(Harvest Report) Έκθεση συγκοµιδής των αποτελεσµάτων Εργαστήριο πολιτών #02 Σύνταγµα 2.0 Κυριακή 14 εκεµβρίου 2014 Μεσολόγγι www.syntagma.politeia2.org
Την Κυριακή 14 εκεµβρίου 2014 πραγµατοποιήθηκε στο Ραδιοµέγαρο Μεσολογγιίουτο 2ο Εργαστήριο Πολιτών για το σχεδιασµό ενός νέου Συντάγµατος για την Ελλάδα, από τους πολίτες, για τους πολίτες. 35 άτοµα ηλικίας 12 έως 65 ετών συζήτησαν και κατέγραψαν τις αξίες, τους θεσµούς και τις διαδικασίες που χαρακτηρίζουν την Πολιτεία στην οποία θέλουν να ζουν. Καλωσόρισµα Ερωδιοί Την εκδήλωση άνοιξε, εκ µέρος της τοπικής οµάδας Ερωδιοί, η Όλγα ασκαλή. Ανέφερε πως η ίδια συµµετείχε στο 1ο εργαστήριο που είχε πραγµατοποιηθεί στην Αθήνα βιώνοντας µία ιδιαίτερη διαδικασία. Πρόσθεσε πως ως οµάδα Ερωδιοί αποφάσισαν να φέρουν το εργαστήριο στο Μεσολόγγι µιας και προσφέρει την δυνατότητα να οραµατιστούµε όλοι µαζί την πολιτεία που επιθυµούµε και παράλληλα να αποτελέσει για την πόλη µία εµπειρία οµαδικότητας και συνεργασίας. Καλωσόρισµα Πολιτεία 2.0 Η Μαίρη Καρατζά, µέλος της οµάδας συντονισµού της Πολιτείας 2.0 µίλησε για το εγχείρηµα Σύνταγµα 2.0 το οποίο έχει ξεκινήσει εδώ και 2 χρόνια και έχει ως στόχο τη συµµετοχή των πολιτών στη διαµόρφωση συνταγµατικών θεσµών. Με δεδοµένο ότι στην Ελλάδα δεν υπάρχουν οι διαδικασίες και οι θεσµοί που να επιτρέπουν τη συµµετοχή των πολιτών στην αναθεώρηση ή νοµιµοποίηση συνταγµατικών θεσµών, µε το εγχείρηµα Σύνταγµα 2.0 προσπαθούµε να αναπτύξουµε στην πράξη µία πρότυπη διαδικασία, τριών σταδίων: A: Τοπικά Εργαστήρια σε όλη την Ελλάδα έτσι ώστε να συλλεχτεί όσον το δυνατόν µεγαλύτερο εύρος απόψεων, ιδεών, αξιών και θεσµών. Τα στοιχεία αυτά θα αποτελέσουν την βάση για την δηµιουργία ενός ερωτηµατολογίου για µία πανελλαδική δηµοσκόπηση. B: Μία πανελλαδική δηµοσκόπηση µε σκοπό να δούµε από τους θεσµούς και τις ιδέες που έχουν αναφερθεί στα τοπικά εργαστήρια, ποιες είναι οι επικρατέστερες για τους Έλληνες πολίτες. Γ: Ένα Φόρουµ τυχαία επιλεγµένων πολιτών όπου θα αξιολογήσουν τα δεδοµένα από τις 2 προηγούµενες φάσεις και θα διαµορφώσουν συγκεκριµένες προτάσεις για το Σύνταγµα της Ελλάδας. Επιπλέον αναφέρθηκε πως στόχος του εγχειρήµατος είναι να εφαρµόσουµε στην πράξη µεθόδους συνεργασίας και συµµετοχικού σχεδιασµού. Κλείνοντας, το κοινό ενηµερώθηκε ότι η διαδικασία καταγράφεται προκειµένου να αξιολογείται, να εξελίσσεται και να διατίθεται σε άλλες πόλεις.
