αστρολόγος Μέτων, το 432 π.χ. στην Αθήνα, παρατήρησε έναν άλλο, λιγότερο ακριβή, κύκλο ο οποίος αργότερα ονομάστηκε Μέτωνος Κύκλος και έτσι έμεινε γνωστός μέχρι σήμερα. Ο Μέτων παρατήρησε ότι κάθε 19 χρόνια η έκλειψη έπεφτε σχεδόν με ακρίβεια στην ίδια μοίρα του ζωδιακού. Έτσι, μετά από μια περίοδο 19 περίπου ετών, οι νέες Σελήνες και οι πανσέληνοι επαναλαμβάνονταν τις ίδιες ημέρες του έτους. Ο κύκλος αυτός ισοδυναμεί με 235 συνοδικούς (σεληνιακούς) μήνες ή 6.939.69 μέρες, δηλαδή σχεδόν με ακρίβεια 19 τροπικά χρόνια. Οι Οίκοι της Σελήνης και οι κρίσιμες μοίρες* Οι οίκοι αυτοί είναι μια σειρά 28 διαιρέσεων της διαδρομής της Σελήνης μέχρι να συμπληρώσει τον κύκλο των 360. Κάθε οίκος αντιπροσωπεύει το μέσο όρο διαδρομής της, που καλύπτει σε μία ημέρα (12 51 25,2 ) ή περίπου 13, αρχίζοντας, φαινομενικά, από το σημείο της εαρινής ισημερίας ή από τις 0 Κριού. Έτσι βλέπουμε ότι οι ακμές των οίκων αυτών είναι οι 0, 12 και 25 στα παρορμητικά, οι 9 και 21 στα σταθερά και οι 4 και 17 στα μεταβλητά ζώδια. Το αποτέλεσμα είναι η σειρά των ακμών που ακολουθεί: ΚΡΙΣΙΜΕΣ ΜΟΙΡΕΣ 00 î 00 00 ñ 00 00 í 00 00 å 00 12 î 51 12 ñ 51 12 í 51 12 å 51 25 î 43 25 ñ 43 25 í 43 25 å 43 08 ï 34 08 ô 34 08 ê 34 08 ö 34 21 ï 26 21 ô 26 21 ê 26 21 ö 26 04 ð 17 04 ì 17 04 17 04 ã17 17 ð 09 17 ì 09 17 09 17 ã 09 Οι ακμές αυτές, που όπως παρατηρούμε σημειοδοτούν τα όρια μεταξύ των οίκων της Σελήνης, ονομάστηκαν κρίσιμες μοίρες. Δεν δίνεται καμία ανοχή για τις κρίσιμες μοίρες. ένας πλανήτης ή μια ακμή οίκου είτε θα βρίσκεται σε κρίσιμη μοίρα είτε όχι. Ο ακριβής τρόπος με τον οποίο χρησιμοποιούνταν οι «οίκοι της Σελήνης» * ΠΗΓΗ: Nicholas de Vore, The Encyclopedia of Astrology 1947, σελ. 252-253. 200
έχει πλέον χαθεί, αλλά είναι γνωστό ότι αποδιδόταν μεγάλη σημασία σ αυτούς. Έχουν διασωθεί μόνο μερικά αποσπάσματα μεταφρασμένων κειμένων, τα οποία προέρχονται από την Αραβία, την Κίνα και την Ινδία. Σήμερα χρησιμοποιούνται ευρέως στην Ινδική αστρολογία. Οι κρίσιμες μοίρες μέσα σε ένα χάρτη ερμηνεύονται με τον τρόπο που ερμηνεύονται και οι απλανείς χρωματίζουν, δηλαδή, την ερμηνεία των θεμάτων του οίκου ή του πλανήτη που τυχόν βρίσκεται σε κρίσιμη μοίρα. Ειδική αναφορά συνηθίζεται να γίνεται στις μοίρες αυτές κατά την κρίση και πρόβλεψη για την εξέλιξη μιας πολύ σοβαρής ασθένειας. Η είσοδος της προοδευμένης Σελήνης μέσα σε έναν απ αυτούς τους οίκους θεωρούνταν ότι προανάγγελλε σημαντικές αλλαγές που είχαν σχέση με την ερμηνεία του οίκου. Ωστόσο, πιθανότατα, οι αλλαγές αυτές ήταν αποτέλεσμα κυρίως των διελεύσεων των πλανητών από τον οίκο της Σελήνης, στον οποίο έπεφτε η νέα Σελήνη ή η πανσέληνος. Κατά την ερμηνεία, ιδιαίτερη έμφαση δινόταν κυρίως στον οίκο, όπου πραγματοποιούνταν η Πανσέληνος. Οι μέρες, κατά τη διάρκεια των οποίων η Σελήνη σχηματίζει δυσμενείς όψεις η 7η, 14η, 21η και 28η ημέρα ονομάζονται κρίσιμες μέρες. Οι μέρες αυτές συμπίπτουν με τις ακμές του 1ου, 8ου, 15ου και 22ου οίκου της Σελήνης. Οι κρίσιμες μοίρες χρησιμοποιούνται τόσο στη γενέθλια όσο και στην Ωριαία αστρολογία, αλλά ο εντοπισμός τους μέσα σε ένα χάρτη δεν σημαίνει ότι θα φέρει πάντοτε δύσκολα ή άσχημα αποτελέσματα. Οι κρίσιμες μοίρες είναι η 7η αρμονική (51 26, 102 50, 154 17 ) μετρώντας από την 0 των παρορμητικών ζωδίων (Κριός, Καρκίνος, Ζυγός, Αιγόκερως). Με άλλα λόγια, είναι η 7η αρμονική από τα σημεία των ισημεριών και των ηλιοστασίων. Super moon Super moon είναι ένας όρος που αναφέρεται σε μια συζυγία στο περίγειο, δηλαδή σε μια νέα Σελήνη ή πανσέληνο που συμβαίνει όταν η Σελήνη βρίσκεται σε απόσταση από τη Γη 90% ή περισσότερο από το μέσο όρο της πιο κοντινής προσέγγισής της. Η τελευταία φορά που πραγματοποιήθηκε αυτό το φαινόμενο στον αιώνα μας (100%), ήταν στις 8/3/1993 στις 9:46 π.μ. με Πανσέληνο στις 17 50. 201