Εισαγωγική Οµιλία Στην συνέχεια της εκδήλωσης ο Πέτρος Βουρλής ως εκπρόσωπος της οµάδας " ηµοκρατία & ηµοψήφισµα" ανέφερε πως το Σύνταγµα είναι ένα πολιτικό κείµενο και όχι νοµικό κείµενο. Υπό αυτό το πρίσµα το Σύνταγµα είναι κάτι που όλοι θα έπρεπε να έχουµε γνώµη και όχι να αποτελεί αποκλειστικότητα των συνταγµατολόγων. Αποτελεί τον καταστατικό χάρτη της χώρας. Γι αυτό τον λόγο θα πρέπει να γράφεται από τους πολίτες και να επικυρώνεται από αυτούς. Πρόσθεσε ότι για να προχωρήσουµε σε ένα νέο Σύνταγµα θα έπρεπε να δούµε 3 βασικά στοιχεία. Να χρησιµοποιήσουµε το µυαλό και την καρδιά µας για να δούµε τι θέλουµε στην χώρα µας και ποιες είναι οι επιθυµίες µας. Να δούµε µε ποιους θεσµούς θα µπορούσαµε να πραγµατοποιήσουµε τις επιθυµίες µας. Να εξετάσουµε µε ποιους µηχανισµούς δικλείδες ασφαλείας θα εξασφαλίζαµε ότι οι επιθυµίες µας θα είναι σεβαστές από όλους. Στην δηµιουργία ενός νέου Συντάγµατος απαραίτητη είναι η καλή επικοινωνία και η συνεργασία µεταξύ µας. World Café Η οµάδα µεθοδολογίας επέλεξε την µέθοδο διαβούλευσης World Café (Καφέ του Κόσµου) για τους εξής λόγους: ίνει την δυνατότητα στους συµµετέχοντες να µιλάνε ελεύθερα καθώς συζητάνε σε µικρές οµάδες µε αποτέλεσµα η συζήτηση να γίνεται πιο οικεία. Επιπλέον δίνει την δυνατότητα οι συµµετέχοντες να καταγράφουν και να οµαδοποιούν µόνοι τους τα αποτελέσµατα των συζητήσεων. Η συζήτηση διεξάγεται σε οµάδες των 4-5 ατόµων µε ένα κοινό θέµα / ερώτηση και µετά από κάθε γύρο συζήτησης σχηµατίζονται καινούργιες οµάδες, ούτως ώστε να δηµιουργείται καλύτερη σύνθεση απόψεων και διάδοση των πληροφοριών µεταξύ των συµµετεχόντων.
Στοιχεία συµµετεχόντων
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της πολιτείας που οραµατιζόµαστε; Η πρώτη θεµατική συζήτηση είχε στόχο να συλλέξει τα χαρακτηριστικά της πολιτείας που οραµατιζόµαστε. Κατά τη διάρκεια δύο γύρων συζήτησης, οι συµµετέχοντες οραµατίστηκαν την πολιτεία στην οποία θέλουν να ζουν. Στον τρίτο και τελευταίο γύρο συζήτησης, ζητήθηκε από κάθε οµάδα να διαλέξει τα δύο πιο σηµαντικά χαρακτηριστικά της πολιτείας αυτής και να τα καταγράψει στις κάρτες που είχαν µοιραστεί. Οι οµάδες οµαδοποίησαν τα αποτελέσµατα της συζήτησης µε τον εξής τρόπο: Μία οµάδα κοινοποιούσε το χαρακτηριστικό που έχει επιλέξει και όσες οµάδες είχαν ίδιο ή παρόµοιο χαρακτηριστικό έδιναν επίσης τις κάρτες τους, σχηµατίζοντας έτσι θεµατικές ενότητες. Σύµφωνα µε τον πρώτο κύκλο συζητήσεων, η πολιτεία που οραµατίζονται οι συµµετέχοντες έχει τα εξής χαρακτηριστικά: 1. ΠΑΙ ΕΙΑ - Παιδεία δηµόσια -ίσες ευκαιρίες - Πολιτική παιδεία - Παιδεία µε αξιολόγηση 2. ΗΜΟΣΙΑ ΠΑΙ ΕΙΑ - ηµόσια παιδεία µε ίσες ευκαιρίες - ηµόσια παιδεία για όλους µε αξιολόγηση σε όλα τα επίπεδα (πρωτ/θµια - β/θµια γ/θµια) τόσο των µαθητών όσο και των εκπαιδευτικών 3. ΚΟΜΜΑΤΑ - Κόµµατα αρχών και όχι αρχηγών 4. ΑΥΤΟ ΙΟΙΚΗΣΗ - Πόλεις- κράτη 5. ΠΟΛΙΤΕΣ - Ενεργοί πολίτες 6. ΚΟΙΝΩΝΙΑ - Κοινωνία µε θετικούς ρυθµούς ανάπτυξης 7. ΠΟΛΙΤΕΙΑ - Ανοιχτή πολιτεία - Ευελιξία, πολιτεία ανοιχτή στην καινοτοµία και στην διαφορετικότητα. 8. ΑΙΡΕΤΟΙ - Συγκεκριµένη θητεία αιρετών οργάνων 9. ΙΑΦΑΝΕΙΑ/ΑΞΙΟΚΡΑΤΙΑ - Λειτουργία της πολιτείας στη βάση της διαφάνειας, ισονοµίας και αξιοκρατίας - Αξιοκρατικός έλεγχος σε δηµόσιο και ιδιωτικό τοµέα 10. ΙΚΑΙΟΣΥΝΗ - Σωστό σωφρονιστικό σύστηµα ασφάλεια κοινωνίας ( καταπολέµηση διαφθοράς, εφαρµογή νοµών - τιµωρία ενόχων) - ικαιοσύνη και ταχύτητα απόδοσης αυτής 11. ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΡΟΝΟΙΑ - Να εξασφαλίζεται η κοινωνική συνοχή µε τη στο µέγιστη παροχή των αναγκαίων αγαθών (υγεία, παιδεία, νερό, ηλεκτρικό), δωρεάν σε όλους τους πολίτες - Ανταποδοτικότητα φόρων στην τοπική κοινωνία 12. ΙΣΟΤΙΜΙΑ - Αρµονική συµβίωση, ισότιµες υποχρεώσεις και δικαιώµατα ανθρώπων και φυσικού περιβάλλοντος. O πρώτος κύκλος συζητήσεων έκλεισε µε παρουσίαση των θεµατικών ενοτήτων που προέκυψαν από την οµαδοποίηση, από την οµάδα συγκοµιδής αποτελεσµάτων.
Ποιες διαδικασίες και θεσµοί πραγµατοποιούν και εξασφαλίζουν τα χαρακτηριστικά της πολιτείας που οραµατιζόµαστε; Η δεύτερη θεµατική συζήτηση στόχο είχε να συλλέξει διαδικασίες και θεσµούς που µπορούν να εξασφαλίσουν και να πραγµατοποιήσουν κάποια από τα χαρακτηριστικά που αναφέρθηκαν στην προηγούµενη ενότητα. Η διαδικασία που ακολουθήθηκε ήταν η ίδια µε την προηγούµενη ενότητα, δηλαδή αυτή του World Café. Οι θεµατικές ενότητες που προέκυψαν, όπως ακριβώς τις κατηγοριοποίησαν οι συµµετέχοντες, ήταν: 1. ΗΜΟΣΙΑ ΙΟΙΚΗΣΗ - Επιτάχυνση των διαδικασιών µε εκσυγχρονισµό µέσων - εργαλείων 2. ΗΜΟΣΙΑ Ε ΟΜΕΝΑ - Ανοιχτά δεδοµένα (προσβάσιµα, κατανοητά) 3. EΚΛΟΓΙΚΟΣ ΝΟΜΟΣ - Θέσπιση ενιαίου ψηφοδελτίου και αλλαγή εκλογικού νόµου 4. ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ - Εσωτερική και εξωτερική αξιολόγηση µέσω διαδικτύου. Φιλτράρισµα αποτελεσµάτων - εφαρµογή - ηµιουργία πανελλαδικού σχολικού δικτύου για θέµατα παιδείας µε σκοπό την επικοινωνία µε τον υπουργό παιδείας (διαδικασία θεσµού εκπαίδευσης) 5. ΙΑΚΥΒΕΝΡΗΣΗ - ίκτυα πολιτών ψηφιακά και φυσικά για λήψη αποφάσεων σε όλα τα επίπεδα 6. ΠΑΙ ΕΙΑ -Να καταχωρηθεί η παιδεία ως θεσµικός πυλώνας της δηµοκρατίας µε συνταγµατική πρόβλεψη για ελάχιστο ποσοστό του ΑΕΠ που θα παρέχεται γι αυτή 7. ΙΚΑΙΟΣΥΝΗ -Ανεξάρτητη δικαστική αρχή - συνήγορος του πολίτη 8. ΛΟΓΟ ΟΣΙΑ - Απολογισµός και λογοδοσία κάθε εξάµηνο όσων έχουν δηµόσια διαχείριση µε τετραετή θητεία 9. ΕΛΕΓΧΟΣ - Έλεγχος διαδικασιών κ αποτελεσµάτων 10. ΣΧΕΣΕΙΣ ΚΡΑΤΟΥΣ-ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ - ιαχωρισµός κράτους - εκκλησίας 11. ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΘΕΣΜΩΝ - Σύνδεση και ολιστική διαχείριση των θεσµών (παιδεία, οικογένεια, υγεία, δικαιοσύνη) 12. ΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑΤΑ - Λήψη αποφάσεων µε δηµοψήφισµα ελεγκτικοί µηχανισµοί - διορθωτικοί. ηµοψηφίσµατα µόνο από τους πολίτες. ηµοψηφίσµατα µε βοηθό την ψηφιακή τεχνολογία (εθνικά + τοπικά) internet και µέσω των ΚΕΠ - Θεµατικές λαϊκές συνελεύσεις µε συµµετοχικά εργαλεία. εσµευτικές αποφάσεις µέσω τοπικών δηµοψηφισµάτων και δυνατότητα ανάκλησης αιρετών 13. ΕΚΛΟΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ - Εκλογικό σύστηµα: εκλογές σε τακτά χρονικά διαστήµατα. υνατότητα εκλογής πολιτών στην βουλή µε κλήρο που πληρούν κάποιες προϋποθέσεις και όχι διαγραφές εκλεγµένων βουλευτών
Όλα τα δεδοµένα και οι εξελίξεις των Εργαστηρίων Πολιτών - Σύνταγµα 2.0 θα αναρτώνται σταδιακά στην ιστοσελίδα www.syntagma.politeia2.org. ιατίθενται ελεύθερα προς διάδοση και θα αποτελέσουν την βάση για την δηµιουργία ερωτηµατολογίου για µια έρευνα πανελλαδικής εµβέλειας µε τυχαίους πολίτες της Ελληνικής κοινωνίας για την ανάδειξη των επικρατέστερων απόψεων και προτάσεων για το Σύνταγµα της Ελλάδος. Πώς µπορούµε να συµµετέχουµε στην Πολιτεία 2.0; Μιλάµε σε φίλους και γνωστούς για τους στόχους και τις δράσεις της Πολιτείας 2 ης γενιάς. Παρακολουθούµε και διαδίδουµε τις εξελίξεις του εγχειρήµατος ΣΥΝΤΑΓΜΑ 2.0 µέσω της ιστοσελίδας www.syntagma.politeia2.org Συµµετέχουµε στις οµάδες εργασίας δηλώνοντας ενδιαφέρον µέσα από το πεδίο be part της ιστοσελίδας. Συνδεόµαστε µε τις σελίδες της Πολιτείας 2.0 στο facebook & twitter και εγγραφόµαστε στο newsletter για άµεση ενηµέρωση και διάδοση των εξελίξεων. Συνεισφέρουµε στην συµµετοχική χρηµατοδότηση του εγχειρήµατος: κουτί δωρεών, κονκάρδες, σηµειωµατάρια και µέσω της σελίδας politeia2.org
Ευχαριστίες Ευχαριστήσουµε θερµά κάθε έναν από τους συµµετέχοντες αλλά και τους δεκάδες πολίτες που δήλωσαν ενδιαφέρον να συµµετέχουν στα επόµενα εργαστήρια. Η τοπική οµάδα διοργάνωσης ευχαριστεί την οµάδα του εγχειρήµατος ΠΟΛΙΤΕΙΑ 2.0 για την έµπνευση και την εµπιστοσύνη ώστε το Μεσολόγγι να είναι η πρώτη επαρχιακή πόλη που πήρε την σκυτάλη για την υλοποίηση Εργαστηρίου Πολιτών. Θερµές ευχαριστίες στο Σύλλογο "Φίλοι του Ραδιοφώνου" για την αίθουσα πολλαπλών χρήσεων του 2ου ορόφου του Ραδιοφωνικού Σταθµού Μεσολογγίου, χώρος στον οποίο πραγµατοποιήθηκε η εκδήλωση. Ευχαριστίες στο Avant Garde Summer για την παραχώρηση των τραπεζιών που χρησιµοποιήθηκαν και στον κ. ιονύση Πρέκα για τον φωτισµό και τον ήχο. Ευχαριστούµε τους συντελεστές του 2ου εργαστηρίου και όλα τα µέλη των Οµάδων Εργασίας της πλατφόρµας πολιτικής καινοτοµίας ΠΟΛΙΤΕΙΑ 2.0 Οδυσσέας Βελέτζας Μαρία Σκορδιαλού Χριστίνα Κοττώρη Μάρκος Περράκης Μαίρη Καρατζά Στεφανία Ξυδιά Πέτρος Βουρλής Όλγα ασκαλή ηµήτρης Θεοδωρακόπουλος Μυρτώ Αρβανίτη Ίλια Κανταρτζή Γιώργος Γιαννουλάκος Φιορέλα Λινατόπι Σοφία Λιαροπούλου Γιώργος Λαµπρόπουλος Ευδοκία Μπουκουβάλα Σπύρος Τζώρτης Χρήστος Καπνίσης Το Μεσολόγγι ανήκει στο δίκτυο πόλεων του έργου «ΠΛΑΤΟΦΟΡΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ» που υλοποιούν οι οργανισµοί κοινωνίας των πολιτών Culture Polis, Place Identity και Scify. Τοπικός διοργανωτής του εκπαιδευτικού προγράµµατος είναι η οµάδα Ερωδιοί. Το έργο συγχρηµατοδοτείται από το πρόγραµµα «Είµαστε όλοι Πολίτες», το οποίο είναι µέρος του συνολικού Χρηµατοδοτικού Μηχανισµού του ΕΟΧ για την Ελλάδα. ιαχειριστής Επιχορήγησης του Προγράµµατος είναι το Ίδρυµα Μποδοσάκη. Στόχος του Προγράµµατος είναι η ενδυνάµωση της κοινωνίας των πολιτών στη χώρα µας και η ενίσχυση της κοινωνικής δικαιοσύνης, της δηµοκρατίας και της βιώσιµης ανάπτυξης. Μπορείτε να ενισχύσετε το εγχείρηµα Σύνταγµα 2.0, όπως και τις υπόλοιπες δράσεις της Πολιτείας 2.0 µέσω της ιστοσελίδας www.politeia2.org/support/. Όποιος ενδιαφέρεται να υποστηρίξει την διοργάνωση αντίστοιχου Εργαστηρίου στην πόλη ή τον δήµο του να έρθει σε επαφή µαζί µας στο info@politeia2.org. Η ανάπτυξη τοπικών οµάδων είναι το επόµενο βήµα για την συλλογή δεδοµένων από όλη την Ελλάδα.